Ankara (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa sheegay Talaadadii in Soomaaliya ay si weyn u dareentay taageerada Turkiga xilli dalku uu wajahayo khataro ku aaddan midnimadiisa dhuleed iyo madaxbannaanidiisa.
Shir jaraa’id oo wadajir ah oo ay ku qabteen Madaxweynaha Turkiga Recep Tayyip Erdogan xarunta Madaxtooyada ee Dolmabahce, ayuu Madaxweyne Xasan Sheekh uga mahadceliyay Erdogan taageeradiisa iyo hoggaamintiisa xilliyada adag ee ay ku jirto Soomaaliya.
Madaxweynaha ayaa xusay in gaar ahaan xilligan lagu jiro mowjado khatar gelinaya midnimada dhuleed iyo madax-bannaanida Soomaaliya, ay shacabka iyo dowladda Soomaaliyeed si dhab ah u dareemeen garab istaagga Turkiga iyo dadkiisa.
Wuxuu intaas ku daray in dalkiisu uu ka shaqeynayo dhisidda dowlad xooggan iyo ilaalinta sharafka qaranimada iyo midnimada dhulka.
Xasan Sheekh ayaa dib u xasuusiyay in Turkigu uu horey door dhexdhexaadin ah uga qaatay wada-hadallada u dhexeeya Somaliland iyo Soomaaliya, uuna ilaa hadda wado dadaallo lagu doonayo in arrintaas lagu xalliyo qaab nabad iyo saaxiibtinimo ku dheehan tahay.
Wuxuu sheegay in Erdogan uu mar kale ku celiyay in Turkigu uu garab taagan yahay Soomaaliya, uuna sii wadi doono taageerada dalka, isagoo carrabka ku adkeeyay in taageerada Turkiga ay muhiimad gaar ah u leedahay horumarka, nabadda, xasilloonida, iyo soo kabashada Soomaaliya.
Iskaashiga iyo cambaareynta Netanyahu
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa sheegay in wadahadalladii uu la yeeshay Erdogan ay diiradda saareen sidii loo xoojin lahaa, loona sii ballaarin lahaa iskaashiga labada dal ee dhinacyada kala duwan. Wuxuu xusay in Soomaaliya iyo Turkigu ay sanadihii ugu dambeeyay xoojiyeen iskaashigooda, gaar ahaan dhinacyada amniga iyo gargaarka bini’aadantinimo.
Wuxuu sidoo kale u mahadceliyay dhammaan dalalka walaalaha ah, hay’adaha gobolka, iyo ururrada muujiyay midnimada ay u hayaan Soomaaliya.
Isagoo soo hadal qaadaya Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu, ayuu Madaxweyne Xasan Sheekh sheegay in mowqifkiisa gardarrada ah, oo ay ku jiraan ficillada saameynaya Soomaaliya, uu yahay mid aan la aqbali karin.
Wuxuu sheegay in dhaqanka noocan oo kale ah uu xadgudub ku yahay sharciga caalamiga ah, axdiga aas-aaska Qaramada Midoobay, iyo mabaadi’da dublamaasiyadda iyo heshiisyada mideeyay Midowga Afrika.
Wuxuu hoosta ka xariiqay in xurmada midnimada dhuleed, madaxbannaanida, iyo faragelin la’aanta ay yihiin qiyamka aasaasiga ah ee uu ku dhisan yahay nidaamka caalamiga ah.
Kheyraadka shidaalka iyo gaaska
Madaxweynaha ayaa sidoo kale iftiimiyay iskaashiga u dhexeeya Soomaaliya iyo Turkiga ee ku aaddan sahminta iyo horumarinta kheyraadka shidaalka iyo gaaska, isagoo sheegay in dadaalladaas ay muhiim u yihiin soo kabashada dhaqaalaha iyo xoojinta qaranimada Soomaaliya.
Wuxuu sheegay in hawlaha sahminta ee laga wado xeebaha Soomaaliya ay ilaa hadda muujiyeen natiijooyin wax ku ool ah, isagoo raaciyay in hawlaha qodista la filayo inay bilaabmaan dhawaan, taasoo u oggolaanaysa Soomaaliya inay si dardar leh ku gasho sanadka 2026.
Xasan Sheekh ayaa ku nuuxnuuxsaday in kheyraadka dabiiciga ah ee Soomaaliya uu leeyahay shacabka Soomaaliyeed, isla markaana ay tahay in lagu maamulo isla xisaabtan, caddaalad, iyo mas’uuliyad jiilalka soo socda loo hayo.
Wuxuu sheegay in dadaalladan ay ka tarjumayaan go’aanka Soomaaliya ee ku aaddan horumarinta qaranka, iyadoo isla markaana sii wadaysa difaaca madaxbannaanideeda iyo midnimadeeda dhuleed, oo ay garab taagan tahay dowladda Turkiga.
Hadalka Madaxweynaha ayaa imaanaya xilli Israa’iil ay noqotay dalkii ugu horreeyay ee u aqoonsada gobolka Somaliland inay tahay dal madax-bannaan maalintii Jimcaha.