Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaareyaashii hore ee Soomaaliya, Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaarke iyo Xasan Cali Kheyre, ayaa galinkii dambe ee Khamiistii soo gaaray magaalada Muqdisho, iyagoo ka qeyb galaya shir ballaaran oo mucaaradku ku qabanayo caasimadda maalmaha soo socda.
Labada hoggaamiye hore waxaa Garoonka Caalamiga ah ee Aadan Cadde ku soo dhaweeyay xildhibaanno federaal ah iyo xulufo siyaasadeed, taasoo muujinaysa dhaqdhaqaaq isa soo taraya oo ay hoggaaminayaan xoogagga mucaaradka ah ee doonaya inay si adag ula xisaabtamaan xukuumadda Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.
Shirka la qorsheeyay, oo lagu tilmaamay inuu yahay “kulanka ugu weyn ee ka dhanka ah dowladda federaalka,” ayaa lagu casuumay siyaasiyiin kala duwan oo mucaarad ah, si ay uga wada hadlaan caqabadaha siyaasadeed iyo kuwa amni ee dalka, gaar ahaan kuwa la xiriira qorshaha doorashooyinka qof iyo cod ee la filayo.
Isbedelkan siyaasadeed ayaa imaanaya xilli xiisadaha siyaasadeed ay sii xoogaysanayaan. Horraantii toddobaadkan, 103 xildhibaan oo ka tirsan labada aqal ee baarlamaanka federaalka ayaa si wadajir ah u soo saaray bayaan ay ku dalbanayaan in Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud xilka ka dego.
Xildhibaanada ayaa ku eedeeyay madaxweynaha inuu ka leexday waajibaadkiisa dastuuriga ah, burburiyay Golaha Wadatashiga Qaranka (GWQ), faragelin ku sameeyay dowlad-goboleedyada Puntland iyo Jubbaland, iyo inuu si gaar ah ugu adeegsaday hantida qaranka ajende xisbiyeed.
Waxay sidoo kale xuseen in Madaxweyne Xasan Sheekh uu ka baxay ballanqaad uu sameeyay 29-kii Maarso oo ku saabsanaa qabashada shir wadatashi qaran, iyagoo ku eedeeyay in xukuumaddiisu ay qaadatay siyaasad kala qaybisa bulshada, taasoo khatar ku ah midnimada dalka.
Dhaliilaha mucaaradka ayaa si gaar ah diiradda u saaray aasaaska xisbiga cusub ee Caddaaladda iyo Xasilloonida (JSP), oo la daahfuray toddobaadkan, iyadoo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu yahay guddoomiyaha xisbiga iyo musharraxa rasmiga ah ee doorashada madaxtinnimada ee 2026.
Masuuliyiinta sare ee xisbiga JSP waxaa ka mid ah Ra’iisul Wasaare Xamse Cabdi Barre, Ra’iisul Wasaare ku-xigeenka Saalax Jaamac, Guddoomiye ku-xigeenka koowaad ee Golaha Shacabka Sacdiya Yasiin, iyo Madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen.
Aasaaska JSP ayaa sii xoojiyay eedeymaha mucaaradka ee ah in madaxweynaha uu isku daray howlaha dowladda iyo dano xisbiyeed, taasoo lagu eedeeyay inay dhaawac ku tahay hufnaanta dowladnimada.
Isagoo ka jawaabaya dhaliilaha loo jeediyay, Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa si adag u difaacay ciidamada qalabka sida, wuxuuna su’aal geliyay ujeeddada siyaasiyiinta dhaleeceeyay awoodda ciidan. “Siyasiga leh ‘cutub ciidan ah ma dagaallami karo’ — muxuu dhab ahaantii sheegaya? Al-Shabaab ma difaacayaa? Dadka ma ruxayaa oo wuxuu leeyahay Muqdisho waa dhici doontaa?” ayuu yiri, mar uu ka hadlayay khudbad uu dhowaan jeediyay.
Shirka mucaaradka ee lagu wado in lagu qabto Muqdisho ayaa la filayaa inuu sare u qaado xiisadda siyaasadeed, iyadoo saameyn ballaaran lagu yeelan karo hannaanka doorashooyinka, xiriirka dowladda dhexe iyo dowlad-goboleedyada, iyo weliba midnimada qaran ee dalka Soomaaliya.
