Garbahaarey (Caasimada Online) – Guddoomiyaha gobolka Gedo, Maxamed Xuseen Al-Qaadi, ayaa si adag uga digay Guddiga Madaxa Bannaan ee Doorashooyinka iyo Xuduudaha Qaranka (NIEBC) in ay gobolka ka fuliyaan wax hawlo diiwaan-gelin cod-bixiye ama doorasho la xiriira iyagoo aan wax iskaashi ah la samayn maamulka Jubbaland.
Wuxuu sheegay in tallaabo kasta oo noocaas ah oo aan la isku raacsanayn ay noqon doonto mid sharci-darro ah oo laga hortagi doono.
Isagoo la hadlayay warbaahinta gudaha, Al-Qaadi ayaa hoosta ka xarriiqay in hannaanka doorashooyinka uu ku xiran yahay is-afgarad buuxa oo dhex mara Dowladda Federaalka iyo maamulka Jubbaland.
“Ma jiri doonto doorasho ka dhacda gobolka Gedo annagoo aan oggolaan. Waxaan uga digayaa Guddiga Doorashooyinka in haddii ay tallaabo qaadaan iyagoo nala tashan, ay wajihi doonaan cawaaqib,” ayuu yiri Al-Qaadi.
Digniinta guddoomiyaha ayaa iftiiminaysa khilaafka weli taagan ee u dhexeeya Jubbaland iyo Dowladda Federaalka, kaasoo salka ku haya arrimo la xiriira awoodda doorashooyinka, wax-ka-bedelka dastuurka, iyo qaab-dhismeedka loo marayo doorashooyin toos ah.
Guddiga NIEBC ayaa horey u shaaciyay qorshayaal ay ku doonayaan in diiwaan-gelinta cod-bixiyeyaasha laga sameeyo dhowr gobol oo uu Gedo ku jiro, si loo gaaro doorasho hal qof, hal cod ah oo lagu wado in ay dalka ka dhacdo sannadka 2026 — doorashadii ugu horreysay ee noocaas ah tan iyo 1967.
Diiwaan-gelinta rasmiga ah ayaa si rasmi ah uga bilaabatay Talaadadii degmada Shangaani ee magaalada Muqdisho, halkaas oo dad badan isugu soo baxay si ay u helaan kaararka cod-bixinta. Mas’uuliyiin sare oo heer federaal iyo heer degmo ah — oo uu ku jiro duqa Muqdisho — ayaa ka mid ahaa dadkii ugu horreeyay ee isdiiwaangeliyay.
Dadaalka Dowladda Federaalka ee lagu hirgelinayo doorashada qof iyo cod ayaa lagu beddelayaa nidaamka awood-qaybsiga beelaha ee 4.5, kaasoo xilalka baarlamaanka lagu qaybiyo afar beelood oo waaweyn, halka beelaha laga tirada badan yahay la siiyo “nus-qayb”.
Mas’uuliyiinta dowladda federaalka ayaan weli si rasmi ah uga jawaabin hadalladii kasoo yeeray guddoomiye Al-Qaadi.