Ankara (Caasimada Online) – Safiirka Itoobiya u fadhiya Ankara, Adem Mohammed, ayaa sheegay inuu ku kalsoon yahay in Baaqii Ankara ee lala galay Soomaaliya uu yahay mid shaqeynaya, wuxuuna ammaanay doorka Turkiga ee dib u hagaajinta xiriirka labada dal ee Afrika.
Isagoo la hadlayay Wakaaladda Wararka ee Anadolu Jimcaha, Mohammed wuxuu iftiimiyay muhiimadda ay leeyihiin tallaabooyinka Turkiga ee lagu ilaalinayo nabadda iyo amniga Geeska Afrika.Baaqa Ankara wuxuu ka dhashay wadahadallo ay dhex-dhexaadisay Dowladda Turkiga oo uu hoggaaminayay Madaxweyne Recep Tayyip Erdoğan.
Itoobiya waxay heshiis la saxiixatay bishii Janaayo 2024 maamulka Somaliland. Heshiiska, Itoobiya waxay ku heli lahayd marin badeed, taa beddelkeedna waxay Somaliland ugu ballan-qaaday aqoonsi, taasoo abuurtay xiisad hor leh oo ay la gasho dalka ay jaarka yihiin ee Soomaaliya. Labada dal, oo qarnigii la soo dhaafay uu dhex maray laba dagaal, ayaa bishii Maarso isku raacay inay xalliyaan khilaafkooda, bishii Diseembar 2024-kiina, waxay ku heshiiyeen Baaqa Ankara si loo dhammeeyo is-maandhaafka.
Safiirka ayaa sheegay in Baaqa Ankara uu adkeeyay sida ay Turkiga uga go’an tahay xasiloonida, xallinta khilaafaadka, iyo iskaashiga gobolka. “Dadaallada dhex-dhexaadinta ee Turkiga waxay gacan ka geysteen dejinta xiisadaha, xoojinta isfahamka labada dhinac, iyo taageeridda hindise nabadeed oo mustaqbalka fog ah oo gobolka laga hirgeliyo,” ayuu yiri.
Mohammed wuxuu uga mahadceliyay Madaxweyne Erdoğan dadaalkiisa ku aaddan xoojinta wadahadalka dhinacyada, wuxuuna xusay in booqashooyinka dhex maray madaxda Itoobiya iyo Soomaaliya ay abuureen jawi ku habboon in looga wada hadlo arrimaha labada dal.
Isagoo ka jawaabayay su’aal ku saabsan horumarka wada-xaajoodyada Soomaaliya iyo Itoobiya, Mohammed wuxuu sheegay in inkastoo aan weli la qaban wejigii labaad ee wadahadallada farsamo, haddana uu xiriirku weli yahay mid wanaagsan. Wuxuu rajo ka muujiyay in wadahadalladu ay sii socon doonaan, isagoo sheegay in aysan jirin sabab ay ku istaagaan. “Weli ma jiro taariikh la isku raacay oo loo qabtay wejiga labaad ee wadahadallada farsamo,” ayuu raaciyay Mahmud. “Waxaan aaminsannahay in Baaqa Ankara uu yahay mid dhaqan-gal ah.”
Wuxuu tilmaamay in dooduhu aysan ahayn oo kaliya kuwa dhex maray madaxda, balse ay sidoo kale gaareen heer wasiirro, wuxuuna carrabka ku adkeeyay magacaabistii dhowaan ee safiirka Itoobiya ee Muqdisho taasoo calaamad u ah xiriirka caafimaadka qaba ee ka jira labada dhinac.
Wuxuu ku nuuxnuuxsaday in Baaqa Ankara uu door weyn ka qaatay fududeynta wadahadallo nabadeed, wuxuuna sheegay in dhinacyadu ay muujiyeen sida ay uga go’an tahay nabadda gobolka, taasoo uu aaminsan yahay inay horseedi doonto xiriir wax-soo-saar leh oo lagu sii wado wadahadal.
Mar la weydiiyay haddii la filan karo xiriir ka sii wanaagsan oo dhex mara labada dal, Mohammed wuxuu ku jawaabay, “Waa maxay sababta? Doorasho kale ma haysanno.”
Itoobiya waxay weyday dekeddeheedii Badda Cas horraantii 1990-meeyadii, kaddib Dagaalkii Xorriyadda Eritrea ee socday intii u dhaxaysay 1961 iyo 1991. Sannadkii 1991, Eritrea waxay xorriyaddeeda ka qaadatay Itoobiya, taasoo horseeday in la aasaaso laba qaran oo kala madax-bannaan. Kala-goyntaasi waxay sababtay in Itoobiya ay weydo marin toos ah oo ay ku tagto Badda Cas iyo dekedo muhiim ah. Tan iyo markaas, Itoobiya waxay noqotay waddan aan bad lahayn, taasoo saameysay awooddeeda dhinaca ganacsiga badda.