Washington (Caasimada Online) – Laga soo bilaabo furimaha dagaalka ee Ukraine ilaa xuduudaha Gaza iyo goobaha colaadaha ee Suudaan, koox Maraykan ah oo qarsoodi ah, una tababaran qaab militari (paramilitary), ayaa si aan la dareemin uga soo dhex muuqatay goobahan, iyadoo ka tagtay raadad muran dhaliyay isla markaana kicisay su’aalo ku saabsan dabeecadda dagaallada casriga ah.

Kooxda Forward Observations Group (FOG), oo isu dhigta shirkad iibisa dhar iyo qalab u eg kuwa ciidanka, ayaa la sheegay inay si qarsoodi ah uga hawlgasho qaar ka mid ah colaadaha ugu halista badan adduunka, sida ay fashiliyeen warbixinno sirdoon iyo baaritaanno saxaafadeed.

Kooxdan oo uu aasaasay Derrick Bales, oo ahaan jiray askari ka tirsan ciidanka lugta ee Maraykanka, ayaa ku hawlgasha xaalad sharci oo aan caddayn, taasoo ka duwan shirkadaha millatariga ee gaarka loo leeyahay ee caadiga ah, mana laha wax xiriir rasmi ah oo ay la leedahay dawladda Maraykanka.

Hase yeeshee, hawlaheeda—oo ay ka mid yihiin tababarro dagaal oo heer sare ah, sahaminta goobaha dagaalka, iyo gudbinta khibradaha—ayaa muujinaya inay u dhaqmeyso sidii qalab aan rasmi ahayn oo ka qaybqaata loollanno juqraafi-siyaasadeed oo isku murugsan, iyadoo ka shaqaysa meel ka baxsan ilaalinta sharciga ee caadiga ah.

Saamaynta sii kordheysa ee kooxdan ayaa tilmaamaysa waa cusub oo dagaallo wakiilnimo ah, iyadoo xubnaheeda lagu warramay inay isku mar ka qayb qaataan furimo badan oo kala duwan.

Xiriiro midigta-fog iyo eedeymo hub kiimiko ah

Joogitaanka FOG ayaa si weyn u soo shaac baxay kaddib duullaankii ballaarnaa ee Ruushku ku qaaday Ukraine sannadkii 2022, inkastoo hawlaheedii ugu horreeyay ee halkaas ay dib ugu noqonayaan colaaddii hore ee gobolka Donbas ee 2014. Kooxdu waxay si weyn ugu lug lahayd tababarka iyo la-talinta ciidamada gaarka ah ee Ukraine, oo ay ku jiraan cutubyo ka tirsan Hay’adda Nabad-sugidda Ukraine (SBU) iyo guutada muranka badan dhalisay ee Azov Brigade.

Xiriirka ay kooxdu la leedahay kooxaha midigta-fog ayaa dhaliyay dhaleecayn kulul. Bishii May 2021, warbixin ay daabacday Vice News ayaa si faahfaahsan u sheegtay sida Bales uu bartiisa Instagram-ka u soo dhigay sawirro uu kula jiro Vadim Lapaev, oo ah dagaalyahan ay hay’adda baaritaannada ee Bellingcat ku tilmaantay inuu yahay Naazi la xiriira dhaqdhaqaaqa Azov. Sawirro kale oo safarkaas laga qaaday ayaa muujinayay Bales oo la jira dagaalyahanno sita calaamado lala xiriiriyo kooxaha Neo-Nazi-ga.

Bales, oo ah Madow Maraykan ah, ayaa safarkii 2021 ku difaacay inuu ahaa cilmi-baaris uu u waday buug uu qorayay. Warqad uu u diray Vice News, wuxuu ku sheegay inuusan ka warqabin taariikhda shakhsiyaadka uu la socday, uuna kaliya “saddex saacadood” ku qaatay saldhig ay leedahay kooxda Right Sector, oo ah maleeshiyo waddaniyiin ah oo midigta-fog ah. Wuxuu beeniyay inuu lahaa ujeeddo cunsuriyadeed, wuxuuna ka qoomameeyay dhibaatadii ka dhalatay arrintaas.

Dhaqdhaqaaqyada kooxda ayaa sidoo kale soo jiitay dareenka Moscow. Bishii Maarso 2022, Wasaaradda Difaaca ee Ruushka waxay ku eedeysay FOG inay ka caawisay ciidamada Ukraine diyaarinta weerar hub kiimiko ah si eedda loogu leexiyo Ruushka.

Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Maraykanka ayaa si adag u beenisay eedeyntaas, iyadoo ku tilmaantay “been cad” iyo mid la soo dhoodhoobay oo loogu talagalay in lagu abuuro marmarsiiyo been ah oo lagu qiil dayo tallaabooyinka Ruushka. Waligeed lama soo bandhigin wax caddayn ah oo lagu taageerayo sheegashada Ruushka.

Buuraha Carpathian ee Ukraine ilaa Khartoum

Khibraddii lagu soo bisleeyay Ukraine ayaa lagu warramay in loo dhoofiyay qaarado kale. Baaritaan ay bishii Luulyo 2025 samaysay hay’adda warbaahinta Faransiiska ah ee Intelligence Online ayaa lagu sheegay in dagaalyahanno ay FOG ku tababartay Buuraha Carpathian ee Ukraine kaddib loo daadgureeyay waddamo Afrikaan ah, oo ay ku jirto Suudaan.

Sida lagu sheegay warbixinta, xubno ka tirsan FOG ayaa ku lug lahaa taageeridda Ciidamada Gurmadka Degdegga ah ee Suudaan (RSF), oo ah koox u tababaran sida ciidanka kuna jirta dagaal sokeeye oo ba’an oo ay kula jirto Ciidamada Qalabka Sida ee Suudaan. Taageeradan ayaa la sheegay inay si toos ah u bixisay FOG ama ay fuliyeen xubno ay tababartay, iyadoo lagu warramayo in lagu gambanayay “iskaashi bini’aadannimo.”

Hawlgalladan ayaa iftiiminaya shabakad saameyn oo isku murugsan, iyadoo warbixintu ay tilmaamayso in FOG ay suuragal tahay inay u shaqeyso sidii hanti sirdoon oo goobta joogta (field asset) oo ay leedahay sirdoonka Ukraine, taasoo sii cakiraysa shabakadda faragelinta shisheeye ee colaadda Suudaan.

Joogitaanka Gaza iyo wehlinta ciidanka Israel

Dhawaanahan, xubno ka tirsan FOG ayaa la diiwaan-geliyay iyagoo jooga goobta xilligii uu socday weerarkii milatari ee Israel ku qaadday Marinka Gaza. In kasta oo ay kooxdu sheeganeyso inay tahay “summad qaab-nololeed millatari” oo aan dagaallamin, haddana caddaymuhu waxay muujinayaan inay leeyihiin door firfircoon.

Baaritaan ay bishii Nofeembar 2023 samaysay majaladda Foreign Policy ayaa xaqiijiyay joogitaanka shaqaale Maraykan ah oo hubeysan oo lala xiriirinayo FOG. Baraha bulshada ee kooxda ayaa lagu soo bandhigay sawirro muujinaya xubno ku lebisan dhar dagaal oo dhammaystiran, oo sita hub casri ah, kuwaasoo ku sugan deegaanno Israel ah oo xuduud la leh Gaza, sida Kibbutz Be’eri.

Falanqeyn dheeri ah oo ay sameeyeen cilmi-baarayaal dabagala hubka, oo ay ku jirto barta internetka ee caanka ah ee “War Noir”, ayaa lagu aqoonsaday qalab ay isticmaalayeen xubnaha FOG gudaha Gaza, oo ay ku jiraan qoryaha M4 carbines iyo bambooyinka gacanta ee Israel lagu sameeyo, kuwaas oo yaallay meel u muuqatay saldhig hawlgal.

In kasta oo baaxadda iyo nooca hawlaha FOG ee Gaza ay weli mugdi ku jiraan, caddaymaha muuqaalka ahi waxay tilmaamayaan in xubnaheedu ay la dhex-galeen ama si dhow ula shaqeynayeen ciidamada Israel. Joogitaanka koox noocan oo kale ah waxay dhalineysaa su’aalo xasaasi ah oo ku saabsan doorka dagaalyahannada ajnabiga ah iyo shirkadaha gaarka ah ee u tababaran sida ciidanka ay ku leeyihiin colaadda.

In kasta oo ay waddo hawlgallo qarsoodi ah, haddana FOG ayaa la sheegay inay tababarro ku qaadatay xarumo milatari oo rasmi ah oo Maraykanku leeyahay sida Fort Bragg, North Carolina, taasoo madmadow gelinaysa xadka u dhexeeya ganacsiga gaarka loo leeyahay iyo hay’adaha ammaanka ee dawladda, isla markaana sii adkaynaysa maqaamkeeda ah inay tahay cudud muhiim ah, balse aan lala xisaabtami karin, oo ka qayb qaadata iska hor-imaadyada caalamiga ah ee casriga ah.