28.9 C
Mogadishu
Saturday, June 14, 2025

Xog iyo sawirro: Intee le’eg yahay khasaraaha IRAN ka soo gaaray weeraradii israel

By Asad Cabdullahi Mataan
Bookmark
Bookmarked

Share

Tehran (Caasimada Online) – Israel ayaa aroornimadii Jimcaha fulisay weerarro si lama filaan ah uga dhacay xarumaha nukliyeerka Iran, kuwaas oo lagu dilay dhowr sarkaal oo sare oo ka tirsan hay’adaha amniga—tallaabo lagu tilmaamay guul weyn oo dhanka sirdoonka iyo awoodda milatari ah, taasoo si weyn u wiiqday silsiladda hoggaanka Tehran.

Madaxweyne Donald Trump ayaa uga digay Iran in weerarro dambe ay noqon doonaan “xitaa ka sii arxan daran,” isagoo sare u qaaday cadaadiska lagu doonayo in Tehran lagu qasbo inay gasho heshiis cusub oo lagu xakameynayo barnaamijkeeda nukliyeerka.

Militariga Israel ayaa sheegay in weerarrada ay socdeen galinkii dambe ee Jimcaha, halka Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu uu ku tilmaamay weerarradan “tallaabada ugu dambeysa” oo looga hortagayo in Iran yeelato hub nukliyeer ah—taasoo Israel u aragto khatar ku ah jiritaankeeda.

Weerarradaas ayaa lagu dilay saraakiil sare iyo saynisyahanno nukliyeer ah, iyadoo sidoo kale lagu beegsaday xarumaha gantaallada fog iyo nidaamyada difaaca cirka ee Tehran.

Madaxweyne Trump, oo xukuumaddiisu wadahadallo la xiriira barnaamijka nukliyeerka la lahayd Iran, ayaa sheegay in Tehran “ay tahay in ay heshiis gasho, inta aysan waxba ka harin.”

Muddo sanado ah, Israel waxay dagaallo kula jirtay kooxaha ay Iran taageerto ee ka hawlgala Bariga Dhexe, waxaana ay dhawaanahan is-weydaarsanayeen weerarro toos ah. Hase yeeshee, weerarradii Jimcaha ayaa ahaa markii ugu horreysay ee Israel si toos ah u garaacdo xarumaha nukliyeerka ee Iran, oo ay ku jirto xarunta ugu weyn ee kobcinta uranium-ka ee Natanz. Afhayeen milatari ayaa sheegay in xaruntaas la gaarsiiyay “burbur weyn.”

Hoggaamiyaha sare ee Iran, Ayatollah Ali Khamenei, ayaa sheegay in Israel “ay filan karto ciqaab adag.” Duhurnimadii Jimcaha, militariga Israel ayaa sheegay in Iran ay ku soo ridday ilaa 100 diyaaradood oo aan duuliye lahayn (drones), iyadoo Netanyahu uu ballan qaaday in dagaalku “socon doono inta loo baahdo.”

Militariga Israel ayaa sheegay inay ku howlan yihiin la-dagaallanka weerarkaasi, islamarkaana aan weli la soo sheegayn wax burbur ah oo muuqda oo ay drones-ku geysteen.

Waxyaabaha kale ee muhiimka ah:

  • Saraakiil sare oo la dilay: Sida ay sheegeen militariga Israel iyo warbaahinta Iran, waxaa la dilay Maxamed Baqeri, taliyaha guud ee ciidamada qalabka sida, kana dambeeya hoggaamiyaha sare oo keliya. Waxaa sidoo kale la dilay saraakiil kale oo amni, iyo Cali Shamkhani, siyaasi sare oo hoggaaminayay wadahadallada nukliyeerka ee Mareykanka. Ayatollah Khamenei ayaa si degdeg ah u magacaabay beddelayaal si looga hortago firaaq hoggaamineed.
  • Goobaha la beegsaday: Israel ayaa bartilmaameedsatay xarunta Natanz—oo ah wadnaha barnaamijka nukliyeerka Iran—iyadoo sheegtay in ay “burbur weyn” ka geysatay xarun dhulka hoostiisa ah oo lagu kaydiyo centrifuge-yada. Agaasimaha Guud ee Hay’adda Caalamiga ah ee Tamarta Atomiga (IAEA), Rafael Grossi, ayaa sheegay in aan la diiwaangelin wax weerarro ah oo ka dhacay xarumaha kale ee waaweyn sida Fordow ama xarunta shidaalka nukliyeerka ee Isfahan.
  • Sida loo fuliyay weerarka: Sida ay sheegeen afar mas’uul oo sare oo Iran ah, Israel ayaa beegsatay ugu yaraan lix saldhig ciidan oo ku yaalla agagaarka Tehran, guryo ay deggen yihiin taliyayaal sare oo ku yaalla laba xarumood oo si gaar ah loo ilaaliyo, iyo dhowr dhisme oo kale oo ku yaalla magaalada.
  • Cabsida ka jirta Tehran: Dadka deggen caasimadda Iran ayaa soo weriyay qaraxyo waaweyn oo laga maqlay magaalada, halka telefishinka qaranka uu baahiyay muuqaallo muujinaya qiiq iyo dab ka kacaya dhismayaal. Safaf dhaadheer ayaa laga arkayay saldhigyada shidaalka iyo dukaamada. Dowladda Iran ayaa sheegtay in dad shacab ah oo ay ku jiraan carruur ay ku dhinteen weerarrada, halka tiro kale dhaawacyo soo gaareen.
  • Khatarta ku wajahan Mareykanka: Toddobaadkan, Mareykanka ayaa diblomaasiyiintiisa kala baxay dalka Ciraaq—oo daris la ah Iran—wuxuuna sidoo kale oggolaaday in xubnaha qoysaska ciidamada Mareykanka ee Bariga Dhexe ay si iskaa ah uga baxaan. Ciidamada Mareykanka ayaa gobolka ka jooga tiro badan, oo ay ku jiraan diyaarado dagaal, maraakiib ciidan iyo kumannaan askari.

- Advertisement -

Read more

Local News