Muqdisho (Caasimada Online) – Saacadihii lasoo dhaafay waxaa baraha bulshada Soomaalida qabsaday sawirka iyo magaca Nageeye Cali Khaliif, oo ahaa macalin jaamacadeed iyo Abwaan aad loo yaqaano dalka, wuxuuna abuuray ninkaasi hadal heyn aad u weyn.
Waxaa la faafiyay qoraal uu horey Facebook u dhigay, iyo buug la sheegay in uu isaga qoray, waxaa sidoo kale la faafiyay sawirro la sheegay inay muujinayaan isaga oo booqanaya magaalada Jilib oo xarun u ah Al-Shabaab iyo magaalooyin kale oo ku yaalla jubooyinka oo kooxda Al-Shabaab ay ka taliso, marka uu tegay magaalooyinkaas waa 2021-kii.
Nageeye Cali Khaliif waa macalin wax ka dhigi jiray Jaamacadda Umadda Soomaaliyeed, xarunteeda ugu weyn ee Muqdisho, waa Abwaan tiriyey suugan badan oo markii dib loo dhageystay laga dhex fahmay xagjirnimadiisa, wuxuu ahaa saxafi xirfad sare lahaa iyo qoraa keydiya suugaanta iyo taariikhda.
Saacadihii lasoo dhaafay waxaa soo baxay war sheegaya in Nageeye uu ku biiray kooxda Al-Shabaab oo wajaheysa dagaal la aaminsan yahay in mar dhow lagu soo afjari doono, aad ayuu Facebook wax ugu daabici jiray, balse weli sooma hadlin si uu u cadeeyo mowqifkiisa.
Nageeye Khaliif ayaa horay wareysiyo looga qaaday ku sheegay inuu dhashay sanadkii 1992, ku dhashay degmada Darroor ee dawlad deegaanka Soomaalida Itoobiya, kuna soo barbaaray deegaanada Somaliland, halkaas oo waxbarashada aas-aasiga ah uu ku soo qaatay.
Wuxuu sheegay inuu waxbarashada hoose ka bilaabay magaalada Hargeysa sannadkii 2003, wuxuuna intaas ku daray in 2011 uu iskuulka ku dhameeyey isla Hargeysa.
Shaahaadada 1-aad ee jaamacadda ee cilmiga siyaasadda ayuu sheegay inuu 2014 ka qaatay jaamacadda New generation ee ku taalla magaalada Addis Ababa.
Shahaadada labaad ee jaamacadda oo uu saxaafadda ku bartay ayuu iyadana sheegay inuu ka qaatay jaamacad kale oo ku taalla isla magaalada Addis Ababa, isaga oo daraaseeyay saxaafada Soomaalida, si gaar ah wargeysyada.
“Anigu waxaan tan iyo carruurnimadii ahaa dadka suugaanta jecel, weliba anigoo yar oo maqasha raaca. Hooyaday gabayada ay tiriso ayaan xifdi jiray,” ayuu yiri Nageeye.
Sannadihii 2011, 2012 iyo 2013 ayuu sheegay inuu suugaan samayn jiray, laakiin uusan dadka tusi jirin.
Dhowrkii sano ee u dambeysay wuxuu Nageeye Cali Khaliif ku noolaa magaalada Muqdisho, wuxuuna ahaa hormuudka kulliyadda saxaafadda ee Jaamacadda Umadda Soomaaliyeed.
Dadka yaqaanna Nageeye Cali Khaliif waxay ku tilmaamaan inuu yahay nin hal adag oo mowqifkiisa aan beddelin ee ku adkaysta.
Bishii Disembar 2018 ayaa Nageeye wuxuu ka mid ah dad tartan u galay shaqooyin BBC ka banaanaa, laakiin ma uusan ka mid noqon dadkii shaqooyinkaas loo qaatay.
Cabdullaahi Sheekh Cabdirisaaq oo xiligaas Tifaftire ka ahaa laanta af-Soomaailga ee BBC ayaa bartiisa Facebook ku soo qoray sababta aan Nageeye shaqada loogu qaadan.
“Inta aan madaxa ka ahaa BBC News Somali, Nageeye Cali Khaliif shaqo ayuu naga soo dalbaday, waana u qalmay. Balse wuxuu diiday inuu ballan qaado inuu joojin doono soo bandhigidda fikirkiisa siyaasadeed ee ku aaddan gooni isu taagga Somaliland. Wuxuu rabay inuu sii wato gabayadiisa looga soo horjeeday isagoo weriye madax banaan ah. Taasna waa ii cuntami weysay, maadaama aan dhexdhexaad ahayn. Laakiin waxaan u fahmay inuu yahay qof ku ad-adag waxa uu aaminsan yahay,” ayuu Cabdullaahi ku yiri qoraalkiisa.
Maamulka Jaamacadda Ummada iyo dowladda Soomaaliya waxay ka gaabsadeen inay xaqiijiyaan ama beeniyaan warka sheegaya in Nageeye Cali Khaliif uu Shabaab ku biiray, kadib xariiro aan la sameynay.
Caasimada Online waxay saraakiil ka tiran hay’addaha amniga ee dowladda Soomaaliya ka heshay xog sheegeysa inay baaritaan ku waddaan halka uu ku dambeeyo Nageeye.
Waxay saraakiisha nala hadashay noo sheegeen inay warbixin ka soo-saari doonaan xaalka Negeeye. Waxay sheegeen hay’addaha amniga ay ogyihiin in Negeeye gurigiisa ka maqan yahay muddo shan maalin ah, Axadii lasoo dhaafay ayaa Nageeye ugu dambeysay dadkiisii, sida aan ka helnay xogta ay hey’adaha ammaanku hayaan.
Waxaa hawada ka maqan taleefanadiisii, waxaana la aaminsan yahay inuu u goostay Al-Shabaab, arrinta Nageeye ayaa ka yaabisay dadka Soomaaliyeed, maadaama uu ahaa nin bulshaawi ah, aqoonyahan ah, shaqooyin fiican heysta, lahaana taageerayaal badan oo ka helay suugaantiisa iyo xirfadiisa macalinimada.
