26.9 C
Mogadishu
Saturday, June 21, 2025

Xog: Al-Shabaab oo ciqaab daran ku bilaabay dadka ku nool Ceelbaraf iyo Miirtaqwo

Ceelbaraf (Caasimada Online) – Kooxda Al-Shabaab ee ku sugan Shabeellaha Dhexe ayaa lasoo baxday dhaqamo ka sii liita kuwii horay loogu yaqaanay, waxayna caburin ku bilaabeen dadka ku nool deegaanada ay dib ugu soo laabteen.

Al-Shabaab ayaa markii hore shacabka deegaanadaas ku soo galay inay bedeleen dhaqankoodii hore ee caburinta ahaa, balse hadda waxay lasoo baxeen dhaqan kasii daran kii hore.

Waxay jareen ateenadii isgaarsiinta, sidio kale, waxay taleefanada ka aruuriyeen shacabka, iyagoo diidan in la isticmaalo intarner-ka iyo xitaa isgaarsiinta caadiga ah.

Deeganaada Ceelbaraf, Miirtaqwo, Al-Kowsar iyo dhowr tuulo oo kale ayay Kooxda Al-Shabaab ka jartay isgaarsiinta, sidoo kale amarro kale oo ayaa lagu soo rogay shacabka ku nool deegaanadaas.

Maanta, Al-Shabaab waxay u yeereen oo kulan la yeesheen odayaasha ku nool deegaanada Miirtaqwo iyo Ceelbaraf, waxayna ka dalbadeen inay keenaan dhalinyaro ka barbar dagaalanka iyo xubno u shaqeeya qaab nabadoon oo u dhaxeeya bulshada deegaanka iyo kooxda.

Dhibaatooyinka ku bilowday shacabka ku nool deegaanada ay Al-Shabaab dib u qabsadeen ee Shabeellaha Dhexe waxaa kamid ah in Gaadiidka beeraya fala ee Cagafta bil kasta laga qaado $50, maadaama la galay xili roobaad dadku ay beeraha tabcanayaan.

Meelaha kale ee dhaqaalaha badan ay ku soo rogeen Shabaab-ku waxaa ka mid ah suuqyada xoolaha, iyagoo neefka Ariga ah markii suuqa la keeno ka qaata $10, xitaa hadii uusan u gadmin qofkii lahaa.

Kooxda Al-Shabaab oo hadda bilowday cadaadiskaan oo horay loogu yaqaanay waxay dadka ku nool deegaanada ay dib u qabsadeen ee Shabeellaha Dhexe horay ugu sheegeen inay joojiyeen ciqaabtii shacabka, isla markaana ay ula dhaqmi doonaan sidii dowladii.

Ciqaabtii ugu adkeed abid ayaa ku bilaabatay shacabka ku nool deegaanada ay Shabaab ka joogaan gobolka Shabeellaha Dhexe, saacadihii lasoo dhaafay oo laga demiyey isgaarsiinta ayaa ugu dareed, maadaama dadku ay wax ku kala iibsadaan lacagaha danabeysan ee taleefanada laga diro (EVC).

Dadka deegaanka oo xogtaan la wadaagay Caasimada Online, ayaa qeylo dhaan u dirsaday dowladda Soomaaliya, waxayna codsanayaan in cadowgaan qabsaday ee dhinac kasta ciqaabta uga bilaabay deg deg looga xoreeyo dhulkooda ay uga habsadeen.

K/Galbeed oo shaacisay in abaabul hubeysan oo ka dhan ah uu ka socdo Xamar

0

Baydhabo (Caasimada Online) – Maamulka Koonfur Galbeed ayaa shaaciyay in jabhad hubeysan oo khatar ku ah amniga maamulka laga soo abaabulayo magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka.

Wasiirka Warfaafinta maamulka Koonfur Galbeed Soomaaliya, Maxamed Ibraahin Bilaal oo maanta shir jaraa’id ku qabtay magaalada Baydhabo ayaa sheegay in jabhadan looga dan leeyahay qalqal-galinta xasiloonida iyo nabadda Koonfur Galbeed.

Wasiirka ayaa si cad u sheegay in maamulka Koonfur Galbeed uusan marnaba aqbali doonin abaabul kasta oo lagu dhibaateynayo shacabka deegaanka, isla markaana laga leeyahay dano gaar ah, sida uu hadalka u dhigay.

“Koox Muqdisho joogta oo qas iyo fowdo abuureysa in naloo soo raro ma aqbali doono,” ayuu yiri Wasiirka Warfaafinta Koonfur Galbeed, Maxamed Bilaal.

Isagoo hadalkiisa sii wata, Wasiir Bilaal wuxuu carrabka ku adkeeyay in mowqifka Madaxweynaha Koonfur Galbeed uu yahay mid taageersan hannaanka federaalka iyo dowlad-dhisidda Soomaaliya, gaar ahaan geeddi-socodka doorashooyinka qof iyo cod ah.

Sidoo kale, Wasiirka ayaa xusay in maamulka Koonfur Galbeed leeyahay dowlad xooggan iyo shacab mideysan, taasoo ay lagama maarmaan tahay in la ixtiraamo madax-bannaanida iyo nidaamka maamulkaasi. Wuxuu intaas ku daray in cid kasta oo isku dayda inay carqaladeyso amniga maamulka ay la kulmi doonto jawaab adag oo sharci iyo mid ciidanba leh.

Wasiirka ayaa xusay in ay heleen xog rasmi ah oo caddeyneysa abaabulka jabhaddan, taasoo lagu diyaariyay Muqdisho, lana damacsan yahay in si qarsoodi ah lagu soo geliyo deegaanada Koonfur Galbeed, sidaas darteedna loo baahan yahay feejignaan buuxda.

Wasiirka ayaa ugu dambeyntiina shacabka maamulka ugu baaqay in ay ka digtoonaadaan kooxaha doonaya in ay dhib u horseedaan deegaanka, isagoo ku booriyay in si dhow loola shaqeeyo hay’adaha amniga si loo helo xog kasta oo lagu sugi karo nabad-gelyada guud.

DF oo fasaxday duulimaadyada qeybo ka mid ah Jubbaland

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa maanta si rasmi ah u shaaciyay in la qaaday xayiraaddii saarneyd duulimaadyada tegi jiray magaalada Doolow ee gobolka Gedo.

Tallaabadan ayaa timid kadib muddo uu hakad ku jiray socdaalka diyaaradaha sababo lagu sheegay mid amni, waxaana laga bilaabo maanta oo ay taariikhdu tahay 11-ka May 2025, si buuxda loo fasaxay in diyaaradaha ay mar kale isticmaalaan garoonka degmadaasi.

Warqadda kasoo baxday Wasiirka Amniga Gudaha, Cabdullaahi Fartaag ayaa si cad u tilmaantay sababtii horay loo xiray garoonka diyaaradaha ee degmada Doolow. Waxaa lagu xusay in 23-kii December 2024, diyaaradda Halla Airlines oo lahayd duulimaad u dhaxeeyay Muqdisho iyo Kismaayo la afduubay iyadoo ku sugnayd garoonka magaalada Kismaayo, taas oo si sharci darro ah looga dajiyay garoonka Doolow.

Arrintaasi ayaa keentay in Dowladda Federaalka ay si ku-meelgaar ah u hakiso duulimaadyadii tagi jiray magaalada Doolow, si loo xaqiijiyo nabadgelyada garoomada dalka. Wasiir Fartaag ayaa sheegay in xaaladdaas ay baalmarsaneyd sharciga duulista hawada Soomaaliyeed, isla markaana ay qasab ka dhigtay in la sameeyo qiimeyn amni oo lagu hubinayo xasiloonida garoonka.

Si kastaba, dowladda ayaa sheegtay in markale dib u eegis ku samaysay xaaladda, iyadoo la tixgelinayo baahida ay dadka reer Gedo u qabaan isticmaalka garoonka, gaar ahaan iyadoo lagu jiro xilli ay dad badani u socdaan gudashada acmaasha Xajka.

Wasiirka ayaa sheegay in maamulka degmada Doolow, oo kaashanaya laamaha amniga gobolka ay ballan-qaadeen in ay si buuxda u ilaalin doonaan ammaanka iyo xorriyadda dadka safarka ah.

Dib u furista garoonka ayaa muhiimad gaar ah u leh dadka deegaanka, kuwaas oo qaarkood u socday adeegyo caafimaad iyo arrimo ganacsi. Dadkaasi ayaa mudadaas waayay marin rasmi ah oo ay caasimadda Muqdisho kaga dhoofaan ama ugu yimaadaan.

Xukuumadda Federaalka ayaa ugu baaqday dhammaan hay’adaha amniga iyo maamulka degmada Doolow in ay si dhow ula socdaan xaaladda garoonka, si loo ilaaliyo amniga guud, loogana hortago wax kasta oo khatar ku keeni kara isku socodka dalka iyo haykalka dowladnimada.

Si kastaba, Dowlad-goboleedka Jubaland ayaa horay si cad uga soo horjeesatay xayiraadda, iyada oo ku eedeysay Dowladda Federaalka in ay tallaabadaasi u adeegsatay cadaadis siyaasadeed oo ka dhan ah shacabka degmada Doolow. Labada dhinac ayaa kala furtay kadib dib u doorashadii Axmed Madoobe.

Puntland oo qaaday tallaabo ay ku xoojineyso xiriirka Somaliland

Garoowe (Caasimada Online) – Wasiirka arrimaha gudaha maamul-goboleedka Puntland ayaa qaaday tallaabo kale oo lagu xoojinayo xiriirka tooska ah ee ay dhowaan la yeesheen Somaliland, isaga oo difaacay iskaashiga cusub ee labada maamul.

Cabdi Faarax Saciid (Juxa) oo si faah-faahsan uga hadlay arrimaha soo kordhay ayaa qiray in Puntland iyo Somaliland uu muddo dheer soo jiray xiriirkooda, isla-markaana uu salka ku hayo iskaashi dhanka amniga oo labada dhinac ah, sida uu hadalka u dhigay.

Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in wadashaqeynta ay sii xoogeystay kadib markii la is dhaafsaday maxaabiis ay horay u kala qabsadeen labada dhinac, kuwaas oo hadda dib isku waydaarsaday, kadib heshiis hoose oo ay ka gaareen arrinta maxaabiista, kaas oo fulay.

Waxaa kale oo uu intaasi ku daray in hadda meesha ay ka baxeen xaalado ka taagnaa qaybo kamid ah Sool iyo Sanaag oo marar kala duwan ay ku wada dagaalameen labada maamul.

“Puntland iyo Somaliland waxay wadaagaan tabasho taariikheed, Dowladdii Kacaanka ayaa wax-wada yeeshay; markastana xidhiidhkeennu wuu jiray, haddana wuu socdaa; inkastoo caqabado ka jireen Sool & Sanaag; haddana waxa naga dhexeeya; deris, ganacsi, amni iyo iskaashi.” ayuu yiri wasiirka arrimaha gudaha maamulka Puntland.

Dhinaca kale wuxuu soo hadal qaaday arrinta SSC-Khaatumo, oo iyada loo aqoonsaday maamul-goboleed rasmi ah, wuxuuna sheegay in reer SSC ay xaq u leeyihiin inay go’aan ka gaaraan masiirka mustaqbalkooda.

Sidoo kale wuxuu hoosta ka xariiqay in shalay ay iyagu garteen inay wax ku darsadaan Puntland, maantana ay ku bixi karaan taladooda iyo go’aankooda.

“Khaatumo rabitaan kooda ayaan ku go’naa waana xaqooda; 1998 iyaga oo miyir-qaba ayey Puntland kamid noqdeen, haddana waxaa la rabaa talo in lagu kala tago ama lagu wada-joogo” ayuu mar kale yiri wasiir Cabdi Faarax Saciid oo loo yaqaanno (Juxa).

Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo hadal xooggan uu ka dhashay xiriirka iskaashi ee u bilaabmay Somaliland iyo Puntland oo ah mud ugub ah, kuna soo aaday, xilli xasaasi ah oo ay jiraan isbeddallo ka dhacay gobollo waqooyi, kadib markii la aqoonsaday SSC.

Video: Gabar iska soo tuurtay dabaq ku yaalla Muqdisho iyo sababta ka dambeysa

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Dhacdo naxdin leh ayaa ka dhacday magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya, kaddib markii gabar iska soo tuurtay dabaq.

Gabadha oo lagu magacaabo Maryam Xuseen Xasan ayaa si kas ah iskaga soo tuurtay dabaq saddex biyaano ah. Maryam oo uu ka muuqdo dhaawac culus ayaa maanta la hadashay warbaahinta.

Maryam oo xaas ahayd ayaa sheegtay inay dabaqa iskaga soo tuurtay ciil ay ka qaaday saygeeda oo ah askari ka tirsan ciidamada xoogga dalka. Maryam oo haysata cunug yar ayaa sheegtay in ninkeeda iyo ehelkiisa ay ku deyriyeen, isla markaana uu guursaday naag kale.

“Naag kale ayuu guursaday, kaddibna waa isku fahmi waynay, markaas ayuu i furay. Cunuggii ayuu iga reebay. Markaas kaddib degmada Shibis ayaan ka dacweeyay, cunuggii waa la iga qaaday. Hadda deyntii ayaa la iga rabaa uu dhiibay tukaanka,” ayay tiri Maryam.

Waxay intaas ku dartay: “Dabaqa waxaa iskaga soo tuuray stress iyo cayda uu isoo caayayo, inta aan usoo samrayay waa arki waayay, buuq ayuu igu furay, aniguna madaxa ayaa ka xanuusanaa.”

Maryam ayaa sheegtay in culeyskii ka hayay ninkeeda ay kala tageen darteed ay go’aansatay inay is disho, sidaas darteedna ay iska soo tuurtay dabaqa. Balse saacaddu waa xilligeede, waxaa dhacdadaas kasoo gaaray dhaawac culus.

“Biyaannada u koreysa ayaa kas iskaga soo tuuray si aan isku dilo, waxaan isku soo tuuray caburiska iyo cayda, iyo inta aan u samraayay,” ayey hadalkeeda sii raacisay Maryam Xuseen Xasan.

Hoos ka daawo muuqaalka

Maxaa maanta ka cusub dagaalka Pakistan iyo Hindiya?

Islamabad (Caasimada Online) – Xabbad-joojin jilicsan oo u dhexaysa Hindiya iyo Pakistan ayaa weli jirta Axadda maanta ah, kadib saacado dagaal ah oo habeenkii dhexmaray labada waddan ee leh awoodda nukliyeerka, iyadoo Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump uu sheegay inuu ka shaqeyn doono xal u helidda arrinta Kashmir.

Labada dal ee xafiiltamaya ayaa afar maalmood ku jiray dagaal culus, kii ugu xumaa muddo ku dhow soddon sano, iyagoo gantaallo iyo diyaarado aan duuliye lahayn isku garaacay xarumaha militari ee labada dhinac, halkaas oo ay dad badani ku dhinteen.

Heshiis xabbad-joojin ah ayaa la gaaray kadib dadaallo diblomaasiyadeed iyo cadaadis ka yimid Mareykanka, hase yeeshee dhowr saacadood gudahood waxaa mar kale la maqlay madaafiic ka dhacday Kashmir-ta Hindiya, oo ah halka uu dagaalku intiisa badan ka socday.

Goobjoogeyaal, saraakiil iyo dad deegaanka ah ayaa sheegay in qaraxyo ay ka dhaceen magaalooyinka xuduudda ku dhow, iyadoo la isticmaalayay nidaamyada difaaca cirka, iyadoo magaalada ay saameysay muggii habeenkii, sidii habeenadii hore.

Dabayaaqadii Sabtidii, Hindiya ayaa ku eedeysay Pakistan inay jebisay heshiiskii xabbad-joojinta, iyadoo ciidamada Hindiya la faray inay “si xooggan uga jawaabaan” haddii lagu celiyo jebinta heshiiska.

Pakistan ayaa dhankeeda sheegtay inay u hoggaansan tahay xabbad-joojinta, islamarkaana ay Hindiya mas’uul ka tahay xadgudubyada.

Waaberigii Axadda maanta ah, dagaalkii iyo qaraxyadii habeenkii dhacay ayaa istaagay labada dhinac ee xuduudda, sida ay sheegeen markhaatiyaasha Reuters.

Korontada ayaa dib ugu soo laabatay inta badan magaalooyinka ku dhow xuduudda Hindiya, kadib markii habeen hore uu mugdi hareeyay.

Trump ayaa ammaanay hoggaamiyeyaasha labada dal ee oggolaaday joojinta colaadda.

“Inkasta oo aanan si rasmi ah uga wada hadlin, haddana waxaan si weyn u kordhin doonaa ganacsiga labada dal ee waaweyn. Sidoo kale, waxaan idinla shaqeyn doonaa si xal looga gaaro arrinta Kashmir,” ayuu Trump ku yiri qoraal uu soo dhigay barta Truth Social.

Magaalada xuduudda ee Amritsar, oo ah goobta uu ku yaallo Golden Temple ee ay Sikh-yadu qaddariyaan, ayaa subaxnimadii laga qaaday siren, taasoo calaamad u ahayd in noloshii caadiga ahayd dib loo bilaabo, waxaana waddooyinka lagu arkayay dad dibadda usoo baxay.

Dagaalka ayaa billowday Arbacadii, laba toddobaad kadib markii 26 qof lagu dilay weerar lagu qaaday Hinduuga ku nool magaalada Pahalgam ee Kashmir-ta Hindiya.

“Tan iyo markii argagixisadu weerartay dadka Pahalgam, waxaan si hore ah u xireynay dukaamada, waxaana jiray cabsi weyn. Aad ayaan ugu faraxsanahay in ugu yaraan aanan arki doonin dhiig daata labada dhinac,” ayuu Satvir Singh Alhuwalia, oo ah dukaane 48 jir ah oo ku sugan Amritsar, u sheegay Reuters.

Mas’uuliyiinta Pakistan ayaa sheegay in rasaas laga maqlay magaalada Bhimber ee Kashmir-ta Pakistan habeenkii xalay, balse meel kale oo dagaal ka dhacay aysan jirin, sidoo kalena aysan jirin wax khasaare ah.

Labada dal ee ka dhashay kala-galkii gumeystihii Ingiriiska sanadkii 1947 ayaa saddex jeer dagaalamay – labo jeerna waxaa sabab u ahaa muranka Kashmir.

Hindiya oo Hinduugu u badan yahay iyo Pakistan oo Muslimiintu u badan yihiin ayaa mid walba gacanta ku haysa qaybo ka mid ah Kashmir, iyagoo mid walba sheeganaya lahaanshaha gobolka oo dhan.

Hindiya waxay ku eedeysay Pakistan inay taageerto kacdoonka hubeysan ee ka socda Kashmir-ta ay maamusho, kacdoonkan oo billowday sanadkii 1989 oo sababay dhimashada tobannaan kun oo qof. Sidoo kale, waxay Pakistan ku eedeysay in kooxaha Islaamiyiinta ee fadhigoodu yahay Pakistan ay ka geysteen weerarro gudaha Hindiya.

Pakistan ayaa dhankeeda sheegtay inay siiso taageero moral, siyaasadeed iyo diblomaasiyadeed kooxaha Kashmiri-ta u ololaynaya.

Mas’uuliyiintu waxay sheegeen in tirada guud ee dadka ku dhintay iska horimaadyadii ugu dambeeyay ay gaartay ku dhowaad 70 qof.

“Aniga iga sii badan, qoyskayga ayaa aad u faraxsan, maadaama carruurteyda iyo xaaskeyga ay igu wici jireen saacad walba si ay xaaladayda u ogaadaan. Ilaahay baa mahad leh in xabbad-joojin la gaaray,” ayuu Guruman Singh, oo ah waardiye ka shaqeeya Amritsar, u sheegay Reuters.

Siyaasiyiinta Koonfur Galbeed oo taageeray tallaabada uu qaaday Mareykanka

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Siyaasiyiinta mucaaradka Koonfur Galbeed ee ku mideysan Madasha Maanshiil oo warsaxaafadeed soo saaray ayaa ka hadlay arrimo ku aadan natiijada kasoo baxday shirkii Golaha Wadatashiga Qaranka, iyaga oo soo dhoweeyay go’aannada diidmada ee ka yimid Mareykanka.

Bayaanka kasoo baxay Mareykanka ayaa si cad loogu diiday qodobada ay soo saareen xubnaha Golaha Wadatashiga Qaran, wuxuuna ku taliyay in lagu soo noqdo sharciga, lana aado doorasho wada ogol ah.

Mucaaradka Koonfur Galbeed oo ka falceliyay tallaabada Mareykanka ayaa tilmaamay in bogaadin ay mudan tahay, ayna soo dhaweynayaan.

Sidoo kale, waxa ay soo dhaweeyeen dadaallada beesha caalamka ee la xiriira xaaladda Soomaaliya, si xal looga gaaro muranka taagan ee ka dhashay hanaanka doorashooyinka dalka.

“Madashu waxay aqoonsan tahay taageerada muhiimka ah iyo taageerada joogtada ah ee beesha caalamka, gaar ahaan Dowladda Maraykanka, ee ku aaddan dib u soo kabashada iyo dowlad dhiska Soomaaliyeed.” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay Maanshiil.

Waxaa kale oo ay soo jeediyeen in khilaafka siyaasadeed ee taagan lagu xalliyo wadahadal, ayna dowladda federaalka fursad siiso dhinacyada kasoo horjeedo.

Madasha ayaa ugu dambeyn madaxda qaranka ka dalbatay inay ilaaliyaan sharciga, ayna kusoo noqdaan xeyndaabka dastuurka, si looga gudbo xaaladda adag ee lagu jiro.

Soomaaliya ayaa haatan ku jirto marxalad adag oo siyaasadeer, waxaana kasii daray khilaafka gudaha, kadib qodobadii kasoo baxay shirkii Golaha Wadatashiga Qaran ee lagu soo gabagabeeyay magaalada Muqdisho.

Shirkan ayaa dhaliyay sii kala fogaasho xoogleh, waxaana ka maqnaa Jubbalanad iyo Puntland, halka xubnaha mucaaradkana ay qaadaceen go’aannada soo baxay iyo guud ahaan qorshaha dowladda ee la xiriira doorashooyinka dalka.

Why did the US send a strong warning to Somalia’s president?

MOGADISHU, Somalia – The warning issued by the United States to Somalia’s Federal Government was a profound political message, signaling strong concern over recent developments, particularly President Hassan Sheikh Mohamud’s approach to federalization, a process based on an agreed constitution and a consensual electoral framework.

The statement, released by the US State Department’s Bureau of African Affairs, carried several intertwined messages: a warning, an accusation, and a rejection.

This report examines the content of the US statement, the political pressure facing President Hassan Sheikh, and the potential solutions identified.

Content of the statement

The statement conveyed three key messages:

Warning: The first message clearly warned against unilateral decisions by Somalia’s leadership that could weaken national inclusivity and cohesion.

Accusation: The United States accused President Hassan Sheikh of transforming the National Consultative Council into a partisan body, signaling an attempt to monopolize power.

This accusation refers to commitments he had previously made to US and UK ambassadors to convene an inclusive national consultation.

Rejection: Beyond the warning and accusation, the statement explicitly rejected any political outcome that excludes Puntland, Jubaland, opposition parties, or civil society.

The United States reminded President Hassan Sheikh that authoritarianism will not be tolerated.

Reasons behind the US warning

Reliable sources confirmed that US dissatisfaction stemmed from broken promises by President Hassan Sheikh.

Several direct messages were sent urging him to reconsider. However, he evaded them and ultimately planned to establish a major political party, the Justice and Unity Party (Xisbiga Caddaaladda iyo Wadajirka).

The US statement followed reports from the American Embassy in Mogadishu, warning that the president could no longer be allowed to act unilaterally.

A US diplomatic official who contacted opposition leaders indicated that the message was intended to pressure President Hassan Sheikh to halt his party’s formation and preserve the national consultative process.

Puntland’s complaint regarding SSC

The statement also stressed that the federalization framework cannot be altered without broad agreement.

This concern is linked to a complaint submitted by the President of Puntland, objecting to the Federal Government’s recognition of SSC-Khaatumo.

Puntland argued that the decision concerning SSC-Khaatumo, which affects its constitution and territorial boundaries, was made without consultation.

Puntland maintains that any separation or union must be decided legally and through mutual agreement between Puntland and the SSC-Khaatumo community.

Potential next steps by the US

Initially, US diplomats responsible for Somalia, particularly Ambassador Richard H. Riley, closely monitored the situation.

However, after President Hassan Sheikh resisted the latest diplomatic advice, the issue was escalated to Washington and is now under review by the Assistant Secretary of State for African Affairs.

If the president refuses to change course, US diplomats have told opposition figures that decisions will be made in Washington. This could potentially result in measures against President Hassan Sheikh and other Somali leaders seen as obstacles to state-building efforts.

Potential steps include economic sanctions, travel bans, downgrading or relocating the US Embassy in Mogadishu, and imposing political isolation on individuals who undermine security and the electoral process.

Options available to president Hassan  

To avoid escalating conflict and international pressure that could jeopardize Somalia’s stability, President Hassan Sheikh has a narrow path forward:

He must reopen the suspended National Consultative Conference, engage with opposition groups and dissenting federal member states, and abandon efforts to formalize his new political party.

Failure to do so could subject him to mounting political pressure that may prove challenging to withstand.

The direct warnings already issued by the United States, now reaching the level of the Assistant Secretary of State for African Affairs, are seen as a sign that Washington anticipates the potential collapse of the president’s political project, which it views as rooted in instability, unilateralism, and deteriorating security.

Maxaa ka jira in xabsiga laga sii daayey Sayid Cali?

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Aabe Cabdicasiis Maxamed oo dhalay marxuumad Luul oo horay uu u gubay seygeeda ayaa ka hadlay warar lagu baahiyay barahah bulshada oo sheegayay in la sii daayay xukunsane Sayid Cali Macallin Daa’uud oo horay loogu helay inuu gubay marxmuuddda oo xaaskiisa ahayd.

Aabe Cabdicasiis oo wareysi gaar ah siiyay Shabelle Tv ayaa beeniyay wararka la faafiyay, wuxuuna sheegay inay ka dambeeyeen dadl dano gaar ah leh oo uu tilmaamay in beenta ay lacago ka helaan, sida uu hadalka u dhigay.

Sidoo kale wuxuu xaqiijiyey in weli uu xiran yahay Sayid-Cali, ayna xukumeen saddexda heer maxkamadeed ee dalka, wuxuuna mar kale ku celiyay inay go,’aankooda uu weli sidiisii yahay, ayna rabaan toogasho oo kaliya. waxaa kale oo uu meesha ka saaray in ehellada labada dhinac ay si hoose uga wada-hada-hadleen kiiska.

“Media-yaha waa lagu yaqaanaa beenta iyo borobagaandada in Sayid Cali lasoo deeyay ma jirto maxkamadaa xukuntay saddex jeer bey xukuntay, anigane waan sheegay inaan qaadaneynin diyo”ayuu yiri Aabe Cabdicasiis.

Waxaa kale oo uu tilmaamay inay ka war sugayaan dowladda Soomaaliyeed oo uu gacanteeda ku jiro Sayid-Cali, wuxuuna ku baaqay inay shaqeyso cadaaladda.

“Annaga dowladda gacanteeda ayaan ku ognahay fulinta xukunka ayaana sugeynaa, taas oo kaliya ayaan ku qanceynaa” ayuu mar kale yiri Aabe Cabdicasiis.

Ugu dambeyn wuxuu hoosta ka xariiqay in ay arrinta ay u taalla Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, ayna sugayaan saxiixiisa si loo fuliyo qisaasta marxuumad Luul Cabdicasiis.

Hadalkan ayaa meesha ka saaraya warar aad u faafay oo ku aadanaa in lasii daayay Sayid-Cali, kaas oo hadda beenoobay, waxaana ka dhashay hadal-heyn xooggan.

Kiiska Luul Cabdicasiis ayaa ahaa mid xasaasi ah oo dhaliyay saameyn aad u wayn, kadib markii uu saygeeda oo hadda xiran uu nolosha ku gubay, kaas oo isna dil lagu xukumay.

Si kastaba, waxaa hadda kaliya la sugayaa fulinta xukunka oo aad u daahday, maadaama maxkamadaha dalka ay horay go’aan kama dambeys ah uga gaareen arrinta Sayid Cali.

Somalia prepares NISA shake-up as Mahad Salad set to return

MOGADISHU, Somalia — Somalia is preparing for a leadership shake-up at its national intelligence agency. Former director Mahad Mohamed Salad is expected to be reinstated amid growing security concerns and political turbulence.

The anticipated change at the National Intelligence and Security Agency (NISA) comes as the federal government struggles to contain the insurgency by the al-Qaeda-linked group al-Shabaab, despite ongoing military operations backed by international partners.

Sources close to the Somali presidency told Caasimada Online that President Hassan Sheikh Mohamud and Prime Minister Hamza Abdi Barre agreed to reappoint Salad, replacing current NISA chief Abdullahi Mohamed Ali, known as Sanbalolshe.

Salad previously led the agency but resigned in 2023 to run for president of Somalia’s Galmudug state, an effort that ended unsuccessfully. His return to NISA signals a recalibration by President Mohamud as his administration faces mounting security challenges and political divisions.

According to government insiders, Salad and Sanbalolshe each held lengthy separate meetings with the president and prime minister over the past two days to discuss the transition. Observers say the talks mark the final steps before an official handover.

Tensions over the transition

President Mohamud reportedly informed Sanbalolshe two weeks ago of his decision to remove him from office. However, Sanbalolshe has resisted, viewing the move as politically damaging, particularly given that his successor is the same man he replaced.

Political analysts say the episode reflects deeper issues in Somalia’s security policy. Since returning to power in May 2022, Mohamud has replaced the chiefs of the military, police, prison services, and intelligence. Salad’s reappointment would restore three of the four officials whom the president had previously ousted.

Critics accuse Mohamud of basing key security appointments on personal loyalty and political alliances rather than institutional merit, warning that such moves undermine stability. They also point to external pressures and internal rifts within Mohamud’s Union for Peace and Development Party (UPD) as factors influencing the reshuffles.

Somalia’s fragile gains against al-Shabaab are at risk amid repeated leadership changes across critical ministries and security agencies, including the defense, foreign affairs, and internal security portfolios.

Consequences of frequent changes   

Security experts caution that frequent reshuffles disrupt operational continuity and create openings for militant groups to exploit, particularly in contested rural areas. Al-Shabaab continues to stage deadly attacks across Somalia, despite offensives by Somali forces backed by the African Union Transition Mission in Somalia (ATMIS) and U.S. airstrikes.

The militant group, which aims to topple the internationally recognized government, remains the country’s most potent security threat.

Internal sources indicate that Sanbalolshe is preparing for a series of foreign trips before formally stepping down, with Ethiopia expected to be his first destination. Salad’s official appointment is scheduled for Thursday, barring any unexpected changes.

Meanwhile, President Mohamud’s ruling UPD party is set to unveil its revamped structure on Tuesday, signaling broader political maneuvers as the president nears the three-year mark of his current term.

The developments highlight the persistent volatility within Somalia’s political and security landscape as leaders balance internal party dynamics, external pressures, and the ongoing fight against Islamist insurgents.

US signals reluctance to fund new AU mission in Somalia

WASHINGTON, USA — The United States has signaled it may no longer continue financial support for the African Union’s new stabilization mission in Somalia, raising concerns over the future of international efforts to combat Islamist militants in the country.

Last week, African Union officials traveled to Washington to seek funding for the newly launched African Union Transition Mission in Somalia (AUSSOM), which replaces the outgoing African Union Transition Mission in Somalia (ATMIS).

However, according to diplomatic sources familiar with the discussions, Washington declined to make any new financial commitments, citing doubts over the mission’s effectiveness and the lack of coordinated burden-sharing among international partners.

Mounting financial pressures

The visit followed an April meeting in Kampala, Uganda, where troop-contributing countries (TCCs) discussed urgent funding needs for AUSSOM. Despite these appeals, US officials emphasized that continued American support would require matching contributions from other donors.

AUSSOM was formally established to continue the AU’s nearly two-decade-long military presence in Somalia, tasked with supporting Somali forces against the Al-Qaeda-linked Al-Shabaab group.

However, ATMIS, its predecessor, struggled with chronic funding shortfalls. According to AU reports, ATMIS faces a $100 million deficit in unpaid salaries and allowances, severely undermining troop morale and operational capacity.

Western donors have increasingly expressed frustration after years of investment with limited results. Critics argue that billions of dollars in international aid have failed to significantly weaken Al-Shabaab, which still controls large parts of central and southern Somalia.

In recent weeks, Al-Shabaab militants have even achieved new battlefield gains in Hirshabelle state, highlighting the persistent threat posed by the insurgency despite years of foreign military support.

International backing has played a critical role in Somalia’s fight against militant groups, with US forces providing aerial surveillance and conducting airstrikes to assist Somali and AU troops during major operations.

Yet the growing perception of stagnation has fueled donor fatigue. “There is strategic exhaustion,” one analyst told AFP, noting that Washington and other Western governments are increasingly reluctant to invest in a mission that lacks clear success metrics and shared international ownership.

Somali leadership stands firm

Somali President Hassan Sheikh Mohamud, who returned to power in 2022, has insisted that his government remains committed to defeating Al-Shabaab. In public statements, he has emphasized that Somali forces are prepared to take greater responsibility for national security as international partners reassess their roles.

Despite these assurances, the prospect of reduced foreign funding for AUSSOM raises serious questions about Somalia’s ability to maintain gains made against insurgents.

The United States, which has about 450 troops in Somalia, primarily training and advising Somali special forces, has not issued an official statement regarding its final decision on AUSSOM’s funding. However, the current signals suggest that Washington expects other partners, including the European Union and the United Nations, to shoulder a greater share of the financial burden.

The African Union first deployed forces to Somalia in 2007 under AMISOM (African Union Mission in Somalia), which was rebranded as ATMIS in 2022 to reflect a phased transition toward Somali security leadership.

Despite these efforts, Al-Shabaab remains one of Africa’s deadliest extremist groups, carrying out frequent attacks against Somali civilians, government targets, and international peacekeepers.

AUSSOM is designed to be a leaner force, supporting Somalia’s stabilization efforts while gradually reducing the international military footprint. However, without sustainable funding, experts warn that the mission could falter, potentially allowing Al-Shabaab to regroup and expand its influence.

Mareykanka oo ku adkeystay diidmo ka dhan ah Soomaaliya

0

Washington (Caasimada Online) – Mareykanka ayaa muujinaya inuusan danaynayn inuu sii wado taageerada uu siiyo ciidamada Midowga Afrika (AU) ee Soomaaliya. Faahfaahinno cusub ayaa soo baxay, kuwaasoo saameyn kara hawlgalka Hawlgalka Taageerada iyo Xasillinta Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM).

Toddobaadkii hore, saraakiil ka tirsan Midowga Afrika ayaa booqasho ku tagay Mareykanka si ay u codsadaan maalgelinta hawlgalka cusub, kaas oo beddelay Hawlgalka Kala-guurka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS), hase yeeshee hawlgelintiisu weli waxay la daalaa dhacaysaa caqabado culus.

Ilo-wareedyo dhowr ah oo arrintan si dhow ula socda ayaa sheegay in Mareykanka uu diiday inuu ballanqaado maalgelinta AUSSOM, isagoo tixraacaya walaacyo la xiriira waxtarka hawlgalka iyo maqnaanshaha qeybsi mas’uuliyadeed oo dhexmara saaxiibada caalamiga ah.

Bishii hore, dalalka ciidanka Soomaaliya geeya (TCC) ayaa shir ku yeeshay Kampala, halkaasoo lagu falanqeeyay baahida maalgelin dheeraad ah. Si kastaba, Mareykanka ayaa adkeeyay in deeq-bixiyeyaasha kale ay la yimaadaan dhaqaale la mid ah haddii uu doonayo inuu sii wado taageerada hawlgalka.

Inkastoo ciidamada Midowga Afrika ay Soomaaliya joogeen muddo ku dhow labaatan sano, howlgaladooda milatari ma aysan suurtagelin inay meesha ka saaraan kooxda Al-Shabaab, oo weli si weyn uga jirta gobollada dhexe iyo kuwa koonfureed. Bishii hore, Al-Shabaab ayaa guulo milatari ka gaaray gobolka Hirshabelle.

ATMIS, hawlgalka hadda dhammaanaya, waxaa lagu leeyahay illaa $100 milyan oo ah mushaaraad iyo gunnooyin aan la bixin, taasoo si weyn u wiiqday himilooyinkii hawlgalka. Dhiirigelinta ciidamada ayaa sidoo kale hoos u dhacday, taasoo si taban u saameysay waxqabadkooda.

Deeq-bixiyeyaasha reer galbeedka ayaa si isa soo taraysa uga niyad-jabay ka dib sannado badan oo iskaashi dheeraad ah oo aan keenin horumar muuqda. Dhaleeceeyayaashu waxay ku doodaan in balaayiin doollar oo gargaar caalami ah la lumiyay, taasoo dhalisay daal deeq-bixiyeed iyo niyad-jab istaraatiijiyadeed.

Taageerada caalamiga ah ayaa door muhiim ah ka ciyaartay dagaalka lagula jiro Al-Shabaab iyo dagaalyahanada ISIS ee Soomaaliya, iyadoo ciidamada Mareykanka ay bixiyaan kormeer cirka ah iyo duqeymo marka ay ciidamada hore wajahaan halis culus.

Maalgelinta ciidamada AUSSOM ayaa muddooyinkan danbe noqotay mowduuc dood weyn dhalisay, xilli Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud uu ku adkaystay in dowladdiisu ka go’an tahay la dagaallanka Al-Shabaab. Si kastaba, Mareykanka weli ma uusan soo saarin bayaan rasmi ah oo ku saabsan mustaqbalka hawlgalka Soomaaliya.

Colaada Sh/Dhexe oo kasii dartay kadib dilal ka dhacay

0

Cadale (Caasimada Online) – Wararka naga soo gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sheegaya in maanta xaalad kacsanaan ah laga dareemayo aagga degmada Cadale ee gobolkaasi, kadib markii halkaasi ay kasoo cusboonaatay xiisad colaadeed oo horleh.

Xiisadda ayaa timid, ka gadaal markii saaka maleeshiyaad hubeysan ay laba qof oo shacab ah ay kusoo dileen deegaanka Burdheere oo hoostaga degmada Cadale, kadibna ay goobta ka baxsadeen.

Labada qof ee la dilay ayaa mid ka mid ah waxa uu u shaqeynayay shirkad isgaarsiineed oo ku taala deegaanka, halka midka kalana uu ka shaqeynayay Ceel biyood ku yaala halkaasi.

Sidoo kale, marxuumiinta ayaa waxaa magacyadooda lagu kala sheegay  Fanax Macalin Xabeeb iyo Muxudiin Caraale, waxaana lasii wariyay in ragga dilay ay kasoo jeedaan dhanka magaalo xeebeedka Cadale ee gobolka Shabeellaha Dhexe.

Xaaladda ayaa haatan ah mid kacsan, waxaana dhaq-dhaqaaqyo laga dareemayaa deegaanka uu dilka ka dhacay, waxaana durbo la dareemay saameynta xiisadda horleh.

Dhanka kale, ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay madaxda HirShabelle iyo maamulka degmada Cadale oo ku aadan dilka iyo xiisadda ka taagan halkaasi.

Shabeelaha Dhexe ayaa waxaa marar badan kusoo laa laabtay dagaal beeleedyada, waxaana dhaqan-geli waayay heshiisyo nabadeed oo la kala dhex dhigay beelaha ku dagaalamaya halkaasi.

Dowladda Soomaaliya ayaa sidoo kale sameysay isku dayo dhowr ah, waxayna ciidamo gaysay gobolka, si ay uga hortagaan dagaal beeleedyada, balse ma joogan, waxaana weli halkeedii ah xiisadaha colaadeed ee ka jira deegaannada maamulka HirShabelle.

Xogta qoraalka Maraykanka iyo ashtakada Puntland ee ka dhanka ah SSC-Khaatumo

Digniinta Mareykanka kasoo baxday ee loo diray Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa ahayd farriin siyaasadeed oo culus, una muuqatay digniin hore oo lagu muujinayo walaac xooggan oo ku saabsan sida ay wax u socdaan, gaar ahaan sida Maamulka uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh u wajahay hawlaha federaalaynta dalka, oo ay saldhig u yihiin dastuur lagu heshiiyay iyo doorasho la isla oggol yahay.

Qoraalka oo ay soo saartay Waaxda Afrika u qaabilsan Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee dalkaas ayaa xambaarsanaa dhowr farriimood oo isku lifaaqan: mar waxay ahayd digniin, marna eedayn, mar kalena diidmo. Warbixintan waxaan ku eegaynaa nuxurka qoraalka kasoo baxay Mareykanka, Madaxweyne Xasan oo wajahaya ciqaab siyaasadeed, iyo xalka u furan ee farta loogu fiiqay.

Nuxurka qoraalka

Qoraalka ay baahisay Waaxda Afrika u qaabilsan Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka ayaa siday saddex farriimood oo kala ah:

Digniin: Marka la fasiro qoraalka, farriinta koowaad waxay muujinaysaa in Mareykanku si cad uga digayo go’aan hal dhinac ah oo ay qaataan Madaxda Xukuumadda, kaas oo wiiqaya wax-wada-lahaanshaha iyo isku-haynta dalka.

Eedayn: Sida laga fahmayo qoraalka, waxaa ku cad in Washington ay ku eedaysay Madaxweynaha inuu Golihii Wadatashiga Qaran u beddelay gole xisbi, ayna muuqato inuu doonayo inuu talada dalka keligiis haysto. Eeddaasi waxay hoos imanaysaa ballan-qaadyadii uu horey ula galay danjireyaasha UK iyo Mareykanka ee ahaa inuu qabto gogol wadatashi qaran.

Diidmo: Digniinta iyo eedaynta Mareykanku diray ka sokow, qoraalka waxa uu si cad u qeexayaa inaysan marnaba la aqbali karin talo kasta oo laga tir-tiro Puntland, Jubaland, mucaaridka, iyo bulshada rayidka. Mareykanka ayaa xasuusiyay Madaxweyne Xasan Sheekh in kelitalisnimo marnaba aan la oggolaan doonin.

Sababaha keenay farriinta Mareykanka

Sida ay inoo xaqiijiyeen ilo-wareedyo lagu kalsoonaan karo, Mareykanku waxa ay ka biya-diideen ballan-qaadyo uu jabiyay Madaxweynaha. Dhowr farriimood oo si toos ah loogu gudbiyay Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa ku dhammaatay inuu ka dhuunto, ugu dambayntiina uu dhaqaaqo qorshihii qaabeynta Xisbiga Weyn ee uu ugu magac daray Xisbiga Caddaaladda iyo Wadajirka.

Qoraalka kasoo baxay Mareykanka waxa uu daba socday xog ay soo gudbisay Safaaradda Mareykanka ee Soomaaliya, taas oo sheegtay in aan Madaxweynaha lagu sii daawan karin go’aan qaadasho kaligii-talisnimo ah. Sarkaal ka tirsan Ergada Mareykanka ee Soomaaliya oo la xiriiray qaar kamid ah hoggaamiyeyaasha mucaaridka ayaa u sheegay inay farriintani u jeeddo Madaxweyne Xasan Sheekh si uu uga joogsado dhismaha Xisbigiisa iyo burburinta hannaan talo-wadaag ah.

Dacwadda Puntland ee ka dhan ah SSC

Qoraalka waxa lagu muujiyay inaan wax laga beddeli karin hannaanka federaalaynta dalka haddii aan si wadar-oggol ah looga heshiinin. Arrintani waxay salka ku haysaa xiriir dhexmaray Mareykanka iyo Madaxweynaha Puntland, oo gudbiyay ashtako ka dhan ah aqoonsiga Dowladda Federaalka ee SSC-Khaatumo.

Puntland waxay ku andacootay in aan laga talagelin arrimaha SSC-Khaatumo oo taabanaya dastuurkeeda iyo xuduudaheeda, loona baahnaa in Puntland iyo bulshada SSC-Khaatumo ay si sharciyeysan u go’aamiyaan kala-tag ama wada-joog.

Tallaabooyinka xiga ee uu Mareykanku qaadayo

Bilowgii arrinta Soomaaliya, diblomaasiyiinta Mareykanka u qaabilsan Soomaaliya, gaar ahaan Danjire Richard H. Riley, ayaa si dhow ula socday xaaladda. Hase yeeshee, markii Madaxweyne Xasan Sheekh ka madax adaygay talooyinkii u dambeeyay, waxaa arrinta loo wareejiyay Xarunta Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Washington, halkaas oo iminka ay taallaa miiska Kaaliyaha Arrimaha Afrika ee Xoghayaha Arrimaha Dibadda.

Haddii Madaxweynuhu ka noqon waayo doonistiisa, Ergada Mareykanka ayaa mucaaridka iyo siyaasiyiin ay la hadleen u sheegay in xalka laga doonayo Xafiiska Wasaaradda Arrimaha Dibadda, halkaas oo laga soo saari karo dhowr qodob oo ka dhan ah Madaxweyne Xasan Sheekh iyo madaxda Soomaaliyeed ee caqabad ku ah geeddi-socodka dowlad-dhiska Soomaaliya.

Tallaabooyinka xiga waxa ay noqon karaan: Cunaqabateyn dhaqaale, xayiraad safar, in safaaradda Mareykanka laga raro ama hoos loo dhigo, iyo go’doon siyaasadeed oo lagu soo rogayo dadka minja-xaabinaya amniga iyo doorashooyinka.

Falcelinta u furan madaxweyne Xasan

Si looga badbaado khilaaf iyo cadaadis caalami ah oo Soomaaliya halis gelin kara, Madaxweyne Xasan Sheekh waxa uu haystaa hal jid oo xalku ku jiro: waa inuu dib u furo gogoshii Wadatashiga Qaran ee uu haatan si dadban u laabay, la fariisto kooxaha mucaaridka iyo dowlad-goboleedyada kasoo horjeeda, kana laabto arrimaha Xisbiga uu dhisayay.

Wixii intaas ka dhasha waxay u muuqan doonaan culays siyaasadeed oo uusan u babac-dhigi karin.

Si kastaba ha ahaatee, in Mareykanku hore u bilaabay farriimo toos ah oo ka dhan ah hoggaaminta Xasan Sheekh, kuwaas oo haatan maraya heerka Xafiiska Kaaliyaha Arrimaha Afrika ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda, waxa loo arkaa inay muujinayaan in la ogyahay dhammaadka mashruuca siyaasadeed ee uu Madaxweynaha wato, kaas oo ku salaysan xasillooni-darro, talo maroorsi, iyo amni kala daadasho.

Xigasho: Somali Stream

Xog: Maxaa ka jira in Mahad Salaad dib loo magacaabayo? + Kulamo xasaasi oo dhacay

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa la xaqiijiyay in isbeddel hoggaamineed uu ka dhow yahay Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad Sugidda Qaranka (NISA), iyadoo dib loo magacaabayo Agaasimihii hore Mahad Maxamed Salaad.

Mahad, oo horey u soo maray xilka Taliyaha NISA, ayaa mar kale hantay kalsoonida Madaxweynaha iyo Ra’iisul Wasaaraha, kadib markii dib loo qiimeeyay xaaladda amniga oo meel xun gaartay.

Mahad Salaad ayaa sannad ka hor laga qaaday xilka, si uu ugu tartamo xilka Madaxweynaha Galmudug, balse wuu ku guuldareystay, taas oo keentay in Madaxweyne Xasan Sheekh uu muddo kordhin u sameeyo madaxda dowlad-goboleedyada.

Taliyaha hadda hoggaamiya NISA, Cabdullaahi Sambalooshe, iyo Mahad Salaad oo la filayo in lagu beddelo, ayaa labadii maalmood ee la soo dhaafay la yeeshay kulamo saacado qaatay Madaxweynaha iyo Ra’iisul Wasaaraha.

Kulamadaas oo ahaa kuwo gaar gaar ah ayaa loo fasiray in lagu isu laab-xaaray Mahad iyo Sambalooshe, iyadoo loo diyaar garoobayo kala wareegooda.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa laba toddobaad kahor ku wargeliyay Sambalooshe inuu xilka ka qaadayo, balse Sambalooshe ayaa u arkay tallaabadaas mid dhaawacaysa sumcaddiisa siyaasadeed, maadaama ninka lagu beddelayo uu yahay qofkii uu xilka kala wareegay.

In Mahad Salaad dib loogu magacaabo xilkaan ayaa muujinaysa in shaqadiisa dib loo qiimeeyay, iyadoo Sambalooshe uu arrintaas ka dhiidhiyay oo u arkay bahdil siyaasadeed.

Tan iyo markii Madaxweyne Xasan Sheekh la doortay, oo 15-ka May ay ka buuxsami doonto saddex sano, waxa uu beddelay Taliyeyaasha Ciidanka Xoogga Dalka, Booliska, Asluubta iyo Nabad Sugidda Qaranka. Haddii uu Mahad Salaad magacaabo, wuxuu dib usoo celinayaa saddex kamid ah afartii Taliye ee uu hore xilka uga qaaday.

Qaar ka mid ah dadka arrimaha siyaasadda falanqeeya ayaa ku dhaleeceynaya Madaxweyne Xasan Sheekh in ajandihiisa amniga iyo difaaca qaranka uusan ahayn mid sal adag leh, islamarkaana uu go’aamada ku qaato saaxiibtinnimo iyo dano gaar ah, iyadoo sidoo kale la tilmaamayo in cadaadisyo caalami ah iyo dildillaacyo siyaasadeed oo ka jira Midowga UPD ay door ka ciyaarayaan isbeddelladan.

Si kastaba ha ahaatee, Taliyaha xilka banneynaya, Cabdullaahi Sambalooshe, oo dhowr safar shaqo ku bixi doona maalmaha soo socda, ayaa la filayaa in marka uu safaradiisa soo afjaro xilka laga qaado. Safarkiisa ugu horreeya ayaa ku wajahan dalka Itoobiya.

Isbeddellada joogtada ah ee Madaxweynaha uu ku sameynayo Wasaaradaha Difaaca, Arrimaha Dibadda, Amniga iyo Talisyada Ciidamada ayaa mar walba hakad gelinaya horumarka dagaalka lagula jiro argagixisada, iyagoo sidoo kale abuura firaaqo shaqo oo ay ka faa’iidaystaan kooxaha Khawaarijta ah.

Talaadada soo socota ayaa la qorsheeyay in si rasmi ah loo shaaciyo xisbiga uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh, halka Khamiista toddobaadkan la filayo in la magacaabo Mahad Salaad, haddii aysan wax iska beddelin sida hadda lagu balamay.

 

Muqdisho oo weli laga dareemayo saameynta roobkii daadadka watay

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Roobab xoogan oo saacadihii la soo dhaafay ka da’ay magaalada Muqdisho ayaa sababay daadad geystay khasaare naf iyo maalba leh.

Daadadka ayaa si gaar ah u saameeyay xaafado badan oo magaalada ka tirsan, iyadoo dad shacab ah ay ku dhinteen, qaar kalena ay ku dhaawacmeen.

Magaalada Muqdisho ayaa sanad walba wajahda dhibaatooyin la xiriira daadadka roobka, waxaana mar kasta dib u soo noqnoqda biyo fadhiisiga waddooyinka iyo xaafadaha. Arrintan ayaa dhalisay baaqyo lagu dalbanayo in si dhab ah dib loogu eego qaabka dhisme ee magaalada.

Ra’iisul Wasaare ku xigeenka labaad ee Soomaaliya, Jibriil Cabdirashiid, ayaa sheegay in magaalada Muqdisho ay is beddeshay qaab dhismeedkeedii hore, taasoo sababtay in biyaha aanay helin meel ay maraan. Wuxuu xusay in guddiga uu Ra’iisul Wasaare Xamse u xil saaray mashaqada uu hadda wadahadal la leeyahay hay’adaha ku shaqada leh.

Wuxuu si gaar ah u tilmaamay in mid ka mid ah sababaha ugu waaweyn ee keena biyo fadhiisiga ay tahay dhismaha badan ee lagu sameeyay laamiyada iyo waddooyinka yaryar ee loo yaqaan interlocks, kuwaasoo ka hor istaagay biyaha in ay si dabiici ah u dhuuntaan.

“Magaaladii waxaa qarsoomay ciida biyaha laqi laheyd, sababtoo ah waxaa ku batey laamiyada iyo interlock-yada,” ayuu yiri Jibriil Cabdirashiid, isagoo hoosta ka xarriiqay baahida loo qabo qorsheynta magaalada si cilmi ku saleysan.

Dhanka kale, Duqa Muqdisho ayaa dhowr jeer sheegay in ajandayaashiisa ugu horreeya ay ka mid tahay dib u habeynta qaab dhismeedka magaalada iyo xoojinta nadaafadda si loo yareeyo saameynta roobabka iyo daadadka, balse taasi illaa hadda ma muuqato.

Mareykanka iyo Sacuudiga oo ku dhow heshiis nukliyeer oo ka caraysiin doona Israel

Washington (Caasimada Online) – Dowladda Mareykanka ayaa ka laabatay shuruuddii ahayd in Boqortooyada Sacuudi Carabiya ay caadiyeyso xiriirka diblomaasiyadeed ee Israa’iil, si loo sii amba-qaado wadahadallada iskaashiga ku saabsan tamarta nukliyeerka rayidka ah, sida ay u xaqiijiyeen laba ilo-wareed oo arrinta si qoto dheer u fahamsan, kahor booqashada Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ee toddobaadka soo socda.

Ka tanaasulka Washington ee shuruuddaas ayaa noqonaya is-afgarad weyn oo diblomaasiyadeed. Intii uu xilka hayay madaxweyne Joe Biden, wada-hadallada nukliyeerka waxay qayb ka ahaayeen qorshe ballaaran oo Mareykanku isugu xirayey caadiyeynta xiriirka iyo himilada Riyadh ee ah in ay la gasho Mareykanka heshiis difaac oo rasmi ah.

Sacuudigu marar badan ayuu ku celiyay in aanu aqoonsan doonin Israa’iil ilaa la helo dawlad madax-bannaan oo Falastiini ah, taasoo carqalad ku noqotay dadaalladii maamulka Biden ee lagu ballaarinayey heshiisyadii Abraham Accords ee lagu gaaray xilligii Trump.

Heshiisyadaas waxaa qayb ka ahaa in Imaaraadka Carabta, Baxrayn iyo Morooko ay xiriirkooda la caadiyeeyaan Israa’iil. Hase yeeshee, kacdoonka iyo colaadda ka aloosan Gaza ayaa si weyn u caraysiisay dalalka Carabta, taasoo hakisay is-afgaradkii la filayay ee Sacuudiga iyo Israa’iil. Dhinaca kale, wadahadallada nukliyeerkuna waxay hakad galeen sababo la xiriira cabashada Mareykanka ee ku saabsan faafitaanka hubka nukliyeerka.

Waxaa muuqanaya in jihada Mareykanka ee arrintan ay isbedelayso, iyadoo Wasiirka Tamarta Mareykanka Chris Wright uu intii uu booqanayay Sucuudiga bishii April sheegay in labada dal ay ku jiraan “jiho saxan” oo lagu gaari karo heshiis nukliyeer rayid ah.

“Marka aan hayno wax rasmi ah oo aan ku dhawaaqno, waxaad ka maqli doontaan Madaxweynaha. Wararka hadda la sheegayo waa mala-awaal,” ayuu yiri Afhayeenka Golaha Amniga Qaranka Mareykanka James Hewitt oo la hadlay Reuters.

Xafiiska warbaahinta dowladda Sucuudiga ayaan si degdeg ah uga jawaabin codsiga faallo ee arrintan la xiriira.

In kasta oo looga tanaasulay shuruudda caadiyeynta xiriirka si loo hormariyo wadahadallada nukliyeerka rayidka ah, haddana heshiiska la rajeynayo wali ma dhow, sida uu sheegay mid ka mid ah ilaha.

Mid ka mid ah caqabadaha ugu waa weyn ayaa ah Qodobka 123 ee Sharciga Tamarta Nukliyeerka Mareykanka, kaasoo ogolaanaya iskaashi tamar nukliyeer rayid ah balse shuruud adag ku xira faafinta hubka nukliyeerka, sida xadidaadda kor-u-kicinta uranium-ka.

Wasiirka Tamarta Sacuudiga, Amiir Cabdilcasiis bin Salmaan, ayaa horay u sheegay in boqortooyadu ay doonayso in ay kobciso uranium-ka, sidoo kalena ay suuq geyso.

Mid ka mid ah ilo-wareedyada ayaa sheegay in Sacuudigu wali uusan diyaar u ahayn in uu saxiixo heshiiska 123-ka loo yaqaan, kaasoo mamnuucaya in la kobciyo ama dib loo warshadeeyo plutonium-ka laga sameeyo warshadaha nukliyeerka – waana laba dariiqo oo laga yaabo in ay horseedaan horumarinta hub nukliyeer ah.

Wasiir Wright ayaa hore u sheegay in heshiis kasta oo la gaaro uu shardi u yahay in marka hore la helo heshiis 123 ah.

Si kastaba ha ahaatee, Wright wuxuu sheegay in ay jiraan dhowr qaab oo sharci ah oo lagu dhisi karo heshiis buuxinaya danaha labada dal.

Mid ka mid ah xalalka hadda lagu falanqaynayo waa nidaam loo yaqaan “sanduuq madow” oo micnihiisu yahay in kaliya shaqaalaha Mareykanka ay heli karaan xarun lagu kobciyo uranium oo ku taalla gudaha Sacuudiga, sida uu sheegay isla ilahaasi.

Kororka dhoofinta saliidda

Sacuudi Carabiya waxay dooneysaa in ay dhisto awood tamareed nukliyeer si ay dhaqaalaha uga leexiso ku-tiirsanaanta saliidda. Tamarta nukliyeerkuna waxay sidoo kale fursad u siin kartaa in la dhoofiyo saliid dheeraad ah.

Khubarada xakamaynta hubka ayaa marar hore walaac ka muujiyay barnaamijka nukliyeerka Sacuudiga, maadaama Dhaxal-sugaha Boqortooyada, Maxamed bin Salmaan, uu hore u sheegay in haddii Iran – loollanka gobolka – ay samaysato hub nukliyeer ah, Sacuudiguna uu si degdeg ah ugu dadaali doono sidii uu u heli lahaa mid la mid ah.

Mareykanka iyo Iran ayaa haatan wada-hadallo ku saabsan barnaamijka nukliyeerka Tehran ku leh Oman, kaasoo Washington iyo xulafadeeda reer Galbeedku sheegaan in uu u jihaysan yahay samaynta hub nukliyeer ah, hase ahaatee Iran ayaa ku adkaysanaysa in uu yahay mid rayid ah.

Madaxweyne ku xigeenka Mareykanka JD Vance ayaa Arbacadii sheegay in wada-hadallada lala leeyahay Iran ay “illaa hadda si wanaagsan u socdaan,” isagoo intaa ku daray in la filayo heshiis dib ugu soo celin kara Iran nidaamka dhaqaale ee caalamiga ah iyadoo laga hor istaagayo in ay yeelato hub nukliyeer ah.

Sacuudi Carabiya iyo Mareykanka ayaa lagu wadaa in ay ka wada hadlaan heshiisyo dhaqaale oo miisaan culus leh inta lagu jiro booqashada Trump ee toddobaadka soo socda, iyadoo Mareykanku diyaarinayo xirmo hub ah oo kor u dhaafaysa $100 bilyan oo laga iibiyo Riyadh, sida ay sheegeen ilo xog ogaal ah.

Trump ayaa sheegay in Sacuudigu “kor u qaado” xirmo maalgashi oo lagu wado in lagu sameeyo gudaha Mareykanka, taasoo laga doonayo in ay gaarto $1 trillion halkii ay markii hore ahayd $600 bilyan.

Booqashadan ayaa ah tii labaad ee Trump ku tago dibadda tan iyo markii uu xafiiska dib ugu soo laabtay Janaayo, kaddib socdaalkiisii gaabnaa ee Rome oo uu kaga qeybgalay aaska Pope-ka. Intii uu xafiiska hayay markii hore, booqashadiisii ugu horreysay waxay ahayd mid heer sare ah oo uu ku tagay Sacuudiga.

Trump ayaa xoojiyay xiriirkii uu la lahaa waddamada Khaliijka, gaar ahaan Sacuudi Carabiya, xilligii uu xilka hayay.

Boqortooyadu waxay $2 bilyan ku maalgelisay shirkad uu aas-aasay Jared Kushner, wiilka uu sodoga u yahay Trump, kadib markii uu xafiiska ka baxay. Waxaa sidoo kale socda qorshayaal lagu dhisayo laba dhismo oo ah Trump Towers oo laga hirgelinayo magaalooyinka Jeddah iyo Riyadh.

Shacabka Muqdisho: Bixinta malaayiin dollar iyo dayac

Warbixin Maaliyadeed oo uu daabacay Xafiiska Xisaabiyaha Guud ee Dawladda ayaaa lagu sheegay in sanadkii 2024 ay dowladdu soo xareysay $369,353,791 oo canshuur ah. Dakhligaas xooggiisu wuxuu ka soo xarooday canshuurta Dekadda iyo Garoonka ee Muqdisho.

Shirkadda MGS Soft oo dowladda u qaabilsan ururinta canshuurta guryaha waxay asbuucii hore baahisay in ay sanadkii la soo dhaafay ay guryaha Muqdisho ka ururiyeen $7,101,745. Guddoomiye Madaale wuxuu 2023 sheegay in ay Muqdisho ka shaqeeyaan 50,000 oo bajaaj. Waxaana sanadkii ka soo xaroodo $9,000,000. Waxaa intaas dheer canshuuraha iyo lacagaha kale ee Gobolku ururiyo.

Dhakhliga ay dowladdu Muqdisho ka ururiso wuxuu sanadkii ku dhow yahay nus bilyan doollar. Dowladda Soomaaliya waxay canshuur ka qaaddaa Muqdisho oo kaliya, oo Wasaaradda Maaliyaddu kama shaqeyso Balcad iyo Afgooye, iskaba daa Kismaayo, Beydhabo, Dhuusamarreeb, iyo Garowe. Waxaa intaas dheer, canshuurta laga qaado reer Muqdisho ayaa lagu biilaa dowlad-goboleedyada oo bil walba waxaa maamul-goboleed kasta loo diraa $150,000.

Shacabka Muqdisho waxay dulsaaran culeyska dowladda Federaalka, oo ku tiirsan dakhliga Xamar. Reer Muqdisho waa ka soo baxeen waajibkii dowladnimada ka saarnaa oo canshuur ayay dowladdu ka qaaddaa ganacsi, guri, gaari, bajaaj, shaqaale, badeeco kasta oo la iibinayo, iyo qof walba oo Muqdisho jooga. Balse dowladda ayaa ku fashilantay waajibkii ka saarnaa reer Muqdisho.

Waxaana nasiibdarro ah in shacabka laga qaado malaayiinta doollar ay ku nool yihiin dayac, darxumo, duruufo qallafsan, iyo nolol liidata, oo aysan dowladdu waxba ugu qaban canshuurta laga qaado.

Dowladdu reer Muqdisho uguma hambeyn sidii ay ugu liseen, garaacasho mooyee garashana ma leh. Dadka ku nool Muqdisho waxaa la gudboon in ay hurdada ka kacaan, oo ay xisaabtamaan, lana xisaabtamaan dowladda. Madaxda dowladdana waxaa la gudboon in ay dib isugu laabtaan, oo ay mushkiladaha tirobeelka ah ee Muqdisho ka jira ku xalliyaan qeyb ka mid ah canshuuraha malaayiinta ah ee bil walba laga qaado reer Muqdisho.

W/Q: Xuseen Sabriye

Amiir oo ballan qaaday dhismaha qayb ka mid ah safaaradda Somalia ee Masar

0

Qaahira (Caasimada Online) – Guddoomiyaha maamulka gobolka Banaadir, ahna duqa Muqdisho Maxamed Axmed Amiir oo haatan ku sugan magaalada Qaahira ayaa booqasho ku tegay safaaradda Somalia ee Masar, isaga oo sameeyay ballan qaad culus.

Duqa Muqdisho iyo wafdiga uu horkacayo ayaa waxaa ugu horreyn safaaradda si diiran ugu soo dhaweeyay Danjiraha Somalia u fadhiya dalka Masar Amb. Cali Cabdi Awaare, kaas oo sidoo kale uga warbixiyay xaaladda ay ku shaqeyso safaarada iyo baahyaha ka jira oo ay ugu muhiimsan tahay dib-u-dhiska iyo dayactirka hoolka shirarka ee safaarada.

Intaasi kadib guddoomiyaha gobolka Banaadir, Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa ballan qaaday in maamulkiisa uu dabooli doono baahida ay qabto safaaradda, oo ay ugu horreyso xagga dhismaha, gaar ahaan hoolka shirarka ee ay haatan u baahan tahay.

Duqa Muqdisho ayaa guddoomay warqadaha qiimeynta qarashka ku baxaya dib u dhiska hoolka shirarka ee safaarada, isaga oo sheegay in sida ugu dhaqsiyaha badan loo dhisi doonno.

Dhankiisa Danjire Awaare oo mar kale hadalka qaatay ayaa u mahad-celiyay guddoomiye Amiir, waxa uuna tilmaamay in safaaradda aysan iloobi doonin taageerada duqa magaalada Muqdisho ee ku aadan dhismaha hoolka shirarka ee ay u baahan yihiin.

Amiir ayaa sidoo kale kulamo la qaatay howlwadeennada safaaradda, isaga oo ku bogaadiyay shaqada ay u hayaan qarankooda, wuxuuna kula dardaaramay in ay sii laba jibaaraan.

Duqa Muqdisho ayaa safarkiisa waxa uu la xiriira howlaha shaqo, waxaana la filayaa in kulamo la yeeshay madaxda Masar, gaar ahaan mas’uuliyiinta dhiggiisa ah ee dalkaasi.

Si kastaba ahaatee ballan qaadka uu sameeyay Amiir ee la xiriira dhismaha qayb kamid ah safaaradda Somalia ee Masar ayaa kusoo aadaya, xilli haatan Muqdisho ay ka taagan tahay xaalad adag oo ka dhalatay roobabkii habeen hore ka da’ay gudaha caasimada.

Gobolka Banaadir inta uu xor ka noqonayo eed ma lahan

Muqdisho (Caasimada Online) – Roobabkii xalay ka da’ay Muqdisho oo gaystay burbur iyo waxyeello xooggan ayaa dhaliyay dhalleeceyn xooggan oo lagala dul dhacay maamulka gobolka, inkasta oo waxa dhacay ay yihiin musiibo dabiici ah.

Si kastaba ha ahaatee, xitaa haddii ay noqoto in cid dusha loo saaro wixii dhacay oo xag rabbaani ah ka yimid, ma yahay gobolka Banaadir gobol madax-bannaan oo arrimihiisa si iskiis ah u maamula, si loola xisaabtamo?

Xaqiiqda waxay tahay in gobolka Banaadir uu la haysto u yahay dowladda federaalka. Waa maamul aan go’aannadiisa, dakhligiisa iyo amnigiisa u madax-bannaanayn, sida aan wada ognahay.

Haddii xaaladda ka taagan Xamar ay jirto cid lagu eedeynayo, waa Villa Somalia iyo dowladda federaalka, sababtoo ah iyagaa maamula magaalada oo mar walba cidda ay rabaan u dhiibta.

Arrintan waxaa si wanaagsan u ifiyey agaasimihii hore ee Madaxtooyada Soomaaliya, Cabdinuur Maxamed Axmed, oo qoraal soo dhigay Facebook. Hoos ka akhri.

Waligaa ma maqashay Wasiiradii Maaliyadda ee 12kii sano ee lasoo dhaafay kala dambeeyay oo mid walba leeyahay dakhliga gudaha ee dalka ayaan sare u qaadnay? IMF iyo Baanka Adduunka ayaa nagu ammaanay kordhinta Dakhliga gudaha?

Haa, waa run waayo dakhliga gudaha ee Dowladda Federaalka ee la sheegayo waa kan Gobolka Banaadir, gaar ahaan Dekedda, Garoonka iyo labada suuq ee Bakaaro iyo Suuq Bacaad. Dhaqaalahaas soo xaroodo ayuu Gobolka Banaadir ku leeyahay 15% oo kaliya. Hadda waa 15% kaliya!

Inta yarta ah ee Gobolka loo gooyo (15%) nus kamid ah waxaa la siiyaa La-taliyeyaal iyo shaqaale leexsan oo ku xiran isla Xafiisyada Dowladda Federaalka, gaar ayaan Madaxtooyada iyo Ra’iisul Wasaaraha. Guddoomiyoow ninkaan iga meelee, walaaloow halkaan kirada ka bixi, midkaan qandaraas sii, midkaanna waa i dhibaye iga aamusi. Waaba intaas. Rukub!

Maba jiri karto dhaqaale nadaafad iyo horumar looga shaqeeyo oo usoo haray. Waa sababta aadan u arki doonin kol dhaw Duq Caasimad oo doorasho ku yimid oo u madaxbannaan horumarinta amuuraha gobolkiisa. Xitaa Madaxweyne goofka kasoo jeeda diyaar uma aha inuu qalinkiisa wax qori waayo!

Hadda ma fahamteen sababta Wareegto Madaxweyne gobolka loogu magacaabo hoggaankiisa?

Sirtu waa dhacdhaca iyo dheefta ee maha qofka la magacaabay inuu hawlgab yahay!!!