XASUUSTA XILKASKII LA XASUUQAY.

Sadex Sano ka hor Maanta oo kale Muqdisho waxaa ka dhacay dhacdooyinkii waayaha tii ugu xanuunka badneyn, waxaana mar qura munaasbad farxad iyo tamashle ku bilaabatay lagu afjaray biliyo dhiig iyo xinjira durduraya ah.

Goobta waa Hotelka Shaamow, maalinka khamiis buu ahaa, munaasbadda Xafalad qalin jabin bay aheyd, ka qeybgalayaashana waxa ahaayeen Arday, Waaliidiin, dhaqaatiir, macalimiin, Wasiiro arimaha bulshada ka shaqeynayay, wariyayaal xog doon ahaa dareenkuna mid farxadeed buu ahaa.

Wxaan go’aansanay in la xusuusato shaqsiyaadkii qiimaha badnaa ee dhimashad iyo dhaawaca kala kulmay dhacdadaasi.

Inkastoo qadarta halkeeda tahay hadana waxaa goobta ka dhacay arin lama filaan noqday, kaasoo ahaa markii hoolkii oo dhan ay is qabsaday mar qura uura madow, xanjiro dhiig, taahaa dhaawaca, iyo qeylada dadka naxdinta lama filaanka ah ay ku habsatay.

Falkaasi lama filaanka noqday wuxuu galaaftay nolasha dad ka badan 30 ruux oo isugu jiray dhaqaatiir, Aqoonyahano, Wariyayaal, Arday iyo wasiiro ka tirsanaa dowladda KMG ah oo goobta u tagay in ardayda qalin jabisay ay la wadaagaan farxadda Munaasabadaasi.

Waa xaqiiq in si siman looga wada uurxumaaday dhibatada dhacday, balse waxaa xusid mudan in wasiiradii dowladda ee goobta ku dhintay ay ahaayeen kuwii ugu dhaq dhaqaaqa roonaa ee ay ku jirtay wadaniyada iyo dowlad jaceylka, sida Ibraahim Xassan Caddow oo iminka Arday uu deeq waxbarasho siiyay ay ku suganyihiin Dalal kala duwan, Axmed C/llaahi Waayeel oo ka mid ahaa aas-aasayaashii waxbarashada nidaamiga ah ee Soomaaliya, Qamar Aadan Cali oo aheyd Dhaqtarad mar walba u taagneed badbaadinta bulshada.

Sheekada layaabka leh ayaa waxa ay tahay in aanay laamaha Ammaanka ee dowlada wali soo bandhigin xog buuxda oo la xiriirta qaabkii uu qaraxaasi u abaabulnaa iyadoo ay jiraan tuhuno in shaqsiyaad caan ah ay abaabulka qaraxaasi wax ka ogaayeen, waxaana la tuhmayaa in dadkii falkaasi fuliyay ay ahaayeen kuwa diidan horumarka bulshada Soomaaliyeed ee ku nool koonfurta gaar ahaan Muqdisho

Intii dhimatay dharaartaas rabbi naxariistii Janno haka waraabiyo, waxaana iminka iyagoo caafimaad qaba ku nool dalka iyo qeyba ka mid ah Dalalka dariska ah dadkii ku dhaawacmay qaraxaasi oo qaar xubnahooda qaaliga ah ay ku waayeen.

Inkastoo Soomaalida meel walba oo ay joogta si weyn uga xanuunsatay dhacdaasi, ayaa hadana waxaa xusid mudan in Haweenku ay ahaayeen kuwii ugu uurka nuglaa ee dhacdadaasi ka madax gilgilay iyadoona dibad baxyo, ka dhigay wadooyinka Muqdisho maalin kadib xiligii ay dhacday dhacdadada uur ku taalada dhalisay.

Ururka Haweenka Nabadda iyo dib u heshiisiinta Hanad ayaa qeyb ka ahaa haweenkii arinkaasi ka dhiidhiyay, waxaana Muqdisho kula kulanay gudoomiyaha ururkaasi Ruqiya Cali Cabdi oo aan wax ka weydiinay dareenka Haweenka ee dhacdadaasi.

“Waxaan aad uga xanuunsanayaa in aan xusuusto maalinkaas wixii dhacay, waayo fal murug iyo uur ku taalo huwan ayuu ahaa falkaasi” sidaa waxaa tiri Ruqiya cali cabdi.

ENG-Siidow Xasan Mahdi oo ah gudoomiyaha Hey’adda Xuquuada Aadanah ee Walaweyn ayaan wax ka weydiinay ogaalka ay xaquuqul insaanka ee la xiriira sanad kadib dhacdadaasi .

“Xaqiiqan wax badan lagama ogaan, laakiin waxaa suurta gal ah in sanadaha soo socda la helo xog dhab ah, waayo baaritaanka kiis waa mid culeyskiisa leh, hadana wixii ka dhacay Shaamow waxay ahaayeen wax aan caadi aheyn” sidaa waxaa yiri Eng Siidow.

Sida Alle uu ku sheegay Qur’aankiisa naf walbaa mowdka way dhadhamineysaa, saacadna loogama darayo nafna xiligii uu alle ugu tala galay, waxaa xusid mudan in dhacdadaasi layaabka laheyd  dadkii goobjooga ka ahaa qaarkood oo wararkii ugu horeeyay ee la helay ay tilmaamayaan in ay dhinteen ay maanta noolyihiin.

Dr Cismaan Max’ud Dufle xiligii qaraxa uu dhacayay waxa uu saarnaa Masraxa, isagoona markaasi waday qubadii loogu talagalay, iyadoona codbaahiyaha xiligaasi Dr-ka uu ku wareejiyay Alle ha u naxariistee Dr-Max’ed Aadan Warsame Shahiid oo ka mid ahaa dadkii goobta ku dhintay.

Dr-Dufle waxaan kula kulanay magaalada Muqdisho, isala markaana waxaan wax ka weydiinay xusuustiisi maalinkaas ee la xiriirtay Waxa dhacay.

“Duulaankii maskaxda, ayaan ku sifeyn karaa wixii ka dhacay Hotel Shaamow, waayo ma aheyn wax caadi ah, waxaa dhintay arday, dhaqaatiir, macalimiin, waalidiin, iyo marti sharaf kale, ma ahan waxaan aragnay 20-kii sano ee la soo dhaafay” ayuu yiri Dr Dufle.

Pro Max’ed Cumar Dalxa, waxa uu ahaa xiligii ay dhacadaasi dhaceysay gudoomiye ku xigeenka Baarlamaanka Dowladda KMG ah, waxaana uu ku suganaa Magaalada Nairobi ee Dalka Kenya, waxaan su’aalnay aragti ahaan sifaha uu siin lahaa wixii maalinkaasi dhacay.

“Waxaan ku fasiri lahaa Ayaamul Busi, ama maalin baas waayo waxaa la xasuuqay dadkii howlkarka ahaa ee shaqada iyo wadaniyada ay daacadda ka aheyn, ilaahay nooma soo celiyo maalinkaas oo kale” ayuu yiri Dalxa.

Sanad kadib qaraxii shaamow ee Ardayda Qalinjabineysay,wali ma hakan howlihii waxbarashada ee Jaamacadda banaadir, waxaana iminka ay jaamacadda ku talaabsatay horumar Balaaran iyadoona macalimiinta  iyo maamulka Jaamacadda ay dhexda u xirteen ka mira dhalinta hankooda.

Waxaa ka aflaxay Jaamacadda Baandir oo shahaadada Bachlore-ka ka qaatay sanad kadib dhacadadaasi arday guud ahaan tiradooda ay gaareyso 78 Arday, kuwaa ka kala ahaa ah 38 Dhaqtar, 5 Injineer oo dhinaca dhismaha ah, 15 Macalin iyo 20 kuliyadda Computer Science-ka.

Waxaana sidoo kale Jaamacadda lagu soo kordhiyay kuliyad cusub taasoo ah sharciga iyo qanuunka, sidoo kale waxaa la dhameestiray oo lagu howl bilaabay dhimso ay jaamacdda leedahay kaasoo howshiisa horay ay u socotay.

W/D: KON