New York (Caasimada Online) – Soomaaliya oo ku hadlaysay magaca dalalka A3+ (Aljeeriya, Guyana, Sierra Leone iyo Soomaaliya) ayaa warbixin ay u gudbisay Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ku muujisay walaac ballaaran oo ku saabsan xaaladda murugsan ee Yemen iyo rabshadaha ka aloosan gobolka.

Warbaahinta ayaa si gaar ah diiradda u saartay kororka iska horimaadyada u dhexeeya xoogagga Xuutiyiinta iyo dowladda Israa’iil, iyadoo Soomaaliya ay ku tilmaantay xaaladdan mid khatar weyn ku ah xasilloonida caalamka, ayna si dhow ugu xiran tahay dagaalka wali ka socda Marinka Qaza.

Dalalka A3+ waxay si adag u cambaareeyeen jebinta sharciga caalamiga ah, iyagoo ku baaqay in si degdeg ah loo gaaro xabbad-joojin waarta oo wax looga qaban karo dhibaatada shacabka Falastiin iyo looga hortagi karo fiditaanka colaadaha gobolka.

Sidoo kale, A3+ waxay soo dhoweeyeen dadaallada diblomaasiyadeed ee ay wadaan dalalka Mareykanka, Masar iyo Qatar si loo xaqiijiyo heshiis rasmi ah oo xabbad-joojin ah oo Qaza laga hirgeliyo. Waxay Golaha Ammaanka ugu baaqeen inuu si buuxda u taageero dadaalladaasi si loo helo nabad waarta iyo wadahadallo miro dhal leh.

Dhanka kale, dalalkan waxay si kulul u dhaliileen weerarrada Xuutiyiinta ay la beegsadeen maraakiibta ganacsi ee maraysa marin-biyoodka Badda Cas, iyagoo tilmaamay in arrintaasi ay halis weyn ku tahay ganacsiga caalamiga ah.

Sidoo kale, duqeymihii Israa’iil ka fulisay magaalada Hudaydah intii u dhaxaysay 6–7-dii Luulyo ayaa lagu eedeeyay in ay khatar ku yihiin rayidka, ayna dhalin karaan fidin colaad cusub.

Dalalka A3+ waxay adkeeyeen muhiimadda ay leedahay in dhammaan dhinacyada isku haya Yemen ay ilaaliyaan sharciga caalamiga ah ee bini’aadantinimo, gaar ahaan Xeerka Afaraad ee Geneva, ayna ka fogaadaan in goobaha shacabka ay militariga ku faafaan.

Ugu dambayn, warbixinta ayaa iftiimisay xaaladda bini’aadantinimo ee ka sii daraysa gudaha Yemen, iyadoo la xusay in cudurro sida duumada, dengue-ga iyo shuban biyoodka ay si xawli ah ugu fidayaan bulshada.

Soomaaliya ayaa markeedana taageertay baaqa OCHA ee ah in gargaar degdeg ah loo gaarsiiyo dadkaas, iyadoo la fududeeyo marin u helka adeegyadii aasaasiga ahaa.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xiriirka Soomaaliya iyo Shiinaha ayaa 65 sano jirsaday, iyadoo maanta si cajiib ah loogu xusay magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya.

Xarunta Tiyaatarka ayaa waxaa ka dhacay bandhig lagu xusayo sanad-guurada 65 ee xiriirka labada dal, taas oo ay soo qaban-qaabisay Wasaaradda Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska, gaar ahaan Golaha Murtida iyo Madadaalada Qaranka.

Hoballada Waaberi ayaa soo bandhigay heeso luuqadaha Soomaaliga iyo Shiinaha ah ay ku sameeyeen iyo ciyaaro dhaqameed. Waxaa halkaasi ku sugnaa Safiirka Jamhuuriyadda Shiinaha u fadhiya Soomaaliya, Wang Yu iyo masuuliyiin kale oo kasoo jeeda dalkaas.

Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska ee Soomaaliya, Daa’uud Aweys oo mas’uuliyiinta Shiinaha ku wehlinayay bandhigan ayaa tilmaamay ahmiyada xiriirka saaxiibtinimo ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Shiinaha.

“Soomaaliya iyo Shiinaha waxa ka dhexeeya xiriir qoto dheer oo dhidibada u aasnaa tan iyo xornimadii, Waxaan si weyn u qadarinaynaa taageerada joogtada ah ee aan ka helno Dowladda Shiinaha, gaar ahaan dhanka dhaqanka iyo warbaahinta,” ayuu yiri Wasiir Daa’uud.

Waxa uu intaas kusii daray ‘’Booqashada Safiirka ee Golaha Murtida ee maanta waa mid calaamad u ah saaxiibtinimada ee labada dal iyo xiriirka muddada dheer soo jiray.”

Intaas kadib Wasiir Daa’uud iyo Danjire Yu ayaa yeeshay kulan gaar ah, kaas oo diirada lagu saaray xoojinta iskaashiga laba geesoodka ah ee dhinacyada dhaqanka iyo warbaahinta, iyadoo labada dhinac ay muujiyeen doonista sii ballaarinta xiriirka taariikhiga ah ee u dhexeeya labada dowladood.

Wasiirka iyo Safiirka ayaa si wadajir ah u kormeeray Keydka Codadka Taariikhiga ah ee Radio Muqdisho, halkaas oo ay warbixin kooban oo ku saabsan xaaladda keydka ay ka dhageysteen khubarada Keydka Qaranka iyo qorshaha Wasaaradda ee casriyeynta keydka (digitalization).

Danjire Wang Yu ayaa sheegay in uu ku faraxsan yahay booqashada Golaha Murtida Qaranka iyo bandhigga ay sameeyeen Hoballada Waaberi.

Safiirka ayaa intaa ku darey in Dowladda Shiinaha ay ka go’antahay inay sii waddo taageerada ay siiso Soomaaliya, gaar ahaan dhanka dhaqanka iyo warbaahinta, isla markaana uu u arko in Golaha Murtida uu yahay astaan dhaqan oo heer qaran ah.

Ugu dambeyntiina, Wasiirka Warfaafinta ayaa Safiirka Shiinaha ku maamuusay laba sawir-gacmeed oo ay soo diyaariyeen Qeybta Farshaxanka Waaberi, mid ka mid ahna uu yahay sawir gacmeedka labada Madaxweyne ee Soomaaliya iyo Shiinaha oo ka tarjumaya kulankii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada Beijing ee caasimadda dalkaasi.

London (Caasimada Online) – Dr. Cabdiraxmaan Baadiyow oo ka mid ah aqoonyahannada Soomaaliyeed ayaa si diirran loogu soo dhaweeyay magaalada London ee dalka UK, halkaas oo uu ku soo bandhigay buug caan noqday oo si weyn uga dhex iftiimay bulshada Soomaaliyeed.

Buuggan uu soo bandhigay Dr. Baadiyow ayaa magaciisu yahay “Soomaaliya oo Raadineysa Hoggaamiye aan Caadi ahayn”, waxaana xafladdii lagu soo bandhigay ka qaybgalay dad isugu jiray aqoonyahanno, dhalinyaro iyo haween si aad ah u xiisaynayay buugga.

Dr. Cabdiraxmaan Baadiyow ayaa uga mahadceliyay bulshada Soomaaliyeed ee UK ku dhaqan soo dhaweynta diirran ee ay u sameeyeen, isaga oo sheegay in buuggan uu si qoto dheer uga hadlayo xaaladda Soomaaliya iyo taariikhda hoggaamiyeyaashii soo maray dalka tan iyo xornimada.

Buugga oo la magac baxay “Soomaaliya oo Raadineysa Hoggaamiye aan Caadi ahayn” waxa uu si gaar ah diiradda u saarayaa xaaladda siyaasadeed ee dalka 65-kii sano ee la soo dhaafay, isagoo falanqeynaya sababaha horseeday in aan la helin hoggaamiye samatabixin kara, laga bilaabo xukunkii milateriga ee dalka xoogga ku qabsaday 1969-kii, marka laga reebo dowladdii rayidka ahayd ee uu hoggaaminayay C/laahi Ciise Maxamuud iyo Aadan Cabdulle Cismaan (Aadan Cadde).

Mas’uuliyiinta ka qeyb gashay xafladda waxa ka mid ahaa Safiirka Soomaaliya ee UK Amb. Cabdulkadir Haashi, Senator Xasan Xaaji, Aqoonyahan Maxamed Trunji, iyo mas’uuliyiin kale.

Sidoo kale, aqoonyahannadii halkaas ka hadlay ayaa si qoto dheer uga hadlay muhiimadda buuggan uu leeyahay iyo kaalinta uu Dr. Baadiyow ku leeyahay bulshada aqoonyahannada Soomaaliyeed, iyagoo xusay in uu yahay mid aan dalka ka bixin tan iyo burburkii.

Dr. Cabdiraxmaan Baadiyow ayaa mar kale hadal ka jeediyay munaasabadda, isagoo xusay muhiimada buuggan iyo baahida ay Soomaalida maanta u qabto hoggaan ka turjumaya rabitaankooda, isagoo sidoo kale ku dhiirrigeliyay in ay Soomaalidu ka horreeyaan dalalka kale ee Geeska Afrika, maadaama ay haystaan aqoonyahanno tayo leh oo tusaale u noqon kara jiilka soo kacaya.

W/Q: Cabdixakiim Elmi Xasan
Nairobi, Kenya
📧 [email protected]
📞 +254-711-830393

Kuala Lumpur (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaarihii hore ee dalka Malaysia, Mahathir Mohamad, ayaa laga soo saaray isbitaalka kadib markii la dhigay isagoo ka cabanayay daal uu dareemay xilli uu ka qaybgalayay dabaaldegga sanad-guuradiisii dhalasho ee 100-aad, sida uu xafiiskiisu sheegay Axaddii.

Mahathir wuxuu leeyahay taariikh xanuunno dhanka wadnaha ah, wuxuuna horay u maray qalliinno wadnaha ah. Sannadihii u dambeeyay si isdaba joog ah ayaa isbitaalka loo dhigay, waxaana ugu dambaysay bishii Oktoobar xilligaas oo uu la tacaalayay cudur ku dhaca hab-dhiska neefsashada.

Ra’iisul Wasaarihii hore ayaa Axaddii lagu hayay kormeer caafimaad ee Machadka Wadnaha Qaranka (National Heart Institute) ee magaalada Kuala Lumpur, sababo la xiriira daal uu dareemay. “Mahathir waxaa loo oggolaaday inuu gurigiisa aado laga bilaabo 4:45 galabnimo (waqtiga maxalliga ah),” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed ka soo baxay xafiiskiisa.

Mahathir ayaa isaga oo iswada gaari ku tagay goobta dabaaldegga ee loogu dabbaaldegayay sanad-guuradiisii 100-aad, taasoo sidoo kale ku beegnayd sanad-guuradii 99-aad ee dhalashada xaaskiisa, Hasmah Mohd Ali. Si kastaba ha ahaatee, wararka maxalliga ah ayaa sheegaya inuu baaskiil watay muddo saacad ah ka hor inta uusan daal ka muuqan.

Waa kuma Mahathir Mohamad?

Mahathir Mohamad wuxuu soo noqday Ra’iisul Wasaaraha Malaysia muddo 22 sano ah ilaa 2003-dii. Wuxuu mar kale ku soo laabtay xilka Ra’iisul Wasaaraha sanadkii 2018 kadib markii uu isbahaysiga mucaaradka ku hoggaamiyay guul taariikhi ah, balse xukuumaddiisu waxay burburtay wax ka yar laba sano khilaafyo gudaha ah awgood. Weli isaga ayaa ah Ra’iisul Wasaarihii ugu muddada dheeraa ee soo mara Malaysia iyo Ra’iisul Wasaarihii ugu da’da weynaa ee nool.

Mahathir, oo dhashay 10-kii Luulyo, 1925, wuxuu cilmiga daawada ka bartay Jaamacadda Malaya (University of Malaya) wuxuuna sarkaal caafimaad oo dowladda ka tirsan ahaa ilaa 1957-dii. Markii ugu horreysay waxaa loo doortay baarlamaanka sanadkii 1964 isagoo xubin ka ah xisbiga Midowga Qowmiyadda Malay ee Qaranka (United Malays National Organisation – UMNO).

Sanadkii 1974-kii, Mahathir waxaa loo magacaabay Wasiirka Waxbarashada, wuxuuna noqday Ra’iisul Wasaare ku xigeen sanadkii 1976-kii. Wuxuu madaxweyne u noqday xisbiga UMNO sanadkii 1981, wuxuuna noqday Ra’iisul Wasaare markii ugu horreysay bishii Luulyo ee sanadkaas, isagoo noqday qofkii ugu horreeyay ee aan ka soo jeedin qoysas fac-weyn ah oo xilkaas qabta.

Isagoo Ra’iisul Wasaare ah, Mahathir wuxuu diiradda saaray maalgelinta shisheeye iyo kobaca dhaqaalaha. Wuxuu horseeday isbeddelkii Malaysia ku noqotay dal leh dhaqaale casri ah, laakiin waxaa lagu dhaleeceeyay hoggaan kaligiis-talisnimo ah iyo inuu caburin jiray dadka ka aragtida duwan.

Mahathir wuxuu si weyn u dhaliili jiray reer Galbeedka, gaar ahaan duullaankii uu Mareykanku hoggaaminayay ee Ciraaq, wuxuuna xilka Ra’iisul Wasaaraha ka fariistay sanadkii 2003. Wuxuu sameeyay soo laabasho siyaasadeed oo cajiib ah sanadkii 2018 isagoo 92 jir ah, waxaana isbahaysigiisii mucaaradka uu helay aqlabiyad taariikhi ah, taasoo u gogol xaartay inuu mar kale noqdo Ra’iisul Wasaare. Hase yeeshee, wuu is casilay bishii Febraayo 2020, waxaana isbahaysigiisii u burburay khilaaf gudaha ah dartiis.

Washington (Caasimada Online) – Dowladda Mareykanka ayaa mar kale ku dhawaaqday abaalmarin lacageed oo gaareysa ilaa $5 milyan oo doollar, taasoo la siinayo ciddii keenta xog horseedda qabashada hoggaamiye sare oo ka tirsan Al-Shabaab. Hoggaamiyahan ayaa loo raadinayaa doorkii uu ku lahaa qaraxyadii ismiidaaminta ahaa ee sanadkii 2010 ka dhacay magaalada Kampala ee dalka Uganda, halkaas oo ay ku dhinteen 76 qof, oo uu ku jiro muwaadin Mareykan ah.

Barnaamijka Wasaaradda Arrimaha Dibedda Mareykanka ee loo yaqaano Abaalmarinta Caddaaladda (Rewards for Justice program) ayaa raadinaya macluumaad ku saabsan Cabdikadir Maxamed Cabdikadir, oo ah muwaadin Soomaali-Kenyan ah, isla markaana loo yaqaano “Ikrima.” Waxaa lagu tilmaamay inuu yahay shakhsi muhiim ah oo ka tirsan kooxda argagixisada ah ee xiriirka la leh Al-Qaacida. Shaacintan oo la sameeyay 15 sano kadib weeraradaas, ayaa hoosta ka xariiqeysa sida ay dowladda Mareykanka uga go’an tahay in muddo dheer ay ku dadaasho sidii caddaaladda loo horkeeni lahaa kuwii ka dambeeyay qaraxyadaas.

“Ma aanan ilaawin dhibanayaasha; naga caawiya sidii aan caddaaladda u heli lahayn,” ayaa lagu yiri qoraal uu barnaamijka Abaalmarinta Caddaaladda soo dhigay boggagiisa baraha bulshada. Ogeysiiska waxaa la socda sawirka Cabdikadir iyo faahfaahin ku saabsan sida loogu tuhunsan yahay inuu ugu lug lahaa weeraradii lala beegsaday dadweyne daawanayay ciyaartii kama dambaysta ahayd ee Koobka Adduunka 11-kii Luulyo, 2010.

Qorsheeye iyo fuliye muhiim ah

Sida ay sheegtay dowladda Mareykanka, Cabdikadir wuxuu “door weyn ka qaatay qorsheynta iyo hagidda” weeraradii Kampala. Waxaa lagu eedeeyay inuu helay warbixinno sirdoon oo ku saabsan goobo la beegsan karay oo ku yaalla caasimadda Uganda, ayna isaga iyo taliyeyaal kale oo Al-Shabaab ka tirsan u doorteen goobaha baararka ee furan inay noqdaan “bartilmaameedyo jilicsan.”

Intaa waxaa dheer, saraakiisha Mareykanka waxay ku eedeeyeen in Cabdikadir uu mas’uul ka ahaa tababarka iyo hagidda xubnihii muhiimka ahaa ee fuliyay hawlgalka, oo ay ku jiraan kuwii isku miidaamiyay qaraxyadaas isku xirnaa. Sidoo kale, waxaa la sheegay inuu fududeeyay gaadiidkii lagu daabulay jaakadaha walxaha qarxa ee loo adeegsaday qaraxyadaas baaxadda lahaa.

Cabdikadir wuxuu ahaa shakhsi caan ka ah gudaha Al-Shabaab in ka badan toban sano. Wasaaradda Arrimaha Dibedda waxay ku tilmaantay inuu yahay hoggaamiye sare oo soo qabtay xilka Madaxa Hawlgallada iyo Saadka ee kooxda. Mas’uuliyadihiisa waxaa lagu sheegay inay ka mid ahaayeen isku-dubbaridka qorista dhalinyarada Kenyaanka ah ee lagu biirinayo ururka xagjirka ah iyo sidoo kale inuu taliye u ahaa unug ka kooban dagaalyahanno Kenyan ah oo ku sugan gudaha Soomaaliya.

Dadaalka lagu doonayo in lagu helo goobta uu ku sugan yahay Cabdikadir ayaa qayb ka ah istiraatiijiyad ballaaran oo Mareykanku ku doonayo inuu ku burburiyo shabakadaha hawlgallada ee Al-Shabaab. 6-dii Agoosto, 2021, Wasaaradda Arrimaha Dibedda Mareykanka waxay si rasmi ah Cabdikadir ugu aqoonsatay inuu yahay argagixiso caalami ah oo gaar loo calaamadeeyey (Specially Designated Global Terrorist – SDGT).

Aqoonsigan wuxuu kicinayaa cunaqabatayn adag oo maaliyadeed, isagoo xayiraya dhammaan hantida iyo danaha maaliyadeed ee Cabdikadir ee hoos yimaada awoodda sharciga Mareykanka. Waxay sidoo kale dembi ka dhigeysaa in qof kasta oo Mareykan ah uu la macaamilo ama si ula kac ah u siiyo taageero maaddi ah kooxda Al-Shabaab, oo uu Mareykanku u aqoonsaday Urur Argagixiso oo Shisheeye (Foreign Terrorist Organization) sanadkii 2008.

Nabar ku yaalla gobolka

Qaraxyadii Kampala ee 2010-kii waxay ahaayeen weerarkii ugu horreeyay ee weyn oo ay Al-Shabaab ka fuliso meel ka baxsan saldhigooda ugu weyn ee Soomaaliya, waxayna muujiyeen sare u kac weyn oo ku yimid damaca kooxda ee gobolka. Weeraradan isku xirnaa ayaa lala beegsaday naadi rugby iyo maqaayad Itoobiyaan ah oo ay isugu soo urureen dad taageerayaal kubadda cagta ah si ay u daawadaan ciyaartii kama dambaysta ahayd ee Koobka Adduunka ee FIFA, taasoo dhexmaraysay Spain ay kaga adkaaday Netherlands.

Al-Shabaab ayaa sheegatay mas’uuliyadda xasuuqaas, iyadoo sheegtay inay aargudasho uga dhigeysay ciidamada Uganda ee loo geeyay Soomaaliya si ay qayb uga noqdaan Hawlgalkii Midowga Afrika ee Soomaaliya (AMISOM), kaasoo taageera dowladda Soomaaliya ee la dagaallameysa fallaagada.

Dowladda Mareykanka waxay ku boorineysaa cid kasta oo haya macluumaad ku saabsan Cabdikadir Maxamed Cabdikadir ama shakhsiyaad kale oo ku lug lahaa qaraxyadaas inay la soo xiriiraan barnaamijka Abaalmarinta Caddaaladda iyagoo adeegsanaya hababkooda sirta ah, kuwaasoo ay ka mid yihiin Signal, Telegram, WhatsApp, iyo khad si qarsoodi ah loogu soo gudbiyo xogta oo ku shaqeeya barawsarka Tor.

“Macluumaadkaagu wuxuu kuu horseedi karaa inaad u qalanto abaalmarin iyo in laguu raro meel kale oo ammaan ah,” ayaa lagu xaqiijiyay ogeysiiska oo loo diray dadka xogta keeni kara.

Afgooye (Caasimada Online) –  Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeellaha Hoose ayaa sheegaya in maanta howlga culus oo ka dhan ah kooxda Al-Shabaab uu ka dhacay deegaanka Ceelsaliini ee gobolkaasi, kaas oo khasaare lagu gaarsiiyay argagixisada.

Ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa Koonfur Galbeed ayaa lagu soo warramayaa inay weerar ku qaadeen goob ay isku uruursanayeen Al-Shabaab, kadibna ay jab culus gaarsiiyeen.

Weerarka kadib ayaa waxaa xigay dagaal toos ah oo u dhexeeyay labada dhinac, kaas oo dhaliyay khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawac.

Mid kamid ah saraakiisha ciidamada ee horkacayay duulaanka lagu qaaday kooxda Al-Shabaab ayaa sheegay inay cashir ugu dhigeen Khawaarijta, ayna burburiyeen saldhigyo ay ku lahaayeen aagga deegaanka Ceelsaliini ee gobolka Shabeelaha hoose.

Sarkaalka oo sii hadlaya ayaa sidoo kale xusay in howlgalkan uu isku xiran Lambar Konton, illaa KM7, ujeedkana uu yahay in lagu ciribtiro Al-Shabaabka ku sugan halkaasi.

“Waxaan har iyo habeen u taaganahay dabagalka iyo dabar goynta kooxda Khawaarijta Al-Shabaab meesha ay taaganahay waa Ceelsaliini howlgalkan wuxuu isku xiran yahay lambar konton, illaa KM7” ayuu yiri mid kamid ah saraakiisha hoggaamineysa howlgalka.

Dhinaca kale, ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay dhinaca A-Shabaab oo ku aadan howlgalka ay guusha ka sheegatay dowladda fedearaalka Soomaaliya.

Xaaladda ayaa haatan mid aad u kacsan, waxaana dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo laga dareemayaa qaybo badan oo kamid ah gobolkan oo ay ku xoogan tahay Al-Shabaab.

Shabeellaha Hoose ayaa waxaa maalmihii dambe ka socday guluf ka dhan ah Khawaarijta, kuwaas oo guullo waawayn laga gaaray, maadaama la xoreeyay deegaann dhowr ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Odayaal ka soo jeeda beesha Majeerteen ayaa magaalada Muqdisho ku qabtay shir jaraa’id, kuwaas oo ka cabanaya beesha Cayr ee Habargidir oo ay sheegeen inay xoog uga heystaan Hotel Diblomatic oo ku yaalla inta u dhaxeysa isgoysyada Banaadir iyo Soobe, kana soo horjeeda Wasaaradda Arrimaha Dibadda Soomaaliya.

Cidda la sheegay inay xoogga ku heysato dhulka uu ka dhisan yahay Hotel Diblomatic, waxay markii hore codsadeen in laga ijaaro, kadibna waxay sheegteen in dhulkaas ay leeyihiin, iyagoo xoog adeegsanaya, sida ay odayaashaani sheegeen.

Xaaji Cabdullahi Shirwac oo ku magac dheeraa Xaaji Qore, oo ahaa nin caan ah oo ka soo jeeday Daarood, gaar ahaan beesha Majeerteen, balse hadda dhintay ayaa ragga gurigaas heysta ka ijaaray markii hore.

Odayaasha galabta warbaahinta la hadlay waxay sheegeen in toos loo sheegtay milkiyadda dhulkooda, iyagoo codsi u dirsaday dowladda, gaar ahaan madaxda sare iyo hay’adaha cadaaladda.

Sidoo kale, waxay sheegeen in toddoba bilood ka hor ay gal-dacwadeed ka furteen maxkamadda gobolka Banaadir, balse ay la daahday go’aaminta kiiskaan oo sida ay sheegeen ah mid iska cad oo u baahan go’aan qaadasho oo kaliya.

Odayaasha ayaa maxkamadda ka codsaday inay joojiso shaqada ka socota Hotelka ilaa inta go’aan ay ka gaareyso, “inta go’aan ka soo baxayo dhulkaan halaga dhexbixiyo dadkii lahaa iyo dadka degan,” ayuu yiri mid kamid ah odayaasha.

Maxiamadda Gobolka Banaadir ayey odayaashaan rajo badan ka muujiyeen inay xaqooda u soo dhici doonto, maadaama sanadihii u dambeeyey ay ku guuleysatay in qoysas badan ay u xukunto, kuna wareejiso guryo xoog looga heystay.

Hoos ka daawo

Maxaas (Caasimada Online) – Kooxda Al-Shabaab ayaa maanta la wareegtay deegaanka Tardo ee gobolka Hiiraan, kaas oo ah deegaan istaraatiiji ah oo hoos taga degmada Jalalaqsi, kadib markii ay halkaas isaga baxeen ciidamada deegaanka.

Ciidamada Macawiisleyda ee beesha Xawaadle, oo saddex sano ka hor la wareegay deegaankaas, ayaa maanta isaga baxay iyagoo aan wax dagaal ah gelin, kadib markii ay xaqiiqsadeen in Al-Shabaab ay weerar kusoo wajahan tahay.

Xaaladda gobolka Hiiraan ayaa sii xumaaneysa, iyadoo kooxda Al-Shabaab ay dib u qabsatay dhul badan, oo ay ku jiraan toban deegaan oo muhiim ah iyo degmada Moqokori. Waxaana gobolka ka jirta xaalad hubanti la’aan ah.

Ciidamada dowladda iyo kuwa beesha Xawaadle ayaa caawa difaac ka sameystay degmada Maxaas, oo cabsi laga qabo inay Al-Shabaab soo weerarto. Halkaas waxaa shalay gaaray gurmad ka yimid magaalooyinka Guriceel iyo Dhuusamareeb, oo ay dirtay beesha Cayr.

Beesha Cayr ee Habargidir ayaa beesha Xawaadle ku wareejisay gargaar isugu jira lacag dhan 50 kun oo doolar ah, 200 neef oo ari ah, 10 neef oo geel ah, laba gaari oo raashin ah iyo ciidamo si toos ah u dagaalamaya.

Al-Shabaab oo horey ula wareegay Moqokori ayaa hadda wada dhaqdhaqaaqyo halis ah, waxayna dadka reer miyiga ah ka barakiciyeen deegaannada bariga gobolka Hiiraan ee ay qabsadeen.

Madaxweyne ku xigeenka HirShabeelle, Yuusuf Dabageed, ayaa xalay sheegay in in ka badan 60 kun oo qoys ay ka barakaceen dhulkii ay Al-Shabaab dib u qabsadeen, isagoo gargaar degdeg ah ka codsaday dowladda federaalka.

Garoowe (Caasimada Online) – Maamulka Puntland ayaa Xildhibaaannada Golaha Wakiilada ka dalbaday inay xil ka xayuubin ku sameeyaan Xildhibaan Cabdirashiid Yuusuf Jibriil Cawl, oo maanta kasoo muuqday shirweynaha lagu dhameystirayo dhismaha maamulka SSC-Khaatumo.

Warqad kasoo baxday Xafiiska Xeer Ilaaliyaha Guud, una muuqata in taariikhdeeda laga dhigay asbuuc ka hor, ayaa waxa uu Golaha Wakiilada Puntland uga codsaday inay fudeydiyaan soo qabashada Cabdirashiid Cawl, maadaama uu hadda yahay Xildhibaan xasaanad leh.

“Xafiiska Xeer-ilaaliyaha Guud ee Dowladda Puntland asaga oo gudanaya xilkiisa ku xusan qodobka 105-aad ee Dastuurka dowladda Puntland wuxuu halkaan kugu soo gudbinayaa codsiga ku saabsan xasaanad ka qaadista Xildhibaan C/rashiid Yuusuf Jibriil oo ku kacay lugta kula jira fal dambiyeedyo cada cad oo uu ku waxyeeleynayo amniga guud ee Puntland,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Xeer Ilaalinta ayaa sheegtay in Cabdirashiid uu ku kacay fal dambiyeedyo cad-cad ah oo waxyeelaynaya amniga guud ee maamulka Puntland, xilli uu maalmihii dambe ka shaqeynayay dhismaha maamulka SSC.

Cabdirashiid ayuu maamulka Saciid Deni ku eedeeyay inuu wado abaabul ciidan oo lidi ku ah amniga Puntland iyo kan gobolka Sanaag. “Sida ka muuqata hadaladiisa iyo sawirradiisa uu ku faafiyay baraha bulshada isaga oo tuute ciidan xiran wuxuu wadaa abaabul ciidan,” ayaa lagu yiri qoraalka Xeer Ilaaliyaha Guud ee Maamulka Puntland

Mudane Cawl ayey Xeer Ilaalintu sheegtay inuu galay dambiyada ku xusan qodobadda 221, 223 iyo 233 X.C.S, sidaas darteed ay tahay in xil ka xayuubin lagu sameeyo si laamaha amniga loogu fududeeyo soo qabashadiisa, ayna Xeer-ilaalinta ugu sahlanaato dacwo ku oogistiisa.

“Waxaan mar labaad codsanaynaa in xasaanada laga xayuubiyo Xildhibaan C/rashiid Yuusuf Jibriil,” ayaa lagu yiri qoraalka Xeer Ilaalinta oo si toos ah loogu diray Golaha Wakiilada Maamulka Puntland.

Kismaayo (Caasimada Online) – Taliyaha cusub ee Ciidanka Difaaca Kenya (KDF), General David Keter ayaa booqasho rasmi ah ku tegay magaalada Kismaayo ee xarunta maamulka Jubbaland.

Taliye David ayaa sidoo kale safar ku tegay magaalooyinka Dhobley iyo Afmadow, halkaas oo ay ku sugan yihiin ciidamada Kenya ee qeybta ka ah howl-galka cusub ee Midowga Afrika ee AUSSOM.

Intii uu ku sugnaa goobahaas, Jeneraal Keter ayaa la kulmay ciidamada Kenya ee halkaas ku sugan, wuxuuna ka dhageystay warbixino ku saabsan xaaladda amni iyo howl-galka ay wadaan.

Taliyaha ayaa sheegay in Kenya ay sii xoojin doonto ka qeyb qaadashada dagaalka lagula jiro Al-Shabaab, isagoo xusay in ciidamadu sii wadi doonaan howlgallada ka socda Jubbaland.

Sidoo kale wuxuu adkeeyay in dowladda Kenya ay ka go’an tahay inay garab istaagto dadaallada amni ee Soomaaliya, xilli howl-galka cusub ee AUSSOM uu beddelay kii hore ee ATMIS.

Safarka Taliyaha Ciidanka Difaaca Kenya ayaa imanaya xilli ay xiisad xooggan ka taagan tahay qeybo ka mid ah maamulka Jubbaland, taas oo ay isku hayaan dowladda federaalka iyo maamulka Axmed Madoobe.

Dowladda Soomaaliya ayaa ciidamo dheeraad ah geynaysa gobolka Gedo, kuwaas oo maanta diyaarado looga qaadayo magaalada caasimada ah ee Muqdisho, sida ay innoo xaqiijiyeen ilo wareedyo xilkas ah.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, ciidamada ayaa si gaar ah looga dajin doonaa degmada Beledxaawo oo ay haatan ka taagan tahay xiisad u dhexeyso dowladda dhexe iyo Jubbaland. Ujeedka ciidamada laga qaadayo Muqdisho ayaa ah lagu xoojiyo kuwa xoogga dalka ee horay u joogay degmadaasi, si looga hortago dhaq-dhaqaaq ay halkaas ka bilaabeen ciidamada Jubbaland.

Arrinta soo celisay xiisadda Gedo ayaa la xiriirta damaca Villa Soomaaliya ee ku aadan sidii ay ku heli lahayd kuraasta xildhibaannada ee taalla gobolkaasi, si ay u soo saarato xildhibaanno taabacsan.