Muqdisho (Caasimada Online) – Danjire Cabdisalaan Xaaji Axmed Liibaan Dhabancad mudanaha ugu da’da weyn Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Soomaaliya ayaa isaga oo gacanta ka dhaawacan lagu arkay furinta Bacaadweyn, oo xoog looga saaray kooxda Al-Shabaab.
Dhabancad oo waqti dheer kamid ahaa wasaaradda arrimaha dibadda ee Soomaaliya ayaa sanad kahor doortay inuu doorkan xildhibaano ku metelo dalkiisa iyo dadkiisa.
Waayo-aragnimadiisu waxay aheyd middii maareysay doorashadii guddoonka Baarlamaanka 11-aad ee Soomaaliya xilli ay xaaladdo adag ay dirqinayeen doorashada.
Muddo xileedkiisa xildhibaannimo wuxuu kusoo aaday dalka oo dagaal aaday. Reerka uu Dhabancad sida gaarka ah u metelo argagixisada dhul gaar ah kama haysato hadda, laakiin markii magaca guud loo dego waa jireen illaa hadda waa jiraan dhul aan badneyn oo argagixisadu ay ka joogto.
Wuxuu maalmihii tegay kamid ahaa siyaasiyiin abaabul ciidan ka waday gobolka Mudug. Dhawaan argagixisada ayaa baabuur qaraxa ku weerartay madax uu ku jiray Dhabancad kadibna dhaawac fudud ayaa kasoo gaaray xildhibaanka.
Marka laga eego da’da Xildhibaanka, xaalka furin ciidan iyo dhaawaca uu la kulmay dad badan ayaa sugaayay inuu kasoo noqon doono furinta dagaalka oo uu caafimaad iyo nasiino raadsan doono.
Laakiin in lagu arkay jiidda Bacaadweyn oo dorraad laga saaray kooxda Al-Shabaab ayaa dhalisay dareen shacab oo xoog leh.
Laba farriimood ayaa ku jira in Dhabancad oo dhaawac ah uu weli furinta taagan yahay, kuwaasi oo kala ah;
1. Adkeysi iyo garasho masuuliyadeed
Xildhibaan Cabdisalaan Xaaji Axmed Liibaan Dhabancad wuxuu shalay u abtiriyay waxa la yiraahdo metelaada, wuxuu dadka fahamsiiyay in adkeysiga uusan da’da la xiriirin ee nuxurka uu yahay in aad leedahay garasho aad ku fahamto masuuliyadda ku saaran.
Ragg badan oo kuraasta Xildhibaannada u waalna xilligii doorashada aadna uga da’ yar Xildhibaan Dhabancad ayaa maanta ka maqan difaaca dadkooda, waxayna fadhi ku dirir ku hayaan Kenya, Turkiga iyo Imaaraadka Carabta.
Farqiga xubnahaas iyo Dhabancad u dhaxeeya waa mushaar doon iyo metelaad doono.
2. Fahamka waaqica lagu jiro
Qaar kamid ah dadka maanta xilalka iyo xoolaha haysta waxay ula muuqata in noloshaan qabow, gaadiidka ay xabaddu karin, dabaqyadan Xamar laga dhistay iyo kuraastaan siyaasadeed inay sidaan usii jiri doonaan haddii ay argagixisada sii jirto oo ay sii xoogeysato, oo ay maalin walba deegaan cusub soo qabsato.
Laakiin xaqiiqadu aad ayay uga fog tahay middaas, waxay u muuqata inay wax walba u dhici doonaan taas caksigeeda. Dowladnimo, dollarka bangiyada harqiyay iyo dabaqyaduna masii jiri doonaan haddii ay argagixisada adkaato.
Xildhibaan Dhabancad wuxuu u muuqda nin fahmay waaqica la taagan yahay, wuxuuna Bacaadweyn ka sheegay inay laba uun midkood noqon doonto, waa in argagixisada laga adkaado oo dalka iyo dadka laga badbaadiyo ama in dalka looga tego oo dal iyo dowladnimo laga sabro, ma jiro dariiq saddexaad oo la yiraahdo aan wada noolaano.