27 C
Mogadishu
Saturday, June 21, 2025

Sawirro: Maxay ciidamada Mareykanka ka wadaan saldhiggooda Kismaayo?

Kismaayo (Caasimada Online) – Injineerada Ciidanka Mareykanka ee loo diray Koonfurta Soomaaliya ayaa door muhiim ah ka ciyaaraya horumarinta hawlgallada milatari iyo hagaajinta xaaladaha nololeed ee saldhigga Cooperative Security Location (CSL) Kismaayo, taasoo qeyb ka ah dadaallada ballaaran ee ay wadaan Ciidammada Isku-dhafka ah ee Geeska Afrika (CJTF-HOA).

Kooxda 152aad ee Taageerada Injineerada (152nd Engineer Support Company), oo si toos ah looga soo diray gudaha Mareykanka, ayaa loo xil saaray dhismaha kaabayaasha muhiimka ah ee taageeraya diyaar-garowga howlgalka iyo iskaashiga gobolka. Laga bilaabo horumarinta nidaamyada amniga ilaa kor u qaadista tayada nololeed ee ciidamada la geeyey saldhigga, shaqadoodu waxay si toos ah u taageertaa yoolalka fog ee CJTF-HOA ee Bariga Afrika.

“Mashruucyada mararka qaar hal maalin gudahood ayay kaga guuraan marxaladda qorsheynta una gudbaan fulin,” ayuu yiri 1st Lt. Brian Kwong, taliyaha kooxda 152aad. “Maaddaama aan durba joogno goobta, waxaan si degdeg ah u bilownaa shaqada, taasoo naga badbaadineysa waqti iyo kharash.”

Kooxdu waxay si dhow ula shaqeyneysaa qorsheeyayaasha injineerada ee ku sugan Camp Lemonnier, Jabuuti, iyo hoggaanka maxalliga ah ee CSL Kismaayo, iyadoo hadda la wado dhowr mashruuc oo muhiim ah.

Kuwaas waxaa ka mid ah dhismaha xarun caafimaad, casriyeynta goobta cuntada, dhisidda xarun cusub oo jimicsi ah, iyo meelaha lagu kaydiyo dhalooyinka biyaha—adeegyo loo qorsheeyay in lagu dhiirrigeliyo niyadda iyo daryeelka shaqaalaha saldhigga.

“Shaqada aan qabanno si toos ah ayay u taageertaa amniga ciidamada iyo baahiyahooda nololeed ee maalinlaha ah,” ayuu yiri Staff Sgt. Jeffery Fedor, hoggaamiye kooxeed ka tirsan unugga. “Horumarradan waxay CSL Kismaayo ka dhigayaan meel ammaan badan oo si wanaagsan loogu noolaado.”

Kooxda 152aad waxay ku shaqeynayaan deegaan fog oo mararka qaar leh caqabado la saadaalin karin, iyadoo ay wajahaan dhibaatooyin ay ka mid yihiin agab xadidan iyo cimilo daran. Si kastaba ha ahaatee, la-qabsiga duruufaha ayaa ah awooddooda ugu weyn.

“Haddii ay dhacdo dib u dhac ku yimaada sahayda, shaqaale yaraanta, ama cimilada adag, waan la qabsannaa xaaladda waxaana sii wadnaa hawsha,” ayay tiri Sgt. Naomi Velez, oo ah howlwadeenka dhismaha ee kooxda. “Wax walba waxay ku saabsan yihiin adkaysi iyo u heellanaanta himilada.”

Tan iyo markii ay yimaadeen Soomaaliya, injineerada ayaa si weyn uga qayb qaatay dadaallada Mareykanka ee lagu xoojinayo amniga gobolka iyo dhisidda iskaashi dhow oo lala yeesho waddamada martida loo yahay.

“Laga bilaabo bilowgii howlgalkayaga, niyadda kooxda ayaa aad u sarreysay,” ayuu raaciyay Kwong. “Kooxdayadu way ku faaneysaa shaqada ay halkan ka hayaan—waxaana naga go’an inaan dhammeystirno hawsha.”

Muxuu DENI uga jeeday hadalkii iib-gaynta Puntland?

Garoowe (Caasimada Online) – Wasiirka Maaliyadda Puntland, Maxamed Faarax Maxamuud, ayaa faahfaahin ka bixiyay hadal uu dhawaan jeediyay Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, oo si weyn uga dhex abuuray dood iyo falcelin baraha bulshada.

Hadalka Madaxweynaha oo ku saabsanaa “iib-geynta dalka” ayaa dad badan, oo ay ka mid yihiin siyaasiyiin iyo falanqeeyayaal, ku fasireen inuu la xiriiray heshiisyo lagu bixinayo kheyraadka dabiiciga ah ee Puntland, sida macdanta, iyadoo laga cabsi qabay in shirkado shisheeye lagu wareejinayo.

Balse Wasiir Maxamed Faarax ayaa beeniyay eedahaasi, isagoo sheegay in hadalka Madaxweynuhu uusan ahayn mid la xiriira xaraashka kheyraadka, balse uu ahaa mid dhiirigelinaya maalgashi caalami ah oo waxtar u leh dalka. Wuxuu xusay in si qaldan loo turjumay micnaha hadalka Madaxweynaha.

“Iib-geyntii Madaxweynuhu sheegay waxa loo qaatay in waddanka la xaraashayo, laakiin fahamku sidaasi ma ahayn,” ayuu yiri Wasiirku. “Waxaan rabnaa in aan iib-geyno nabadda ka jirta waddankeena, in aan iib-geyno ammaanadeenna, si dalkeena loo maalgashado.”

Wasiir Maxamed Faarax ayaa intaas ku daray in Puntland rabto in ay “iib-geyso” muuqaalka wanaagsan ee ay leedahay: “Waxaa la rabaa sidoo kale in aan iib-geyno dad lala dhaqmi karo in aan nahay, in aan iib-geyno dalkeenna baraf in uusan ka di’in oo qorrax helno sannadkii oo dhan, waxaan rabnaa in aan iib-geyno in waddankeenu ku wacan yahay beerasho iyo maalgashi.”

Wasiirka ayaa ugu dambeyn xusay in Puntland ay dooneyso in ay soo jiidato maalgashi sharci ah oo kaabaya horumarka dhaqaale, isla markaana aanay jirin wax heshiis ah oo lagu xaraashayo kheyraadka dabiiciga ah ee dalka.

The algorithm of Aano: The unraveling of Somali justice

Introduction

In the intricate social fabric of Somali society, a deeply embedded and persistent system of extra-judicial regulation known as aano continues to operate. This system, a form of blood-coded revenge rooted in kinship structures, dictates that grievances against an individual can be answered by targeting any member of their clan.

This practice was starkly illustrated by a recent ambush in Galkacyo, where a man and his wife were killed, not for any personal transgression, but as a consequence of their genealogical affiliation. Their deaths exemplify a chillingly predictable formula: lineage plus location can equal execution.

This article moves beyond mere reportage or memorial to offer a multi-faceted inquiry into the phenomenon of aano. It seeks to understand how a society rich in oral tradition, religious devotion, and communal resilience remains ensnared by a primitive algorithm of revenge that demands retribution not from the guilty, but from the affiliated.

By examining aano through the lenses of classical sociology, Islamic jurisprudence, theories of modernity, and philosophical literature, this analysis posits that aano is more than just a vestige of tradition; it is a complex social institution, a challenge to religious ethics, an insurgency against the modern state, and a profound crisis of moral and individual responsibility.

A Sociological Blueprint: Aano as an Informal Institution

From a sociological perspective, aano is neither chaotic nor irrational. Rather, it functions as a potent informal institution that governs relationships, enforces norms, and attempts to sustain a moral order within a clan-based societal structure. Its logic becomes intelligible when analyzed through foundational sociological theories.
According to Émile Durkheim’s concept of “mechanical solidarity,” social cohesion in certain societies is achieved through likeness, shared identity, and collective conscience.

Traditional Somali society, particularly in its rural and semi-urban forms, exemplifies this model. Within such a framework, an offense against one member of a kinship group is perceived as an attack upon the collective whole. Aano thus emerges as the primary mechanism for restoring group integrity and affirming its boundaries. The underlying principle is that if a member of the collective is harmed, justice must be enacted by the collective, bypassing external legal bodies which are often perceived as non-existent, illegitimate, or ineffective.

This reactionary mechanism creates what can be termed a “moral economy of revenge,” where grievances are not privatized or forgotten but are collectivized and preserved. They are stored within the communal memory, transmitted orally and emotionally across generations, rendering the past a perpetual and urgent present.

This system intersects with what Pierre Bourdieu termed “habitus”—the deeply internalized schemes of perception, thought, and action that guide behavior. For many within these communities, engaging in aano is not a detached, rational calculation but a habitual, almost instinctive response to trauma and dishonor. It feels morally necessary because honor, protection, and deterrence have been culturally coded through retaliatory action.
In the prolonged absence of a functioning state and a neutral, universally accepted judicial authority, aano has filled a significant regulatory void.

However, its persistence signals more than mere institutional failure; it reflects a tacit collective agreement that this brutal system is preferable to a complete absence of social control. It is, in essence, social order maintained by blood. Yet, as the sociologist Anthony Giddens might argue, a tradition that becomes detached from reflexivity risks becoming a form of social inertia. When a society ceases to critically question its rituals, it impedes its own evolution.

Aano, therefore, functions as both a cultural script and a social trap, performing the role of regulation while fundamentally sabotaging the principles of justice it purports to uphold. This exposes a central tension in modern Somalia: the struggle between inherited codes of collective survival and the aspiration for a system of individual justice.

A Theological Contradiction: Aano and the Principles of Islamic Justice

Islam’s legal and moral foundations are unequivocally clear regarding the sanctity of life and the nature of justice. The algorithm of aano—a blood-soaked ledger predetermining guilt by genealogy—stands in direct contradiction to the spirit and letter of Islamic law (Shariah).

The Qur’an establishes guilt as strictly individual. In Surah Al-An’am (6:164), it declares, “No bearer of burdens shall bear the burden of another” (Wa la taziru waziratun wizra oukhra). This verse alone systematically dismantles the logic of aano. A son cannot be executed for his father’s crime, nor a cousin for an uncle’s feud. In the Shariah, justice is intended to be precise, not indiscriminate. Furthermore, the Qur’an elevates the value of every human life, stating in Surah Al-Ma’idah (5:32): “Whoever kills a soul unless for a soul or for corruption [done] in the land—it is as if he had slain mankind entirely.”

The divine logic is universal, not tribal; it mandates a judicial system governed by due process, evidence, and divine law, not communal vengeance.

While Islam permits qisas (legal retribution), it does so within a highly regulated framework requiring proven guilt, witness testimony, and judicial oversight. Crucially, it grants the victim’s family the power to pardon the perpetrator, an act that is consistently encouraged.

In Surah Ash-Shura (42:40), the Qur’an offers a higher moral path: “The recompense for an injury is an injury the like thereof; but whoever forgives and makes reconciliation, his reward is with Allah.” Forgiveness, in Islamic ethics, is not a sign of weakness but an act of profound moral strength.

The persistence of aano reveals a society where pre-Islamic cultural codes (xeer) have, in the domain of life and death, superseded divine legislation. The irony is bitter: a proudly Muslim society allows a practice antithetical to its faith to dictate ultimate outcomes. A genuine societal healing in Somalia necessitates a reclamation of the primacy of Islamic justice—not merely in rhetoric, but in institutional structure. This requires courageous religious scholarship (ulama), impartial courts, and a collective moral awakening to the principle that no individual should be condemned by their surname. In the Islamic worldview, it is not tribe (qabiil) that defines human worth, but piety (taqwa). The two value systems cannot coexist; one must ultimately override the other.

A Civilizational Crisis: Aano as an Insurgency Against Modernity

To inhabit the modern world is to accept a paradigm shift where identity is personal, justice is institutional, and citizenship, not clanhood, defines fundamental rights. Aano is a relic of a pre-modern social organization, and its persistence constitutes a direct challenge to the foundations of modern civilization: the rule of law, the principle of individual responsibility, and the state’s monopoly on legitimate violence. When an individual is killed for the crime of a relative, all three pillars are shattered.

The sociologist Max Weber defined the modern state as the entity that successfully claims the legitimate monopoly on the use of physical force within a given territory. In the terrain governed by aano, this monopoly is effectively revoked. The gunman supplants the court; the clan replaces the constitution; bloodlines supersede legal codes. This is not merely a series of personal tragedies but a systemic, civilizational crisis. Aano is not just a practice of violence; it is an active insurgency against the very project of modernity.

Psychologically, the endurance of aano indicates a deep-rooted crisis of civic identity. In the absence of trust in state institutions, individuals revert to the primordial security of kinship. The clan becomes the default mode of protection, justice, and belonging. This, however, perpetuates a segmented society with vertical loyalties to lineage rather than horizontal loyalties to a nation.

The Somali citizen is thus reduced to a walking archive of ancestral grievances, a placeholder for past wrongs. The modern conception of the individual as a moral agent responsible for their own actions is supplanted by the tribal proxy, condemned in advance by association.

Herein lies a profound paradox: Somali society actively pursues the artifacts of modernity—advanced technology, modern infrastructure, and global connectivity—while clinging to a pre-modern social structure that renders these aspirations fragile. A civic nation cannot be built upon a foundation of ancestral vengeance.

The historical transitions of both Western and Islamic civilizations offer a clear lesson: civilization advances when blood feuds recede and are replaced by centralized justice. For Somalia, the question is existential: can a society modernize its economy and infrastructure while preserving a social algorithm that is fundamentally anti-modern? The future of a stable and sovereign Somalia depends on coding a new algorithm—one where names are not death sentences and no person dies for another’s mistake.

A Dostoevskian Inquiry: Punishment Without Crime, Guilt Without Conscience

To view aano through a Dostoevskian lens is to confront a world stripped of the psychological and moral complexity that defines the human condition. In Crime and Punishment, Fyodor Dostoevsky’s protagonist, Raskolnikov, commits murder based on a cold, ideological calculation. The subsequent narrative is a profound exploration of a soul tormented by guilt, paranoia, and an overwhelming need for confession and redemption. The crime is personal, the guilt is unbearable, and the punishment is internal long before it is legal.

Aano represents the complete inversion of Dostoevsky’s moral universe. It introduces a paradigm of punishment without crime and, for the actual perpetrator, guilt without punishment. The Raskolnikov figure—the individual grappling with moral responsibility—disappears entirely. There is no internal debate, no descent into spiritual crisis, no space for repentance. The intricate moral landscape that Dostoevsky charted is flattened into a binary algorithm: your blood is their blood, therefore you are forfeit. In the world of aano, the soul is irrelevant; only the name and lineage matter.

Dostoevsky’s work is a spiritual interrogation of justice, arguing that its true measure lies in individual moral responsibility. The suffering of his characters stems not from legal sanction but from the soul’s inability to bear the weight of transgression. Aano erases this entire dimension. The executioner in a retaliatory killing often has no personal connection to the victim, only to the victim’s name. The punishment is delivered mechanically, devoid of moral reckoning, while the original crime may be buried decades in the past.
In his novel Demons, Dostoevsky offers a terrifying prophecy for societies that replace divine morality with man-made codes, encapsulated in the dictum: “If there is no God, everything is permitted.” Aano functions as such a code—a primitive, man-made substitute for law, ethics, and theology. Yet, like Raskolnikov’s nihilistic theory, it ultimately collapses under its own moral vacuity because it lacks conscience, mercy, and responsibility. There is no Sonya—no redemptive figure offering grace through faith and humility. There is only the gunman, the grave, and the genealogy.

A Dostoevskian inquiry into aano would focus not on the mechanics of revenge but on its spiritual consequences. What becomes of the human soul in a society where one is raised to believe they must kill or be killed for a deed they did not commit? What moral architecture can such a society construct? And what kind of god is being worshipped—if not a god of justice, then a god of inexorable, inherited vengeance?

Conclusion

In conclusion, the practice of aano transcends a simple calculus of revenge to represent a profound and multidimensional crisis at the heart of the Somali nation. This inquiry has demonstrated that aano is not merely a barbaric relic but a complex and resilient informal institution.

Sociologically, it functions as a system of social order born from the logic of mechanical solidarity, yet it has evolved into a social trap that stifles progress by prioritizing collective liability over individual justice.

Theologically, its persistence reveals a troubling dissonance, where a pre-Islamic cultural algorithm directly contradicts the foundational tenets of Islamic jurisprudence, which sanctify individual responsibility and champion forgiveness.

From the perspective of political philosophy, aano constitutes a fundamental insurgency against modernity itself. It systematically dismantles the pillars of the modern state—the rule of law, civic identity, and the state’s monopoly on violence—trapping society in a paradoxical quest for progress while clinging to a pre-modern code of vengeance. At its most intimate level, it engineers a moral and psychological void, creating a Dostoevskian dystopia of punishment without crime and accountability without conscience, thereby erasing the very concept of the individual as a moral agent.

The challenge posed by aano, therefore, is not simply about ending violence; it is about resolving these deep-seated contradictions. The path forward for Somalia is not merely a matter of institutional reform but of existential choice. It is a choice between the algorithm of inherited vengeance and the principles of individual agency; between a social order defined by bloodlines and one governed by law; between a past that endlessly repeats itself and a future where a citizen’s name is an identity, not a verdict.

Ultimately, to dismantle the machinery of aano is to engage in the most crucial act of nation-building: the coding of a new social contract, one where justice is rendered, not inherited, and where the sanctity of every individual life is finally made absolute.

Mohamed Said Mohamed | Economics Graduate, Gaziosmanpaşa University | 15+ Academic Articles | 35+ Op-eds | Pseudonymous Voice of Unfiltered Truth

U.S. army engineers upgrade key base in Somalia

KISMAYO, Somalia — U.S. Army engineers deployed to southern Somalia are playing a key role in advancing military operations and improving living conditions at Cooperative Security Location (CSL) Kismayo, as part of the broader efforts of the Combined Joint Task Force – Horn of Africa (CJTF-HOA).

The 152nd Engineer Support Company (ESC), forward-deployed from the United States, has been tasked with constructing essential infrastructure that supports both mission readiness and regional cooperation. From enhanced security features to quality-of-life upgrades for deployed personnel, their work underpins CJTF-HOA’s long-term objectives across East Africa.

“Projects can go from planning to execution in as little as a day,” said 1st Lt. Brian Kwong, the officer in charge of the 152nd ESC. “Because we’re already positioned on-site, we’re able to get to work quickly—saving valuable time and resources.”

Coordinating closely with engineer planners at Camp Lemonnier, Djibouti, and local leadership at CSL Kismayo, the team is currently working on several key upgrades. These include the construction of a medical aid station, a renovated dining facility, a new fitness center, and shaded racks for bottled water—amenities aimed at boosting morale and supporting the well-being of base personnel.

“The work we’re doing directly supports both force protection and the daily needs of our Soldiers,” said Staff Sgt. Jeffery Fedor, a squad leader with the unit. “These improvements help make CSL Kismayo safer and more livable.”

Operating in a remote and often unpredictable environment, the 152nd ESC has faced challenges ranging from limited materials to extreme weather. But adaptability remains their strength.

“Whether we’re dealing with supply delays, personnel shortages, or harsh conditions, we adjust and keep moving forward,” said Sgt. Naomi Velez, a construction operator with the team. “It’s about resilience and mission focus.”

Since arriving in Somalia, the engineers have contributed significantly to U.S. efforts aimed at promoting regional security and strengthening partnerships with host nations.

“From the start of our deployment, morale has remained high,” Kwong added. “Our team is proud of the work we’re doing here—and committed to seeing it through.”

Mareykanka oo xukumay nin laga qabtay Somalia isagoo hub laga keenay Iran u wada…

Alexandria (Caasimada Online) – Nin Pakistani ah ayaa Khamiistii lagu helay dambi ah ka qaybqaadasho tahriibin hub Iranian ah oo loo waday fallaagada Xuutiyiinta, kaddib markii lagu qabtay howlgal militari sanadkii hore oo sababay dhimashada laba askari oo ka tirsan ciidamada gaarka ah ee Mareykanka (Navy SEALs), sida ay sheegtay Waaxda Caddaaladda ee Mareykanka.

Ninkan, oo lagu magacaabo Muhammad Pahlawan, 49 jir ah, ayaa ahaa taliyaha doon yar oo ay ciidamada badda Mareykanka ee USS Lewis B. Puller ku qabteen xeebaha Soomaaliya bishii Janaayo 2024, sida ay sheegeen dacwad-oogayaasha.

Markii ay doonidaasi galeen ciidamo ka tirsan SEAL-ka iyo Ilaalada Xeebaha Mareykanka, waxay ka heleen “qalab gantaalaha ballistic-ga ah, qalab gantaalaha lidka maraakiibta ah iyo madaxyo-hub,” kuwaasoo la mid ah kuwa ay Xuutiyiintu u adeegsadeen weerarada ay ku hayaan maraakiibta ganacsiga iyo kuwa ciidamada ee Badda Cas.

Mr. Pahlawan ayaa la qabtay isagoo ay la socdaan saddex nin oo kale. Dacwad-oogayaashu waxay sheegeen inuu la shaqaynayey laba walaalo ah oo u dhashay Iran kuna xiran Ciidanka Ilaalada Kacaanka Islaamiga (IRGC), si loo tahriibiyo hubka Iran lagaga soo daabulo loona geeyo xeebaha Soomaaliya.

Waxay intaa ku dareen in markabkiisu uu diyaar u ahaa inuu hubka ku wareejiyo markab kale si loogu sii gudbiyo hoggaamiyeyaasha Xuutiyiinta ee Yemen, xilli la qabtay.

Sidoo kale, dacwad-oogayaashu waxay xuseen in Mr. Pahlawan uu sameeyey dhowr safar oo tahriib ah intii u dhaxaysay Agoosto 2023 ilaa Janaayo 2024.

Dukumentiyada maxkamadda waxaa lagu xusay faahfaahin lama filaan ah oo aan si cad loo sharraxin: ciidamada ammaanka Iran ayaa horay u xiray Mr. Pahlawan iyo shaqaalihiisa toddobaadyo ka hor inta aan la qabanin, kaddib markii doontiisu ay ku noqotay Iran bishii December 2023 kaddib safar tahriib ah. Wuxuu si xor ah uga baxay xabsiga, isagoo mar kale bilaabay howlgaladiisii, sida lagu sheegay dacwadda.

Guddiga garsoorka federaalka ee gobolka Virginia ayaa Mr. Pahlawan ku helay dambiyo ay ka mid yihiin: is-afgarad uu ku taageerayo kooxaha argagixisada iyo Ciidanka Ilaalada Kacaanka Iran, iyo sidoo kale inuu ku hanjabay nolosha shaqaalihiisa iyo qoysaskooda markii doonidiisa la baarayey.

Dhammaan dambiyada lagu helay waxay xambaarsan yihiin xukun ugu badnaan ah 20 sano oo xabsi ah, sida uu sheegay Waaxda Caddaaladda. Xukunka rasmiga ah ayaa la filayaa bisha September.

Markii ciidamada SEAL ay isku dayayeen inay fuulaan doonida Mr. Pahlawan sanadkii hore, hal askari ayaa si lama filaan ah uga siibtay jaranjarta fuulista ama waxaa qaaday hir xooggan, sida ay sheegeen saraakiisha. Askari kale ayaa badda ugu booday si uu u badbaadiyo saaxiibkiis, balse labadooduba way la degeen biyaha. Ciidamada badda Mareykanka ayaa ugu dambeyn shaaciyey in ay dhinteen, iyadoo meydkoodii aan la helin.

Baaritaan ay sameeyeen ciidamada badda Mareykanka ayaa lagu sheegay in dhimashada labadan askari ay ahayd mid laga hortegi karay.

Warbixintii ugu dambeysay ee baaritaanka ayaa si adag u dhaleeceysay tababarka iyo hannaanka howlgalka, iyadoo lagu xusay in labada askari ay si degdeg ah ugu quuseen Badda oo ay hirar xooggan ka jireen, sababtuna ahayd qalab culus oo ay wateen kaasoo aad u miisaanaa.

UAE’s hidden role in Ethiopia–Somaliland deal exposed

MOGADISHU, Somalia — The United Arab Emirates (UAE) has quietly emerged as the principal architect behind a controversial maritime agreement between Ethiopia and Somaliland, a move that is reshaping the political balance in the Horn of Africa while escalating tensions with Somalia and Djibouti.

Signed on January 1, 2024, the memorandum of understanding (MoU) grants Ethiopia access to a 19-kilometer stretch of Somaliland’s coastline near the port of Berbera. In exchange, Addis Ababa pledged to consider recognizing Somaliland’s long-standing claim to independence from Somalia.

Though officially a bilateral deal, the UAE’s strategic and financial footprint—especially through its state-backed logistics giant DP World, which controls Berbera Port—suggests Abu Dhabi facilitated, if not orchestrated, the agreement as part of a broader campaign to dominate Red Sea maritime routes.

UAE’s strategic port playbook

Over the past decade, the UAE has steadily expanded its influence across the Horn of Africa, investing in ports, military facilities, and transport infrastructure in key coastal regions.

In Djibouti, Eritrea, Somalia, and Somaliland, Emirati presence has grown under the banner of development and logistics. However, critics say it is ultimately a geopolitical power play.

Djibouti’s President Ismaïl Omar Guelleh, in a rare and candid interview in May 2025, accused the UAE of waging a campaign of “disguised colonialism” by using financial leverage and strategic contracts to assert control over vital economic assets.

“The Emiratis have adopted a hostile attitude towards us ever since we refused to bow to their terms,” Guelleh said. “And we will not yield.”

He linked the current crisis to Djibouti’s 2012 decision to revoke a port management concession from DP World, a move that sparked years of legal and political conflict.

Guelleh warned that the UAE’s ambitions now stretch across the region—from Doraleh to Berbera to Assab—threatening Djibouti’s central role in Red Sea trade.

Djibouti: From gateway to sideline

Djibouti has long been Ethiopia’s primary maritime gateway, generating billions in revenue and geopolitical relevance. But the Berbera MoU and the revival of Eritrea’s Assab port—both backed by the UAE—risk bypassing it economically.

To defend its position, Djibouti has:

  • Modernized the Doraleh terminal with ultra-large cranes and expanded capacity,
  • Dissolved its sovereign wealth fund to block further Emirati influence,
  • Strengthened diplomatic ties with Somalia, Saudi Arabia, and Egypt to counterbalance UAE-led alignments.

Guelleh’s remarks reflect a more profound concern that Djibouti is being strategically encircled—economically, diplomatically, and militarily.

Somalia pushes back  

For Somalia, the Ethiopia–Somaliland agreement represents a direct assault on its sovereignty. Mogadishu immediately condemned the deal, recalled Ethiopian diplomats, and threatened legal action.

In an attempt to de-escalate the crisis, Somalia and Ethiopia signed the Ankara Declaration on December 11, 2024, brokered by Turkish President Recep Tayyip Erdoğan. The declaration reaffirmed mutual respect for sovereignty and opened the door for Ethiopia to explore legitimate maritime access through Somalia’s federally recognized ports.

Following the agreement:

  • Ethiopia pledged to negotiate access through official Somali channels,
  • Somalia insisted on constitutional adherence in all maritime arrangements,
  • Diplomatic engagement resumed with a high-level visit by Somali President Hassan Sheikh Mohamud to Addis Ababa in January 2025.

Despite this progress, Ethiopia has not formally withdrawn from the Somaliland MoU, leaving its legality and future implementation uncertain.

A region redrawn

Analysts say the UAE has built a new geopolitical axis in the Horn—anchored by Ethiopia and Somaliland—that challenges the traditional roles of Somalia and Djibouti.

Billions in Emirati investment have strengthened Ethiopia’s ability to diversify its trade routes and reduce reliance on Djibouti while simultaneously boosting Somaliland’s quest for international legitimacy.

This realignment is also affecting the region’s security calculus. Djibouti and Somalia are now drawing closer to Saudi Arabia, Egypt, and Turkey—states that view the UAE’s expanding footprint with concern and are backing efforts to preserve Somali unity and regional balance.

The UAE’s behind-the-scenes role in brokering the Ethiopia–Somaliland MoU is not merely diplomatic—it’s strategic. By funding port infrastructure, offering military support, and leveraging regional rivalries, Abu Dhabi is redrawing the map of the Horn of Africa.

For Djibouti, the challenge is economic survival. For Somalia, it is a fight for national unity and sovereignty. And for Ethiopia, it is a quest for long-denied access to the sea.

As these forces collide, the Horn stands at a crossroads—caught between historical alliances and emerging power plays, with the UAE quietly but forcefully pulling the strings.

Daawo: Fiqi oo war ka soo saaray abaabulka dagaalka, siyaasiinta qaarna ku sifeeyey…

Muqdisho (Caasimada  Online) – Wasiirka Gaasgaandhigga Soomaaliya Axmed Macalin Fiqi ayaa ka warbixiyey halka uu marayo dagaalka Al-Shabaab, isagoo farriin u diray siyaasiyiinta jeediya hadallada taageerada u ah cadowga iyo ciidamada ku jira dagaalka.

Fiqi ayaa ugu horeyn sheegay inay jiraan siyaasiyiin ay ka soo dhex-hadlaan Shabaab, kuwaas oo uu uga digay buunbuuninta cadowga iyo danaha guracan ee dhiigga shacabka ay ka dhex raadinayaan.

“Fariinteydu waxay tahay Khawaarij ama afkeeda haku hadasho ama afka qaar kamid ah siyaasiyiinteena ha soo fuulaane, waa laga xoreynayaa dalkaan, wax kasta waqti ayey ku xiran yihiin, laakiin maanta waxay joogaan in dalkii oo dhan ista isku soo gurmadaan ay hal tuulo qabsa waayaan,” ayuu yiri Fiqi.

Sidoo kale, wasiirka ayaa sheegay in ay wadaan abaabul cusub oo xoog leh, kaas oo qorshihiisu yahay in Khawaarijta deg deg looga saaro dhulka ay joogaan.

“Dadka Soomaaliyeed intooda jecel in kooxahaas Khawaarijta ah laga guuleysto waxaan leeyahay soo garab istaaga halgankaan, Khawaarij waxay sabab u yihiin tahriibka ay dhalinyaradeenu ay ku dhamaanayaan, shaqo la’aanta dalkeena ka jirta, in dalkeenu isku filaado oo soo saarto kheyraadkiisa bad iyo berri ayey naga hortaagan yihiin, dadkeenii ugu badnaa ayey qaxooti ka dhigeen oo xeryaha barakacyaasha ku jira,” ayuu yiri Wasiirka Gaashaandhigga.

Sidoo kale, Wasiir Axmed Macalin Fiqi ayaa ka hadlay mucaaradka dowladda ku duraya arrimaha dagaalka isagoo yiri, “Dagaalka Khawaarijta wax la isku naceyn karo oo siyaasad laga dhex raadi karo maaha, ciiddii siyaasad ka dhex raadisa waxay weysay aragti siyaasadeed oo suuqa ay la timaado.”

Ugu dambeyntii wasiir Fiqi oo farriin u diray ciidamada qaranka iyo kuwa xaq u dirirka ah ee macawiisley ayaa faray in dagaalka la sii labo jibaaro oo qof Shabaab ah meeshii lagu arko laga jaaseeyo dhibaatooyinkii ay u geysteen dadkeena.

Hoos ka daawo

DF iyo Somaliland oo sidii laba dal uga soo muuqday shir ka dhacay waddanka…

0

Windhoek (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Somaliland ayaa maanta si garba-siman uga soo muuqday shir caalami ah oo ka dhacay dalka Namibia.

Sawirro laga soo qaaday furitaanka shirkan ayaa muujinaya calanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya iyo kan Somaliland oo si saf-siman isku barbar yaalla, taasoo ka dhigan in meeqaamka dal shirkaan lagu siiyay Somaliland.

Shirkan oo ahaa mid heer caalami ah ayaa waxaa ka qeyb-galay ilaa 45 dowladood oo ka kala yimid qaaradda Afrika, waxaana looga hadlayay kaabayaasha dhaqaalaha xabsiyada Afrika.

Wafdi ka socday Somaliland ayaa ka qeyb galay shirkan, kaasi oo ay dirtay Wasaaradda Cadaaladda ee Somaliland.

Shirkan waxaa si wadajir ah u soo qaban-qaabiyay hay’adda ICRC iyo Dowladda Namibia, gaar ahaan Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Amniga iyo Xabsiyada, iyadoo sidoo kale marti-gelisay shirka.

Arrintan ayaa dhalisay fal-celin xooggan, xilli aysan weli ka hadlin Dowladda Federaalka Soomaaliya. Qaar ka mid ah dadka aragtidooda ku cabbiray baraha bulshada ayaa ku tilmaamay “xad-gudub”, halka kuwo kalena ay arrintaasi soo dhaweeyeen.

Si kastaba, ma ahan markii ugu horreysay ee shirar heer caalami ah Somaliland loogu maamuuso sidii dal madax-bannaan, inkastoo aysan haysan aqoonsi caalami ah, ayna dunidu u aqoonsan tahay maamul-goboleed ka tirsan Soomaaliya.

Xogta loolanka iyo xiisadda sii kordheysa ee Jabuuti iyo Imaaraadka Carabta

Jabuuti (Caasimada Online) – Geeska Afrika oo ah goob istaraatiiji ah oo ay isku dhuftaan marinno ganacsi oo caalami ah, waxaa haatan ka taagan loollan diblomaasiyadeed oo sii xoogeysanaya oo u dhexeeya Jamhuuriyadda Jabuuti iyo Imaaraadka Carabta, iyadoo khilaaf ku saabsan dekedda istaraatiijiga ah ee Doraleh uu kor uga kacay heer ganacsi una gudbay mid siyaasadeed iyo qaranimo.

Murankan oo salka ku haya maamulka dekedda Doraleh ayaa u muuqda mid Jabuuti u aragto halgan lagu difaacayo madax-bannaanideeda iyo xornimada dhaqaale, waxaana madaxda dalka ay ku sifeeyeen istaraatijiyad gumeysi cusub oo lagu daboolay dhar ganacsi.

Eedeymaha tooska ah ee Geelle

Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle oo wareysi siiyay The Africa Report ayaa si cad ugu eedeeyay Imaaraadka inay adeegsadaan “gumeysi qarsoon” iyagoo adeegsanaya awood dhaqaale si ay u xakameeyaan masiirka dalka Jabuuti.

Madaxweyne Geelle wuxuu sheegay in Imaaraadka ay muujiyeen “mowqif cadowtinimo” tan iyo markii Jabuuti diiday inay aqbasho shuruudihii shirkadda DP World ee maamulka dekedda Doraleh. “Annagu marnaba ma ogolaan doonno,” ayuu yiri, isagoo khilaafka ku tilmaamay arrin masiiri ah oo qaranimo.

Geelle wuxuu ku eedeeyay Abu Dhabi inay si nidaamsan u adeegsato awoodda dhaqaale si ay ugu farageliso arrimaha gudaha ee dalkiisa, iyagoo doonaya in ay gacanta ku dhigaan kaabayaasha dhaqaalaha ee ugu muhiimsan. Wuxuu ku tilmaamay heshiisyadii hore ee maamulka dekedda ee lala galay DP World – kuwaasoo dowladdu si qoto dheer u burisay sanadkii 2018 – “gumeysi lagu qariyay jaakad ganacsi.”

Wuxuu sidoo kale sheegay in himilooyinka Imaaraadka aysan ku ekaan Jabuuti, isagoo xusay in dalkiisu “uusan ahayn dalka kaliya ee u arka siyaasadaha Imaaraadka mid khatar ku ah xasilloonida gobolka.” Wuxuu daaha ka qaaday in sababta ugu weyn ee lagu kala diray sanduuqii maalgelinta qaran ee Jabuuti ay ahayd in laga hortago in laga dhigo marin DP World ku hesho hanti istaraatiiji ah oo dheeraad ah.

Marka laga hadlayo suurtagalnimada wadahadal, Madaxweyne Geelle wuxuu muujiyay shaki weyn, isagoo sheegay inuusan arag wax dadaal dhab ah oo ay Imaaraadku ugu jiraan xal diblomaasiyadeed. Dhaleeceyntiisu waxay sidoo kale gaartay hawlgallada siyaasadeed iyo milatari ee Imaaraadku ka wadaan marin-biyoodka Bab el-Mandeb ee dalka Yemen, taasoo uu ku tilmaamay khatar toos ah oo lid ku ah danaha istaraatiijiga ah ee Jabuuti.

Asalka khilaafka

Xiisaddan waxay dib u qaraxday 23-kii Febraayo 2018, markaasoo Jabuuti ay burburisay heshiis 50 sano ah oo ay DP World ku maamuleysay terminal-ka konteenarrada ee Doraleh. Dowladda Jabuuti waxay tallaabadaas ku sheegtay difaac ay ku ilaalinayso madax-bannaanideeda dhaqaale, iyadoo heshiiska ku tilmaantay mid “eex ah oo aan sinnaan ku dhisnayn.”

DP World waxay dacwad u gudbisay Maxkamadda Caalamiga ah ee Garnaqsiyeed ee London (LCIA), taasoo dhowr go’aan oo sharci ah ku garab siisay shirkadda. Si kastaba, Jabuuti way diiday inay aqbasho go’aamadaasi, iyadoo sheegtay in heshiiskaasi uu si xad dhaaf ah u siiyay awood shirkad shisheeye ah si ay u maamusho hanti qaran oo muhiim ah.

Khilaafkaasi wuxuu si degdeg ah ugu fiday meel sare oo diblomaasiyadeed. Bishii Luulyo 2018, Wasiirkii Arrimaha Dibadda ee xilligaas, Maxamuud Cali Yuusuf, wuxuu Imaaraadka ku eedeeyay inay yihiin “garabka hubeysan iyo dhaqaale” ee qorshaha gobolka ee xukuumaddii Madaxweyne Trump.

Yuusuf wuxuu sheegay in Imaaraadku ay adeegsadeen saameyntooda si ay u dib-u-habeeyaan isbahaysiyada gobolka Geeska Afrika, isagoo si gaar ah u xusay kaalintii ay ka qaateen heshiiskii dib-u-heshiisiinta Itoobiya iyo Eritrea – heshiis ay dhaqaale badan ugu yaboobeen Itoobiya. Arrintaas ayaa Jabuuti u aragtay isku day lagu carqaladeynayo doorkeedii muhiimka ahaa ee ahaa marin badeedka Itoobiya.

Isbeddel juqraafi-siyaasadeed

Jabuuti waxay ka baqaysaa in talaabooyinka Imaaraadka ay yihiin qorshe si ula kac ah loo dejiyay oo lagu go’doominayo dalka, isla markaana lagu yareynayo doorkiisa gobolka.

Dadaalka Imaaraadka ay ku maalgelinayaan dekedaha Eritrea si ay uga weeciyaan ganacsiga Itoobiya wuxuu khatar weyn ku yahay dhaqaalaha Jabuuti. Jabuuti ma u aragto arrimahaas tartan ganacsi oo kaliya, balse waxay u fasiraysaa olole siyaasadeed iyo dhaqaale oo isku dhafan.

Geeska Afrika waa meel ay ku tartamaan quwadaha waaweyn ee caalamka iyo kuwa gobolka. Sida ay aragto Jabuuti, Imaaraadku waxay kaalin gaar ah ka ciyaarayaan fowdada gobolka, iyagoo si toos ah u taageeraya dadaalka Itoobiya ee ah in ay hesho marin badeed kale. Taasi waxay Jabuuti u tahay halis dhanka jiritaankeeda ah.

Itoobiya oo ah waddan aan bad lahayn, waxay u aragtaa deked helkeedu inuu yahay dano qaran oo waaweyn. Imaaraadku waxay isu dhigeen dhexdhexaadiye dhaqaale iyo siyaasadeed oo fududeeya heshiisyada Itoobiya ay ku adeegsato dekedaha Eritrea iyo Somaliland. Tani waxay si weyn uga cabsi gelisay Jabuuti, oo muddo dheer ahayd xididka isku xira Itoobiya iyo badaha dunida.

Isbaheysi cusub oo ka-hortag

Si ay uga jawaabto cadaadiskaas isa soo taraya, Jabuuti waxay qaadday istaraatiijiyad cusub oo ku jihaysan isdifaac dhaqaale. Dalka wuxuu bilowday inuu yareeyo ku-tiirsanaanta Itoobiya iyadoo la maalgelinayo casriyeynta dekedaha si ay ula tacaalaan maraakiibta ugu weyn caalamka.

Jabuuti waxay hiigsaneysaa inay isu beddesho xarun wareejin badeeco oo goboleed, taasoo adeegta dekedaha yar-yar ee gobolka, islamarkaana kobcisa dakhliga dalka.

Dhinaca siyaasadda, khariidad cusub oo xulafeysan ayaa soo muuqaneysa. Heshiiskii ay Imaaraadka, Itoobiya iyo Somaliland ku gaareen horumarinta dekedda Berbera wuxuu sababay isbeddel istaraatiji ah oo xasaasi ah.

Jabuuti waxay dadaal ugu jirtaa dhismaha isbahaysi kale oo ka dhan ah midkaas, iyadoo xoojinaysa xiriirka ay la leedahay Dowladda Federaalka Soomaaliya – oo khilaaf xooggan kala dhexeeyo Somaliland – iyo sidoo kale Boqortooyada Sacuudiga, oo ah xifaaltamiye toos ah oo Imaaraadka ku loolama gobolka.

Diblomaasiyiin qaar waxay tilmaamayaan in quwadaha kale ee gobolka sida Masar – oo khilaaf biyo la leh Itoobiya – ay fursad u arkaan isbeddelkan si ay dib ugu qiimeeyaan saameyntooda gobolka.

Madaxda Jabuuti waxay u arkaan in khilaafka dekedda Doraleh uu ka gudbay heer ganacsi oo kaliya, isagoo isu beddelay halgan ku saabsan doorka istaraatijiyadeed ee dalka ee gobolka Badda Cas.

Sida ay aaminsan yihiin, Imaaraadka waa halista ugu weyn ee muuqata – ha ahaato in Itoobiya marin kale la siiyo, ama in Jabuuti laga go’doomiyo iyadoo la abuurayo xulafeysi cusub oo hoos u dhigaya muhiimadda istaraatijiga ah ee dalka.

Ethiopia oo dhisaneysa saldhig weyn oo ah ciidanka badda + dalka ka taageeraya

0

Addis Ababa (Caasimada Online) – Dowladda Itoobiya ayaa ku dhawaaqday in 95% la dhameystiray qorshaha dhismaha xarunta cusub ee taliska ciidanka badda, taasoo laga hirgelinayo magaalada Addis Ababa, gaar ahaan xaafadda Janmeda.

Xaruntan cusub ayaa laga rajeynayaa inay noqoto saldhig istaraatiiji ah oo lagu kobcinayo dadaallada dib loogu dhisayo ciidan badeed casri ah oo Itoobiya yeelato.

Xarunta oo laga dhisayo dhul gaaraya 3 hektar ayaa ka kooban dhisme afar dabaq ah, waxaana ku dhex yaalla xafiisyo maamul, hoolal shirar, xarun caafimaad, goob ciyaaro iyo dhismayaal kale oo taageeraya howlaha ciidamada.

Inkastoo Itoobiya aysan lahayn xeeb tan iyo markii Eritrea ay ka go’day 1993, madaxda dalkaasi waxay aaminsan yihiin in ciidan badeed la’aanteed aysan si buuxda u difaaci karin danaha amni iyo ganacsi ee gobolka Geeska Afrika.

Yaa ka caawinaya Itoobiya dhismaha saldhigan?

Bishii Maarso 2025, Itoobiya ayaa heshiis iskaashi la saxiixatay dowladda Ruushka si ay uga caawiso dhismaha iyo tababarka ciidanka badda.

Heshiiskan cusub ayaa beddelay midkii hore ee la laalay ee Itoobiya la gashay Faransiiska sanadkii 2018. Tallaabadan ayaa loo arkaa isbeddel weyn oo ku yimid siyaasadda difaaca dalkaas.

Falanqeeyayaal amni ayaa tilmaamay in Itoobiya ay dadaal ugu jirto sidii ay u noqon lahayd quwad amni oo gobolka ah, iyadoo aan lahayn xeeb rasmi ah haddana ay adeegsaneyso iskaashi caalami ah si ay u dhisto awood ciidan badeed oo u adeegta danaha qaran.

Dowladda Itoobiya ayaa horay u lahayd ciidan badeed illaa ay ka lumisay dekaddii muhiimka ahayd ee magaalada Asab, taasoo ay kaga luntay goosashadii Eritrea.

Isbahaysi ka dhan ah Deni oo looga dhawaaqay Garoowe

0

Garoowe (Caasimada Online) – Siyaasiyiin kasoo horjeeda Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa magaalada Garowe si rasmi ah uga dhawaaqay dhismaha Golaha Caddaaladda iyo Dimuqraadiyadda Puntland.

Golahan cusub ayaa waxaa guddoomiye loogu doortay Guuleed Saalax Barre, oo ah siyaasi si weyn u dhaliilsan hab-maamulka xilligan ka jira Puntland.

Golahan ayaa ujeeddadiisu tahay inuu wax ka qabto xaaladaha adag ee Puntland ka taagan, gaar ahaan dhinacyada siyaasadda, dhaqaalaha iyo arrimaha bulshada. Xubnaha golaha ayaa ku baaqay in la abuuro hannaan dimuqraadiyadeed oo dhab ah, si looga fogaado is-mariwaaga siyaasadeed ee laga cabsi qabo inuu saameyn taban ku yeesho maamulka.

Guddoomiyaha cusub ee Golaha, Guuleed Saalax Barre, ayaa muujiyay in ay diyaar u yihiin inay si toos ah uga hadlaan wax kasta oo ka khaldan nidaamka dowladnimo ee Puntland, isla markaana ay yihiin kuwo u taagan sixidda iyo hagaajinta khaladaadka jira. Wuxuu si adag u dhaliilay maamulka Deni, isagoo ku eedeeyay inuu ka gaabiyay diyaar u ahaanshaha isbeddel iyo isla xisaabtan dhab ah.

Guuleed Saalax wuxuu sheegay in cabburin iyo cadaadis lagu hayo muwaadiniinta iyo siyaasiyiinta aan taageersanayn maamulka, taasoo uu ku tilmaamay nasiib darro iyo tallaabo ka hor imaanaysa xorriyadda hadalka iyo siyaasadda. Wuxuu sidoo kale ka digay in caga juglayn joogto ah lagu hayo dadka aragtida ka duwan madaxda sare ee Puntland.

Goluhu wuxuu si cad u taageeray midnimada iyo wadajirka ummadda Soomaaliyeed, isagoo ku baaqay in wixii wax ka beddel ah oo lagu sameynayo dastuurka Puntland lagu saleeyo wadatashi qaran oo ay ka qayb galaan dhammaan dhinacyada kala duwan ee bulshada iyo siyaasadda.

Ku dhawaaqidda Golaha Caddaaladda iyo Dimuqraadiyadda Puntland ayaa imanaysa xilli ay jiraan xisbiyo mucaarad ah oo ka jira Puntland, balse lagu eedeeyo in ay ku milmeen maamulka Deni. Qaar kamid ah madaxda xisbiyadaas ayaa haatan xilal ka haya dowladda, taasoo shaki galisay dhab ahaanshaha mucaaradnimadooda.

Daawo: Jeyte oo xaalad quus ah ku soo arkay HirShabelle, una qeyliyey Xasan Sheekh

Muqdisho (Caasimada Online) – Ergayga Madaxweynaha Soomaaliya u qaabilsan ciidamada deegaanka ee Macawiisleyda Cali Jeyte ayaa bixiyey wareysi cusub oo arrinta HirShabeelle uu kaga hadlay, isagoo farriin u diray Madaxweyne Xasan Sheekh, kana dacwooday Cali Guudlaawe.

Cali Jeyte ayaa sheegay in shalay uu tegay gobolka Shabeellaha Dhexe, isla markaana uu soo arkay xaalad uu ka yaabay oo u baahan in deg deg looga jawaabo, wuxuuna ku taliyey in. Cali Guudlaawe laga hor wareejiuyo dadkaas.

“Tuulooyin ka tirsan Sh/Dhexe ayaan shalay tegay, waxaan moodayey in reer Hiiraan oo kaliya ay baaba’dan yihiin, laakiin waxaan soo arkay in dhibaatadu wada heysato reer HirShabeelle, sababtuna waa hoggaan xumo, fadlan Madaxweyne Xasan Sheekhow talaabo deg deg ah qaad oo labadaas gobol labo guddoomiye u magacow, hadii Cali Guudlaawe aadan ka hor wareeji karin,” ayuu yiri Jeyte.

Wuxuu sheegay in waqtigii madaxda fadhiidka ah ee HirShabeelle uu dhamaaday oo maanta kadib loo baahan yahay in go’aan dhiiran la qaato, si loo badbaadiyo dadka reer HirShabeelle.

“Musiibo ayaan ku soo arkay Sh/Dhexe, gobolka Hiiraana horay ayuu u ba’ay, Madaxweynow dadkii waa dhiig baxayaan ee fadhiga ka kac, xiligaan xabad adag ayaa Hiiraan ka socota, Guudlaawe iyo Dabageedna waa iska baashaalayaan waxba kama oga musiibada taagan,” ayuu hadalkiisa ku sii daray.

Cali Jeyte ayaa sheegay in beeshiisa Xawaadle ay ku soo gartay dagaalka Al-Shabaab, “Madaxweynow Hiiraan oo aan ka soo wadajeedno ayuu dagaalku maanta ka socdaa, beesha Xawaadle oo kaliya ayaa dagaalameysa maanta, hadana golaha amniga qaranka wax metelaad ah kuma lihin, madaxweynow culeysaad badan ayaa ku saaran, laakiin cadaalad ayaan kaa rabnaa,” ayuu yiri Cali Jeyte.

Sidoo kale Cali Jeyte wuxuu sheegay in Wasiir Fiqi la siiyey xog qaldan oo ah in ninkii Shabaabka ahaa ee Nuunuule ay duqeymo ku dileen diyaarado dagaal, balse xogta dhabta ah ay tahay in macawiisleyda beesha Xawaadle ay dishay.

“Saaxiibkey Wasiirka Gaashaandhigga waan u cudur daarayaa xog qaldan ayaa laga siiyey cidda dishay Khawaarijkii Nuunuule ahaa, laakiin isagu furinta ma tegin, waxaana sabab u ah shirarka amniga looga hadlayo cid nagu metesha ma jirto, war Madaxweynow faldan fagaarayaasha nagu soo dar,” ayuu yiri Cali Jeyte.

Hoos ka daawo

Fiqi iyo Jaamac oo weerar ugu jawaabay mucaaradka saluugsan shirka Xasan

Muqdisho (Caasimada Online) – Qaar kamid ah Wasiirrada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa weerar afka ah ku qaaday siyaasiyiinta mucaaradka oo maanta saluug ka muujiyay shirka uu iclaamiyay Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.

Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed oo ay ku mideysan siyaasiyiinta mucaaadka ayaa gogosha Madaxweynaha shuruud uga dhigeen ka qeyb-galkiisa in uu noqdo mid xal looga gaaro khilaafka ka taagan dalka.

Siyaasiyiinta mucaaradka ayaa shaki wayn ka muujiyay shirka uu qabanayo Xasan Sheekh, waxayna sheegeen inuu taageero ugu raadinayo qorshihiisa, ee uusan aheyn mid lagu raadinayo xalka xaaladda taagan, sida lagu yiri bayaanka mucaaradka.

Intaas kadib waxaa bayaanka ka fal-celiyay Wasiirrada Gaashaandhigga iyo Dekadaha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, kuwaas oo qoraal ay soo dhigeen bartooda Facebook ku weeraray mucaaradka, oo ay ku tilmaameen “kuwa xambaarsan ajende shisheeye.”

Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Axmed Macallin Fiqi ayaa mucaaradka ku eedeeyay kuwa fulinaya ajende shisheeye, isagoo yiri “Mar waxay leeyihiin madaxweynihii albaabada ayuu naga xirtay oo cidna la hadli maayo, markii gogol wadahadal loo fidiyayna waa diidan yihiin.”

Waxa uu intaas kusii daray: “Dalka dibadiisa ayay ku wada ciideen, oo Midkoodna dalka kuma ciidin halkaas ayayna warsaxaafadeed ka soo saarayaan!. Xafiisyada ajnabiga waa isku ciriirinayaan, waana ku hor cabaadayaan marka madaxdii dalku ay casuuntana waa ka madax adaygayaan.”

Sidoo kale wuxuu mucaaradka ku tilmaamay kuwa u baahaj samatabixin, halkii ayaga ay wax samatabixin lahaayeen, “Haddana dalka ayaan samatabixinaynaa ayay leeyihiin!! Waa niman ayaga in la samatabixiyo u baahan!.”

Dhankiisa, Wasiirka Dekadaha Soomaaliya, Cabdulqaadir Maxamed Nuur (Jaamac) ayaa isna weerar ku qaaday mucaaradka, oo uu sheegay in aan la aqoon waxa ay doonayaan iyo waxa ay diidayaan toona.

“Horeyna aadi meyno, halkaana joogi meyno ahaa warka mucaaradka, horey waxaan u sheegey ajanduhu ajende Soomaali inuusan ahayn,” ayuu Wasiir Jaamac ku yiri qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook.

Waxa uu intaas kusii daray: “Dalka horumarkiisa Maxadweyne ayaa u dooran. Qof iyo Cod ayaa awood leh.”

Si kastaba, Labadan Wasiir ayaa badanaa baraha bulshada ka difaaca qorshaha Madaxweyne Xasan Sheekh ee hanaanka doorasho ee lagu muransan yahay, iyagoo mucaaradkana ku qaada weeraro, una jeediya eedeymo aysan la socon caddeymo.

Faah-faahinta DAGAAL ka dhex-qarxay ciidamada SSC-Khaatumo iyo kuwa Puntland

0

Garoowe (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dagaal kooban oo dhex-maray ciidamo kala taabacsan maamullada dariska ah ee Puntland iyo SSC-Khaatumo, kaas oo xalay ka dhacay gudaha degmada Shaxda ee gobolka Karkaar.

Dagaalka ayaa yimid, kadib markii uu degmadaas tegay wasiiru dowlaha madaxtooyada Puntland Cabdifitaax Cabdinuur, waxaana kadib ciidamo la socday ay isku dhaceen kuwa kale oo taabacsan maamulka KMG ah ee SSC-Khaatumo.

Is rasaaseynta ayaa ka dhacday gudaha magaalada, waxaana dadka deegaanka ay soo wariyeen in aanu jirin wax khasaare nafeed ah oo ka dhashay iska horimaadka.

Cabdifataax Cabdinuur ayaa degmada Shaxda u tegay la kulanka odayaasha dhaqanka, waxaase arrintaas ka dhashay gacan ka hadal, maadaama dagaal kooban uu xalay dhex-maray maamullada Puntland iyo SSC-Khaatumo oo isku hayo gacan ku haynta degmadaasi.

Xaalada ayaa weli aad u kacsan, mana jiro wax hadal ah oo kasoo baxay labada maamul oo ku aadan xiisadda kasoo cusboonaata halkaasi.

Dagaalkan waxaa ka horreeyay in dhowaan Puntland ciidamo dheeraad ah ay gaysay goobta, halka kuwa kale oo taabacsan SSC ay iyaguna soo galeen magaaladaasi kuwaas oo ka timid dhinaca Taleex, waxayna taasi keentay inay isku dhacaan labada ciidan.

“Waxaan helnay xog sugan oo muujinaysa in kooxo maleeshiyaad hubeysan oo sheegtay inay kasoo jeedaan deegaanka Taleex ay si dhuumaleysi ah kusoo galeen degmada Shaxda ee Gobolka Karkaar” ayaa lagu yiri qoraal horay uga kasoo baxay maamulka Puntland.

Demmada la’isku hayso ee Shaxda ayaa ku taalla xadka gobolka Sool, waxaana horay u sheegan jirtay Somaliland oo iyana maamusha qaybo kamid ah gobolkaas.

Si kastaba, Puntland iyo SSC ayaa haatan si weyn isku haya, waxaana ka dhex taagan xiisad culus oo sii laba kacleeysay, kadib aqoonsigii ay dowladda dhexe siisay Khaatumo

Mucaaradka oo shuruud adag ku xiray shirka Xasan Sheekh kadib shaki soo baxay

Muqdisho (Caasimada Online) – Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed oo ay ku mideysan siyaasiyiinta mucaaadka ayaa soo saartay bayaan culus oo ay uga hadashay xaaladda dalka, gaar ahaan qorshaha muranka badan dhaliyay ee ay waddo Villa Somalia.

Mucaaradka ayaa warsaxaafadeedka ay soo saareen waxa ay uga horyimaadeen kulamada uu qabanayo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ee loo ballansan yahay, iyaga oo shuruud adag ku xigay ka qayb-galka gogosha uu fidiyay Madaxweynaha Soomaaliya.

Siyaasiyiinta mucaaradka ayaa shaki wayn ka muujiyay shirka uu qabanayo Xasan Sheekh, waxayna sheegeen inuu taageero ugu raadinayo qorshihiisa, laakiin waxa ay taasi beddalkeeda dalbadeen in shirka uu noqdo mid xal looga gaaro khilaafka ka taagan dalka.

“Madashu waxa ay u aragtaa kulmada uu Madaxweynuhu qabanaayo 15-ka iyo 22-ka bishaan inay yihiin kuwa oo uu taageero ugu raadinaayo jidkii uu horay ugu joogay ee sababay khilaafka iyo kala aaminbaxa” ayaa lagu yiri warsaxaafadeedka mucaaradka.

Sidoo kale, Madasha ayaa shaaca ka qaaday in tallaabadan ay dhaawaceyso niyad wanaagii ay markii hore kusoo dhaweysay gogosha uu dhigay Madaxweynaha, ayna niyad-jabineyso shacabka Soomaaliyeed iyo saaxibada caalamiga ah ee rajada ka qabay gogosha taalla.

Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed ayaa sidoo kale farriin culus u dirtay Xasan Sheekh Maxamuud, waxayna ka dabatay inuu qabto wada xaajood dhab ah oo lagu wajahayo xaaladda dalka, gaar ahaan arrimaha doorashooyinka iyo dagaalka lagula jiro Al-Shabaab.

Waxaa kale oo ay intaas kusii dartay in Madashu ay u taagan tahay sidii loo ilaalin ahaa midnimada iyo wadajirka shacabka Soomaaliyeed, looguna gudbi laaha xaaladda taagan

“Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed waxay mar walba u taagan tahay midnimada iyo wadajirka ummadda Soomaaliyeed” ayaa mar kale lagu yiri bayaanka mucaaradka.

Tallaabadan ayaa kusoo aadeyso, xilli haatan Villa Somalia ay waddo qaban qaabadii ugu dambeysay gogosha uu dhigay Madaxweynaha, iyada oo kulamo gaar gaar ah lasii bilaabay kuwaas oo uu Xasan Sheekh la qaatay ururadii is diiwaan-geliyay iyo bulshada rayidka ah.

Soomaaliya ayaa haatan ku jirto marxlad adag, waxaana taaan khilaaf culus oo u dhexeeya dowladda fedeeraalka, qaar kamid maamul goboleedyada dalka iyo xubnaha mucaaradka.

Khaby Lame oo lagu xiray lagana soo masaafuriyey Mareykanka kadib markii…

Las Vegas (Caasimada Online) – Wakiillada waaxda socdaalka Mareykanka ayaa qabtay Khaby Lame – qofka ugu taageerada badan TikTok caalamka – kadib markii uu muddo dhaaf ku noqday dal-ku-galkiisii, sida ay saraakiisha sheegeen Sabtidii, waxaana loo oggolaaday inuu si iskiis ah uga baxo dalka.

“Hay’adda Socdaalka iyo Kastamka Mareykanka (ICE) ayaa xirtay Seringe Khabane Lame, 25 jir ah, oo ah muwaadin Talyaani ah, Juun 6, garoonka caalamiga ah ee Harry Reid ee magaalada Las Vegas, Nevada, isagoo lagu eedeeyay inuu jebiyay shuruucda socdaalka,” ayay hay’addu ku sheegtay war qoraal ah oo ay u dirtay AFP.

Lame ayaa galay Mareykanka 30-kii Abriil, balse wuxuu ku nagaaday waqti ka badan intii uu dal-ku-galkiisu u oggolaanayay, sida lagu sheegay bayaanka oo tilmaamay in la xiray Jimcihii balse isla maalintaas la sii daayay.

Lame, oo safiir samafal u ah UNICEF, sidoo kalena leh in ka badan 162 milyan oo taageerayaal ah barta bulshada ee TikTok, “wuxuu haatan ka dhoofay Mareykanka.”

Lame illaa hadda ugama uusan hadlin arrintan si shaacsan

Tan iyo markii uu xafiiska la wareegay bishii Janaayo, Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa fuliyay ballanqaadyadii ol’olihiisa ee ahaa adkeynta xakameynta socdaalka iyo bilaabista olole ballaaran oo masaafurin ah – arrimo qaarkood ay maxkamadaha dalkaasi diideen ama hakad geliyeen.

Lame ayaa hadda ah qofka ugu taageerada badan TikTok, isagoo leh 162.2 milyan oo raacsan. Wuxuu caan ku noqday muuqaallo aamusan oo gaaban oo uu kaga faaloodo casharro adag iyo tabaha aan waxtar badan lahayn ee lagu arko internet-ka.

Muuqaalladiisa waxaa lagu yaqaanaa calaamadda uu kusoo afmeero – isagoo labadiisa gacmood kala furan kor u jeedinaya, wejigiisuna muujinayo gacan-haad garasho leh iyo dhoolla-caddayn, isaga oo bixinaya xalal sahlan oo toos ah.

Fikradda muuqaalladiisa ayaa kusoo dhacday intii uu ku sugnaa deegaanka guryaha bulshada ee qoyskiisu deggenaa ee Chivasso, meel u dhow magaalada Turin, kadib markii uu waayay shaqadiisii makaanik ee warshadda bishii Maarso 2020.

Muuqaaladiisa si degdeg ah ayay u faafeen, waxaana lagu qiyaasay inuu kasbaday illaa $16.5 milyan oo doolar intii u dhaxeysay Juun 2022 iyo Sebtembar 2023, taasoo ka timid heshiisyo xayeysiin iyo suuq-geyn oo uu la galay shirkado waaweyn, sida lagu sheegay warbixin ay qortay Forbes.

Shabaabkii ugu badnaa oo isugu tegay Aadan Yabaal

0

Aadan Yabaal (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sheegaya weli dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo ay ka socdaan gobolka kuwaas oo u dhexeeyay ciidamada dowladda, kuwa Macawiisleyda iyo Al-Shabaab.

Xaalad kacsanaan ah ayaa haatan laga dareemayaa xadka labada gobol, iyada oo sidoo kale Al-Shabaabkii ugu badnaa ay isugu tageen aagga degmada Yabaal, sida uu shaaciyay Maxamed Cabdi Macow oo ah guddoomiyaha degmada Moqokori ee gobolka Hiiraan.

Macow ayaa sheegay in ay ka war qabaan dhaq-dhaqaaqa Al-Shabaab iyo abaabulka ay ka wadaan degmada Aadan Yabaal, waxaase uu tilmaamay inay ka jareen waddada, sida uu hadalka u dhigay

“Shabaab Shabeelada Hoose iyo Shabeelada Dhexe waxa uu u haayay ma leh dhammaantood Aadan Yabaal ayay isugu keeneen, halkaas ayayna ku socdeen waddadii ayaana ka jarnay” ayuu yiri guddoomiyaha degmada Moqokori ee gobolka Hiiraan.

Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in Al-Shabaab ay soo geli waayeen Hiiraan, haddana ujeedkooda uu yahay inay xoogga soo saaraan gobolkaas, si ay uga taqalusaan Macawiisleyda beesha Xawaadle ee difaaca adag uga jira xadka labada gobol.

“Waxaa lagu fasiri karaa in Hiiraan ay madaxa geli waayeen ayna horta dhammaantood go’aan ah qaateen inay ka taqalusaan ciddaan maahinee inayna meel kale qabsan karin, taasina uma suuragelyso haddii uu Ilaahey yiraahdo” ayuu mar kale yiri guddoomiyuhu.

Waxaa kale oo uu sii raaciyay “Khawaarijta waan iska celineynaa wax isxaan ah uma sameyneyno, waana baabi’ineynaa”.

Arrintan ayaa kusoo aadeyso, iyada oo shalay mar kale dagaal qaraar uu ka dhacay aagga Ceelhareeri, kadib markii ciidamada huwanta ay weerar gaadmo ah ku qaadeen xubno ka tirsan Al-Shabaab oo isku uruursanayey halkaasi, waxaana kadib la gaarsiiyay khasaare culus.

Dagaalka ka socda Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe ayaa sii xoogeysanaya, waxaana labada dhinac ay weli sii wadaan dhaq-dhaqaaqyo iyo abaabul ciidan oo iska soo horjeedo, taas oo uga sii dareysa xaaladda kacsan ee haatan laga dareemayo deegaannada HirShabeelle.

Daawo: Xaadoole oo sheegay in uusan rabin kursi dambe oo xildhibaan hal sabab darteed

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Cismaan Xaadoole oo ka tirsan golaha shacabka ee baarlamaanka Soomaaliya ayaa sheegay in xildhibaanimada uu ku soo lugo’ay, isla markaana uusan hadda kadib kursi xildhibaan raadsa doonin.

Xaadoole wyaa sheegay in cid ka amar qaadaneysa xildhibaanka aysan jirin, isla markaana uu rabi lahaa inuu u taliyo dad ka amar qaata oo wax bedeli kara.

Isagoo shacab badan la hadlaayey maanta ayuu yiri, “Aniga ha i dooranina hadda kadib, xildhibaan dambe ma rabo, xildhibaanimo wax aan madax-xanuun aheyn kama helin.”

Xaadoole ayaa sheegay in dhaqaale badan uusan ku heysan kursigaan, “aniga waxaan rabaa inaan go’aan qaada karo oo wax qaban karo subaxdii markii aan sariirteyda ka soo kaco maxaan qabanaa? War xildhibaanimadu shaqo fiican maaha,” ayuu yiri.

Sidoo kale, Xildhibaan Xaadoole ayaa sheegay in wasiirrada lasoo magacaabay xitaa ay yasaan xildhibaanada oo aysan waqti siinin, taas oo bahdil ku ah, sida auu hadalkiisa u dhigay.

“Xildhibaan waxaan ku soo qaba karay waan ku qabtay, hadda kadibna ma rabo, waxaan u soo jeesanaa dagaalka, Kabakutukade dadkeena ma gumeysa karo, waan iska dhicineynaa, waana geleynaa dagaalka, iska fadhi meyno,” ayuu hadalkiisa ku sii daray Xildhibaan Xaadoole.

Xildhibaanka ayaa aad uga hadlay dhibaatooyin ay Al-Shabaab ku hayaan dadkiisa reer Shabeellaha Dhexe, “dagaalka hala galo ciidan naguma yaree,” ayuu yiri isagoo xisaabinaya sida beelaha Abgaal ay u kala degan yihiin.

Halkaan ka daawo

Xog: Somaliland iyo Itoobiya ‘oo dib u billaabaya’ wada-hadallada heshiiskii BADDA

Hargeysa (Caasimada Online) – Madaxweynaha Somaliland, Cabdiraxmaan Cabdillaahi Cirro, ayaa la filayaa inuu dhowaan safar rasmi ah ku tago magaalada Addis Ababa, halkaas oo uu kulan heer sare ah kula yeelan doono Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed, sida ay xog ku heshay Caasimada Online.

Xogta aan helnay ayaa sheegeysa in kulankaas diiradda lagu saari doonaa heshiiskii muranka dhaliyay ee Badda (MoU) ee la saxiixay 1-dii Janaayo 2024, balse aan illaa iyo hadda la dhaqan gelin.

Ilo-wareedyo ka tirsan Madaxtooyada Somaliland ayaa sheegay in Madaxweyne Cirro uu doonayo “wadahadal toos ah” oo uu la yeesho Ra’iisul Wasaare Abiy si ay uga arrinsadaan heshiiskaasi, kaasoo la saxiixay xilligii madaxweyne Muuse Biixi Cabdi.

Heshiiska MoU-ga, oo ay hore u kala saxiixdeen Itoobiya iyo Somaliland, wuxuu Itoobiya siinayaa kiro 50 sano oo ah qaybo ka mid ah xeebta Somaliland ee ku taal Gacanka Cadmeed, taa beddelkeedna ay Itoobiya aqoonsi siiso madax-bannaanida Somaliland — tallaabo ay si adag uga hor timid dowladda federaalka Soomaaliya.

“La’aanta aqoonsi buuxa oo caalami ah, madaxweynuhu ma aqbali doono wax ka hooseeya,” ayuu yiri la-taliye madaxweynaha ka tirsan oo codsaday in aan la magacaabin. “Wuxuu doonayaa in arrimaha la kala caddeeyo oo uu si toos ah ula hadlo hoggaanka Itoobiya kahor inta uusan tallaabo dambe qaadin.”

Heshiiska MoU-da oo aan wali dhaqan gelin, ayaa noqday udub-dhexaadka dadaallada diblomaasiyadeed ee Cirro tan iyo markii uu xafiiska la wareegay.

Bishii hore, intii uu ku sugnaa safar rasmi ah oo uu ku tagay dalka Jabuuti, Madaxweyne Cirro waxa uu wadahadallo la yeeshay diblomaasiyiin Itoobiyaan ah oo uu hoggaaminayay ku-xigeenka Safiirka Itoobiya ee Jabuuti, Kebede Abera Ido.

Wadahadalladooda waxa ay diiradda saareen arrimaha amniga gobolka, marin-biyoodka Badda Cas, xoojinta ganacsiga, iyo fursadaha maalgashi ee labada dhinac.

“Waxa uu madaxweynuhu la falanqeeyay safiirrada horumarinta dhaqaalaha gobolka, fursadaha maalgashi, fududeynta ganacsiga, horumarinta kaabeyaasha, iyo kordhinta gargaarka bani’aadannimo,” ayuu yiri Xuseen Aadan Cige, afhayeenka Madaxtooyada Somaliland, war-saxaafadeed uu soo saaray bishii May.

Ku-xigeenka safiirka Itoobiya, Kebede, ayaa dhankiisa xaqiijiyay in Itoobiya ay xiisaynayso xoojinta iskaashiga ay la leedahay Somaliland, gaar ahaan dhinacyada ganacsiga iyo amniga.

Itoobiya oo aan lahayn marin badeed ayaa muddo dheer raadineysay waddooyin kale oo badeed si ay u horumariso awooddeeda dhoofinta iyo soo dejinta badeecadaha.

Madaxweyne Cirro, oo xoojinaya dadaallada diblomaasiyadeed ee caalamiga ah, ayaa sidoo kale toddobaadkii hore kula kulmay diblomaasiyiin shisheeye magaalada Nairobi. Kulankaas ayuu mar kale ku adkeeyay baaqii Somaliland ee ahaa in la helo aqoonsi caalami ah.

“Ma nihin dad u yimid Nairobi si ay u baryaan,” ayuu Cirro u sheegay ka qaybgalayaashii kulanka. “Ma raadinayno deeq; waxaan halkaan u nimid inaan dhisno iskaashi dhab ah oo aan la yeelanno dowlado, maalgashadayaal, iyo hay’ado fahamsan qiimaha ay leedahay faa’iido wadaag.”

Dadka Somaliland badankood waxay weli rajo weyn ka qabaan in wada-shaqaynta Itoobiya ay horseedi karto aqoonsi caalami ah — himilo Somaliland ay ku taamaysay tan iyo markii ay ku dhawaaqday gooni-isu-taaggeeda 1991.

Somaliland oo shaaca ka qaaday waqtiga shidaal qodista ay bilaabeyso

Hargeysa (Caasimada Online) – Xukuumadda Somaliland ayaa shaacisay goorta rasmiga ah ee ay bilaabeyso shidaal qodista deegaannadeeda, kadib muddo ay soo waday sahmin lagu xaqiijiyay in Somaliland uu ku jiro shidaal.

Wasiirka Tamarta iyo Macdanta Somaliland Injineer Axmed Jaamac Barre oo wareysi gaar ah siiyay warbaahinta St.Vincent Times ayaa sheegay in shidaal qodista ay bilaabi doonaan horraanta sanadka soo socda ee 2026-ka, ayna sameyn doonaan laba shirkadood oo caalami ah, kuwaas oo kala ah Genel Energy (UK) iyo RAK Gas (UAE).

Injineer Axmed Jaamac ayaa sidoo kale tilmaamay in rajo wayn ay ka qabaan in Somaliland ay ku guuleysato shidaal qodisteeda, isla markaana sahanka la sameeyay uu muujinayo in Somaliland uu ku jiro shidaal ay ka faa’iideysan karto, kulana baayac tami karto caalamka.

Sidoo kale wuxuu hoosta ka xariiqay in haatan lasoo dhammeeyay daraasado farsamo oo ballaaran, oo ay ku jiraan sahanno casri ah oo muujinaya fursado badan oo saliid iyo gaas ah oo ay leedahay Somaliland.

Waxaa kale oo uu intaasi kusii daray in la xoojiyay nidaamka sharciyada batroolka, heshiiska qaabka wadaagga wax-soo-saarka (PSA) iyo siyaasadaha taageeraya howlgallada shiidaalka.

Wasiirka Tamarta iyo Macdanta Somaliland oo hadalkiisa sii wata ayaa xusay in Somaliland ay haatan diyaar u tahay maalgashi caalami ah iyo inay la macaamisho aduun weynaha.

Dhinaca kale, Somaliland ayaa hadda wadda qorshe kale oo dib loogu sii amba qaadayo heshiiskii Itoobiya ee muranka dhaliyay ee la saxiixaay 1-dii Janaayo 2024, balse aan illaa iyo hadda la dhaqan gelin.

Warar soo baxaya ayaa sheegaya in haatan Madaxweyne Cabdiraxmaan Cabdillaahi Cirro uu qorsheynayo inuu u safro magaalada Addis Ababa, halkaas oo uu kulan heer sare ah kula yeelan doono Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed, si uu ugala hadlo heshiiska badda.

Heshiiska MoU-ga, oo ay hore u kala saxiixdeen Itoobiya iyo Somaliland, wuxuu Itoobiya siinayaa kiro 50 sano oo ah qaybo ka mid ah xeebta Somaliland ee ku taal Gacanka Cadmeed, taa beddelkeedna ay Itoobiya aqoonsi siiso madax-bannaanida Somaliland — tallaabo ay si adag uga hor timid dowladda federaalka Soomaaliya.