26.3 C
Mogadishu
Wednesday, July 16, 2025

BOOLISKA oo faah-faahin ka bixiyay dagaal maanta ka dhacay magaalada Muqdisho

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Afhayeenka Ciidamada Booliska Soomaaliyeed, Cabdiftaax Aadan Xasan oo shir jaraa’id u qabtay Wariyeyaasha ayaa ka warbixiyay dagaal maanta ka dhacay degmada Wadajir ee gobolka Banaadir, kaas oo sababay dhimasho iyo dhaawac.

Cabdifitaax Aadan Xasan ayaa sheegay in maleeshiyaad hubeysan oo u abaabulan hab beeleed ay soo weerareen ciidamo ka tirsan kuwa Booliska oo waardiye ka hayay guri ay Maxkamad usoo xukuntay muwaadin Soomaaliyeed, kadibna ay halkaasi ku dileen hal askari, kuwa kalena ay dhaawaceen.

Afhayeenka ayaa xusay in gurigan oo dacwaddiisa ay soo socotay muddo dheer ugu dambeyn loo xukumay Aabe Soomaaliyeed oo xoog looga haystay, welina la rabo in dhulkiisa lasii haysto, balse Booliska uu farogaliyay arrintaasi, kadibna sidaas lagu soo weeraray.

“Gurigan waxaa loo xukumay aabahaas da’da ah, waa loo fuliyay bil kahor oo ciidanka Booliska ay ku wareejiyeen waxay bilaabeen inay xoog ku dhistaan, haddane mar labaad ciidanka Booliska Soomaaliyeed ayaa tegay guriga, waana laga saaray, isla iyaga ciidankii oo joogo oo waardiye hayo ayay mar kale maleeshiyaadka soo weerareen, halkaasna waxay ku dileen halyey kamid ah booliska” ayuu yiri afhayeenka Ciidanka Booliska Somalia.

Sidoo kale wuxuu yiri “Waxa na dhibaateynaayo oo gaariga qaraxa iyo miinooyinka isku xiraayo waa ilmaha lagu dhalay guryaha xoogga lagu haysto”.

Waxaa kale oo uu intaasi kusii daray in gacanta lagu dhigay qaar kamid ah hubka ay wateen raggii weerarka soo qaaday, kadib markii ay ka carareen goobta lagu dagaalamay.

“Qoryaha aad u jeedaan waa kuwii saaka lagu soo weeraray guriga e ay soo qabteen ciidanka waa ay ka carareen waana fulayiin, sababtoo ma dhiiran karaan, waxayna ku dhiiran karin hantida malaha” ayuu mar kale yiri Cabdifitaax Aadan Xasan.

Afhayeenka oo sii hadlaya ayaa diray farriin culus, wuxuuna tilmaamay in aan loo dul qaadan doonin cid kasta oo ku xad-gudubta go’aannada kasoo baxa maxkamadaha dalka.

“Waxaan leeyahay ummadda Soomaaliyeed waxaan iyo wax lamid ah kama sii shaqeyn doonaan gudaha magaalada Muqdisho, cid walba oo guri aysan lahayn ku murmeysa sharciga wax ku raadi, kadiba waxaad sharcig ka hesho ku qanac” ayuu sii raaciyay.

Xaaladda goobta lagu dagaalamay ayaa hadda degan, waxaana weli guriga kusii sugan ciidamada ammaanka, maadaama ay weli taagan tahay shaqaaqada uu dhiigga ku daatay.

Soomaaliya, gaar ahaan magaalada Muqdisho waxaa ku badan muranada dhulka iyo dacwadahooda, iyada oo ay ka dhashaan iska horimaadyo sababa dhimasho iyo dhaawac.

Natiijo wayn oo laga gaaray shirka dhameystirka Khaatumo

0

Laascaanood (Caasimada Online) – Shirweynah dhameystirka Dawlad-goboleedka SSC-Khaatumo ee haatan ka socda Laascaanood ayaa lagu gaaray natiijo wayn oo ku aadan sidii maamul-goboleed rasmi ah u yeelan lahaayeen gobollada Sool iyo Sanaag iyo waqooyiga Soomaaliya.

Shirka oo ay goobjoog ahaayeen odayaasha dhaqanka ee SSC-Khaatumo iyo kuwa Maakhir ee gobolka Sanaag iyo hoggaanka sare ee maamulka ayaa lagu dhisay guddiga ka kooban 15 xubnood oo ka shaqeyn doono xulisa ergooyinka soo dhisaya maamulka cusub.

Siddeed xubnood oo kamid ah guddigan ayaa waxaa laga keenay SSC, halka todobada kalena ay yihiin reer Maakhir, waxayna guda geli doonaan dhameystirka maamulka.

“Wadatashi dheer kabacdi waxaa kasoo baxay xubni guurti ah oo ka kooban 15 xubnood oo wadatashiga iyo hannaan socodka dawladnimo oo ay kumeel gaarnimada kaga baxayno, uguna gudbeyno State dhammeystiran ka qayb noqon doono” ayuu yiri mid kamid ah ka qayb-galayaasha Shirweynaha ka socdda magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool.

Waxaa kale oo uu sii raaciyay Waxa weliba sidii loogu talagalay ayay ku socdaan 15-kaas xubnood 8 kamid ah waa reer SSC-khaatumo, todobo xubnoodna waa reer Maakhir ama reer Sanaag”.

Shirkan ayaa waxaa door weyn ka qaadaneyso Dawladda Federaalka oo horay aqoonsi buuxda u siisay SSC-Khaatumo, waxaase kasoo horjeedo Somaliland iyo Puntland.

Somaliland ayaa si weyn u cambaareysay dhaq-dhaqaaqa Dawladda Soomaaliya ee Sool iyo Sanaag, waxayna farriin culus dirtay beesha caalamka.

“Dawladda Jamhuuriyadda Somaliland waxa ay Beesha Caalamka ugu baaqaysaa in si dhaw loola socdo hurinta colaadda uu dhiig badani ku daadan karo oo uu Xasan Sheekh ka wado degaano ka tirsan Somaliland.”  ayaa lagu yiri qoraal maanta ka soo baxay Somaliland.

Si kastaba ha’ahaatee, SSC-Khaatumo oo hadda u furmay dhabo cusub ayaa isku diyaarineyso maamul dhameystiran, iyada oo taageero ballaaran ka helaysa dowladda federaalka, oo u aragta mid xoojineysa midnimada dalka.

DF Soomaaliya oo ka digtay cudur si weyn ugu faafaya dalka

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa ka digtay faafitaanka xawliga ee uu ku socdo cudurka Hepatitis ee gudaha dalka.

Wasiirka Caafimaadka Soomaaliya, Dr. Cali Xaaji Aadan oo walaaca xooggan ka muujiyay sida uu cudurkan ugu faafayo dalka ayaa sheegay in xaaladdu u baahan tahay in si degdeg ah wax looga qabto.

Wasiirku wuxuu carabka ku adkeeyay in heerka cudurkani uu sareeyo, taasoo keentay baahi weyn oo loo qabo dardar gelinta tallaabooyinka caafimaad ee lagula tacaalayo, gaar ahaan tijaabinta iyo tallaalka si loo yareeyo halista uu cudurku ku yeelan karo bulshada.

Isaga oo arrinta sii faah-faahinaya, Dr. Cali wuxuu xusay in cudurka Hepatitis uu si gaar ah u saameeyo beerka, islamarkaana uu khatar weyn ku yahay caafimaadka guud ee shacabka, haddii aan si waafaqsan loogu jawaabin.

“Wacyigelinta, baarista iyo tallaalku waa furayaasha aan ku xakameyn karno faafitaanka cudurkan halista ah,” ayuu yiri Wasiirka, isaga oo ugu baaqay hay’adaha iyo bulshada in si wadajir ah looga hortago.

Wasaaradda Caafimaadka ayaa dhankeeda ku boorrisay shacabka in ay door muuqda ka qaataan barnaamijyada la xiriira tallaalka iyo ka hortagga cudurka, isla markaana ay si toos ah ula xiriiraan xarumaha caafimaadka si ay u helaan baaritaan iyo xog dheeraad ah.

Ugu dambeyntiina wuxuu adkeeyay muhiimadda ay leedahay in la qaato tallaabooyin firfircoon oo ka dhan ah faafitaanka Hepatitis, taas oo ah mid fure u noqon karta badbaadada caafimaadka guud ee bulshada Soomaaliyeed.

Baarlamanka Puntland oo xasaanadii ka xayuubiyay Cabdirashiid Yuusuf Cawl

0

Garoowe (Caasimada Online) – Golaha Wakiilada Maamulka Puntland ayaa maanta xil ka xayuubin ku sameeyay Cabdirashiid Yuusuf Jibriil Cawl, kaasi oo Axaddii ku dhawaaqay inuu iska casilay xubinnimadii golahan.

Guddoomiyaha Golaha Wakiillada Puntland, Cabdirisaaq Axmed Saciid oo uu wehliyo Guddoomiye ku-xigeenka 2-aad, Maxamed Maxamuud Ciise ayaa maanta shir-guddoomiyey fadhigan oo ahaa kii 16-aad ee Kalfadhiga 56-aad ee Golaha Wakiillada.

Fadhiga maanta, Xildhibaannada Golaha Wakiillada Puntland ayaa waxay cod aqlabiyad leh ku meel-mariyeen aqbalaadda luminta xubinnimada Golaha ee Cabdirashiid Yuusuf Jibriil, sida lagu yiri qoraal kasoo baxay golaha.

Waxaa oggol ugu codeeyay 38 Mudane, halka 1 Mudane uu diiday, waxaana ka aamusay Afar Mudane oo kale.

Cabdirashiid Cawl ayaa dhawaan shirweynaha dhameystirka SSC-Khaatumo uga dhawaaqay inuu iska casilay xubinnimada Golaha Wakiillada Puntland, kadib markii ay Maamulka Deni isku seegeen dhismaha SSC iyo deegaanada ku midoobaya maamulka cusub.

Tallaabada uu maanta qaaday Golaha Wakiillada Puntland ayaa daba socota codsi xil ka xayuubin oo Xeer Ilaalinta Puntland hore ugu gudbisay, si Cabdirashiid Cawl loogu qaado dacwad ciqaab ah, kadib markii ay ku eedeysay inuu ku kacay fal dambiyeedyo cad-cad ah oo waxyeelaynaya amniga guud ee maamulka Puntland.

Warqad laba maalin ka hor kasoo baxday Xafiiska Xeer Ilaaliyaha Guud, una muuqatay in taariikhdeeda laga dhigay asbuuc ka hor, ayaa waxa uu Golaha Wakiilada Puntland uga codsaday inay fudeydiyaan soo qabashada Cabdirashiid Cawl, maadaama uu ahaa Xildhibaan xasaanad leh.

“Xafiiska Xeer-ilaaliyaha Guud ee Dowladda Puntland asaga oo gudanaya xilkiisa ku xusan qodobka 105-aad ee Dastuurka dowladda Puntland wuxuu halkaan kugu soo gudbinayaa codsiga ku saabsan xasaanad ka qaadista Xildhibaan C/rashiid Yuusuf Jibriil oo ku kacay lugta kula jira fal dambiyeedyo cada cad oo uu ku waxyeeleynayo amniga guud ee Puntland,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Cabdirashiid ayuu maamulka Saciid Deni ku eedeeyay inuu wado abaabul ciidan oo lidi ku ah amniga Puntland iyo kan gobolka Sanaag. “Sida ka muuqata hadaladiisa iyo sawirradiisa uu ku faafiyay baraha bulshada isaga oo tuute ciidan xiran wuxuu wadaa abaabul ciidan,” ayaa lagu yiri qoraalka Xeer Ilaaliyaha Guud ee Maamulka Puntland.

Faah-faahinta qarax khasaare gaystay oo ka dhacay Kenya

0

Gaarisa (Caasimada Online) – Weerar qarax ah oo lala eegtay kolonyo ka tirsan ciidamada Kenya ayaa sababay dhimashada ugu yaraan laba askari iyo dhaawaca tiro kale, sida lagu xaqiijiyay magaalada Garissa ee waqooyi bari Kenya.

Qaraxan ayaa ka dhacay inta u dhaxaysa Ijara iyo Bodhai, xilli ay ciidamada ku safrayeen waddadaas.

Laba askari oo lagu kala magacaabi jiray Maxamed Shabeel Bashiir iyo Cabdikadir Maxamuud Salaat ayaa ku dhintay weerarka. Waxay saarnaayeen gaari nooca Probox ah, iyaga oo ku sii jeeday magaalada Bodhai, markaas oo qaraxu dhacay.

Guddoomiyaha degmada Bodhai, Dubat Maxamed, ayaa xaqiijiyay in miinada lagu aasay dhulka ay u muuqatay mid si gaar ah loogu beegsaday ciidamada ammaanka ee inta badan isticmaala waddadaas.

“Waa dhacdo murugo leh, waxaan aaminsanahay in weerarka si toos ah loogu bartilmaameedsaday ciidamada,” ayuu yiri Guddoomiye Dubat.

Wuxuu sidoo kale sheegay in amniga waddada la adkeeyay, isla markaana ay socdaan hawlgallo ay wadaan cutubyo ka tirsan GSU iyo SOG si loo raadiyo cidda ka dambeysay weerarka.

“Ciidamadu waxay baarayaan goobo looga shakisan yahay, waxaanan ugu baaqeynaa shacabka inay gacan naga siiyaan helitaanka xogaha muhiimka ah,” ayuu hadalkiisa raaciyay.

Weerarkan ayaa waxaa si kulul u cambaareeyay Xildhibaan Abdi Cali oo ka tirsan Baarlamaanka Ijara, isagoo ku tilmaamay mid caqabad ku ah dadaallada lagu doonayo in lagu xasiliyo gobolka. Wuxuu weerarka ku sifeeyay mid arxan darro ah oo muujinaya khatarta wali ka jirta deegaanka.

Xog: Saciid Deni oo Addis Ababa kula kulmaya Abiy kadib fashilkii soo wajahay

Garoowe (Caasimada Online) – Madaxweynaha Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni ayaa dhawaan lagu wadaa in uu safar rasmi ah ku tago dalka Itoobiya, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Safarkan ayaa waxaa Saciid Deni ku wehlin doona mas’uuliyiin sare oo ka tirsan dowladda Puntland, iyadoo socdaalkan uu noqonayo mid ka duwan safarradii hore ee Madaxweyne Deni, maadaama ay qeyb ka noqonayaan xubno ka socda golayaasha dowladda, kuwaasoo la filayo in ay ka qeyb-galaan shirar rasmi ah oo lala yeelanayo madaxda Itoobiya.

Wararka la helayo ayaa tilmaamaya in Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Abiy Axmed uu Addis Ababa ku qaabili doono Madaxweyne Deni, halkaasi oo wada-hadallo xasaasi ah ku yeelan doonaan labada dhinac.

Kulanka ayaa diirada lagu saarayaa arrimo ay ka mid yihiin iskaashiga amniga, xakamaynta socdaalka sharci darrada ah, la-dagaallanka argagixisada, iyo kobcinta ganacsiga iyo weliba maalgashiga u dhexeeya Puntland iyo Itoobiya.

Kadib kulamada Addis Ababa, wafdiga Puntland ayaa la filayaa in ay u sii gudbaan magaalada Jigjiga ee xarunta dowlad-deegaanka Soomaalida Itoobiya, halkaas oo ay ka dhici doonaan kulamo u dhaxeeya labada dhinac.

Kulamada Jigjiga ayaa lagu wadaa in ay diiradda saaraan sidii loo dardar-gelin lahaa hirgelinta wixii labada dhinac ku gaaraan Addis Ababa, iyadoo laga duulayo iskaashi ku saleysan deris wanaag iyo wax wada qabsi.

Safarka uu Saciid ku tegi doono Addis Ababa ayaa imaanaya xilli uu wajahayo fashil siyaasadeed gudaha ah, kadib markii uu ku guuldareystay kala furfurka maamulka SSC oo dhameystirkiisa loo fadhiyo magaalada Laascaanood.

Iyadoo SSC-Khaatumo ay sii xoogaysanayso oo himiladeedu sii ballaaranayso, ayay xeeladdii Puntland burburtay, kadib markii maamulka uu ku fashilmay inuu tallaabo ka qaado shaqsiyaadkii ku hawlanaa dhismaha maamulka uu kasoo horjeedo, uuna lumiyay deegaanadii uu ku doodayay inay hoostagaan maamulkiisa.

Si kastaba, Maamulka Deni oo Dowladda Federaalka ay guul siyaasadeed uga gaartay dhameystirka dhismaha maamulka SSC, ayaa haatan u muuqda mid raadinaya saaxiibtinimada Addis Ababa, si uu ugu xumeeyo dowladda dhexe, maadaama ay weli xukuumadda Abiy ku dhagan tahay heshiiskii ay sida weyn uga hortimid ee Somaliland, isla markaana ay burburtay dhex-dhexaadintii Ankara.

Saddex tallaabo oo DF uga jawaabi karto bahdilkii Kenya ay ku samaysay Soomaalida

Muqdisho (Caasimada Online) – Siyaasadda Kenya ee la baahiyay ee ku saabsan fiisooyinka laga dhaafay dadka dalalka Afrika ayaa abuuray xiisado diblomaasiyadeed oo ka dhashay Geeska Afrika, ka dib markii ay caddaatay in Soomaaliya looga reebay qorshahan.

Tallaabadan, oo Nairobi ay ku tilmaamtay inay qayb ka tahay qorshe ballaaran oo lagu furayo xuduudaha Kenya ee dadka Afrikaanka ah si kor loogu qaado dalxiiska iyo maalgashiga, ayaa beddelkeeda soo bandhigtay kala qaybsanaan qoto dheer oo dhanka juquraafiga siyaasadeed ah oo ay la leedahay deriskeeda dhinaca bari.

Wasaaradda Arrimaha Gudaha ee Kenya, oo sabab ka dhigtay “caqabadaha amni ee jira iyo xasillooni-darrada,” ayaa sheegtay in muwaadiniinta Soomaalida ay weli u baahan doonaan inay dalbadaan fiisooyinka caadiga ah, xitaa iyadoo inta kale ee qaaradda ay heli doonaan fududeyn iyada oo loo marayo nidaamka cusub ee Oggolaanshaha Safarka Elektarooniga ah (ETA).

Muwaadiniinta Soomaalida, siyaasaddan waxay u dhigantaa dharbaaxo diblomaasiyadeed—oo leh cawaaqib dhaqaale iyo mid bulsho.

Layaabka arrintani ma ahayn mid aan la dareemin. Soomaaliya iyo Kenya waxay si rasmi ah uga wada shaqeeyaan dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab, iyadoo Ciidanka Difaaca Kenya (Kenya Defence Forces – KDF) ay ku sugan yihiin gudaha Soomaaliya iyagoo qeyb ka ah Hawlgalka Kala-guurka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS). Labada dalba waxay bixiyeen kharash weyn oo nafeed iyo dhaqaale ah si loo suuliyo khatarta argagixisada. Si kastaba ha ahaatee, Kenya ayaa Soomaaliya kali uga dhigtay dal halis ah.

“Tani amni kuma saleysna ee waa siyaasad,” ayuu yiri diblomaasi Soomaaliyeed oo codsaday in aan la magacaabin. “Waxaan si wadajir ah uga shaqeynay la-dagaalanka argagixisada, balse Soomaaliya ayaa laga reebay, xilli dalal kale oo dhibaatooyin gudaha ah haystaan ay weli ka faa’iideysanayaan nidaamka ETA. Maxay taasi noo sheegaysaa?”

Dhab ahaantii, waddamo kale oo ay ka jiraan dagaallo iyo xasilooni darro sida Suudaan, Jamhuuriyadda Dimuoqraadiga ah ee Congo iyo Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika ayaa weli loo oggol yahay in ay ka faa’iideystaan nidaamka fududeynta fiisaha Kenya. Arrintani waxay kicisay su’aalo adag oo ku saabsan in Soomaaliya si aan caddaalad ahayn loo eedeeyay, iyadoo aan la tixgelin horumarka amni iyo dowladnimo ee la gaaray sannadihii u dambeeyay. 

Carada go’aankii badda

Go’aankan fiiso diidmada ah wuxuu yimid xilli xiriirka labada dal uu yahay mid muran badan leh. Sannadkii 2021, Maxkamadda Caddaaladda Caalamiga ah (International Court of Justice – ICJ) waxay xukuntay kiis muran badeed ah oo ay Soomaaliya Kenya la lahayd, iyadoo badankiis ay ku guuleystay Soomaaliya. Kenya waxay gebi ahaanba diidday xukunkaas, taasoo sii hurisay xiisadda.

Inkastoo labada dal ay tan iyo markaas soo celiyeen xiriirkii diblomaasiyadeed, kalsoonidu weli waa mid jilicsan. Dhacdadan ugu dambeysay waxay halis gelinaysaa dib u soo noolaynta xiisadaha xilli iskaashiga gobolka uu muhiim yahay—gaar ahaan iyadoo Soomaaliya ay u diyaar garoobayso yareynta ciidamada ATMIS oo ay ku dadaalayso inay dib ula midowdo dhaqaalaha gobolka, oo ay ku jirto gelitaanka Bulshada Bariga Afrika (EAC).

Kenya waa mid ka mid ah saaxiibada ganacsi ee ugu waaweyn Soomaaliya, iyadoo ay si joogto ah u socdaan badeecooyin, adeegyo iyo dad ka kala gudba xuduudda labada dal. Ganacsiga qaadka (miraa), oo malaayiin doollar gaaraya sanad walba, wuxuu muhiim u yahay beeraleyda Kenya iyo ganacsatada Soomaaliyeed. Magaalada Nairobi waxay sidoo kale martigelisaa tobanaan kun oo Soomaali ah – arday, dad bukaan caafimaad u raadsanaya, iyo ganacsato badan – kuwaasoo intooda badan deggen xaafadda Islii.

Bulshadaasi, go’aankan fiisaha ma aha mid kaliya astaan ah – wuxuu si toos ah u saameynayaa noloshooda iyo nolol maalmeedkooda.

“Waxaan haysannaa heshiisyo oggolaanaya dhaqdhaqaaq xor ah, laakiin hadda waxaan naloola dhaqmayaa sidii dad qalaad,” ayuu yiri ganacsade Soomaali ah oo ka shaqeeya Islii. “Tani waxay dhaawacaysaa ganacsigeenna, waxayna dhaawacaysaa sharafteena.”

Waxbarashada, safarrada caafimaadka, iyo silsiladaha sahayda ganacsiga ayaa si weyn u dhibaateyn doona, gaar ahaan dadka Soomaaliyeed ee si joogto ah ugu safra Kenya arrimo waxbarasho, caafimaad iyo ganacsi dartood.

Aamusnaanta Muqdisho

Ilaa iyo hadda, dowladda federaalka Soomaaliya ma aysan soo saarin wax war rasmi ah oo ay ku cambaareyneyso ama xitaa su’aal ku gelinayo go’aanka Kenya. Aamusnaantaasi waxay dhalisay jahwareer iyo caro bulshada dhexdeeda ah.

Qaar ka mid ah falanqeeyeyaasha siyaasadeed waxay rumeysan yihiin in aamusnaantaasi tahay mid istiraatiiji ah – qayb ka ah dadaal diblomaasiyadeed oo si hoose loogu xalinayo arrinta. Si kastaba ha ahaatee, maqnaanshaha hogaamin muuqata ayaa abuuray meel bannaan oo dhanka dooddii shacabka ah ah, taasoo keentay dhaleeceyn in dowladda aysan difaaceynin muwaadiniinteeda ama aysan ilaashaneyn sharafta qaranka.

“Khatar ayaa jirta oo ah in aamusnaanta loo fasirto daciifnimo,” ayuu yiri falanqeeye goboleed Cabdullaahi Warsame. “Haddii Soomaaliya aysan ka falcelin, waxay u gogol xaari kartaa in mar kale laga reebo go’aanno la mid ah.”

Si ay si waxtar leh uga jawaabto, Soomaaliya waa in ay isku dheellitirtaa diblomaasiyadda iyo ad-adaygga. Waxyaabaha istiraatiijiga ah ee miiska saaran waxaa ka mid ah:

1. Culeys diblomaasiyadeed oo toos ah: Soomaaliya waa inay si degdeg ah u raadisaa wadahadal heer sare ah oo lala yeesho Kenya, iyadoo si rasmi ah uga ashtakooneysa ka reebista siyaasadda fiisa la’aanta, islamarkaana codsanaysa jadwal cad oo Soomaaliya loogu darayo nidaamkaas. Wadahadalladaasi waa inay xoogga saaraan iskaashiga amniga iyo saameynta taban ee ay arrintani ku leedahay ganacsiga iyo xiriirka dadweynaha labada dhinac.

2. Joojinta qaadka: Maadaama Soomaaliya ay tahay suuq weyn oo qaadka Kenya loo dhoofiyo, dowladda Muqdisho waxay tixgelin kartaa in si ku-meel-gaar ah loo hakiyo dhoofkaas – si ay u muujiso sida ay uga xun tahay arrinta, isla markaana culeys loogu saaro beeraleyda iyo ganacsatada Kenyan-ka ah ee ku tiirsan suuqan.

3. Adkeynta fiisaha shaqada ee Kenyanka: Kumannaan Kenyan ah ayaa ka shaqeeya gudaha Soomaaliya, gaar ahaan shirkadaha isgaarsiinta, waxbarashada, adeegyada hoteelada iyo hay’adaha gargaarka. Dowladda Soomaaliya waxay kordhin kartaa xayiraadaha ama qiimaha fiisaha shaqada ee dadka Kenyanka ah – si la mid ah caqabadaha hadda lagu soo rogay Soomaalida. In kasta oo tallaabadan ay u baahan tahay feejignaan si aysan u dhaawicin danaha labada dal, haddana waxay muujinaysaa in Soomaaliya diyaar u tahay inay tallaabo qaaddo haddii loo arko in la takooray.

Waqti lagu kala baxo

Inkasta oo siyaasadda fiisaha ee Kenya laga yaabo in ay ku saleysan tahay arrimo amni iyo siyaasad gudaha ah, haddana saameynta ay ku yeelaneyso gobolka waa mid aan la dafiri karin. Soomaaliya uma aragto arrintan kaliya sidii arrin socdaal – ee waxay u aragtaa arrin la xiriirta sharaf, madax-bannaani iyo sinnaan ka dhex jirta bulshada Afrikaanka ah.

Caqabadda hadda hortaalla Muqdisho waa sida ay caro dadweyne ugu beddeli karto fursad istiraatiiji ah: inay ku adkaysato horumarkeeda, balaariso iskaashigeeda, isla markaana codkeeda ka dhawaajiso si cad oo xooggan.

Haddii Soomaaliya sii aamusnaato, kuwa kale ayaa ka talin doona doorkeeda gobolka. Laakiin haddii ay si cad uga hadasho oo ay ficil sameyso, waqtiyadan cakiran waxay noqon karaan ma aha kaliya dib-u-dhac – balse isbeddel taariikhi ah. 

Xamza oo go’aan la xiriira doorashada la wadaagay wakiilada beesha caalamka

0

Muqdiso (Caasimada Online) – Ra’iisul wasaaraha xukuumadda Soomaaliya, Xamza Cabdi Barre ayaa haatan bilaabay kulamo gaar gaar ah oo uu la qaadanayo wakiilada beesha caalamka ee fadhigoodu yahay Muqdisho, isaga oo kaa hadlaya arrimo xasaasi ah oo ku aadan doorashada, iyo sida ay go’an tahay xukuumadiisa gaaridda qof iyo cod.

Xamza ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay safiirka Switzerland u fadhiya Soomaaliya Mirko Giulietti, isaga oo kala haday arrimo ay kamid yihiin xoojinta xiriirka iyo iskaashiga labada dal.

Sidoo kale Ra’iisul wasaaraha, ayaa Danjire Mirk la wadaagay guulaha ay xukuumadda DanQaran xaqiijisay iyo sida ay uga go’an tahay in Soomaaliya ay gaarto horumar la taaban karo, oo ay hormuud u tahay doorashooyinka dadweynaha talada loogu celinayo .

Dhankiisa safiirka Switzerland u fadhiya Soomaaliy oo kulanka ka hadlay ayaa sheegay in dowladdiisa ay sii xoojin doonto taageerada ay siiso Soomaaliya, gaar ahaan dhanka dib-u-heshiisiinta, nabadeynta iyo horumarinta.

Kulankan waxaa ka horreeyay mid kale oo uu Ra’iisul wasaaruhu la yeeshay danjiraha cusub ee UK u fadhiya Soomaaliya, Mr. Charles Nicholas King, kaas oo ay ka wada hadleen arrimaha doorashooyinka, xoojinta iskaashiga labada dal, gaar ahaan dhinacyada amniga, siyaasadda, la-dagaallanka Khawaarijta iyo dardar-galinta Mashaariicda horumarineed ee UK ay ka taageerto Soomaaliya.

Ra’iisul wasaare Xamza ayaa danjiraha UK la wadaagay guulaha la xaqiijiyey ee ay kamid yihiin la dagaallanka Khawaarijta iyo hirgelinta doorashooyin qof iyo cod ah oo ay dadweynuhu ku soo doortaan cidda hoggaamineysa, taas oo hadda qeybo kamid ah dalka ay ka socodaan diiwaangelinta codbixiyaasha doorashooyinka.

Shalay sidoo kale Ra’iisul wasaaruhu wuxuu xafiiskiisa ku qaabilay anjiraha dowladda Isku-tagga Imaaraadka Carabta u qaabilsan Soomaaliya, Mudane Ahmed Juma Al-Rumaithi oo ay ka wada-hadleen adkeynta xiriirka iyo iskaashiga u dhaxeeya ee labada dal ee ku dhisan wax-wada qabsiga.

Soomaaliya ayaa haatan ku jirto marxalad siyaasadeed oo xasaasi ah, waxaana muran xooggan uu ka dhashay hannaanka lagu wajahayo doorashooyinka 2026, kadib markii xubno mucaaradka iyo laba Maamul-goboleed ay ka biyo diideen qorshaha Villa Somalia

Trump oo weerar ku qaaday biyo-xireenka Itoobiya isaga oo taageero u muujiyey Masar

Washington (Caasimada Online) – Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa ku baaqay in si degdeg ah loo xalliyo khilaafka mudada dheer soo jiitamayay ee u dhexeeya Masar iyo Itoobiya ee ku saabsan Biyo xireenka Weyn ee Itoobiya (Grand Ethiopian Renaissance Dam – GERD), isagoo xaaladda ku tilmaamay mid halis ku ah jiritaanka qaranka Masar.

Trump ayaa hadalkan jeediyay intii lagu guda jiray kulan heer sare ah oo uu la yeeshay Xoghayaha Guud ee Gaashaanbuurta NATO Mark Rutte, kaasoo looga hadlayay xasilloonida gobolka iyo iskaashiga wadamada ku teedsan Badweynta Atlaantik (transatlantic cooperation).

Inkasta oo kulanku inta badan diiradda lagu saarayay difaaca iyo amniga, Trump wuxuu fursad u helay inuu iftiimiyo waxa uu ku tilmaamay mid ka mid ah caqabadaha ugu degdegga badan ee dhanka amniga biyaha ee Afrika.

“Biya xireenku wuxuu noqday dhibaato aad u culus,” ayuu yiri Trump. “Sidaad ogtahay, Mareykanku wuxuu taageero dhaqaale siiyay dhismaha biya xireenka waayihii hore, laakiin ma fahmin sababta arrimaha uu abuuray aan si habboon wax looga qaban.”

Wuxuu carrabka ku adkeeyay in khilaafku aanu hadda ahayn oo kaliya arrin ku saabsan xiisadda gobolka, balse uu yahay arrin bani’aadannimo iyo mid qaran oo u gaar ah Masar. “Biya xireenkani wuxuu u taagan yahay nololasha Masar,” ayuu yiri. “Waa inaan xal u helnaa, waana inaan si degdeg ah u helnaa.”

Dhismaha Biya xireenka Weyn ee Itoobiya, kaasoo ku yaalla Wabiga Nile ee Buluugga ah, kuna dhow xudduudda Itoobiya ay la wadaagto Suudaan, wuxuu bilowday sanadkii 2011-kii, wuxuuna ilo xiisad ah u ahaa Itoobiya, Masar, iyo Suudaan in ka badan toban sano.

Itoobiya ayaa biya xireenka buuxisay shan waji intii u dhaxeysay 2020 ilaa 2024, waxayna qorsheynaysaa inay xariga ka jarto bisha Sebtembar, sida uu sheegay Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed. Qaahira iyo Khartuum, in kasta oo aysan ka soo horjeedin horumarka ay Itoobiya hiigsaneyso, waxay si isdaba joog ah u dhaleeceeyeen tallaabooyinka hal-dhinac ah ee Addis Ababa.

In kasta oo Itoobiya ay mashruucan u aragto mid muhiim u ah horumarkeeda iyo baahiyaha tamarta, Masar waxay biya xireenka u aragtaa khatar suurtagal ah oo ku wajahan biyaheeda muhiimka ah ee Wabiga Nile, kaasoo ay ku tiirsan yihiin ku dhowaad 100 milyan oo Masri ah.

Wadahadallada ku saabsan biya xireenka ayaa socday in ka badan toban sano iyada oo aan heshiis la gaarin. Masar ayaa ku dhawaaqday in wadahadalladii GERD ay burbureen bishii Diseembar 2023, iyadoo sabab uga dhigtay in Itoobiya ay diiday sharciyadihii farsamo iyo kuwa sharciga ahaa ee la soo jeediyay.

Maamulkii Madaxweyne Donald Trump ayaa horey isugu dayay inuu dhexdhexaadiyo khilaafka, iyadoo qaar ka mid ah dadaalladaas ay dhaleeceyn kala kulmeen eedeymo la xiriira in dhinac loo janjeeray oo Masar loo hiilinayay. Sanadkii 2020, Trump wuxuu si muran dhaliyay u soo jeediyay in Masar ay “qarxin karto” biya xireenka, hadal ay Itoobiya si xooggan u cambaareysay.

Hadallada Trump ayaa calaamad u ah mid ka mid ah baaqyadii ugu xoogganaa ee caalami ah ee bilihii ugu dambeeyay ee ku saabsan dardargelinta wadahadallada. Inkasta oo maamulladii hore ee Mareykanka ay door dhexdhexaadin ah soo qaateen, haddana weli ma jiro heshiis dhammaystiran oo la gaaray.

“Waxaan isku dayeynaa inaan gacan ka geysanno sidii heshiis loo gaari lahaa,” ayuu Trump kusoo gabagabeeyay. “Ma jirto waqti la iska lumin karo.”

Suudaan, oo ay Masar ka wadaagto walaacyada, ayaa ka digtay in tallaabooyinka Itoobiya ay saameyn karaan badqabka biya xireennadeeda.

Booliska Muqdisho oo soo xiray askari si arxan darro ah suuqa ugu jir dilay gabar

Muqdisho (Caasimada Online) – Hay’adaha amniga ayaa soo xiray Axmed Nuur Maxamuud, oo ah askari loo heysto in uu jir-dil u geystay gabar Soomaaliyeed, falkaas oo si cad uga soo horjeeda sharciga iyo anshaxa ciidanka.

Askarigan ayaa ka soo muuqday kamaradda CCTV-ga, isaga oo garaacaya gabadha, isla markaana ul iyo haraati isugu daraya, iyada oo aan wax gacan qaad ah sameynin.

Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ayaa shaaciyey in lasoo xiray eedeysanaha, isla markaana la horgeyn doono maxkamadda awoodda u leh, si sharciga loo waafajiyo.

Askari Axmed wuxuu ka tirsan yahay ciidanka ilaalada Madaxtooyada Soomaaliya ee loo yaqaan “Koofiya Casta”, wuxuuna ahaa hal xarigle. Sidoo kale, wuxuu muddo dheer ka tirsanaa guutada ilaalada Madaxtooyada Qaranka ee 77-aad.

Muuqaalka askarigan oo jir-dilaya gabadha ayaa si weyn loogu faafiyey baraha bulshada, waxaana si adag loo cambaareeyey anshaxa iyo akhlaaqda askarta ku lugta leh falalka noocan oo kale ah.

Dadka qaar ayaa ku doodayey in dhaqanka noocan ah uu yahay mid ku baahsan askarta, balse ay yar tahay in muuqaal ama caddeyn dhab ah laga helo, taasoo keenta in aan inta badan caddaalad la helin.

Maalmihii la soo dhaafay, maxkamadda ciidamada waxaa la horgeeyey askar ay duubeen kamaradaha qarsoon, kuwaas oo lagu eedeeyey inay geysteen falal jir-dil ah iyo tacaddiyo kale, kuwaas oo xitaa qaarkood sababeen dhimasho.

Askarigan hadda la qabtay, oo boolisku sheegay in ay jiraan caddeymo muuqaal ah oo muujinaya isaga oo jir-dilaya gabadha, ayaa la filayaa in dhawaan la horgeeyo maxkamad, si caddaaladda loo horkeeno.

Dagaalka Mareykanka iyo Yurub oo xoogeystay kadib tallaabo uu qaaday Trump

Brussels (Caasimada Online) – Midowga Yurub (EU) ayaa diyaarinaya liis cusub oo ah badeecooyinka Maraykanka – oo ay ku jiraan diyaaradaha, cabitaannada khamriga, qaxwaha, iyo qalabka caafimaadka – kuwaas oo lagu soo rogi doono canshuuro aargoosi ah haddii aan heshiis ganacsi la gaarin kahor 1-da Agoosto, oo ah xilliga uu Madaxweyne Trump u qabtay.

Saraakiisha Midowga Yurub ayaa Isniintii shaaca ka qaaday liiska, kadib markii hanjabaaddii ugu dambeysay ee canshuureed ee Trump uu soo jeediyay dhammaadkii toddobaadka ay dib u soo noolaysay dooda gudaha Midowga Yurub ee ku saabsan in ay tahay in ay ka hortagaan, iyo sida ay ula dagaallami lahaayeen, haddii labada dhinac ay ku guuldareystaan in ay heshiis gaaraan.

Bishii Abriil, Midowga Yurub wuxuu hakiyay xirmo bilow ah oo canshuuro aargoosi ah oo ka dhan ah Mareykanka, kadib markii Trump uu sheegay inuu ku xaddidi doono canshuuro guud oo inta badan dalalka lagu soo rogo 10% muddo 90 maalmood ah. Liiska cusub ee Midowga Yurub, kaas oo loo qaybiyay 27-ka dal ee xubnaha ka ah Midowga Yurub islamarkaana ay aragtay The Wall Street Journal, ayaa daboolaya badeecadaha Mareykanka laga soo dhoofiyay oo wadarta qiimahooda lagu qiyaasay $84 bilyan sanadkii hore.

Liiska wuxuu daboolayaa badeecadaha warshadaha laga soo dhoofiyay oo qiimahoodu dhan yahay qiyaastii $77 bilyan, oo ay ku jiraan diyaaradaha, mishiinada, alaabta baabuurta, kiimikooyinka, balaastikada, iyo qalabka caafimaadka. Waxa kale oo uu daboolayaa qiyaastii $7 bilyan oo ah wax soo saarka beeraha iyo cuntooyinka, sida miro, khudaar, khamri, biir, iyo cabitaannada kale ee khamriga leh.

Saraakiisha Yurub ayaa ka dooday waxa sababi doona canshuurahaas, iyo in la sii fogaado iyadoo la diyaarinayo tallaabooyin dheeraad ah oo lagu soo rogi karo canshuuro ama xannibaado kale adeegyada Maraykanka, ee aan ahayn kaliya badeecadaha la taaban karo.

Habka Midowga Yurub ee ku aaddan canshuuraha Mareykanka ayaa dib u eegis lagu samaynayaa toddobaadkan kadib markii Trump warqad u diray Midowga Yurub isagoo ugu hanjabay inuu soo rogi doono 30% canshuuro guud oo lagu soo rogi doono badeecadaha Yurub laga keeno laga bilaabo Agoosto 1. Tallaabadan ayaa la yaab ku noqotay saraakiisha Midowga Yurub oo u malaynayay inay ku dhow yihiin heshiis hordhac ah oo Mareykanka ay la galaan.

Isniintii, Trump wuxuu yiri “heshiisyada waa la gaaray. Warqaduhu waa heshiisyada… ma jiraan heshiisyo klae oo la gaaro.” Wuxuu intaa ku daray in dadka heley warqadihiisa ay “jeclaan lahaayeen inay sameeyaan nooc kale oo heshiis ah, waxaanan mar walba diyaar u nahay inaan wada hadalno… oo ay ku jiraan Yurub.”

Madaxa ganacsiga Midowga Yurub, Maros Sefcovic, ayaa Isniintii sheegay in canshuur 30% ah ay “si dhab ah u mamnuuci doonto” ganacsiga labada dhaqaale. Wuxuu sheegay inuu sii wadi doono wadahadalka saraakiisha Mareykanka. Wuxuu yiri, “Ma qiyaasi karo inaan ka tago iyadoon dadaal dhab ah la samayn.”

Laakiin Sefcovic wuxuu intaa ku daray in wasiirrada ka socda 27-ka dal ee Midowga Yurub ee Isniintii ku kulmay Brussels ay caddeeyeen in haddii aan heshiis la gaarin, Midowga Yurub ay u baahan tahay inay qaaddo tallaabooyin ay ku ilaalinayso dhaqaalaha iyadoo soo rogeysa waxa uu ugu yeeray tallaabooyin dib u habeyn ah oo Mareykanka lagu soo rogo.

Intii lagu jiray shirka Midowga Yurub, wax yar ka hor hadalladii Trump ee Aqalka Cad, aragtida ah in Midowga Yurub ay tahay inuu ka jawaabo haddii aan heshiis la gaarin, “wuxuu ahaa kii ugu xooganaa ee aan arko tan iyo markii aan bilownay wadahadalka Mareykanka,” ayuu yiri Sefcovic. “Wax walba waxay saaran yihiin miiska, laakiin waxaan u qaadi doonnaa tallaabo.”

Mid ka mid ah siyaabaha lagu muujin karo awoodda Midowga Yurub, sida ay qaar ka mid ah saraakiisha Yurub ku doodeen, waa iyada oo loo maro qalab sharci ah oo aan wali la tijaabin oo loo yaqaano qalabka ka hortagga cadaadiska (anticoercion instrument), kaas oo u oggolaan kara canshuuro lagu soo rogo adeegyada Maraykanka, iyo tallaabooyin kale. Dhoofinta adeegyada Maraykanka ee Midowga Yurub waxaa ka mid ah adeegyada maaliyadeed iyo badeecadaha dhijitaalka ah sida xayaysiinta online-ka ah. Ma cadda sida saxda ah ee Midowga Yurub uu u adeegsan karo qalabkan.

Xulashooyinka kale ee hoos yimaada qalabka ka hortagga cadaadiska waxaa ka mid ah xaddididda xuquuqda hantida aqooneed ee shirkadaha Maraykanka ee Yurub ama adkeynta ka qayb qaadashadooda qandaraasyada dadweynaha. Madaxweynaha Guddiga Yurub, Ursula von der Leyen, ayaa bishii Abriil soo jeedisay in Midowga Yurub ay ka fiirsan karto canshuur lagu soo rogo dakhliga xayaysiinta dhijitaalka ah ee shirkadaha teknoolajiyadda Maraykanka.

Von der Leyen ayaa Axaddii sheegtay in Midowga Yurub ay sii wadi doonto gorgortanka ilaa Agoosto 1. Waxay sheegtay in qalabka ka hortagga cadaadiska uu yahay xaalado gaar ah, iyadoo intaa ku dartay, “Weli halkaas ma gaarin.”

Caqabadaha Midowga Yurub ka hor taagan marka ay tixgelinayaan aargoosi kasta oo suurtagal ah ayaa ah in Trump uu canshuuraha ku xiray siyaasado aan la xiriirin ganacsiga. Midowga Yurub wuxuu wali ugu tiirsan yahay Mareykanka dhanka amniga Yurub, waxaana saraakiisha ka walaacsan yihiin in Trump uu mar kale gooyo taageerada Ukraine, kadib markii Isniintii uu ku dhawaaqay in Mareykanka ay Yurub ka iibin doonto hub si ay u hubeeyaan ciidamada Kyiv.

What Somalia can do after Kenya’s visa-free policy snub?

MOGADISHU, Somalia – Kenya’s much-publicized visa-free policy for African countries has triggered diplomatic ripples across the Horn of Africa after it emerged that Somalia—and Libya—were conspicuously excluded from the initiative.

The move, framed by Nairobi as part of a broader plan to open Kenya’s borders to African travelers and boost tourism and investment, has instead exposed deep geopolitical rifts with its eastern neighbor. Citing “prevailing security challenges and instability,” Kenya’s Interior Ministry said Somali nationals would still need to apply for traditional visas, even as the rest of the continent gains simplified access through a new Electronic Travel Authorization (ETA) system.

For Somalis, the policy amounts to a diplomatic slap in the face—and one with economic and social consequences.

The irony has not gone unnoticed. Kenya and Somalia are formal partners in the fight against the Al-Shabaab insurgency, with the Kenyan Defence Forces (KDF) deployed inside Somalia under the African Union Transition Mission in Somalia (ATMIS). Both countries have paid a heavy price in that fight. Yet, despite this shared security burden, Kenya has chosen to single Somalia out as a risk.

“This decision feels less about security and more about politics,” said a Somali diplomat speaking on condition of anonymity. “We’ve worked together on counterterrorism, yet Somalia is excluded while other conflict-affected states are included. What signal does that send?”

Indeed, other African countries facing internal instability—such as Sudan, the Democratic Republic of Congo, and the Central African Republic—remain eligible for Kenya’s ETA system. This raises uncomfortable questions about whether Somalia is being unfairly stereotyped, particularly given its significant recent progress in security and governance.

From maritime feud to migration friction

The visa snub comes against the backdrop of a profoundly complex relationship. In 2021, the International Court of Justice (ICJ) ruled largely in Somalia’s favor in a maritime border dispute involving potentially oil-rich waters. Kenya rejected the ruling outright, further straining relations.

Although both countries have since restored diplomatic ties, trust remains fragile. This latest incident risks reigniting tensions at a time when regional cooperation is crucial—particularly as Somalia prepares for the drawdown of ATMIS forces and pushes for economic reintegration into the region, including entry into the East African Community (EAC).

Kenya is one of Somalia’s largest trading partners, with significant flows of goods, services, and people across the border. The multimillion-dollar khat (miraa) trade alone provides a critical source of income for Kenyan farmers and Somali vendors. Nairobi also hosts tens of thousands of Somali nationals, including students, patients seeking healthcare, and business owners—many of whom are based in Nairobi’s Eastleigh neighborhood.

For this community, the visa decision is more than symbolic—it affects real lives and livelihoods.

“We have bilateral agreements that support free movement, but now we are treated like outsiders,” said a Somali trader in Eastleigh. “This hurts our businesses, and it hurts our dignity.”

Educational access, medical travel, and trade logistics are all likely to suffer, particularly for Somalis who rely on frequent travel to Kenya for schooling, treatment, and supply chains.

Mogadishu’s muted response

So far, Somalia’s federal government has remained notably silent. No public statement has been issued condemning or even questioning the Kenyan decision, prompting confusion and frustration among citizens.

Analysts suggest the silence could be strategic—part of behind-the-scenes diplomacy aimed at resolving the issue quietly. However, the lack of visible leadership has created a vacuum in public discourse, resulting in criticism that the government is failing to defend its citizens or assert national dignity.

“The risk is that this silence will be interpreted as weakness,” said regional analyst Abdullahi Warsame. “If Somalia doesn’t push back, it could set a precedent for future exclusions.”

To respond effectively, Somalia must strike a balance between diplomacy and assertiveness. Several strategic options are on the table:

1. Direct diplomatic pressure: Somalia should urgently seek high-level dialogue with Kenya, formally object to the exclusion, and request a clear timeline for inclusion in the visa-free framework. These talks should highlight the shared security context and emphasize the negative impact on cross-border trade and people-to-people ties.

2. Suspend Miraa imports: Given that Somalia is one of the largest markets for Kenyan miraa, Mogadishu could consider temporarily halting khat imports as a form of economic leverage. A suspension would not only signal profound dissatisfaction but also create pressure within Kenya’s agricultural and trade sectors—particularly in regions that rely on the Somali market.

3. Tighten work Visas for Kenyans: Thousands of Kenyans work in Somalia, including in telecommunications, education, hospitality, and aid organizations. The Somali government could introduce stricter visa regulations or higher fees for foreign workers from Kenya—similar to the bureaucratic barriers now imposed on Somalis. While such a move should be carefully calibrated to avoid harming bilateral interests, it would demonstrate Somalia’s willingness to reciprocate if mistreated.

A moment of reckoning

Domestic political calculations and security concerns may guide Kenya’s visa policy, but its regional impact is undeniable. For Somalia, this is not merely a matter of mobility—it’s a question of dignity, sovereignty, and equality within the African community.

The challenge now for Mogadishu is to transform frustration into a strategic opportunity: to assert its progress, broaden its alliances, and ensure its voice is heard—loudly and clearly—on the regional stage.

If Somalia remains silent, others will define its place in the region. If it speaks and acts decisively, this moment could mark not just a setback—but a turning point.

President Trump urges swift resolution for Nile Dam dispute

WASHINGTON, USA – President Donald Trump has issued a fervent call for an urgent resolution to the long-running dispute over the Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD), characterizing the situation as an “existential” matter for Egypt, remarks, made during a meeting with NATO Secretary-General Mark Rutte.

“The dam has become a very serious problem,” Trump stated, emphasizing that the dispute transcends mere regional tension to become “a human and national issue for Egypt.”

“This dam represents life itself for the Egyptian people,” he stressed, urging a swift solution. “We have to find a solution, and we have to find it quickly.”

Trump’s comments, made as he discussed broader regional stability and transatlantic cooperation with Rutte, mark one of the strongest international appeals in recent months for accelerated negotiations. While the specific context of U.S. financial support mentioned by Trump for the dam’s past construction remains a point of contention and has been refuted by Ethiopian authorities who maintain the project is entirely self-funded, his renewed focus highlights the persistent deadlock.

A decade of dispute

Construction of the GERD, situated on the Blue Nile near Ethiopia’s border with Sudan, began in 2011. The project has since been a source of significant friction between the three Nile Basin countries: Ethiopia, Egypt, and Sudan.

Ethiopia views the GERD as a cornerstone of its development and energy ambitions. The dam, Africa’s largest hydroelectric project, is set to be inaugurated in September 2025, following its filling in five stages between 2020 and 2024.

Once fully operational, it is expected to generate over 5 GW of electricity, more than doubling Ethiopia’s current power production and potentially transforming the nation of over 120 million people into a net energy exporter. Ethiopia maintains that the dam is vital for its electrification goals, as nearly half of its population still lacks access to electricity.

Conversely, Egypt, which relies on the Nile for approximately 97% of its fresh water, perceives the dam as an existential threat to its vital water supply. With a population of nearly 100 million, Cairo fears that a significant reduction in Nile flow could cripple its agriculture and severely impact its populace. Egypt has historically invoked its “natural and historical rights” to the Nile waters, often citing colonial-era agreements that allocated the vast majority of the river’s flow to itself and Sudan.

Sudan, positioned downstream from the GERD, has also expressed concerns. While recognizing the potential benefits of regulated water flow and flood protection from the dam, Khartoum has cautioned that Ethiopia’s unilateral actions could affect the safety of its own dams and water allocation. Sudan’s position has at times vacillated, seeking a balance between its own developmental needs and alignment with Egypt’s grievances.

Stalled negotiations  

Negotiations aimed at a binding agreement on the GERD’s filling and operation have spanned over a decade, mediated by various international actors including the United States and the African Union, but have consistently failed to yield a comprehensive accord. Egypt announced the collapse of the latest round of GERD talks in December 2023, citing Ethiopia’s rejection of proposed technical and legal frameworks.

President Donald Trump’s administration had previously attempted to mediate the dispute, with some of those efforts drawing criticism for perceived partiality towards Egypt. In 2020, Trump controversially suggested Egypt might “blow up” the dam, a remark that drew strong condemnation from Ethiopia.

“We are trying to help reach a deal,” Trump concluded in his recent remarks, underscoring the urgency. “There’s no time to waste.”

The ongoing dispute remains a critical point of regional instability. While Ethiopia celebrates the imminent inauguration of the GERD as a symbol of national achievement and self-reliance, Egypt continues to seek international guarantees for its water security. The path to a mutually acceptable resolution remains elusive, with calls for accelerated and impartial negotiations persisting as the dam moves towards full operation.

JARMALKA oo shaaciyey sababta loo tarxiilay Soomaalidii laga soo dejiyey Muqdisho

Muqdisho (Caasimada Online)- Diyaarad gaar ah oo ka soo baxday shalay gelinkii dambe garoonka diyaaradaha Leipzig ayaa sideed qof oo Soomaali ah maanta ka soo dejisay magaalada Muqdisho, sida ay dowladda Jarmalku sheegtay.

Sida lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay xafiis-goboleedka magangalyada iyo dib u celinta ee gobolka Bayern, sideeda qof ee la celiyay ayaa aheyd arrin sharciyan loo baahnaa in dadkaas dalka laga saaro.

Lix ka mid ah sideeda qof ee lasoo celiyay waxaa lagu qaaday sharciga gobolka Bavaria, waxaana lagu helay dambiyo kala duwan.

Dambiyada lagu helay dadkan waxaa ka mid ah isku day dil, kufsi, dil-bareer ah, dhaawacyo halis ah, dhac, iska caabin ciidamada ammaanka iyo kuwa kale.

War-saxaafadeedka ayaa lagu sheegay in gobolka Bayern ay ka go’an tahay in ay siiyaan mudnaanta kowaad sidii dib loogu celin lahaa dambiilayaasha la doonayo in dalka laga saaro.

Sidoo kale waxay dowlada sheegtay in si degdeg ah oo wax ku ool ah ay u masaafurineyso dadka ay tahay in dalka ay ka baxaan gaar ahaan dambiilayaasha iyo kuwa rabshadaha sameeya. Waxay kaloo sheegtay dowladda in tani ay ku timid iskaashiga xoogan ee ka dhexeeya xafiisyada dowladda iyo booliska.

Warbaahinta maxalliga ah ee Soomaaliya ayaa ku warramay in dadkaas ay Muqdisho gaareen, laakinse si rasmi ah dawladda Soomaaliya ugama hadlin Guddoomiyaha dhawaan la doortay dallada guud ee jaaliyadaha Soomaalida Jarmalka, Ibraahim Isxaaq Xuseen, oo aan la xiriirnay waxa uu noo sheegay in warka dadka la celinayo lagu qoray wargeysyada dalka, dowladda hadda dalka ka talisana ay ka duwan tahay dowladihii ka horeeyay.

“Dowladda cusub ee hadda dhalatay waxay wax badan ka badashay nidaamkii hore ee dowladihii hore ku shaqeyn jireen, qofkii dambi ka gala wadankan waxaa lagu celin doonaa dalkiisa taas ayey daba socotaa.”

Dad badan oo Soomaali ah ayaa ka baqa in dalalkooda dib loogu celiyo marka la diido codsigooda magangalyo doonka balse Ibraahim waxa uu sheegay in aysan arintan sidaa aheyn.

“Qof kasta oo Soomaali ah waxa uu la mid yahay dadka kale ee magangalyo doonka ah, wax gooni ah oo Soomaalida saameyneyso ma jiraan” ayuu Ibraahim oo intaas ku daray in dadka marka ay raacaan nidaamka aysan wax dhibaato ah la kulmeynin.

“Waxyaabaha lagu kala duwan yahay ayaa ah qofka haddii sidii loogu talogalay uu waddankan magangalyo u weydiisto, hadii uu sharci ka helay iyo hadii uusan ka helin oo sidaas xuquuqdiisa u raadsado, sida dadka kale u nool yihiin ayuu u noolaanayaa”.

Dadka aan u dhalan dalka marka ay dhibaato geystaan waxaa soo baxaya wax badan oo keenaya in qofka laga hadlo joogistiisa.

“Marka uu dhibaato geysto qofka sida kufsiga, dad uu dilo ama dhaawac geysto, qofkaas marka ay dowlada xirto oo waqti dheer lagu xukumo, dowladda waxay badanaa sameysaa in wadanka uu ka yimid qofka lagu celiyo” ayuu yiri Ibraahim oo sheegay in aysan qof kasta saameyneynin arrinta dib u celinta.

“Dadka kale ma saameynso, qofkasta oo Soomaali ah oo wadanka si nidaam ah oo dowladda ogoshay wadankan wuu ku noolaan karaa”.

Guddoomiye Ibraahim wuxuu kula taliyay dhammaan Soomaalida ku nool Jarmalka in ay raacaan nidaamka dalka u degsan.

“Dhammaan bulshada Soomaaliyeed, kuwii hore u joogay iyo kuwa hadda imaanaya waa in qof kasta u hoggaansamo nidaamka wadankan aan ku noolnahay”.

Waxyaabaha inta badan dadka lagula taliyo ayaa ah in ay waxbartaan oo shaqeystaan dadkana ay dhexgalaan haddii ay doonayaan wadanka in ay si fiican ugu sii noolaadaan.

Dhan kale, qunsulka safaaradda Soomaaliya ee Jarmalka, Daahir Salaad Xasan, ayaa hore meel fagaaro ah uga sheegay in ay jiraan Soomaali dambiyo kala duwan xabsiyada ugu jira.

“Waxaan haynaa dhallinyaro badan oo dalkan asaasaq ku noqoday, ma sheeg sheegayo waxay ku noqdeen, laakiin waxaa loo baahan yahay, anaga oo dhan in aan isku kaashano, aan niraahno, gabadhan waxay ku roon tahay in la celiyo si ay nolosheeda dib ugu dhisato, wiilkan wuxuu roon yahay in la celiyo si uu noloshiisa dib ugu dhisto” ayuu yiri Daahir oo intaas ku daray.

“Qof xabsi ku jira oo 10 sano lagu xukumay ama 15 sano lagu xukumay, muxuu Jarmal ka joogaa”.

Dowladda Jarmalka hore waxay u sheegtay inay ka go’an tahay in ay kordhiso dadka ay celineyso si arrintaas ay u joojiso muhaajiriinta imaanaya dalkeeda.

Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo sanadkii hore booqasho ku tagay dalka Jarmalka iyo dhigiisa dalkaas ayaa ku dhawaaqay qorshooyin lagu celinayo Soomaalida aan sharciyan joogi karin dalkaas.

Hoggaamiye Scholz waxa uu sheegay in Soomaali kumanaan gaaraysa ay qeyb ka yihiin dadka magangalyada ka helay Jarmalka, kuwaas oo hadda kaalin wanaagsan ku leh horumarka iyo wada-noolashaha guud ee bulsho-weynta dalkaas.

Sanadkii hore dowladda Jarmalka waxay sheegtay dadka la celinayo in ay sidoo kale dan ugu jirto Soomaali badan oo ku nool jarmalka kuwaas oo si fiican dalka u dhexagalay.

Kulankii madaxweynaha Soomaaliya iyo hoggaamiyaha jarmalka dhexmaray wuxuu xiligaas ka sheegay madaxweynaha Soomaaliya in aysan aheyn Soomaaliya dal dagaal sokeeye ku jira oo ay doonayaan in ay ka helaan Jarmalka maalgelin.

BBC

Somali President’s long trip fuels geopolitical mystery

Mogadishu, Somalia – Somali President Hassan Sheikh Mohamud is currently on his most extended foreign trip to date, a discreet diplomatic offensive that began on July 6 in Egypt and has since taken him to Turkey, with an unconfirmed but anticipated leg in Azerbaijan. The extended tour comes amid heightened regional tensions, particularly concerning Ethiopia’s Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD) and its ambitions for sea access.

President Mohamud’s initial delegation, which included the Minister of Defense and the Intelligence Chief, has reportedly returned to Somalia, leaving him to continue sensitive and, in some cases, undisclosed meetings alone. His last public appearance was on July 11 in Ankara, where he met with Turkish President Recep Tayyip Erdoğan.

Somalia finds itself at a critical juncture, facing significant pressure from its neighboring country, Ethiopia, while simultaneously seeking strategic defense partnerships with Egypt and Turkey. These alliances, however, are complex, as Cairo and Ankara possess divergent interests in the Horn of Africa.

Egypt’s primary concern revolves around the GERD, which Ethiopia is set to inaugurate in September. Cairo fears that the dam will significantly reduce its vital water supply from the Nile River. With a potential military confrontation over the dam looming, Egypt is reportedly seeking Somali consent for land and sea access to launch operations, a proposition Somalia appears to view as mutually beneficial.

Turkey, on the other hand, is keen to expand its economic footprint and access to resources across Africa, with Somalia serving as a crucial entry point. Bilateral defense agreements, offshore oil exploration, and lucrative economic partnerships underscore Turkey’s vested interest in Somalia’s stability and sovereignty.This has led Ankara to position itself as a key defender of Somalia’s interests.

Somalia’s quest for allies

Somalia faces an even more direct and existential threat from Ethiopia’s persistent quest for Red Sea access, including ambitions for seaports, maritime passages, and military bases on Somalia’s coast. This potential encroachment on its sovereignty is forcing Somalia to seek powerful allies actively, and both Egypt and Turkey have seemingly opened their doors to it.

President Mohamud’s current diplomatic efforts are reportedly focused on addressing this critical issue. Beyond Turkey, there are strong indications he may travel to Azerbaijan, a nation with advanced expertise in oil resource utilization. While an official announcement regarding a visit to Baku is still pending, sources suggest it is a highly anticipated next stop on his itinerary.

The current diplomatic maneuvers are set against a backdrop of complex regional dynamics. The Horn of Africa has historically been a hotbed of geopolitical competition, with various regional and international powers vying for influence. Ethiopia’s landlocked status since Eritrea’s independence in 1993 has fueled its persistent desire for direct sea access, often putting it at odds with its neighbors.

The GERD, a massive hydroelectric project on the Blue Nile, has been a contentious issue between Ethiopia, Egypt, and Sudan for over a decade. Egypt views the Nile as its lifeline and fears the dam will threaten its water security.

Turkey’s engagement in Somalia has grown significantly over the past decade, encompassing humanitarian aid, infrastructure development, and military training. This growing presence is often seen as part of Turkey’s broader “opening to Africa” policy.

Somalia, recovering from decades of civil conflict and battling the al-Shabaab insurgency, is leveraging its strategic geographic location and potential natural resources to attract foreign investment and secure defense partnerships. The outcome of President Mohamud’s extensive diplomatic tour will likely have significant implications for the delicate balance of power in the Horn of Africa.

Xasan Sheekh oo dalka uga maqan safarkii u dheeraa iyo xogta xaaladda ku gedaaman

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa dalka uga maqan safarkii ugu dheeraa, kaas oo soo bilowday 6-dii bishaan oo Masar uu aaday, halkaas oo dhiggiisa Cabdalfatax Al-Sisi ay balamo culus ku kala qaateen, kadibna uu ka sii gudbay.

Markii hore Madaxweynaha waxaa dibadda u raacay Wasiirka Gaashaandhigga, Taliyaha Sirdoonka iyo koox ka tirsan xafiiskiisa, laakiin hadda lama wada socdaan, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Dhamaan shaqaalihii Madaxweynaha u raacay safarkaan dibadda ah ayaa dalka dib ugu soo laabtay, waxaana maqan kaligiis, isagoo weli sii wata kulamo qaarkood qarsoodi ah oo xasaasi ah.

Xasan Sheekh oo Masar uga sii gudbay Turkiga, kooxdiisii safarka Qaahira ku reebay, waxaana 11-kii bishaan la soo muujiyey muuqaalkiisii ugu dambeeyey ee kulankii uu Ankara kula yeeshay dhiggiisa Turkiga Erdogan.

Waa safarkii ugu dheeraa ee dibadda u uku qaatay Xasan Sheekh, waxaana la sheegay inuu ka xasaasiyad badan yahay safaradii hore, xaaladda qasan ee gobolka darteed.

Soomaaliya culeyska ugu badan waxay hadda ka dareemaysaa dhanka Itoobiya, iskaashi difaac oo adag ayey Soomaaliya marti uga tahay Masar iyo Turkiga oo aan isku masaalix aheyn.

Masar waxaa quseeya biyo xireenka Nile oo Itoobiya ay dhistay, isla markaana ay xarigga ka jareyso labo bilood kadib, waa bisha September, madaxda lagu casuumay waxaa kamid ah Xasan Sheekh oo sida ay u badan tahay diidi doona.

Maadaama Soomaaliya ay deris la tahay Itoobiya, Masarna aysan huri doonin dagaal si ay u burburiso qorshaha biyo xireenka ee Itoobiya, waxaa lama huraan ah in Masar ay Soomaaliya ka hesho ogolaanshaha dhul iyo bad ay ka dagaalami karto, Soomaaliya ayaa dhankeeda dan ka dhex aragta qorshaha Masar.

Turkiga ayaa dhankiisa daneynaya ka faa’iideysa kheyraadka Soomaliya iyo guud ahaan Afrika, iridda koowaad ee Afrika uu ka soo galo waa Soomaaliya, intaas waxaa dheer heshiisyo difaac oo labada dal ay galeen, sahan shidaal oo xeebaha Soomaaliya ay ku sameeyeen iyo iskaashi dhaqaale oo macaash badan uu Turkigu ka dhex arko, taasi oo muhiim ka dhigeysa inuu difaacdo Soomalaiya.

Soomaaliya waxay dhanka Itoobiya ka wajaheysa khatar ka badan tan Masar ay ka cabaneyso, dekedo, marin biyood iyo saldhig militeri oo badda Soomaaliya ku yaalla ayey dooneysa Itoobiya inay yeelato, taasi oo wax kasta uga daran Soomaaliya, kuna qasbeysa inay xulufo u raadsato, sida muuqatana waxaa hadda albaabada ka furay Masar iyo Turkiga.

Madaxweynaha Soomaaliya oo ku maqan xalka arrintaas ayaa la sheegay inuu safarkiisa Turkiga uga sii gudbay Azerbaijan oo kamid ah dalalka khibradda sare u leh ka faa’iideysiga kheyraadka shidaalka, inkastoo aan safarkaas weli la shaacin hadana waa mid la sugayo.

Soomaaliya iyo Imaaraadka oo wada-hadal yeeshay kadib dhabar-jebintii Abu Dhabi

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Xamza Cabdi Barre, ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay Danjiraha Dowladda Isku-tagga Imaaraadka Carabta u qaabilsan Soomaaliya, Ahmed Juma Al-Rumaithi.

Kulankan ayaa la sheegay inuu qayb ka ah dadaallada lagu xoojinayo xiriirka diblomaasiyadeed ee ka dhexeeya Soomaaliya iyo Imaaraadka Carabta, iyadoo labada dhinac ay si dhow uga wada-hadleen arrimo dhowr ah oo khuseeya iskaashiga labada dal ee ku dhisan wax-wada qabsiga, sida lagu yiri qoraal kooban oo kasoo baxay Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa uga mahad-celiyey Dowladda Imaaraadka Carabta taageerada ay siiso Soomaaliya, gaar ahaan dhinacyada horumarinta iyo gurmadka bani’aadamnimo. Danjire Ahmed Juma Al-Rumaithi ayaa dhankiisa caddeeyey sida Imaaraadka uga go’an tahay xoojinta xiriirka walaaltinimo ee kala dhaxeeya Dowladda Federaalka Soomaaliya.

Kulanka ayaa imanaya xilli Imaaraadka Carabta uu si hoose uga shaqeynayo qorsheyaal dhaawac ku ah danaha qaranka, madax-banaanida iyo midnimada dhuleed ee Soomaaliya.

Caasimada Online ayaa dhowaan werisay in Imaaraatka Carabta uu si xooggan uga shaqeynayo heshiis uu Itoobiya ugu kireynayo saldhig milatari oo uu ka dhisay Somaliland, tallaabadaas oo ah mid si xeeladaysan looga gol leeyahay in lagu wiiqo saamaynta sii ballaaranaysa ee Turkiga uu ku leeyahay Geeska Afrika, sida ay sheegeen saraakiil Soomaali ah iyo ilo xog-ogaal u ah qorshahan xasaasiga ah.

Dhaqdhaqaaqan ay waddo Abu Dhabi ayaa lagu eedeeyay inuu si bareer ah u hurinayo khilaafka halista ah ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya ee ku aaddan helitaanka marin-badeed, taasoo meesha ka saaraysa dhexdhexaadin uu Turkigu hormuud ka ahaa, isla markaana ku riixaysa gobolkan istiraatiijiga ah qalalaase hor leh.

Xudunta qorshahani waa saldhig milatari oo muhiim ah oo ku yaalla dekedda Berbera ee Somaliland, kaasoo uu dhisay Imaaraatka Carabta. Sida ay ilo-wareedyo u sheegeen Caasimada Online, Imaaraatka oo ka walaacsan heshiis difaac oo ballaaran oo ay horaantii 2024 kala saxiixdeen dowladda Soomaaliya iyo Turkiga oo ay xafiiltamaan, ayaa saldhigga u bandhigay dalka aan badda lahayn ee Itoobiya.

Tallaabadan ayaa xal degdeg ah u noqonaysa hamiga Itoobiya ee muddo dheer ahaa inay hesho marin-badeed, iyadoo isku mar wiiqaysa xiriirka Turkiga iyo Soomaaliya, sidoo kalena caqabad ku noqonaysa madax-bannaanida Soomaaliya. Si uu doorkiisa u qariyo, Imaaraatka ayaa la sheegay inuu heshiiska u qaabeeyay mid si toos ah u dhexmara Itoobiya iyo Somaliland, taasoo ka dhigaysa inuu isagu yahay maskaxda aan muuqan ee ka dambaysa xiisaddan sii kordhaysa.

Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo qorshaha Berbera u arkayay mid khatar toos ah oo ay suuragelisay quwad shisheeye, ayaa toddobaad ka hor tegay Qaahira si uu u dardargeliyo heshiis difaac oo uu la galo Masar, oo ah dal ay gobolka ku xafiiltamaan Itoobiya iyo Qatar oo saaxiib la ah Turkiga. Tallaabadan, oo loogu talagalay inay noqoto mid ka hortag ah, ayaa Addis Ababa u fasiratay inay tahay burburkii ugu dambeeyay ee wadahadal kasta oo uu Turkigu hoggaaminayay, taasoo ku kaliftay inay si go’aan leh ugu sii gudubto qorshaha Somaliland.

Guul-darro joogto ah – Sidee Imaaraadku ugu fashilmay dalka kasta oo uu faro-geliyey?

Abu Dhabi (Caasimada Online) – Siyaasadda arrimaha dibadda ee Isutagga Imaaraatka Carabta (UAE) ayaa wajahday caqabado badan sannadihii u dambeeyay. Laga soo bilaabo dhicitaankii Bashar al-Assad ee Suuriya, kaddib markii Abu Dhabi ay gelisay raasamaal siyaasadeed oo aad u weyn sidii ay xiriirka ula caadiyayn lahayd xukuumaddiisa, illaa iyo guul-darrooyinkii milateri ee dhowaan soo gaaray Ciidanka Taageerada Degdegga ah ee Suudaan (RSF), oo uu Imaaraatku taageerayay. Inkastoo ay jireen eedeymo la aamini karo oo ku saabsan xasuuq, khamaarradii dhowaa ee Abu Dhabi ay ka gashay gobolka ma aysan miro dhalin.

Taas beddelkeeda, waxay sii xumeeyeen muuqaalka caalamiga ah ee Imaaraatka, waxay iska horkeeneen xulafadiisa Khaliijka, waxayna geliyeen waddo isku dhac ah oo ka horjeedda hadafyada siyaasadda arrimaha dibadda ee Mareykanka.

Maxay Bariga Dhexe dhabarka ugu jeedisay Imaaraatka Carabta?

Kahor weerarkii kediska ahaa ee Jabhadda Xoreynta Shaam (Hayat Tahrir al-Sham’s – HTS) ay ku qaadday xukuumaddii Assad, kaasoo horseeday in xukunka laga tuuro, caadaynta xiriirka u dhexeeya Suuriya iyo wadamada Khaliijka ayaa si xowli ah ku socday, iyadoo Abu Dhabi ay hormuud ka ahayd. Sanadkii 2018, Imaaraatku wuxuu noqday dalkii ugu horreeyay ee Khaliijka ee dib uga fura safaaraddiisa Suuriya, toddobo sano kaddib markii uu xiray markii uu qarxay dagaalkii sokeeye.

Isagoo ka hadlayay munaasabad loogu dabaaldegayay Maalinta Qaranka Imaaraatka oo lagu qabtay Dimishiq, ku-simaha danjiraha Abu Dhabi u fadhiya Suuriya, Abdul-Hakim Naimi, wax shaki ah kama uusan tegin dhinaca uu Imaaraatku ka taagnaa colaadda, “Waxaan rajeynayaa in nabadgelyo, ammaan, iyo xasillooni ay ka hirgasho Jamhuuriyadda Carbeed ee Suuriya iyadoo hoos harsaneysa hoggaanka xikmadda leh ee Dr. Bashar al-Assad.”

Tallaabo kale oo muujineysay xiriirka sii xoogeysanayay, sanadkii 2021, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Imaaraatka, Sheikh Abdullah bin Zayed, ayaa kula kulmay Assad magaalada Dimishiq si ay uga wada hadlaan xoojinta xiriirka dhaqaale ee labada dal.

Kulankaas ayaa cambaareyn kala kulmay maamulka Biden.

“Waxaa na walaaciyay wararka ku saabsan kulankan iyo fariinta uu dirayo,” ayuu afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Ned Price ku sheegay shir jaraa’id. “Sidaan horay u sheegnay, maamulkan ma muujin doono wax taageero ah oo lagu caadiyaynayo ama lagu soo celinayo sumcaddii Bashar al-Assad, oo ah kaligii-taliye arxan daran.”

Assad ayaa markii dambe booqday Imaaraatka sanadkii 2022, taasoo ahayd safarkiisii ugu horreeyay ee diblomaasiyadeed oo uu ku tago dal Carbeed tan iyo markii uu qarxay dagaalkii sokeeye. Booqashadu waxay ahayd mid si toos ah uga horjeedday maamulka Biden, kaasoo isku daygiisii ahaa in la go’doomiyo Madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin, oo ah xulafo muhiim ah oo Assad leeyahay, uu ku guuldareystay inuu ka helo taageero ku filan wadamada Khaliijka.

Bishii Janaayo 2024, Abu Dhabi waxay soo gabagabeysay geeddi-socodkii dib u soo celinta xiriirka ay la leedahay Dimishiq iyadoo u magacawday Hassan Ahmad al-Shihi danjiraha Suuriya, taasoo ka dhigtay markii ugu horreysay ee Imaaraatku uu danjire u magacaabo dalkaas la daalaadhacayay muddo ku dhow saddex iyo toban sano.

Kow iyo toban bilood kaddib markii Imaaraatku uu si buuxda u caadiyeeyay xiriirka uu la leeyahay Suuriya, HTS waxay weerarkeeda ku qaadday xukuumaddii Assad. Iyadoo magaalooyin is-daba-joog ah ay ku dhacayeen gacanta fallaagada, isla markaana uu garwaaqsaday inaan wax gurmad ahi u imaaneyn, maadaama ay wakiillada Iran baaba’een oo Ruushkuna uu ku dhex milmay dagaalkiisa Ukraine, ayuu Assad dalka isaga cararay. Dhicitaanka xukuumaddiisii ayaa meesha ka saartay sannado badan oo raasamaal siyaasadeed ah oo Imaaraatku geliyay soo celinta sumcaddii kaligii-taliye arxan daran, waxayna sii murjisay xiriirka ay la leeyihiin dowladda cusub ee Islaamiga ah, taasoo hadda si shaki leh u eegaysa Abu Dhabi.

In kasta oo uu ahaa weerarka HTS mid lama filaan ah, oo qabtay jilayaal badan oo gobolka ah, haddana raasamaalkii siyaasadeed ee Imaaraatku geliyay caadaynta xiriirka Assad ma uusan keenin wax faa’iido ah xitaa ka hor burburkii xukuumaddiisa. Dhiirigelinta Abu Dhabi ee ay hormuudka uga noqotay dib u soo celinta xiriirka Dimishiq waxaa horseeday labo hadaf: in la yareeyo saameynta Iran ee Suuriya iyadoo la siinayo Assad beddel kale, iyo in la joojiyo ka ganacsiga daroogada captagon ee soo gelaysa Imaaraatka.

Isku daygii saaxiibtinimo ee lala yeeshay Assad wuxuu ku guuldareystay inuu gaaro labada hadafba.

Imaaraatku wax yar ayuu ka faa’iiday xiriirkii uu la lahaa Assad

Captagon, oo ah daroogo synthetic ah oo aad loo qabatimo oo lagu soo saaro Suuriya laguna soo geliyo Khaliijka iyadoo ay ilaalinayaan qoyska Assad, waxay u ahayd xarig nololeed xukuumadda cunaqabateynta culus la saaray, iyadoo lagu qiyaasay inay ka soo gasho dakhli dhan $7.3 bilyan sanadkii. Assad wuxuu u isticmaalay ka ganacsiga Captagon gorgortan ahaan wada xaajoodyada uu la galo wadamada Carabta — isagoo si dhab ah ugu handadaya siyaasado isaga u roon, cabsi gelintuna ay tahay inuu ku faafiyo cudurka daroogada gudahooda.

Markii ay caadeysay xiriirka ay la leedahay dowladda Assad, Abu Dhabi waxay rajeyneysay in xukuumaddu ay qaadi doonto tallaabooyin lagu xakameynayo ka ganacsiga daroogada sharci-darrada ah. Si kastaba ha ahaatee, daroogooyinku waxay sii wadeen inay si aan xannibaad lahayn u soo galaan Imaaraatka, maadaama uu Assad diiday inuu ka tanaasulo il-dakhli oo sidaas u weyn. Bishii Febraayo 2023, saraakiisha Gegida Diyaaradaha Abu Dhabi waxay qabteen nin watay 4.5 milyan oo kaniini oo Captagon ah oo ku qarsoon qasacado cunto ah isagoo isku dayayay inuu ka gudbiyo kastamka.

Sannadkaa dabayaaqadiisii, mas’uuliyiinta Dekedda Jebel Cali waxay qabteen 86 milyan oo kaniini oo Captagon ah oo ku qarsoonaa shan konteenar oo maraakiib ah, kuwaasoo qiimahooda suuqa lagu qiyaasay in ka badan $1 bilyan.

Dadaallada Imaaraatka ee ahaa in Assad laga fogeeyo Iran ayaa sidoo kale fashilmay, maadaama aysan Dimishiq muujin wax calaamad ah oo ay ku dhimayso xiriirka ay la leedahay Tehran. Iran waxay u ololeysay soo celinta xiriirka u dhexeeya Assad iyo wadamada deriska ah, iyadoo u arkeysa caadaynta aan kharashka lahayn ee mid ka mid ah xulafadeeda muhiimka ah ee gobolka inay faa’iido u tahay amnigeeda.

Intii lagu guda jiray booqasho uu ku tagay Dimishiq sanadkii 2022, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Iran, Amir-Abdollahian, wuxuu ka hadlay dadaalka caadaynta Carabta iyo Suuriya, “Waan soo dhaweyneynaa xaqiiqda ah in qaar ka mid ah wadamada Carabta ay isku dayayaan inay caadeeyaan xiriirka ay la leeyihiin Jamhuuriyadda Carbeed ee Suuriya iyagoo qaadanaya hab cusub. Waan ku faraxsanahay.”

Ku khamaaridda in Assad uu xukunka sii heyn doono ma ahayn khamaarkii xumaa ee keliya ee Imaaraatku uu ka galay gobolka; Ciidanka Taageerada Degdegga ah (RSF), oo ah kooxda maleeshiyada ah ee Abu Dhabi ay taageereysay si ay ugu guuleystaan dagaalka sokeeye ee Suudaan, ayaa hadda dib u gurasho ku jira kaddib markii ay horumarro xawli ah sameeyeen bilowgii colaadda.

Sidee ayuu Imaaraatku uga jawaabay dagaalkii sokeeye ee Suudaan?

Dagaalka sokeeye ee Suudaan wuxuu ka dhashay khilaaf hoggaamineed oo u dhexeeyey General Mohamed Hamdan “Hemedti” Dagalo, taliyaha RSF, iyo General Abdel Fattah al-Burhan, madaxa Ciidamada Qalabka Sida ee Suudaan iyo madaxweynaha aan rasmiga aheyn ee dalka. Labada jeneraal waxay isku khilaafeen siyaasadda qaran iyo sida maleeshiyada Hemedti oo ka kooban 100,000 oo askari loogu dari lahaa ciidanka.

Rasaastu waxay dhacday Abriil 15, 2023, markii Ciidamada Qalabka Sida ee Suudaan ay ka jawaabeen wax ay u arkeen inay yihiin ciidan geyn colaadeed oo ay samaysay RSF. Sida dagaallada sokeeye badankood, dadka rayidka ah ayaa ku dhex jira israsaasaynta, taasoo horseeday dhimashada tobanaan kun oo qof, macaluul baahsan, iyo dhibaato qaxooti oo keentay in ka badan 12 milyan oo reer Suudaan ah ay ka barakacaan guryahooda.

Abu Dhabi waxay miisaankeeda saartay Hemedti iyo ciidankiisa RSF kaddib markii ninka xoogga badan uu helay kalsoonida Imaaraatka, isagoo ciidamadiisa u diray inay ka dagaallamaan dagaalladii Imaaraatka ee Yemen iyo Libya. Imaaraatku wuxuu Hemedti u arkaa ilaaliyaha kaydkiisa dahabka ee Suudaan, iyo sidoo kale maalgashiyadiisa kale ee dalka, sida qorshayaashiisa horumarinta dekedaha ee balaayiinta dollar ah. Markay taageerto Hemedti, Abu Dhabi waxay dooneysaa inay hubiso in marka colaaddu ay degto, ay saami ku yeelan doonto mustaqbalka Suudaan.

Inkastoo ay si isdaba joog ah u sheegtay dhexdhexaadnimadeeda, Imaaraatku wuxuu ahaa ka-qaybgale firfircoon oo colaadda ka tirsan, isagoo sii dheereeyay dagaalka isagoo hub siinaya RSF kuna xoojinaya darajooyinka maleeshiyada calooshood-u-shaqaystayaal.

Warbixin baaritaan ah oo uu sameeyay The Wall Street Journal ayaa lagu ogaaday in Global Security Services Group (GSSG), oo ah shirkad amni oo gaar loo leeyahay oo fadhigeedu yahay Abu Dhabi, ay qoratay calooshood-u-shaqaystayaal reer Colombia ah si ay uga dagaallamaan Suudaan. GSSG, oo ku xayaysiisa website-keeda inay tahay bixiyaha keliya ee amniga gaarka ah ee dowladda Imaaraatka isla markaana ku faanta liiska macaamiisha oo ay ku jiraan wasaarado badan oo dowladda Imaaraatka ah, ayaa fududeysay geynta calooshood-u-shaqaystayaasha Colombia ee colaadda iyadoo ka soo tahriibinaysa xadka Libya oo ay gelineyso gobolka Darfur ee ay maamusho RSF.

Intaa waxaa dheer xoojinta darajooyinka RSF, Abu Dhabi waxay sidoo kale isticmaashay marmarsiiyo gargaar bani’aadamnimo si ay hub ugu gaarsiiso maleeshiyada. Sida ka dhacday Uganda, markii saraakiisha Gegida Diyaaradaha Entebbe ay baareen diyaarad xamuul ah oo uu soo diray Imaaraatku, halkii ay ka heli lahaayeen gargaar bani’aadamnimo sida ku cad liiska duulimaadka, saraakiishu waxay heleen sanduuqyo ay ka buuxaan rasaas iyo hub loogu talagalay RSF.

Marka aysan shaacin taageerada ay u heyso RSF, Abu Dhabi waxay dooneysaa inay u isticmaasho maleeshiyada si ay ugu hormariso danaha ay ka leedahay Suudaan iyadoo isla markaa iska fogeyneysa koox maleeshiyo ah oo lagu yaqaanno xadgudubyada xuquuqda aadanaha.

Warbixin ay soo saartay Amnesty International oo cinwaankeedu yahay Dhammaanteen way na kufsadeen: Rabshadaha Galmada ee ka dhanka ah Haweenka iyo Gabdhaha Suudaan ayaa iftiimisay dhaqanka kufsiga ee nidaamsan ee RSF. Warbixintu waxay diiwaangelisay 36 kiis oo kufsi ah oo ay maleeshiyadu u geysteen haween iyo gabdho da’doodu gaarayso ilaa 15 sano. Mid ka mid ah kiisaska waxaa ka mid ah sheeko naxdin leh oo ku saabsan kalkaaliso caafimaad oo ka timid gobolka Khartoum oo ay maleeshiyada RSF ka afduubteen gurigeeda oo la geeyay isbitaalka Al-Amal, halkaas oo lagu qasbay inay daweyso dagaalyahannada RSF ee dhaawaca ah. Maalintii labaad ee maxbuusnimadeeda, sideed askari oo RSF ah ayaa soo galay qolkeedii lagu hayay waxayna bilaabeen inay garaacaan oo kufsadaan, taasoo keentay in nabarkeedii qalliinka dhalmada (C-section) ee aan weli bogsan uu furmo.

Amnesty International waxay sidoo kale diiwaan gelisay kiisas addoonsi galmo ah oo ay kooxda fallaagada ahi ka geysteen Khartoum, halkaas oo askarta RSF ay afduubteen haween, xaaladaha qaarna, ay ku hayeen in ka badan 30 maalmood. Haweenka waxaa lagu hayay guryo u dhow baraha kontrol ee RSF waxaana si isdaba joog ah loo jirdilay loona kufsaday.

Xiriirka Imaaraatka ee RSF wuxuu ka dhigay kuwo dembiga la wadaaga

Taageerada joogtada ah ee Abu Dhabi ee RSF, inkastoo ay jirto diiwaanka xun ee maleeshiyada ee xadgudubyada xuquuqda aadanaha, waxay saameyn taban ku yeelatay muuqaalkeeda caalamiga ah. Saraakiisha Imaaraatka waxay isku arkeen Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda (International Court of Justice), iyagoo iska difaacaya eedeymaha ku lug lahaanshaha xasuuq oo ay u soo jeedisay dowladda Suudaan, taasoo ku eedeysay dalka Khaliijka inuu taageerayo RSF xilli ay maleeshiyadu ku xasuuqday kumanaan qof Galbeedka Darfur.

In kasta oo maxkamaddu ay aakhirkii laashay dacwaddii Suudaan sababo la xiriira awooddeeda garsoor, halkii ay ka ahaan lahayd mudnaanta dacwadda, go’aanku ma uusan tirtirin dhaawaca sumcadda ee soo gaaray Imaaraatka.

Si ka duwan go’aan la’aanta Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda, Janaayo 7, 2025, Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka waxay soo gabagabeysay in RSF ay xasuuq ka geysatay Suudaan waxayna cunaqabateyn ku soo rogtay toddobo shirkadood oo fadhigoodu yahay Imaaraatka oo xiriir la leh maleeshiyada.

Kaliya ma ahan in taageerada Abu Dhabi ee RSF ay sii xumaysay muuqaalkeeda caalamiga ah, laakiin sidookale waxay albaab u furtay Sacuudi Carabiya, oo ah tartame istiraatiiji ah oo Imaaraatka kula jira gobolka, si ay isu muujiso inay tahay awood xasillooni keenta iyadoo taageereysa dowladda Suudaan ee ka soo horjeedda kooxda fallaagada ah ee Imaaraatku taageero.

In kasta oo labada dal ee Khaliijku ay horay isugu aragti ka ahaayeen arrimo ay ka mid yihiin welwelka ay ka qabaan saameynta sii kordheysa ee Iran ee gobolka iyo baahida loo qabo in la xakameeyo Qatar siyaasaddeeda arrimaha dibadda ee aan caadiga ahayn intii lagu jiray Guga Carabta, haddana waxaa soo baxay kala duwanaansho dhowaanahan.

Imaaraatku wuxuu sii waday siyaasaddiisa arrimaha dibadda ee faragelinta ku dhisan, isagoo isticmaalaya hantidiisa baaxadda leh si uu gobolka ugu qaabeeyo danihiisa isagoo taageeraya rag xooggan sida Khalifa Haftar ee Libya iyo Hemedti iyo ciidankiisa RSF ee Suudaan.

Taas beddelkeeda, Sacuudi Carabiya waxay dhowaan qaadatay door bani’aadannimo iyo nabad-abuuris, iyadoo si weyn u maalgelisay barnaamijyada gargaarka bani’aadannimo ee Suudaan iyo xayaysiinta hawlgalladeeda caawinta qaxootiga, halkaasoo askarta Sacuudiga lagu arkayo iyagoo ubaxyo ku salaamaya qaxootiga Suudaan markay ka soo degaan maraakiibta.

Faragelinta Abu Dhabi ee arrimaha Suudaan waxay u oggolaatay Riyadh inay qeyb ahaan dib u soo celiso muuqaalkeeda caalamiga ah kaddib taxane khaladaad ah oo gobolka ka dhacay, oo ay ku jiraan dagaalkeedii ba’naa ee Yemen iyo dilkii weriye Jamal Khashoggi ee qunsuliyadda Sacuudiga ee Turkiga.

Imaaraatku wuxuu iska indhotiray danaha siyaasadda arrimaha dibadda ee Mareykanka

Intaa waxaa dheer iska horimaadka Sacuudi Carabiya, siyaasadda arrimaha dibadda ee Imaaraatka ee Suudaan waxay sidoo kale isku dhaceen ololaha cadaadiska ugu sarreeya ee Washington ee Ruushka. Baaritaan ay samaysay SourceMaterial ayaa lagu ogaaday in Imaaraatku uu u isticmaalay calooshood-u-shaqaystayaasha Wagner ee fadhiya Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika (CAR) si ay hub ugu geeyaan RSF.

Sida uu sheegay afhayeenka Isbahaysiga Wadaniyiinta ee Isbeddelka (Coalition of Patriots for Change – CPC), oo ah koox maleeshiyo ah oo la dagaallameysay calooshood-u-shaqaystayaasha Wagner ee CAR, askarta CPC waxay qabteen shixnado badan oo hub ah oo ka yimid Imaaraatka oo ku socday RSF tan iyo markii uu bilowday dagaalka Suudaan. Xilli ay xulafadeeda ugu weyn isu soo uruurineysay xulafada si loo go’doomiyo Ruushka, Abu Dhabi waxay dooratay inay gacan caawimaad u fidiso xukuumadda Putin, taasoo wiiqeysa dadaallada Mareykanka ee lagu cadaadinayo Kremlin-ka.

Inkastoo ay jirto taageerada weyn ee Imaaraatka ee RSF, maleeshiyadu waxay hadda isku aragtaa inay dib u gurasho ku jirto kaddib markii ay si lama filaan ah ku qabteen dowladda Suudaan bilowgii colaadda. Maajo 20, 2025, Ciidamada Qalabka Sida ee Suudaan waxay ku dhawaaqeen inay si buuxda uga saareen ciidamada RSF magaalada caasimadda ah ee Khartoum kaddib guulo isdaba joog ah, oo ay ku jirto qabsashada madaxtooyada iyo garoonka diyaaradaha ee Khartoum.

In kasta oo Imaaraatku uu rajeynayay in taageerada Hemedti ay siin doonto saami siyaasadda Suudaan, xadgudubyada xuquuqda aadanaha ee naxdinta leh ee ay geysteen RSF, oo ay weheliso aqoon-darradooda xagga maamulka, waxay ka dhigan tahay in suurtagalnimada in kooxda fallaagada ahi ay saami ku yeeshaan mustaqbalka Suudaan ay tahay mid aad u yar haddii aanay dhicin isbeddel lama filaan ah oo dhinaca nasiibka ah ee goobta dagaalka.

Laga soo bilaabo Bashar al-Assad ee Suuriya ilaa Hemedti ee Suudaan, Abu Dhabi ma aysan taageerin guuleystayaal. Halkii ay ka adkeyn lahayd awooddeeda gobolka, khamaarradii dhowaa ee Imaaraatku waxay sii xumeeyeen muuqaalkeeda caalamiga ah, waxay qeyb ahaan dib u soo celiyeen sumcadda tartameheeda istiraatiijiga ah, waxayna wiiqeen siyaasadda arrimaha dibadda ee xulafadeeda ugu weyn. Iyadoo Imaaraatku uu sii wado raadinta himilooyinkiisa, Washington waa inay xakamaysaa xulafadeeda si ay u hubiso in siyaasaddeeda faragelintu aysan wiiqin danaha Mareykanka.

Kenya snubs Somalia in visa-free travel policy

NAIROBI, Kenya – Kenya has launched a landmark visa-free policy for all African nations but has pointedly excluded Somalia and Libya, citing national security concerns in a move that has sparked dismay and frustration in Mogadishu.

The new directive, a cornerstone of President William Ruto’s agenda to boost tourism and investment, replaces traditional visas with a mandatory Electronic Travel Authorization (ETA) system. While this streamlines entry for most of the continent, citizens from Somalia and Libya are not eligible for the simplified process and must still undergo conventional visa protocols.

The exclusion has been seen as a significant diplomatic snub by many Somalis, particularly given the extensive trade, security, and diplomatic ties between the two East African neighbors.

The Somali Federal Government has yet to issue a formal statement on the decision, which appears to contradict previous bilateral agreements aimed at easing the movement of people between the two countries.

The policy shift took effect in early 2025, fulfilling a pledge made by President Ruto to make Kenya a “visa-free country.” The stated goal is to eliminate barriers to entry, encouraging tourism, trade, and cultural exchange.

Under the new system, travelers from eligible countries no longer need to apply for visas in advance. Instead, they must obtain an ETA online before their journey by submitting their personal information for pre-screening.

However, a statement from Kenya’s Ministry of Interior and National Administration confirmed the exemption for Somalia and Libya. “The decision was made based on the prevailing security challenges and instability in the two countries,” a ministry official clarified. “This is a temporary measure that will be reviewed as conditions evolve.”

A complex and fraught relationship

The exclusion is a new point of friction in the historically complex relationship between Kenya and Somalia. The two nations are official allies in the fight against the Al-Shabaab militant group, with thousands of Kenyan Defence Forces (KDF) personnel serving in the African Union Transition Mission in Somalia (ATMIS).

Despite this security partnership, diplomatic relations have often been strained. Tensions flared after the International Court of Justice (ICJ) ruled largely in favor of Somalia in a protracted maritime border dispute in 2021, a judgment Kenya has refused to recognize.

Economically, the countries are deeply intertwined. Kenya is a major exporter of goods to Somalia, and the cross-border trade in khat (a mild stimulant also known as miraa) is a multi-million dollar industry that serves as a significant point of economic leverage for Nairobi.

“This is a disappointing step,” said a Somali business owner in Nairobi’s Eastleigh district, a hub for Somali commerce. “We have agreements for free movement, yet we are being singled out. It hurts business, and it hurts the feeling of brotherhood.”

Kenya has long faced threats from Al-Shabaab, which has carried out numerous deadly attacks on Kenyan soil in retaliation for its military presence in Somalia. Kenyan authorities frequently cite these threats when tightening security measures at the border and for visitors.

Libya’s exclusion is linked to the widespread instability and conflict that has plagued the North African nation since the fall of Muammar Gaddafi in 2011, making its security situation analogous to Somalia’s in the eyes of Kenyan policymakers.

While President Ruto’s administration is pushing an ambitious economic agenda of openness, this decision highlights the persistent security challenges that continue to shape its foreign policy, creating an awkward division between Kenya and a neighbor with whom its destiny is inextricably linked.

Germany deports convicted Somali nationals to Mogadishu

MOGADISHU, Somalia – Germany deported eight Somali nationals convicted of serious crimes to Mogadishu on Monday, in a move reflecting a tougher immigration policy and stirring concern among the Somali diaspora.

The deportees, who arrived in the Somali capital on Monday, had been serving sentences in the German states of Bavaria and Saxony for offenses including attempted murder, rape, aggravated assault, and robbery, according to Somali officials.

The deportation follows a high-level agreement on migration cooperation and marks a significant step in Germany’s efforts to repatriate foreign nationals who have committed serious crimes, even to countries with fragile security situations like Somalia.

This action has ignited concern among the large Somali community in Germany, many of whom have precarious legal status and now fear they too could be targeted for removal to the volatile Horn of Africa nation.

High-level agreement on returns

The groundwork for these deportations was laid during a meeting in Berlin in November 2024 between Somali President Hassan Sheikh Mohamud and then-German Chancellor Olaf Scholz. The leaders discussed strengthening bilateral relations and cooperating on migration issues.

Following that meeting, officials from both nations finalized the terms for the return of a specific number of Somali citizens convicted of crimes in Germany.

Somalia’s State Minister for Foreign Affairs, Ali Omar Ali Bal’ad, confirmed the government’s cooperation, seeking to reassure the broader diaspora. He stated that the agreement exclusively targets individuals who have committed serious offenses.

“The Somali government has agreed with Germany on the return of 20 individuals who have completed their prison sentences,” Bal’ad said in a statement. “This only applies to those who have been convicted of crimes. Somalis who are in the country legally or have not committed any crime will not be returned.”

The minister noted that this number is a fraction of the estimated 80,000 Somalis residing in Germany.

The move is consistent with the Chancellor’s publicly stated goal to “finally deport on a large scale those who have no right to stay in Germany. His government has signaled a tougher stance on immigration, particularly emphasizing that the security interests of Germany can outweigh an individual’s claim for protection if they commit serious crimes.

This policy has previously been directed at nationals from countries like Afghanistan and Syria, and its application to Somalia—a nation grappling with decades of conflict and instability—is a notable development.

For years, German courts and international bodies have often blocked deportations to Somalia, citing the dire security risks. The European Court of Human Rights has previously ruled that returning individuals to the conflict-ridden parts of southern and central Somalia could constitute inhuman and degrading treatment.

However, the current German government appears determined to press ahead with the removal of convicted criminals, creating a precedent that is being closely watched by other European nations.

Fears amid ongoing instability

Despite the Somali government’s assurances, the deportations have stoked profound fear within the Somali community in Germany and across Europe. Many fled their homeland to escape violence, political instability, and the militant insurgency of the al-Qaeda-affiliated group, Al-Shabaab.

The security situation in Mogadishu remains perilous. A recent report from the European Union Agency for Asylum (EUAA) highlighted ongoing conflict and rising insecurity, with the civilian population bearing the brunt of the violence. Western governments, including Canada, maintain “Avoid all travel advisories for Somalia, warning of terrorism, kidnapping, and a virtual absence of the rule of law.

“This is causing much fear, said a Somali community organizer in Frankfurt, who asked to remain anonymous due to the sensitivity of the issue. “People who came here seeking safety are now worried that any small mistake could mean being sent back to the place they ran away from.”

The debate over the deportations has also been fierce on Somali social media, with many criticizing the government for cooperating in sending nationals back to a dangerous environment. In contrast, others argue that criminals should not be allowed to tarnish the reputation of the entire diaspora.