Kadib burburkii doowladii dhexe ee soomaliya 1991 ee uu hogaaminayay Ganaraal Maxamed Siyaad Barre, waxaa guud ahaan burburay adeegii bulshada soomaaliyeed, waxaa burburay mas’uuliyaadii bulshada saareeyd waxaa burburay caqligii bulshada soomaalida waxaa burburay wax kasta oo bulsho eey ku noqoto bulsha jirta waxaana sii badanay marba mark aka dambeeysa xumaanta aan la isaga digeeyn lagana hortageeyn lakiin qolo ku faraxdo iyadoo u aragta in tii kale meesha kasaartay kana adkaatay waxaa sidoo kale mesesha kabaxay guud ahaamba tacliinta oo ah halka bulsho kula tartanto asaageed laguna barto waxa umadaas gasho aan u soo daadago biyadhaca qormadeeyda oo aan doonayo in aad uga hadlo jamaacadahada dalkeeyga soomaaliya ku soo badanaya gaar ahaan magaalada muqdishu caasimada soomaaliya.
Kudhawaad 40 jaamacaadood ayaa laga furay magaalada caasimada ah ee muqdishu laga soo bilaabo 1996 ilaa 2015 oo aan ku jirno waa farxad marka lafiiriyo dhibaatadii la soo maray gaar ahaan intii uu socday dagaalkii sokeeye ee dalkeena aafeeyay waxaana la soo maray xilli aan iskuul loo dhaqaaqin jaamaca iska daaye, aqoonta oo lagu tartamayo waa waxa ugu wanaagsan ee lagu soo saari karo ummad kafiyoow wax kasta oo ka xagal daacin kara ummad nimadeeda bale waxaan rabaa in aan ku falanqeeyo wax tarka jaamacadaha magaalada muqdishu ku soo badanayay waxaana qormadaan ku wareeysan doonaa aqoon yahano soomaaliyeed iyo ardayda soomaliyeed ee wax kabarata jaamacadaha magaalada muqdishu jaamacadaha ku yaal magaalada caasimada ah waxaa ka mid ah.
1: AtLAS UNIVERSITY
2: Al-IMRA UNIVESITY
3: AL-MARWAZI UNIVERSITY
4: BANAADIR UNIVERSITY
5: CAPITAL UNIVERSITY
6: CITY UNIVERSITY
7: DAHA UNIVERSITY
8: DARUL AL HIKMA UNIVERSITY
9: DARUL SALAAM UNIVERSITY
10: DARUL ULUUM UNIVERSITY
11: GREEN HOPE UNIVERSITY
12; HOPE UNIVERSITY
13: HILAAL UNIVERSITY
14: HIMILO UNIVERSITY
15: HORIZONE UNIVERSITY
16: HORMUUD UNIVERSITY
17: HORN AFRIC UNIVERSITY
18: HORSEED UNIVERSITY
19: IIMAN UNIVERSITY
20: INDIAN OCEAN UNIVERSITY
21: SOMALI NATIONAL UNIVESITY
22: SOMALI INTERNATIONAL UNIVERSITY
23: SOMALI UNIVERSITY
24: JAMHURIYA UNIVERSITY
25: JAZEERA UNIVERSITY
26: JOBKEY UNIVERSITY
27: JUBA UNIVERSITY
28: KOWNEYN UNIVERSITY
29: MODERN UNIVERSITY
30: MOGADISHU UNIVERSITY
31: PLASMA UNIVERSITY
32: QUR’AAN UNIVERSITY
33: SABO UNIVERSITY
34: SAVANAH UNIVERSITY
35: SALAAM UNIVERSITY
36: LOWER SHABELE UNIVERSITY
37: SHAFI UNIVERSITY
38: SHIFA UNIVERSITY
39: SIMAD UNIVERSITY
40: SKY UNIVERSITY
41: ISLAMIC UNIVERSITY
42: SOMEVILLE UNIVERSITY
43: mustaqbal UNIVERSITY
44: UCT UNIVERSITY
45: ATLAS UNIVERSITY
46: ABRAAR UNIVERSITY
47: BARAZAN UNIVERSITY
48: SOMALI SCHOLARS UNIVERSITY
49: HAMAR UNIVERSITY
50: FRONTIER UNIVERSITY
51: al arabia university
52: africa graduate university
53 Jaamacada Niileeyn
54: Jamacada Ilkaha
55: Jaamacada Badacas
56: Jaamacadda Koofurta Soomaaliya
57:Jamacadda Baqdaad
58:sohdi universaty
59:Africa universaty
60:Xayaat medical universaty
Qormadaan waxaan saldhig uga dhigayaa lix qodob oo kala ah Nidaam qota dheer oo aan lagu dhisin Jamacadaha Ku saleeyn hab qabiil, fikir gaar ah, iyo dano dhaqaale Heerka aqooneed ee barayaasha jaamacadaha Laxisaabtan la,aanta doowlada Dhankeeda ah
Jaamacadaha qaarkood oo aan lahaayn meelo ku haboon wax barashada Majirto cilmi baaris aay sameeyaan jamacadaha qaar Nidaam qota dheer oo aan lagu dhisin Jamacadaha.
Cilmi barista laga sameeyay jaamacadaha gaar ahaan marka laga hadlayo in lafuro jaamacad waxaa qaarkood eey sheegayaan marka ladoonayo in irdahada loofuro jaamacad cusub in loo baahanyahay Resource oo ah wax waliba oo sahli karo in jaamacad loogu yeero waxaana ka mid in jaamacadu leedahay ugu yaraan
1. Lix Professor manhaj tayeeysan
2. Dhisme jaamacadu leedahay oo ka kooban qolalki loogu talagalay xafiisyada iyo fasalada.
3. Goob lagu cibaadeeysto.
4. Gooba lagu jimicsado.
5. Qeeyb gar gaarka deg dega ah.
6. In jaamacadu ka diiwan gashantahay doowlada dalka ka jirta
7. Masuuliyad iyo wax yaabo kale oo aad u faraban kuwaas oo daboolaya baahida jaamacada sida uu qabo cilmi bare (Esiden 2013) si doo kale cilmibaarayaal kale oo uu ka mid yahay Terwas ayaa qaba in jaamacada looga bahanyahay in eey heeysato 100 mitir Square dhul ah dhismayaal ku haboon daraasaadka iyo in jaamacadu leedahay awood eey ku soo saari karto arday taya leh taas oo markaas suurta galin karta waxa eey ku yaboohday oo ah tacliin .
Jaamacadaha ka jira magaalada muqdishu marka loo eego tixraaca kore mamuuqato in la raacay habkaan oo ah in nidaam lagu furo jaamacada iyadoo inta aan lafurin la sameeyo daraasad ku aadan habka jaamacadu eey rabto in jaamacad eey ku noqoto balse waxaa jamaacadaha qaarkood marka laga fiiriyo dhismayaasha eey wax ku baraan ardayda waxaa laga dareemi karaa in eeysan ahayn sidi laga rabay jaamacadaha waayo qaarkood waxa eey ku jiraan gurya kiro ah kana kooban afar qol, jiko iyo musqul taasina waa nasiib daro waayo waxaa meeshaas ka maqan xuquuqd.
WD: Garad Yusuf Mohamud
Email: Garaadsomali@gmail.com