Tel Aviv (Caasimada Online) – Israel ayaa haatan wajahaysa yaraanta gantaallaha difaaca cirka ee nooca “Arrow,” sida lagu sheegay warbixin gaar ah oo uu daabacay The Wall Street Journal, iyadoo la soo xiganayo mas’uul Maraykan ah oo aan la magacaabin.
Yaraantan ayaa dhalisay walaac ku saabsan awoodda Israel ee uga hortagi weerarro gantaallada ballistic ah ee uga imanaya sida lagu sheegay warbixinta. Tan iyo markii Israel ay Jimcihii hoe qaaday duqayn lama filaan ah oo ay ku sheegtay in lagu baabi’inayo “halista ba’an” ee ka imaaneysa barnaamijka nukliyeerka iyo gantaallaha Tehran, Dowladda Islaamiga ah ee Iran waxay ku jawaabtay in ay Israel ku weerartay in ka badan 370 gantaal iyo boqollaal diyaarado aan duuliye lahayn (drones).
Gantaallahan ayaa khasaare naf oo xooggan iyo burbur ka gaystay magaalooyin ka mid ah Israel, sida Tel Aviv iyo Haifa.
Sida lagu sheegay warbixinta The Wall Street Journal, Mareykanka wuxuu muddo bilo ah ogaa yaraanta gantaallaha Arrow wuxuuna si hoose uga shaqeynayay sidii loo xoojin lahaa difaaca cirka ee Israel. Hase yeeshee, keydka Mareykanka laftiisa ayaa xaddidan, iyadoo wargeysku xusay in gantaallo badan horey loogu diray Israel, taasoo dhalisay cabsi ah in Maraykanku isaguna galo xaalad la mid ah midda Israel oo ah in keydkiisa difaac uu yaraado.
The Washington Post ayaa Talaadadii soo xigatay ilo xog-ogaal u ah sirdoonka Maraykanka iyo kan Israel, kuwaasoo sheegay in qiimeynaha qaar ay muujinayaan in Israel ay sii wadan karto difaaceeda cirka muddo u dhaxaysa 10 illaa 12 maalmood haddii heerka weerarrada Iran uu siduu hadda yahay ahaado.
Weerarradu waxay hoos u dhaceen tan iyo markii dagaalku billowday toddobaadkii hore, balse haddii xaaladdu sii socoto, Israel waxay u baahan doontaa in Mareykanku dib u buuxiyo keydkeeda ama si toos ah uga qeyb qaato dagaalka.
Isla ilahaasi waxay intaas ku dareen in wixii maanta ka dambeeya la filayo in Israel lagu qasbo inay kala doorato gantaallada la ridayo iyo kuwa la iska daynayo, iyagoo sheegay: “Nidaamku durba waa laga tan badiyey”
Israel marar badan ayay ogolaataa in gantaallada qaar soo dhacaan, haddii la ogyahay inay ku degayaan meel bannaan oo aan dad degganeyn. Laakiin marka weerarradu noqdaan kuwo waaweyn oo is daba joog ah, lama wada qabto gantaallada ku socda magaalooyinka ama kaabayaal muhiim ah.
Dowladda Israel kama aysan bixin wax faallo ah oo rasmi ah ku saabsan warbixinnadan. Ciidanka Difaaca Israel (IDF) ayaa u sheegay The Wall Street Journal in ay “si buuxda ugu diyaarsan yihiin la tacaalidda xaalad kasta,” balse ma aysan faahfaahin arrimaha la xiriira rasaasta iyo agabka milatari.
Israel si rasmi ah ugama aysan hadlin wax la xiriira yaraanta gantaallada difaaca. Si kastaba, IDF waxay sheegtay in inta badan gantaallada Iran ee lagu riday Israel maalmahan la soo qabtay, heerkaasoo la mid ah kii lagu arkay weerarradii bishii Abriil iyo Oktoobar ee 2024.
Weerarradii 2024 cid Israeli ah kuma dhiman, inkasta oo gabar Israeli ah ay ku dhaawacantay bishii Abriil, halka nin Falastiini ah oo ku sugnaa Daanta Galbeed uu ku dhintay bishii Oktoobar, kaddib markii uu ku dhacay burbur ka yimid gantaal la qabtay.
Si ka duwan weerarradii 2024 oo intooda badan lagu bartilmaameedsaday saldhigga Nevatim ee ku yaalla saxaraha Negev — meel dad yari ku nool yihiin — weerarrada cusub waxay si toos ah ugu wajahan yihiin magaalooyin ay dadku ku badan yihiin, taasoo keeneysa in gantaallada aan la qabin ay waxyeello badan geysan karaan.
Ciidanka Israel waxay sheegeen in ay muddo bilo ah horey u qorsheeyeen howlgalka ay ku qaadeen Iran, iyagoo sheegay in ay hayaan xog sirdoon oo dhammeystiran oo ku saabsan keydka gantaallaha ballistic-ga ee Tehran.
Talaadadii, milatariga Israel wuxuu sheegay in ku dhowaad 40% ka mid ah aaladaha ay Iran ku rido gantaallada ballistic-ga la burburiyay tan iyo markii howlgalka billowday.
Nidaamka Arrow ma ahan difaaca keliya ee loo adeegsado weerarrada gantaallaha Iran.
Mareykanku wuxuu gobolka ku leeyahay nidaamka difaaca Patriot ee dhulka laga rido iyo sidoo kale nidaamka THAAD, kuwaas oo awood u leh inay qabtaan gantaallo ballistic ah. Dhinaca kale, markabyo dagaal oo ka tirsan Ciidamada Badda Mareykanka ayaa sidoo kale burburiyay gantaallo soo socday.
Marka laga reebo Mareykanka, saaxiibada Israel ee gobolka ma haystaan awood farsamo oo ay ku ridi karaan gantaallo ballistic ah — kuwaas oo duulimaadkoodu aad u kooban yahay (qiyaastii 10 daqiiqo), kana dhigaya kuwo aad u adag in la qabto, iyadoo loo baahan yahay nidaamyo difaac oo aad u casri ah.