Dimishiq (Caasimada Online) – Dowladda Suuriya ayaa fashilisay labo shirqool oo kala duwan oo kooxda Daacish ay doonaysay inay ku disho Madaxweyne Ahmed al-Sharca, sida ay sheegeen labo sarkaal oo sare.
Arrintan ayaa imaneysa xilli uu madaxweynuhu qorsheynayo inuu ku biiro isbahaysi uu Maraykanku hoggaamiyo oo lagula dagaallamayo kooxdan mintidka ah ee uu muddada dheer la soo halgamayay.
Saraakiishan oo kala ah sarkaal sare oo ka tirsan sirdoonka Suuriya iyo sarkaal kale oo sare oo Bariga Dhexe ah, ayaa sheegay in shirqoolladan ka dhanka ahaa nafta Al-Sharca la fashiliyay bilooyinkii la soo dhaafay. Waxay intaa ku dareen in tani ay hoosta ka xariiqayso khatarta tooska ah ee uu wajahayo, xilli uu isku dayayo inuu mideeyo awoodda dalka ay burburiyeen 14-ka sano ee dagaalka sokeeye.
Ilo wareedyadu waxay sheegeen in mid ka mid ah shirqoollada Daacish uu bartilmaameedsanayay munaasabad rasmi ah oo horay loo sii shaaciyay oo uu Al-Sharca ka qayb geli lahaa. Saraakiishu waxay diideen inay bixiyaan faahfaahin intaas dhaafsiisan sababo la xiriira xasaasiyadda arrinta awgeed.
Wasaaradda Warfaafinta Suuriya ayaa diiday inay ka hadasho shirqoollada gaarka ah, iyadoo sababo amni u cuskatay. Si kastaba ha ahaatee, waxay sheegtay in Daacish ay weli “khatar amni oo dhab ah ku hayso Suuriya iyo gobolka.”
Waxay intaa ku dartay in mas’uuliyiintu ay 10-kii bilood ee la soo dhaafay fashiliyeen tiro weerarro ah oo Daacish ay ku bartilmaameedsanaysay goobo kala duwan, oo ay ku jiraan goobaha cibaadada.
“Suuriya waxay xaqiijinaysaa sida ay uga go’an tahay ilaalinta dadkeeda iyo sii wadista la dagaallanka argagixisada nooc kasta oo ay tahay,” ayay wasaaraddu ku tiri war-saxaafadeed ay siisay wakaaladda Reuters.
Kulanka Al-Sharca iyo Trump
Warbixinnadan ku saabsan shirqoollada ayaa soo baxay xilli ay Suuriya isku diyaarinayso inay ku biirto isbahaysiga caalamiga ah ee ka dhanka ah Daacish ee uu Maraykanku hoggaamiyo.
Tani waxay ku soo aadaysaa iyadoo madaxweynaha Maraykanka Donald Trump uu Isniinta ku martiqaaday Al-Sharca kulan taariikhi ah oo ka dhacay Aqalka Cad, waana kii ugu horreeyay abid ee madaxweyne Suuriyaan ah uu halkaas tago.
Madaxweynaha Suuriya, oo xukunka qabtay bishii Disembar ee la soo dhaafay kaddib markii xoogagga mucaaradka Islaamiga ah ee uu hoggaaminayay ay xukunka ka tuureen Madaxweyne Bashar al-Assad, ayaa doonayay inuu muujiyo sawir ah inuu yahay hoggaamiye dhexdhexaad ah.
Wuxuu rajaynayaa in kulanka Trump uu u horseedi doono taageero caalami ah oo loo fidiyo dib-u-soo-kabashada iyo dib-u-dhiska muddada fog ee Suuriya.
Tallaabadan ay Suuriya ugu biirayso isbahaysiga ka dhanka ah Daacish waxay tusaale u tahay isbeddelka dalkaas ku yimid tan iyo ridistii Assad. Waxay ka guurtay inay ahayd xulafo muhiim ah oo Ruushka iyo Iiraan ay leeyihiin, waxayna u wareegtay dhinaca xiriir dhow oo ay la yeelato reer Galbeedka iyo dalalka Carabta.
Halka shaqada Al-Sharca ee ah inuu mideeyo Suuriya ay weli tahay mid aad u weyn, ciidamadiisa ayaa ku milmay rabshado isdaba joog ah oo salka ku haya mad-hab, iyadoo ay jiraan weerarro lagu qaado dadka rayidka ah iyo ciidamada ammaanka oo ay Dimishiq ku eedaysay kooxda Daacish.
Halganka dheer ee lagula jiro Daacish
Toddobaadkan dhammaadkiisii, wasaaradda arrimaha gudaha Suuriya waxay bilowday olole dalka oo dhan ah oo lagu beegsanayo unugyada Daacish, waxaana lagu soo qabtay in ka badan 70 tuhmane, sida ay warbaahinta dowladda sheegtay.
Sarkaalka sare ee sirdoonka Suuriya wuxuu sheegay inay ka jawaabayeen xog sirdoon oo sheegaysay in kooxdu ay qorsheynaysay hawlgallo ka dhan ah dowladda iyo kooxaha laga tirada badan yahay ee Suuriya.
Waxaa sidoo kale looga dan lahaa in fariin lagu diro ah in sirdoonka Suuriya ay si weyn u dhex galeen kooxda, iyo in ku biirista isbahaysigu ay gacan weyn ka geysan doonto hawlgallada caalamiga ah ee lagula jiro mintidiinta.
Intii uusan xukunka qaban sannadkii hore, kaddib hawlgal degdeg ah oo 11 maalmood qaatay, Al-Sharca wuxuu hoggaaminayay kooxda Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Waa koox mucaarad ah oo Islaami ah, oo markii hore Suuriya uga tirsanayd ururka Al-Qaacida.
Al-Sharca wuxuu xiriirkaas u jaray sanadkii 2016, wuxuuna dagaallo qaraar la galay kooxda Daacish muddo ka badan toban sano. Wuxuu sidoo kale fuliyay ololeyaal xarig iyo hawlgallo militari ah oo ka dhan ah unugyadooda ku sugan fariisinka HTS ee Idlib.
Kooxda Daacish ayaa isku dayday inay dib ugu soo laabato Suuriya kaddib ridistii Assad. Waxay doonaysay inay muujiso in isku soo dhowaanshaha Al-Sharca ee reer Galbeedka iyo ballanqaadyadiisa ah inuu u taliyo dhammaan kooxaha diimeed ee Suuriya ay yihiin kuwo ka hor imaanaya Islaamka.
Bishii Juun, 25 qof ayaa ku dhintay qarax ismiidaamin ah oo lagu qaaday kaniisad ku taalla Dimishiq, weerarkaas oo ay dowladdu ku eedaysay Daacish. Kooxdu ma aysan sheegan mas’uuliyadda weerarkaas.
Dowladda Al-Sharca waxay horeyba bilooyin iskaashi millitari ah ula lahayd ciidanka Maraykanka dagaalka ka dhanka ah Daacish, sida ay sheegeen dhowr sarkaal oo Suuriyaan ah. Laakiin ku biirista rasmiga ah ayaa la filayaa inay si weyn u kordhiso iskaashiga.
Waxaa sidoo kale loo arkaa tallaabo muhiim ah oo kalsooni lagu dhisayo oo uu Al-Sharca kaga dhaadhicinayo sharci-dajiyayaasha Maraykanka inay qaadaan cunaqabataynta ka saaran Suuriya ka hor dhammaadka sanadkan.
Toddobaadkii hore, wakaaladda Reuters ayaa sheegtay in millitariga Maraykanku ay isku diyaarinayeen inay markii ugu horreysay saldhig ka samaystaan garoon diyaaradeed oo ku yaal Dimishiq. Sarkaal ka tirsan maamulka Maraykanka ayaa codsaday inaan la shaacin goobta saxda ah iyo magaca saldhigga, isagoo u cuskanaya walaacyo la xiriira amniga hawlgallada.
Warbaahinta dowladda Suuriya ayaa beenisay warbixinta Reuters, iyadoon faahfaahin ka bixin waxa ka qaldan warbixintaas.