Aqriso: Agaasimihii Hay’adda Socdaalka ee DF sheegtay in uu baxsad yahay oo iscasilay

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimihii Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda Soomaaliya Cabdulqaadir Cilmi Cali (Cabdul), oo xeer-ilaaliyaha qaranka uu shalay kusoo daray liiska mas’uuliyiin loo haysto musuq-maasuq oo baxsad ah, ayaa sheegay inuu xilkaas iska casilay,

Qoraal dheer oo uu xalay soo saaray ayuu Cabdul ku sheegay inuu is-casilaadiisa u gudbiyay Wasaaradda Amniga Gudaha, isagoo beehiyay inuu wax khalad ah sameeyay. Hoos ka aqriso qoraalka.

War-saxaafadeed: Taariikh: 07/07/2023

Ugu horeyn waxaa mahad leh eebbe SWC oo ii suurtagaliyay muddo ku dhaw 2 sano inaan si hufan u guto waajibaadka qaran ee iga saarnaa hoggaaminta Hey’adda Socdaalka iyo jinsiyadda Soomaaliya oo kamid ah haldoorka hey’adaha dowladda ee bixiya adeegyada bulshada dhammaan dalka oo dhan.

Dowladnimada Soomaaliya waa mid kooban oo sahleysa in laga warqabo habsami socodka hawlaha maalinlaha ah midka ugu sareeya iyo midka ugu hooseya waxa ay qabtaan. Sida ay horay u xaqiijisay Wasaaradda Amniga Gudaha, waxaan ku soo baxay safar horay uqorsheysnaa taas o lagu shaaciyey Warbaahinta Qaranka ee dowladda.

Ma aysan jirin cid ila wadaagtay eed la ii heysto safarka kahor, waana sababta ay Wasaaraddu u shaacisay warqadda. Inkastoo aanan la soo bandhigin nooca iyo waxa aan ku edeysanahay, waa muhiim in sida sharciga Hey’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda qorayo, qodobka 16aad ee Xilka iyo Awoodaha Agaasimaha Guud ee HSJ iyo guud ahaan mas’uuliyadda Hey’adda aysan ahayn meelna uga jirin ururinta iyo maamulidda dakhli dowladeed, waxaana hey’addu si buuxda ah u dhaqangelisay ku dhaqanka Sharciga Maaraynta Maaliyadda Guud ee dalka.

Muddadii aan hogaaminayay Hey’adda Socdaalka iyo Jinsiyadaha waxaa noo suurtagashay oo ay hey’adaha maamulka Maaliyadda iyo dakhliga illaa heer Madaxda Qaranku ka markhaati kaceen kor u qaadista dakhliga qaranka kasoo xarooda adeegyada socdaalka iyo dal-ku galka kasso sare ukacay 40%.

Maalinba maalinta ka danbeysa Hay’addu waxa ay sii gaareysay horumar hor leh, hadii ay ahaan leheed in la dhiso xarumo cusub iyo bar xadudedyo hor leh si adeega dowladda loo gaarsiyo dhamaan muwadininta soomaliyeed meel walba ay joogaan. Waxaa sidoo kale qorshaysan in sanadkan ay dalalka horumaray ee dunida ay aqoonsadaan baasaboorka Soomaaliya oo dadaal badan ku bixinnay.

Hay’adda socdaalka iyo Jinsiyadda waa muraayada dalka, waa Hay’adda kaliya ee si toos ah dalka ugu xirta dunida Inteeda kale. Waxaa nasiibdarro noqotay in sumcadda iyo sharafka hey’adaha dowladda ee lafdhabarka u ahaa kobcinta dakhliga laga dhigay mid si sahal ah loo dhaawaco, ayna gaarto heer dadka Soomaaliyeed iyo saaxiibada Soomaaliya ka caawiya hufnaanta iyo horumarinta dhaqaalaha dalka ay kala garan waayaan cidda ilaalinaysa hey’adaha dhisan iyo cidda duminaysa shuruucda iyo xeerarka lagu xisaabtami karo ee daahfurnaanta iyo maaraynta maaliyadda guud ee dalka.

Hey’ad iyo mas’uul dowladeed waa in la eedayn karo, la baari karo, isla markaana la hor keeni karo garsoor madax banaan, balse, kadib markii aan arkay ogolaansho la’aanta qareenada iyo xaqa cedaysanaha ee nidaaamka garsoor ee baarista la-dagaalanka Musuqa, maqnaanshaha garnaqsiga daahfuran, iyo hab-dhaqanka lagula kacay mas’uuliyiinta iyo saraakiisha dowladeed ee ku xiran sifo aan waafaqsanayn xeerarka dalka iyo dunida, tusaale-na u yahay Agaasimiha Guud ee Wasaaradda Shaqada iyo Arrima Bulshada Cabdullaahi Suldaan, oo la xiray isaga oo aan la caddeyn, gal dacwadeed loo furin oo ilaa hadda ay u doodayaashiisa la’yihiin kiis furan, meel lagu furay iyo goor cadaaladda loo ogalaan doono asagoo waliba xilkii laga qaatay.

Kadib markii aan arkay sida sharciga iyo garsoorka dalka gacmaha loogu wato, garta aan lagu qaadin garsoorka ee xafiisyada lagu go’aamiyo, sida loo siyaasadeenayo hannaanka baarista iyada oo la hiigsanayo jago iyo shaqo, waxaan maanta oo taariikhdu tahay 07/Luulyo/2023 Wasaaradda Amniga Gudaha u gudbiyay Warqadda rasmiga ah ee Iscasilaadayda Xilka Agaasimaha Guud ee Hey’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda.

Maadaama Hay’addu ay tahay muraayaddii Qaranka, si joogta ahna ugu adeegta ummada Soomaliyeed waxaan rajeynaya in madaxda sare ay u xuli doonaan hogaan munaasab ku ah si uusan qalqal ugelin howlaha Hay’adda.

Waxaan ku gunaanadayaa: Mahadcelin iyo dhiirigelin:

Waxaan u mahadcelinayaa Dhammaan Hawlwadeenada HSJ magaalooyinka, xarumaha iyo baraha xuduudaha ka hawlgala ee har iyo habeen u taagan gudashada waajibaadka qaran, waa shaqaale howlkar ah qaarkood shaqeeya maalmaha jimcaha iyo weliba maalmaha ciida madama bar xaduudeedyadu shaqeynayaan hadana ugu xuquuq yar shaqaalaha dowlada, waxaan rajeynayaa in lasii wadi doono dadaalada lagu raadinayo xuquuqdooda.

Waxaan Bulshada Soomaaliyeed uga mahadcelinayaa wadashaqaynta iyo ka faa’iidaysiga adeegga Hey’adda gudaha dalka iyo dibadda isla markaan ay muhiim tahay inaysan ku kadsoomin Dulmiga & marin habaabinta ujeedooyinka gurracan laga leeyahay arimaha Socda.

Waxaan sidoo kale u mahadcelinayaa Hey’adaha Caalamiga ah ce shaqo wadaagta la ah Hey’adda iyo kalsoonida xiriirka wadashaqayneed ee ay la leeyihiin hey’adda. Dhammaan Hey’adaha Dowladda waxaan uga mahadcelinayaa wadashaqaynta ay la leeyihiin Hey’adda Socdaalka iyo Jinsiyadaha.

Waxaana si gaar ah ugu mahadcelinayaa Wasaaradda Amniga gudaha xilku waa meerto, in la kala qaatana waa sunno soo jireen ah, in leys sumcad dilo si loo baneysto xil ka qaadista waa sunno cusub oo la jideeyey balse aan ku ekaan doonin dowladda hadda jirta.

Inta aan anigu ogahay waxaan ka hadli doonaa waqti munaasib ku ah oo aanan fogeyn. “ballanteennu waa shaqo, dalka oo loo shaqeeyo sharciga oo shaqeeya, sharafka iyo xaqqa muwaadinka oo la dhawro.”