27.4 C
Mogadishu
Sunday, June 22, 2025

Muxuu Fahad ka yiri dib u magacaabista Mahad Salaad?

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimihii hore ee NISA, Fahad Yaasiin Xaaji Daahir, ayaa hambalyo u diray Mahad Salaad, oo maanta dib loogu magacaabay Agaasimaha Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad-sugidda Qaranka (NISA).

Fahad, oo tan iyo markii ay kooxdiisa looga adkaaday doorashadii uu ku guuleystay Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, si weyn u weerarayay Mahad Salaad, ayaa xitaa mar ku tilmaamay magacaabistiisa “heer halis qaran ah” markii ugu horreysay ee loo dhiibay hoggaanka NISA.

Hase yeeshee, wuxuu maanta soo saaray qoraal muujiyey isbeddel. “Taliye Mahad Salaad oo mar labaad loo magacaabay Taliyaha Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka, waxaan leeyahay hambalyo, kusoo dhawoow mar kale NISA,” ayuu Fahad ku yiri qoraal uu soo dhigay bartiisa X (ex-Twitter).

Sidoo kale, Fahad ayaa sagootiyay taliyaha xilka baneynaya, isagoo yiri: “Taliye Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe), waxaan ku amaanayaa xurmada iyo qaddarintii naga dhaxaysay.”

Fahad ayaa shaaciyay in uu xiriir toos ah la lahaa Sanbaloolshe intii uu xilka hayay, isla markaana ay laba jeer kulmeen. Tan ayaa muujinaysa in Fahad uu haatan danaynayo xiriir wanaagsan oo uu la yeesho Mahad, maadaama uu horey usoo maray hoggaanka hay’adda.

Si kastaba ha ahaatee, Fahad oo xiriirka u jaray Farmaajo, ayaa hadda u muuqda mid beddelaya dhaqankii eedeynta iyo dhaleeceynta ee uu horey ugu wajahay Mahad Salaad, xilli mucaaradku uu cadaadis xooggan saaray Muqdisho, kadib markii dowladda ay ku adkeysatay hanaanka doorasho ee lagu muransan yahay.

Magacaabista Mahad Salaad oo maanta dhaqan-gashay ayaa si weyn loo hadal hayay toddobaadyadii lasoo dhaafay. Taliye Sanbaloolshe ayaa muddo dadaal ugu jiray inuu difaaco xilkiisa, balse ugu dambeyn waa laga qaaday xilka, iyadoo Golaha Wasiirrada Soomaaliya ay uga mahad-celiyeen shaqadii uu soo qabtay.

Mahad Salaad ayaa lagu xusuustaa in, kadib markii uu xilka la wareegay doorashadii Madaxweyne Xasan Sheekh kadib, uu soo kordhiyey isbeddel amni oo muuqda, gaar ahaan magaalada Muqdisho oo muddo ka nasatay weeraradii iyo qaraxyadii Al-Shabaab.

Somalia’s opposition took a stand – What happens next?

MOGADISHU, Somalia – The unprecedented joint statement by Somalia’s opposition leaders on Saturday marked a pivotal moment in the country’s evolving political landscape.

Thirteen prominent figures — including former presidents, prime ministers, and leading political actors — publicly accused President Hassan Sheikh Mohamud of authoritarianism, corruption, and constitutional overreach.

Their message was clear and unified—a rarity in Somali politics. But as the statement reverberates across the country and abroad, one pressing question remains: What comes next?

Fragile unity, growing tensions

The opposition summit, held in Mogadishu from May 27 to 31, brought together a historically fragmented political class under a single banner.

Their joint declaration outlined deep grievances against President Mohamud’s administration, including allegations of political exclusion, unlawful term extensions in regional states, and mismanagement of national resources.

While this show of unity is politically significant, Somalia’s opposition has a long history of fragmentation. Clan dynamics, regional rivalries, and personal ambitions have often weakened opposition cohesion. Whether this alliance evolves into a sustained political front or fades under internal pressure remains to be seen.

The federal government has yet to respond directly to the opposition’s accusations. Supporters of President Mohamud defend recent reforms — including efforts to amend the provisional constitution and introduce universal suffrage — as necessary steps toward strengthening state institutions and breaking from the elite-driven politics of the past.

Critics, however, view these reforms as a vehicle for consolidating executive power. Whether the administration opens the door to dialogue or chooses to forge ahead unilaterally will likely shape the country’s political trajectory in the coming months.

A constitution at the center of conflict

The controversy over constitutional reform lies at the heart of the standoff. The opposition alleges that recent amendments, passed by parliament with limited consultation, shift power disproportionately to the presidency and weaken Somalia’s fragile federal structure.

Federal member states like Puntland have already suspended ties with the central government in protest. If the constitutional process continues without broader consensus, Somalia risks further regional estrangement, potentially undermining national cohesion at a crucial time when unity is crucial.

The opposition also warned President Mohamud’s policies risk alienating key federal states, notably Puntland and Jubaland. These states play a critical role in the national fight against Al-Shabaab, which continues to pose a significant threat across the country.

Amid growing internal rifts, there are fears that political instability could create openings for extremist groups to regroup and exploit local grievances. A fragmented political environment complicates military coordination, undermines intelligence sharing, and weakens the national response to terrorism.

Somalia’s political disputes rarely remain confined within its borders. The international community—including the United Nations, African Union, European Union, and major donors like the United States—plays a central role in Somalia’s state-building project, providing security assistance, budgetary support, and technical expertise.

So far, key international actors have been measured in their response to the opposition’s claims. However, as political tensions escalate, international pressure for compromise could increase. Many partners are wary of democratic backsliding, particularly if Somalia’s electoral and constitutional processes are considered exclusionary or unaccountable.

At the same time, foreign governments will likely balance their concerns with strategic interests — such as counterterrorism cooperation and regional stability — making mediation efforts both delicate and essential.

Is dialogue still possible?

Despite harsh rhetoric, both sides may still favor negotiation — at least in principle. The opposition has called for an inclusive national conference to address contentious issues ranging from constitutional reform to electoral procedures and resource governance. Whether the government reciprocates with genuine openness to dialogue will be a major test of its political maturity.

Successful negotiations would require both camps to make concessions: the government may need to pause or adjust its reform agenda, while the opposition must move beyond critique and offer viable policy alternatives and a clear framework for engagement.

The opposition’s joint statement was dramatic, but its ultimate impact depends on what follows. If it leads to meaningful dialogue and institutional reform, it could mark a step forward in Somalia’s long path toward democratic consolidation. If it leads instead to political paralysis or further fragmentation, the consequences could be destabilizing.

With elections looming, security challenges mounting, and international confidence on the line, Somalia’s leaders face a stark choice: entrench their positions or prioritize the difficult work of compromise and coalition-building.

Either way, the weeks ahead will reveal whether this political rupture becomes a turning point — or yet another missed opportunity in Somalia’s turbulent transition.

Mucaaradka Soomaaliya waxay qaateen go’aan adag – Maxay tahay tallaabada xigta?

Muqdisho (Caasimada Online) – Bayaan aan caadi aheyn oo ay Sabtidii si wadajir ah u soo saareen hoggaamiyeyaasha mucaaradka Soomaaliya ayaa noqday dhacdo muhiim ah oo astaan u ah marxalad cusub oo ka bilaabaneysa muuqaalka siyaasadeed ee dalka.

Saddex iyo toban siyaasi oo caan ah — oo ay ku jiraan madaxweynayaal hore, ra’iisul-wasaareyaal iyo hoggaamiyeyaal mucaarad — ayaa si cad Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ugu eedeeyay kali-talisnimo, musuq-maasuq iyo xadgudub ku saabsan dastuurka.

Fariintooda waxay ahayd mid mideysan oo aan caadi ahayn — arrin naadir ku ah siyaasadda Soomaaliya. Hase yeeshee, iyadoo bayaanku ku sii faafayo gudaha dalka iyo dibedda, su’aasha weli taagan ayaa ah: maxaa xiga?

Midnimo jilicsan iyo xiisado sii kacaya

Shirka mucaaradka oo ka dhacay Muqdisho intii u dhaxeysay 27–31 May, ayaa markii ugu horreysay muddo dheer mideeyay koox siyaasadeed oo taariikh ahaan kala qaybsanaa, iyaga oo ka wada hadlay hal mowqif.

Bayaanka laga soo saaray wuxuu si cad uga hadlay tabashooyin qoto dheer oo ay ka qabaan maamulka Madaxweyne Xasan Sheekh, oo ay ku eedeeyeen in uu si ula kac ah uga reebay qaar ka mid ah siyaasiyiinta go’aan ka gaarista arrimaha dalka, in muddo xileedyo si sharci-darro ah loogu kordhiyay dowladaha xubnaha ka ah federaalka, iyo in si aan hufnaan lahayn loo maamulay kheyraadka dalka.

Inkasta oo muuqaalkan midnimo uu yahay tallaabo muhiim ah, mucaaradka Soomaaliya waxaa muddo dheer caqabad ku ahaa kala qaybsanaan. Isir-qabiil, loollanka goboleed iyo danaha shaqsiyadeed ayaa marar badan carqaladeeyay isku-duubnidooda. Lama saadaalin karo in isbahaysigan uu noqon doono mid joogto ah ama uu ku burburi doono culeysyada gudaha.

Dowladda federaalka weli si toos ah ugama aysan jawaabin eedeymaha mucaaradka.

Taageerayaasha Madaxweyne Xasan Sheekh waxay difaacayaan isbeddellada dhawaan dhacay — oo ay ka mid yihiin qorshaha lagu beddelayo dastuurka ku-meel-gaarka ah iyo hirgelinta nidaamka cod-bixinta dadweynaha — iyagoo ku tilmaamay tallaabooyin muhiim ah oo lagu xoojinayo hay’adaha dowladda loogana guurayo siyaasaddii kooxaha awoodda ku salaysnayd.

Dhanka kale, dhaliilayaasha waxay u arkaan isbeddelladan dadaal lagu xoojinayo awoodda madaxtooyada. Sida ay dowladda u wajahdo fursadda wada-hadalka — in ay furto albaabada is-afgaradka ama ay keligeed sii waddo qorshaheeda — ayaa si weyn u saameyn doonta jihada siyaasadeed ee dalka bilaha soo socda.

Dastuurka oo sal u ah is-maandhaafka

Muranka ka taagan dib-u-eegista dastuurka ayaa noqday laf-dhabarta khilaafka. Mucaaradku waxay ku doodayaan in wax-ka-bedelladii ugu dambeeyay ee baarlamaanku ansixiyay iyadoo aysan jirin la-tashi ballaaran, ay si aan dheellitirnayn u kordhiyaan awoodda madaxweynaha, isla markaana ay wiiqayaan qaabka federaalka ee dalka.

Dowlad-goboleedyo ay ka mid yihiin Puntland iyo Jubaland ayaa durba hakiyay xiriirkii ay la lahaayeen dowladda dhexe, iyagoo uga jawaabaya isbeddelladaasi. Haddii hanaanka dib-u-eegista dastuurka uu sii socdo iyadoo aan la helin wadatashi qaran, waxaa jirta cabsi ah in khilaafka goboleed uu sii fido, taasoo dhaawici karta isku-duubnaanta qaranka xilli ay muhiim tahay midnimo siyaasadeed.

Mucaaradku waxay sidoo kale ka digeen in siyaasadaha Madaxweyne Xasan ay khatar ku yihiin xiriirka dowladda dhexe la leedahay dowlad-goboleedyada muhiimka ah sida Puntland iyo Jubbaland — kuwaas oo door weyn ka ciyaara dagaalka lagula jiro Al-Shabaab, oo weli halis weyn ku haya guud ahaan dalka.

Iyadoo khilaafaadka gudaha ay sii fidayaan, waxaa laga cabsi qabaa in firaaqa siyaasadeed uu u gogol xaari karo kooxaha xagjirka ah, si ay dib isu abaabulaan una adeegsadaan tabashooyinka shacabka. Jawiga siyaasadeed ee burbursan wuxuu carqaladeeyaa wada-shaqeynta milateri, wiiqaa la-wadaagga xogta sirdoonka, wuxuuna hoos u dhigaa awoodda qaranka ee la dagaalanka argagixisada.

Beesha caalamka oo ka feejigan isbeddelka

Khilaafaadka siyaasadeed ee Soomaaliya ma aha kuwo gudaha ku kooban. Beesha caalamka — oo ay ka mid yihiin Qaramada Midoobay, Midowga Afrika, Midowga Yurub, iyo deeq-bixiyeyaasha waaweyn sida Mareykanka iyo Turkey — ayaa door muhiim ah ku leh dib-u-dhiska dowladnimada Soomaaliya, iyaga oo bixiya taageero dhinaca amniga, miisaaniyadda, iyo la-talinta farsamada.

Ilaa iyo hadda, daneeyeyaasha caalamka waxay u muuqdaan kuwo si dheellitiran uga falceliyay doodad taagan. Si kastaba ha ahaatee, iyadoo xaaladda siyaasadeed ay kacsan tahay, waxaa laga yaabaa in cadaadiska beesha caalamka ee ku aaddan helitaanka is-afgarad uu kordho. Wadashaqeeyayaal badan ayaa ka cabsi qaba in geeddi-socodka doorashooyinka iyo dastuurka uu noqdo mid aan loo dhammayn ama aan la isla xisaabtamin.

Dowladaha shisheeye ayaa sidoo kale dheellitiri doona walaacyadooda la xiriira dib-u-dhaca dimoqraadiyadda iyo danahooda istaraatiijiyadeed — sida iskaashiga amniga iyo xasilloonida gobolka — taasoo ka dhigeysa dadaallada dhexdhexaadinta kuwo xasaasi ah oo aad muhiim u ah.

Fursadda wada-hadalka

Inkastoo hadallada labada dhinac ay sii adkaanayaan, haddana waxaa muuqata in labaduba ay weli u furan yihiin wadahadal — ugu yaraan fikrad ahaan. Mucaaradku waxay codsadeen in la qabto shir qaran oo loo dhan yahay si looga wada hadlo arrimaha taagan, oo ay kamid yihiin dib-u-eegista dastuurka, hannaanka doorashooyinka, iyo maamulka kheyraadka. Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa maanta fidiyay gogol wadatashi, taas oo uu casuumaad ugu fidiyay saamileyda siyaasadda.

Wadahadal miro dhal ah wuxuu u baahan doonaa in labada dhinac ay tanaasul sameeyaan: dowladda waxaa laga yaabaa in ay dib u dhigto ama wax ka beddesho ajandaha isbeddellada, halka mucaaradkana looga baahanyahay in ay ka gudbaan dhaliil uun, oo ay keenaan siyaasad macquul ah iyo hannaan cad oo wadashaqeyn.

Bayaankii mucaaradka wuxuu ahaa mid culus, balse saameyntiisa dhabta ah waxay ku xiran tahay tallaabooyinka la qaado wixii ka dambeeya. Haddii uu horseedo wadahadal dhab ah iyo dib-u-habayn hay’adeed, wuxuu noqon karaa tallaabo hore loogu qaaday dhabbaha dheer ee dhismaha dimuqraadiyadda. Haddii taa lidkeeda uu sababo is-fahan la’aan ama kala daadsanaan hor leh, cawaaqibta ayaa noqon karta mid khatar ku ah xasilloonida dalka.

Iyadoo doorashooyin soo socda, caqabado amni ay sii kordhayaan, iyo kalsoonida beesha caalamka oo miiska saaran, hoggaamiyeyaasha Soomaaliya waxay wajahaan go’aan cad: in ay ku adkaystaan mowqifyadooda ama ay doortaan waddada adag ee is-afgaradka iyo dhisidda isbaheysi qaran.

Si kasta oo ay noqoto, toddobaadyada soo socda ayaa muujin doona haddii khilaafkan siyaasadeed uu noqon doono isbeddel dhab ah — ama uu ka mid noqon doono fursadihii kale ee la seegay ee taariikhda kala guurka Soomaaliya.

Daawo: Cabdi QAYBDIID oo ka qoomameeyay dib u doorashadii Xasan + Sababta

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Senator Cabdi Xasan Cawaale (Qaybdiid) oo khudbad ka jeediyay xiritaankii shirkii mucaaradka ayaa ka hadlay arrimo xasaasi ah oo ku aadan qorshaha madaxweyne Xasan Sheekh ee la xiriira hanaanka uu ku wado dalka iyo doorashooyinka.

Cabdi Qaybdiid ayaa weerar culus oo dhanka afka ah ku qaaday madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, wuxuuna tilmaamay in dalka uu dib u dhigay isaga oo soo jeediyay in loo maro Faataxada, si uu u dhaafo dalka.

“Anigu waxaan leeyahay aan Faataxada u marno ninkaas waa dhumaye si uu tartiib dalka uga tego, isaga oo dhibaato kale horseedin” ayuu yiri Senator Cabdi Qaybdiid.

Sidoo kale wuxuu ka qoomameeyay inuu isagu gacantiisa kusoo doortay madaxweynaha, wuxuuna sheegay inuu u arko dambi wayn oo uu galay, sida uu hadalka u dhigay.

“Shalay annaga ayaa dooranay meel baa inta aan fariistay gacanta kor u taagay, waxaana iri Ilaahow Rabiyow iga cafi anaa gacantayda ku doortee, waa shakiyay waxaan dareemay inaan dambiile wayn ahay” ayuu mar kale yiri Cabdi Xasan Cawaale (Qaybdiid).

Waaa kale uu intaasi kusii daray in Soomaaliya ay ku socoto burbur, uuna god kusii ridayo madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.

“Waxaan diyaar u nahay inaan ka qayb-qaadano waxa ka socda Soomaaliya oo burburtay iyo rajadii siidii loo soo celin lahaa, sababtoo qadka ayay ka dhacday Soomaaliya” ayuu yiri.

Dhankiisa Sheekh Shariif oo isna hadalka qaatay ayaa boggaadiyay hadalka kasoo yeeray Cabdi Qaybdiid, wuxuuna farriin culus u diray madaxweynaha Soomaaliya.

“Cabdi Qaybdiid, haddiiba maanta meeshaan soo istaagay oo Faataxa ka maray waa ku dhan tahay baahashaas, hadda arrintaas waxaad u haysataan basiid aniga waxaan aaminsanahay inay yihiin wax ka yimid xagga Alle” ayuu yiri madaxweyne hore Shariif.

Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray” Aniga marka ay ugu yar-tahay Cabdi waxaa aqaanaa 20 sanno weligiis isaga oo Faataxa maraayo ma arkin, marka war raggii qoryaha haystay Faataxa ayay maraayaane madaxweynow raalli ahow”.


Madaxweyne Xasan oo ku dhowaaqay gogol wadatashi + Goorta ay qabsoomeyso

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa goordhoweyd ku dhowaaqay Gogosha Wadatashiga Siyaasinta iyo Hoggaamiyeyaasha Bulshada.

Madaxweynaha ayaa shaaciyay in 15-ka bishaan Juun uu Muqdisho ka furmi doono shirka wadatashiga, oo qeyb ka yihiin siyaasiyiinta mucaaradka. Ku dhowaaqista gogoshan ayaa imaaneysa saacado kadib markii uu soo baxay war-murtiyeedka mucaaradkii maalmihii dambe ku shirsanaa magaalada Muqdisho.

Villa Somalia oo u muuqata mid dooneysa inay hoos u dhigto culeyska bayaanka mucaaradka oo si weyn loogu weeraray madaxweyne Xasan Sheekh ayaa maanta ku dhowaaqday shirweyne wadatashi, kaas oo uu muddo ka cago jiidayay madaxweynaha.

“Waxaa laga codsanayaa siyaasinta iyo hoggaamiyeyaasha bulshada inay u diyaar garoobaan kaalina mug lehna ka gaystaan shirkaan muhiimka u ah dowladnimadeena ayna soo ajiibaan casuumadda rasmiga ah ee Madaxweynaha,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed kasoo baxay Villa Somalia.

Hoos ka aqriso war-saxaafadeedka oo dhameystiran:

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Dr. Xasan Sheekh Maxamuud oo ka ambaqaaday gogoshii uu horey ugu dhawaaqay ayaa todobaadyadii la soo dhaafay ku howlananaa wadatashiyo gaar gaar ah oo uu la yeeshay qaar ka tirsan madaxdii hore ee dalka, madaxda dowlad gobaleedyada, ururada siyaasadda, iyo bulshada rayidka.

Haddaba, Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqay Gogosha Wadatashiga Siyaasinta iyo Hoggaamiyeyaasha Bulshada taas oo ka furmi doonta Magaalada Muqdisho 15ka Juun 2025.

Iyadoo oo la tixgelinayo, muhiimada ay leedahay wadatashi dhab ah oo ku dhisan xeelinta danta guud, Madaxweynaha wuxuu sii wadi doonaa kulammo loogu gogol xaarayo shirkas islamarkaana diiradda lagu saaray arrimaha hortabinta u leh xaaladda dhiska dalka, kuwaas oo ay ka mid yihiin, Amniga iyo Ciribtirka Argagixisada, Dimuqraadiyanta iyo Doorashooyinka, Dhammeystirka Dastuurka, Midnimada iyo Dhab-u-heshiinta.

Haddaba waxaa laga codsanayaa siyaasinta iyo hoggaamiyeyaasha bulshada inay u diyaar garoobaan kaalina mug lehna ka gaystaan shirkaan muhiimka u ah dowladnimadeena ayna soo ajiibaan casuumadda rasmiga ah ee Madaxweynaha.

Arrimaha farsamada ee gogoshaas iyo wixii faahfaahin dheeri ah waxaa ka howlgalaayo oo lagala xiriiraaya guddi gaar ah ee uu hoggaaminayo Wasiirka Caddaalada iyo Arrimaha Dastuurka Mudane Xasan Macalin Maxamuud oo ay Xukuumadda Federaalka Soomaaliya u saartay fududaynta gogosha iyo shirarka ka horeeyaba.

Mahad Salaad oo dib loogu magacaabay taliyaha NISA

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Golaha Wasiirada Soomaaliya oo maanta shir aan caadi ahayn ku yeeshay Muqdisho ayaa ansixiyay magacaabista agaasimaha cusub ee hay’adda NISA, Mahad Maxamed Salaad oo mar kale loo soo magacaabay sirdoonka Soomaaliya.

Shirka oo uu guddoomiyay Ra’iisul Wasaare Xamza Cabdi Barre, isla markaana ay goobjoog ahaayeen inta badan xubnaha golaha ayaa lagu meel-mariyay soo jeedinta Wasaaradda Amniga Gudaha ee ah in Mahad Salaad uu noqdo Agaasimaha Hey’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka.

Magacaabistan oo maanta dhaqan-gashay ayaa aad loo hadal-hayay todobaadyadii lasoo dhaafay, waxaana in muddo ah diidanaa Sanbaloolshe oo dadaallo badan geliyay inuu difaacdo kursigiisa, balse uma suuragelin waxaana ugu dambeyn laga qaaday xilka, waxaana golaha wasiirada Soomaaliya ay uga mahad-celiyeen shaqadii uu soo qabtay.

Xil ka qaadista Sanbaloolshe ayey sidoo kale suurta-gal tahay in ay ka careysiiso beeshiisa, oo muhiim u ah dagaalka dowladda ay kula jirto kooxda Al-Shabaab, inkasta oo laga yaabo in si kale ama xilal kale lagu qanciyo.

Mahad, oo horey u soo maray xilka Taliyaha NISA, ayaa mar kale hantay kalsoonida Madaxweynaha iyo Ra’iisul Wasaaraha, kadib markii dib loo qiimeeyay xaaladda amniga oo meel xun gaartay.

Ninkan ayaa sannad ka hor laga qaaday xilka, si uu ugu tartamo xilka Madaxweynaha Galmudug, balse wuu ku guuldareystay, taas oo keentay in Madaxweyne Xasan Sheekh uu muddo kordhin u sameeyo madaxda dowlad-goboleedyada.

In Mahad Salaad dib loogu magacaabo xilkaan ayaa muujinaysa in shaqadiisa dib loo qiimeeyay, iyadoo Sambalooshe uu arrintaas ka dhiidhiyay oo u arkay bahdil siyaasadeed.

Tan iyo markii Madaxweyne Xasan Sheekh la doortay, oo 15-ka May oo ay haatan u buuxsantay saddex sano, waxa uu beddelay Taliyeyaasha Ciidanka Xoogga Dalka, Booliska, Asluubta iyo Nabad Sugidda Qaranka. Soo celinta Mahad ayaa sidoo kale ka dhigan inuu Madaxweynaha dib usoo celiyay saddex kamid ah afartii Taliye ee uu hore xilka uga qaaday.

Si kastab ha’ahaatee, isbeddellada joogtada ah ee Madaxweynaha uu ku sameynayo Wasaaradaha Difaaca, Arrimaha Dibadda, Amniga iyo Talisyada Ciidamada ayaa mar walba hakad gelinaya horumarka dagaalka lagula jiro argagixisada, iyagoo sidoo kale abuura firaaqo shaqo oo ay ka faa’iidaystaan kooxaha argagixisada ah.

Safiirkii hore ee Mareykanka oo shaaciyey sababta uu isku beddelay Xasan Sheekh

Washington (Caasimada Online) – Larry André, safiirkii hore ee Mareykanka u fadhiyay Soomaaliya intii u dhaxeysay Febraayo 2022 ilaa May 2023, ayaa muujiyay walaac xooggan oo ku saabsan khilaafaadka beeleed iyo loollanka siyaasadeed ee weli caqabad ku ah dadaallada lagu raadinayo nabad waarta iyo xasillooni siyaasadeed oo dhabta ah gudaha Soomaaliya.

Wareysi uu dhawaan siiyay The Washington Post, André wuxuu tusaale ahaan u soo qaatay rabshadihii la xiriiray doorashadii 2022, isagoo ku tilmaamay calaamad muujinaysa sida kala qeybsanaanta gudaha ay u wiiqeyso amniga qaranka iyo horumarka siyaasadeed ee dalka.

“In kasta oo ay socdaan dadaallo lagu mideynayo dalka, haddana kala qeybsanaanta beeleed ee qotoda dheer waxay weli tahay caqabad weyn oo hortaagan nabadda iyo xasilloonida Soomaaliya,” ayuu yiri André, isagoo muujiyay sida ay taasi u daahineyso horumar kasta oo laga gaaro dhismaha dawladnimo.

Larry André wuxuu sidoo kale walaac ka muujiyay sida Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud, uu u sii kordhiyay diiradda uu saaray arrimaha siyaasadda gudaha, isagoo ka digay in tan ay weecin karto feejignaanta loo baahan yahay ee ku wajahan halista amni ee Al-Shabaab iyo baahida loo qabo in la dhiso hannaan dowladeed oo loo dhan yahay.

“Madaxweyne kasta marka uu xafiiska la wareego, wax walba si wanaagsan ayay ku bilaabmaan, laakiin siyaasadda beelaha ayaa hadhow dumisa wax walba,” ayuu yiri Larry Andre, safiirkii hore ee Mareykanka u fadhiyay Soomaaliya.

Hadalka André ayaa imaanaya xilli Soomaaliya ay ku wajahan tahay marxalad doorasho oo kale, iyadoo weli ay taagan yihiin caqabado dhanka amniga ah kuwaas oo si weyn u saameyn kara geeddi-socodka siyaasadeed.

Sidoo kale, sarkaal sare oo ka tirsan Aqalka Cad ayaa muujiyay walaac isa soo taraya oo ku saabsan sida uu Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud mudnaanta u siinayo arrimaha siyaasadda gudaha, taasoo uu sheegay inay carqaladeynayso dadaallada lagu horjoogsanayo kooxda Al-Shabaab, xilli khatarta kooxdaasi ay sii kordheyso.

“Waxaan ka walaacsannahay sida uu Madaxweyne Xasan Sheekh u doorbidayo siyaasadda gudaha halkii uu xoogga saari lahaa la-dagaalanka Al-Shabaab, gaar ahaan iyadoo khatarta kooxdaasi ay kor u sii kacayso,” ayuu yiri sarkaalka, oo la hadlay The Washington Post.

Sida ay tiri warbixinta Washington Post, Tan iyo markii uu dib ugu soo laabtay xafiiska sanadkii 2022, madaxweyne Xasan Sheekh ayaa xumeeyey xiriirka saaxiibada reer galbeedka, kaddib markii uu xoogga saaray hirgelinta nidaamka doorasho ee hal qof, hal cod ah — qorshe ay dhaliilayaashu ku eedeeyaan in marar badan loo adeegsaday dib u dhigista doorashooyinka.

DF oo jawaab culus kasoo saartay bayaanka ka soo baxay shirkii mucaaradka

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowlada Federaalka Soomaaliya ayaa soo saartay jawaab deg-deg ah oo ku aadan qodobada kasoo baxay shirkii mucaaradka ee xalay lagu soo gabagabeeyay hoteelka Jasiira ee magaalada Muqdisho.

Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya Axmed Macallin Fiqi oo qoraal soo saaray ayaa ka fal-celiyay war-murtiyeedka kasoo baxay shirka mucaaradka, wuxuuna sheegay in ujeedadooda ugu wayn ay tahay in aan mar kale dib loogu laaban teedhada Afisyooni.

Fiqi ayaa laba qodob kusoo koobay falcelintiisa, wuxuuna sheegay in hadalka mucaaradka ay ugu muhiimsan tahay kaliya in aan in dib loogu laaban doorashadii dadbaneyd iyo sidoo kale inay boggaadiyeen guulaha ay ciidamadu ka gaareen dagaalka lagula jiro Al-Shabaab.

“Warka mucaaradku waa Madaxweyne Xasanow walaalow teendhada hanoo celin, Marka laga soo tago walaaca, welwelka iyo walbahaarka ay ararta ka dhigteen; warqadaha badan ee ay soo saareen xubinta laga qaadan karo waa;

  1. In ay Ka soo horjeeddaan in dib loogu laabto doorashadii dadbanayd ee sanadkii 2022, ayna taageersan yihiin hannaan doorasho oo daahfuran oo heshiis lagu yahay.
  2. Iyo bogaadinta Guulaha ciidamada qalabka sida ee khawaarijta dalka ka xoraynaya” ayuu yiri wasiirka gaashaandhigga xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya.

Mucaaradka Soomaaliya oo shirkooda kasoo saaray 11 qodob ayaa dalbaday in doorashada ay noqoto mid daah-furan oo heshiis lagu yahay, si looga hortago qalalaase ka dhaca dalka.

“Madasha waxa ay ka soo horjeeddaa in dib loogu laabto doorashadii dadbanayd ee sanadkii 2022, waxay taageersantahay hannaan doorasho oo daahfuran oo heshiis lagu yahay, looguna gogol-xaarayo qof iyo cod, kuna salaysan dastuurkii dadka Soomaaliyeed ku heshiiyeen ee 2012, iyo xeerarka xisbiyada iyo guddiga doorashada uu ansixiyey iyo Baarlamaankii sagaalaad ee sharcigii doorashada tooska ah ee uu meel-mariyay Baarlamaankii 10aad” ayaa lagu yiri nuqul kamid ah bayaanka kasoo baxay mucaaradka.

Waxaa kale oo ay madashu hoosta ka xariiqday in dastuurkii la beddelay, uuna halis ku yahay geeddi-socodka dowlad-dhiska, midnimada iyo wadajirka dadka Soomaaliyeed.

Dhinaca kale, mucaaradka ayaa dhistay isbaheysi u dhigma kan Xasan Sheekh Maxamuud, waxayna dooteen hoggaan ka kooban guddoomiye, saddex ku xigeen, xoghaye iyo afhayeen KMG ah.

Qaab dhismeedka hoggaanka ayaa u dhigan hannaan awood qeybsi oo kale, inkastoo xubnaha hoggaanka aanay ku jirin xubin Beelaha Shanaad.

Si kastaba, Dhaq-dhaqaaqa cusub ee mucaaradka ayaa cabsi weyn ku haya dowladda Soomaaliya, waxaana la sugayaa tallaabada xigta ee ay qaado Villa Soomaaliya oo weli ku adkeysaneyso doorasho qof iyo cod ah oo haatan diiwaangelinteeda ay ka socoto Muqdisho.

Kenya oo saxday khaladkii ku saabsanaa Somaliland ee ay ka gashay Soomaaliya

Nairobi (Caasimada Online) – Dowladda Kenya ayaa si rasmi ah uga saartay Somaliland liiskeedii safaaradaha shisheeye ee ka howl gala gudaha dalka, tallaabo u muuqata in ay ku muujinayso taageerada ay u hayso madax-bannaanida iyo midnimada dhuleed ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.

Go’aankan ayaa yimid kadib markii uu muran dhaliyay dukumeenti kasoo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda oo si weyn loogu baahiyay baraha bulshada, kaasi oo ku daray “Jamhuuriyadda Somaliland” liiska safaaradaha ajaanibta, iyadoo lagu qoray booska 20-aad. Tallaabadaas ayaa keentay caro ballaaran oo ka dhalatay gudaha Kenya iyo Soomaaliya, taasoo ku qasbatay wasaaradda inay si degdeg ah u saxdo liiska, isla markaana meesha ka saarto tixraaca Somaliland.

Somaliland, oo si iskeed ah madax-bannaani ugu dhawaaqday sanadkii 1991, ayaa muddo dheer raadineysay aqoonsi caalami ah, hase yeeshee weli ma helin wax aqoonsi rasmi ah oo kaga yimid dowlad xubin ka ah Qaramada Midoobay – Kenya-na waxay ku jirtaa kuwa aan aqoonsan. Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si joogto ah uga hortimaada dadaallada Somaliland ee ku aaddan helista tixgelin diblomaasiyadeed.

Madaxweynaha Somaliland, Cabdiraxmaan Maxamed Cabdullaahi “Cirro,” ayaa 29-kii May si rasmi ah u furay xafiis ay Somaliland ku sheegtay inuu yahay “mission” diblomaasiyadeed oo ay ku yeelaneyso Nairobi. Tallaabadan ayaa timid inkastoo Kenya horay u sheegtay inaan la ogolayn wax xafiis rasmi ah oo ay Somaliland ka furato caasimadda.

Kenya oo taageertay midnimada Soomaaliya

Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Kenya ayaa si degdeg ah uga jawaabtay arrinta, iyadoo mar kale adkaysay in dowladda Kenya ay aqoonsan tahay oo kaliya Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya inay tahay dowladda leh sharciyadda dhammaan dhulka Soomaaliyeed, oo ay ku jirto Somaliland.

“Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Jaaliyadaha Dibadda waxay mar kale xaqiijineysaa in Dowladda Kenya ay si buuxda u aqoonsan tahay madax-bannaanida iyo midnimada dhuleed ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya,” ayaa lagu yiri bayaan rasmi ah. Waxa kale oo lagu sheegay in Kenya aysan oggolaanin, isla markaana aysan si rasmi ah u taageerin furitaanka xafiiska Somaliland.

Wasaaraddu waxay adkaysay in dhammaan xiriirrada lala yeesho Somaliland ay tahay in si buuxda loogu maro dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, taasoo muujinaysa sida ay Kenya uga go’an tahay dhowrista habraaca diblomaasiyadda iyo xasilloonida gobolka.

Inkasta oo dowladda Kenya ay caddeysay mowqifkeeda kasoo horjeeda arrinta, haddana xafladda furitaanka waxaa ka qeyb galay mas’uuliyiin Kenyan ah oo sar-sare, oo ay ka mid yihiin Guddoomiyaha Uasin Gishu Jonathan Bii iyo Senatarka Marsabit Maxamed Siciid Chute – kuwaasoo si cad u taageeray xafiiska, kuna baaqay in la xoojiyo xiriirka lala yeesho Somaliland.

Waxaa intaa dheer, Madaxweynaha Somaliland ayaa lagu casuumay Madaxtooyada Kenya ee Nairobi, halkaasoo uu kulan kula yeeshay Madaxweynaha Kenya, William Ruto.

Afhayeenka Madaxweynaha Somaliland, Xuseen Aadan Igeh, ayaa shaaciyay kulanka, isagoo baraha bulshada soo dhigay sawir ay wada galeen labada hoggaamiye, isagoo sheegay in kulankooda uu diiradda saarnaa ganacsiga, waxbarashada, kaabeyaasha dhaqaalaha iyo amniga gobolka.

“Waxaan ka wadahadalnay sidii loo xoojin lahaa xiriirka labada dhinac, gaar ahaan ganacsiga, waxbarashada, gaadiidka iyo horumarinta dhaqaalaha,” ayuu Cirro ku yiri war uu ku bixiyay luqadda Kiswahiliga. “Waxaan sidoo kale diiradda saarnay xasilloonida Geeska Afrika iyo arrimaha amniga gobolka.”

Si kastaba, Madaxtooyada Kenya kama aysan bixin wax war rasmi ah ama sawirro la xiriira kulankaas – arrin aan caadi ahayn marka loo eego hab-dhaqanka diblomaasiyadeed, taasoo dhalisay shaki ku saabsan ujeeddooyinka dhabta ah ee Nairobi.

Xiriirka dhibban ee Soomaaliya iyo Kenya

Dowladda Soomaaliya oo horey uga hortimid kulamada ay yeeshaan mas’uuliyiinta Kenyan-ka iyo wakiillada Somaliland, weli kama aysan bixin jawaab rasmi ah oo ku saabsan dhacdadan. Si kastaba, tallaabadan ayaa la filayaa inay sii huriso xiisadda diblomaasiyadeed ee u dhaxeysa Muqdisho iyo Nairobi.

Sanadkii 2020, Soomaaliya ayaa xiriirka diblomaasiyadeed u jartay Kenya, kadib markii madaxweynihii hore Uhuru Kenyatta uu si cad ula kulmay Madaxweynaha Somaliland, Muuse Biixi Cabdi. Xilligaas, dowladda Soomaaliya waxay ku eedeysay Kenya “faragelin toos ah iyo mid joogto ah” oo ay ku heyso arrimaheeda gudaha.

Inkastoo Somaliland ay leedahay hay’ado dowladeed oo u gaar ah, lacag iyo ciidan amni oo madax-bannaan, hadana weli ma haysato wax aqoonsi rasmi ah oo caalami ah. Si kastaba, waxay la leedahay xiriirro aan rasmi ahayn dalal dhowr ah, oo ay Kenya ku jirto, gaar ahaan dhanka ganacsiga iyo iskaashiga amniga.

Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Kenya ayaa markale ku celisay in xiriir kasta oo lala yeesho Somaliland uu khasab ku yahay inuu maro dowladda dhexe ee Soomaaliya. “Xiriir kasta waa in uu si buuxda ugu dhaco dowladda federaalka ah ee Soomaaliya,” ayaa lagu yiri bayaanka, iyadoo Kenya markale garab istaagtay midnimada iyo jiritaanka sharciyeed ee Soomaaliya.

Xogta duqeyn culus oo Mareykanka uu ka fuliyay Puntland + Bartilmaameedka

0

Boosaaso (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa duqeyn culus oo xalay Mareykanka uu ka fuliyay aagga buuraha Calmiskaad ee gobolka Bari, taas oo lala beegsaday maleeshiyaad ka tirsan kooxda Daacish ee ku sugan halkaasi.

Duqeynta ayaa si gaar ah uga dhacay koonfurta halka loo yaqaano Togga Miraale oo shalay uun laga xoreeyay argagixisada Daacish.

Qoraal kooban oo kasoo baxay Puntland ayaa waxaa lagu sheegay in weerarkan cirka ah lala helay firxad maleeshiyada Daacish ee isaga cararay halkaasi, isla-markaana la gaarsiiyay khasaare culus.

“Qaar ka mid ah firxadkii Argagixisada ee ka cararay Togga Miiraale, waxaa duqeeyay saaxiibada Dowladda Puntland ee Maraykanka, waxaa la beegsaday iyagoo cararaya meel koonfurta uga beegan Miiraale” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay maamulka Puntland.

Xaaladda ayaa weli kacsan, waxaana soconayo tirkoob ay waddo Puntland oo ku aadan khasaaraha kooxda Daacis lagu gaarsiiyay duqeyntan iyo howlgalladii u dambeeyay.

Shalay ayaa ciidamada ammaanka Puntland ee howlgallada ka wada gobolka Bari waxa ay guul wayn kasoo hoyeen dagaalka ay kula jiraan kooxda Daacish, waxaana sidoo kale soo dhamaaday wajiga saddexaad ee howlgalkooda.

Puntland ayaa sheegtay in Sabtidiid ay qaaday howlgal dhulka iyo cirka ah, kaas oo ay ciidamadu ku qabsadeen fariisimo ay kooxda ku lahayd aagga Togga Miiraale.

Saraakiisha hoggaamineysay ayaa shaaca ka qaaday in cagta la mariyay goobo ay ku dhuumaaleysanayeen firxadka argagixisada, isla markaana ay cashir u dhigeen.

Togga Miraale ayaa Daacish u ahaa saldhig muhiim ah oo ay muddo dheer ku sugnayd, waxaa haatan cagta mariyay ciidamada oo kusii siqaya buuraha hoostooda ee gobolka Bari.

Si kastaba ha ahaatee, Marka loo eego warbixinnada ka imaanaya goobaha dagaalka, wejiga saddexaad ee hawl-galka buuraha Calmiskaad ayaa lasoo sheegayaa inuu soo dhammaaday isla markaana ciidamadu ay ku xoreeyeen dhul ballaaran oo buuraley ah.

Shabakad Al-Shabaab u qaabilsaneyd qaraxyada iyo dilal oo xukun adag lagu riday

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Maxkamadda Ciidamada Qalabka Sida ayaa maanta xukuno kala duwan oo xabsi ah ku ridday shabakad ka tirsan kooxda Al-Shabaab oo qaabilsaneyd dilalka qorsheysan ee gaadmada iyo weerarada qaaxyada ee caasimadda.

Maxkamadda ayaa xabsi u dhexeeya 3 sano illaa 10 sano ku xukuntay 4 xubnood oo ka tirsanaa shabakaddan oo ay horay usoo qabatay NISA, iyada oo dhanka kalena lasii dyaayay Xasan Cali Ciire Kuuloow oo lagu waayey wax dambi ah

Makxmadeynta raggan ayaa soo martay marxalado kala duwan, waxaana ugu dambeyn maanta laga gaaray go’aan kama dambeys ah.

Hoos ka akhriso:-

Eedeysaneyaasha kala ah Maxamed Nuur Cali, afgarashadiisuna tahay Cabdimajiid, Cabdullaahi Xuseen Maxamed iyo Deeqoow Aadan Barre Balse kooxda dhaxdeeda loogu yeero Cumar oo dhamaantood isku wada tabbabar ah, Ayaa Shabakadaan uga wakiil ahaa Dilalka qorsheysan ee Gaadmada ah.

Nissa oo ku duulaysa xogo sirdoon ayaa samaysay Holwgallo Qorsheysan oo ka hortag  ah seddex Goboodna ka kala dhacay, waxayna ku soo qabatay Eedeysaneyasha iyo Hub ka kooban Seddex  Bastooladood iyo laba Bam F1 Sideed iyo Tobankii Bishii August 2024.

Cabdishakuur Cabdiqaadir Maxmed  Webka, ayaa lagu  eedeeyay in uu si gaara Shaqadiisu aheyd Qeybta Qaraxyada, waxaana galkiisa laamaha amniga ku jira in Qarax nooca Miinada Dhulka lagu aaso ah ka fuliyay laamiga dheer ee Degmadda Kaxda, qaraxaasi oo ay ku geeriyoodeen tiktokers muuqaalo ku duubaayey laamiga hareerihiisa, Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad sugida Qaranka, ayaana qabatay isagga labadiisa Horjooge ee Yaasir iyo Guuleed  oo uu u kala gudbinaya Subag.

Farxaan Aadan Xassan, ayaa Qoryoolay uu ku dhashay uga soo cararay dugsi Diidnimo, waxaana laga diiwaan geliyay Safka Khawaarijta, Gaar ahaan Qeybta Dilalka qorsheysan iyo Qaraxyada.

Xassan Cali Ciire Kuuloow, ayaa isna lagu  eedeeyay in uu  shaqo suga u ahaa shabakadaan, waxaana uu gacan galay kadib tilmaam laga helay eedeysane Farxaan oo ay isku shaqa ahayeen.

Baaris dheer ka dib xafiiska Xeer ilaalinta Ciidamada QS, ayaa codsaday Mudeynta Kiiskaan, waana laga aqbalay.

Garsoorka Maxkamadda Ciidamada Qalabka sida oo waqti ku filan siiyey dhinacyadda dacwadda ayaa ugu dambeyn maanta ku kala xukuntay.

  • Maxamed Nuur Cali, Cabdulaahi Xuseen Maxamed iyo Deeqoow Aadan Barre ayey Maxkamadu ku xukuntay min Toban Sano oo Xabsi Argagixiso ah.
  • Cabdishakuur Cabdiqaadir Maxmed Webka, ayaa lagu xukumay Sadax sano oo Xabsi argagixiso ah.
  • Farxaan Aadan Xassan ayaa isna lagu xukumay Shan sano oo Xabsi Argagaxiso ah.
  • Halka Xassan Cali Ciire kuuloow dib loo siiyay Xuriyadiisa.

Sida uu warbaahinta u sheegay G/Sare Xasan Cali Nuur Shuute, Guddoomiyaha Maxkamadda Darajada Koowaad ee Ciidamada qalabka sida.

Golaha wasiirrada oo shir deg deg ah la isugu yeeray maanta + Xogta ajandaha

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa xalay ilaa saaka xoogaystay warar sheegaya in saacadaha soo socda dib loogu magacaabayo Agaasimihii hore ee Hay’adda Sirdoonka Qaranka ee NISA, Mahad Maxamed Salaad.

Caasimada Online ayaa heshay farriin xalay loo diray Golaha Wasiirrada, taas oo lagu wargeliyay in maanta 10:00 subaxnimo la isugu yimaado shir degdeg ah. Farriinta loo diray golaha ayaa u qorneyd sidan:

“Salaan Golaha Sharaf leh.
Iyadoo ay innagu soo food leeyihiin Munaasabadda Ciidda iyo xuska maalmaha Qarannimada ee Xorriyadda, waxaa Golaha loogu yeerayaa shir aan caadi ahayn oo diiradda lagu saarayo arrimaha amniga iyo xasillinta dalka. Berri – 1-da Juun 2025, 10:00 subaxnimo,. Goobta: Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.”

Ilo wareedyo ka tirsan xafiiska Ra’iisul Wasaaraha ayaa Caasimada Online u sheegay in ajandaha maanta uu ka mid yahay magacaabista Mahad Salaad, taasoo marar badan dib u dhacday.

Mahad, oo seddex toddobaad ka hor uu xilka u magacaabay Madaxweyne Xasan Sheekh, ayaa la filayaa in maanta si rasmi ah loogu dhawaaqo, iyadoo uu Taliska NISA kala wareegayo Cabdullaahi Maxamed Cali “Sanbaloolshe”, oo horay xilkan uga qaaday.

Sanbaloolshe ayaa ka biyo-diiday in xilka laga qaado, isagoo Madaxweynaha iyo Ra’iisul Wasaaraha kula gorgortamay kursiga, maadaama aysan diyaar u ahayn in si toos ah dowladda uga saaraan.

Xil ka qaadista Sanbaloolshe ayey suurta-gal tahay in ay ka careysiiso beeshiisa, oo muhiim u ah dagaalka dowladda ay kula jirto kooxda Al-Shabaab, inkasta oo ay suurta-gal tahay in si kale ama xilal kale lagu qanciyo.

Kenya delists Somaliland office, backs Somalia’s unity

NAIROBI, Kenya – In a move aimed at safeguarding its diplomatic relations with Somalia, Kenya has formally removed Somaliland from its updated list of accredited foreign missions, reaffirming its unwavering support for Somalia’s sovereignty and territorial integrity.

The decision came after public outcry over a Ministry of Foreign Affairs document circulating on social media, which had listed “The Republic of Somaliland” as the 20th entry among foreign diplomatic missions in Kenya. The inclusion sparked a backlash in Kenya and Somalia, prompting the ministry to swiftly revise the list and eliminate any reference to the self-declared republic.

Somaliland, which unilaterally declared independence from Somalia in 1991, has long sought international recognition but remains unrecognized by any UN member state—including Kenya. The Federal Government of Somalia has consistently opposed any form of diplomatic acknowledgment of the breakaway region.

On May 29, Somaliland President Abdirahman Mohamed Abdullahi, known as “Irro,” formally inaugurated a liaison office in Nairobi. Somaliland publicly described the office as a “mission,” despite previous Kenyan statements rejecting any official diplomatic presence by Somaliland in the capital.

Kenya reaffirms Somalia’s sovereignty 

Kenya’s Ministry of Foreign Affairs responded promptly, reiterating that the government recognizes only the Federal Republic of Somalia as the sole legitimate authority over the entire Somali territory, including Somaliland.

“The Ministry of Foreign and Diaspora Affairs reiterates the Government of Kenya’s full recognition of the sovereignty and territorial integrity of the Federal Republic of Somalia,” read the statement. It added that Kenya has not sanctioned or formally supported the opening of the Somaliland office.

The ministry emphasized that any interaction with Somaliland must be conducted strictly through the Federal Government of Somalia, underscoring Nairobi’s commitment to diplomatic norms and regional stability.

Despite the Kenyan government’s formal disapproval, the office opening was attended by several high-ranking Kenyan officials, including Uasin Gishu Governor Jonathan Bii and Marsabit Senator Mohamed Said Chute—both of whom openly praised the move and expressed support for stronger ties with Somaliland.

Adding to the controversy, President Irro was received at Nairobi’s State House, where he held talks with Kenyan President William Ruto. Somaliland’s presidential spokesperson, Hussein Adan Igeh, later publicized the meeting, posting a photo of the two leaders together and describing their discussions as focused on trade, education, infrastructure, and regional security.

“We discussed ways to deepen bilateral relations, especially in areas such as trade, education, transportation, and economic development,” Irro said in a statement issued in Swahili. “We also addressed broader regional concerns, emphasizing peace and stability in the Horn of Africa.”

Notably, Kenya’s State House did not release any official statement or photographs regarding the meeting—an unusual departure from the protocol that has fueled speculation about Nairobi’s diplomatic intentions.

Somalia’s troubled relation with Kenya 

The Somali government, which has previously protested high-level contact between Kenyan officials and Somaliland representatives, has yet to issue a formal response. However, the development will likely provoke renewed tensions between Mogadishu and Nairobi.

In 2020, Somalia severed diplomatic ties with Kenya. It expelled its ambassador after then-President Uhuru Kenyatta held a public meeting with Somaliland President Muse Bihi Abdi. At the time, Mogadishu accused Kenya of “continued and direct interference” in its internal affairs.

Somaliland continues to operate independently, with its own government, currency, and security forces. However, it lacks formal recognition on the international stage. Nevertheless, it maintains informal ties with several countries, including Kenya, primarily in trade and security cooperation.

Kenya’s foreign ministry reiterated that such cooperation must be channeled exclusively through Somalia’s central government. “Any engagement with Somaliland must go through the Federal Government of Somalia,” the ministry emphasized, reaffirming its support for Somalia’s unity and international legal status.

Somalia opposition warns of Mohamud’s ‘authoritarian drift’

MOGADISHU, Somalia—A coalition of influential Somali opposition leaders issued a strongly worded joint statement on Friday, accusing President Hassan Sheikh Mohamud’s government of corruption, abuse of power, and failure to combat terrorism effectively.

The unprecedented statement was the outcome of a four-day summit held in Mogadishu from May 27–31 by the Somali Salvation Forum (Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed). The group comprises 13 presidential contenders, including former presidents, prime ministers, parliamentary speakers, and senior political figures.

The forum’s detailed criticism highlighted critical challenges facing Somalia, such as the ongoing insurgency by Al-Shabaab and ISIS-linked militants, constitutional conflicts, allegations of widespread corruption, political exclusion, illicit privatization of public land, and severe economic mismanagement.

Call for a unified approach against terrorism

In its declaration, the forum emphasized the necessity of presenting a united front against militant groups, particularly Al-Shabaab and ISIS affiliates. The opposition expressed firm support for the Somali National Army and local militias battling insurgents but sharply criticized President Mohamud’s administration for “strategic incompetence” and failing to support troops adequately.

“The government’s mismanagement and neglect of our frontline soldiers pose a direct threat to Somalia’s sovereignty and national unity,” the opposition statement declared.

Opposition leaders demanded immediate improvements in troop welfare and strategic planning to secure decisive victories against militant groups.

Accusations of authoritarianism and political marginalization

The opposition accused President Mohamud’s administration of undermining Somalia’s federal governance structure by orchestrating illegal term extensions in regional states, including Galmudug, Hirshabelle, and Southwest State.

“These unlawful extensions demonstrate President Mohamud’s authoritarian ambitions and attempts to rig future elections in his favor,” the forum said.

The statement further condemned the alleged “political marginalization and discriminatory practices” targeting the states of Puntland and Jubaland, cautioning that these actions risk exacerbating regional tensions and national fragmentation.

Corruption and mismanagement of national resources

Opposition figures accused Mohamud’s government of extensive corruption, nepotism, and the secretive privatization of national resources. They specifically demanded transparency and public accountability regarding agreements involving Somalia’s petroleum, mineral, and fishery resources.

“President Mohamud’s administration has facilitated wealth accumulation by a small group of cronies at the expense of ordinary Somalis,” the forum alleged.

They attributed a recent sharp decline in Somalia’s real estate market, capital flight, and stalled business activities to the administration’s economic mismanagement. Furthermore, the forum linked Somalia’s ongoing migration crisis—particularly recent tragedies involving young Somalis drowning at sea—to “economic despair and hopelessness driven by government failures.”

Condemnation of press freedom violations

The opposition expressed grave concern over what they described as systematic press freedom violations under President Mohamud’s administration. They accused government security forces of targeting independent media outlets and journalists critical of official policies.

“The persistent intimidation, harassment, and unlawful restrictions imposed on independent journalists and media organizations are unacceptable and fundamentally threaten Somali democracy,” the opposition warned.

Calls for inclusive political dialogue and electoral reform

Opposition leaders called for immediate inclusive dialogue involving federal and regional stakeholders to resolve mounting political tensions. They explicitly rejected any return to the indirect electoral system used in 2022, instead demanding transparent, universal suffrage elections in line with Somalia’s 2012 constitution.

Additionally, the forum urged resuming stalled dialogue between the federal government and Somaliland, warning against external interference to divide Somalis further.

Addressing the humanitarian crisis and youth migration

Opposition leaders also offered condolences to families who recently lost loved ones when Somali youth drowned attempting dangerous sea crossings between Algeria and Spain. They blamed the tragedy directly on economic mismanagement and the lack of opportunities in Somalia.

“These tragic losses highlight the urgent need to address Somalia’s internal crises. Our youth deserve better opportunities and reasons to build their futures at home,” the forum emphasized.

Acknowledgement of the international community and public support

Concluding their statement, opposition leaders expressed gratitude for the sustained support from the Somali public and international partners. They notably recognized the Jazeera Hotel for hosting their summit. They commended the international community’s ongoing role in Somalia’s peacebuilding and state-building processes.

Signatories included prominent political figures such as former presidents Sharif Sheikh Ahmed and Hassan Ali Khaire; former prime ministers Omar Abdirashid Ali Sharmarke and Mohamed Hussein Roble; and leading opposition figure Abdirahman Abdishakur Warsame.

This collective opposition stance reflects deepening political challenges for President Mohamud’s administration as Somalia navigates intensifying security threats, economic instability, and heightened political uncertainty ahead of critical upcoming elections.

Daawo: Rooble oo kashifay sir uu ka hayo Xasan Sheekh iyo arrin uu u sheegay

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa shaaciyey hadal yaab leh oo Xasan Sheekh uu ku yiri mar ay ka wadahadlayeen arrimaha doorashada iyo isku wareejinta xukunka.

Rooble ayaa sheegay in Xasan Sheekh uu si cad ugu sheegay in xukunka uu xoog ku heysa doono oo sidii Farmaajo uusan iska wareeji doonin.

“Madaxweyne Xasan Sheekh waxaa iigu dambeysay 28-kii September, xiligaas waxaa laga joogaa hal sano, waana la taliyey, laakiin waxaan kala kulmay jawaab aadnaa jecleysa doonin, anigana iga yaabisay,” ayuu yiri Rooble.

Rooble ayaa sheegay in Xasan Sheekh uu talo ugu tegay intii aan la dooran iyo markii la doortay kadib, balse uusan kala kulmin jawaab uu ku farxo.

“Talo walaalnimo ayaan siiyey Xasan Sheekh, waxaan kula taliyey afar sano in uusan maalin ku darsan oo dalka uu si nabad ah uga tago, dad wanaagsanna uu ku wareejiyo, laakiin markii la doortay waan la kulmay, wuxuuna igu yiri Madaxweyne Farmaajo xukunka isagoo awooda inuu heysto ayuu dhulka iska dhigay, ana doqon maahi oo usha waan heysanayaa,” ayuu yiri Rooble.

Wuxuu intaas ku sii daray “ Madaxweyne Xasan Sheekh afkiisa ayaan ka haayaa xukunkaas inuu rabo inuu sii heysto.”

Sidoo kale Rooble ayaa taageero u muujiyey Puntland iyo Jubbaland, isagoo sheegay in Xasan Sheekh ay ka siyaasad badan yihiin, kana soo hari doonaan.

“Madaxweyne Xasan caawa seexan maayo, waxaana leeyahay laf kaa weyn waa ku jebisaa oo Puntland iyo Jubbaland ayagaa soo haraya, adiga ayaa baxaya” ayuu yiri Rooble.

Rooble ayaa sheegay in si weyn uu Xasan Sheekh ugala taliyey dagaalka Puntland iyo Jubbaland, isagoo u cadeeyey in raggaas aan dagaal waxba looga qaadi karin oo ay tahay inuu la heshiiyo, balse uu ka dhega adeygay taladiisa.

Hoos ka daawo

Xogta wada-hadalkii Xasan Sheekh iyo Recep Erdogan

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa dhiggiisa Turkiga, Madaxweyne Recep Tayyip Erdogan, khadka taleefanka kula hadlay galabta.

Wadahadalka labada madaxweyne ayaa diiradda lagu saaray xiriirka laba geesoodka ah ee Soomaaliya iyo Turkiga, iyo arrimo ku saabsan gobolka iyo dunida inteeda kale.

Madaxweyne Erdoğan ayaa Madaxweyne Xasan u xaqiijiyey in Turkigu taageersan yahay himilada horumarineed ee Soomaaliya ee ku saleysan dimuqraadiyadda, isla markaana uu sii kordhin doono taageeradiisa dagaalka Soomaaliya kula jirto argagixisada.

Sidoo kale Madaxweynaha Turkiga ayaa xusay in iskaashi rajo badan leh uu ka dhexeeyo Turkiga iyo Soomaaliya, kaas oo ay ugu muhiimsan yihiin dhinacyada tamarta iyo kalluumeysiga.

Madaxweyne Xasan Sheekh, ayaa uga mahadceliyay dowladda Turkiga taageerada ballaaran ee joogtada ah ee ay siiso Soomaaliya.

Ugu dambeyntii, Madaxweyne Erdoğan, ayaa u diray salaan iyo bogaadin Madaxweyne Xasan Sheekh iyo guud ahaan shacabka Soomaaliyeed munaasabadda soo socota ee Ciidda Carafo (Ciidul Adxaa) awgeed.

Turkiga ayaa Soomaaliya ka wada shidaal baaris mareysa heer gabagabo ah, waxaana u badan qodobada ay labada Madaxweyne ka wadahadleen arrimaha shidaalka.

Markii lasoo gabagabeeyo baarista, Turkiga oo ku howlgelaya natiijada laga helo baaritaanka ayaa horay ka bilaabaya qoditaanka shidaalka, sida uu dhigayo heshiiska labada dal.

Mucaaradka oo soo saaray 11 qodob oo xasaasi ah

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa soo baxay war-saxaafadeedkii aadka loo sugaayey mucaaradka, kaas oo ka kooban 11 qodob oo si wadajir ah ay u soo saareen 13 musharax oo u taagan xilka Madaxweynaha Soomaaliya.

Hoos ka akhriso war-murtiyeedkaan xasaasiga ah:

Madasha Samatabixinta Soomaaliyeed oo ay ka mid yihiin madax hore dalka uga soo qabtay xilka Madaxweynaha, guddoonka Baarlamaanka, madaxa Xukuumadda, wasiirro, iyo xildhibaanno ka tirsan Baarlamaanka Federaalka ayaa isugu yimid shir muddo afar maalin ah 27- 31 Maajo 2025, ku yeesheen magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka.

Madasha oo wadatashiyo la yeelatay qaybaha kala duwan ee bulshada sida odayaasha dhaqanka, culimada, dhallinyarada, haweenka, warbaahinta, iyo madasha bulshada rayadka ah ayaa looga hadlay dagaalka lagula jiro kooxaha argagixisada Al-shabaab iyo Daacish,

midnimada iyo wadajirka dalka, khilaafka siyaasadeed ee ka dhashay dastuurkii dalka ee la beddelay, musuqa iyo eexda baahday, xaraashka dhulka danta guud, heshiisyada qarsoon ee lagu bixiyey khayraadka dabiiciga ah ee dalka, dhallinyarada ku dhammaatay badaha iyo

saxaraha geeri go’ankanka ah, duruufaha dhaqaale xumo iyo xaaladda qallafsan ee

bani’aadannimo.

Ugu horrayn Madashu waxay waaladiinta iyo shacabka Soomaaliyeed uga tacsiyeynaysaa dhallinyaradii Soomaaliyeed ee ku nafwaayey biyaha badda u dhexaysa Aljeeriya iyo Isbayn,

iyagoo ka qaxaya rajo la’aan iyo quus ay ka qabaan mustaqbalka dalkooda.

Madashu waxay soo saartay qodobbada soo socda;

1. Amniga iyo la dagallaanka argagexisada:

Madashu waxay hoosta ka xariiqday in meel looga soo wada-jeesto dagaalka kooxaha argagexisada ah ee Alshabaab iyo Daacish, si buuxdana loogu garab istaago dowladda, si loo badbaadiyo jirtaanka qarannimo iyo dowladnimada ee dalkeenna, iyadoo dhanka kale lagula xisaabtamayo hoggaanka dowladda

maamulka iyo istiraatiijiyad xumida dagaalka, dayaca iyo daryeel la’aanta geesiyada naftood hurayaalka ah ee Ciidanka Xoogga Dalka iyo halgamayaasha degaannada kala duwan.

2. Midnimada iyo Wadajirka Dalka:

Madashu waxay xoojinaysaa midnimada iyo wadajirka dalka, waxayna canbaaraynaysaa faquuqa siyaasadeed, kala irdhaynta iyo talo isku kali yeelka maamulka Madaxweyne Xasan Sheekh ee lagu wiiqayo heshiisyadii siyaasadeed ee

saldhigga u ahaa Jamhuuriyadda Saddexaad ee dalka, kuwaasoo ka soo billaawday shirarkii 1Carta iyo Mbgathi.

3. Sharciyada Maamul Gobolleedyada: Shirku wuxuu walaac xoog leh ka muujinayaa muddo dhaafka xileed ee dowlad gobolleedyada Galmudug, Hirshabelle iyo Koonfur Galbeed,

taasoo khilaafsan dastuurka dalka iyo midka dowlad Gobolleedyada. Muddo kordhinta sharci darrada ah, ku biirista Xisbiga Madaxweynaha iyo burburinta Madashii Wadatashiga Qaran waxay tilmaam cad ka bixinayaan damaca kalitalis ee Madaxweyne Xasan Sheekh iyo qorshihiisa mudo kordhin iyo xaqiijinta doorasho kaligii ku guulaysan karo.

4. Ku Takrifalka awoodda, eexda iyo Musuqmaasuqa: Madashu waxay si adag u

canbaaraynaysaa ku takrifalka awoodda dowladda, musuqa iyo eexda baahday, xaraashka dhulkii dowladda ee danta guud, heshiisyada qarsoodiga ah ee ku aaddan khayraadka dabiiciga ah ee batroolka, macdanta, iyo kalluunka, u sinnaan la’aanta fursadaha shaqo, kunturaadaha, mashruucyada horumarineed ee dalka iyo adeeg la’aanta bulshada, kuwaasoo

sabab u noqday;

a) b) c) d) In dhaqaalihii dalka uu galo gacanta inyar oo xulafo la ah Madaxweynaha.

Qiime jab ku dhacay beeca dhulka, kaasoo khasaare baaxad leh u geystay dad badan oo dhulka maalgashaday.

Dhaqdhaqaaqii ganacsi oo istaagay, taasoo keentay in hanti badan oo balaayiin doolar ah dalka lagala baxo, dibaddiisana lagu maalgashado.

Rajo beel dhallinyaradii kaga dhacay dowladnimada, kuna qasbay in ay dalka ka cararaan oo hijro iyo qax hor leh galaan.

5. Xorriyadda siyaasadda iyo saxaafadda: Madashu waxay canbaaraynaysaa xadgudubka joogtada ah ee lagula kaco warbaahinta madaxbannaan ee dalka iyo jajuubka dadwaynaha lagu qasabayo is-diiwaan gelinta iyo ka qayb-qaadashada wax lagu sheegay doorasho, taasoo

aysan raali ka ahayn, xayiraadda safarrada siyaasiyiinta iyo xadgudubyada loo gaysto

suxufiyiinta warbaahinta madaxbannaan oo lagu afjigayo tebin dareenka ay shacabka ka qabaan maamulka Madaxweyne Xasan Sheekh.

Haddaba Madashu waxay;

1. Adkaynaysaa midnimada iyo wadajirka dalka, ilaalinta heshiisyadii saldhigga u ahaa aasaaska Jamhuuriyadda saddexaad ee Soomaaliya ee;

a) Nanaanka Federaalka

b) Awood qaybsiga

c) Nidaamka Barlamaaniga ah

d) Doorashada afar sanadlaha ah

e) Wadar-oggol iyo isla-guddoon in lagu gooyo talada geedi-socodka dowlad-dhiska dalka.

2. Caddaynaysaa in ay si buuxda u garab tagaan tahay Ciidanka Qalabka Sida, Ciidanka Difaaca Puntland iyo halgamayaasha deegaanka ee maamulka Hirshabeelle, gaar ahaan Macawiislayda gobolka Hiiraan ee baacsanaya kooxaha xagjirka iyo argagexisada, waxayna ku baaqaysaa in hiil iyo hooba lala garab istaago geesiyada naftood hurayaalka ah.

Madashu waxay Hoosta ka xariiqaysaa in dastuurka la beddelay uu halis ku yahay geeddi-socodka dowlad-dhiska, midnimada iyo wadajirka.

Uga digaysaa Madaxweynaha faquuqa siyaasadeed ee uu maamulkiisa ku hayo

dowlad gobolleedyada Puntland iyo Jubaland, iyo ficillada xalka sii fogaynaya ee furinta siyaasadeed looga furayo Gobolka Gedo, waxayna ku baaqaysaa in la qaado cunaqabataynta saaran degaannada hoos yimaada dowlad gobolleedka Jubaland.

Canbaaraynaysaa xadgudubka iyo beegsiga warbaahinta madaxbannaan ka

imaanaya hay’adaha ammaanka dowladda federaalka, waxayna xoojinaysaa ilaalinta

xorriyadda saxaafadda, madaxbannaanida warbaahinta iyo kaalintooda lagama

maarmaanka u ah dimoqraadiyadda iyo isla-xisaabtanka sharciga ku dhisan.

Ugu yeeraysaa Madaxweynaha inuu degdeg u joojiyo iibinta dhulka danta guud inta ka harsan, shacabka Soomaaliyeedna u soo bandhigo dhammaan heshiisyadii uu ku bixiyay khayraadka dabiiciga ah ee dalka iyo hannaanka maaraynta dhaqaalaha ka soo xarooday heshiisyadasi.

Uga digaysaa ganacsatada Soomaaliyeed in aysan ku kadsoonin iibsashada dhulka

danta guud oo aan loo marin sifo sharci ah meel kasta oo uu ku yaallo.

Soo jeedinaysaa in saamileyda siyaasadeed ee dowladda federaadla, madaxda dowlad gobolleedyada iyo siyaasiyiinta mucaaraka kulan degdeg ah la isugu yimaado, si dalka laga samatabixiyo halista argagexisada, loona mideeyo awoodda iyo abaabulka looga hortago duullaankooda, xalna looga gaaro khilaafka siyaasadeed ee ka dhashay dastuurka la beddelay, doorashooyinka aan heshiiska lagu ahayn, maaraynta hannaanka dhaqaalaha iyo heshiisyada khayraadka dabiigiga ah.

Ka soo horjeeddaa in dib loogu laabto doorashadii dadbanayd ee sanadkii 2022,

waxay taageersantahay hannaan doorasho oo daahfuran oo heshiis lagu yahay,

looguna gogol-xaarayo qof iyo cod, kuna salaysan dastuurkii dadka Soomaaliyeed ku heshiiyeen ee 2012, iyo xeerarka xisbiyada iyo guddiga doorashada uu ansixiyey iyo Baarlamaankii sagaalaad ee sharcigii doorashada tooska ah ee uu meel-mariyay Baarlamaankii 10aad.

10. Waxay ku baaqaysaa in dib loo billaabo wadahadalladii u dhexeeyey Soomaaliya iyo Somaliland, si looga hortago ajandayaasha gurracan ee shisheeyuhu ku doonayaan kala qaybinta ummadda Soomaaliyeed.

11. Mashashu waxa ay u mahadcelineysaa guud ahaan shacabka Soomaaliyeed, gaar

ahaan qaybihii kala duwanaa ee bulshada ee talooyinka wax-ku-oolka ah ku biiriyay

shirka madasha, sidoo kale, waxay uga mahadcelinaysaa Hotel Jazeera martigelinta iyo maamuska sharfata leh, iyadoo beesha caalamka uga abaalhaysa taageerada joogtada ah ee ay u fidiyaan shacabka Soomaaliyeed iyo kaalintooda nabadda iyo dowlad-dhiska.

31. Shariif Sheekh Axmed

2. Shariif Xasan Sheekh Aadan

3. Maxamed Mursal Sh Cabdiraxmaan

4. Cabdi Faarax Shirdoon (Saacid)

5. Maxamad Xuseen Rooble

6. Cumar Cabdirashiid Cali Sharmarke

7. Xasan Cali Khayre

8. Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame

9. Axmed Ciise Cawad

10. Cabdulqaadir Cosoble Cali

11. Dr. Cabdinuur Sheekh Maxamed

12. Eng Cabdullahi Abuukar Xaaji (Cabdullaahi Carab)

13. Daahir Maxamuud Geelle

–Dhammaad–

Somalia at a perilous crossroads. – Part 1: The election and the call for national reflection

With just twelve months until Somalia’s presidential and parliamentary elections in May 2026, the nation once again stands at a familiar—and fateful—crossroads. Political divisions are hardening. The rules of the game remain unclear. Insecurity is on the rise, and international partners, weary from years of engagement, are showing signs of fatigue. Confidence in the process is waning. With the risk of state collapse looming on the horizon—and with all the painful consequences we have collectively endured not so long ago— Somalia stands at a perilous crossroads.

Meanwhile, Somali leaders are once again locked in disputes over how the next vote should be conducted. Will the long-promised transition to direct suffrage finally become a reality? Or will the country retreat to the clan-based, indirect electoral system that has long shaped its political landscape? Yet beneath these procedural questions lies something far more important: not just how we vote, but why we vote. What do we truly hope to achieve through this election? What kind of leadership can carry Somalia beyond the familiar cycles of crisis and compromise—toward a future rooted in justice, dignity, and a shared national vision? This moment demands more than political maneuvering. It calls for collective reflection—a reckoning with who we are as a nation and where we are determined to go.

A Call to Conscience: Why this moment matters for all Somalis

Whether we have a vote or not in this process, whether we support the federal government or oppose it, whether we live in Mogadishu, Somaliland, Puntland or areas beyond the federal government’s control— this moment concerns all Somali’s. For some, the current government is seen as illegitimate, symbolic, foreign-backed, or ineffective. Others see it as a necessary institution navigating impossible constraints. But whatever one’s perspective, the occupant of Villa Somalia remains a consequential figure—whose decisions, or indecision, will impact every corner of the Somali nation.

From our own turbulent history, and from the hard-learned lessons of nations like Afghanistan, Libya, Sudan, Iraq, Syria, or Yemen, we know the truth: leadership in fragile states can either guide societies through transitions—or plunge them into deeper chaos. It can foster pathways to stability or fuel further instability, contribute towards unity—or fuel fragmentation. It can become a source of hope—or a catalyst for despair.

And so, this article is not about endorsing a candidate or choosing between electoral models. It is a call to conscience. A call to rise above familiar cycles of loyalty and personality, and to confront the fundamental questions we too often ignore: What is the state of our nation? What kind of leadership do we need— ethically, strategically, morally—to heal, to build, and to move forward? This is a call for every Somali, regardless of region, clan, or political leaning, to pause and reflect. To think beyond the next election and toward the kind of nation we are trying to build. This is the duty we owe—to ourselves, to our children, and to the generations yet to come.

Understanding the cycle we’re in

Over the past three decades, the Somali people have lived through state collapse, civil war, fragmented authority, foreign interventions, and patchwork peace processes. Despite moments of relative calm, we remain trapped in a cycle that only deepens the layers of our crisis: o Conflicts remain unresolved, only morphing into new forms.

  • Reconciliation efforts lack ownership and sincerity, often orchestrated by elites while the public watches from the sidelines.
  • Economic hardship continues, especially among youth and marginalized communities. o Rampant corruption, loss of public trust, and the normalization of unethical behavior have eroded social cohesion.
  • Moral decay, including declining compassion and communal solidarity, has left many Somalis feeling alienated and fragmented from one another.
  • A weakened sense of collective identity, replaced by transactional loyalties and hyper-localized politics, has frayed the fabric of national unity.
  • State-building has stagnated, with institutions often designed more for appearance than function. o Geopolitical influences shift constantly, making national planning unpredictable.

These dynamics have not only perpetuated instability but created a deeper sense of national fatigue, confusion, and despair.

Reconciliation is not a ceremony – It’s a covenant

True reconciliation is not about elite summits or symbolic handshakes. It is about creating a moral, social, and political covenant among citizens—a shared understanding of how we coexist, respect one another, and build a future together. This is what political theorists and moral philosophers call a social contract. Without such a foundational agreement, no form of governance can be seen as legitimate. Legal systems do not emerge from thin air—they are born from shared social norms and values. If we do not know what justice means in our own context, how can we design or enforce just laws? A functioning government must rest on a clear social contract. And in Somalia today, we must rejuvenate and rebuild that contract—from the grassroots to the highest levels of leadership.

The leader Somalia needs – And the work that awaits

The complexity of Somalia’s current crisis demands a specific kind of leadership. Not just experienced politicians, but visionaries—those with the intellectual, moral, and spiritual clarity to lead with courage, humility, and foresight. What is required now is: o A radical yet pragmatic thinker, who can make sense of Somalia’s diverse realities and synthesize them into a coherent vision. o A diplomatic leader, skilled in building consensus and healing divisions through real consultation (shura), not backroom deals.

  • A reformer, capable of redesigning dysfunctional systems—not copying foreign models but creating structures that reflect Somali society and can be workable in the current context and realities.
  • A servant leader, who lays the foundation for the next generation instead of chasing personal, political, or financial gain.
  • Someone with the ability to return hope, by articulating a shared vision and making people part of it.
  • And crucially, a moral leader, who can renew our ethical compass—reinstating trust, compassion, and civic responsibility as foundational values of Somali public life.

This leader must be capable of not only building institutions but reviving our moral imagination—so that people once again believe in something greater than personal survival or clan loyalty. They must confront the normalization of corruption, fatalism, ethical relativism, and societal cynicism by living the example: transparent, accountable, trustworthy, compassionate. That is how social trust is restored. That is how hope is reawakened. And these goals cannot be just empty words, they must become the purpose and design of the entire government practised in every action, every single day —anchored in a clear five-year national roadmap and collective vision.

A spiritual responsibility

Only Allah is the possessor of all power, truth, and guidance. And in this era of uncertainty, our most sacred responsibility is not only civic—but spiritual. We must reflect. We must speak honestly. We must advise wisely. And above all, we must pray—for a just leader, guided by taqwa (God-consciousness), adl (justice), rahma (compassion), and hikmah (wisdom). A leader who brings people together.
A leader who reforms systems, not just rhetoric.
A leader who renews morality, social purpose and service, not just political discourse.
A leader who seeks divine approval more than political survival.
A leader who understands that history is shaped not just by victories, but by selfless vision, humility, and service.

Elections are not just a political choice—They are a national mirror

We are at a defining moment. Somalia needs more than an election—it needs deep introspection. More than a government—it needs true governance. More than a candidate—it needs a national covenant.

Let this not be just another political season of picking sides, but a moment to elevate the conversation. Choosing our leaders must go beyond dividing the spoils, debating federalism, or navigating the tensions between central authority and sub-national entities. It is a decision that shapes the very fabric of our society as a people—our social contract, our shared identity, and our way of life. Let this be a time for national reflection, for honest dialogue, and for moral clarity. Our future demands nothing less. And may Allah, the Most Wise and Most Just, guide us to a path of mercy, unity, and peace. Ameen.

By: Khaalid X. Xassan X. Mahamuud (Gadhweyne), is an economist with over 15 years of experience in institutional reform, local governance, and inclusive economic growth across the Horn of Africa. 

Mucaaradka oo sameystay isbaheysi u dhigma kan Xasan

Muqdisho (Caasimada Online) – Madasha Samata-bixinta ee xubnaha Mucaaradka oo maalmihii la soo dhaafay shir uga socday Hotelka Jazeera ay ku midoobeen ayaa doortay hoggaan ka kooban Guddoomiye, Saddex Ku xigeen, Xoghaye iyo Afhayeen KMG ah.

Qaab dhismeedka hoggaanka ayaa u dhigan hannaan awood qeybsi oo kale, inkastoo xubnaha hoggaanka aanay ku jirin xubin Beelaha Shanaad.

Mucaaradka ayaa la filayaa in saacadaha soo socda ay soo saaraan war-saxaafadeed ku saabsan xaalada dalka, kaas oo lagu saleynayo aragtiyihii ay isku dhaafsadeen shirkaan oo maalmo uga socday Muqdisho.

Qaabka loo dhisay Hoggaanka Madasha Mucaaradka ayaa u eg midda Xisbiga JSP ee ay ku mideysan yihiin madaxda dowladda federaalka iyo dowlad goboleedka.

Xisbiga hoggaamiya dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada qaar hoggaankiisa ayaa ka kooban Guddoomiye, Afar ku xigeen iyo Xoghaye oo la jaan-qaadaya hannaanka wax qeybsiga beelaha ee loo yaqaan 4.5.

Madasha cusub ee mucaaradka ayaa waxaa ku mideysan inta badan xubnaha ugu saameynta badan siyaasadda dalka ee banaanka ka jooga xeyndaabka dowladda ama aan xilalka ka heynin.

Xubnaha ka maqan ee muhiimka ah waxaa kamid ah Farmaajo, Cabdiweli Sheekh, Saciid Deni iyo masuuliyiin kale oo faro ku tiris ah, kuwaas oo dib uga soo biiri kara ama dhankooda ka abaabula kara qorshahooda siyaasadeed.

Dhaq-dhaqaaqa cusub ee mucaaradka ayaa cabsi weyn ku haya dowladda federaalka, waxaana la sugayaa warka ay ka soo saari doonaan shirka xasaasiga ah ee Muqdisho uga socda.

Hanaanka loo dhigayo doorashooyinka Soomaaliya iyo wax ka bedelka lagu sameeyey dastuurka ayey ka taagan tahay dooda ugu adag ee mucaaradka iyo dowladda dhex-taalla, sidoo kale guddiga doorashooyinka oo baarlamaanku ansixiyey ayey mucaaradku dood weyn ka qabaan.

 

Amniga aagga Jowhar oo la adkeeyay kadib xaalad…

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sheegaya in si aad lo adkeeyay ammaanka deegaannada u dhow magaalada Jowhar ee caasimada dowlad goboleedka HirShabelle, sababo la xiriira weerarada Al-Shabaab.

Ciidamada dowladda iyo kuwa Burundi ayaa lasoo warinayaa inay isku fidiyeen deegaannada u dhexeeya Jowhar iyo Mahadaay, halkaas oo haatan ay ka socdaan abaabullo culus oo ka dhan ah ka hortagga Al-Shabaabka soo galay Shabeellaha Dhexe.

Guddoomiyaha maamulka degmada Mahadaay Axmed Xuseen Afrax oo la hadlay warbaahinta ayaa ka warbixiyay dhaq-dhaqaaqyada socda, waxaana uu tilmaamay in Mahadaay ay hadda nabad tahay, balse ujeedkoodu yahay inay ka hortagaan Al-Shabaabka ku sugan deegaannada Cadaale Cadaale iyo Ceel Baraf ee gobolka Shabeellaha Dhexe.

“Hadda degmada ayaan joognaa waa nabad qabnaa tuulooyinka nagu dhow dhowna marka laga reebo dhulkaas gadaale Caadle iyo Ceel Baraf halkaas oo ay joogaan nimankii iyaga ahaa, laakiin annaga hadda qorshaheynaa waa inaan ka hortagnaa” ayuu yiri Afrax.

Sidoo kale, wuxuu tilmaamay in haatan ay ku jiran difaac adag, haddii weerar loo baahdana ay qaadi doonaan, sida uu hadalka u dhigay.

“Waxaan ku sheegayaa difaac ayaan ku jirnaa ka degmo ahaan iyo wixii ciidan oo innoo jooga, haddii loo baahdana weerar dowladda federaalka ayaa ka war sugeynaa” ayuu raaciyay.

Guddoomiyaha ayaa sidoo kale xusay in degmada Mahadaay ay isku filan tahay, isla markaana ciidamada jooga ay diyaar u yihiin difaaca deegaankooda.

Xaaladda ayaa haatan ah mid kacsan, waxaana dadka deegaanka ay cabsi ka muujinayaan in arrintu isku rogto gacan ka hadal, uuna qarxo dagaal u dhexeeya labada dhinac.

Shabeellaha Dhexe ayaa waxaa haatan ka soconayo guluf dagaal oo ka dhan ah argagixisada, waxaana iska kaashanayaa dowladda federaalka iyo dadka deegaanka.