Madaxwaynaha Dowlada Soomaaliya ayaa maanta dib ugu soo noqday dalka ka dib markii maalmihii la soo dhaafay uu joogay dalka Uganda.

Xildhibaano,Wasiiro iyo Ciidamada Xooga dalka Soomaaliyeed ayaa garoonka kasoo galbiyay Madaxwayne Xasan iyagoo u galbiyay Aqalka Madaxtooyada.

Xasan Sheekh ayaa waxaa uu guhada Airporka Aadan Cade uu kula hadlay Warbaahinta waxaana uu Warbixin kooban uu ka siyay Safarkiisa Uganda.

Madaxwaynaha ayaa waxyaabihii uu soo hadal qaaday waxaa kamid ahaa inuu Jawi wanaagsan ku Soo dhamaadeen kulamadii uu la qaatay Madaxwaynayaal iyo Siyaasiyiin kaas oo ka dhacay Kampala.

Waxaa uu ku nuux nuuxsaday in la taageeray Hanaanka Dalka Soomaaliya uu laguha la galay.

Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kamid ahaa Madaxwaynayaashii lagu martiqaaday Maalinta Xuska Sanad guuradii 50 aad ee ka soo wareegatay Markii Dowlada Uganda Xuriyadeedii heshay.

W/Q: Ifrah Mohamud Wehliye

Askar ka tirsan Dowlada Soomaaliya ayaa maalita labaad waxaa ay dil ugu gaysteen Magaalada Muqdisho dad rayid ah

Risaas ay fureen Sadax Askari oo ciidamada Dowlada ayaa waxaa ay sababtay Dhimashada Sadax qof iyo Dhaawaca labo kale oo dhamaantoodba ahaa shacab.

Ciidamada ayaa gaari dad rayid ay saarnayeen ku risaasadeeyay Isgoyska banaadir waxaana Xiligaas uu ku sii jeeday Degmada Afgooye.

Sababta ay risaasta ugu fureen gaariga ayaa waxaa la sheegay inay ka dambaysay in horay gaariga uu u sii qaado lakiin uu ka madax adeegay wadaha gaariga maxaa yeelaya gaariga oo buuxay xiligaas.

Dhaawacyad ka dhashay risaasta ay fureen ciidanka Dowlada ayaa waxaa la dhigay Cisbitaalka Madiina halka iyagana ay goobta ka baxsdeen.

Shalay ayay ahayd Markii Askari dowlada uu qof dumar ah uu ku dilay degmada Hodan.

Nemanja Vidic ayaa ka tegeyn kooxdiisa Manchester United, sida laga soo xigtay wakiilkiisa.

30 jirkaan kabtanka u ah kooxda United, ayaa kasoo kabsanaaya dhaawac kasoo gaaray jilibka isagoo aan ciyaari doonin shan kulan oo hada ka dambeysa.

Wuxuusanadii hore kubilowday keliya 16 kulan tartamada oo dhan iyadoo uu ku dhibaatonaayey dhaawaca jilibka ah.

Wakiilka Vidic, Silvano Martina ayaa laga soo xigtay: “Vidic ma cayaarayo waqtigaaan sababtoo ah wuxuu kasoo kabsanayaa qaliin.

“Wuxuu ka fakarayaa sidii uu kusoo kabsan lahaa ee kama fakaraayo wax quseeya in la iibiyo.

Wakiilka ayaana sidoo kale sheegay inuusan Vidic wax dalab ah ka helin midkood Juventsu ama Barcelona.

“Vidic inta badan waa mid ka mid ah qeybaha sare ee kooxda mana jiraan wax dalabyo ah ee uu ka helay Juventus ama Barcelona.”

Arsene Wenger ayaa markaan suuqa u geli doona bedelkii  Robin van Persie wuxuuna mar kale alaabka u garaaci doonaa kooxo ay ka gadoodsan yihiin weeraryahano tayo leh.

Tababaraha Arsenal ayaa si joogta ah maanka ugu haaya inuu Janaayo suuqa ka doonto weeraryahan buuxiya booskii uu Man Utd uga biiray ninka reer Holland.

Waxaana jeebka Wenger ku  jira 35 milyan oo ginni oo uu ku doonto weeraryahan ka ciyaara bartamaha weerarka.

In kastoo uu sanadaan lasoo wareegay Olivier Giroud hadana uma muuqan mid baahi tiray weerarka Arsenal, tiiyoo uu weeraryahanka reer France ka dhaliyey keliya hal gool Premier League.

Waxaa uu horaanba calaamadeytay weeraryahanka Atletico Madrid Adrian Lopez, iyadoo ay soo daawadeen indha-indheeyeyaal ka socda Gunners.

Weeraryahanka Athletic Bilbao Fernando Llorente ayaa ah xidig uu qiimeynaayo Wenger. Iyadoo uu qandaraaskiisu dhacaayo dhamaadka xilli ciyaareedka, taas macnaheeda ayaa ah in ciyaaryahanka heerka caalami ee dalka Spain uu diyaar u noqdo inuu ka tago kooxdiisa.

Qorshaha kale ayaa ah weeraryahanka laga daba dhacay ee Fiorentina Stevan Jovetic kasoo 12 bilood ka hor diirada u saarnaa Arsenal , halka ay kooxda ka dhisan London horay usoo daawatay weeraryahanka Palermo  Abel Hernandez.

Si talaadadii laga soo xigtay Sportsmail, Gunners ayaa sidoo kale dooneya saxiixa garabka Crystal Palace Wilfried Zaha – 19 jirkaan ayaana ka ciyaari kara weerarka dhexe.

Radamel Falcao ayaa loo ogolaan doonaa inuu ka tago kooxdiisa Atletico Madrid hadii ay Manchester City ama Chelsea midkood bixiso qiimaha lagu doonayo oo ah 48 milyan oo ginni, sida laga soo xigtay madaxweynaha kooxda reer Spain.

Macalinka kooxda City Roberto Mancini ayaa isbuucaan u duulay Spain si uu usoo daawado weeraryahanka. Wuxuuna ninka reer Italy soo arkay weeraryahanka u dhashay dalka Colombia oo dhalinaya goolkiisii sideedaad ee xilli ciyareedkan uu ka dhaliyo La Liga xilli ay kooxdiisu 2-1 ku garaacday kooxda Malaga.

Falcao oo 36 gool dhaliyey sanadii hore ayaan muran ku jirin inuu daneynaayo inu u baqoolo koox weyn, iyadoo ay si diiran sidoo kale isha ugu hayaan kooxaha ugu waa weyn Yurub.

Laakiin 48 milyan oo ginni ayaa madaxiisa la dul dhigay iyadoo kooxda heysta Horyaalka Ingiriiska ee Man City iyo kooxda heysata Horyaalka Yurub ee Chelsea ay doonayaa inay uso dhaqaajiyaan Barclays Premier League.

Agaasimaha guud ee Atletico Gil Marin  ayaa laga soo xigtay: “

Agaasimaha kooxda Atletico Gil Marin ayaa yiri: “48 milyan oo ginni oo aan ku helno Falcao waxa ay xalineysaa dhamaan dhibaatada dhaqaale ee nagu heysata Atletico.

“Waxaan dhihi karaa hubaashiise, inuu nala sii joogi doono ilaa dhamaadka xilli ciyaareedkan.

“Xitaa dhamaan ciyaartoyda uu tababaraha doonayo ayaa nala soo joogi doona.”

AC Milan ayaa isku diyaarineysa inay Chelsea ka dhaadhiciso inay kala wareegto bisha Janaayo daafaca bidix ee xulka England Ashley Cole.

31 jirkaan ayuu xagaaga ka dhacayaa qandaraaskiisa galbeedka London waxaana lasoo werinayaa in kooxda heysata Horyaalka Yurub ay dooneyso in daaficii hore ee Arsenal ay usoo bandhigto hal sano oo qandaraas kordhin ah, taasoo laga yaabo inuu Cole ka maago.

Milan ayaa si heer xun ku bilaabatay Horyaalka Italian Serie A, waxayna baahi u qabtaa daafac bidixeed iyadoo dooneysa inay horaanta Janaayo keensato Cole, kaasoo xor noqonaaya June-ta soo aadan.

19 jirka Mattia De Sciglio, ayaa inta badan loo dooranaayey daafaca bidix, tiiyoo tababare Massimiliano Allegri uu door bido kulamada Champions League Luca Antonini.

Cole ayaa Chelsea lix sano ka hor uga soo biiray kooxda ay xafiiltamaan ee Gunners, laakin xidiga daacada u ah kooxda Stamford Bridge oo xulkiisa u safanaaya kulankiisii 99aad ciyaarta San Marino ee Jimcada ayaa lasoo werinayaa inuusan hagaagsaneyn sii joogitaankiisa Blues.

Tababaraha xulka Netherlands Louis van Gaal ayaa qirtay inuu Robin van Persie ka door bidaayo Klaas-Jan Huntelaar kulanka isreebreebka koobka aduuna ay la ciyaarayaan xulka Andorra.

Xulka Holland ayaa talaadada Andorrans kula ciyaari doona De Kuip Stadion, wuxuuna tababarihiin hore ee Bayern Munich inuu isticmaalayo weeraryahanka Schalke intii uu door bidi lahaa xidiga Manchester United.

“Waxaan rajo ka qabnaa inaan liinaayada ku dhex jirno inta badan, ciyaaraha sidaan oo kale ah waa inaad u rajeysaa inuu ciyaari doona Klaas-Jan,” ayuu Van Gaal u sheegay shabakada Goal.com

“Waan garanayaa weerar ahaan [Van Persie] wuxuuna xaqiiqo ahaan inta badan aadaa boosas kale.”

Hollandayaa la ciyaari doonta Andorra, iyadoo kulanka xiga talaada wajahaya xulka Romania.

Maamulka Dowlada Soomaaliya ugu Magacaaban degmada Buurhakabo ee gobolka Baay ayaa ka hadlay Dagaalka Ciidamada Huwanta ay ku rabaan qabsashada degmadaas.

Guddoomiyaha Dowladda ee Magaalada Buurhakabo Cali Cabdi Cali Garuun oo la hadlay Warbaahinta Magaalada Muqdisho ayaa wuxuu sheegay in ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa AMISOM ay kaabiga ku hayaan Degmadaasi.

Cali Cabdi Cali ayaa sheegay in Degmada Buurhakabo ee Gobalka Baay ciidanka ay ujiraan 8-Km sida uu sheegayna saacadaha soo socda ay rajeynayaan inay gudaha ugalaan ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa AMISOM.

dhanka kale Guddoomiyaha ayaa sheegay in hadii ay gudaha ugalaan Magaalada Buurhakabo ee Gobalka Baay ay ku dadaalayaan xaqiijinta ammaanka Magaaladaasi.

Wuxuu tilmaamay in marka ay gudaha u galaan Magaalada tallaabada ugu horeysa ee ay qaadayaan ay tahay xaqiijinta ammaanka Magaaladaasi si nabadgalyada aysan gacanta dowladda ugu bixin.

Ciidamada Huwanta ah ayaa Wali waxaa ay ku suganyihiin deegaano duleedka ka ah Degmada Buurhakabo saacad walbana dagaal ayaa la filan karaa.

Hay’adda dambi baarista Mareykanka ee FBI, ayaa baadi goob ugu jirta aabe iyo wiilkiisa Soomaliyeed, oo ku eedeysay inay daroogo iyo khaat iibinayeen.

Waxa kale oo loo heystaa inay si sharci darro ah u kaashi jireen jeegagta, oo muddadii ay howshaas wadeen ay ku kacday  lacag 6 milyan oo dollar dhan.

Waxa ay goob ganacsi ay ku lahaayeen koonfurta magaalada Louisville ee gobolka Kentucky.

Cabdalla Xaji Sufi iyo wiilkiisa Maxamed Xaaji Suufi oo Somalia ka yimid, ayaa seegay ballantii ay maxkamadda ku lahaayeen bishii June.

Labadaas qof ayaan dhaaya la saarin tan iyo bartamihii May, waxaana FBI-du ay ku calaamadeysay inay yihiin “Baxsad”.

Wakiil ka tirsan FBI-da oo lagu magacaabo Andrew Philipps ayaa sheegay in daroogada ay ku iibin jireen dukaankooda Hana Store, halkaasi oo la rumeysan yahay in gacansigooda muddadii uu dukaanka furnaa uu ku kacay 6 milyan oo dollar.

Philipps ayaa sheegay inaysan wiilkaas iyo aabihiis Soomaaliga ah heysan wax shati ah oo u saamaxaya inay kaashaan jeegagta.

Si kastaba Cabdalla iyo Maxamed Xaaji Suufi, ayaan illaa iyo hadda meel lagu sheegin, hase yeeshee dad qoyskooda ku dhow ayaa u sheega booliiska inay bishii May u safreen dalka Canada, lamana oga haddii ay weli halkaas joogaan amay inay kaga sii gudbeen meelo kale.

Mid ka mid ah beelaha dega magaalada Kismaayo ee xarunta Gobolka Jubbada Hoose, ayaa sheegtay inay kasoo horjeedo, hab qeybsiga maamulka magaalada oo sida ay sheegtay la doonayo in lagu saleeyo 4.5.

Beesha Cooramle, ayaa kadib shir ay yeelatay Caasimada Online usoo dirtay dhambaal cabasho ah, oo ay ku muujineyso inay kasoo horjeedo qorshe ay sheegtay inay wadaan qaar ka mid ah xidlhibaanada kasoo jeedo gobolka ee ku jira baarlamanka Somalia, oo ah in 4.5 lagu wadaago maamulka magaalada.

Si kastaba Caasimada Online weli ma aysan maqal mana heyso wax war ah oo ku saabsan in maamul 4.5 ku dhisan loo sameynayo magaalada Kismaayo.

Hase yeeshee beesha Cooramle, ayaa ku warrantay in qorshaha ceynkaasi ay ayada ka war heyso, maadaama ay siyaasadda gobolka aad ula socoto.

Sababaha ay ku diiday nidaamka 4.5 ayay ku sheegtay in xittaa iminka aysan wax xubin ah ku lahayn dowladda iyo Baarlamanka Somalia, oo lagu qeybiyay 4.5, sidaa darteedna aysan mar kale nidaamkaas ka sugeynin wax caddaalad ah.

Waxa ay ugu dambeyn ku baaqday in dhammaan beelaha wada dega gobolka ay isugu yimaadaan kullan ay si gaar ah uga wada hadlayaan sidii maamul lagu mideysan yahay loogu sameyn lahaa magaalada iyo guud ahaan gobolka.

Saamaynta dagaalladii sokeeye ee Soomaaliya ay yeesheen waxa ka mid ah kororka dadka qaada xanuunka maskaxda ku dhaca. (Halkan ka dhageyso warbixin ku saabsan xaaladda xanuunka dhimirka ee Muqdisho).

Dhinaca kale, Ku-dhowaad 450 milyan oo qof ayaa qaba cudurrada maskaxda in ka badan saddex meeloodna waxay ku nool yihiin waddammada soo koraya.

Sida ay sheegtay hay’adda caafimaadka adduunka, WHO, siddeed ka mid ah tobankii qof ee kasta dadka ku nool waddammada soo koraya ma helaan wax daaweyn ah haba yaraatee.

Qaar badan oo dadkaas ka mid ah waa kuwo ka badbaaday xanuunnada la isqaadsiiyo, masiibooyin dabiici ah iyo dagaal.

Dalka Afqanistaan, qoysaska badankooda waxaa ka dhintay qof ama ka badan muddo 30 sano sano ah oo dalkaas dagaallo ka socdeen.

Waxaana lagu qiyaasay in kala bar dadka reer Afqanistaan ee da’doodu ka weyn tahay 15 jir ay qabaan xanuunnada maskaxda sida murugo, walbahaar ama xanuun laga qaado dhibaatooyin dadka ku dhaca kaddib.

Dibadda caasimadda dalka ee Kabul kama jiro hab daryeel caafimaad ee cudurrada maskaxda.

Dayac

Afqanitaan keliya ma ahan, kudhowaad kala bar dadweynaha adduunka waxay ku nool yihiin meel, celcelis ahaan, laga helo hal qof oo cudurrada maskaxda daweeya ama wax ka yar si loogu adeego 200, 000 oo qof.

Waxaa jirta lacag aad u yar si loo maalgeliyo hay’adaha caafimaadka maskaxda ee waddammada dhakhligoodu hooseeyo ama meel dhexaadka yahay, kuwaas oo xanuunnada maskaxdu ay yihiin kuwa ugu dayaca badan jirrooyinka faraha badan ee aan waxba laga qaban.

Waddammo badan oo dhakhligoodu hooseeyo waxay leeyihiin wax ka yar hal dhakhtar oo ku takhasusay cudurrada maskaxda oo ku soo aadaya halkii milyan ee qofba, sida ay sheegtay WHO.

Dalka Nigeria, afar meelood bukaanka lagu qaabbilo goobaha caafimaadka maskaxda waxay qabaan astaamo murogo aad u weyn haddana in yar ayaa daawo la ogaadaa isla markaana hal qof oo keliya ayaa lixdii qofba wax daaweyn ah hela.

Waddan kasta dhibaatooyin u gaar ah ayuu leeyahay.

Dalka Itoobiya, sababaha keena xanuunnada maskaxda waxaa ugu weyn ninka iyo xaaskiisa oo isdagaala, taas oo la rumaysan yahay inay ka dhacdo saddex meelood oo labo qoysaska reer guuraaga ah.

Dhinaca kale, dadka ku nool Haiti waxay la tacaalayaan sidii ay uga soo kaban lahaayeen burburkii dhulgariirkii sanadkii 2010kii dalkaas ka dhacay oo ay ku dhinteen dad ka badan 300,000 kun oo qof, ayna ku dhaawacmeen in kabadan 300,000 kun, ayna ku gurya beeleen hal miyan iyo lix boqol kun oo qof. Kudhowaad dadka jasiiraddaas ku nool oo dhan way saameysay. Dabayaaqadii isla sanadkaas daacuun ka dillaacay dalkaas waxaa ku dhintay lix kun oo qof oo kale.

Bishii May ee sanadkan 2012, wasiirrada caafimaadka ee waddammada xubnaha ka ah golaha caafimaadka adduunka waxay isku raaceen qaraar ku saabsan caafimaadka maskaxda, iyagoo ballan qaaday in la horumariyo wacyi gelin ballaaran ee arrimaha caafimaadka maskaxda lana hagaajiyo heerarka daryeelka caafimaadka adduunka.

Gargaar soconaya

wax qabad caalami ah ee cudurrada maskaxda ayaa hadda la dejinayaa.

Dowladda Canada waxay sheegtay inay bixin doonto kudhowaad 20 milyan oo dollar si loo taageero 15 mashruuc oo cusub oo loogu tala galay in lagu horumariyo ogaanshaha cudurrada maskaxda iyo daryeelka waddammada soo koraya.

Isha: BBC

Askari ka tirsan Dowlada Soomaaliya ayaa qof rayid ah waxaa uu maanta ku dilay Xaafada Soonikey ee Degmada Hodan.

Degmada Hodan ayaa waxaa maanta dad rayid ah oo dhibaataysan waxaa loogu qaybinayay Cuno gar gaar ah waxaana ay damac ka gashay cunadaas Askarta Dowlada.

Askari goobta Cunadada dadkaan loogu qaybinayay joogay ayaa waxaa uu risaas ku faray dadkaas waxaana ay sababtay risaastaas dhimashada Haweenay goobtaas joogtay.

Marka uu dilka gaystay Askariga ayuu goobta ka baxsaday Mana jirin Askari kale oo isku dayay inuu gacanta ku soo dhigo Ninkaas Qofka haweenka dilay.

Dilalka Noocaan oo kale ayaa  ku sii badanayay Mudooyinka Muqdisho oo ciidanka Dowlada Si bareer ah dadka ugu  dilaan cid xaqooda u dhicisana aysan jirin.

Cabsi Dagaal ayaa laga dareemayaa inay ka jirto Magaalada Kismaayo ee Xarunta Gobolka Jubada hoose kaa oo dhexmara Ciidamada Dowlada Soomaaliya iyo Jabhada Raaskambooni.

Jabhada Raaskambooni ayaa la sheegay inay damacsantahay in Kismaayo qayb ay ka qabsato maamulkeedana la wareegto.

Dad ku sugan Magaalada Kismaayo ayaa saakay Shabakada Caasimada u sheegay in Jabhada Raaskambooni ay isku balaarisay qaybaha ugu badan ee Kismaayo iyadoo dowlada Ciidankeeda ay meelo kooban ka joogaan Kismaayo.

Sarakiil ka tirsan Dowlada ayaa ku eedeeyay Raaskambooni inay rabaan in Amaanka Magaalada Kismaayo liin ku dhiijiyaan.

Xildhibaano ka tirsan Dowlada Soomaaliya ayaa sheegay in Dowlada Soomaaliya ay ku dhaliilsanyihiin in Jabhad ay ka bar bar dagaasho kulana dagaasha in maamul loo dhiibo.

Xog hoose ayaa sheegaysa In Ururka Raaskambooni  qaybta ay magaalada Kamaamulaan iyaga ay kala wareegaan Dowlada taas oo keeni kara dagaal Sokeeye.

Wax badan oran meyno, hase yeeshee waxaan halkan ku qoreynaa qoraal yar oo xambaarsan micno weyn. Ma nihin mucaarad Dowladda Somalia iyo Madaxweyne Xasan Sheikh intaba. Marka aan saas leenahay waxaan ula jeednaa, waxaa jir dad wixii la qoraba u arka ama ka eega dhinaca xun.

Si kastaba, bal arag sawirkan hoose ee kullanka Madaxweyne Xasan Sheikh iyo madaxweyne Kibakiga Kenya. Waxaa goobta ka muuqda calanka Kenya oo kaliya waxaana ka maqan kii Somalia. Ujeedka ayaa ah in dadka madaxwyenaha u qaabilsan dhinaca nidaamka ay ka feejignaadaan arrimahan oo kale.

Waxaa intan inaga keenay jaceylka aan u qabno calankeena, oo markii aan weynay xoogaa dhiiga ina kacay. Mahadsanidiin.

Daafaca midig ee kooxda Arsenal Bacary Sagna ayaa sheegay inay la yaab ku noqotayu inuu soo bogsaday ka dib markii uu kasoo muuqday kulan ay ciyaarayeen ciyaartoyda 21 jirada ka hooseeya ee kooxdiisa.

29 jirkaan ayaa lugta ka jabay markiisii labaad isagoona 12 bilood aan garoomada cag soo dhigin ka dib markii bareelo lagu qaaday kulankii ay kooxdiisu bishii May 2011 wajahday kooxda Norwich. Daafacaan ayaana sugaayey waqti uun inuu dhaawiciisa kasoo bogsoodo.

“La yaab ayey igu noqotay inaan soo laabto, waxaan sugaayey ilaa iyo waqtigaan shan bilood,” ayuu Sagna u sheegay website-ka rasmiga ah ee kooxdiisa Arsenal.

“Tani waxay aheyd mid diiradu ii saarneyd: inaan soo laabto aana ciyaaro, markii iigu horeysay kooxda ka yar 21 jirada. Wax wakba si fiican ayey u dheceen guul ayaana gaarnay, sidaas darteed aad ayaan u farax sanahay.

“Si adag ayaan run ahaantii usoo shaqeeyey. Waqtiyada qaar waxaan joogay xarunta baxnaaninta, ka dibna waan soo laabtay run ahaantii si adag.

“Markii aad mar jabot jab weyn, waad kasoo bogsaneysaa, laakiin laba mar wey adag tahay. Maskax ahaan waa murgoonaayey, laakiin maalintii xigtay tartan ayaan diyaar u ahaa. Markaasoo aan si xoogan usoo kabsaday maantna si wanaagsan ayaan u farax sanahay.”

Kooxaha ka ciyaara horyaalka Barclays Premier League Liverpool iyi Manchester City ayaa hugaanka u haaya loolanka loogu jiro da’yarka garabka uga ciyaara kooxda Crystal Palace ee Wilfried Zaha, sida ay ogaatay shabakada Goal.com.

Kooxaha ugu waa weyn horyaalka England ayaa diiwaan gashaday 19 jirkaan tayada leh waxayna sugayaan inay usoo bandhigaan xiisahoodu ku aadan.

Arsenal ayaa sidoo kale dooneysa inay u xaluulato xidiga ka mid ah Under-21 xulka Ingiriiska, laakiin sida ay ogaatay Goal.com kooxda Gunners ayaa xidigaan u tixgelineysa miisaaniyad yar maadaama ay kasoo kexeysaneyso koox ka ciyaarta horyaalka hoose.

Zaha ayaa fure u ahaa kooxdiisa tan iyo markii uu  17 jirsaday wuxuuna ku hugaamiyey afar guul oo isku xigta, isagoona dhaliyey min laba gool labadiisii ciyaarood ee u dambeysay.

Arsenal ayaa xidigaan u aragta bedelka xidiga gadoodka ah ee Theo Walcott, halka Liverpool ay dooneyso inay ku dhisto baahideeda mustaqbalka weerarka Fog, Sky Blue ayaana ah koox uu saameynku yeeshay kuraygaani.

Palace, ayaana laga yaabaa inay madaxiisa dul dhigto aduun dhan 12.5 milyan oo euro, maadaama uu yahay xidig wax tar miiran ah.

DNA Profiling, DNA Testing, DNA Typing, Genetic Fingerprinting Waa hal baaritaan oo dhawr magac leh.

Baaritaankaan aadka u sarreeya oo ay adeegsadaan culumada ku takhasusay climiga dambibaarista (Forensic Scientists) waxaa looga gol leeyahay in lagu ogaado qofka DNA-diisa u goonida ah maadaama qeyb ka mid ah DNA-da uu eebbe qof waliba u gooni yeelay.

Baaritaanka Aabanimada iyo Hooyanimada (Paternal & Maternal Testing)
Baaritaankaan ayaa waxii ka sii farcama qeyb lagu ogaanayo xiriirka ka dhaxeyn kara laba qof oo waalid isku ah.

Baaritaanka haddii la baarayo aabaha cunuga waxaa loo yaqaannaa (Paternal Test) hooyadane waxaa loo yaqaannaa (Maternal Test).
Fikradda baaritaanka waa in la is barbar dhigo labada DNA ee la baarayo kadibna laga soo saaro mid DNA-da ka mid ah in ay ka timid midda kale oo laga soo koobiyeeyay.

Haddii aan kuu sii faafaahiyo DNA-da waxaa loo qeybiyaa marka halkaan la joogo labo

1- Mitochondrial DNA – Tani waxay ka socotaa hoooyada waxa ayna taraysaa kaliya in labada qof ee la baarayo ay xidid yihiin (hooyannimo ma sheegeyso).
2- Nuclear DNA – Tani waxay ka socotaa dhinaca aabaha waxa ayna taraysaa in labada qof ee la baarayo ay is dhaleen iyo in kale.

Sidaa darteed waxaa badanaa la baaraa aabanimada markaa ka dibne baaritaanka hooyada wuu xoojinayaa.

Haddii dhallaanka uu yahay wiil, aad ayay u sahlantahaya in aabihiis la helo iyadoo laga tix raacayo koromosoomka “Y” maadaama aabaha kaliya uu ka qaato.

W/D: Xiriirka Caafimaadka Soomaaliyeed

somalidoc.com

Kooxaha Manchester United iyo Real Madrid ayaa ugu sita liiska kooxaha ugu iibinta badan maaliyadooda, iyadoo koox weliba ay shantii sano ee lasoo dhaafay caalamka u iib geysay 1.4 milyan oo maaliyado Rasmi ah.

Red Devils iyo Los Blancos ayaa ah labada koox ee ka mid ah sedax kooxood oo dhaafay hal milyan oo maaliyad iib geyn ah intii u dhexeysay 2007-08 iyo 2011-12, halka booska sedaxaad ay degtay kooxda baasas qurxoon ee Barcelona taasoo iyaduna iibsatay 1.15 maaliyado rasmi ah.

Horyaalka Barclays Premier League ayaa afar koox ku leh kooxaha ugu badan ee maaliyado laga iibsado sano walba waana Manchester United, Chelsea, Liverpool iyo Arsenal, Halka Horyaalka Italian Serie A, ay majaraha u hayaan Juventus, Inter iyo AC Milan. Horyaalka aan ka dhicin ee Bundesliga Germany waxaa matalaaya kooxda lagu niinaaso Bavarians ee Bayern Munich, FC Hollywood ayaana ah koox ka mid ah kooxaha sanadii laga iibsado maaliyadaha ugu badan caalamka.

Waxaa sameeyey maaliyadahaan tobanka koox ee ugu sareysa midkood shirkada ku caan baxay qalabka Ispoortiga ee Adidas ama Nike, iyadoo Shirkada waliba ay dhinac u ridatay shan koox oo ka mid ah liiskaan.

Liiska Tobanka koox ee loogu iibsiga badan yahay maaliyadahooda waa sidaan:

*Ogow maaliyadaha la xisaabshay waa kuwa rasmiga loo iibiyey.

Kooxda Chelsea ayaa indheheedu qabteen weeraryahanka kooxda Marseille Loic Remy, waxayna Blues qorsheyneysaa inay Bisha Janaayo kasoo dhaqaajiyaan dalka France, ka dib markii uu daawaday qaab ciyaareedka Loic wakiil ka socda Chelsea.

Wargeysyada kasoo baxa dalka France ayaa intooda badab shaaciyey in Chelsea iyo Marseille ay ka heshiiyeen qiimaha macquulka ah ee uu Remy ugu baqooli karo Stamford Bridge Stadium, waxaana lagu soo waramayaa in Remy uu kula biiri doono kooxda ka dhisan galbeedka London aduun lacageed dhan 15 milyan oo euro.

Xidiga dalka France Remy ayaa horaan diirada u saarnaa kooxda Tottenham iyo kooxda kale ee ka dhisan isla magaalada London ee Arsenal.

Ciyaaryahanka qadka dhexe ee kooxda Manchester United Anderson ayaa saadaaliyey in kooxdu ay lumin doonto “30 ilaa 40 boqolkiiba”  heerkooda marka uu Sir Alex Ferguson ka fariisto shaqada kubada cagta.

Ciyaaryahanka heerka caalami ee dalka Brazil Anderson ayaa lacag xoog leh Man Utd 2008dii uga soo biiray kooxda FC Porto, wuxuuna qabiirka hugaamiya Red Devils ku sheegay mid aabe u ah dhamaan ciyaartoyda kooxda.

“Manchester United waa Alex Ferguson. Marka uu soo dhameeyo shaqadiisa kubada cagta waxay kooxdu lumin doontaa [30 ilaa 40 boqolkiiba] wax badan ayaa isaga ku dhisan,” ayuu xidigu u sheegay TV-ga Grande Are ee xaruntiisu tahay dalka Portugal.

“Waxa uu aabe u yahay dhamaan ciyaartoyda, waa qof aad loo ixtiraamo, marka uu ciyaaraha ka fariistana kubada cagta caalamka ayaa dareemi doonta.

“Had iyo jeer wuu I caawiyaa waxaana ka qaatay sameyn weyn, wuxuu noogu yimaadaa tababarka wuxuuna doonayaa inuu ogaado sida uu yahay xaalka ciyaartoydiisa iyo qoysaskooda.”

24 jirkaan ayaa dhowaanahaan la daalaa dhacaayey dhaawacyo wuxuuna keliya toban kula saftay sanadii lasoo dhaafay.

Ferguson oo jirsaday da’da 70 ayaa shaqada maamulka Old Trafford qabtay 6dii November, 1986dii, wuxuuna kooxdiisa kula guuleystay 12 horyaal oo Premier League ah, shan FA Cup, afar League Cup iyo laba Champions League.