Lionel Messi ayaa sheegay inaysan qorshaha ugu jirin inuu ku biiro Paris Saint-Germain wuxuuna daaha ka qaaday inuu ku faraxsan yahay nolosha Barcelona.

Kabtanaka xulka Argentina ayaa isniintii cadeeyey inuu ku riyooyano inuu xirfadiisa ciyaareedka ku dhameysto Barca, isagoona aan dheg jalaq u siin dalabka uga imaanaya kooxda ciyaarta Ligue 1 oo aruursaneysa ciyaartoyda caalamka ugu caansan.

“Qorshaha duufsashada Paris Saint-Germain? Maya, maya! Waxaan ciyaartoyda ugu fiican isla joognaa Barcelona. Waxaan xilli ciyaareed walba  dagaalanaa koobab,” ayuu Messi u sheegay France Football.

“Barcelona waa magaalo qurux badan Barca-na waa kooxda kor iisoo qaaday. Daacad ayaan u ahay kumana fikirin inaan ka tago Barcelona.”

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Arsenal ayaa Manchester United kula biirtay xiisaha loo qabo 18 jirka weerarka uga ciyaara Crewe Alexandra Max Clayton, sida uu qoraayo wargeyska Metro. Xigaan ayaa 50 kulan u saftay  ka dib markii uu bishii April 2010kii kasoo mid noqday kooxda koowaad.

Manchester United, Liverpool iyo Newcastle ayaa hubinaayey xaaldiisa bilihii lasoo dhaafay laakiin hada waxay u muuqataa inuu ka faa’iideysanaayo tababaraha inta badan dhalin yarta raadsada ee Arsene Wenger.

Si kastaba, Arsenal waxay diyaar u tahay inay Janaayo gacanta kusoo dhigto xidigaan tababare Arsene Wenger ayaana wakiilkiisii hore ee Pat Rice u diray si uu usoo daawado Clayton.

Dhanka kale Arsenal ayaa dooneysa inay soo xareysato xidiga reer Jarmal ee lagu sheego inuu yahay Lukas Podolski-ga cusub Serge Gnabry oo 17 jir ah.

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Dad badan oo lagu eedaynayo inay dileen Abwaan Warsame Shire Cawaale oo xalay kooxo hubaysan ay ku dileen degmada Waabari ayaa maanta gacanta lagu dhigay.

Ciidamada Booliska ayaa howlgalkan oo ay ku qaadeen Waabari  waxaa ay ku soo qabatay dad dambiyo kala duwan lagu haysto.

Qaar kamid ah raga howlgalkan lagu soo xiray ayaa waxaa looga shakinayaa inay kulug lahaayeen dilka Abwaan u shaqaynayay Idaacada Kulmiye.

Saraakiisha Dowlada ayaa daboolka ka qaaday in ragan ay ku hayaan Baaritaan ayna soo saari doonaan xaqiiqda jirta.

Sidoo kale waxaa howlgalkan Ciidamada Booliska ay ku xireen dhowr qof oo lagu helay Waxyaabaha Maanka dooriya oo Mudo badan ay ka ganacsan jireen.

Meelihii Muqaadaraadkan lagu iibin jiray ayaa waxaa guud ahaan la wareegay Booliska halkaas ay ku jireen Qamri badan.

Garsoore Lee Mason ayaa gacanta loo gelshay inuu Firimbiga u qaato kulanka Chelsea vs Manchester United ee arbacada ka dhici doona Stamford Bridge.

Tababaraha kooxda United Sir Alex Ferguson ayaa ka dib ciyaartii axada isagoo qoslaya wuxuu yiri: “Nasiib ayaan ku laheyn Garsooraha”. Xilli ay ciyaar aan jawi hagaagsan ku dhamaan dhex martay labada koox.

Waxaana Mason laga sugi doonaa inuu garsooro kulanka wareega afaraad ee Capital One Cup ay United ku qaabili doonto Chelsea.

Waxay imaneysaa ka dib sedax maalmood markii ay Chelsea cabasho rasmi ah ka gudbisay Garsoore Mark Clattenburg kasoo saameyn weyn ku yeeshay kulankii ku idlaaday 3-2, ka dib markii uu kaarka cas u taagay daafaca Chelsea Branislav Ivanovic iyo weeraryahankooda Fernando Torres.

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Askari ka tirsan Ciidamada Dowlada Soomaaliya ayaa waxaa uu maanta dad ku laayay Magaalada Muqdisho ka dib markii uu risaas  ku furay.

Shilkaan askariga uu dadka shacabka ku waxyeelay ayaa waxaa uu yimid markii gaari uu saarnaa ay ku dhex wada  murmeen Wadihii gaariga.

Dad goobjoogayaal ah oo gaariga saarnaa ayaa waxaa ay sheegayaan in Askariga gaariga uu qabsaday kadibna dadkii shacabka ay isku dhaceen waxaana uu Wadaha uu ka dalbaday in gaariga uu uga dago  Askariga kadibna uu Risaas ku faray gaariga.

Wadada KM4 ayuu ku risaasadeeyay dadkaan waxaana ku dhintay hal ruux,sadax kalana waa ayku dhaawacmeen.

Arintaan ayaa Imaanaysa Xili Dowlada Soomaaliya ay sheegayso in gacanta ay ku dhigi doonto Askarigii wax dila.

Gudoomiyaha kooxda Blackburn Shebby Singh ayaa doonaya inuu dalab u diro halyeeygii reer Argentina Diego Maradona kaasoo uu doonayo inuu ka dhigo macalinka cusub ee kooxda.

Singh ayaa ulajeedkiisu yahay inuu helo ninkaan aan nasiibka ku laheyn xilkaan ka dib markii uu ku guul darreystay inuu Tim Sherwood  kasoo dhaqaajiyo Tottenham uuna burburay heshiiskii uu caawiyaha Fulham Billy McKinlay ku keeni lahaa Ewood Park.

Hada, ayuu ninka reer Malaysia u jeestay inuu la kulmo Maradona, kaaso xor u ah inuu leyliyo kooxdii uu doorto ka dib markii uu ha huleelay kooxda Al Wasl.

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Ciyaaryahanka garabka ka ciyaara ee u dhashay dalka Portugal Luis Nani ayaa hoos u dhigay dalab cusub oo ay Manchester United dooneysay inay qandaraaska ugu kordhiso, sida uu qoray wargeyska Daily Mirror.

25 jirkaan ayaa ku socda wadadii ka bixin laheyd Old Trafford ka dib markii uu shank u kulan ciyaaray 13 kulan oo ay kooxdiisu dheeshay xilli ciyaareedkan waxaana keydka la cabsiiyey kulankii ay United 3-2 ku dubtay Chelsea.

Xidiga ayaa isbuucii lasoo dhaafay shaki geliyey mustaqbalkiisa ka dib markii ay kooxdiisu gul ka gaartay Braga, wuxuuna sheegay in keliya Ilaah ogyahay inuu kooxda la sii joogayo ama in kale.

Laacibkan ayaa lala xiriirinaayey inuu Janaayo u dhaqaaqo Zenit St Petersburg laakiin waxaa lasoo sheegaya in laga diiday 25 milyan oo ginni ka dib markii uu muran galay mushaarkiisu.

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Atletico Madrid ayaa rajo ka qabta inay soo afjarto xiisaha Chelsea ay u heyso weeraryahan Falcao iyagoo xidiga reer Colombia ka dalbanaaya inuu la galo qandaraas cusub, sida uu qoray wargeyska Daily Mail.

Milkiilaha kooxda Blues Roman Abramovich ayaa diyaar u ah inuu la kulmo xidigaan lagu qiimeeyo 46 da milyan ee ginni uuna Janaayo kusoo biiriyo kooxda halka 26 jirkaani uu baahi u qabo inuu u baqoolo Stamford Bridge Stadium.

Falcao ayaa keliya Atletico kusoo biiray xagaagii lasoo dhaafay wuxuuna qandaraaskiisu dhacayaa 2016ka, laakiin kooxda ayaa rajo ka qabta inay heshiiska kor ugu qaadaan iyagoo rajo ka qaba inay sii heystaan sida uu qabo warsidaha talkSPORT.

Heshiis cusub oo ay la galaan mid ka mid ah weeraryahanada caalamka ugu fiican waqtigaan ayaa sababi doonta inaan qiimo jaban farahooda looga bixin xidigaan gool ma gafaha ah.

Ciyaaryahankii hore ee kooxaha Porto iyo River Plate ayaa ku raaxeystay xilli ciyaareed taariikhi ah, wuxuuna xilli ciyaareedkaan shabaqa soo taabtay 13 jeer halka uuba gool ku lahaa kulankii axada ay kooxdiisu 3-1 kaga talaabsatay Osasuna.

Falcao ayaa loo arkaa xidig uu doonayo tababare Roberto Di Matteo inuu mar uun xirto maaliyada Chelsea halka milkiilahoodu uu arko inuusan dooqooda koowaad ee weerarka Fernando Torres uusan dhameystirin baahidooda weerarka.

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Xidigaha u sharaxan abaal marinta Fifa Ballon d’Or  2012 ayaa lagu dhawaaqay iyadoo 12 ka mid ah 23kooda ay ka ciyaaraan Horyaalka Spain ee La Liga.

Lionel Messi oo abaal marintaan doonaya inuu qaato markeedii afaraad oo isku xigta ayaa la filayaa inuu tartan xoogan kala kulmo Xidiga Real Madrid Cristiano Ronaldo oo kooxdiisa sanadii hore u qaaday Horyaalka Spain. Waxaa sidoo kale ku jira Mesut Ozil, Iker Casillas, Karim Benzema, Xabi Alonso iyo Sergio Ramos oo dhamaantood u ciyaara Real.

Sedaxda ciyaaryahan ee isugu soo haray abaal marinta waxaa lagu dhawaaqi doonaa 29ka November.

23ka ciyaaryaahan ee isgu soo haray tartanka Ballon d’Or Waa Sida Tan:-

Waxaana la filayaa in xaflada abaal marita lagu bixinaayo ay Janaayo Todobadeeda 2013ka ka dhacdo magaalada Zurich eee caasimada u ah Switzerland.

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu , Somalia.

Dowladda Somalia, waxa ay jirtaaa wax ka yar 2 bilood, haddana wararka naga soo gaaraya, ma ahan kuwa la mahdiyo, oo waa khilaafyo wada curdun ah.

Xog aan helnay ayaa sheegeysa in madaxweynaha iyo xubnaha baarlamanka ay ka dhex tafan tahay sababo la xiriira arrinta miisaaniyadda Dowladda.

Ilo xog ogaal ah ayaa Caasimada Onlineu sheegay in madaxweynaha uu diiday inuu saxiixo miisaaniyaddii ay xildhibaanada ansixyeen, isaga oo qaadacsann mushaharka xildhibaanada.

Xildhiibanada ayaa gacantooda ku qortay mushahar bishii ah 2000 oo dollar xildhibankiiba.

Waa lacagtii ugu badneyn ee xildhibaan uu qaato. Xildhibaanada Baarlamankii madaxweyne Cabdullahi Yusuf AUN, waxa ay qaadan jireen 1000 dollar, waxaana laga dhigay 750, markii lagu biiriyay 250 xildhibaan oo ahayd kooxdii Shariif Axmed.

Madaxweynuhu wuxuu ku dooday in 2000 ay tahay lacag badan, dowladdana aysan awoodin, xilli ciidanka qaranka mushahar loo la’ yahay.

Guddoomiyaha baarlamanka uu arrintaas kala hadlay, ayaa isna ku adkeystay in 2000 ay tahay lacag aan badneyn, marka la eego qarashka ku baxaya xildhibaanka.

Ilaa iyo hadda madaxweynuhu wuxuu ku adkeysanayaa inuusan saxiixi doonin miisaaniyadda illaa lacagta mushaharka xildhibaanka wax laga dhimo.

Xildhibaanda ayaa iyaguna ku goodiyay in haddii aanu madaxweynaha ansixin miisaaniyadda, ay ka aar gudan doonaan xukuumadda uu soo dhisayo ra’iisul wasaare Saacid, oo ay ku ridi doonaan baarlamanka.

Illaa iyo hadda ma jirto cid soo kala dhex gashay labada dhinaca.

Wixii soo kordha kala soco Caasimada Online.

Xili Isbuucan gudihiisa laga yaabo in Ra’iisul Wasaraha Soomaaliya Cabdi Faarax Shirdoon uu soo dhiso ayaa waxaa wali soo badanaya baaqyada loo jeedinayo Dowlada Soomaaliya.

Odayaasha dhaqanka ee ku sugan Muqdisho ayaa u jeediyay dowlada Madaxwaynaha Xasan Sheekh Maxamuud  baaq  ku aadan xukuumada uu soo dhisaya Mr Saacid.

Axmad Diiriye Cali oo kamid ah Odayaasha dhaqanka ee Muqdisho ayaa ugu gacan haatiyay Rai’iisul Wasaare Saacid in xukuumada uu soo dhisayo  in Wasiirada aan laga yarayn 18.

Nabadoonkan ayaa sheegay inay muhiimtahay in Isbadal uu yimaado kaas oo Mira dhala ,waxaana uu dhanka kale uu sheegay in lasoo dadajiyo dhismaha Xukuumada.

Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya ayaa war sir ah oo la helayo waxaa uu sheegayaa in dhamaadka todobaadkan uu ku dhawaaqi doono xukuumadiisa.

Shalay ayay ahayd markii uu sidoo kale baaq noocan ah jeediyay Maxamed Xasan Xaad oo isna ka tirsan odayaasha beelaha Hawiye.

Warar na soo gaaray ayaa sheegaya in golaha wasiirada cusub lagu dhowaaqi doono maalinta arbacada ah, kadib markii ugu dambeyn la isku raacay tiradooda.

Loolaankii u dhaxeeyay madaxweynaha iyo ra’iisul wasaaraha ee ku aadanaa tirada golaha wasiirada, ayaa la sheegay in ugu dambeyn uu ku adkaaday madaxweynaha oo laga dhigay kaliya 9 wasiir.

Waxaa sidoo kale la magacaabi doonaa 9 wasiir ku xigeen iyo 4 wasiiru dowle.

Wasaarad walba waxaa hoos iman doontaa illaa afar wasaaradod, si loo dhiso dowlad aad iyo aad u kooban, balse tayo leh sida madaxweynuhu ku dooday.

Tani macanheedu waxa ay tahay in beelo badan oo waa weyn ay wasiir la’aan ku dhacday oo ay daaqadda ka baxeen.

Beelaha Hawiye, waxaa ugu weyn oo wasiir la’aan noqon doona beesha Murusade, inkasta oo Abgaal aysan heleyn wasiir, balse ayagu ay heystaan madaxweyne, oo aanay dacwad qabin.

Hawiye waxa ay heleen laba wasiir, waxaana kala qaatay Habar Gidir ( Sacad) iyo Xawaadle.

Jagada Habar Gidir waxaa loo magacaabi doonaa Cabdikariim Xuseen Guuleed, oo ka tirsan kooxda Damul Jadiid ee madaxweynaha, waana wasiirka arrimaha gudaha, amniga iyo qaranka.

Beelaha Daarood waxaa heli doona Majeerteen iyo Ogaadeen, waxaana daqaada ka baxay beelo ay Dhulbahante ugu weyn yihiin, inkasta oo Mareexaan ayagu ay heystaan ra’iisul wasaare oo aysan dacwad qabin.

Beelaha dir waxaa qaatay Isaaq Habar Jeclo, oo gabar kasoo jeedo loo magacaabi doono wasiiraka Arrimaha, dibedda, xiriika caalamiga ah iyo qorsheynta qaranka.

Beesha kalena waa Dir Biyamaal, oo aan helin qofka ay soo dirsadeen.

Digil iyo Mirifle, waxa la kacay Leesaan iyo  Bagadi, sida aan xogta ku helnay.

Beesha Shanaad, waxaa soo gaaray hal wasiir, waxaana qaadan doona hogaamiyaha ruuxiga ah ee kooxda Damul Jadiid, Faarax Cabdul Qaadir, oo loo magacaabi doono Wasiirka waxbarshada hiddiha iyo tacliinta sare. Waxa uu kasoo jeedaa reer Aw-Xasan.

Xildhibaano badan ayaa ka carreysan arrintan, waxaana ay ku hanajbeen inaysan dowladda ansixin ka heli doonin baarlamanka.

Wixii kusoo kordha ee xog ah nagala soco dhowaan insha allah.

Maamulka gobolka Banaadir, ayaa shaaca ka qaaday inay kula tala jiraan qorshooyin culus oo laga damacsan yahay suuqayada iyo ganacsiga magaalada caasimada ah ee Muqdisho.

Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho, ayaa sheegay in dib loo soo celin doono dhismayaasha suuqyadii qaddiimiga ahaa ee magaalada.

Isaga oo la hadlayay mid ka mid ah idaacadaha magaalada Muqdisho, ayaa Maxamuud Axmed Nuur Tarsan, waxa uu ku warramay inay goor horeba dhiseen suuqayada Waaberi iyo Hodan, inkasta oo kan Hodan uusan weli shaqo billaabin, ayna dhisi doonaan kuwa kale oo badan.

Waxa kale oo sheegay in waxa laga qaban doono waxa uu ugu yeeray nidaam darrada ganacsi ee ka jirta qaar ka mid ah suuqyada magaalada.

“Ma sii arki doontid dad ku ganacsanaya waddooyinka, waxaana dhammaantood loo sameyn doonaa goobo ganacsi oo ku dhex yaala suuqyada Muqdisho” ayuu yiri Tarsan.

Allaha Unaxariistee waxaa maanta Muqdisho lagu aasay Marxuum ahaahana Abwaan soomaaliyeed oo si wayn looga yaqiinay Fanka Soomaaliya iyo Muqdisho.

Aaska Marxuum Abwaan Warsame Shire ayaa waxa ka qaybgalay Fanaanin ,Wariyaal iyo qaybaha kala duwan ee shacabka oo ka tiiraanyooday geeridiisa.

Dad aqoon u lahaa abwaanka oo goobta ka hadlay Sida Awdaanko ayaa waxaa uu sheegay in Marxuumka uu ahaa mid lagu xasuusto sheekooyin badan uu sameeyay,isagoo dhanka kale tibaaxay inuu ahaa nin gacantiisa laga nabad gali jiray.

Majaajiliistahan Caanka ah ee Aaw- Daanko ayaa ka dalbaday Dowlada Soomaaliya inay sharciga horkeento kooxihii dilay Abwaanka.

Xalay ayay ahayd markii kooxo hubaysan ku toogteen degmada Waabari Abwaan  Warsame oo u shaqaynayay Raadiyaha Kulmiye.

Hawaneey sida la sheegayo ka tirsanayd Ciidamada Nabad Sugida Dowlada soomaaliya ayaa magaalada Muqdisho lagu dilay,inkastoo warar badan ay ka soo baxayaan dilkeeda iyo waxaa ay ahayd.

Kooxo ku hubaysan Bistoolado ayaa waxaa ay gabadhan ku dileen gurigeeda hortiisa oo ku yaala xaafada Xamar Jadiid ee Degmada Warta nabada kadibna ay goobta dilka ka baxsadeen.

dilka gabadhan ayaa waxaa sida ay dad indhaha saaray dadka waxdilay waxaa ay inoo sheegeen inay tiradooda gaarayso ilaa labo ruux oo dhalinyara ahaa.

Warar kale ayaa sheegaya in gabadha la dilay ay ahayd qof shacab laakiin ku dhadhawayd ama ay isaku fiicnaayeen ciidanka dowlada maadama uu halkaas ka agdhawaa Fariisin ciidan.

Howlgalo ayaa saakay waxaa ay ka soconayaan xaafada uu dilka ka dhacay waxaana soconaya baaritaano la xiriira dilka gabadha,laakin dilkaan ayaa ka qayb ah qul qulka dhiiga Muqdisho ku daadanaya.

Magaalada Galkacayo ee xarunta Gobolka Mudug ayaa maanta 29 October,2012 waxa lagu gubey lacago faalso ah oo gaareysa $135 kun oo dollar, taasi oo horey ciidamada amaanka Puntland ay horey uga soo dhex qabteen magaalada.

Goob fagaare ah ayaa lagu gubey ,waxana la sheegey inay jirtey lacag Shilin Somali ah oo iyana been abuur ahayd oo lala gubey Doolarka.

Wasiir ku xigeenada Amniga iyo Maaliyada Puntland ,maamulka gobolka Mudug iyo Taliye xigeenka booliska Puntland iyo dadweyne ayaa ka soo qaybgalay saxaafada lacagtana loo soo bandhigey.

Cabdi Jamaal Cismaan Maxamed ku xigeenka wasiirka Amniga Puntland ayaa sheegey in lacagtan maanta gubeen ahayd mid hadii ay suuqa geli lahayd lagu dhici lahaa ganacsatada oo in badan aan dareemi karin lacagtan faalso inay tahay.

Wasiirku waxa uu tilmaamay in sharciga la hor kaeni doono shaqsi walba oo danbi dalka ka gala,waxana uu arinkaana ku sheegay in ay ahayd danbi culus oo aan la iska cafinayn.

Amaanka Magaalada Galkacayo ayuu Cabdi Jamaal hadalkiisa ku soo danbeysiiyey inuu yahay mid laga shaqeeyey.

Dhankiisa ayaa wasiir xigeenka Maaliyada Cabdirixman Xaaji Xasan ayuu sheegay in lacag falso Somali ah ay hada ka hor qabteen ,isagoona ku goodiyay in cid walba oo daneenaysa isdaba marin aysan meelna ciidnka Puntland aysan ka gaarayn .

Lacagaha faalsada ah ayaa badi laga keenaa Koonfurta Somalia gaar ahaan Muqdisho ,waxana ay dhabar jab ku noqon lahayd dhaqaalaha dalka oo hadaba aad qiimo dhac ugu yimid Doolarka oo marayo halkiisu 21 Kun oo shilinka Somaliga ah.

Isha: GO

 Kooxo hubaysan ayaa maqribnimadii caawa degmada Waaberi ee Gobolka Banadir ku dilay Alle ha u naxariistee Abwaan Warsame Shire Cawaale oo ka mid ah abwaanada Soomaaliyeed ee sida weyn loo yaqaan.

Abwaanka ayaa waxa uu ku sugnaa xiligii la dilayay meel u dhow masaajid ku yaal Degmada Waaberi ,waxaana uu isku diyaarinayay inuu aado  masaajidka.

Mid ka mid ah dadka deegaanka oo la hadlay saxaafada ayaa  sheegay in markii la dilayay abwaanka inuu ka agdhawaa goobta.

Abwaanka ayaa waxa uu ka tirsanaa bilihii ugu dambeeyay radio Kulmiye oo ka mid ah idaacadaha  magaalada Muqdisho.

Warsame Shire Cawaale ayaa dhalay Fanaanada Ayaan Warsame Cawaale oo kusoo caan baxday heesta KAMPALA ADAA I BADAY.

Wariye ka tirsan Radio Kulmiye ayaa Caasimada Online u xaqiijiyay in abwaanka muddooyinkii dambe inuu sameynayay ruwaayado ay ka mid tahay ruwaayada SHANDARALEEY.

Maqaalkan waa mid aan ku lafa gurayno siyaasada gunta dheer ee dawladaha geeska afrika ay ka leeyihiin qaybo kamida soomalia iyagoo u arka in jiritaanka dalalkoodu uu ku xirran yahay wacyiga deegaanadaasi.

Deegaanada Jubooyinka iyo gado ee koonfurta soomalia waa deegaano leh khayraad isugu jira beero, xoolo, dhul xeebeed, shidaal iyo macdan. Dhulkaasi waa dhul kooban oo ay suura gali karto in si fudud loo maamulo lagana warhayo isbadalada siyaasadeed iyo kan ciidan ee deegaanka wallow ay jiraan dhul kaymeed baaxad wayn oo ay suuro gali karto inaan si dhaqso ah loogu kala bixin.

Deegaankan Jubooyinka ayaa ah deegaan muhiimad wayn u leh umada soomaliyeed ahna dhulka uu maro dhul badhaha aduunka. Sidaas si lamida waxaa deegaankan isha ku haya dawladaha xuduuda la leh kuwaas oo aaminsan inay tahay dhul ay dheef iyo dhiba kala kulmi karaan ayna tahay in muhiimad badan siiyaan.

Dalalkan dariska la ah deegaankan ayaa si toos ah iyo si aan toos ahaynba uga qayb qaata siyaasadaha isbadbadalka badan ee deegankan Jubooyinka iyadoo laga xussi karo doorkii faca waynaa ee ay dawladaEthiopiaku lahayd qaab siyaasadeedka murugsan ee deeganada Jubooyinka. Waxaa sidoo kalle xusid mudan doorka sida xawliga ah usoo badanaya ee dawladaKenyaoo iyaduna dano dhaqaale ka leh deegaanka ayna tahay inay siyaasada deeganakana lug ku yeelato, halkani waa dulucda maqaalka.

Kenyawaa dawladii abid si heer sare ah hawlgal ciidan uga fulisa deegaanada Jubooyinka iyo gedo iyadoo hawlgalkaasi uu ahaa kii abid ugu waynaa ee ayKenyamillateri ahaan fuliso.

Ethiopia iyadu walli si toos ah oo madax banaan uma soo galin deegaankan mana aysan u fulin sida kan Kenya lakiin waxay ahayd dawlada kaliya ee shaxda siyasadeed ee deegaanka Jubooyinka qalinka u haysay waxaana laga xussi karaa hawlgalkii ay ku baacsanaysay maxaakimta taasoo oo markii ugu horaysay u sahlay in calankeeda laga taago xeryo ciidan oo ay kasamaysatay waqooyiga magaalada Kismaanyo inkastoo aanu hawlgaasi ahayn mid waqti dheer qaatay.

Labadan dal ee midba mar deegaankan soo galayo ma is waafaqsan yihiim amaba ma isku agenda ayay ka leeyihiin deegaankan?, jawaabtu waa maya oo mid walba dantiisa ayuu ugu gabanayaa hawlgalkiisa. Arrintani waa mida uu maqaalku qeexayo in deegankanu uu marti-galiyay siyaasado shisheeye oo is hardinaya ayna suurawdo in dalalkaasi ay si xirfadaysan ugu dagalamaan gacan ku haynta deeganadan Jubooyinka. Arrintan waxaa u markhaati kacaya wacyigii ugu danbeeyay oo aan ka dheehan karnay xaalada deeganada Jubooyinka iyo gedo.

Kenyawaxay tababar siisay ciidan beeleed ay u aragtay inay la dhacsan yihiin siyaasadaKenyaee deegaanka taas badalkeedana waxay hiil iyo hooba la garab istaagtay ciidan beeleedkaasi.Kenyawaxaa usuuragashay inay meesha ka saarto kooxdii ka talinaysay meesha waxayna gaashaan ka dhigatay ciidan beeleedkii ay awalba iyadu unkatay waxayna u balan qaaday inay si xirfadaysan ugu samayn doonto deegaanka maamul kaas oo ay iyagu arrimin doonaan.

Arrintani waa arrin halis ah lakiin Kenya waxay ku jirtaa xaalada aysan dan kalahayn waxa imaan karra waayo waxaa un imaan karra inay sida ay doonayso u hirgasho oo ay maamul ay iyadu raali ka tahay uu ka arrimyo deegaanka iyo in ciidan beeleedka ay iyadu unkatay iyo kuwa kalle ay ku hardamaan gacan ku haynta deegaanka labadaas arrin midina saamayn kuma lahan hawlgalka Kenya oo isagu leh ujeedooyin hoosaad asal u ah.

Ethiopiaiyadu waa ay iska cadahay muhiimada iyo waliba danaha siyasadeed ee ay ka leedahay deegaanka Jubooyinka iyo gedo ujeedooyinkaas oo u badan kuwo amni. Marka aan leeyaahay kuwo amni,Ethiopiawaxa ay saamayn wayn ku leedahay habsami usocodka siyasadeed ee soomalia wallow ay hoos u dhacday ka dib geeridii aabaha Ethiopiada cusub, Malez Zenawi.

HadanaEthiopiawaxa saldhig u ah inay si kasta uga hortagto in deeganada Jubooyinka ay yeeshaan maamul saamayn ku leh xaalada gudahaEthiopia. Jubooyinka waxaa dega soomali qabaailo kala duwan leh hasa ahaatee khibrada ay Ethiopia soomalida u leedahay ayaa u sahlaysa inay halbeeg iyada gaar u ah saarto soomalida degta Jubooyinka iyo gedo kaas oo qaarkood hoosta ka xariiqaya madaama ay Ethiopia aaminsantahay inay halis ku noqon karaan degenaanshaha gudaha Ethiopia taasina waxay ka door bidaysaa inay wax walba samayso intii ay arki lahayd Juboyinka iyo gedo oo halis iyada ku ah. Arrinkani waxaa laorankaraa wuxuu kamid yahay siyaasada fog ee Ethiopia ay ka leedahay gudaha soomalia waana arrin ay siyaasiyiin soomali ah oo Ethiopia si daacad ah ugu shaqayn jirray ay ku ilduufeen lana ogyahay xaalka ay ka danbeeyeen. Waxaan ka xusi karaa in madaxwaynihii dawlad deegaanka soomalida ee ugu firfircoonaa uguna danbeeyay uu dabinkaas lugta la galay ayna keentay inay ay shaqayso siyaasada guunka ah eeEthiopia.

Arrinka Jubooyinku wuxuu xiisad culus ka dhalinayaa dawladaha jaarka la ah dhexdooda waxaana uu noqon doonaa mid ay ku adkaan doonto in midba midka kalle ka dhaadhiciyo siyaasadiisa gaar ahaaneed.  Ethiopiawaxay aaminsantahay in ayKenyaku khaldantay kuna fashilantay adeegsiga kuwaEthiopiahalista ku ah taasina ay keenayso inEthiopiajiritaankeedu ku xiranyahay inay ka hortimaado qorshahaKenyagabi ahaantiisba.Kenyaiyadu waxay leedahay dano dhaqaale amniguna kama marna lakiin waxay noqon doontaa mid khibrad ka hesha hawlgalkan waxayna yeelaysa hadba meesha ay isleedahay dhibaato kaama soo wajahayso waxayna ogsoontahay saamayntaEthiopiahadii ay iska indha tirto.  Xaalku waa mid u daran soomalida oo ah cida kaliya ee ah dhibku sida tooska ah u saamaynayo halka dawladaha kalle ay wataan danno iyo waxa loo yaqaano ” contingency plans”.

Waxaan kusoo gababaynayaa ma adka in ciidan iyo hogaan kaliya uu ka taliyo Jubooyinka ee waxaa adag in maamul Jubaland la yiraahdo loo sameeyo Jubooyinka iyo gedo, sabab? Jawaabtu waa dhankaaga.

W/Q: Cabdijaliil Mohamed

Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qoraaga ku saxiixan

Manchester City ayaa gaashaanka ku dhufatay warar sheegayey inay shaqada Roberto Mancini ku bedeli doonaan tababarihii hore ee Barcelona Pep Guardiola ka dib markii ay kooxdu agaasimaheeda kubada cagta u magacaawday agaasimihii hore ee farsamada Barcelona Txiki Begiristain.

Imaanshiyihii Txiki Begiristain ka dib, saxafada ayaa soo jeedineysay inuu jidka kusoo jiro Guardiola kaasoo shaqada ka bedelaay tababaraha reer Talyaani ka dib markii uu sanadkaan ku fashilmay inuu kooxda u keeno natiijooyin wax ku ool ah.

Mancini, oo shan sano oo qandaraas ah xagaaga u saxiixay City ayaa noqonaaya tababaraha ugu sareeya ee kooxda laga qadariyo, wuxuuna hada ku jiraa wado uu ku badbaadsanaayo shaqadiisa, sida laga soo xigtay ila wareedyo kooxda ku dhow.

“Roberto wuxuu kooxda u qaaday sedax koob mudadii labada sano iyo barka aheyd ee uu la joogay wuxuuna kooxda u saxiixay shan sano oo qandaraas ah intii lagu jiray xagaaga, taasna ma dhacdeen hadii uusan fikrad ka heysteen waxaa jira macalimiin qaldanta,” ila ku dhow kooxda aya sidaasi u sheegay ESPN.

“Marnaba, tani ma quseyso tababaraha, waa wax ay sameynayaan xubno kooxda ah. Mida ugu macquulsan waa inuu arinka ku lug leeyahay nin hore oo Barcelona ah mana ahan wax hada halkaan ka socda.”

W/Q: Ahmed Jaangoan

E-mail: [email protected]

Mogadishu, Somalia.