Muqdisho (Caasimada Online) – Soomaaliya ayaa haatan guul taariikhi ah ka gaartay dhammeystirka barnaamijka dayn-cafinta ee muddada dheer soo socday, waxaana si rasmi ah natiijada xalay ugu dhowaaqay Hay’adda Lacagta Adduunka IMF iyo Bangiga Adduunka, kuwaas oo shaaciyay in dowladda federaalka laga cafiya dhammaan daymihii lagu lahaa.
Soomaaliya ayaa laga cafiyay deyn ka badan 5-bilyan oo dollar, taasi oo ay badankeed ku lahaayeen Mareykanka, Faransiiska, Ruushka, IMF, World Bank iyo Paris Club.
Haddaba waa kuma wasiirkii ugu horreeyay ee bilaabay dayn-cafinta?
Maxamed Aadan Farkeeti ayaa noqday wasiirkii ugu horreeyay ee bilaabay (SMP-ga) oo ah barnaamijka dayn-cafinta, kaas oo la saxiixay sanadkii 2016-kii.
Farkeeti ayaa xilligaas ahaa wasiirkii maaliyadda muddo xileedkii hore ee madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, isaga oo markaas qalinga ku duugay bilaabidda dayn-cafinta.
Wasiir Farkeeti oo haatan kamid ah musharrixiinta u taagan xilka madaxweynaha Koonfur Galbeed ayaa war kasoo saaray guushan, isaga oo hambalyo u diray dadka Soomaaliyeed.
“Waxaan ummadda Soomaaliyeed ugu hambalyeynayaa guusha taariikhiga ah ee maanta la gaaray oo Soomaaliya deynta looga cafiyey. Anigoo ah Wasiirkii Maaliyadda oo bilaabay SMP-gii ugu horreeyay ee 2016,” ayaa qoraalkiisa ku yiri wasiir Maxamed Aadan Farkeeti.
Sidoo kale waxa uu boggaadiyay dowladihii kala dambeeyay iyo sida ay uga miran dhaliyeen heerarkii kala duwan ee ay soo martay dayn-cafinta xalay soo dhammaatay.
“Waxaan bogaadinayaa sida dowladihii kala dambeeyey ay uga go’nayd ka miro dhalinta deyn cafinta” ayuu mar kale sii raaciyay.
Ugu dambeyn wuxuu hoosta ka xariiqay in tallaabadan ay ka tarjuneyso sida wanaagsan ee ay dowladda dhexe ula macaamishay dalalka kala duwan ee beesha caalamka.
“Guushani waxa ay ka tarjumaysaa wada-shaqeynta dowladda, saaxiibada caalamka, iyo dadka Soomaaliyeed. InshaAllah waxaan goor dhow ka jawaabi doonaa su’aalo tiro badan oo shacabka Soomaaliyeed maskaxdooda ka guuxaysa” ayuu kusoo gabagbageeyay.
Si kastaba, tallabadan aariikhiga ahi ee ay haatan ku tilaabsatay dowladda Soomaaliya ayaa la filayaa in ay kor u qaaddo maalgashiga shisheeye oo qeyb ka qaadan karo horumarinta waxbarashada, caafimaadka iyo adeegyada kale ee muhiimka u ah shacabka.