26.4 C
Mogadishu
Sunday, November 16, 2025

Trump oo qaaday tallaabo ka dhan ah Brazil – Dagaalka isaga iyo Lula oo xoogeystay

Bookmark
Bookmarked

Share

Washington (Caasimada Online) – Madaxweyne Donald Trump ayaa Arbacadii sheegay inuu qorsheynayo inuu cashuur 50 boqolkiiba ah ku soo rogo dhammaan badeecadaha laga keeno dalka Brazil, tallaabadaas oo qayb ka ah aargudasho ka dhan ah waxa uu ku tilmaamay “ugaarsi siyaasadeed” oo lagu hayo xulafadiisa siyaasadeed, madaxweynihii hore ee dalkaas Jair Bolsonaro, kaas oo wajaha maxkamadayn la xiriirta isku day afgambi.

Warqad uu u diray Madaxweynaha Brazil, Luiz Inácio Lula da Silva, ayuu Mr. Trump ku qoray in cashuuraha cusub ay dhaqan geli doonaan 1-da Agoosto. “Qaabka ay Brazil ula dhaqantay Madaxweynihii hore ee Bolsonaro, oo ahaa hoggaamiye si weyn looga qadariyo dunida oo dhan xilligii uu xilka hayay, oo ay ku jirto dowladda Mareykanka, waa ceeb caalami ah.”

Dadaalka Mr. Trump ee ah inuu cashuuraha u adeegsado si uu u fara geliyo dacwad dembiyeed ka socota waddan shisheeye ayaa tusaale aan caadi ahayn u ah sida uu cashuuraha ugu arko inay yihiin ul wax kasta lagu xallin karo.

Warqaddiisa, Mr. Trump wuxuu ku sheegay in cashuurta 50-ka boqolkiiba ah ay lagama maarmaan u tahay “si loo helo sinnaan dhinaca ganacsiga ah oo ay qasab tahay inaan idinkala yeelano dalkiina” iyo “si loo saxo caddaalad-darrada ba’an ee ka dhalatay nidaamka hadda jira.”

Mr. Trump wuxuu sidoo kale si khaldan u sheegay in Mareykanku uu lahaa hoos u dhac ganacsi oo kala dhexeeya Brazil. Sannado badan, Mareykanku wuxuu guud ahaan lahaa dheeraad ganacsi oo uu la wadaago Brazil, oo ay ku jirto dheeraad dhan $650 milyan saddexdii bilood ee ugu horreysay sanadka 2025, taasoo ka dhalatay ganacsi $20 bilyan ah oo u dhexeeyay labada dal, sida ay sheegtay Rugta Ganacsiga Mareykanka ee Brazil (American Chamber of Commerce for Brazil).

Mr. Trump wuxuu qoray in cashuuruhu ay sidoo kale jawaab u yihiin “amarro faafreeb ah oo qarsoodi ah oo sharci-darro ah oo lagu soo rogay baraha bulshada ee Mareykanka” iyo inuu ku amray saraakiisha Mareykanka inay furaan baaritaan ganacsi oo ka dhan ah Brazil “weerarrada joogtada ah ee lagu hayo hawlaha ganacsiga dhijitaalka ah ee shirkadaha Mareykanka.”

Garsoore Alexandre de Moraes, oo ah garsooraha Maxkamadda Sare ee Brazil ee gacanta ku haya kiiska ka dhanka ah Mr. Bolsonaro, ayaa ku amray shirkadaha teknolojiyadda inay xiraan boqollaal akoon oo uu sheegay inay khatar ku yihiin dimoqraadiyadda Brazil. Tallaabooyinkiisa ayaa ka dhigay bartilmaameedka koowaad ee garabka midig ee Brazil iyo Mareykanka.

Isniintii, Mr. Trump wuxuu si fagaare ah u dhaleeceeyay dacwadda dembiyeed ee ka dhanka ah Mr. Bolsonaro, taasoo diiradda saareysa isku dayadii madaxweynihii hore ee ahaa inuu awoodda sii xajisto ka dib markii uu ku guuldarreystay doorashadii Brazil ee 2022-kii.

Madaxweyne Lula ayaa si degdeg ah uga jawaabay. “Waxaan u maleynayaa inay tahay wax aad u qaldan oo mas’uuliyad-darro ah in madaxweyne uu kuwa kale ugu hanjabo baraha bulshada,” ayuu madaxweynaha Brazil u sheegay saxafiyiinta Isniintii. “Dadku waa inay bartaan in ixtiraamku yahay wax wanaagsan.”

Isagoo ka hadlaya Mr. Trump, wuxuu intaas ku daray: “Wuxuu u baahan yahay inuu ogaado in adduunku is beddelay. Ma doonayno boqor.”

Maxkamadda Sare ee Brazil ayaa si weyn loo filayaa inay dembi ku hesho Mr. Bolsonaro dabayaaqada sanadkan, taasoo suurtagal ah inay keento xabsi.

Bishii Janaayo, Mr. Bolsonaro wuxuu u sheegay wargayska The New York Times inuu rajeynayo in Mr. Trump uu u soo gurman doono, inkastoo uusan faahfaahin sida. Tan iyo markaas, shirkadda warbaahinta ee Mr. Trump ayaa dacweysay Garsoore Moraes, iyadoo ku eedeysay inuu faafreeb ku sameeyay codadka garabka midig.

Laakiin toddobaadkan waxay ahayd markii ugu horreysay ee Mr. Trump uu si fagaare ah oo xooggan u dhaleeceeyo kiiska ka dhanka ah Mr. Bolsonaro, isagoo is-barbardhig ku sameynaya eedeymaha dembiyada ee isaga laftiisa lagu soo oogay ee ka dhashay isku daygiisii ahaa inuu awoodda sii haysto ka dib markii uu ku guuldarreystay doorashadii 2020. “Aniga tan oo kale 10 jeer ayay igu dhacday,” ayuu Mr. Trump qoray Isniintii. “Waxaan si dhow ula socon doonaa ugaarsiga siyaasadeed ee lagu hayo Jair Bolsonaro, qoyskiisa, iyo kumanaanka taageerayaashiisa.”

Wuxuu intaas ku daray in Mr. Bolsonaro loo oggolaado inuu u tartamo doorashada madaxtinimo ee Brazil sanadka soo socda. Maxkamadda doorashada ee Brazil ayaa go’aamisay inuusan u qalmin inuu tartamo sababo la xiriira dhaleeceynta uu u jeediyay nidaamyada doorashada ee Brazil.

Sannado badan, Mr. Bolsonaro wuxuu weerarayay kalsoonida lagu qabo mashiinada codbixinta ee Brazil, isagoo sheegayay in haddii uu doorasho ku guuldarreysto ay sababtu noqon doonto musuqmaasuq ka yimid dhanka bidixda. Wuxuu inta badan farta ku fiiqayay waxyaabo aan caadi ahayn oo ay cilmi-baarayaasha amnigu xaqiijiyeen inaysan ahayn wax-is-daba-marin.

Ka dib markii uu ku guuldarreystay doorashadii 2022, Mr. Bolsonaro wuxuu shaki geliyay natiijooyinka – inkastoo dib u eegis ay sameeyeen militariga Brazil ay taageertay – wuxuuna ka dhex raadiyay dastuurka Brazil siyaabo uu uga hortago in Mr. Lula xafiiska la wareego. Arrintaas waxaa ka mid ahaa inuu la kulmay taliyeyaasha militariga si ay ugala hadlaan la wareegidda gacan ku haynta dowladda, taasoo ay intooda badan diideen.

Kaddib markii ay ku qanceen in doorashada la xaday, kumanaan ka mid ah taageerayaasha Bolsonaro ayaa weeraray xarumaha awoodda ee Brazil toddobaad ka dib markii uu Lula xafiiska la wareegay, iyagoo ugu baaqay militariga inay soo fara geliyaan.

Booliska Federaalka iyo xeer-ilaaliyeyaasha ayaa ku dooday in ficillada Mr. Bolsonaro ay yihiin dembiyo heer federaal ah, dhowrkii bilood ee la soo dhaafayna, madaxweynihii hore iyo dhowr ka mid ah xulafadiisa ayaa marqaati ka furay Maxkamadda Sare ee Brazil. Go’aan ayaa la filayaa sanadkan.

Booliska Federaalka ayaa sidoo kale ku eedeeyay Mr. Bolsonaro inuu ka warqabay shirqool lagu dili lahaa Mr. Lula iyo garsoore ka tirsan Maxkamadda Sare ee Brazil. Mr. Bolsonaro wuu beeniyay eedeymahaas.

Arbacadii, Safaaradda Mareykanka ee Brazil ayaa ku biirtay dhaleeceynta loo jeedinayo kiiska ka dhanka ah Mr. Bolsonaro.

“Jair Bolsonaro iyo qoyskiisu waxay ahaayeen saaxiibo adag oo Mareykanku leeyahay. Cadaadiska siyaasadeed ee lagu hayo iyaga, iyo taageerayaashooda, waa ceeb, waxayna hoos u dhac ku tahay sharafta dhaqamada dimoqraadiga ah ee Brazil,” ayaa lagu yiri bayaan ka soo baxay safaaradda. “Bayaanka madaxweynuhu wuu cad yahay, farriintiisana waan ku celinaynaa. Si dhow ayaan ula socon doonnaa.”

Iyadoo taas ka jawaabaysa, Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Brazil waxay u yeertay diblomaasiga ugu sarreeya ee Mareykanka ee jooga Brazil si ay kulan ula yeelato.

- Advertisement -

Read more

Local News