25.3 C
Mogadishu
Wednesday, July 16, 2025

Puntland oo qaaday tallaabo uga sii dareysa dagaalka ka qarxay Sanaag

Dhahar (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Sanaag ayaa sheegaya in maanta xaalad kacsanaan ah ay ka jirto gudaha gobolkaasi, kadib markii ay shalay ku dagaalameen ciidamada Puntland iyo kuwa kale oo taabacsan maamulka Maakhir ee ku sugan magaalada Dhahar, waxaana weli la dareemayaa dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo.

Ilo wareedyo dadka deegaanka ah ayaa innoo sheegay in Puntland ay haatan ciidamo dheeraad ah gaysay gobolka, kuwaas oo laga soo qaaday dhanka magaalada Qardho ee gobolka Karkaar, waxyna ku biireen ciidamadii horay u joogay halkaasi.

Tallaabadan ayaa uga sii dareysa dagaalka shalay ka qarxay Sanaag iyo guud ahaan xiisadda ka aloolsan gobolka ee ka dhalatay dhameystirka maamulka SSC-Khaatumo.

Puntland oo Talaadadii soo saartay bayaan culus ayaa dagaalka ku eedeysay dowladda dhexe, waxayna sheegtay in xukuumadda Soomaaliya ay maleeshiyaad hubeysan ka abaabushay gobolka, si ay xiisad colaadeed uga abuureen degmada Dhahar ee gobolka Haylaan, taasoo keentay dhimasho iyo dhaawac.

“Falkan gurracan, oo lagu dhabar-jebinayo halganka xaqa ah ee ay Dawladda Puntland kula jirto argagixisada caalamiga ah ee Daacish iyo Al-Shabaab ee buuraha Calmidhkaad iyo Calmadow, wuxuu noqonayaa mid Dowladda Federaalka lagula xisaabtami doono,” ayaa lagu yiri bayaanka kasoo baxay Puntland.

Dhinaca kale, wasaaradda arrimaha gudaha Soomaaliya ayaa iyadana soo saartay warsaxaafadeed ku aadan dagaalkii shalay waxayna eedeyn u jeedisay Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, iyada oo ugu baaqday inuu joojiyo hurinta colaadda

Sidoo kale dawladda federaalka ayaa ugu baaqday dhammaan shacabka deegaanka inay isdejiyaan, kana fogaadaan falal kicin kara xasillooni darro iyo isku dhacyo. Waxaa sidoo kale la xusay muhiimadda ay leedahay ilaalinta nabadda iyo wada noolaanshaha bulshada.

Qoraalka oo si toos ah eedeyn ugu jeediyay Siciid Deni ayaa lagu yiri: “Wasaaraddu waxay ugu baaqaysaa Madaxweynaha Puntland in uu joojiyo falalka sii hurinaya collaadda, isla markaana uu dib ugu celiyo ciidamada uu kasoo diray degmada Qardho, kuwaas oo loogu talagalay in ay la dagaalamaan Khawaarijta balse nasiib darro loo weeciyay dano kale oo aan waxtar lahayn.”

Si kastaba ha’ahaatee, dagaalkan ayaa daba socda shirweynaha ka socda Laascaanood ee lagu dhameystirayo maamul-goboleedka cusub ee SSC-Khaatumo, kaas oo ay ka carootay Puntland, waxayna diidan tahay in gobolka Sanaag uu ku biiro dhismaha maamulkaasi

Mareykanka oo ansixiyey SHARCI saameyn weyn ku yeelan doona Soomaalida

Minneapolis (Caasimada Online) – Canshuur cusub oo dowladda Mareykanka ay ku soo rogtay lacagaha dibadda loo diro ayaa la filayaa inay hoos u dhigto xawaaladaha loo diro Soomaaliya iyo dalalka kale ee soo koraya, taasoo khatar weyn ku ah malaayiin qoys oo ku tiirsan lacagahaas, xilli uu si weyn u yaraanayo gargaarkii shisheeye.

Canshuurta oo qeyb ka ahayd miisaaniyadda madaxweyne hore Donald Trump ee lagu magacaabo “One Big Beautiful Bill”, ayaa dhigeysa in lagu daro canshuur dhan 3.5% lacagaha ay diraan dadka aan Mareykanka u dhalan. Tallaabadan oo uu meelmariyey Aqalka Wakiillada bishii May, laguna saxay Aqalka Senate-ka, ayaa la filayaa inay dhaqan gasho 1-da Janaayo, 2026.

Inkasta oo loo soo bandhigay sidii hab lagu kordhinayo dakhliga dowladda si loogu maalgeliyo qorshe $170 bilyan ah oo lagu xoojinayo sharciyada socdaalka, haddana khubaradu waxay ka digeen in arrintani ay si weyn u dhaawici karto dhaqaalaha dalalka sida Soomaaliya, Liberia iyo El Salvador, kuwaas oo horeyba u wajahaya hoos u dhac ku yimid gargaarka caalamiga ah.

Xawaaladaha loo soo diro Soomaaliya ayaa muhiim u ah nolosha qoysas badan. Sannadkii 2023, jaaliyadda Soomaaliyeed ee dibadda ku nool waxay dalka u soo direen lacag gaareysa qiyaastii $1.73 bilyan – taasoo ka badan dhammaan gargaarka horumarineed iyo kan bani’aadannimo ee dalka la siiyey. Bankiga Adduunka wuxuu ku qiyaasaa in lacagahan ay ka dhiganyihiin 30% ilaa 50% wax-soo-saarka guud ee dalka (GDP), iyadoo lagu daboolo baahiyaha aasaasiga ah sida cunno, waxbarasho, biyo iyo caafimaad.

Canshuurtaan ayaa ku soo beegmaysa xilli Mareykanku uu si weyn u jarayo gargaarka shisheeye. Horraantii 2025, Mareykanku wuxuu joojiyey qeyb weyn oo ka mid ah taageeradii uu bixin jiray, oo ay ku jirto in ka badan 40% maalgelintii loo qoondeeyey Soomaaliya iyada oo loo marayo Hay’adda Mareykanka u Qaabilsan Horumarinta Caalamiga ah (USAID). Labadaas dhabar-jab — gargaar la’aan iyo canshuur xawaaladeed — ayaa walaac xooggan ka abuuray hay’adaha samafalka iyo khubarada dhaqaalaha.

Sida laga soo xigtay Xarunta Horumarinta Caalamiga ah (Center for Global Development – CGD), canshuurta 3.5% ah waxay sababi kartaa hoos u dhac dhan 5.6% oo ku yimaada xawaaladaha rasmiga ah, taasoo yareyneysa dakhliga qoysaska isla markaana wiiqeysa awoodda wax iibsiga ee bulshada dalalka dakhligoodu hooseeyo. Soomaaliya, oo xawaalado lagu soo diray $1.73 bilyan sannadkii 2023, waxay noqon kartaa mid ka mid ah kuwa si daran u saameeya.

Soomaaliya kali kuma aha. Warbixinta Bankiga Adduunka ayaa muujinaysa in xawaaladaha loo soo diray guud ahaan qaaradda Afrika ay sannadkii 2024 gaareen in ka badan $92 bilyan, iyadoo ugu yaraan $12 bilyan laga diray Mareykanka. Dalal ay ka mid yihiin Lesotho, Gambia iyo Liberia ayaa xawaaladooda gaarsiisan in ka badan 20% wax-soo-saarkooda guud ee dalka, taasoo muujinaysa sida ay nugul yihiin dhaqaale ahaan, xitaa marka ay jiraan caqabado yar yar.

Muhaajiriinta ayaa la filayaa inay raadiyaan xeelado kale si ay uga fogaadaan canshuurta cusub, oo ay ka mid yihiin inay adeegsadaan muwaadiniinta Mareykanka oo lacag u dira iyaga oo ku matalaya, inay u leexdaan nidaamyada aan rasmiga ahayn, adeegyada baakadaha sida paqueteros, ama xitaa ay isticmaalaan lacagaha dhijitaalka ah (cryptocurrency) iyo wareejinta bangiyada gudaha.

Soomaalida ayaa horey hormuud uga ahayd horumarinta nidaamyada lacag kala wareejinta, iyagoo ka gudbay nidaamyadii dhaqameed una gudbay adeegyo dhijitaal ah sida EVC Plus iyo WAAFI. Teknolojiyaddan ayaa Soomaaliya u suurtagelisay inay sii hayso nidaam lacag bixin oo shaqeynaya xitaa intii lagu jiray waqtiyadii ugu adkaa ee colaadaha dalka.

Shirkadaha Soomaalida ee xawaaladaha bixiya, oo horeyba u shaqeynayey iyadoo faa’iidadoodu kooban tahay sababo la xiriira kharashaadka u hoggaansanaanta sharciyada, ayaa laga yaabaa inay wajahaan hoos u dhac mugga lacagaha la diro iyo koror ku yimaada kharashka adeegyada, taasoo culeys dheeraad ah saaraysa dadka lacagaha dira iyo kuwa hela.

Khubarada horumarinta dhaqaalaha ayaa ku taliyey in halkii canshuur lagu soo rogi lahaa xawaaladaha, ay dowladda Mareykanka iyo kuwa kale ee deeqaha bixiya xoogga saaraan sidii loo yareyn lahaa kharashaadka dirista. Laga bilaabo rubuca saddexaad ee 2024, celceliska kharashka xawaalad kastaa waa 6.6%, taasoo ka badan laba jeer bartilmaameedka Qaramada Midoobay ee ah 3% oo la xiriira Yoolalka Horumarinta Waara (UN SDGs).

Haddii kharashkaasi loo dhimo 3%, waxaa suuragal ah in laga hortago in ka badan kala bar khasaaraha gargaarka ee ka dhasha 13 waddan oo dakhligoodu hooseeyo, oo ay Soomaaliya ku jirto, sida lagu sheegay qiyaasaha CGD.

In kasta oo canshuurtaan ay wajahday diidmo ballaaran, haddana waxaa la filayaa inay dhaqan gasho. Si kastaba ha ahaatee, khubaradu waxay sheegayaan in dakhligu uusan noqon doonin mid badan — oo lagu qiyaasay kaliya $10 bilyan 10 sano gudahood, taasoo u dhiganta 0.1% miisaaniyadda federaalka — halka waddamada qaata ay lumin doonaan qiyaastii $2.5 bilyan sannadkii, oo ah khasaaro toos ah oo xagga xawaaladaha iyo dhaqaalaha ah.

Soomaaliya, halkaasoo qoysas badan ay ku tiirsan yihiin lacag u dhaxaysa $50 ilaa $200 oo ay bishii ka helaan qaraabadooda dibadda, isbeddelka siyaasaddan cusub wuxuu u noqon karaa farqi u dhexeeya nolol maalmeed iyo baahi.

Mareykanka iyo lixda dal ee Khaliijka Carabta oo qaaday tallaabo la xiriirta Soomaaliya

Abu Dhabi (Caasimada Online) – Dowladda Maraykanka iyo lix dal oo Khaliijka ah ayaa cunaqabateyn isku dubbaridan ku soo rogay saddex shaqsi oo lagu eedeeyay inay maalgelin iyo fududeyn u sameeyeen hawlgallada Daacish ee guud ahaan Qaaradda Afrika, oo uu ku jiro hoggaamiyaha muddada dheer soo ahaa laanta kooxda ee Soomaaliya.

Go’aamadan oo Isniintii ay ku dhawaaqday Xarunta La Dagaalanka Maalgelinta Argagixisada (Terrorist Financing Targeting Center – TFTC), ayaa lala beegsaday Cabdiweli Maxamed Yuusuf, oo ah madaxa Daacish-Soomaaliya, iyo sidoo kale xubno ku xiran Daacish oo ku sugan Koonfur Afrika iyo Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ah ee Congo. Talaabadan ayaa ah tii siddeedaad oo wadajir ah oo ay qaadaan isbahaysigan, kaas oo la aasaasay sannadkii 2017 si loo carqaladeeyo shabakadaha maalgelinta argagixisada.

Sida laga soo xigtay Wasaaradda Maaliyadda ee Maraykanka (U.S. Treasury), Yuusuf waxa uu ahaa sarkaalka ugu sarreeya ee dhanka maaliyadda ee kooxda Daacish-Soomaaliya tan iyo 2019, isaga oo kormeerayay ururinta iyo bixinta dhaqaalaha kooxda.

Maamulkiisa hoostiisa, Daacish-Soomaaliya waxay faro-maroojisay $2.5 milyan sannadkii 2021 iyo ku dhowaad $2 milyan lixdii bilood ee ugu horreysay ee 2022, kuwaas oo ay ka qaateen ganacsiyada, suuqyada xoolaha, badeecadaha la soo dhoofiyo, iyo beeraha Puntland iyo Muqdisho. Dakhligaas, sida ay sheegeen saraakiishu, waxa uu maalgeliyay hawlgallada gudaha Soomaaliya oo keliya maaha, balse sidoo kale kacdoonnada ka socda Congo, Uganda, iyo Mozambique.

“Talaabada wadajirka ah ee maanta waxay hoosta ka xarriiqaysaa ballanqaadkeena wadaagga ah ee ah in aan carqaladeyno awoodda Daacish iyo kooxaha kale ee argagixisada inay galaan nidaamka maaliyadeed ee caalamiga ah meel kasta oo ay isku dayaan inay ka hawlgalaan,” ayuu yiri Bradley T. Smith, oo ah ku-simaha kaaliyaha xoghayaha ee argagixisada iyo sirdoonka maaliyadeed ee Wasaaradda Maaliyadda ee Maraykanka.

Yuusuf waxa uu ka tirsan yahay hoggaan sare oo si toos ah uga amar qaata Cabdiraxmaan Faahiye Ciise Maxamuud, oo ah amiirka hadda ee Daacish-Soomaaliya, iyo Cabdiqaadir Mu’min, oo ah aasaasaha Daacish-Soomaaliya ahna madaxa xafiiska Al-Karraar, oo ah xarun goboleed oo Daacish ay ku leedahay Soomaaliya, taas oo mas’uul ka ah isku dubbaridka taageerada maaliyadeed iyo hawlgallada guud ahaan Bariga iyo Bartamaha Afrika.

Saraakiisha sirdoonka Maraykanka waxay aaminsan yihiin in Yuusuf uu door muhiim ah ka ciyaaro nidaamka maaliyadeed ee ay gobol ahaan u wadaagaan, kaas oo dhaqaalaha laga soo ururiyo Soomaaliya lagu wareejiyo Al-Karraar ka dibna loo qaybiyo laamaha kale ee Daacish ee hoos yimaada Taliska Guud ee Gobollada (General Directorate of Provinces – GDP) ee shabakadda caalamiga ah.

Qaabkan ayaa u oggolaaday Daacish inay sii wado dagaalyahannadeeda Gobolka Bartamaha Afrika (Central Africa Province – ISCAP) iyo Gobolka Mozambique, kuwaas oo labaduba ay qaadeen weerarro dhimasho badan geystay sannadihii u dambeeyay.

Cunaqabateyntan ayaa xannibaysa hantida ku xiran Maraykanka ee ay haystaan shaqsiyaadkaas, waxayna ka mamnuucaysaa muwaadiniinta iyo shirkadaha Maraykanka inay ganacsi la sameeyaan iyaga.

Yuusuf waxa markii ugu horreysay lagu soo rogay cunaqabateyn xarunta Xakamaynta Hantida Dibadda (Office of Foreign Assets Control – OFAC) bishii Luulyo 2023, taas oo hoos imanaysa Amarka Fulinta 13224, kaas oo lala beegsado shaqsiyaadka siiya taageero muuqata ururada argagixisada. 

Sidoo kale cunaqabateynta waxaa lagu soo rogay Xamiida Nabagala, oo ah maalgelisa ku sugan DRC, iyo Zayd Gangat, oo ah fududeeye iyo tababare ka socda Koonfur Afrika. Nabagala waxa lagu eedeeyay maalgelinta qaraxii Oktoobar 2021 ka dhacay Kampala, kaas oo sababay dhimashada hal qof iyo dhaawaca ugu yaraan saddex kale.

Maamulka ayaa sheegay inay sidoo kale isku dayday inay caruurteeda u dirto xeryo ku xiran Daacish oo ku yaalla bariga Koongo, islamarkaana ay u dirtay lacag xubin ay ciidamada ammaanka Uganda xireen.

Gangat waxa loo aqoonsaday inuu yahay qore iyo tababare u shaqeeya Daacish, waxaana lagu eedeeyay inuu fududeeyay xaqiijinta dhaqaalaha iyada oo loo marayo dhac, faro-maroojin, iyo afduub-madax furasho ah oo ka dhaca Koonfur Afrika.

Daacish-Soomaaliya waxay inta badan ka hawlgashaa gobolka buuraleyda ah ee Bari ee Puntland, halkaas oo ay muddo dheer ku tiirsaneyd faro-maroojin iyo dilal qorsheysan si ay u maalgeliso hawlaheeda.

Inkasta oo ay ka yar tahay Al-Shabaab, Wasaaradda Maaliyadda ee Maraykanka waxay ku tilmaantay Daacish-Soomaaliya inay tahay marin maaliyadeed oo istiraatiiji ah oo isku xira shabakadaha Daacish ee guud ahaan Afrika, laga bilaabo Mozambique ilaa Sahel. 

Tan iyo dabayaaqadii 2024, ciidamada ammaanka Puntland waxay bilaabeen Hawlgalka Hilaac, oo ah olole milatari oo joogto ah oo looga danleeyahay burburinta goobaha ay kooxdu ku leedahay buuraha Cal Miskaad. Hawlgalkaan, oo hadda maraya wajigiisii afraad, ayaa sababay dilka tobannaan dagaalyahan, burburinta xarumo muhiim ah oo saadka la iskugu keeno, iyo dib u qabsashada goobo waaweyn oo ay ka mid yihiin Buqa Caleed iyo Togga Miraale.

Hawlgal bishii Juun dhacay, ciidamada Daraawiishta Puntland waxay ku dileen in ka badan 35 dagaalyahan, oo ay ku jiraan xubno ajnabi ah, waxaana lagu qabtay hub badan oo ku yaalla marinka Miraale-Balade. Madaxweyne Siciid Cabdullaahi Deni ayaa ku eedeeyay Daacish inay malaayiin doollar ka faro-maroojisay bulshooyinka deegaanka iyada oo loo marayo shabakado dembi, isaga oo ka digay in hawlaha maaliyadeed ee kooxdu ay wiiqeen xasilloonida gobolka. 

Xarunta TFTC waxaa xubno ka ah Maraykanka, Sacuudi Carabiya, Imaaraadka Carabta, Qatar, Kuwait, Baxrayn, iyo Cumaan. Waxay isku dubbaridaa wadaagga sirdoonka, dhaqangelinta cunaqabateynta, iyo dhisidda awoodda si loo xannibo maalgelinta xagjirnimada guud ahaan gobolka.

Sacuudi Carabiya oo jawaab kulul kasoo saartay gardarada cusub ee ay ku kacday Israel

Riyadh (Caasimada Online) – Sacuudi Carabiya ayaa Talaadadii cambaaraysay waxa ay ugu yeertay “gardarrada joogtada ah ee Israa’iil ku hayso Suuriya,” iyadoo ku tilmaamtay “xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamiga ah,” sida ay ku warrantay warbaahinta Anadolu.

Bayaan ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Sacuudiga, ayaa lagu sheegay in Riyadh ay si dhow ula socotay horumarka ka socda Suuriya, isla markaana ay muujisay taageerada ay u hayso dadaallada ay wado dowladda Suuriya ee ku aaddan soo celinta xasiloonida iyo ilaalinta midnimada qaranka.

Bayaanka ayaa lagu yiri: “Sacuudi Carabiya waxay muujinaysaa ku qanacsanaanteeda tallaabooyinka ay qaaday dowladda Suuriya si loo gaaro amni iyo xasilooni, loo ilaaliyo nabadda rayidka ah, loona soo celiyo madax-banaanida dhammaan dhulka Suuriya, si loo ilaaliyo midnimada Suuriya isla markaana loo gaaro rabitaanka shacabka Suuriya.”

Wasaaraddu waxay si adag u cambaaraysay “duqeymaha cirka ah ee joogtada ah ee Israa’iil ka geysanayso Suuriya,” iyadoo ku tilmaantay “xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamiga ah iyo heshiiskii kala bixitaanka ee 1974-kii” ee u dhexeeyay Suuriya iyo Israa’iil.

Waxay dib u cusboonaysiisay baaqeeda ku aaddan in beesha caalamku ay garab istaagto Suuriya, isla markaana ay qaadato mowqif adag oo ka dhan ah weerarrada Israa’iil ee sii kordhaya.

Diyaaradaha dagaalka ee Israa’iil ayaa Talaadadii duqeymo badan ka geystay gobollada Suwayda ee koonfurta Suuriya iyo Daraa oo ku yaalla koonfur galbeed ee dalkaasi. Weeraradan ayaa yimid xilli Wasiirka Difaaca Suuriya, Murhaf Abu Qasra, uu ku dhawaaqay xabbad-joojin buuxda oo ka dhacday Suwayda ka dib wadahadallo uu la yeeshay hoggaamiyeyaasha bulshada deegaanka.

Isniintii, in ka badan 30 qof ayaa lagu dilay, ku dhowaad 100 kalena waa ay ku dhaawacmeen shaqaaqooyin u dhexeeyay dagaalyahanno ka tirsan qabaa’ilka reer miyiga ah iyo maleeshiyooyin Druze ah oo ka dhacay Suwayda.

Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu iyo Wasiirka Difaaca Israel Katz ayaa sheegay inay amar ku bixiyeen in ciidamada Israa’iil ay duqeeyaan “ciidamada dowladda” iyo hub la keenay gobolka Sweida si loogu adeegsado qowmiyadda Druze.

Bayaan ay soo saareen, waxay ku sheegeen in ciidamada dowladda Suuriya la geeyay Sweida ay ku xadgudbeen siyaasadda “aagga aan hubaysnayn” ee dhigayay in Dimishiq ka digtoonaato in ciidamo iyo hub halis ku ah Israa’iil la geeyo koonfurta Suuriya.

Hogaamiyeyaasha Israa’iil waxay intaa ku dareen: “Israa’iil waxaa ka go’an ka hortagga waxyeellada loo geysto qowmiyadda Druze-ka Suuriya, sababtoo ah xiriirka walaaltinimo ee qoto dheer ee aan la leenahay muwaadiniinteena Druze ee Israa’iil. Waxaan u dhaqmeynaa si aan uga hortagno in dowladda Suuriya ay waxyeello u geysato, iyo inaan xaqiijino in aagga xuduudda naga kala qaybisa Suuriya uusan hub lahayn.”

 

Kor u kaca rabshadaha ka jira Suuriya wuxuu hoosta ka xariiqayaa caqabadaha horyaalla madaxweynaha ku-meelgaarka ah Ahmed al-Sharca, kaasoo ku dhibtooday sidii uu gacanta ugu dhigi lahaa aagga u dhow xuduudda Israa’iil tan iyo markii uu afgembiyey Bashar al-Assad bishii Disembar.

In kasta oo Al-Sharca uu dhiirigelin ka helayay xiriirka si xawli ah u soo hagaagaya ee uu la lahaa maamulka Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump, haddana rabshaduhu waxay muujiyeen xiisado qabaa’il iyo kalsooni darro weli ka jirta qowmiyadaha laga tirada badan yahay ee ku wajahan dowladdiisa ay Islaamiyiintu hoggaamiyaan. Kalsooni darradan waxaa sii xoojiyay dilalkii ballaarnaa ee loo geystay qowmiyadda Alawite bishii Maarso.

Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Suuriya ayaa sheegtay inay si buuxda mas’uuliyadda weerarka iyo cawaaqibkiisa dusha ka saarayso Israa’iil, iyadoo ballan qaadday inay ilaalin doonto dhammaan muwaadiniinta, oo ay ku jiraan Druze. Waxay intaa ku dartay in weerarradaasi ay ku dileen tiro ka mid ah ciidamada Suuriya iyo dad rayid ah, iyada oo aan bixin tirada rasmiga ah.

Madaxtooyada Suuriya ayaa sheegtay in dalku uu tallaabo sharci ah ka qaadi doono “qof kasta oo la xaqiijiyo inuu galay xadgudubyo, iyada oo aan loo eegin darajadiisa ama jagooyinkiisa.”

Dhinaca kale, danjiraha gaarka ah ee Maraykanka u qaabilsan Suuriya, Tom Barrack, ayaa sheegay in Maraykanku uu la xiriiray dhinacyada oo dhan “si loo gaaro degenaansho iyo isku-dhafan.”

Warbaahinta Axios ayaa ku warrantay, iyadoo soo xiganaysa sarkaal Maraykan ah, in maamulka Trump uu ka codsaday Israa’iil inay joojiso duqeymaha ay ku hayso ciidamada militeriga Suuriya. Israa’iil ayaa sheegtay inay joojin doonto weerarrada Talaadada fiidnimadeeda, sida uu sheegay sarkaalku. 

New U.S. tax risks slashing remittances to Somalia

Minneapolis, United States – A new U.S. tax on money transfers is raising alarm across Africa, with economists and aid groups warning that it could sharply curtail remittances to countries like Somalia, depriving millions of families of a financial lifeline at a time when foreign aid is also drying up.

The measure, part of former President Donald Trump’s “One Big Beautiful Bill,” imposes a 3.5% levy on remittances sent by non-citizens. Passed by the House of Representatives in May and later amended by the Senate to a 1% flat tax on all remittance senders, the policy is set to take effect on January 1, 2026.

Though pitched as a way to help fund a $170 billion immigration enforcement package, the tax is expected to hit some of the world’s poorest communities hardest—particularly in nations where remittances far outweigh foreign aid.

Somalia’s economy at risk

Few countries stand to lose as much as Somalia, where remittances form the backbone of economic survival. In 2023, the Somali diaspora sent home approximately $1.73 billion, exceeding the combined amount of all humanitarian and development aid. According to the World Bank, these funds account for between 30% and 50% of Somalia’s GDP, helping to cover essential services such as food, education, clean water, and healthcare.

The timing of the new tax coincides with the U.S. scaling back direct assistance. In early 2025, the Biden administration suspended a significant portion of its foreign aid, including over 40% of funding for Somalia previously channeled through USAID. The combined effect of shrinking aid and taxed remittances is what many analysts are calling a “double blow” to vulnerable households.

The Center for Global Development (CGD) estimates that a 3.5% tax could reduce formal remittance flows by 5.6%, cutting household income and weakening consumer demand in low-income countries. For Somalia, this translates into millions in lost revenue—and increased hardship for families who are already struggling.

The impact won’t stop at Somalia’s borders. In 2024, African countries received more than $92 billion in remittances, with $12 billion coming from the U.S. alone. In countries such as Lesotho, The Gambia, and Liberia, remittances account for over 20% of their GDP.

At the same time, the U.S. is pulling back on foreign aid globally. In early 2025, the Trump-led Congress announced a near-total suspension of development assistance. CGD estimates that cuts to USAID alone could shrink Gross National Income (GNI) by more than 1% in 23 countries, including Somalia.

For countries already grappling with inflation, food insecurity, and political instability, the combination of taxed remittances and lost aid may be more than their economies can absorb.

A shift toward informal channels

Economists are also warning that the tax could drive migrants away from formal financial systems and into unregulated channels. A 2021 study by Ahmed et al. found that each 1% increase in remittance costs reduces the volume of formal transfers by 1.6%. Another survey by Western Union found that a 5% tax could reduce formal flows by 17.7% and increase informal transfers by more than 21%.

Migrants may respond by asking U.S. citizens to send money on their behalf, relying on hawala networks, using “paqueteros” (informal parcel delivery services), or turning to cryptocurrencies and digital wallets to avoid official scrutiny.

Somalis are no strangers to innovation in this space. From hawala systems to digital platforms like EVC Plus and WAAFI, the Somali diaspora has long relied on agile, low-cost channels to move money home—even during periods of civil war or financial isolation. However, this tax may strain those systems, especially for remittance operators who are already squeezed by compliance costs and thin profit margins.

Development economists argue that lowering remittance transaction costs—not taxing them—is the more effective approach. As of Q3 2024, migrants paid an average of 6.6% in transfer fees, more than double the 3% target set by the UN Sustainable Development Goals (SDGs).

Bringing costs down to 3% could help offset over 50% of aid losses in 13 low-income countries, including Somalia, according to CGD.

Other recommendations include matching grants to encourage the productive use of remittances, diaspora bonds to fund infrastructure projects, and seasonal work visas for residents of low-income countries to boost high-impact remittances.

Despite public backlash, the tax appears likely to move forward. Yet experts note that it won’t generate much revenue—just $10 billion over 10 years, or 0.1% of the federal budget—while potentially costing recipient countries $2.5 billion annually in lost flows and broader economic ripple effects.

For many Somali families who receive just $50 to $200 a month from relatives abroad, the new tax may represent a tipping point. That small sum often covers food, school fees, and medical care—and without it, the consequences could be dire.

“This could be the difference between getting by and going hungry,” one aid worker in Mogadishu said. “For many families, there’s just no cushion left.”

US, Gulf states target ISIS-Somalia finances in crackdown

Washington D.C. – In a sweeping move to disrupt the financial lifelines of the Islamic State (ISIS) across Africa, the United States and six Gulf nations have jointly imposed sanctions on three individuals accused of bankrolling the group’s operations—including the longtime leader of its Somali branch. The coordinated action, unveiled Monday, marks a significant international effort to counter the militant group’s growing reach on the continent.

The sanctions were announced by the Terrorist Financing Targeting Center (TFTC), a coalition launched in 2017 that includes the U.S., Saudi Arabia, the United Arab Emirates, Qatar, Kuwait, Bahrain, and Oman. The TFTC’s mission centers on intelligence sharing, capacity building, and enforcing sanctions to choke off extremist funding.

At the heart of this latest round of designations is Abdiweli Mohamed Yusuf, identified as the head of ISIS-Somalia and the group’s chief financial officer since 2019. According to the U.S. Treasury, Yusuf has overseen the group’s fundraising operations, extracting millions of dollars through extortion schemes targeting businesses, livestock markets, imported goods, and agricultural activity—particularly in Puntland and the capital, Mogadishu.

In 2021 alone, ISIS-Somalia extorted approximately $2.5 million, with an additional $2 million raised in the first half of 2022. U.S. officials say the funds not only bankrolled ISIS activities inside Somalia but also fueled insurgencies in countries like Uganda, Mozambique, and the Democratic Republic of Congo (DRC).

“Today’s joint action underscores our shared commitment to disrupting the ability of ISIS and other terrorist groups to access the international financial system wherever they seek to operate,” said Bradley T. Smith, the acting U.S. Under Secretary for Terrorism and Financial Intelligence.

A key node in a global network

U.S. intelligence describes Yusuf as a central figure in ISIS-Somalia’s leadership, reporting directly to both Abdirahman Fahiye Isse Mohamud, the group’s current emir, and Abdiqadir Mu’min, the group’s founder who now heads the Al-Karrar Office—a regional command post responsible for financial and operational coordination across East and Central Africa.

Through this network, funds raised in Somalia are funneled through Al-Karrar and redistributed under ISIS’s General Directorate of Provinces (GDP) to affiliate groups throughout the region. The system has sustained militant operations in areas like Islamic State Central Africa Province (ISCAP) and Mozambique Province, both of which have launched high-profile attacks in recent years.

The sanctions freeze any U.S.-linked assets held by the individuals and prohibit American citizens and entities from conducting business with them. Notably, Yusuf had already been designated under Executive Order 13224 by the U.S. Treasury’s Office of Foreign Assets Control (OFAC) in July 2023, a measure targeting those providing material support to terrorist groups.

Two other individuals were sanctioned alongside Yusuf: Hamidah Nabagala, a financier based in the DRC, and Zayd Gangat, a facilitator and trainer operating out of South Africa.

Nabagala is accused of funding the October 2021 bombing in Kampala, Uganda, which left one person dead and at least three injured. U.S. officials also allege that she tried to send her children to ISIS training camps in eastern Congo and wired funds to an operative who was later arrested by Ugandan authorities. The attack in Kampala, claimed by ISCAP, underscored the rising danger posed by ISIS-aligned groups in East Africa.

Gangat, meanwhile, is believed to have been involved in ISIS recruitment and training in South Africa. He reportedly played a key role in raising funds through criminal enterprises, including armed robbery, extortion, and kidnapping-for-ransom. Counterterrorism officials increasingly view South Africa as a logistical and financial base for extremist groups operating across the continent.

Somalia’s ongoing battle

ISIS-Somalia remains active mainly in the Bari region of Puntland, where it has historically relied on extortion and targeted killings to finance its operations. While significantly smaller in size than its rival, the al-Qaeda-linked Al-Shabaab, ISIS-Somalia holds strategic importance in the eyes of U.S. officials, primarily due to its financial role in linking ISIS networks from Mozambique to the Sahel.

In response, Puntland authorities have escalated their military campaign against the group. Since late 2024, Puntland’s security forces have waged Operation Hilaac—meaning “Lightning”—a sustained offensive to dismantle ISIS strongholds in the rugged Cal Miskaad mountains. Now in its fourth phase, the operation has reportedly resulted in the deaths of dozens of militants and the recapture of major bases, including Buqa Caleed and Togga Miraale.

A particularly significant strike in June saw Puntland’s elite Dervish forces kill more than 35 fighters—among them foreign operatives—and seize weapons caches in the Miraale-Balade corridor, a strategic passage in northern Somalia.

Puntland President Said Abdullahi Deni has accused ISIS of draining millions from local communities through criminal rackets, warning that the group’s financial web poses a long-term threat to regional stability. The combination of local military pressure and targeted international sanctions is now seen as a critical strategy to cut off ISIS-Somalia’s access to resources and diminish its ability to coordinate across borders.

Mogadishu accuses Puntland of fueling Dhahar clashes

Mogadishu, Somalia – The Somali Federal Government has issued a strong rebuke against Puntland President Said Abdullahi Deni, accusing him of stoking unrest in the contested Sanaag region following deadly clashes in the Dhahar district on Tuesday.

The accusation comes at a time of growing tensions between Mogadishu and the semi-autonomous Puntland state — a standoff that threatens to derail joint efforts against extremist groups like Al-Shabaab and Islamic State while exposing the fragile and often volatile political alliances in northern Somalia.

In a sharply worded statement, Somalia’s Ministry of Interior, Federal Affairs and Reconciliation urged President Deni to halt actions that it said were “fueling conflict” and demanded the withdrawal of forces recently deployed from Qardho. According to the federal government, these troops were initially assigned to counterterrorism operations but have instead been redirected for “other unproductive purposes.”

The latest violence reportedly broke out in the northern part of Dhahar, near the town’s entry point, where local forces — identified by some as affiliated with the Maakhir faction — have established positions.

Maakhir, a self-declared entity within Sanaag, briefly operated independently between 2007 and 2009 before re-integrating with Puntland. However, its historical claims to autonomy and the continued presence of local armed groups make it a persistent factor in the area’s complex political mosaic — one often caught between Puntland and Somaliland’s competing territorial claims.

Efforts to de-escalate the situation in Dhahar appear to have failed. Gunfire was exchanged, reportedly leading to casualties, though the number of dead and wounded remains unclear. Residents described hearing intense shooting throughout the town, with military movements escalating and tension running high.

The federal government has called on local communities to remain calm and avoid any actions that might further destabilize the region. It also demanded the immediate release of a security officer allegedly detained in Dhahar, calling the arrest unlawful and unsupported by evidence.

This public condemnation from Mogadishu follows a similarly harsh statement issued earlier by Puntland authorities, who in turn accused the federal government of provoking the conflict in Dhahar and inciting instability in what they described as peaceful Puntland territory.

Puntland fires back

In its statement, Puntland claimed that armed militias organized by Mogadishu had triggered the Dhahar clashes, resulting in deaths. The Puntland government framed the incident as a betrayal of its ongoing counterterrorism campaign against ISIS and Al-Shabaab fighters in the Cal Madow and Calmidaad mountain ranges — regions where Puntland forces maintain a significant presence.

“This perverse act, which undermines the just struggle of the Puntland Government against international terrorism, will be held accountable by the Federal Government,” Puntland’s statement said.

The statement also accused Mogadishu of misusing international aid — intended for Somalia’s development and security — to arm militias and smuggle weapons into Puntland territory, further threatening the region’s stability. Puntland called on its citizens to remain united and safeguard regional cohesion.

Adding yet another dimension to the already tangled landscape is the ongoing conference in Las Anod — the capital of the Sool region — where leaders from SSC-Khatumo are working to formalize the establishment of their new regional state. The high-level talks, which began on Sunday, July 13, are being held under tight security and have drawn a federal delegation, including Interior Minister Ali Xoosh, alongside SSC-Khatumo leaders and traditional elders.

The goal of the conference is to lay the groundwork for a constitution and governance structure for SSC-Khatumo, a new federal member state officially recognized by the Somali government in early 2023. That recognition came after months of armed confrontation between unionist SSC forces and Somaliland troops.

SSC-Khatumo’s emergence marks a major political shift. It represents a successful push by unionist movements in the Sool, Sanaag, and Cayn (SSC) regions to affiliate with the federal government — directly challenging Somaliland’s long-standing territorial claims over those areas.

While welcomed by Mogadishu, SSC-Khatumo’s rise has strained relations with Puntland, which also claims parts of Sool and Sanaag based on clan lineage and historical ties.

The growing rift between the federal government and Puntland — now exacerbated by the ascendancy of SSC-Khatumo and the lingering presence of Maakhir-aligned forces — risks destabilizing a region critical to Somalia’s security and unity. Puntland, which declared itself an autonomous state in 1998, maintains its own government and security apparatus and has often operated with considerable independence from Mogadishu.

Tensions between the two sides have long simmered over disputes around power-sharing, federalism, and the distribution of resources — disputes now inflamed by shifting alliances and the contested future of Somalia’s northern regions.

Puntland iyo DF oo qoraallo kulul is-dhaafsaday kadib dagaalkii ka dhacay Dhahat

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasaaradda Arrimaha Gudaha ee Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa soo saartay war-saxaafadeed kulul oo ay kaga hadleyso dagaalkii shalay ka dhacay degmada Dhahar ee gobolka Sanaag, iyadoo eedeyn culus u jeedisay Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni.

Qoraalka dowladda ayaa yimid saacado kadib markii maamulka Puntland uu dhacdadan iyo siyaasadda Dowladda Federaalka ee ku wajahan gobollada Puntland ka soo saaray cambaareyn adag.

Bayaanka Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa si xooggan ugu baaqay dhammaan shacabka deegaanka inay isdejiyaan, kana fogaadaan falal kicin kara xasillooni darro iyo isku dhacyo. Waxaa sidoo kale la xusay muhiimadda ay leedahay ilaalinta nabadda iyo wada noolaanshaha bulshada.

Qoraalka oo si toos ah eedeyn ugu jeediyay Siciid Deni ayaa lagu yiri: “Wasaaraddu waxay ugu baaqaysaa Madaxweynaha Puntland in uu joojiyo falalka sii hurinaya collaadda, isla markaana uu dib ugu celiyo ciidamada uu kasoo diray degmada Qardho, kuwaas oo loogu talagalay in ay la dagaalamaan Khawaarijta balse nasiib darro loo weeciyay dano kale oo aan waxtar lahayn.”

Dhinaca kale, Dowladda Federaalka ayaa ka codsatay maamulka Puntland in si degdeg ah loo sii daayo sarkaal ka tirsan ciidamada ammaanka oo lagu xiray magaalada Dhahar. Bayaanka ayaa lagu sheegay in xarigga sarkaalkaas uu ahaa mid aan sharci ku dhisnayn, isla markaana aan loo haynin wax caddayn ah oo muujinaya dambigiisa.

Horey ayaa maamulka Puntland dhankiisa u soo saaray war-saxaafadeed si adag u cambaareynaya Dowladda Federaalka, iyagoo ku eedeeyay in ay maalmahan ka wado gobollada Puntland ee nabadda ah “duruuf colaadeed, kicin bulsho iyo degenaansho la’aan.”

Bayaanka Puntland ayaa sidoo kale si adag u cambaareeyay xukuumadda Soomaaliya, isagoo sheegay in galabnimadii Talaadada ay maleeshiyaad hubeysan oo ay dowladda abaabushay ay xiisad colaadeed ka abuureen degmada Dhahar ee gobolka Haylaan, taasoo keentay dhimasho iyo dhaawac.

“Falkan gurracan, oo lagu dhabar-jebinayo halganka xaqa ah ee ay Dowladda Puntland kula jirto argagixisada caalamiga ah ee Daacish iyo Al-Shabaab ee buuraha Calmidhkaad iyo Calmadow, wuxuu noqonayaa mid Dowladda Federaalka lagula xisaabtami doono,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Sidoo kale, Puntland waxay nasiib darro ku tilmaantay in xukuumadda Soomaaliya, oo ku fashilantay hawlihii loo igmaday, ay iyadoo adeegsanaysa deeqaha caalamiga ah ee Soomaaliya loogu talagalay, ay hub ku dhex wado gobollada nabadda ah ee Puntland, una adeegsato dano lagu dumayo xasilloonida.

“Ugu dambeyntii, waxaan ugu baaqeynaa shacabka reer Puntland in ay gacmaha isqabsadaan, midnimadooda iyo wadajirkoodana ilaashadaan.”

Dagaalka ayaa si gaar ah uga dhacay xaafada sare ee degmada Dhahar oo ah halka laga soo galo magaalada, waxaana fariisin ku leh ciidamada degaanka ee Maakhir oo xirtay halkaasi, waxaana fashilmay dadaallo la doonayay in lagu xalliyo arrintaasi.

Labada dhinac ayaa waxaa dhex-maray dagaal dhaliyay dhimasho iyo dhaawac, iyada oo rasaasta ay is waydaarsanayeen si xooggan looga maqlay inta badan magaaladaasi.

Ma cadda khasaaraha ka dhashay dagaalka ka dhacay halkaasi, waxaana weli xaaladdu ay tahay mid kacsan, maadaama dhaq-dhaqaaqyo culus laga dareemayo gudaha Dahahar.

Itoobiya oo qabatay in ka badan 80 Daacish ah oo lagu tababaray Soomaaliya

Addis Ababa (Caasimada Online) – Hay’adda Sirdoonka iyo Amniga Qaranka Itoobiya (NISS) ayaa sheegtay in 82 xubnood oo ka tirsan kooxda Daacish (IS) la qabtay, kuwaas oo lagu eedeeyay in ay qorsheynayeen howlgallo qaraxyo ah iyo xasilooni darro ah oo ay doonayeen inay ka fuliyaan gudaha Itoobiya.

Xubnaha ayaa ka tirsanaa faraca Daacish ee ka howlgala buuraha deegaanada maamulka Puntland ee Soomaaliya.

Sirdoonka Itoobiya ayaa sheegay inay ogaadeen in Daacish ay ku howlan tahay ballaadhinta shabakadooda gudaha Itoobiya iyo samaynta saldhigyo qarsoon oo lagu abaabulo xubno cusub.

Sidoo kale, Hay’addu waxay sheegtay in la helay xog iyo caddeymo muujinaya isku xirnaanta xubnahan iyo shabakado caalami ah oo dhanka sirdoonka, maaliyadda iyo saadka ka kaalmeeya.

Xubnahan ayaa la qabtay kadib markii ay tababar ku soo qaateen deegaanada Puntland, waxaana la sheegay in loo diray magaalooyin badan oo gudaha Itoobiya ah inay ka howlgalaan.

Dagaalyahanada Daacish, goobaha lagu qabtay waxaa ka mid ah: Addis Ababa, Sheger, Adama, Shashamane, Harar, Bale, Jimma, Shaakiso, Jigjiga, Shawe, Silte, Halaba, qulito iyo Kamise.

Masuuliyiinta Sirdoonka Itoobiya waxay intaas ku dareen in kooxda si dhow loola socday muddo dheer, ayna jireen xog muujinaysa qorshahooda ah inay sal-dhig ka sameystaan Itoobiya si ay halkaas uga wadaan howlgallo argagixiso oo isku xiran.

Falcelin weyn oo ka dhalatay safarka dheeraaday ee Xasan

Muqdisho (Caasimada Online) – Fal-celin aan caadi ahayn iyo hadal heyn xooggan ayaa ka dhalatay safar maalmo badan qaatay oo uu dalka kaga maqan yahay Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh, kaas oo ay ka dhasheen su’aallo dheeraad ah.

Safarka Madaxweynaha ayaa bilowday 6-dii bishaan, isaga oo aaday dalka Masar, halkaas oo dhiggiisa Cabdalfatax Al-Sisi ay balamo culus ku kala qaateen, kadibna uu ka sii gudbay.

Markii hore Madaxweynaha waxaa dibadda u raacay Wasiirka Gaashaandhigga, Taliyaha Sirdoonka iyo koox ka tirsan xafiiskiisa, laakiin hadda lama wada socdaan, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Dhamaan shaqaalihii Madaxweynaha u raacay safarkaan dibadda ah ayaa dalka dib ugu soo laabtay, waxaana maqan kaligiis, isagoo weli sii wata kulamo qaarkood qarsoodi ah oo xasaasi ah.

Xasan Sheekh oo Masar uga sii gudbay Turkiga, kooxdiisii safarka Qaahira ku reebay, waxaana 11-kii bishaan la soo muujiyey muuqaalkiisii ugu dambeeyey ee kulankii uu Ankara kula yeeshay dhiggiisa Turkiga Erdogan.

Waa safarkii ugu dheeraa ee dibadda u uku qaatay Xasan Sheekh, waxaana la sheegay inuu ka xasaasiyad badan yahay safaradii hore, xaaladda qasan ee gobolka darteed.

Haddaba sidee looga fal-celiyay safarka dheer ee uu galay Madaxweyne Xasan Sheekh?

Qaar kamid ah dadweynaha Soomaaliyeed ee isticmaala baraha bulshada ayaa siyaaba kala duwan uga hadlay safarka Madaxweynaha, waxaana qaarkood ay tilmaameen inuu ku maqan yahay shaqo qaran oo culus, halka kuwa kalena ay tilmaameen inuu jiro caafimaad.

Maadar Bashiir Xasan: “Odeygu qaraab buu noogu maqan yahay ee ilaahey ha usoo fududeeyo”.

Cabdinaasir Cumar Gaab: “Xaalad caafimaad ayuu Madaxweynaha ku maqan yahay”.

Nafisa Muuse: “Ha u baqan waddanka intuu Dalxoreeye joogo”.

Cabdixamiid Maxamed Cali: “War Madaxweyanha Germany ayuu jooga sii check up iskuuga soo sameeyo wax hubsada”.

Idiris Muuse Cabdi: “Malaha Soomaaliya buuqeeda ayuu odaygu ka tegay”.

Cabdullahi Warsame: “Madaxwayne Xasan Sheekh Maxmauud Jarmalka, gaar ahaan Gobolka Bayern ayuu joogaa”.

Daawo: Bahal noociisu cusub yahay oo dad ku weeraray Muqdisho + Khasaaraha

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa dhacdo xalay ka dhacday gudaha degmada Cabdicasiis ee gobolka Banaadir, kadib markii baahal noociisu cusub yahay uu dad shacab ku waxyleeyay degmadaasi.

Baahalka ayaa fiidkii hore weeraray qoys degan degmada Cabdicasiis, wuxuuna dhaawac halis ah gaarsiiyay 4 qof oo kala ah hooyo iyo saddexdeeda cunug.

Wararka ayaa sheegaya in xaaladda dhaawacyada ay halis tahay, isla markaana loo gudbiyay xerada Xalane ee magaalada Muqdisho, si halkaasi loogu dabiibo.

Sidoo kale baahalka ayaa lagu sheegay magacyo kala duwan, sida  Gaduudane, Xoorshiir, Shandhagood, Mukulaalwayne, waxaana goor dame dilay askari wax ka dagan xaafadda.

Gabar kamid ah qoyska ayaa ka sheekeysay, sida uu usoo weeraray baahalka waxayna tilmaamtay inuu isku maray afarta qof oo u gaystay dhaawacyo daran.

“Abaare 9:0 ayay ahayd meeshaan gabdhuhu fahdiyeen gabar ayaa carartay oo dhanka qolka aaday, waxayna u tegtay hooyadeed, kadibna baahalka ayaa gudaha ugu galay wuxuuna qabsaday baahalka gabadham isaga oo si xun ugu dhagay waa la garaacay, hadane canug meesha jiifo ayuu garabka ka goostay, hooyana suulka ayuu ka qaniinay, markii dambe oo la’isku yimid ayuu albaabka ka baxay gabar kale ayuu hadane cunay, isna waa la dilay” ayay tiri gabar ay dhashay hooyada dhaawaca ah ee uu baahalka weeraray.

Cumar Cismaan oo kamid ah dadka deegaanka ayaa ka hadlay falkan, wuxuuna sheegay in baahalkan uu yahay baahal halis, isla markaana hadda kahor uu baadiye ku dilay wiil uu adeer u yahay.

“Anigga waxaan imid isaga oo dilan oo dad ayaa dilay laakiin baahalkan waa baahil halis ah micidiisa ayaa ka daran, waana mariid oo sun ah” ayuu yiri Cumar Cismaan.

Dhacdadan ayaa hadal-heyn xooggan ka dhalisay baraha bulshada, waxaana sidoo kale cabsi soo wajahday dadka deegaanka oo ka argagaxay baahalka soo weeraray.

Somalia: Puntland, Maakhir clash over SSC-Khaatumo

DHAHAR, Somalia – Heavy fighting broke out on Tuesday in Dhahar, a strategic town in Somalia’s northern Sanaag region, between forces loyal to the semi-autonomous Puntland state and local militias affiliated with the nascent SSC-Khaatumo administration.

The clashes, which reportedly resulted in casualties, underscore escalating tensions over territorial claims in a region vital to the stability of northern Somalia.

The confrontation erupted in the upper reaches of Dhahar, near an entrance to the town where Maakhir militias had established a strong presence. Efforts to de-escalate the situation reportedly failed, leading to an intense exchange of gunfire that echoed across the city.

The exact number of casualties remains unconfirmed, but the situation in Dhahar is reported to be highly volatile, with significant troop movements observed.

Deepening regional divide

The fighting comes as Puntland intensifies its opposition to the inclusion of parts of Sanaag into the SSC-Khaatumo administration. This newly forming entity aims to govern the Sool, Sanaag, and Cayn (SSC) regions, which have long been disputed territories claimed by both Puntland and the self-declared Republic of Somaliland.

The current clashes coincide with a crucial conference in Lasc Anod, the capital of Sool, where efforts are underway to finalize the structure of the SSC-Khaatumo administration.

Puntland President Said Abdullahi Deni had previously issued a stern warning, holding responsible “anyone involved” in attempts to incorporate Sanaag into SSC-Khaatumo, explicitly citing the Somali Federal Government. This highlights the complex web of allegiances and rivalries that define Somalia’s fragmented political landscape.

The recent fighting follows significant progress at the Las Anod conference, which aims to establish a formal regional state for the SSC regions and northern Somalia. The conference, attended by traditional elders from SSC-Khaatumo and Maakhir, along with the leadership of the emerging administration, successfully formed a 15-member committee tasked with selecting delegates for the new government.

Of the 15 committee members, eight are drawn from the broader SSC regions, while seven represent Maakhir, indicating a concerted effort to integrate the Sanaag-based group into the new administrative framework. This move is seen as a direct challenge to Puntland’s longstanding claims over parts of Sanaag.

The Somali Federal Government has officially recognized SSC-Khaatumo, a stance that has further emboldened the group but drawn strong opposition from both Somaliland and Puntland. This federal backing is viewed by Mogadishu as a step towards strengthening national unity, particularly in regions where central authority has historically been weak.

Historical and political context

The Sanaag region, like Sool and Cayn, has been a flashpoint for decades due to overlapping claims by Puntland and Somaliland. Puntland, established in 1998, asserts its authority based on clan affiliations, while Somaliland, which declared independence from Somalia in 1991, claims the territory as part of its colonial-era borders.

The emergence of SSC-Khaatumo as a distinct political entity advocating for self-determination for the region’s inhabitants further complicates this intricate geopolitical dynamic.

The Maakhir administration, a local entity in Sanaag, has recently aligned itself with SSC-Khaatumo, a significant shift that has directly contributed to the current escalation. This alignment aims to establish a unified administration for the SSC regions, thereby challenging the existing territorial claims of both Puntland and Somaliland.

As SSC-Khaatumo moves closer to establishing a full-fledged administration with significant support from the federal government, the potential for further conflict in northern Somalia remains high. The outcome of the ongoing conference in Las Anod, as well as the reactions from Puntland and Somaliland, will be crucial in determining the future stability of these contested regions.  

Somaliland oo u dhaqaaqday ka hor-tagga dhameystirka maamulka SSC-Khaatumo

Hargeysa (Caasimada Online) – Madaxwynaha Somaliland Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi (Cirro) ayaa maanta guddoomiyay shir gaar ah oo uu la yeeshay hoggaanka sare saddexda Xisbi ee ka jira maamulkaasi WADDANI, KAAH iyo KULMIYE.

Kulanka oo ahaa mid xasaasi ah ayaa waxaa diirradda lagu saaray guud ahaan xaaladda Somaliand iyo arrimaha ka taagan gobollada Sool iyo Sanaag ee waqooyiga Soomaaliya.

Madaxtooyada iyo xisbiyada Somaliland ayaa si weyn uga horyimid qorshaha Dawladda Federaalka ee ku aadan dhammaystirka Maamulka SSCkhaatumo, waxayna sheegeen in dhaq-dhaqaaqyada haatan ka socda gobollada bariga ay keeni karaan inuu dhiig ku daato.

Sido kale, Somaliland ayaa farriin culus u dirtay wakiilada beesha caalamka, waxayna ugu baaqday in si dhaw ay ula socdaan arrimaha kasoo kordhay Sool iyo Sanaag oo ay ku eedeeyeen inuu ka dambeeyo Madaxweyne Xasan Sheekh, uuna hurinayo colaad horleh.

“Dawladda Jamhuuriyadda Somaliland waxa ay Beesha Caalamka ugu baaqaysaa in si dhaw loola socdo hurinta colaadda uu dhiig badani ku daadan karo oo uu Xasan Sheekh ka wado degaano ka tirsan Somaliland.”  ayaa lagu yiri Warsaxaafadeed ka soo baxay Somaliland.

Hoos ka akhriso warsaxaafadeedka oo dhammeystiran:-

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi (Cirro), ayaa maanta kulan muhiim ah kula yeeshay Qasriga Madaxtooyada Jamhuuriyadda Somaliland Hoggaanka sare ee Saddexda Xisbi Qaran ee kala ah Xisbiga WADDANI, Xisbiga KAAH iyo Xisbiga KULMIYE.

Kulanka Madaxweynaha iyo Xisbiyada Qaranka ayaa diiradda lagu saaray adkaynta midnimada iyo wada-jirka Qaranka, ilaalinta xasilloonida Siyaasadeed ee dalka, iyo sidii meel looga soo wada jeesan lahaa arrimaha masiiriga ah ee Qarannimada Jamhuuriyadda Somaliland taabanaya.

Madaxweynaha ayaa hoosta ka xarriiqay muhiimadda ay leedahay joogteynta wada-tashiga iyo wada-hadallada furan ee dhex mara Saamilayda Siyaasadda Jamhuuriyadda Somaliland, si loo xoojiyo hannnaanka Dawladnimada, Dimuqraadiyadda iyo xaqiijinta horumarka guud ee dalka.

Madaxweynuhu waxa uu Xisbiyada Mucaaridka ah mar kale u xaqiijiyey in ay Xukuumadiisu diyaar u tahay in ay wada shaqayn buuxda la yeelato Xisbiyada Mucaaradka ah ee u taagan dal-dhiska, talooyinka Qaranka ee masiiriga ahna ay door muhiim ah ku leeyihiin, mar walbana Xukuumaddu ugu yeedhi doonto wada-tashi xilliyada ay ku haboon tahay.

Hoggaamiyayaasha Saddexda Xisbi Qaran waxa ay Madaxweynaha uga mahad naqeen la kulanka, iyaga oo aragtidooda ka dhiibtay xaaladaha siyaasiga ah ee taagan, xoojinta iyo qabyo-tirka arrimaha Dimuqraadiyadda iyo hannaanka Doorashooyinka, sida oo kale-na xaqiijiyey in ay diyaar u yihiin in ay Xukuumadda garab istaagaan oo ay kala shaqeeyaan wax kasta oo suurto gal ah oo ay danaha Qaranka JSL ku hagaagayaan.

Kulanka waxa si adag loogu cambaareeyey fara-gelinta qaawan ee ma’suuliyad darrada ah ee ay Dawladda  Soomaaliya ku hayso Bariga Gobolka Sool ee Somaliland, taas oo ka abuuraysa gobolka qalalaase siyaasadeed.

Dawladda Jamhuuriyadda Somaliland waxa ay Beesha Caalamka ugu baaqaysaa in si dhaw loola socdo hurinta colaadda uu dhiig badani ku daadan karo oo uu Xasan Sheekh ka wado degaano ka tirsan Somaliland, taasi oo duullaan ku ah qarannimada Jamhuuriyadda Somaliland, sida oo kalena khatar ku ah amniga, xasiloonida iyo wada noolaanshaha bulshooyinka gobolka Geeska Afrika.

Kulanka ayaa ku soo gabagaboobay isfaham guud oo ku saabsan sida loogu baahan yahay midnimada, xilkasnimada iyo in si wadajir ah wax looga qabto arrimaha mudnaanta u leh qaranka.

Dagaal culus oo maanta ka dhex-qarxay ciidanka Puntland iyo kuwa maamulka Maakhir

0

Dhahar (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Sanaag ayaa sheegaya in galabta dagaa culus oo ka dhex-qarxay ciidamo ka tirsan kuwa Puntland iyo kuwa kale oo taabacsan maamulka la baxay Maakhir ee ku biiraya Dawlad-goboleedka SSC-Khaatumo.

Dagaalka ayaa si gaar ah uga dhacay xaafada sare ee degmada Dhahar oo ah halka laga soo galo magaalada, waxaana fariisin ku leh ciidamada degaanka ee Maakhir oo xirtay halkaasi, waxaana fashilmay dadaallo la doonayay in lagu xalliyo arrintaasi.

Labada dhinac ayaa waxaa dhex-maray dagaal dhaliyay dhimasho iyo dhaawac, iyada oo rasaasta ay is waydaarsanayeen si xooggan looga maqlay inta badan magaaladaasi.

Ma cadda khasaaraha ka dhashay dagaalka ka dhacay halkaasi, waxaana weli xaaladdu ay tahay mid kacsan, maadaama dhaq-dhaqaaqyo culus laga dareemayo gudaha Dahahar.

Dagaalkan ayaa daba socda dhaq-dhaqaaq ay Puntland ka waddo Sanaag, kaas oo ay ku diidan tahay inuu kamid noqdo SSC-Khaatumo, maadaama haatan shirkii dhameystirka maamulka uu ka socdaa magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool.

Horay waxaa digniin culus u diray Madaxweyne Saciid Deni oo sheegay in dhibaatada ka timaada waxa ka socda Sanaag ay qaadi doonta cid kasta oo faraha kula jita in gobolkaasi lagu daro maamuka SSC-Khaatumo, waxaana ugu horreysa Dawladda Federaalka.

Dagaalka maanta ayaa kusoo aadayo, iyada oo haatan natiijo wayn lagu gaaray shirweynaha magaalada Laascaanood, taas oo ku aadan sidii ay maamul-goboleed rasmi ah u yeelan lahaayeen gobollada Sool iyo Sanaag iyo waqooyiga Soomaaliya.

Shirka oo ay goobjoog ahaayeen odayaasha dhaqanka ee SSC-Khaatumo, kuwa Maakhir ee gobolka Sanaag iyo hoggaanka sare ee maamulka ayaa lagu dhisay guddiga ka kooban 15 xubnood oo ka shaqeyn doono xulisa ergooyinka soo dhisaya maamulka cusub.

Siddeed xubnood oo kamid ah guddigan ayaa waxaa laga keenay SSC, halka todobada kalena ay yihiin reer Maakhir, waxayna guda geli doonaan dhameystirka maamulka.

Shirkan ayaa waxaa door weyn ka qaadaneyso Dawladda Federaalka oo horay aqoonsi buuxda u siisay SSC-Khaatumo, waxaase kasoo horjeedo Somaliland iyo Puntland.

Si kastaba, SSC-Khaatumo oo hadda u furmay dhabo cusub ayaa isku diyaarineyso maamul dhameystiran, iyada oo taageero ballaaran ka helaysa dowladda federaalka, oo u aragta mid xoojineysa midnimada dalka.

BOOLISKA oo faah-faahin ka bixiyay dagaal maanta ka dhacay magaalada Muqdisho

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Afhayeenka Ciidamada Booliska Soomaaliyeed, Cabdiftaax Aadan Xasan oo shir jaraa’id u qabtay Wariyeyaasha ayaa ka warbixiyay dagaal maanta ka dhacay degmada Wadajir ee gobolka Banaadir, kaas oo sababay dhimasho iyo dhaawac.

Cabdifitaax Aadan Xasan ayaa sheegay in maleeshiyaad hubeysan oo u abaabulan hab beeleed ay soo weerareen ciidamo ka tirsan kuwa Booliska oo waardiye ka hayay guri ay Maxkamad usoo xukuntay muwaadin Soomaaliyeed, kadibna ay halkaasi ku dileen hal askari, kuwa kalena ay dhaawaceen.

Afhayeenka ayaa xusay in gurigan oo dacwaddiisa ay soo socotay muddo dheer ugu dambeyn loo xukumay Aabe Soomaaliyeed oo xoog looga haystay, welina la rabo in dhulkiisa lasii haysto, balse Booliska uu farogaliyay arrintaasi, kadibna sidaas lagu soo weeraray.

“Gurigan waxaa loo xukumay aabahaas da’da ah, waa loo fuliyay bil kahor oo ciidanka Booliska ay ku wareejiyeen waxay bilaabeen inay xoog ku dhistaan, haddane mar labaad ciidanka Booliska Soomaaliyeed ayaa tegay guriga, waana laga saaray, isla iyaga ciidankii oo joogo oo waardiye hayo ayay mar kale maleeshiyaadka soo weerareen, halkaasna waxay ku dileen halyey kamid ah booliska” ayuu yiri afhayeenka Ciidanka Booliska Somalia.

Sidoo kale wuxuu yiri “Waxa na dhibaateynaayo oo gaariga qaraxa iyo miinooyinka isku xiraayo waa ilmaha lagu dhalay guryaha xoogga lagu haysto”.

Waxaa kale oo uu intaasi kusii daray in gacanta lagu dhigay qaar kamid ah hubka ay wateen raggii weerarka soo qaaday, kadib markii ay ka carareen goobta lagu dagaalamay.

“Qoryaha aad u jeedaan waa kuwii saaka lagu soo weeraray guriga e ay soo qabteen ciidanka waa ay ka carareen waana fulayiin, sababtoo ma dhiiran karaan, waxayna ku dhiiran karin hantida malaha” ayuu mar kale yiri Cabdifitaax Aadan Xasan.

Afhayeenka oo sii hadlaya ayaa diray farriin culus, wuxuuna tilmaamay in aan loo dul qaadan doonin cid kasta oo ku xad-gudubta go’aannada kasoo baxa maxkamadaha dalka.

“Waxaan leeyahay ummadda Soomaaliyeed waxaan iyo wax lamid ah kama sii shaqeyn doonaan gudaha magaalada Muqdisho, cid walba oo guri aysan lahayn ku murmeysa sharciga wax ku raadi, kadiba waxaad sharcig ka hesho ku qanac” ayuu sii raaciyay.

Xaaladda goobta lagu dagaalamay ayaa hadda degan, waxaana weli guriga kusii sugan ciidamada ammaanka, maadaama ay weli taagan tahay shaqaaqada uu dhiigga ku daatay.

Soomaaliya, gaar ahaan magaalada Muqdisho waxaa ku badan muranada dhulka iyo dacwadahooda, iyada oo ay ka dhashaan iska horimaadyo sababa dhimasho iyo dhaawac.

Natiijo wayn oo laga gaaray shirka dhameystirka Khaatumo

0

Laascaanood (Caasimada Online) – Shirweynah dhameystirka Dawlad-goboleedka SSC-Khaatumo ee haatan ka socda Laascaanood ayaa lagu gaaray natiijo wayn oo ku aadan sidii maamul-goboleed rasmi ah u yeelan lahaayeen gobollada Sool iyo Sanaag iyo waqooyiga Soomaaliya.

Shirka oo ay goobjoog ahaayeen odayaasha dhaqanka ee SSC-Khaatumo iyo kuwa Maakhir ee gobolka Sanaag iyo hoggaanka sare ee maamulka ayaa lagu dhisay guddiga ka kooban 15 xubnood oo ka shaqeyn doono xulisa ergooyinka soo dhisaya maamulka cusub.

Siddeed xubnood oo kamid ah guddigan ayaa waxaa laga keenay SSC, halka todobada kalena ay yihiin reer Maakhir, waxayna guda geli doonaan dhameystirka maamulka.

“Wadatashi dheer kabacdi waxaa kasoo baxay xubni guurti ah oo ka kooban 15 xubnood oo wadatashiga iyo hannaan socodka dawladnimo oo ay kumeel gaarnimada kaga baxayno, uguna gudbeyno State dhammeystiran ka qayb noqon doono” ayuu yiri mid kamid ah ka qayb-galayaasha Shirweynaha ka socdda magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool.

Waxaa kale oo uu sii raaciyay Waxa weliba sidii loogu talagalay ayay ku socdaan 15-kaas xubnood 8 kamid ah waa reer SSC-khaatumo, todobo xubnoodna waa reer Maakhir ama reer Sanaag”.

Shirkan ayaa waxaa door weyn ka qaadaneyso Dawladda Federaalka oo horay aqoonsi buuxda u siisay SSC-Khaatumo, waxaase kasoo horjeedo Somaliland iyo Puntland.

Somaliland ayaa si weyn u cambaareysay dhaq-dhaqaaqa Dawladda Soomaaliya ee Sool iyo Sanaag, waxayna farriin culus dirtay beesha caalamka.

“Dawladda Jamhuuriyadda Somaliland waxa ay Beesha Caalamka ugu baaqaysaa in si dhaw loola socdo hurinta colaadda uu dhiig badani ku daadan karo oo uu Xasan Sheekh ka wado degaano ka tirsan Somaliland.”  ayaa lagu yiri qoraal maanta ka soo baxay Somaliland.

Si kastaba ha’ahaatee, SSC-Khaatumo oo hadda u furmay dhabo cusub ayaa isku diyaarineyso maamul dhameystiran, iyada oo taageero ballaaran ka helaysa dowladda federaalka, oo u aragta mid xoojineysa midnimada dalka.

DF Soomaaliya oo ka digtay cudur si weyn ugu faafaya dalka

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa ka digtay faafitaanka xawliga ee uu ku socdo cudurka Hepatitis ee gudaha dalka.

Wasiirka Caafimaadka Soomaaliya, Dr. Cali Xaaji Aadan oo walaaca xooggan ka muujiyay sida uu cudurkan ugu faafayo dalka ayaa sheegay in xaaladdu u baahan tahay in si degdeg ah wax looga qabto.

Wasiirku wuxuu carabka ku adkeeyay in heerka cudurkani uu sareeyo, taasoo keentay baahi weyn oo loo qabo dardar gelinta tallaabooyinka caafimaad ee lagula tacaalayo, gaar ahaan tijaabinta iyo tallaalka si loo yareeyo halista uu cudurku ku yeelan karo bulshada.

Isaga oo arrinta sii faah-faahinaya, Dr. Cali wuxuu xusay in cudurka Hepatitis uu si gaar ah u saameeyo beerka, islamarkaana uu khatar weyn ku yahay caafimaadka guud ee shacabka, haddii aan si waafaqsan loogu jawaabin.

“Wacyigelinta, baarista iyo tallaalku waa furayaasha aan ku xakameyn karno faafitaanka cudurkan halista ah,” ayuu yiri Wasiirka, isaga oo ugu baaqay hay’adaha iyo bulshada in si wadajir ah looga hortago.

Wasaaradda Caafimaadka ayaa dhankeeda ku boorrisay shacabka in ay door muuqda ka qaataan barnaamijyada la xiriira tallaalka iyo ka hortagga cudurka, isla markaana ay si toos ah ula xiriiraan xarumaha caafimaadka si ay u helaan baaritaan iyo xog dheeraad ah.

Ugu dambeyntiina wuxuu adkeeyay muhiimadda ay leedahay in la qaato tallaabooyin firfircoon oo ka dhan ah faafitaanka Hepatitis, taas oo ah mid fure u noqon karta badbaadada caafimaadka guud ee bulshada Soomaaliyeed.

Baarlamanka Puntland oo xasaanadii ka xayuubiyay Cabdirashiid Yuusuf Cawl

0

Garoowe (Caasimada Online) – Golaha Wakiilada Maamulka Puntland ayaa maanta xil ka xayuubin ku sameeyay Cabdirashiid Yuusuf Jibriil Cawl, kaasi oo Axaddii ku dhawaaqay inuu iska casilay xubinnimadii golahan.

Guddoomiyaha Golaha Wakiillada Puntland, Cabdirisaaq Axmed Saciid oo uu wehliyo Guddoomiye ku-xigeenka 2-aad, Maxamed Maxamuud Ciise ayaa maanta shir-guddoomiyey fadhigan oo ahaa kii 16-aad ee Kalfadhiga 56-aad ee Golaha Wakiillada.

Fadhiga maanta, Xildhibaannada Golaha Wakiillada Puntland ayaa waxay cod aqlabiyad leh ku meel-mariyeen aqbalaadda luminta xubinnimada Golaha ee Cabdirashiid Yuusuf Jibriil, sida lagu yiri qoraal kasoo baxay golaha.

Waxaa oggol ugu codeeyay 38 Mudane, halka 1 Mudane uu diiday, waxaana ka aamusay Afar Mudane oo kale.

Cabdirashiid Cawl ayaa dhawaan shirweynaha dhameystirka SSC-Khaatumo uga dhawaaqay inuu iska casilay xubinnimada Golaha Wakiillada Puntland, kadib markii ay Maamulka Deni isku seegeen dhismaha SSC iyo deegaanada ku midoobaya maamulka cusub.

Tallaabada uu maanta qaaday Golaha Wakiillada Puntland ayaa daba socota codsi xil ka xayuubin oo Xeer Ilaalinta Puntland hore ugu gudbisay, si Cabdirashiid Cawl loogu qaado dacwad ciqaab ah, kadib markii ay ku eedeysay inuu ku kacay fal dambiyeedyo cad-cad ah oo waxyeelaynaya amniga guud ee maamulka Puntland.

Warqad laba maalin ka hor kasoo baxday Xafiiska Xeer Ilaaliyaha Guud, una muuqatay in taariikhdeeda laga dhigay asbuuc ka hor, ayaa waxa uu Golaha Wakiilada Puntland uga codsaday inay fudeydiyaan soo qabashada Cabdirashiid Cawl, maadaama uu ahaa Xildhibaan xasaanad leh.

“Xafiiska Xeer-ilaaliyaha Guud ee Dowladda Puntland asaga oo gudanaya xilkiisa ku xusan qodobka 105-aad ee Dastuurka dowladda Puntland wuxuu halkaan kugu soo gudbinayaa codsiga ku saabsan xasaanad ka qaadista Xildhibaan C/rashiid Yuusuf Jibriil oo ku kacay lugta kula jira fal dambiyeedyo cada cad oo uu ku waxyeeleynayo amniga guud ee Puntland,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Cabdirashiid ayuu maamulka Saciid Deni ku eedeeyay inuu wado abaabul ciidan oo lidi ku ah amniga Puntland iyo kan gobolka Sanaag. “Sida ka muuqata hadaladiisa iyo sawirradiisa uu ku faafiyay baraha bulshada isaga oo tuute ciidan xiran wuxuu wadaa abaabul ciidan,” ayaa lagu yiri qoraalka Xeer Ilaaliyaha Guud ee Maamulka Puntland.

Faah-faahinta qarax khasaare gaystay oo ka dhacay Kenya

0

Gaarisa (Caasimada Online) – Weerar qarax ah oo lala eegtay kolonyo ka tirsan ciidamada Kenya ayaa sababay dhimashada ugu yaraan laba askari iyo dhaawaca tiro kale, sida lagu xaqiijiyay magaalada Garissa ee waqooyi bari Kenya.

Qaraxan ayaa ka dhacay inta u dhaxaysa Ijara iyo Bodhai, xilli ay ciidamada ku safrayeen waddadaas.

Laba askari oo lagu kala magacaabi jiray Maxamed Shabeel Bashiir iyo Cabdikadir Maxamuud Salaat ayaa ku dhintay weerarka. Waxay saarnaayeen gaari nooca Probox ah, iyaga oo ku sii jeeday magaalada Bodhai, markaas oo qaraxu dhacay.

Guddoomiyaha degmada Bodhai, Dubat Maxamed, ayaa xaqiijiyay in miinada lagu aasay dhulka ay u muuqatay mid si gaar ah loogu beegsaday ciidamada ammaanka ee inta badan isticmaala waddadaas.

“Waa dhacdo murugo leh, waxaan aaminsanahay in weerarka si toos ah loogu bartilmaameedsaday ciidamada,” ayuu yiri Guddoomiye Dubat.

Wuxuu sidoo kale sheegay in amniga waddada la adkeeyay, isla markaana ay socdaan hawlgallo ay wadaan cutubyo ka tirsan GSU iyo SOG si loo raadiyo cidda ka dambeysay weerarka.

“Ciidamadu waxay baarayaan goobo looga shakisan yahay, waxaanan ugu baaqeynaa shacabka inay gacan naga siiyaan helitaanka xogaha muhiimka ah,” ayuu hadalkiisa raaciyay.

Weerarkan ayaa waxaa si kulul u cambaareeyay Xildhibaan Abdi Cali oo ka tirsan Baarlamaanka Ijara, isagoo ku tilmaamay mid caqabad ku ah dadaallada lagu doonayo in lagu xasiliyo gobolka. Wuxuu weerarka ku sifeeyay mid arxan darro ah oo muujinaya khatarta wali ka jirta deegaanka.

Xog: Saciid Deni oo Addis Ababa kula kulmaya Abiy kadib fashilkii soo wajahay

Garoowe (Caasimada Online) – Madaxweynaha Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni ayaa dhawaan lagu wadaa in uu safar rasmi ah ku tago dalka Itoobiya, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Safarkan ayaa waxaa Saciid Deni ku wehlin doona mas’uuliyiin sare oo ka tirsan dowladda Puntland, iyadoo socdaalkan uu noqonayo mid ka duwan safarradii hore ee Madaxweyne Deni, maadaama ay qeyb ka noqonayaan xubno ka socda golayaasha dowladda, kuwaasoo la filayo in ay ka qeyb-galaan shirar rasmi ah oo lala yeelanayo madaxda Itoobiya.

Wararka la helayo ayaa tilmaamaya in Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Abiy Axmed uu Addis Ababa ku qaabili doono Madaxweyne Deni, halkaasi oo wada-hadallo xasaasi ah ku yeelan doonaan labada dhinac.

Kulanka ayaa diirada lagu saarayaa arrimo ay ka mid yihiin iskaashiga amniga, xakamaynta socdaalka sharci darrada ah, la-dagaallanka argagixisada, iyo kobcinta ganacsiga iyo weliba maalgashiga u dhexeeya Puntland iyo Itoobiya.

Kadib kulamada Addis Ababa, wafdiga Puntland ayaa la filayaa in ay u sii gudbaan magaalada Jigjiga ee xarunta dowlad-deegaanka Soomaalida Itoobiya, halkaas oo ay ka dhici doonaan kulamo u dhaxeeya labada dhinac.

Kulamada Jigjiga ayaa lagu wadaa in ay diiradda saaraan sidii loo dardar-gelin lahaa hirgelinta wixii labada dhinac ku gaaraan Addis Ababa, iyadoo laga duulayo iskaashi ku saleysan deris wanaag iyo wax wada qabsi.

Safarka uu Saciid ku tegi doono Addis Ababa ayaa imaanaya xilli uu wajahayo fashil siyaasadeed gudaha ah, kadib markii uu ku guuldareystay kala furfurka maamulka SSC oo dhameystirkiisa loo fadhiyo magaalada Laascaanood.

Iyadoo SSC-Khaatumo ay sii xoogaysanayso oo himiladeedu sii ballaaranayso, ayay xeeladdii Puntland burburtay, kadib markii maamulka uu ku fashilmay inuu tallaabo ka qaado shaqsiyaadkii ku hawlanaa dhismaha maamulka uu kasoo horjeedo, uuna lumiyay deegaanadii uu ku doodayay inay hoostagaan maamulkiisa.

Si kastaba, Maamulka Deni oo Dowladda Federaalka ay guul siyaasadeed uga gaartay dhameystirka dhismaha maamulka SSC, ayaa haatan u muuqda mid raadinaya saaxiibtinimada Addis Ababa, si uu ugu xumeeyo dowladda dhexe, maadaama ay weli xukuumadda Abiy ku dhagan tahay heshiiskii ay sida weyn uga hortimid ee Somaliland, isla markaana ay burburtay dhex-dhexaadintii Ankara.