Prof Maxamed Cabdi Gaandi oo Hogaamiyo Urur la Magacbaxay Azaaniya ayaa mar uu u waramayey Telefishinka SomSat ayaa waxaa  ka Hadley arrimo  ku aadan Gobolada Jubbooyinka oo Sannadkii 2011 ay  qabsadeen Ciidamo ka tirsan Wadanka Kenya , waxaana uu sheegey  Mudane Gaandi in Caqabadii uguweyneyd ay kaga timid Dowladii Ku meel gaarka ahayd ee uu Hagaaminayey Shariif oo hor istaagtey in maamul loo sameeyo Gobolada Jubbooyin waxaana uu sheegey in laga dhaadhiciyey in Qabiil gaar uu wato Mamulkaasi.

“Juhdigii iyo Dadaalkii la sameeyey ee Maamul u sameynta Gobolada Jubbooyinka  waxaa Is hortaagey Dowladii Shiikh Shariif ka dib markii laga dhaadhiciyey in Qabiil Ogaadeen ah ay wataan “ayuu yriri Prof Gaandi ooo sheegey in Sannadkii 2011 uu Shiikh Shariif uu la  Dhacsanaa Maamul u sameynta Jubbooyinka hase yeeshee markii Dambe uu ka baxay Qorshahaasi.

Waxa uu intaas sii raaciyey in Sannadkaasi  mar uu Shiikh Shariif yimid Magaalada Kambala uu si Cad u sheegey in ay ka soo horjeedaan in mamul loo sameeyo Gobolada Jubbooyinka .

Prof Gaadi waxaa sheegey in sidoo kale ay dhibaato kale  ka imaaneyso Beelaha Dega Gobolada Jubboyinka kuwaas oo uu sheegey in aysan weligood ku heshiisn in maamul u sameytaan Goboladaasi.

Gaandi ayaa  waxaa kale uu sheegey in Magaalada Ksmaayo ay ka jiraan ilaa far Kooxood oo kala ah Azaaniniya , Ahlu Suuna , Rakambooni iyo Harti Group waxaana uu sheegey in Koox weliba ay doonyso in Maamusho Goboladaasi marka wey adag tahay in dadka ku nool Goboladaasi ay Maamul u sameytaan Deegaamadooda.

Hadalladiisa ayaa ah kuwii ugu horeeyay ee tusmeynaya in dhismaha maamulka Jubbaland ay weli caqabado hortaagan yihiin, islamarkaana aysan u fududeyn sida loo maleeyo.

Muuqaalka Maanta ee aan idiin soo gudbineeyna waa mid marka aad daawato kaa ilmeeysiinaya sababta aan sidaa u irina waa Fanaaniinti Dalka Soomaaliyeed ugu caansanaa oo Fariin Culus iyo Duco u diraya Madaxda Dalka iyo Mucaaradka ka soo horjeedaba.

Hadaba maxaa ka qeylisiiyay Fanaaniinta oo ay u qeylo dhaaminayaan adigaba is weydii oo dhinacaada ka dir fariintaada ku aadan dib u helida nabada inaga luntay 22 sano ka hor.

HALKAAN RIIX SI AAD  U DAAWATO VIDEO-GA: 

Aqristoow nala wadaag Muuqaalka aan idiin soo xuleeyno Maanta waa muuqaal ku saabsan dhaqanka ciyaaraha hidaheena iyo dhaqanka oo waayadaan dambe dalka laga waayay oo dib u soo noqday.

Hadaba Maxaad is lee dahay Ciyaarahani waxaa sababay in dalka laga waayo oo maanta dib loo helo taasi  aqristayaasha ayaan u deyneynaa ee daawo Ciyaaraha Hiddaha iyo Dhaqanka oo Magaalada Muqdisho dib loogu arkay.

HALKAAN RIIX SI AAD U DAAWATO:

Dawladda Soomaaliya ayaa ka shaqaynaysa qorshe ay dib ugu soo ceshanayso hantidii ay xakameeyeen dawladaha ajnabiga ah iyo hay’adaha taniyo markii ay dawladdii dhexe dhacday sanadkii 1991.

Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya Fawsiyo Yuusuf Xaaji ayaa bilowday safar ay dhawr waddan ku kala tagayso usbuucan si ay u soo diiwaan galiso hantida maaliyadeed ee Soomaaliya ee ku jirta bangiyada dibadda, iyo sidoo kale hantida maguuraanka ah ee ganacsiga, safaaradaha, diyaaradaha iyo maraakiibta.

Waxa ugu horeeya ee qorshaheeda ku jira waa safarro ay ku tagayso Isutaga Imaaraadka Carabta, Talyaaniga iyo Boqortooyada Midowday ee Ingiriiska.

“Waxaan qaban doonnaa dib u eegid aad u fiican oo aan ku eegayno hantida Soomaaliya ee adduunka ee qaaradaha adduunka oo dhan, sidoo kale waxaan la tashanaynaa la taliyalaal xagga sharciga maaliyada oo Soomaali iyo ajnabiba ah,” Fowsiya ayaa sidaas sheegtay Diseembar 27-deedii. “Dawladda Soomaaliya ayaa codsan doonta soo celinta lacag ay hayaan masuuliyiinta Swiss, iyo sidoo kale maraakiibteena iyo diyaaradaheena yaala Jarmalka, Talyaaniga iyo Yaman.”

Hay’adda Kormeerka Suuqa Dhaqaalaha ee Swiss ayaan wali cadaynin baaxadda xisaabaadka bangigii dhexe ee dawladda Soomaaliya iyo wada shaqayntii ka dhaxaysay bangiyada Swiss iyo madaxdii Soomaalida ee muhiimka ahaa oo hantidoodii la xanibay.

Qalalaaasihii ka dambeeyay burburkii dawladdii dhexe ee Soomaaliya markay socdeen, ayaa dhawr ka mid ah dawladaha ajaanibta ah ay xanibeen keydadkii rasmiga ahaa ee lacagta dawladda Soomaaliya si ay uga ilaaliso in si khalad ah loo isticmaalo. Laakiin, in badan oo hantidii maguuraanka ahayd ee dawladda ee dibadaha taalay, kuwaas oo ay ku jiraan dhismayaashii safaaradihii hore, waa la maalmul xumeeyay ama lamaba hayo.

Sida ay sheegayso warbixin Qaramada Midoobay ka soo baxday oo si hoose loo faafiyay Luuliyo, si xun u maamulidda hantida caamka ah waxay socotay xilligii Dawladda Federaalka Ku meel gaadhka ah, iyada oo 70% dakhligii lagu dhunsaday musuqmaasuq, xatooyo, iyo khasaaro. Inta badan lacagtaas waxaa la tuhunsan yahay in dibadda loo diray.

Wasiirka Maaliyadda Maxamuud Xasan Sulaymaan ayaa ka codsaday in bahda caalamku ay la shaqeeyaan Soomaaliya si ay uga kaalmeeyaan helitaanka hantidoodii oo dhan.

“Kama laba labaynayno in aan dib u soo ceshano lacag si sharci daro ah loogu xawilay kaydad ajnabi ah, kuwaas oo ay ku jiraan kaydadkii bangiyada ee dawladihii hore, iyo [kuwa laga xaday] gargaarkii lacageed labaatankii sano ee la soo dhaafay,” Sulaymaan ayaa sidaas sheegay. “Waxaan qorshaynaynaa barnaamijyo aan kaga codsanayno jaalayaasheena Soomaalida ah, kuwaas oo ay ku jiraan madaxdii hore ee maaliyadda, [in ay sii daayaan] waraaqaha daba galaya lacagahaas.

Nofeembar, golaha wasiirrada ayaa codsi rasmi ah u diray Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iyaga oo ka codsanaya in ay ka caawiyaan dib u helidda lacagaha iyo hantida dibadda ku maqan.

Isku-dayadii hore ee dib u helidda hantida dibadda

Diseembar 2009, ayaa madaxwaynihii hore Sheekh Shariif Sheekh Axmed uu u magacaabay guddoomiyihii hore ee Bangiga Dhexe ee Soomaaliya Cali Cabdi Camalow inuu noqdo la taliyihiisa dhinaca maaliyadda si uu u soo celiyo boqolaal milayn oo doolar oo la rumaysan yahay in lagu shubay kaydad bangiyada ajaanibta ah, ayna ku shubeen madax hore oo ka tirsanaa dawladihii hore ee 21-dii sano ee la soo dhaafay.

“Doorashada iyo u magacaabista Cali Camalow xafiiskiisa iyo masuuliyada la saaray waxay ahay mid muhiim ah, toosan iyo waliba tallaabo muhiim ah, laakiinse madaxwaynihii hore lama uusan tashanin [maamul goboleedyada] Puntland iyo Somaliland mana uusan u haysanin awood buuxda arrintan isaga oo [aan ahayn madaxwayne dawlad rigli ah],” Idman Daahir Cawaale, oo ah baadhe Soomaaliyeed oo xaga maaliyadda ah ayaa sidaas yiri.

“Xaaladda ayaa sii xumaatay kaddib markii uu shaqaalaysiiyay hay’ad [Maraykanka saldhigeedu yahay] la yiraahdo Shulman Rogers si ay u noqoto la taliye dhinaca sharciga ah ayna kaalmayso guddoomiyhii hore ee Bangiga Dhexe ee Soomaaliya,” ayuu yiri. Heshiiskan muranka dhaliyay wuxuu siin lahaa Shulman Rogers $50,000 iyo 3.5% oo ka mid ah hanti kasta oo Soomaaliyeed ama kaalmo lacageed oo ay ku guulaystaan inay soo dhiciyaan.

Isha: Sabahi Online

Guriga ugu ciriiriga badan adduunka ayaa waxaa laga disayaa magaalada Warsaw ee xarunta dalka Poland.

Dhismaha gurigan oo laga dhex dhisayo laba sar oo dhaadheer ayaa waxa uu yimid kadib markii shirkadaha leh labada dhisme ay ku heshiiyeen in guriga laga dhiso luuqa yar ee u dhaxeeya.

Gurigan ayaa waxa balaciisa uu noqonayaa 15 Mitir oo kaliya.

Daawo Video-ga dhismaha guriga adaa yaabi doon’e.

Muqdisho (Caasimada Online)  sida ay saxaafadda u sheegeen dhaqaatiirta Isbitaalka hooyadda iyo dhalaanka ee Banaadir oo ku yaalla magaalada Muqdisho, waxa isbitaalka ku jira illaa 20-ilmo oo qaba cudurka Kansarka, kuwaasoo aan waxbo dalka looga qaban karin.

Madaxa dhaqaatiirta isbitaalka Banaadir Dr. Yaxye Cabdu-Qaadir Cabdi Shoocle oo la hadlaayay VOA ayaa sheegay in carrruurtaas oo laga kala keenay gobalada dalka aaney xaaladooda  hadda waxba uga qaban karin Muqdisho.

Wuxuu sheegay in tira koob ay sameeyeen labadii bil ee la soo dhaafay in lagu ogaaday in ay diiwangaliyeen tiro ka badan 20-carruur ah oo qaba cudurka Kansarka, kuwaasoo laga kala keenay gobalada waddanka oo dhan.

Wuxuu kaloo sheegay Dr. Shoocle in Kansarka ay u kala saareen labo qaybood, kuwaasoo kala ah  kuwa qaba kansarka dhiiga iyo kuwa qaba kasnsarada dhinacyada kele, waxana uu intaas ku daray in tiradooda ay ka badan tahay illaa 20-carruur ah.

Mar la waydiiyay sida ay ku ogaadeen in carruurta isbitaalka la keenay ay qabaan cudurka Kansarka, wuxuu ku jawaabay in ay sameeyeen baaritaano oo la kaashadeen labo dhaqtar oo ku sugan Muqdisho kuwaasoo ku takhasusay cudurka Kansarka in ay soo sheegeen in carruurtaas ay qabaan cudurka Kansarka.

Wuxuu kaloo sheegay in markii la keenayay Isbitaalka carruurta ay ka muuqatay cudurka Kansarka, laakin iyaga ay baareen maadama uu yahay cudur halis ah.

Wuxuu cadeeyay Dr. Shoocle in carruurta ay badan kood ka yimaadeen magaalooyinka dalka sida Hargeysa iyo Kismaayo iyo meelo kale oo waddanka ah.

Wuxuu sheegay in qaar badan loo fidiyay daryeel, kuwaasoo la siiyay dawooyin kaalmaato ah, isla markaanka la jiifiyay isbitaalka kuwa kalena dib loogu celiyay guryahooda.

Ugu dambeen Dr. Shoocle ayaa sheegay in intii karaankooda ay dedaal muujinayaan siddii daryeelo loogu heli lahaa carruurta la jiifta cudurka Kansarka oo ka mid ah cudurada halista ah ee dunnidda.

Waxa kaloo uu codsi u jeediyeen ciddii gacan ka geesan karta u gargaarida carruurtaas in la soo gaaran kaalmo degdeg ah.

Dalka Soomaaliya oo dagaallo ay ka socdeen in ka badan 20-sano kuma yaalaan xarumo lagu daweyo cudurka Kansarka oo ka mid ah cudurada fara kutiriska ee lagu arko Soomaaliya.

Caasimada Online

Xafiiska Wararka Muqdisho

Dowlada aanu walaalaha nahay ee Turkiga howlaha aya ka wado Wadanka Somalia ma’ahan wax la iska indha tiri karo whyo waxeey garab istaagtay Walaalahooda Soomaaliyeed oo hiil iyo hooba la garab istaagtay dhan walba.

Hadaba Aqristoow nala daawo Muuqaal kooban oo ka hadlaya wax qabadka Dowalda Turkiga iyo Maanta Wadanka Somalia.

HALKAAN RIIX SI AAD U DAAWATO VIDEO-GA:

Farshaxantiistaha Weyna Amisom Artd ayaa sawir cajiib ah ka sameeyay Booqashada Madaxweyne Hassan Sheekh uu ku tagay Magaalada Blue Nile ee Dalka Sudan.

Sawirkani ayaa waxuu ka hadlaya Madaxweyne Hassan Sheekh Booqashada uu ku tagayo Wadamada kale asagoo Calanka Somalia aan loo saarin halka uu salaanta ka qaadanaya Madaxweynaha.

Muuqaalka Maanta waa muuqaal marka aad aragto aad aad ugu farxeeyso waa muuqaal ku tusinaya in Dalka Somalia awoodii Ciidan ee uu la haan jiray ay dib u soo noqoneeyso Maanta.

Hadaba Daawo Awooda Ciidamada Xooga Dalka Soomaaliyeed oo awoodooda soo bandhigaya waana wax lagu farxo muwaadin kasta oo maanta arko Muuqaalkaan.

HALKAAN RIIX SI AAD U DAAWATO VIDEO-GA:

Waxaa maanta oo taariiqda ay ku beegan tahay 2-1-2013, inoo suurto gashay inaan booqanaa garoonka Studium Koonis ee degmada Cabdi Caziiz ,waxaana ka muuqday isbdel weyn oo dhanka bilicda ah.

Daawo Sawirada

Warar kala duwan oo ka soo baxaya Deegaanka Kax Shiiqaal ee Magaalada Muqdisho ayaa maanta barqanimadii waxeey ciidamad aAmisom ku toogteyn nin Madaxa looga jiro.

Ciidamada Amisom ayaa istaajiyay ninkani madaxa looga jiray ayagoo ku amray in uu is taago balse nin xanuunsanaya oo madaxa looga jiro ma garto wax loo sheegaya waxeeyna taasi sababtay in ay Madaxa ka toogtan Ciidamada Amisom.

Dhanka kale Wararka ayaa sheegaya in Meydka Marxuunka xanuunsanaa ay meesha ka qaadeyn Eheladiisa oo aad uga xumaaday falkii lagu dilay wiilkooda xanuunsanaa ee maanta ay toogteyn ciidamada Amisom.

Si kastaba ha ahaatee Ma’ahan markii ugu horeeysay oo Ciidmaada Amisom qof xanuunsanaya ay toogaan waxaana dhowr jeer oo hore ay u toogteyn dad madaxa looga jiro.

Warar hoose oo Caasimada Online ay ka helayso magaalada Baydhaba ee gobolka Baay ayaa sheegaya in wafdiga wasiirka Gaashaandhiga ee maanta gaaray magaalada Baydhaba ay la kulmi doonaan masuuliyiinta maamulka.

Waxaa wararka ay shegaya in caawa wafdiga wasiirka Gaashaandhiga ay ku hoyan doonaan magaalada Baydhabo ee Gobolka Baay,halkaasi oo maanta ay gaareen.

Waxaa wafdiga qeyb ka ahaa taliyaha ciidamada xooga dalka Soomaaliya General C/qaadir Sheikh Cali Diini,xildhibaano ka soo jeeda magaalada Baydhaba iyo saraakiil kale.

Wafida ayaa maanta kulan la qaatay masuuliyiinta maamulka magaalada Baydhaba iyo saraakiisha ciidamada xooga dalka ee ku sugan magaalada Baydhaba.

Wasiirka Gaashaandhiga ayaa dhawaan gaaray degmooyin ay ka mid yihiin magaalada Marka ee gobolka Shabeelaha Hoose,magaalada Garabahaarey ee gobolka Gedo,magaalada Jowhar ee gobolka Shabeelaha Dhexe iyo magaalada Kismaayo ee gobolka Jubbada Hoose.

Caasimada Online waxa ay u baahan tahay suxufiyiin la shaqeeya oo buuxiya qeybaha soo soo scoda.

Weriye kasoo qora wararka magaalada Muqdisho ee caasimada Somalia.

Shuruudaha laga doonayo qofka buuxin kara waa in hab qoraalkiisuna wanaagsan yahay, islamarkaana ku sugan yahay Muqdisho..

Sidoo kale dhammaan codsadayaasha waa inay access fiican u heli  karaan internet-ka

Waxa ay Caasimada bixineysaa mushahar waanaagsan. Fadlan haddii aad daneeneso shaqooyinkaas nagala soo xiriir [email protected]. Insoo soo sheeg magaalada aad joogto, iyo fikradahaaga aad is leedahay waad ku hormarin kartaa tayada boggan.

Mahadsanidiin