Garoowe (Caasimada Online) – Taliska ciidamada Kumaandooska Danab ee Puntland ayaa u jawaabay madaxweynaha maamulkaasi, Saciid Cabdullaahi Deni oo shalay shaaciyay inuu cafis guud u fidiyay dhammaan saraakiishii hoggaamineysa ciidankii mucaaridka ee qeybta ka ahaa dagaalkii dhawaan ka dhacay magaalada Garoowe.

Madaxweyne Deni ayaa sidoo kale waxa uu seegay inuu diyaar u yahay in uu wada-hadal la galo cidkasta oo qabta aragti ka gedisan dimuqraadiyadda, si buu yiri loogu qanciyo in awoodda dib loogu celiyo shacabka.

“Wixii ciidan ahaa waxaan halkaan ka cadeynayaa in dowladdu cafis u fidisay, oo General Jimacaale u wayn yahay,” ayuu yiri madaxweyne Saciid Cabdullaahi Deni.

Warsaxaafadeed kasoo baxay taliska Puntland ayaa loogu jawaabay madaxweyne Deni wuxuuna talisku sheegay in qofka dambi galay uu isagu yahay, sida uu hadalka u dhigay.

“Taliska Ciidanka Kumaandooska Puntland ee Danab wuxuu bulshada Puntland iyo tan Soomaaliyeed oo cadaynayaa in madaxweynaha muddo xileedkiisu dhamaanayo ee Siciid Cabdullaai Deni uu isagu dambi galay ciidanka kumaaandooska Danab oo uu fagaare ka sheegay in yihiin cadowga Puntland” ayaa lagu yiri warsaxaafadeedka taliska Danab.

Hoggaanka ciidanka Danab ayaa sidoo kale madaxweynaha ugu baaqay inuu cafis waydiisto ciidamada oo ay sheegeen inuu u gefay iyo shacabka Puntland.

“Sidoo kale waxa uu dambi ka galay shacabka Puntland, isagoo dagaalo dad badan ku dhinteen ka riday Garoowe iyo Boosaaso, ayna la gudboon tahay inuu cafis ka dalbado Ciidanka Kumaandooska Danab iyo shacabka Puntland” ayaa mar kale lagu yiri qoraalka.

Ugu dambeyn wuxuu taliska hoosta ka xariiqay in hadda kadib ay u hogaansami doonaan go’aankii ay gaareen isimada dhaqanka oo ahaa in doorashada lagu qabto xilligeeda, sidoo kale waxa ay intaasi kusii dareen in aysan aqbali doonon muddo kororsi

“Taliska waxa uu hoggaaminsan yahay oo uu ku shaqaynayaa go’aankii isimada dhaqanka Puntland ee doorashada inay ku dhacdo waqtigeedii 08/01/2024, mana aqbali doono muddo kororsi” ayaa lagu soo gabagabeeyay warka kasoo baxay taliska ciidanka Danab.

Cadale (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeelaha Dhexe ayaa sheegaya in mas’uuliyiintii ugu badnaa ay maanta isugu tegeen magaallo xeebeedka Cadale ee gobolkaasi, kuwaas oo xal u raadinaya colaadda kusoo noqo noqotay halkaasi.

Mas’uuliyiintan ayaa isugu jiro wasiiro ka tirsan HirShabelle, saraakiil ciidan, bahda garsoorka iyo maamullada degmooyinka Cadale iyo Raage Ceelle, waxayna ka arrinsadeen xaaladda ammaan ee gobolka, gaar ahaan xal u helidda dagaal beeleedyada Sh/Dhexe.

Kulan ay yeesheen dhinacyadan ayaa waxaa si aad ah looga arrinsaday amniga guud ee deegaannada hoostaga Cdalale iyo Raage-Ceelle oo dhowr jeer ay dagaallo ka dhaceen.

Sidoo kale waxaa kulankan lagu go’aamiyay in gacan adag lagu qabto cid weliba oo amniga ka dhan ah, sida ay innoo xaqiijiyeen ilo ku dhow shirkaasi.

Dhankoida maamullada degmooyinka Cadale iyo Raage Ceelle oo madasha ka hadlay ayaa ballan-qaaday in wax ka qaban doonaan xaaladaha ka jira halkaasi, iyaga oo kaashanayaa laamaha amniga iyo ciidamada Xoogga dalka ee ku sugan gobolka Shabeelaha Dhexe.

Tan iyo markii ay dib u qarxeen dagaal beeleedyada gobolkan waxaa billowday dadaalllo ay iska kaashanayaan dowladda dhexe iyo HirShabelle, si xal loogu helo colaadaasi.

Waxaa siodoo kale ciidamo katirsan dowladda kuwa daraawiishta Dowlad-Goboleedka Hir-Shabeelle la geeyay goobaha lagu dagaalamay, si ay gacanta ugu hayaan amniga gobolka.

Colaadaan soo noq nqotay waxa ay sababtay in la dilo dad badan oo shacab ah, kadib weeraro maleeshiyaad hubeysan ka gaystaan aagga magaalooyinka lagu dagaalamayo.

Bacaadweyne (Caasimada Online) – Ciidamo deegaanka ah oo boqolaal gaaraya ayaa Jimcihii shalay lagu soo bandhigay deegaanka Bacaadweyne oo kamid ah deegaanadii ugu dambeeyey ee gobolka Mudug oo laga fara maroojiyay dagaalyahanada kooxda Shabaab.

Ciidamadan oo la qalabeeyay ayaa waxaa loo diyaariyay inay soo afjaraan Al-Shabaabka ku sugan koonfurta gobolka Mudug, sida ay sheegeen saraakiisha hoggaamineysa.

Sidoo kale waxaa ciidamadan kormee ugu tegay saraakiil ka kala tirsan ciidamad Xoogga dalka iyo Daraawiishta Galmudug oo ku dhiirageliyay xoreynta deegaankooda.

Saraakiisha ayaa sidoo kale xusay inay ciidamadan ka qayb qaadan doonaan howlgallola filayaa in todobaadyada soo socda ay ka billowday Mudug oo looga saarayo Al-Shabaab.

Xaaladda ayaa haatan ah mid aad u kacsan, waxaana dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo laga dareemayaa deegaanada ay iska horfadhiyaan labada dhinac.

Gobollada Dhexe ayaa waxaa weli ka socda guluf ka dhan ah kooxa, waxaana jiidda hore ku sugan ciidamo ka qayb qaadanaya xoreynta deegaanada ka maqan gacanta Galmudug.

Howlgalladan oo si guud uga socda dalka oo dhan ayaa waxaa Al-Shabaab looga qabsaday dhul badan oo muddo dheer ay joogeen.

Si kastaba, Soomaaliya ayaa waxaa haatan ka soconaya isbedallo waa weyn oo ay waddo dowladda Soomaaliya, si u hanato amnigeeda, ugala wareegto ciidamada howlgalka ATMIS.

Muqdisho (Caasimada Online) – Faahfaahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dab xoogan oo xalay ka kacay qeybo kamid ah suuqa Xamarweyne ee gobolka Banaadir.

Dabka ayaa markii hore ka kacay suuqa qeybta Masjidka Marwaaz, waxaa uuna ku fiday meelo ka mid ah suuqa Dahablaha iyo kawaanka Hilibka.

Wararka ayaa sheegaya in dabka uu ka dhashay koronto, waxaana uu gaystay khasaare hantiyeed oo baaxad leh, kadib markii uu baahay dhul aad u ballaaran.

Ganacsade Bukhaari oo ah milkiilaha Carwa Xul Style ayaa sheegay in dabkan uu ku waayay dukaankiisa, wuxuuna sheegay inay ku jirtay qiyaasitee lacag dhan $40 kun.

“Xul Style dadku inta badan way wada garanayaan waxaan iibin jirnay dharka dumarka  noocyadiisa kala duwan hal shey lagama bixin dukaanka, lacagta ku jirtay xaqiiqatan waa ku dhowdahay 40 kun oo dollar” ayuu yiri ganacsade Bukhaari oo ah Carwa Xul Style.

Gurmad xoogan oo ay iska kaashadeen maamulka gobolka Banaadir iyo Shirkadda Hormuud ayaa mar dambe lagu guulaysay in lagu damiyo dabkaasi.

Duqa Muqdisho Yuusuf Xuseen Jimcaale (Madaale) oo goobta tegay ayaa qiray in khasaare xoogleh uu jiro, wuxuuna sidoo kale u mahadceliyay inta ka qayb qaadatay daminta.

“Dadaal dheer oo la sameeyay kadib waa lagu guulaystay in la damiyo dabka waxaan aad iyo aad ugu mahadcelineynaa hay’adihii amniga oo si hagar la’aan ah uga qayb qaatay, sidaas oo kale waxaan u mahadcelineynaa Hormuud oo qaybteeda ka qaadatay oo isla markii soo dirtay dab damisyo” ayuu yiri guddoomiyaha maamulka gobolka Banaadir.

Sidoo kale wuxuu yiri “Waxaan sidoo kale u mahadcelinayaa maamulka gobolka Banaadir guddoomiyeyaasha dgemooyinka oo meel kasta isaga yimid oo usoo gurmaday halkan”.

Madaale oo sii hadlaya ayaa shaaca ka qaaday in maamulka gobolka uu guddi gaar ah u xil saari doono baaxadda uu la’egyahay khasaaraha soo gaaray ganacsatada Xamarweyne.

“Waxaan aad uga xunahay khasaaraha gaaray dadka masaakiinta ah laakiin haddii uu ilaah yiraahdo guddi ayaan u bixin doonaa, waxaana arki doonaa wixii ay xaaladdu la’eg tahay” ayuu mar kale yiri Duqa magaalada Muqdisho.

Muddooyinkiii u dambeeyay magaalada Muqdisho waxaa ku soo badanayay dhacdooyinka la xiriira gubashada oo horay uga dhacday Bakaaraha iyo xaafado kale oo ku yaal caasimada.

Garoowe (Caasimada Online) – Madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa ku dhawaaqay inuu cafis u fidiyay dhamaan saraakiishii hoggaamineysa ciidankii Mucaaridka ee qeybta ka ahaa dagaalkii dhawaan ka dhacay magaalada Garoowe.

Madaxweyne Deni ayaa sidoo kale waxa uu shaaciyay in uu diyaar u yahay inuu wada-hadal la galo cidkasta oo qabta aragti ka gedisan dimuqraadiyadda, si buu yiri loogu qanciyo in awoodda dib loogu celiyo shacabka.

“Wixii ciidan ahaa waxaan halkaan ka cadeynayaa in dowladdu cafis u fidisay, oo General Jimacaale u wayn yahay,” ayuu yiri madaxweyne Saciid Cabdullaahi Deni.

Waxa uu intaas kusii daray “Waxaan kale oo baaq u dirayaa nimanka siyaasiyiinta ah ee dowladda haatan ka aragti duwan inay miiska nala soo fariistaan oo wixii sharci ah iyo caqli diyaar ayaan u nahay in aan kala hadalno.”

Deni ayaa hadalkaan ka sheegay xilli uu maanta booqasho ku tegay deegaanka Caano-yaskax oo ka tirsan degmada Garoowe, halkaasi oo si weyn loogu soo dhaweeyay madaxweynaha iyo wafdi uu hoggaaminayay.

Madaxweynaha ayaa sidoo kale kulamo la qaatay waxgaradka iyo bulshada deegaanka Caano-yaskax oo uu ka dhegaystay baahiyaha ka jira deegaanka, waxaana kulamadaasi looga hadlay horumarka, nabad-gelyada iyo dhameystirka hannaanka dimuqraadiyadda Puntland oo dadka deegaanku ay taageereen.

Sidoo kale wuxuu la wadaagay bulshada in shacabka oo madaxdooda doorta ay tahay xuquuq ay muwadiiniintu leeyihiin oo dastuuri ah in la gaarsiiyo, sidaasi darteed doorashooyinka goleyaasha ee saddexda degmo ee harsan la qaban doono dhowaan.

Si kastaba, hadalka Saciid Deni ayaa imanaya xilli mucaaradka uu dhawaan soo saaray jadwal doorasho, oo ku dhisan hanaankii hore ee doorashooyinka maamulka, kaasi oo kasoo horjeeda midkii uu hore u soo saaray guddiga doorashooyinka, oo dhigaya in 25-ka bisha Febraayo ee 2024-ka ay qabsoomto doorasho qof iyo cod ah.

Hoos ka daawo muuqaalka

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Xamza Cabdi Barre ayaa kormeer dhiiri-gelin ah ugu tagey ciidanka xasillinta caasimadda ee millatariga sida Booliska u howlgala (Polizia militare) ee ku sugan xerada Hiil-weyne oo ku taalla inta dhaxeysa Muqdisho iyo Balcad.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa sheegay in ummadda Soomaaliyeed ay abaal uga hayaan ciidanka xasillinta ee sida ay u xaqiijiyeen amniga caasimadda muddo gaaban.

Waxa uu xusay in maanta ay Muqdisho dhanka amniga lamid tahay caasimadaha dhiggeeda ah ee caalamka, isla markaana ay ciidanku meesha ka saareen wax walba oo dhibaato ku ahaa amniga iyo kala danbeynta caasimadda,

“Waxaan idin kugu imid si aan u qiro kartidiina iyo dhiiggiina aad u hurteen dalkiinna, gaar ahaan caasimadda Qaranka, waxaan idinkaga mahadcelinayaa sida aad u badesheen wajigii ay lahayd magaalada Muqdisho,” ayuu yiri ra’iisul wasaare Xamza.

Waxa uu intaas kusii daray “Maalintii aad timaadeen ayaa ugu danbeysay magaaladaan wajigii foosha xumaa, taasi oo ku timid dhiiggiina aad hurteen iyo geesinimadiina.”

Ra’iisul Wasaare Xamza ayaa intii uu ku sugnaa xerada Hiil-weyne, wuxuu kulan looga hadlayay dardar-gelinta amniga caasimadda la qaatay hey’adaha amniga iyo maamulka gobolka Banaadir.

Si kastaba, amniga magaalada Muqdisho ee caasimada dalka ayaa si weyn isku beddelay tan iyo markii ay yimaadeen ciidankan, waxaana si weyn hoos ugu dhacay falalka amni darro ee kooxda Al-Shabaab ka geysan jirtay caasimada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Dab xooggan ayaa goordhoweyd ka kacay qeybo kamid ah suuqa Xamarweyne ee gobolka Banaadir.

Dabka ayaa markii hore ka kacay suuqa qeybta Masjidka Marwaaz, waxaa uuna ku fiday meelo ka mid ah suuqa Dahablaha iyo kawaanka Hilibka.

Waxaa hadda socda dadaal xooggan oo ku aadan sidii loo damin lahaa, ayada oo halkaasi gaareen qolyaha gurmadka.

Maamulka gobolka Banaadir oo kaashanayo dadka shacabka ah ayaa ku howlan daminta dabkaasi ka kacay suuqa degmada Xamarweyne ee gobolka Banaadir.

Weli si dhab looma oga waxa uu ka dhashay dabkaan xooggan, waxaana wararka qaar sheegayaan in ay jiraan goobo lagu guulaystay in la damiyo.

Magaalada Muqdisho ayaa waxaa muddooyinkii dambe ku soo badanayay dhacdooyinka la xiriira gubashada oo horay uga dhacday Bakaaraha iyo xaafado kale oo ku yaal caasimada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa la soo wariyay in xubnaha Golaha Wasiirrada uu Isniintii ku canaantay inay ka gaabiyeen iibinta siyaasadda xilli xukunkiisa iyo wax ku biirinta shaqooyinka waaweyn ee horyaalla.

Wuxuu ahaa kulan aan caadi aheyn oo ay Golaha Wasiirrada yeesheen, oo uu shir-guddoomiyay madaxweynaha. Ma cusba in qofka dalka ugu sarreeya uu dhaliilo xubnaha xilalka ka haya dowladiisa, haddii ay ka jiiftaan shaqooyinka hortabinta u leh dalka ama muddo xileedkiisa.

Laakiin Xasan Sheekh yaa la jira yaase la jooga? Muxuuse madaxweynaha saluugsan yahay ayaa ah waydiimaha ku gadaaman farriintan.

Lixda arrimood ee ugu waaweyn howlaha madaxweyne Xasan Sheekh sida joogtada ah uga shaqeeyo xilligaan hal ama laba wasiir unba wax ku biirisa, xubnaha kale ee Golaha Wasiirrada xaflado aan mira-dhal aheyn, safaro aan muhiim aheyn iyo danno shaqsi ah ayay waqtigii ku dhameeyeen ayay leeyihiin dadka dhaliisha madaxweynaha taageersan.

Dagaalka ka dhanka ah argagixisada, shaqada deyn cafinta, wax beddelka Dastuurka, shaqada cuna-qabateynta hubka, ku biirista bulshada Bariga Afrika iyo kobcinta dakhliga gudaha ayaa miiska u saaran madaxweyne Xasan Sheekh.

Inuu is weydiiyo ayaa lixdan kala shaqeeya oo kooxdaada ah wax dambi ah ma ahan.

Inta badan xubnaha Golaha Wasiirrada oo aheyd in qolo walba kaalin gaar ah ka qaadato lixdan shaqo uma muuqdan kuwo wax badan ka geysanaya dadaalka madaxweynaha.

Sidoo kale madaxweynaha wuxuu rabaa meel-marinta qaar kamid ah qoddobadii heshiiskii Golaha Wadatashiga Qaran, taasi oo u baahan wax ka bedel Dastuur.

Xukuumadda waa laba koox, qaar waa koox ka timid xisbiga madaxweynaha ee UDP, qolona waa kuwo si iskood ah ama dariiq saaxiibtinimo kusoo raacay tareenka madaxweynaha.

Xubnaha Golaha Wasiirrada qaar 100% ayay ku siyaasad yihiin madaxweynaha, qaarna way la shaqeystaan ee ku siyaasad ma ahan.

Hal sano iyo lix billood ayuu xilka hayaa madaxweyne Xasan Sheekh, waana marxalad uu ku kala baran karo yaa kula jooga, yaase kula jira?.

Waxaa laga yaaba in aad isweydiineyso maxaa farqi ah oo u dhaxeeya labada erey ee la jirid iyo la joogid.

Marka la adeegsanayo la joogid waa dad isku meel ku sugan balse kala xaalad, kala fikir iyo hadaf noqon kara.

Laakiin marka aad isticmaaleyso la jirid waa qof aad kula jira oo isku dhinac wax u wadaan, isku cadow tihiin, oo guusha iyo guul-darradaba aad shirko ku tihiin.

Waxaa la jooga xilligii Xasan Sheekh kala shaandheyn lahaa kooxda, oo uu u kala saari lahaa yaa kula jira iyo yaase kula jooga.

Sida uu madaxweynaha u arko guusha nidaamkiisa waa saxnaan karta, waana qaldanaan karta, laakiin qofka ay ku aday tahay inuu iibiyo sida uu madaxweynaha u arko guusha xukunkiisa iyo xaalka dalka, haddana xil ka haya nidaamkiisa, lagana yaabo inuu waayay meel hoose oo uu tallo ka dhiibto, waxaana u furan inuu banaanka tago oo uu xilka iska dhiibo, oo uusan iska dhaadhicin iska joog, xilka iska hayso oo xoolana aruurso.

Koox walba oo xukunka qabsata qaab ayay u aragtaa inuu dalka ku hagaagi karo, waxayna u baahan yihiin inay xilalka u dhiibtan dad ay fikirkaas wadaagaan, shaqadana yaqaana.

Xasan Sheekh hadda waa soo jeestay sida muuqata, ma qarsoona inay xukuumadda ku jiraan xubno diidan siyaasadiisa oo maqaayadaha iyo goobaha lagu kulmo ayay taas la fadhiyaan wasiirada qaar, umana badna in uusan Xasan xogtooda ogeyn.

Inta uusan isaga iska saarin inta iskala joogta, waxaa la gudboon xubnaha aan guusha uga muuqan jihada madaxweynaha dalka u wado inay xilalka iskaga tagaan oo aanay Xasan xilli xukunkiisa ku dhex jalaafin.

Madaxweyne Xasan Sheekh haddii uu rabo inuu hirgeliyo waxa uu aaminsan yahay waa inuu qaata aragtida yaa kula jira oo uu iska tuura aragtida yaa kula joogi kara, sababtoo ah fikir waxaa iibin kara qofkii aaminsan ee sax u arka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame oo haatan ah ergayga gaarka ah ee madaxweynaha Soomaaliya u qaabilsan arrimaha bani’aadanimada ayaa nasiib darro ku tilmaamay dhaqan ay ka siman yihiin inta badan madaxda Soomaalida.

Waxa uu sheegay in madaxda ay jecel yihiin in la amaano, lagana indho saabo xaqiiqooyinka jira, islamarkaana ay marba marka ka dambeysa soo xirmeyso masaaxada runta loogu sheegi karo madaxda Soomaalida.

“Nasiib darro waxaa marba marka ka danbaysa soo xirmaya masaaxada runta loogu sheegi karo madaxda Soomaalida, waxaa dhismaya dhaqan siyaasadeed wasiir iyo waardiyuhu isku mid yihiin,” ayuu yiri Xildhibaan Cabdiraxmaan Cabdishakuur.

Waxa uu intaas kusii daray “Waxaa la dhibsanayaa dhaliisha, waxaa la iska indha tirayaa waaqaca, waxaa lala dhacsan yahay ammaanta, waxaa la raadinayaa maxaa la igu hadal haynayaa? Waa tan keentay in yuutuubar ka macno bato indheergaradkii iyo Ahlu Xali Wal Caqdigii.”

Wuxuu madaxda Soomaalida usoo jeediyay in laga rabo inay abuuraan jawi la-taliyayaashooda iyo wasiirrada runta ugu sheegi karaan, si loo wajaho waaqica iyo xaqiiqada taagan markaas.

“Madaxda iyagaa laga rabaa in ay abuuraan jawi ay la taliyayaashooda iyo wasiirrada runta ugu sheegi karaan, haddii aysan dhicina waa in ay iyagu kula dhirradaan,” ayuu yiri Xildhibaan Cabdiraxmaan Cabdishakuur.

Waxa uu intaas kusii dareyna “Midna ogaada raga xukunka hayow, wasiir aan kula doodi karin, damiirkiisa hadli karin, runta kugula dhici karin, qaladka kaa celin karin, ha ka sugin in uu xukun kuu difaaco ama dowlad iyo dal waxtaro.”

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa maanta markii saddexaad waxay diyaarad wada shixnad mucaawino ah u dirtay magaalada Baydhabo ee xarunta KMG ah ee maamulka Koonfur Galbeed.

Baydhabo ayaa waxay kamid tahay magaalooyinka ay sameeynta weyn ka gaysteen daadadka El-Niño, iyada oo halkaas ay ka gaysatay qasaaro iskugu jira dhimasho iyo burbur hantiyadeed.

Gargaarkaan oo ay maanta Muqdisho ka dirtay hay’adda SODMA ayaa waxa uu garayaa ilaa 10-tan oo ka kooban raashinka fudud.

Hay’adda ayaa sheegtay inay ka go’an tahay caawinta iyo u gargaarida bulshada Soomaaliyed ee iskugu darsoomeen daadadka iyo fatahaadaha Wabbiyada.

SODMA ayaa sidoo kale waxay maalmo ka hor sidan oo kale diyaaraddo sida shixnad mucaawino ah uga dejisay magaalooyin ay kamid yihiin Doolow iyo Baardheere, oo ay saameyn adag kasoo gaartay fatahaada wabbiga Jubba, taasi oo keentay in ay go’do buundii Baardheere.

Waxay hore sidaan oo kale hay’adda Maareynta musiiboyinka magaalaaas ugu dirtay Doonyo nuuca dheereeya ah, si loo badbaadiyo shacab ay go’doomiyeen biyaha.

Gargaarkaan ayaa waxaa loogu tala-galay in la gaarsiyo shacabka ku barakacay dadaadka iyo fatahaadaha.

Xudur (Caasimada Online) – Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliyeed ayaa maanta howl-gal qorsheysan ku dilay xubno ka tirsanaa kooxda Al-Shabaab.

Howl-galka oo ay ciidamada xoogga dalka ka sameeyeen tuullo lagu magacaabo Makiiney oo 40 KM dhanka Galbeed kaga beegan magaalada Xudur ayaa waxaa lagu dilay saddex kamid ah kooxda Al-Shabaab.

Sidoo kale waxaa howl-galkaan kooxda looga furtay hubkii ay wateen maleeshiyaadkii la dilay, sida ay warbaahinta dowladda u sheegeen saraakiishii howl-galka hoggaamineysay.

Howl-galkaan ayaa qeyb ka ah kuwa ay maalmahaan ciidanka xoogga dalka ka wadeen deegaano hoostaga degmada Xudur ee gobolka Bakool, kuwaasi oo khasaare kala duwan loogu gaystay kooxda.

Howl-galladaan ayaa waxay bilow u yihiin dadaallada lagu doonayo in dhammaan deegaanada Koofur Galbeed looga saaro kooxda Al-Shabaab.

Deegaannada maamulka Koonfur Galbeed ayaa dhawaan waxaa si rasmi ah uga bilaaban doona wejiga labaad ee dagaalka, kaasi oo uu madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud horay ugu dhawaaqay.

Madaxweynaha ayaa sidoo kale waxa uu dhawaan faray masuuliyiinta degmooyinka la haysto ee maamulkaasi in ay u diyaar garooban dagaalka, islamarkaana dowladda ay xooggeeda iskugu keeneyso Koonfur Galbeed oo muhiim u ah gulufka socda.

Ciidamada dowladda iyo kuwa deegaanka oo isgarabsanaya ayaa guullo wax ku ool ah ka gaaray wejiga koowaad ee dagaalka oo haatan geba-gebo ah, kaasi oo lagu xoreeyay deegaano iyo degmooyin muhiim ah oo sanado badan gacanta ku haysay kooxda.

Sido kale waxaa kooxda looga dilay horjoogayaal iyo maleeshiyaad badan, ayada oo laga burburiyay xarumo ciidan iyo goobo keyd u ahaa.

Nairobi (Caasimada Online) – Dowladda Kenya ayaa soo saartay digniin la xiriirta hilib cusub oo soo galay magaalada Nairobi ee caasimada Kenya.

Saraakiisha ammaanka Kenya, gaar ahaan kuwa ismaamulka Muranga ayaa shaaciyay in gaari xamuul ah oo sida ilaa 2000 oo kiilo oo hilibka dameerka ah u soo baxsaday dhanka magaalada Nairobi.

Saraakiishan ayaa waxay ka digeen in hilibkaas laga cabsi qabo in la geeyo ama lagu iibiyo kawaanada qaar ee ku yaalla magaalada Nairobi ee caasimada Kenya.

Arrintan ayaa imaneysa xilli laamaha ammaanka ismaamulka Muranga uu qabtay illaa saddex kun oo kiillo oo hilibka Dameerka ah.

“Waxaa gacanta ku soo dhignay illaa 3,000 oo killo oo hilibkaas ah (Dameerka) oo lagu soo qabtay beer ku taalla deegaanka Makuyu,” ayuu sheegay ku-xigeenka guddoomiyaha amaanka ee ismaamulka Muranga Mr. Gitonga Murungi.

Sidoo kale waxa uu intaas ku daray in toban qof oo kale oo laga shakisan yahay ay baxsadeen.

Baaritaano ay sameeyeen laamaha amniga ayaa lagu ogaaday in inka badan 70 dameer la qalay muddo 3 maalmood gudahood ah, sida uu sheegay ku-xigeenka guddoomiyaha amaanka ee ismaamulka Muranga Mr. Gitonga Murungi.

Garoowe (Caasimada Online) – Madaxweyne ku-xigeenka dowlad-goboleedka Puntland Axmed Cilmi Cismaan Karaash ayaa shir-guddoomiyey kulan deg deg ah.

Kulankaan oo ay ka qeyb-galeen hay’adaha gargaarka ee caalamiga ah, ayaa waxa uu ku saabsana xaaladda biyaha kusoo fatahay degmada Gaalkacyo iyo sidii wax looga qaban lahaa saameynta ka dhalatay.

Madaxweyne ku-xigeenka ayaa warbixin ku saabsan xaaladda ka jirta Gaalkacyo ka dhegaystay guddigii Wasiirada ahaa ee loo xilsaaray fatahaada Gaalkacyo iyo masuuliyiinta wasaaradda gargaarka iyo maareynta masiibooyinka.

Kulanka ayaa sidoo kale waxaa ka soo qeyb-galeen hay’adaha gargaarka ee caalamiga ah iyo xubno ka tirsan Golaha Wasiirada Dowlad-goboleedka Puntland.

Shirka ayaa waxa kale oo looga hadlay qoddob ay kamid yihiin;

1. In magalaada biyaha laga saaro.
2. Sidii looga hortagi lahaa cudurada faafa.
3. Sidii loogu gargaari laha dadka waxyeeladu kasoo gaartay.
4. Iyo Qorshaha wakhtiga dheer ee xalka biyaha magalaada.

Madaxweyne ku-xigeenka dowlad-goboleedka Puntland Axmed Karaash ayaa ugu dambeyntiina muujiyey sida dhow ee dowladdu ula socoto xaaladda roobabka, gaar ahaan daadka kusoo rogmaday Gaalkacyo.

Si kastaba, Maamulka ayaa horey guddi wasiiro ah u diray Gaalkacyo, haddana waxaa la qorsheynaya sidii magaalada looga saari lahaa xaaladda fatahaad ee ka jirta.

Beledweyne (Caasimada Online) – Waxaa saacadihii lasoo dhaafay kor u sii kacayay heerka biyaha Webiga Shabeelle ee ku fatahay dhamaan xaafadaha magaalada Baledweyne ee xarunta gobolka Hiiraan.

Kororka biyaha Webiga Shabeelle ayaa yimid kadib markii saacadihii lasoo dhaafay roobab xoogan ay ka da’een deegaanada dhaca dhinaca Waqooyi ee magaalada, oo ay waadiyaasha kusoo shubeen daadadka ka dhashay roobabka webiga.

Arrintan ayaa imaaneyda, iyada oo rejo badan laga qabay in biyaha Webiga nafis laga dareemo saacadaha soo aadan, hase ahaate waxaa arintaasi meesha ka saaraya roobabka xoogan ee weli ka da’aya gudaha dowlad-deegaanka Itoobiya iyo deegaanada hoosyimaada xarunta gobolka Hiiraan ee Beledweyne.

Roobabka weli da’aya ayaa sii kordhinaya walaaca iyo cabsida dadka ku dhex go’doonsan gudaha magaalada Baladweyne, kuwaasi oo laga deyrinayo xaaladooda.

Fatahaada Beledweyne ku dhufatay horraanta toddobaadkan ayaa la xaqiijiyay inay ku geeriyoodeen ilaa Siddeed ruux.

Arrimahan ayaa imanaya, xilli ay si guud marba marka ka dambeysa sii kordheyso xaaladda adag ee ka dhalatay roobabka daadadka wata iyo fatahaadaha ku dhuftay gudaha dalka, kuwaasi oo sababay khasaare isugu jiro dhimasho, dhaawac, burbur hantiyeed iyo barakac.

Daadadka iyo fatahaadaha is wata ayaa saameeyay in ka badan hal milyan oo qof, halka ay ku barakaceen illa 600 oo kun oo qof, sida ay shaacisay dowladda federaalka Soomaaliya.

Sidoo kale waxay xaqiijisay in haatan ay sii korortay dhimashada, ayna gaartay illaa 42 qof oo siyaabo kala duwan ugu kala geeriyooday Jubbaland, Koonfur Galbeed iyo HirShabelle.

Dowladda ayaa illaa hadda 28 doomood gaarsiisay degmooyinka ugu daran, si shacabka loogu badbaadiyo, maadaama ay ku go’doonsan yihiin meelaha ay ku dhufatatay fatahaadda.

Sidoo kale waxay diyaarado sida gurmad u dirtay deegaanada ay sida weyn u saameeysay arrintaan, kuwaasi oo laga soo warinayo xaaladdo daran.