24.3 C
Mogadishu
Thursday, August 21, 2025

Xubnaha beelaha Garxajis ee Somaliland oo weerar ku qaaday Michael Walls

Hargeysa (Caasimada Online) – Boqoro iyo qaar ka mid ah gudida beesha Garxajis ayaa canbaareeyay Mr. Michael Walls oo ay ku tilmaameen mid aan dhex-dhexaad ka ahayn goob jooganimada doorashadii madaxtooyada oo uu hogaaminayay goob joogayaasha caalami ah.

Waxa ay madax dhaqameedkani beesha caalamka ay ka codsadeen in aan mar danbe goob jooge nimo ugu soo dirin Somaliland Michael Walls oo ay ku tilmaameen mid aan dhex ka ahayn arimaha  doorashada iyo qabaalika ee Somaliland.

Boqor Faysal Cismaan oo ka mid ahaa odayaasha hadlay ayaa waxaa hadalladiisa ka mid ahaa, “Maanta waxaanu halkan ku canbaaraynaynaa, ku ceebaynaynaa, ku dhaleecaynaynaa saancadaalii Michael Walls oo ku xad gudbay xuquudayada magacayaga iyo shirkayagaba.”

Boqor faysal waxa uu sheegay in aanay beeshoodu wax lug ah ku lahayn samayntii filimkii ‘Baadigoob’ laakiin waxa uu sheegay in eedaha filimkaas ku jiray in ay run ahaayeen uu caddeeyey Michael Walls, isaga oo arrintaas ka hadlayana waxa uu yidhi, “Barnaamijkii baadigoob isaga [Michael Walls] ayaa u furay inuu ahaa barnaamij run ah oo sax ah oo xaqiiqo ku salaysan, waxa cadaatay in aanu ahayan goob jooge ee uu ahaa garba jooge cid gaar ah u adeegayay, waxa cadaatay in aanu ka mid ahayn daneeyayaasha doorashadii dalka ka socotay ee uu ahaa danayste cid gaar ah u adeegaya, sida qaran dumisku u jiro, ayaa waxa jira qabiilo dumis ninkaas waxaanu leenahay meel kasta oo uu aduunka ka joogo cid kasta oo magaca nala wadaagtaa waa inay gacan bir ah ku soo qabtaa haduu Yurub tago iyo haduu meel kale tagoba oo maxkamadaha dunida la hor geeyaa”

Dhinaca kalana, boqorka oo  Michael Walls ku xidhiidhinaya xarunta dhaqanka ee Hargeysa ayaa waxa uu yidhi, “Waxa aan leeyahay xarunta dhaqanka ee uu waxaas faxshiga ah ka sheegay, waa in haayada wanaagfarista iyo xumaan reebhista la geliyo waxa aanu haynaa warar aan diinteena ku wanaagsanayan, dhaqankeena ka baxsan.  Michael Walls arimaha dhaqankeena meel  buu kaga dhacay, kuwa diinteena meel buu kaga dhacay waana isku keen dilayaa waana isku keen dirayaa, jeegaantiina haday laba geesood ahayd waxay u baahatay gees sadexaad oo saanbuus sadex gees ah la samaynaayo, dalka hadii aan laga dayn saanbuuskaas sadex geeska ah waxaanu keeni doonaa mid afar gees ah oo aan waligiiba hore loogu arkin.”

Boqor Raabi Yuusuf Cabdilaahi ayaa isaguna dhankiisa waxa uu shirkaas jaraa’id ee ay warbaahinta kula hadleen uu ka seegay”Shirkan jaraa’id waxaanu u qabanaynaa arintii yaabka lahayd ee fajicisada lahayd ee gaal iyo islaamba ka yaabisay ee ninka cadaanka ah ee beesha Garxajis shirkeedii soo farogaliyay, arimahaas waxa galiyay aad ayaanu ula yaabnay taariikhda la qarinaayo ee garxajis oo aan qarsoomayn oo baryahanba ay ka shaqaynaysay jeegaantu, waxaanu u sheegaynaa wax la qarin karo in aanay ahayn. Waxaanu ka doonaynaa beel weynta Garxajis meel kasta oo ay ku nooshay in sidii Saleebaan Rushdi ninkaas loo raadiyo oo la horkeeno maxkamada caalamiga ah, waxaanuna leenahay haayad kasta oo uu u shaqeeyo ama jaamacada uu ka shaqeeyo waxaanu u sheegaynaa in aanu ninkaasu waxa uu sheegay aanay waxba ka jirin, beeshaas iyo Somaliland-na meel kaga dhacay.”

Guddoomiye ku xigeenka guddida beesha Garxajis ayaa isaguna dhankiisa waxa uu halkaas ka sheegay “Ninkaas ahaa madaxa goob joogayaasha waxa uu soo farogaliyay wax ka duwan waxii shaqadiisu ahayd  oo ah inuu qabaalika Somalilad farogaliyo, oo uu ku sheegay shirkii beelweynta Garxajis ay ku qabsatay Gacanlibaax iyaga oo aan soo hadalqaadin doorashooykii iyo goobjoogayaashii oo ka hadlay dantooda gaarka ah, waxa uu ku soo daray inuu Garxajis ku lug lahaa barnaamijkii Baadigoob, waxaanu arintaas u aragnaa inuu si dhaqan xumo ah ugu milmay beelaha Somaliland oo uu wax ka sheegooda ku soo dhiiraday, waxaanu u gudbin doonaa dacwad oo aanu looyaro u qaban doonaa cid kasta oo ay arintiisu xidhiidh la yeelato hadii ay tahay Jaamcadii soo dirsaday iyo cid kasta oo ay arintiisu gasho, waxaanu leenahay hadii uu ka tagay dalka intuu kalmadahaas foosha xun ee loo dhiibay sii yidhi kuma soo noqon karo, sababta aanu ugu soo noqon karina waa amaankiisa ilaa iyo uu soo cadeeyo oo uu keeno xaqiiqooyin, hadii u soo cadayn waayaana isaga ayaa la kulmi doona talaabo waafaqsan talaabooyinkii uu qaaday.”

Shirkadda Hormuud oo soo bandhigay khasaaraha ay u geysteen ciidanka Kenya 

0

Muqdisho (Caasimadda Online) – Shirkada Isgaarsiinta Hormuud  oo shalay shir aan caadi aheyn oo xog wareysi ah ku qabtay Magaalooyinka Muqdisho, Baydhabo, Kismaayo, Jowhar, Beled Xaawo iyo Beledweyne ayaa soo bandhigay gabood falka ciidanka kenya ay kula kaceyn  xarumo ay shirkadda isgaarsiinta Hormuud ku leedahay degaano ka tirsan gobolka Gedo.

​Ujeedada kulankaan ayaa eheyd in Saamileyda Shirkadda Hormuud xog laga siiyo dhibaatadii ay ciidamada Kenya u geysteen afar xarumood oo ay leedahay Shirkadda.

Intii uu kulanka socday Saamileyda Shirkadda ayaa loo sheegay in malaayiin doolar ay ku qasaartay qalabka iyo agabka kala duwan  oo ay burburiyeen ciidanka Kenya.

Aftarta Xarun oo ay ciidamada Kenya burburiyeen ayaa waxay dhammaan ka tirsan yihiin gobolka Gedo ee dalka Soomaaliya  waxayna kala yihiin xarumahaas:

  1. Khadiijo Haji,
  2. Ceel Baande,
  3. Dhamase, iyo
  4. Dhuuntoow.

Sidoo kole waxay sheegeen  in xarunta Shirkadda ku lahayd  deegaanka Dhuuntoow ay ciidanka kenya ku dileen injineero ka mid ah shirkadda iyo sidoo kale dad shacab ah.

Shirkadda Hormuud ayaa sheegtay in Xarumahaas la burburiyey ay sababtay in 40,000 qof ay waayeen isgaarsiin iyo biilashii loogu soo diri jiray adeegyada kala duwan ee Shirkadda bixiso.

Sidoo kale Shirkadda Hormuud ayaa sheegtay inay dacwad u gudbiyeen hay’adaha kala duwan ee Dowladda Federaalka Soomaaliyeed  iyo Maamul Goboleedka Jubaland oo ay khuseyso arrintaas.

Dhamaadka kulankii xog wareysiga ahaa ee Saamileyda Shirkadda Hormuud ayaa waxaa shacabka Soomaaliyeed iyo dowladda loogu baaqay inay ka dhiidhiyaan falkaasi, sidoo kole waxay dalbadeen  in cadaalada la horkeeno ciidanka Kenya ee ka dabbeeyey falkaasi.

Sidoo kale, Gudoomiyaha Shirkadda Isgaarsiinta Hormuud Mudane Axmed Maxamuud Yuusuf ayaa u sheegay Saamilayda Shirkadda in dib loo dhisi doono loona howl galin doono xarumihii dhibku soo gaaray, wuxuu isla goobtaasi amar ku baxshay in si degdeg loo dhiso xarumihii la Burburiyey si Dadka ku nool deegaankaasi ay u helaan Adeegyad isgaarsiineed.

Halkaan hoose ka dhageyso

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Liis: Guddoomiyaashi soo maray maxkamadda sare ee Somalia (1960-2018)

0

Muqdisho (Caasimadda Online) – Waxaan halkan idinkugu soo gudbin doonnaa warbixin Kooban oo aan ka qornay Guddoomiyayaashii soo maray Maxkamadda sare ee Dalka Soomaaliya laga soo billaabo 1960-2018.

Waa muhiim in la haayo xogta Garsoorka annagoo u kuur galeyna inaan helno war bixin wax ku ool ah oo wax tar u leh Shacabka Soomaaliyeed ,gaar ahaan bahda garsoorka.

Waxaan si hor dhac ah idiinla wadaagi doonnaa warbixin kooban oo aan ka helnay  Xafiiska warfaafinta ee Garsoorka  Gobolka Banaadir.

Gudoomiyayaashii soo maray Maxkamadda sare ee Dalka (Hogaanka Garsoorka).

  1. Alto Boronaajo (Talyaani 1960)
  2. raxman Sh.Cali Siciid (1968)
  3. Maxamud Sh.Axmed (1969)
  4. Axmed Shire (1974)
  5. Xasan C.laahi Faarax (1976)
  6. Maxamed Axmed Xuseen (1985)
  7. Axmed Xasan C.le Xasan (1988-1991)
  8. Adan Gaab (2000)
  9. Sh.Maxamuud Sulaymaan (2002)
  10. Yuusuf Haaruun (2004)
  11. Maxamuud Cumar (indhabuur 2007-2011)
  12. Caydiid Ilka xanaf (2011-2016)
  13. Garyaqaan Ibraahim iidle Suleyman (2016-2018)
  14. Garyaqaan Baashe Yuusuf Axmed (2018).

Xafiiska Warfaafinta Garsoorka

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Kenya: RAILA ODINGA oo kiis fadeexad ah ku furay madaxweyne KENYATTA

Nairobi (Caasimada Online) – Gudoomiyaha Xisbiga Mucaaradka Kenya ee Raila Amolo Odinga, ayaa madaxweynaha Kenya Uhurro Kenyatta ka dalbaday in la hakiyo musuq uu sheegay in lagu hayo hantida Qaranka.

Raila Amolo Odinga, waxa uu Kenyatta u xaqiijiyay in boob lagu hayo hantida Qaranka, gaar ahaan kuwo ku jira Bankiga.

Odinga, waxa uu Kenyatta qudhiisa ku eedeeyay inuu lunsado dhaqaale xad-dhaaf ah, balse ugu baaqay inuu qirto musuqa uu ka galaayo Qaranka.

“Hantida Qaranka waxa ay u dhexeysaa Kenyatta iyo madaxda ka hooseysa waxaa nagu adag inaanu indhaha ka qabsano waxa dhacaaya”.

“Waa inaan banaanka keena musuqa lagu hayo hantideena si meesha looga saaro tuhunada iyo boobka lagu hayo hantida”.

Sidoo kale, Raila Amolo Odinga, ayaa madaxweyne Kenyatta u xaqiijiyay in boobka socda ay u hayaan cadeymo sidaa aawgeed la doonaayo in la xaqiijiyo boobka tagan.

Haddalka Raila Amolo Odinga, ayaa imaanaya xili uu dib usoo noqonaayo khilaafka kala dhexeeya madaxweyne Uhurro Kenyatta.

Caasimada Online
Xafiiska Nairobi
[email protected]

Caqabadaha adag ee hor taagan doorasho qof iyo codkii oo ka dhacday dalka

Muqdisho (Caasimada Online) – Doorasho cod iyo qof waxaa Soomaaliya ugu dambeysay 1969, 40 sano kadib waxaa la qorsheynayaa inay ka dhacdo doorasho qof iyo codkii ah, sida lagu ansixiyay shirkii magaalada Baydhabo ka dhacay oo ay yeesheen madaxda dowladda Soomaaliya iyo madaxda maamul goboleedyada.

Dowladdo KMG ah oo dalka soo maray waxaa baarlamaankooda soo xulayay odayaal dhaqameedyo, laakiin baarlamaanka hadda dhisan ee labada gole, hab ka duwan odayaal dhaqameedyada ayaa lagu soo xulay, waxaana xildhibaan kasta u codeynayay 51 ergo oo beeshiisa laga soo xulay.

Laakiin doorashada Hal qof iyo codkii, wey ka sii duwan tahay doorashooyinkii u dambeeyay, sida uu sheegayo wasiirka arrimaha gudaha iyo federaalka Cabdi Maxamed Sabriye.

“Nidaamkani wuxuu uga dawanaan doonaa qofka doortaha ah inuu inta tago xisbigiisa iyo xildhibaankiisa doorto isaga oo fiirinaya fahamsana inta aan horey u sheegay, taasi waxay imaaneysaa side qofka wax dooranaya ee muwaadinka ah loo gaarsiiyaa fariin sax ah oo ku saabsan doorashada iyo kaalinta uu ku leeyahay, xaqa uu leeyahay iyo waajibaadka isaga laga rabo.” Ayuu yiri Wasiir Cabdi Sabriye.

Caqabado muuqdo iyo kuwa daahsoon ayaa horyaala doorasho qof iyo codkii ah, kuwaasi oo u baahan in laga gudbo ka hor sanadka 2020, waxaana ka mid ah hagaajinta ammaanka, Qabyo tirka Dastuurka Dalka, meel marinta Sharciga Doorashooyinka Qaranka, kaasi oo ka hadlaya habraaca doorashada, Fahamsiinta dadka doorashada iyo waxa ay tahay, bislaashaha siyaasiyiinta iyo midnimadooda, dhameynta Danaha is diidan ee u dhaxeeya dowladda iyo dowlad goboleedyada, tirakoobka dadka codeynayo iyo arimo kale.

Prof Maxamed Muuse Mataan oo ah Barre ka ah jaamacadaha ku yaala Muqdisho qaarkood, ayaan weydiiyay caqabadaha daahsoon ee imaan kara waqtiga doorashada, haddii la xaliyo caqabaha loo wadajeedo oo amaanka uu ugu horeeyo.

“Kuwa daahsoon way imaan karaan runtiii waa kuwo farsamo ku imaan kara ama ha ahaato dhaqaalihii iyo farsamo ahaan hadii degmada Afgooye oo kale dadkiisa la tira kobo, hadana la baxo oo Baraawe la tago, waxaa suuragal noqon karta inay Afgooy ka tagaan dadkii halkaasi lagu tira koobay, waa arrin laakiin laga shaqeyn karo.” Ayuu yiri Prof. Maxamed Muuse Mataan.

Doorashadan waxaa ku tartami doona axsaab siyaasadeed, 4 September sanadkii 2016 Xasan Sheikh Maxamuud, madaxweynihii hore ee dalka ayaa saxiixay sharciga axsaabta dalka oo Lixdii June 2016 baarlamaanka dalka ay ansixiyeen, 11 Xisbi ayaa la diiwaan geliyay sida guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka ay sheegeen.

Kuma qanacsana Xisbiyadda qaar sharcigan, maadaama ay aaminsan yihiin in laga soo min guuriyay sharciga axsaabta ee dalka Kenya, dhankoodana ay gudbiyeen warqad ay ku cadeynayeen meelaha u baahan in laga saxo.

Guddiga doorashooyinka waxay horey u shaaciyeen in loo baahan yahay 139 Milyan oo Dollar, si looga gudbo dhammaan caqabaha hor taagan doorashada cod iyo qofkii ah, Baarlamaankana wali looma gudbin sharciga doorashooyinka dalka si Labada Gole ay u ansixiyaan, ma jirto Maxkamad Dastuuri ah oo kala saari doonta haddii qodobada doorashada la isku qabto ama murun ka yimaado doorashada.

Prof. Maxamed Muuse Mataan ayaan markale weydiiyay inay jiraan waxyaabo la taaban karo oo ilaa iyo hadda la gaaray, si doorashadaasi ay u dhacdo.

“Wallaahi hada dowladan inta ay jirtay, dowladihii hore waa laga yaabaa, waxaan xusuustaa in la sameeyay sharcigii axsabaha, ugu yaraan hadii aan la tagi Karin degmooyinka iyo tuulooyinka, waxaa lagu qaban karaan xarumaha maamul goboleedyada, ugu yaraan waa in meesha laga durqo oo sanaadiiq la geeyo xarumaha maamul goboleedyada.” Ayuu markale yiri Prof. Mataan.

Fullinta balanqaadyadda ay sameeyaan madaxda inta ay ololaha ku jiraan ayaa badan, balse dhaqan gelinta balamaha ayaa laga sugayaa madaxda hadda taladda dalka haya, maadaama badankood ay horey balamahan u qaadeen.

W/D:- Mohamed Isse Mohamud

Jaceylka dadka reer Eritrea ay u qabaan Soomaalida & dhacdadii Faarax Macallin ku qabsatay Asmara (Aqri)

Nairobi (Caasimada Online) – Siyaasiga Soomaaliyeed ee reer Kenya Faarax Macallin Darwaar ayaa si aan caadi ahayn uga hadlay jaceylka ay dadka reer Eritrea u qabaan umadda Soomaaliyeed.

Faarax Macallin oo caan ku ah naceybka Itoobiya iyo hadallada aan gambashada lahayn ayaa hore u soo noqday guddoomiye ku xigeenka baarlamaanka Kenya.

Macallin oo si gaar ah uga faalooda is beddelada ka dhaca siyaasadda gobolka Geeska Africa iyo gaar ahaan Soomaaliya ayaa bartiisa Twitter-ka soo dhigay qoraalkan hoose.

“Eritrea waa dalka qura ee aduunka ku yaal ee jaceyl xad dhaaf ah oo shuruud la’aan ah u qaba Soomaalida oo ay sabab u tahay sooyaalka iyo halganka ay wadaagaan.  Dukaanleyaal saddex kala duwan ah oo ku yaal Asmara ayaa dhawaan mar ay ii aqoonsadeen in aan ahay Soomaali hab isiiyey oo ugu soo xoomay jaceyl dartiis. Wey ii ogolaan waayeen in aan iska bixiyo lacagtii aan ku dukaameystay.

Arintan ayaa ku soo beegmeysa iyada oo uu shalay soo gunaanay madaxweyne Farmaajo booqasho rasmi ah oo uu saddex cisho ku joogay dalka Eritrea kaddib markii uu casumaad ka helay dhiggiisa Isias Afwerki.

Waxaa xusud mudan in dhawaan uu isa wasiirka warfaafinta Eritrea oo sharraxayey sidii diiranneyd ee loogu soo dhaweeyey Asmara madaxweyne Maxammed Cabdullahi Farmaajo ka hadlay kalgaceylka ka dhexeeya labada ummadood ee Eriteriyaanka iyo Soomaalida. Halkan ka aqriso.

Caasimada Online
Xafiiska Nairobi
[email protected]

Ciidamo ka socdo maamul goboleedyada oo amniga MUQDISHO la wareegay

0

Muqdisho (Caasimadda Online) – Wararka laga helayo magaalada Muqdisho ayaa sheegaya in ciidamo boolis ah oo ay leeyihiin maamul Goboleedyada dalka laga howlgeliyay magaalada Muqdisho iyagoo xalay ka bilaabay isgoysyada caasimadda inay amniga sugaan.

Ciidamadan oo ah Boolis tababar socday muddo saddex bilood ah ugu soo dhammaaday dalka Jabuuti ayaa markii ku soo laabteen magaalada Muqdisho waxaa la dejiyey xarunta Gaadiidka Booliska Muqdisho ee degmada C/casiis, waxayna bilaabeen howlgallo lagu sugayo amniga caasimadda.

Wararka ayaa sheegay in ciidamadan ka yimid dalka Jabuuti ay qaar ka mida deganadooda ku laabteen, laakiin intooda badan ay Muqdisho ka howlgelayaan xilligan, iyadoo arrintan lagu tilmaamay midlagu tijaabinayo.

Amniga Muqdisho oo hadda lagu wareejiyay ciidamada Booliska ayaa u muuqda mid marna lagu tijaabinayo ciidamo gaara, iyadoo xukuumadda ay u caalweysan tahay sugidda caasimadda.

Ciidankaan qaar kood ayaa la dhigay Isgooysyada muhiimka ah ee gobalka Banaadir halkaas oo ay ka bilaabi doonaan waajibaadkooda ku aadan sugidda Amaanka magaalada .

Dowladda Soomaaliya ayaa ciidamadii Xasilinta waxa ay ka daad guraysay magaalada Muqdisho iyada oo dib logu celiyay xeryahoodii halka maalmihii la soo dhaafayna magaalada lagu arkayay ciidamo aan badnayn oo sugaya amaanka.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Isimada Puntland oo R/W Kheyre u hanjabay xilli uu C/W Gaas goobjooge ahaa

0

Garacad (Caasimada Online) – Ra’iisal Wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xasan Cali Kheyre oo booqasho ku jooga degaanada Puntland ayaa ka baaqdsaday qorshe uu ku dhagax dhigi lahaa dekadda degmada Garacad ee Gobolka Mudug.

Maamulka Puntland ayaa qorsheeyay in goobaha uu booqan doono Ra’iisal wasaare Kheyre ay ka mid noqoto degaanka xeebta Garacad oo Puntland ay in muddo ah raadineysay inay ka dhisto dekadda, laakiin maamulka iyo dadka Galmudug ay u arkaan mid looga soo horjeedo dadaalka ay ugu jiraan dhismaha dekadda Hobyo.

Warar laga helayo magaalada Garowe ayaa sheegaya in Ra’iisal Wasaare Kheyre iyo madaxweynaha Puntland ay ka wadahadleen arrinta dhagax dhigga Dekadda Garacad oo ka mid ahayd goobaha loo qorsheeyay inu booqdo Ra’iisal wasaaraha, laakiin la isku afgartay in laga reebo socdaalka, kadib culeysyo siyaasadeed oo la sheegay inay ka yimaadeen siyaasiyiinta iyo xildhibaannada ka soo jeeda Galmudug.

Sidaas awgeed Madxweynaha Puntland ayaa u baxay Garacad isagoo dhagax dhig u sameeyey Dekad halkaas laga sameyn rabo.

Dhagax dhigga kadib ayaa waxaa Garacad lagu qabtay xafladay kasoo qeyb galeen qeybaha kala duwan ee deegaanada Puntland.

Qaar ka tirsan isimada Puntland oo xafladaas khudbad ka jeediyey ayaa hanjabaad u diray Ra’iulwasaare Kheyre iyagoo ku eedeeyey inuu uga baxay ballantii aheyd inuu kasoo qeybgalo xafladda furitaanka.

Isimada ayaa ku dooday in ilaa saaka jidadka loo taagnaa Kheyre isla markaasna ay si lama filaan ah u maqleyn inuu ka baaqday.

Waxay sheegeyn inay arrintaas kala xisaabtami doonaan marka uu dib u laabto haddana ay ku ixtiraamayaan martida uu yahay.

Hadalkaas marka laga sheegayey xafladda waxaa goobjoog ahaa Madaxweynaha Puntland Cabdiweli Gaas oo isaga xariga ka jaray Dekadda la doonayo in halkaas laga sameyo.

Idaacadda BBC-da ayaa Kheyre xalay waydiisay inuu marti ku yahay Magaalada Garoowe iyo in kale wuxuuna ku jawaabay inuusan marti ku aheyn balse hadalka kasoo yeeray isimada ayaa bixinayo micno kale.

Caasimada Online
Xafiiska Garoowe
[email protected]

Sadexda hadaf ee dalalka khaliijka ka leyihiin Geeska Afrika iyo loolanka Shiinaha

Abu Dhabi (Caasimada Online) – Waddamo badan oo ka mid ah golaha iskaashiga khaliijka, ayaa isku dayaya in ay xoojiyaan joogiddooda Geeska Africa sababo dhawr ah awgood; sida laga soo xiganayo qoraayaal iyo fallanqeeyeyaal caalami ah.

Dhacdooyinkii ugu dambeeyey waa natiijo ka dhalatay wadamada gacanka oo loo yaqaan GCC, oo doonaya in ay ka muuqashadooda mandiqadda ballaariyaan. Iyaga oo isku hadaf ah, wadamada GCC waxa ay raadinayaan suuq iyo kheyraad.

Sida laga soo xiganayo Leulseged Girma, oo ah cilmi baare ku foogan siyaasadaha is diidan ee (Geopolitics), kaas oo ka tirsan ha’yadda daraasaadka xiriirka caalamiga ah iyo istiraatijiyadda ee Itoobibiya (Ethiopian Foreign Relations Strategic Studies Institute (EFRSSI), dhacdooyinkii ugu dambeeyey ee ku wajahnaa xiriirka u dhexeeya Itoobiya iyo dalalka GCC waxay salka ku haysaa saddex ujeeddo oo waa weyn.

Wadamadaas waxaa aad uga go’an in ay hoos u dhigaan ku tiirsanaantooda shidaalka, waxa ayna isku dayayaan in ay dhaqaalahooda uu noqdo mid qeybo badan ka kooban. Ma helayaan meel uga wanaagsan oo uga dhaw Geeska Africa. Wadamada Geeska waxa ay bilaabeen in ay fur furaan dhaqaalahooda oo laga fahmi karo sida ay Itoobiya dhawaan u bedeshay qaabkii ay u maamuli jirtay ganacsigeeda oo ay ka mid yihiin shirkadaha isgaarsiinta, diyaaradaha iyo Hotel-lada. Wadamada GGC iyaguna wax ay aad maalgalin ugu sameeyeen  sidii ay Geeska Afrika cunto ku filan u heli lahayd, waxaana aad uga faa’iideystay Itoobiya iyo Sudan, sidaas uu sheegay Leulseged, oo markaa qiimeyn ku sameenaya waxa ka dambeeya is bedeladda dhawaan dhacay.

Waxa uu intaas ku daray Leulseged: “Khilaafka dalalka khaliijka waxa ay sidoo kale saameyneysaa Geeska Africa iyo danaha ay ka leeyihiin mandiqadda marka ay go’doomiyaan Qadar iyo Iran, kana horitaagaan adeegsiga Badda Cas ee muhiimka ah. Taas waa sababta ah ay dalalka heshiisyada maamulidda dekedaa ku yaal Badda Cas iyo Geeska si ay baahidoodda ugu daboolaan. Khilaafka UAE iyo Qadar waxa ay saameysay Soomaaliya oo ay M/Gobolleedyadeedu si cad u muujiyeen xiriirka ay la leyihiin xulufada uu Sucuudiga horboodayo kuwaas oo xiriirka u jaray Qadar.”

Wadamada GCC sidoo kale waxa ay doonayaan in ay xaqiijiyeen ka muuqashadooda Geeska sababo la xiriira maalgalinta ballaaran ee ay China ka waddo, kuwaas oo la xiriira waddooyin iyo mashruuca Belt kuwaas oo inta badan ku fooggan isku xrika ganacsiga ee Bariga Africa oo dhan iyo Aasiyada fog..

Geeska Africa waxa uu ku yaal aagga Gacanka Cadmeed, waxaana mara Bab al Mandab iyo Badda Cas, waana mid ka mid ah marin biyoodyada ugu muhiimsan ee gacansiga aduunka. Bab al Mandab gaar ahaa waxa uu muhiim u yahay ganacsiga Aasiya sida China, Japan iyo India kuwaas oo halkaas Yurub iyo Africa wax badan uga dhoofiya iyaga oo marinkaas isticmaalaya. Waxaa intaas dheer, shidaalka ugu badan iyo saliidda dabiicga ah ee wadamada Gacanka ee ay Yurub u suuq geeyaan waxaa la mariyaa Gacanka Cadmeed, Bab al Mandab iyo marinka Badda Cas.

Caasimada Online
Xafiiska Qaahira
[email protected]

Hadalkii Yuusuf Garaad oo banaanka keenay tuhunkii laga qabay xukuumadda

Kaddib markii uu madaxweyne Maxamed Cabdullahi Farmaajo la kulmay madaxda ONLF oo tabasho weyn ka tirsanayey dowladdiisa waxa ay taasi dhalisay dareenno kala duwan.

Bulshada Soomaaliyeed kulankaas qaabab kala duwan ayey uga falceliyeen, kuwa ka soo qaaday kulan ‘Bilaa saameyn ah’, iyo kuwo soo dhaweeyey.

Dadkaas waxaa ka mid ah wasiirkii hore ee arrimaha dibedda Yuusuf Garaad Cumar oo  bartiisa Facebook tiigsaday. Yuusuf Garaad oo ka mid ahaa xubnihii ugu saameynta badnaa ee uu Xassan Cali Kheyre u xushay golihiisa waxa uu qeyb ka ahaa golihii wasiirada ee ONLF ku tilmaamay aragagixiso.

Taas oo ay jirto, Yuusuf Garaad waxaa la eryey isaga oo aan fileyn kana mid ahaa golaha wasiiradda muddo sanad ku dhaw.

Hadaba hadal qoraal ah oo uu soo dhigay bartiisa Facebook, Yusuf oo inta badan soo jiita falcelinno badan oo qoraaladiisa ah ayaa sidan u dhigay: Si la isu waafajiyo mawaaqifta Golayaasha dalka (Fulin iyo Sharci-dejin) iyo weliba habdhaqanka Madaxda Qaranka, ama aan si kale u dhigee si loogu hoggaansanaado go’aanka Baarlamaanka, Golaha Wasiirrada waxaa la gudboon in uu ka noqdo go’aankiisa ahaa in ONLF uu yahay urur arga-gixiso ah.

Qoraalka Yusuf marka aad si qotodheer u dhuuxdo waxaa kaaga soo baxaya sadarkan : “si loogu hoggaansanaado go’aanka Baarlamaanka, Golaha Wasiirrada waxaa la gudboon in uu ka noqdo go’aankiisa ahaa in ONLF uu yahay urur arga-gixiso ah’, in wasiirkii hore uu caddeynayo in golaha xukumadda ee uu Xassan Cali Kheyre hoggaamiyo ka awood badan yihiin golaha shacabka!

Yeelkeede, qoraalka Yusuf Garaad kahor, tuhunka arinkaas laga qabo waxa uu ahaa mid aad u weyn oo soo xoogeystay markii la riday Maxamed Shikh Cismaan Jawaari, gudoomiyihii hore ee Golaha Shacabka.

Siyaasiyiinta mucaaradka, indheer garadka siyaasadda iyo waliba qaar ka mida bushada waxa ay isla dhexmaraan in xukumadda maroorsatay awooddii baarlamaanka iyo waliba tii cadaaladda.

Waxaa xusid mudan in madaxweynaha uu hadda kahor isaga oo bbc-da u warramaya uu sheegay in uu raacsan yahay go’aankii baarlamaanka

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected] 

Dowlada oo soo bandhigtay qandaraas nooc cusub oo la xiriira calanka Somalia

0

Muqdisho (Caasimadda Online) – Wasaarada Ganacsiga iyo Warshadaha Xukuumadda Soomaaliya ayaa waxaa la sheegay in Heshiis Ganacsi ay la geyso shirkadaha sameeya daabacaada ee Awooda u leh in ay naqshadeeyaan Calanka Soomaaliyeed.

Waxaa kale oo Wasaaradu ay sheegtay in tartan daah-furan loo sameeyn doono shirkadaha soo buuxin kara shuruudaha uu soo saaray Wasiirka Wasaaradda Ganacsiga Xukuumadda Soomaaliya Maxamed Cabdi Xayir Maareye oo ku qoran Warqada.

Wasaaradda Ganacsiga ayaa qandaraaskaan shuruud uga dhigtay seddex qodob oo kala ah:

  • In lasoo sameeyo Calanka Somalia oo sax ah lana yaqaan walxaha Kiimiko ahaan uu ka kooban yahay
  • In cidda sameeneyso ay awood u leedahay inay furto xarumo laga helayo calanka guud ahaan dalka
  • In cidda qandaraaska la siinayo ay awood u leedahay inay sameyn karto noocyada kala duwan ee calanka Somalia sida kuwa la surto Madaxtooyada, Safaaraha, kuwa dadweynaha ku xafladeeyaan, kuwa Baabuurta madaxda la suro,  kuwa miisaska xafiisyada la saarto, Calamada Birta ah ee lagu dhajisto suudadka, Bilad Sharafyo iyo hadiyado la dhex geliyey oo lagu qurxiyey Calanka Soomaaliyeed.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Video: Trump oo shaaciyey go’aan aan laga fileyn oo uu kula kulmayo Rouhani

Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa isniintii sheegay hadal kale oo yaab leh oo ah inuu diyaar u yahay inuu wada-hadal toos ah la yeesho Iran.

Shir jaraa’id oo ay si wada-jir ah u qabteen isaga iyo ra’iisul wasaaraha Talyaaniga Giuseppe Conte ayaa Trump waxaa lagu weydiiyey inuu diyaar u yahay inuu la kulmo madaxweynaha Iran, Hassan Rouhani.

“Waxaan aaminsanahay kulamada” ayuu ku jawaabay Trump, oo intaas ku daray “In lala hadlo dadka kale, gaar ahaan marka ay timaado halista dagaalada, dhimashada iyo macluusha, waa inaad kulamo sameysaa, ma jiro wax dhib ah oo ku jira in la kulmo”

Trump ayaa xusay inuu kulamadii fool-ka-foolka ahaa ee uu dhowaan la yeeshay hoggaamiyaha Korea-da Waqooyi Kim Jong iyo madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ay tusaale u yihiin diblomaasiyad toos ah oo lala yeesho dalal loo arko inay cadow ku yihiin danaha Mareykanka.

“Sidaa darteed waan la kulmayaa Iran, haddii ay doonayaan inaan kulano. Ma aqaan haddii ay diyaar u yihiin. Waxaan filaa in hadda xaalka ku adag yahay, balse watqi kasta oo ay diyaar yihiin waan la kulmayaa”

Madaxweyne Trump ayaa dhowaan ka baxay heshiiskii lixda dal ee Mareykanka uu ka midka ahaa ee sanaddii 2015 laga gaaray barnaamijka Nuclear-ka Iran, isaga oo ku sheegay heshiis hal dhinac ah oo aan dan ugu jirin Mareykanka.

Warkan oo muuqaal ah iyo wararkii ugu dambeeyey hoos ka daawo.

WAR ka cusub agaasimihii musuq-masuqa loo heystay & saraakiil loo xiray dartiis

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Gudoomiyaha Maxkmadda Gobolka Banaadir Muuse Maxamed ayaa dhawaan faray Hay’adaha amaanka lagu inay kusoo xiraan Saraakiishii dhowr ah.

Guddoomiyaha Maxkamada ayaa amar ku bixiyay in si dhaqsi ah lagu soo xiro Saraakiisha ka danbeysay xariga Agaasimaha Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka Daahir Nuur oo loo heysto dacwo inuu musuq maasuqa lacag ay laheyd Wasaaradda.

Guddoomiyaha Maxkamada ayaa amarkaani soo saaray kadib markii uu si hordhac ah u dhagaystay dacwada agaasimaha.

Gudoomiyaha ayaa amray in marka hore lasoo xiro laba sarkaal oo ka tirsan CID kuwaa oo amray xariga Agaasimaha.

Saraakiisha la amray in lasoo xiro ayaa lagu kala magacaabaa Maxamed Cabdi Axmad iyo Farxaan C/xakiin mursal.

Haddaba amarkaas kadib ayaa lasoo xiray labadii sarkaal ee fasax la’aanta usoo xiray Agaasimaha Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka waxaana soo baxayo in dib loo soo daayey.

Dhank kale Daahir Nuur ayaa loo gudbiyey Xabsiga dhexe waxaana la filayaa in 45 cisho kadib lasoo tago maxkamad si loo arko caddeymaha muujinayo inuu musuq maasuqa lacag dhan ilaa 84 Kun oo Dollar oo ay laheyd Wasaaradda Gargaarka.

Dacwadda ka dhanka ah Agaasimaha ayaa waxaa horey usoo gudbyey Xafiiska Hanti Dhowraha Qaranka oo muddo badan dabagal ku hayey arrintaan sida ay noo xaqiijyeen saraakiil ka tirsan Xarunta dambi Baarista CID.

Sababta ay Maxkamadda Gobolka Banaadir u  xirtay Saraakiisha soo qabtay Agaasimaha kama dhigno inuusan Agaasimaha dambi laheyn balse arrinta loo xiray ayaa ah inay ninkaas soo qabteen iyagoo aan waraaq amar ah ka heysan Maxkamadda Gobolka.

Sida aan xogta ku helnay lacagta la musuq maasuqa ayaa looga faa’ideystay waqtigii kala wareegga ahaa oo ay ku jirta Wasaaradda Gargarka maadaama ay is casishay Wasiir Maryan isla markaasna ay xoogaa qaadatay in booskaas loo magacaabo Wasiir kale.

Wixii warar ah ee kusoo kordha waan idinla socodsiin doonaa Inshaa Allah.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

R/W Kheyre oo Qardho ka shaaciyey inay awoodda dalka u gacan gelinayaan…

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’isul wasaaraha xukuumada Somalia Xasan Cali Kheyre ayaa ku dhawaaqay in dowlada Somalia ay ahmiyada koowaad siineyso dadka shacabka ah.

Ra’isul wasaare Xasan Kheyre oo khudbad ka jeedinayay magaalada Qardho ee gobalka Bari ayaa ku dhawaaqay in awooda dalka loo gacan galin doono dadka shacabka ah.

“Waxaan hortiina ka cadeynayaa in wixii maanta ka danbeeya awooda dalka loo gacangalin doono shacabka Soomaaliyeed oo aan kala sooc laheyn”

“Dowladu waxa ay raacda shacabka shacab aan awood laheyn waa dal aan awoodiisa muuqan, waa inaanu shacabka ku wareejinaa awoodooda”

Kheyre, waxa uu sheegay in ay soo labatay rajadii umadda Soomaaliyeed waxaana uu ka digay in la dhagaysto dadka dhahay Soomaaliya waa ay burburtay waana adagtay in ay soo laabato.

“Kuwa sidaa dhahaaya waxaanu ka adeejin doona muwaadiniinta diyaarka u ah dhisida dalkooda meel waliba waxanu ku buuxin doonaa kuwa wanaagsan ee u danqanaaya dalkooda”

Sidoo kale, Kheyre ayaa sheegay in dowlada iyo maamulada jira ay talo waliba la wadaagi doonaan dadka shacabka ah.

Haddalka Kheyre ayaa u muuqanaaya mid lagu doonayo in lagu soo nooleeyo rajada shacabka Shacabka Soomaaliyeed oo sanadihii danbe aheyn mid burburtay.

Caasimada Online

Xafiiska Muqdisho

[email protected]

Somaliland: Lacag malaayin DOLLAR ah oo la lunsaday 2017 oo lasoo bandhigay!!

0

Hargeysa (Caasimadda Online) – Guddiga Ilaalinta iyo dabagalka Hantida ee golaha wakiillada Baarlamaanka Somaliland ayaa maanta sheegay in shakhsiyaad iyo masuuliyiin ka tirsanaa xukuumaddii hore ee Somaliland ay lunsadeen hanti iyo lacago kala duwan.

Guddida oo warbixin dheer ka hor akhriyay golaha wakiillada ayaa sheegay in sannadkii 2017-kii shakhsiyaadka hantida iyo lacagaha lunsaday ay ka mid ahaayeen dad masuuliyiin ka ahaa xukuumaddii hore ee madaxweyne Siilaanyo, iyagoo xusay wasiirkii hore ee wasaaradda hawlaha guud Cali Xasan Maxamed (Cali Marreexaan).

Guddoomiyaha guddida Ilaalinta iyo dabagalka Hantida ee golaha wakiillada Somaliland Naasir Cali Shire ayaa sheegay in lacago badan oo ka baxay Khasnadda dawladdu ay ku baxeen meelo aan loo baahnayn isla markaana la lunsaday inta badan lacagahaasi.

Wuxuu xusay in lacag dayn ah oo gaadhaysa 1.6 Milyan oo doollar ay qaateen shakhsiyaadkaasi ka tirsanaa xukuumaddii hore ee Somaliland, iyadoo lacagaha qaar ay ku baxeen Telefoonno iyo shidaallo dheeraad ah oo la isticmaalay.

7.5 Milyan oo doollar ayaa ku baxay dhismayaal la sheegay in la dhisay sannadkii 2017-kii hase ahaatee guddiga waxuu sheegay in waxaa ay soo arkeen iyo dhaqaalaha baxay ay aad u kala fog yihiin.

Goobaha uu guddiga soo arakay ee ay walaaca ka muujiyeen dhaqaalihii la sheegay in uu ku baxay ayaa waxaa kamid ahaa:

Roogga cagaaran ee la dhigay garoonka kubadda cagta ee magaalada Laascaanood kaasi oo la sheegay in ay ku baxday lacag dhan 182-kun oo doollar.

Dhismaha Jeelka wayn ee Burco oo ay ku baxayso 1.5 Milyan oo doollar, iyadoo weli uu socdo dhismaha jeelku.

Dhismaha wasaaradda hawlaha guud ee magaalada Burco, waxaa ku baxday lacag dhan 175-kun oo doollar (Uma dhiganto lacagtaasi meesha aanu soo aragnay ayuu yidhi guddoomiyaha guddida Ilaalinta iyo dabagalka Hantida Naasir Cali Shire).

Dhismaha dugsiga xirfadlayaasha magaalada Buuhoodle waxaa ku baxday 20-kun oo doollar, laakiin ma jiro dugsigaasi oo lama dhisin.

Dhismaha wasaaradda maaliyadda ee gobolka Awdal waxaa ku baxday 70-kun oo doollar.

88,800 oo doollar  oo loogu talo galay roogga cagaaran ee garoonka kubadda cagta ee Burco oo aan weli la dhisin.

Dhulka Lineka Booliska magaalada Hargeysa oo uu iibiyay wasiirkii hore wasaaradda Hawlaha Guud Cali Xasan Marreexaan ayaa waxaa laga iibiyay shirkadda Dahabshiil waxaana laga siiyay 920-kun oo doollar hase ahaatee waxaa la lunsaday 380-kun oo doollar oo kamid ah lacagtaasi.

Waasaaradda xannaanada xoolaha oo iibsatay Shaybaadh (Lab) balse la waayay.

194-kun oo doollar ayaa la siiyay dhismaha garoonka kubadda Cagta ee Shulaac oo magaalada Hargeysa laga dhisayo.

Ugu dambeyntii, Guddiga Ilaalinta iyo dabagalka Hantida ee golaha wakiillada Somaliland ayaa Xeer ilaaliyaha guud ugu baaqay in uu baaris iyo dabagal ku sameeyo hantidaasi ay sheegeen in la lunsaday.

Caasimada Online
Xafiiska Hargeysa
[email protected]

Ogow xaqiiqda sababta ay Isimada Puntland weerarka ugu qaadeen R/W Kheyre

0

Garcad (Caasimadda Online) – Ra’iisal Wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xasan Cali Kheyre oo booqasho ku jooga degaanada Puntland ayaa ka baaqdsaday qorshe uu ku dhagax dhigi lahaa dekadda degmada Garacad ee Gobolka Mudug.

Maamulka Puntland ayaa qorsheeyay in goobaha uu booqan doono Ra’iisal wasaare Kheyre ay ka mid noqoto degaanka xeebta Garacad oo Puntland ay in muddo ah raadineysay inay ka dhisto dekadda, laakiin maamulka iyo dadka Galmudug ay u arkaan mid looga soo horjeedo dadaalka ay ugu jiraan dhismaha dekadda Hobyo.

Warar laga helayo magaalada Garowe ayaa sheegaya in Ra’iisal Wasaare Kheyre iyo madaxweynaha Puntland ay ka wadahadleen arrinta dhagax dhigga Dekadda Garacad oo ka mid ahayd goobaha loo qorsheeyay inu booqdo Ra’iisal wasaaraha, laakiin la isku afgartay in laga reebo socdaalka, kadib culeysyo siyaasadeed oo la sheegay inay ka yimaadeen siyaasiyiinta iyo xildhibaannada ka soo jeeda Galmudug.

Islaan Bashiir Islaan Cabdulle oo ka mida odayaasha dhaqanka Isimada Puntland ayaa qarxiyey qorshe ay heshiis ku ahaayeen madaxda dowladda Federaalka Soomaaliya oo ahaa in Ra’iisal wasaare Xasan Cali Kheyre uu dhagax dhigo Dekadda Garacad ee Gobolka Mudug.

Islaanka oo ka hadlayey Garacad ayaa shaaciyey wixii dhex maray iyaga iyo madaxweyne Farmaajo, wuxuuna yiri: “Waxaan afkayga kula hadlay madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo waxaana u sheegay in dhismaha dekedda Garacad la dhagax dhigayo, waxaana ka codsaday in madaxda Qaranka kasoo qeyb galaan dhagax dhigga,. Wuxuu igu yiri, waan soo tashanayaa isug. Wuu igu soo laabtay wuxuuna igu yiri Ra’iisal wasaare Kheyre baa idiin imaanaya. Kheyre Puntland waa joogaa mana noo imaan..”

Wuxuu intaas ku daray in iyadoo Ra’iisal wasaare Kheyre ku sugan yahay Puntland aanu haddana tegin Garacad oo xaflad lagu dhagax dhigayo dekad ay ka socotay maanta, wuxuuna si kulul u yiri: “Madaxda Soomaaliya waxaan u heysannay iney yihiin madax qaran, laakiin taa mid ka duwan ayeey na tuseen”.

Ra’iisal wasaare Kheyre oo maanta gaaray magaalada Qardho ayaa ka baaqsaday dhagax dhigii la qorsheeyay ee dekadda degaanka Garacad oo reer Galmudug ay uga digeen iyagoo u arka in looga soo horjeedo dekadda ay doonayaan inay ka dhistaan Hobyo.

Waxa uu sheegay inay arrintaas kala xisaabtami doonaan marka uu dib u laabto haddana ay ku ixtiraamayaan martida uu yahay.

Hadalkaas marka laga sheegayey xafladda waxaa goobjoog ahaa Madaxweynaha Puntland Cabdiweli Gaas oo isaga xariga ka jaray Dekadda la doonayo in halkaas laga sameyo.

Caasimada Online
Xafiiska Garoowe
[email protected]

Yaa lagu bedelay xilkii laga ceyriyey GABRE ee IGAD?

Muqdisho (Caasimada Online) – Nuur Maxamed Sheekh ayaa waxaa si rasmi ahaan loogu magacaabay  La-taliyaha  Sare ee  Xoghayaha Guud ee Urur-gobaleedka IGAD ee Arrimaha Siyaasadda ee dalka Koonfurta Suudaan.

Muwaadinkaasi waxa uu La-taliye dhinaca Samafalka Aadminimadda haatan ka ahaa Urur-gobaleedka IGAD, wuxuuna horey uga soo shaqeeyey Xarunta Dhexe ee QM ee magaalladda New York, isagoo markii dambe u soo wareegay Dhismaha QM ee magaalladda New York.

Nuur Maxamed Sheekh oo ah Soomaali haysta dhalashadda dalka Britain, kana soo jeeda magaalladda Baraawe oo la hadlay Radio Dalsan ee magaalada Muqdisho waxa uu sheegay inuu  bishan July 2-dii Tartan u galay Xilka cusub ee La-taliyaha Xoghayaha Guud ee IGAD ee Arrimaha Siyaasadda dalka Koonfurta Suudaan, isla markaana uu Kaalinta Koowaad ka galay dadkii imtixaanka u galay Xilkaasi.

“Markii uu Kolonel Gabre ka tagay  IGAD, waxaa la soo bandhigay inuu Xilkaasi bannaan yahay, kadibna, waxaan Imtixaan la galay Tartamayaal ka kala socday dalalka xubnaha ka ah IGAD. Waxaa Wareysi la ila yeeshay bishii July 2-dii, Waxaana noqday qofkii ugu sarreeyey Tartamayaashii kale ee doonaysay Xilkaasi” ayuu yiri Nuur Maxamed Sheekh.

Nuur Shekh ayaa ayaa  ku guuleystay Xilka La-taliyaha Sare ee Arrimaha Siyaasadda Koonfurta Suudaan ee Xoghayaha Guud ee IGAD, Maxbuub Maalin kadib tartan furan

Hawsha La-taliyaha waxay doorkiisa noqonaysa La-talinta Ergayga IGAD EE Koonfurta Suudaan ee horumarinta dhinaca  Siyaasadda ee dalkaasi iyo guud ahaan Gobalka iyo inuu dhamaan qeybaha ay khuseyso Arrimaha Koonfurta kala shaqeeyo sidii loo hubin lahaa inay si hagaagsan u socdaan Geeddi-socodka taageeradda ka geysanaya hirgelinta Natiijadda soo baxa iyo Heshiiska socda ee dalkaasi.

Si kastaba ha ahaatee, La-taliyaha Cusub ee IGAD ugu qaabilsan Arrimaha dalka Koonfurta Suudaan, Nuur Maxamed Sheekh oo ah Soomaali haysta dhalashadda dalka Britain waxa uu ku dhashay magaalladda Baraawe ee Gobalka Sh/hoose, waana Mas’uulkii ugu horreeyey oo Soomaali ah oo Xil Sare ka qabta Urur-gobaleedka IGAD oo la asaasay bishii Janaayo ee sannadkii 1986-kii.

Ururkaasi waxaa xubno ka ah 8 Waddan oo ku yaalla Bariga Afrika, kuwaasi oo kala ah: Somalia, Jabuuti, Kenya, Uganda, Ethiopia, Eritrea, Sudan iyo Koonfurta Suudaan.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected] 

Kheyre oo si lama filaan ah uga laabtay qorsho halis ku ahaa dekadda HOBYO

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisal Wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xasan Cali Kheyre oo booqasho ku jooga degaanada Puntland ayaa ka baaqdsaday qorshe uu ku dhagax dhigi lahaa dekadda degmada Garacad ee Gobolka Mudug.

Maamulka Puntland ayaa qorsheeyay in goobaha uu booqan doono Ra’iisal wasaare Kheyre ay ka mid noqoto degaanka xeebta Garacad oo Puntland ay in muddo ah raadineysay inay ka dhisto dekadda, laakiin maamulka iyo dadka Galmudug ay u arkaan mid looga soo horjeedo dadaalka ay ugu jiraan dhismaha dekadda Hobyo.

Warar laga helayo magaalada Garowe ayaa sheegaya in Ra’iisal Wasaare Kheyre iyo madaxweynaha Puntland ay ka wadahadleen arrinta dhagax dhigga Dekadda Garacad oo ka mid ahayd goobaha loo qorsheeyay inu booqdo Ra’iisal wasaaraha, laakiin la isku afgartay in laga reebo socdaalka, kadib culeysyo siyaasadeed oo la sheegay inay ka yimaadeen siyaasiyiinta iyo xildhibaannada ka soo jeeda Galmudug.

Diyaargarow soo dhoweynta Ra’iisul Wasaare Kheyre iyo dhagax dhigga Dekeda Garacad ayaa la sheegay inay ka socotay degaanka Garacad, basle waxaa hadda tegi doona madaxweynaha Puntalnd iyo wasiiro ka tirsan xukuumadda Soomaaliya.

Maamulka Puntland ayaa muddo soo waday qorshaha dhismaha dekadda Garacad oo loo heysto in looga soo horjeedo dekadda Hobyo ee Galmudug ololaha ugu jirto dhismaheeda, waxaana sida dekadda Hobyo dhowr jeer halkaasi la geeyay ganacsato ajnabi ah oo sheegay inay dib u dhisayaan.

Sababaha baaqashada Ra’iisul Wasaaraha ee Garacad ayaa lagu tilmaamay culeys siyaasadeed iyo saameyn ka dhalan karta haddii uu dhagax dhigo, maadaama uu horay ugu baaqday dhagax dhigga Dekeda Hobyo ee Gobolka Mudug ee Maamulka Galmudug, halkaasoo bilo ka hor ay tageen wafdi ka socday Wasiiro ah oo ka socday Xukuumadda, kuwaasoo dhagax dhigay Dekeda Hobyo.

Siyaasiyiin iyo Xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka Federaalka ayaa la sheegay in Ra’iisul Wasaaraha kula taliyeen inuu ka baaqdo safarka Garacad iyo dhagax dhigga Dekeda laga hirgelinayo halkaas.

Hase ahaatee Ra’iisul Wasaaraha ayaa maanta safar dhinaca dhulka ah ku tagaya degmada Qardho, halkaasoo uu ku booqanayo Boqorka Beelaha Daarood Boqor Burhaan.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa dib ugu soo laaban doona magaalada Garowe oo la qorsheynayo in Khamiista uu ka dhaco shirka Golaha Wasiirada Soomaaliya.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Kadib Farmaajo, Kenyatta iyo Geelle oo kusii jeeda ASMARA (Maxaa socda?)

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa lagu wadaa in Magaalada Asmara ee caasimadda dalka Eritrea ay booqasho ku tagaan Madaxweynayaasha dalalka Jabuuti iyo Kenya, Ismaaciil Cumar Geelle iyo Uhuru Kenyatta.

Madaxweynayayaasha dalalka Jabuuti iyo Kenya ayaa caasuumad ka helay dhigooda dalka Eriterea Afwerki oo kaalin weyn ka qaadanaaya isbedelka Gobolka.

Booqashada magaalada Asmara ayaa waxaa ku hormari doona Madaxweynaha dalka Jabuuti, waxaana xigi doona Madaxweynaha Kenya Uhurro Kenyatta.

Madaxweynaha Jabuuti iyo dhigiisa Eritrea Afwerki ayaa kawada hadli doona arrimaha Gobolka iyo sida xal looga gaari lahaa khilaafka ka dhexeeya labada dal oo meel xun gaarsiisan.

Madaxweyne Afwerki oo heysta dhul baaxad weyn oo ay leedahay Jabuuti ayaa doonaya inuu dib ugu celsho dalka Jabuuti waxa uuna socdaalka Madaxweyne Ismaaciil Geele yahay mid ku qotoma arrimahaasi.

Madaxweynaha dalka Kenya ayaa isna arrimo gaara kala hadli doona dhigiisa Eriterea Afwerki waxaana socda dadaal lagu xoojinaayo xiriirka Eriterea iyo Kenya.

Dalka Eriterea waxaa dhawaan booqasho ku tagay Ra’isul wasaaraha Ethiopia Aby Ahmed Ali oo heshiis taariikhi ah la soo galay madaxda dalkaasi Afwerki.

Sidoo kale, Madaxweynaha Soomaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo oo shalay soo gaba gabeeyay booqasho uu ku joogay dalkaasi ayaa Afwerki lasoo galay heshiis ka kooban afar qodob kaa oo meesha ka saaray khilaafka labada dal.

Si kastaba ha ahaatee, dowladda Eritrea oo xiligan miisaan ku dhex leh Qaarada Africa ayaa ku dadaaleysa sidii ay xiriirka diblomaasiyadeed ula sameyn laheed  dalalka deriska ah.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

“Go’aanka Farmaajo waxa uu magaalada Muqdisho u horseedi doonaa hal arrin”

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka Wasaarada Amniga Gudaha Soomaaliya Maxamed Abuukar Isloow (Ducaale), ayaa sheegay in isbedelka lagu sameeyay Hay’adaha amniga dowlada Somalia ay waxbadan ka bedeli doonto amniga dalka.

Waxa uu Wasiir Ducaale, sheegay inay muhiim tahay in dib u sixid lagu sameeyo hanaanka shaqo ee Hay’adaha waxa uuna carab dhabay in ciidamada Xasilnta si toosa loo hoos geeyay Taliska Booliska Soomaaliyeed.

Waxa uu sheegay in dowlada Somalia ay ku khasban tahay inay hagaajiso hanaan waliba oo la xiriira dhanka amniga waxa uuna aad usoo dhaweeyay go’aanka Madaxweyne Farmaajo ee ku aadan isbedelka.

“Ciidamada NISA qeybta xasilinta waxa ay si toosa uga amarqaadan doonaan taliska Booliska si amniga Muqdisho lagula xisaabtamo Booliska”

“Nabadsugida dharcada ayaa ku filan wixii macluumaad ah ee ku saabsan Gobolka shaqada sidaa ayay ku socon doontaa waa inaanu la imaanaa isbedel dhab ah”

Waxa uu carab dhabay in Nabad Suggida lagu soo koobay kaliya qaybta Sirdoonka ee dharcadka ah kuwaasi oo la kordhin doono cadadkooda.

Sidoo kale, Wasiir Ducaale waxa uu sheegay in isbedel waliba oo dhaca uusan yeelan Karin saameyn waa haddii aan la helin wada shaqeynta Hay’adaha amaanka iyo shacabka.

Ducaale ayaa ballanqaaday inay xooga saari doonaan amniga magaalada Muqdisho oo uu sheegay inay tahay mid muhiim ah.

Arrintaani ayaa imaaneysa kadib markii Taliyihii Nabad Suggida Gobolka Saadaq Cumar Xasan laga dhigay Taliyaha qaybta Booliska Gobolka Banaadir ciidankii Nabad Suggidana, halka Taliyihii qaybta Booliska Gobolka Banaadir Jeneraal Axmed Xasan Maalin laga dhigay Taliyaha qaybta taraafikada Gobolka Banaadir.

Caasaimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]