Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya, Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Aadan Madoobe) oo guddoomiyay kulanka aan caadiga aheyn ee Guddiga Jogtada Golaha Shacabka oo ka dhacay xarunta Guddoonka iyo Guddiyadda ee Villa Hargeysa ayaa si kulul uga hadlay dagaallada sokoeeye ee dalka kasoo cusboonaaday.

Ugu horreyn Sheekh Aadan Madoobe ayaa cambaareeyay falkii lagu laayay askarta ee ka dhacay deegaanka Ceel Baraf ee gobolka Shabeelaha Dhexe, isaga oo wax laga xumaado ku tilmaamay.

Sidoo kale wuxuu baaq u diray beelaha Soomaaliyeed ee ku dagaalamaya gobollo kala duwan oo dalka ku yaalla, kadib markii ay ka qarxeen colaado sokeeye.

“Waxaan ku baaqayaa in si deg deg ah oo shuruud la’aan ah loo joojiyo dagaal beeleedyada kasoo cusboonaaday meelo kamid ah dalka ‘Waa arin aad looga xumaado walaalayaal hala joojiyo dagaalka”.” ayuu yiri guddoomiye Sheekh Aadan Madoobe.

Waxaa kale oo uu kusii daray Dagaalladan dad badan oo shacab ah ayaa lagu laayay xittaa ciidanka qaranka ayaa qaarkood lagu dilay, allaha u naxariisato inta dhimatay”.

Dhanka kale, Sheekh Aadan Madoobe ayaa faray hay’adaha ay quseyso in dadka walaalaha ay dirirtu u dhaxeyso nabad dhex dhigaan wixii tabasho ah ee jirana miiska wada hadalka lagu dhameeyo.

Askarta la dilay waxay gaareysaa 7 askari oo ka tirsanaa ciidanka xoogga dalka, kuwaas oo ka fasax qaatay saldhigii ay ka tirsanaayeen ee deegaanka Xawaadley, maleeshiyaad hubeysan oo jidka u galay ayaa ciidankaas ku laayey deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Sh/Dhexe.

Askarta la dilay waxay gaareysaa 7 askari oo ka tirsanaa ciidanka xoogga dalka, kuwaas oo ka fasax qaatay saldhigii ay ka tirsanaayeen ee deegaanka Xawaadley, maleeshiyaad hubeysan oo jidka u galay ayaa ciidankaas ku laayey deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Sh/Dhexe.

Muqdisho (Caasimada Online) –Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo ayaa baaq ka soo saaray colaadaha ka jira dalka, isagoo farriin u diray madaxda dowladda federaalka iyo kuwa dowlad goboleedyada.

Farmaajo ayaa qoraalkaan ku sheegay inuu aad uga murugooday askartii ciidanka xoogga dalka ee aanada qabiil loogu dilay deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Shabeellada Dhexe.

Hoos ka akhriso qoraalka Farmaajo:

Dadka Soomaaliyeed ee ehelka iyo xigtada isu ah ee sida xaq darrada ah ugu dagaallamaya deegaanno badan oo ka mid ah dhulkeenna, waxaan ugu baaqayaa in ay joojiyaan colaaddaha macno darrada ah ee aan lahayn guul, geeri mooyee.

Hoggaanka Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo madaxda heer Maamul waxaan xasuusinaynaa qiimaha ay leedahay in ay ku shaqeeyaan Soomaalinimo iyo midnimo, maadaama oo ay tusaale u yihiin shacabka, taas oo yaraynaysa dareenka qabyaaladda, eexda iyo colaadaha sokeeye.

Si gaar ah, waxaan uga muragaysannahay saraakiisha iyo ciidanka Soomaaliyeed ee difaacayey dalkooda ee aanada qabiil loogu laayey Hirshabeelle, arrinkaas oo khatar wayn ku ah jiritaanka Ciidamada Qalabka Sida oo aan lahayn hayb iyo qabiil ka hooseeya Soomaalinimo.

Culimada, odayaasha dhaqanka iyo waxgaradka Soomaaliyeed waxaan ugu baaqayaa in ay u istaagaan nabadeynta iyo dib u heshiisiinta deegaannada colaaduhu ay ka jiraan, si dadka walaalaha ah ay nabad ugu wada noolaadaan.

Alle waxaan ka baryayaa in uu dalka iyo dadkeenna ku mannaysto nabad iyo barwaaqo.

Wabillaahi Tawfiiq.

Baydhabo (Caasimada Online) – Madaxweynaha Koonfur Galbeed Soomaaliya, Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed (Laftagareen) ayaa maanta sameeyay isbeddal maamul, kadib tallaabo culus oo uu qaaday.

Wareegto kasoo baxday xafiiska madaxweyne Laftagareen ayaa waxaa xilalkii looga qaaday guddoomiyeyaashii gobollada Baay iyo Shabeelaha Hoose, iyada oo la magacaabay kuwa cusub.

Guddoomiyaha maamulka gobolka Baay ayaa waxaa loo magacaabay Cali Wardheere Dooyow, halka Shabeelaha Hoose, mar kale lagu soo celiyay Ibraahim Aadan Najax.

Najax ayaa markiisii afaraad noqonayo guddoomiyaha gobolka Shabeelaha Hoose, sidoo kale gudoomiyaha cusub ee gobolka Baay ayaa isna xilkaas horay usoo qabtay.

Wareegtada ayaa lagu faray guddoomiyeyaasha cusub inay xilalkooda la wareegaan, kadibna ay dardargeliyaan mas’uuliyadda culus iyo waajibaadka loo igmaday.

Dhinaca kale, madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen ayaa maanta Xafiiska Madaxtooyada ku qaabilay Taliye ku xigeenka Ciidanka Booliska Soomaaliyeed Generaal Kaniif Abdulaahi Mohamed oo maanta gaaray Baydhabo.

Kulanka waxaa ku wehlinayay madaxweynaha  Wasiirka Amniga, Taliyaha Qeybta Booliska Gobolka Baay iyo Taliyaha Ilaalada Gaarka Madaxweynaha Koonfur Galbeed, iyada oo lagu lafa guray Arimaha Ciidanka iyo horumarka laga gaaray amniga magaalada Baydhabo.

Jowhar (Caasimada Online) – Dowladda Soomaaliya oo maanta qaaday tallaabo culus oo la xiriirta askartii lagu laayay deegaanka Ceel Baraf ee gobolka Shabeelaha Dhexe ayaa usoo xir xirtay odayaal, guddoomiyihii Ceel Baraf iyo Haweeney kamid ah dadka degaanka.

Eedeysanayaasha ayaa iyaga oo gacmaha ka xiran diyaarad laga soo saaray deegaanka Ceel Baraf waxaana laga soo dajiyay garoonka magaalada Muqdisho.

Odayaasha lasoo xiray ayaa ah odayaashii metalayay eedeysanayaashii ka dambeeyay falkaas oo goobta ka baxsaday, balse weli la baadi goobayo.

Sidoo kale guddoomiyaha oo xilka laga qaaday saaka ayaa loo haystaa tuhun la xiriira dhacdadaasi, waxaana ku socoto baaris, sida uu sheegay wasiirka arrimaha gudaha HirShabelle oo shaqada ka fariisiyay.

“Qofka hadii laga shakiyo shaqada dowladda masii wadi karo, guddoomiyaha Ceel Baraf dilkii Askarta ayaa looga shakiyey, ilaa baaris amni uu ka maraayana shaqada waa laga joojiyey” ayuu yiri Wasiir Cabdi Daahir Guure (Karoore).

Wararka ayaa sheegaya in maxkamadda ciidamada ay geli doonto kiiskan oo dhaliyay xasaasiyad wayn, maadaama lagu laayay askar Soomaaliyeed oo aan waxba galabsan.

Askarta la dilay waxay gaareysaa 7 askari oo ka tirsanaa ciidanka xoogga dalka, kuwaas oo ka fasax qaatay saldhigii ay ka tirsanaayeen ee deegaanka Xawaadley, maleeshiyaad hubeysan oo jidka u galay ayaa ciidankaas ku laayey deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Sh/Dhexe.

Dad ku sugan Ceelbaraf ayaa Caasimada Online u sheegay in meeshiyaadka qabtay askarta ay in dhaha ka xireen oo muuqaal ka duubeen, kadibna dileen, askarta ayaa taliskii ay ka tirsanaayeen looga soo reebay qoryahoodii, maadaama ay fasax qaateen oo reerahoodii ay u socdeen.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud, iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa goordhow ka dagay dalka Jabuuti, halkaas oo si diiran loogu soo dhaweeyay.

Warsaxaafadeed kasoo baxay Villa Soomaaliya ayaa waxaa lagu sheegay in madaxweynaha uu martiqaad ka helay dhiigiisa dalkaasi Mudane Ismaaciil Cumar Geelle, wuxuuna joogi doonaa muddo hal cisho ah.

Labada Madaxweyne ayaa ka wada-hadli doona xoojinta xiriirka walaaltinimo ee ka dhexeeya labada dal iyo labada shacab, iyagoo diiradda saari doona iskaashiga dhinacyada amniga, dhaqaalaha, iyo arrimaha gobolka, sida lagu sheegay qoraalka.

Sidoo kale inta lagu gudajiro booqashadan halka maalin ah ayaa waxaa sidoo kale la iskula soo qaadi doonaa wadaxaajoodyo la xiriira danaha wadaagga ah ee labada Jamhuuriyadood ee walaalaha ah.

Safarka madaxweynaha ayaa qayb ka ah booqashooyin uu maalmahan waday, waxaana socdaalkiisii ugu dambeeyay uu dhowaan ku tegay waddanka Eritrea.

Ujeedka ugu wayn ee safarkan ayaa daaran xaaladda ay wajaheyso Soomaaliya, sida arrinta Itoobiya iyo sidoo kale beddalka howlgalka ATMIS oo dhacayo sanadka cusub.

Soomaaliya ayaa haatan ku jirto marxalad adag oo siyaasadeed oo gudaha ah iyo mid diblumaasiyadeed oo ka dhalatay heshiiskii badda ee Itoobiya la gashay Somaliland.

Muqdisho (Caasimada Online) – Faah-faahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa dhacdo argagax leh oo maanta ka dhacday magaalada Muqdisho, gaar ahaan degmada Xamarjajab ee gobolka Banaadir, kadib markii nin hubeysan uu gowracay xaaskiisa.

Ninka eedeysanaha ah ee loo haysto falka ayaa magaciisa lagu sheegay Cabdiraxmaan, wuxuuna nafta dhaafiyay xaaskiisa oo lagu magacaabi jiray Fowsiyo, taas oo ahayd hooyada 5 carruur ah.

Goobjooge la hadlay Telefishinka Universal ayaa ka warbixiyay dhacdadan, wuxuuna sheegay inay salka ku hayso hinaaso darteed, ama maseer uu qaaday ninka

“Xaafaddan waxaa ka dhacday arrin la yaab leh cid gurigan daganeyd odeygeedii baa wuxuu sameeyay islaantiisii buu nafta dhaafiyay, wuuna bireeyay” ayuu yiri goobjoogaha.

Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray eedeysanaha gacanta lagu dhigay, isaga oo weli ku sugan guriga uu dilka ka gaystay oo ku yaalla agagaarka xarunta Baambeyda.

“Gabadha maydkeeda waxaa loo qaaday C.I.D, isagiina ma cararin, meelna ma aadin wuxuu sameeyay markii arrinta la ogaaday buu yiri gabadhii maydkeedii qolkan ayuu ku jiraa” ayuu sii raaciyay.

Dhacdooyinka argagaxa leh ee ka dhashay muranada qoyska ayaa indhowaanahan kusoo badanayay magaalada caasimada ah ee Muqdisho iyo qaybo badan oo kamid ah dalka.

Jowhar (Caasimada Online) – Dowlad goboleedka Soomaaliyeed ee HirShabelle ayaa maanta qaaday tallaabo culus oo la xiriirta dhacdadii foosha xumeyed ee dhowaan ka dhacday deegaanka Ceel Baraf ee gobolka Shabeelaha Dhexe, kadib markii lagu dilay 7 askari oo ka tirsanaa ciidamada Xoogga dalka, sababo la xiriira aano qabiil darteed.

Wasaaradda arrimaha gudaha HirShabelle oo wargeegto soo saartay ayaa shaqada ka fariisisay guddoomiyihii Ceel Baraf, Yuusuf Xasan Xuurshow oo loo haysto falkaasi.

Wasiirka arrimaha gudaha gudaha HirShabelle Cabdi Daahir Guure (Karoore) ayaa sheegay in guddoomiyaha laga shakiyay, isla markaana ay ku socoto baaris la xiriirta dhacdadaasi.

“Qofka hadii laga shakiyo shaqada dowladda masii wadi karo, guddoomiyaha Ceel Baraf dilkii Askarta ayaa looga shakiyey, ilaa baaris amni uu ka maraayana shaqada waa laga joojiyey” ayuu yiri Wasiir Cabdi Daahir Guure (Karoore).

Wararka ayaa intaasi kusii daraya in guddoomiyaha xabsiga la dhigay, kadib markii ay soo qabteen ciidamo ka tirsan kuwa HirShabelle oo baaris ku haya sida ay wax u dhaceen.

Askarta la dilay waxay gaareysaa 7 askari oo ka tirsanaa ciidanka xoogga dalka, kuwaas oo ka fasax qaatay saldhigii ay ka tirsanaayeen ee deegaanka Xawaadley, maleeshiyaad hubeysan oo jidka u galay ayaa ciidankaas ku laayey deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Sh/Dhexe.

Dad ku sugan Ceelbaraf ayaa Caasimada Online u sheegay in meeshiyaadka qabtay askarta ay in dhaha ka xireen oo muuqaal ka duubeen, kadibna dileen, askarta ayaa taliskii ay ka tirsanaayeen looga soo reebay qoryahoodii, maadaama ay fasax qaateen oo reerahoodii ay u socdeen.

New York (Caasimada Online) – Dowladda Itoobiya ayaa ka hadashay go’aanka Soomaaliya ee ciidanka looga reebay howlgalka cusub ee AUSSOM oo sanadka cusub ka bilaaban doonto gudaha dalka, kaas oo ay meel-mariyeen golaha ammaanka QM.

Wakiil u hadlay Itoobiya aya shaaca ka qaaday in garab istaagi doonaan Soomaaliya, isaga oo qirray in sanadihii lasoo dhaafay isbaddel weyn kusoo kordhay dhanka ammaanka, wuxuuna tilmaamay in doorkeeda ay ka qaadan doonno dhinac istaagga horumarkaas.

Itoobiya ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday in ciidamadeeda muddada dheer ee ay joogeen dalka ay naftooda u hureen nabadda Soomaaliya, welina ay sii wadi doonaan garab istaagooda.

“Itoobiya oo ay wehliyaan Dalalka safka hore waxa ay hormuud ka ahayd taageerrada amniga Soomaaliya, si loo dhiso hay’adaha dowladeed si ay u qaataan mas’uuliyadda, waxa aan bixinay naf hurnimadii ugu qaalisaneyd iyada oo aan taageerro ka heleyno Bulshada Caalamka” ayuu yiri wakiilka u hadlay dowladda Itoobiya.

Sidoo kale wuxuu hoosta ka xariiqay in horumar wayn la gaaray sanadihii u dambeeyay, kadib guullo laga gaaray dagaalka Al-Shabaab oo uu tilmaamay inay halis ku yihiin amniga gobolka,

“Wiilashada Itoobiya oo ay garab socdaan saaxiibadood Qaaradda waxa ay si dhab ah uga qayb qaateen xasilinta Soomaaliya, Sanadihii lasoo dhaafay waxa aan aragnay horumar dhiirragelin ka muuqato” ayuu hadalkiisa sii raaciyay.

Waxaa kale oo uu yiri “Waxa aan rajeyneynaa in lasii wado horumarkaas iyada oo si wadajir ah loo wada gaarayo loogana wada shaqeynayo, waxa aan aaminsanahay in si daacadnimo ku dheehan tahay in lagu gaari karo hadafka ah la dagaalanka Argagixisada, Itoobiya waxa ay diyaar u tahay doorkeeda uga aaddan howlalka xiga ATMIS”.

Si kastaba, Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa waxaa u dhexeyso xurguf xooggan oo ka dhalatay heshisikii badda, inkastoo ay haatan ay labada dal usocdaan wada-hadallo hadanne sidaas oo ay tahay Soomaaliya ayaa ku adkeysatay go’aanka lagu reebay ciidanka Itoobiya.

Gaalkacyo (Caasimada Online) – Faah-faahino kala duwan ayaa waxaa laga helayaa dagaal xooggan oo goordhow ka qarxay galbeedka gobolka Mudug, kaas oo u dhexeeyo laba maleeshiyo beeleed oo kasoo kala jeeda maamullada Galmudug iyo Puntland.

Dagaalka ayaa si gaar ah uga socdo aagga deegaanka Jiicboor, iyada oo labada dhinac ay isku adeegsanayaan hubka noocyadiisa kala duwan.

Ilo dadka deegaanka ah ayaa innoo sheegay in dagaalka uu kusii fidayo goobo horleh, isla-markaana ay jiraan khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawacba leh.

Sidoo kale wararka ayaa intaasi kusii daraya in dagaalka uu salka ku hayo is qab-qabisi ka dhashay dhul oo u dhexeeyo labada beeleed ku wada dagaalamaya halkaais.

Xaaladda ayaa weli kacsan, waxaana dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo laga dareemayaa qaybo badan oo gobolka kamid ah, gaar ahaan aagga lagu dagaalamay.

Dhanka kale, ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay mas’uuliyiinta maamulka Puntland oo ku aadan dagaalkaasi sababay khasaaraha dhimashada iyo dhaawaca.

Xiisadda haatan soo cusboonaatay ayaa kusoo aadeyso, ayada oo maalmihii u dambeeyay ay Mudug ka dhacayeen dagaal beeleedyo wajiyo kala duwan leh, oo saameyn ku yeshay dadka deegaanka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed oo maanta shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa ka hadlay dhacdadii foosha xumeyd ee ka dhacday deegaanka Ceel Baraf, kadib markii lagu laayay askar Soomaaliyeed oo loo beegsaday aano qabiil darteed.

Ugu horreyn Shariifka ayaa u tacsiyeeyay ehellada askartii lagu laayay halkaasi, wuxuuna tilmaamay falkaas inuu ahaa mid laga naxo oo arxan darro ah.

“Waxaan si gaar ah uga tacsiyeynayaa dhacdadii Shabeellada Dhexe ee lagu dilay askar Soomaaliyeed waana arrin laga naxo, Waa in la joojiyo falalka nuucaas ah” ayuu yiri.

Sidoo kale wuxuu si guud uga hadlay dagaal beeleedyada wajiyada kala duwan leh ee ka socda dalka, isaga oo xusay inay keeneen fashil siyaasadeed oo dalka ka jira,

“Waxaan aad uga xumahay dagaaladda sokeeye ee ka socda qeybo badan oo dalka ka mid ah iyo dhiiga soomaaliyeed ee micno darrada loo daadinayo waxayna dhacdooyinkaasi muujinayaan fashil siyaasadeed iyo rajo beel bulsho.” ayu mar kale yiri Sheekh Shariif.

Madaxweynihii hore ee dalka ayaa sidoo kale ku baaqay in la jooiyo falalka gacan ka hadalka ee uu salka ku hayo qabaailka waxana uu soo jeediyay in laga shaqeeyo midnimada dadka Soomaaliyeed.

Si kastaba, falka lagu dilay dilay askartaas Soomaaliyeed ee ka dhcay Ceel Baraf ayaa dhaliyay hadal heyn xoogan, waxaana haatan socdo baaris ay waddo dowladda dhexe.

Jowhar (Caasimada Online) – Dowladda Soomaaliya ayaa wafdi ay hoggaaminayaan Taliyaha NISA Cabdullahi Sanbaloolshe iyo Ciidanka Dhulka Jeneraal Sahal Cabdullahi u dirtay magaalada Jowhar, si ay ula kulmaan Madaxweynaha HirShabeelle oo go’aan looga gaaro soo qabashada raggii shalay askarta ku laayey aagga deegaanka Ceelbaraf.

Madaxweynaha, Ra’iisul Wasaaraha iyo Taliyaha xoogga oo sheegay in falkaan aan looga qanci karin wax aan aheyn in cadaaladda la hor keeno raggii geystay ayaa maanta Jowhar u diray wafdiga ay hoggaaminayaan Taliyaha NISA iyo Taliyaha ciidanka dhulka.

Madaxweynaha HirShabeelle Cali Guudlaawe ayaa saakay deegaanka uu falkaasi ka dhacay ee Ceelbaraf u diray ciidan uu hoggaaminayo Taliyaha Booliska Soomaaliya, qeybta deegaanada HirShabeelle Korneyl Xasan Dhicisow, isagoo amray in lasoo qabto dambiilayaasha.

Sidoo kale Taliska Ciidanka Xoogga Dalka ayaa diray ciidan kale oo ka qeyb qaata howlgalka soo qabashada raggii askarta ku laayey duleedka Ceelbaraf, waxaana go’aan lagu gaaray in cadaaladda la hor keeno dambiilayaasha.

Wasiirka Gaashaandhigga XFS Cabdulqaadir Maxamed Nuur oo caawa shir jaraa’id qabtay ayaa sheegay in muddo 48 sacadood ah lagu soo qaban doono dambilayaashii ka dambeeyey dilka askartii ka tirsaneed Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed loogu geystay aagga deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Shabeellaha Dhexe.

Sidoo kale waxaa maanta dadaal dheer kadib difaacooda dib loogu celiyey in ka badan 100 askari oo ka gadooday deegaanka Xawaadley ee gobolka Shabeellada Dhexe, kuwaas oo ka carooday falkii arxan darrada ahaa ee lagu laayey raggii ay iskala tirsanaayeen ciidanka xoogga dalka.

Askarta la dilay waxay gaareysaa 7 askari oo ka tirsanaa ciidanka xoogga dalka, kuwaas oo ka fasax qaatay saldhigii ay ka tirsanaayeen ee deegaanka Xawaadley, maleeshiyaad hubeysan oo jidka u galay ayaa ciidankaas ku laayey deegaanka Ceelbaraf ee gobolka Sh/Dhexe.

Dad ku sugan Ceelbaraf ayaa Caasimada Online u sheegay in meeshiyaadka qabtay askarta ay in dhaha ka xireen oo muuqaal ka duubeen, kadibna dileen, askarta ayaa taliskii ay ka tirsanaayeen looga soo reebay qoryahoodii, maadaama ay fasax qaateen oo reerahoodii ay u socdeen.

New York (Caasimada Online) – Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa goordhaw fadhi gaar ah ka yeeshay arrimaha Soomaaliya, waxayna ansixiyeen qaraar wax looga bedelayo howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya oo markii hore ahaa ATMIS, hadana laga dhigay AUSSOM.

Ciidamada Itoobiya ayaa si buuxda looga reebay howlgalka cusub ee loo ansixiyey Soomaaliya, howlgalka ATMIS oo ciidamada Itoobiya ay qeyb ka yihiin ayaa ku eg 31-ka bishan December 2024, waxaana bilowga sanadka cusub Soomaaliya ka bilaabanaya howlgal aysan qeyb ka aheyn ciidamada Itoobiya.

Qaraarka uu maanta ansixiyey Golaha Ammaanka Qaramada Midoobey ayaa meesha ka saaraya warar baraha bulshada lagu faafiyey maalmihii lasoo dhaafay, kuwaas oo sheegayey in dowladda Soomaaliya ay cadaadis dheer kadib ogolaatay in ciidanka Itoobiya aan laga reebin howlgalka cusub.

Qaraar qabyo ah oo ay diyaarisay dowladda Ingiriiska ayaa lagu taageeray go’aanka Golaha Ammaanka ee Midowga Afrika, kaas oo lagu badalayo howlgalka ATMIS, howlgal cusub ayaa loogu magac-daray ‘Howgalka Teegerada iyo Xasilinta Soomaaliya ee Midowga Afrika’ (AUSSOM).

Qaraarkaan ayaa waxa uu sheegayaa in loo ogolaanayo in wadamada xubnaha ka ah Midowga Afrika ay daabulaan 12,626 askari oo labisan kuwaas oo ay ku jiraan 1,040 boolis ah oo ka mid noqonaya howgalka AUSSOM.

Sida ay Caasimada Online u xaqiijiyeen masuuliyiin ka tirsan dowladda Soomaaliya howgalka ATMIS ayaa dhameeyay qorshihii uu shaqada ugu wareejin lahaa howlgalka cusub ee AUSSOM.

Ciidamada ka qaybta ah howlgalka cusub ayaa laga kala keenayaa wadamo badan oo Afrikaan ah, qorshaha howlgalka cusub ayaa la filayaa in uu soo dhamaado maalmo gudahood, iyadoo la shaacin doono nooca shaqada ay ka bilaabayaan Soomaaliya.

Dowladda Masar ayaa dhawaan shaacisay in ay qayb ka noqon doonto howlgalkaan cusub, iyadoo Soomaaliya ay horay u shaacisay in ay soo dhawayneyso codsiga Masar, sidoo kale dowladda Soomaaliya ayaa aqbashay codsiga Masar.

Itoobiya oo horay u codsatay in howlgalka cusub aan laga reebin, balse dowladda Soomaaliya ayaa ku adkeysatay in aysan qeyb ka noqon, go’aankaan ayaa dhabar-jab aan horay loo arag ku noqday Itoobiyaanka, maadaama booskii laga saaray lagu soo bedelay Masar.

Markii laga reebo inay lumisay xubinimada urur weyn oo il dhaqaale u ahaa, Itoobiya ayaa halis weyn u aragta imaashaha Masar ee Geeska Afrika, dowladda Soomaaliya ayaa tallaabadaan ugu aargoosaneysa Itoobiya oo siyaasad qalafsan iyo damac walaan oo badda Soomaaliya uga jira lasoo shaac-baxday.

Qaahira (Caasimada Online) – Wasaaradda arrimaha dibadda ee Soomaaliya ayaa qabatay kulan heer sare ah oo ay ka soo qeyb-galeen aqoonyahanno Soomaali ah, kaas oo khuseeyay heshiiskii Ankara ee u dhaxeeya Soomaaliya iyo Itoobiya.

Kulankaan xasaasiga ah waxaa isugu yimid mas’uuliyiin iyo khubaro caan ah, si ay u qiimeeyaan saameynta heshiiska Ankara ku leeyahay iskaashiga gobolka, iyadoo diiradda la saarayo dhinacyada dhaqaalaha, amniga iyo diblomaasiyadda.

Soo bandhigidda fikradaha kulankaasi oo uu daadihinayay agaasimaha xafiiska qurbajoogta Ibraahim Guure Maxamed ayaa lagu muujiyay sida hagar la’aanta ah ee ay Soomaaliya uga go’an tahay xoojinta iskaashiga gobolka iyo horumarinta hadafka istiraatiijiyadeed ee siyaasadda dibadda.

Kulankaasi oo inta badan lagu fallan-qeeyay isbarbar-dhigga nuxurka uu xambaarsan yahay baqii Ankara waxaa ka qeyb-galay wasiirka arrimaha dibadda, Danjire Axmed Macalin Fiqi, wasiir ku-xigeenka Isaaq Maxamuud Mursal, xoghayaha joogtada ah Xamza Aadan Xaadoow iyo ku-simaha safiirka Sudan Danjire Ammar Ahmed Babiker.

Heshiiska Ankara, oo garwadeen uu ka ahaa madaxweynaha Turkiga ayaa waxaa muhiim loogu arkaa hagaajinta xiriirka labada dal, oo muddooyinkii dambe ay ka dhaxeysay xiisad xooggan.

Dowladaha Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa muujinaya isku soo dhawaansho wax weyn u tari kara xiriirka labada dhinac, iyadoo la rajeynayo in dhawaan iskaashi cusub oo dhinaca amniga iyo dhaqaalaha ah uu dhex-maro.

Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa muddo dheer isku khilaafay arrimo badan oo siyaasadeed iyo istiraatiiji ah, waxaana heshiiska Ankara iyo kulamada xigga la filayaa inay ka dhashaan horumar dhab ah oo dhex-mara labada dal.