Garoowe (Caasimada Online) – Ciidamada ammaanka ee Puntland, gaar ahaan kuwa Booliska ee gobolka Nugaal ayaa maanta gacanta kusoo dhigay nin ku eedeysan inuu kufsi u gaystay laba gabdhood oo walaalo ah, kadib howlgal ay ka sameeyeen magaalada Garoowe.

Eedeysanaha oo magaciisa lagu sheegay Sharmaake Xuseen Yuusuf, oo ah 31 jir ayaa haatan lagu xiray saldhigga galbeed ee Garoowe, waxaana ku socda baaritaanno dheeraad ah.

Warsaxaafadeed kasoo baxay Booliska ayaa waxaa lagu sheegay in kufsiga uu dhacay habeenkii 11-ka May 2025, isla markaana labada gabdhood oo lagu xadgudbay laga helay bannaanka agagaarka xaafadda Booray ee magaaladaasi.

“Falka kufsiga ayaa dhacay habeenkii 11-ka May 2025, abaare 4:00 habeenimo, agagaarka xaafadda Booray ee magaalada Garoowe. Labada gabdhood ee dhibbanayaasha ah ayaa laga helay bannaanka xaafaddaas iyadoo lagu xadgudbay, waxaana markiiba bilaabmay baaritaanno ay fuliyeen Qeybta Baarista Dembiyadda ee CID-da Gobolka Nugaal” ayaa lagu yiri qoraalka Booliska.

Sidoo kale Booliska ayaa gacanta kusoo dhigay gaari uu watay eedeysanahayoo lagu raad-jooga, maadaama la tuhunsanaa in falka lagu gaystay..

Waxaa sidoo kale la qabtay labo gaari oo kale oo la tuhunsan yahay inay qayb ka ahaayeen falkaas isla markaasna uu adeegsaday.

Puntland ayaa sidoo kale si adag u cambaareysay falkan kufsiga ah ee lagula kacay labada gabdhood oo kasoo jeedo qoys dan-yar ah, waxayna sheegtay in tallaabo adag laga qaadi doono dambiilayaasha.

“Dowladda Puntland waxay si adag u cambaareyneysaa falalka arxan darrada ah ee lagu beegsado carruurta iyo dadka nugul, waxayna caddeyneysaa in eedaysanayaashu ay wajihi doonaan caddaalada iyadoo loo marayo nidaamka garsoorka ee dalka” ayaa mar kale lagu yiri bayaanka.

Horay deegaannada Puntland, waxaa sidaan oo kale uga dhacay falal kufsi iyo dil isugu jiro, waxaana qaarkood go’aanno kasoo saaray maxkamadaha maamulkaasi, iyada oo weli ay muuqato in dhibaatada iyo tacaddiyada loo gaysanayo dumarka ay kasii socoto Puntland.

Muqdisho (Caasimada Online) – Golaha Wasiirrada Soomaaliya oo maanta yeeshay kulankoodii toddobaadlaha ahaa, ayaa ansixiyay heshiis is-afgarad ah oo ku saabsan milatariga iyo amniga.

Heshiiskan ayaa waxay horey dowladda Soomaaliya ula gashay Dowladda Boqortooyada Sacuudi Carabiya, waxaana maanta heshiiskan golaha usoo gudbisay Wasaaradda Gaashaandhigga.

Shirka Golaha Wasiirrada oo uu guddoomiyay Ra’iisul Wasaare Xamza Cabdi Barre ayaa lagu soo bandhigay warbixinno muhiim ah oo la xiriira xaaladda guud ee amniga dalka.

Sidoo kale waxaa golaha looga warbixiyay guulaha laga gaaray dagaalka ka dhanka ah kooxaha argagixisada, arrimaha la xiriira xajka, iyo sidoo kale warbixin la xiriirta hawlaha Guddiga Taakuleynta Dagaalka Khawaarijta.

Si kastaba, heshiiskan uu maanta ansixiyay Golaha Wasiirrada ayaa xoogga saaraya horumarinta iskaashiga dhanka amniga ah ee ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Sacuudiga, wax ka qabashada dhinacyada muhiimka ah sida la dagaalanka argagixisada, wadaagga sirdoonka iyo tayeynta ciidamada Soomaalida.

Heshiiskan ayey ujeedadiisu tahay in la xoojiyo qaab dhismeedka amniga labada dal, taasoo u ogolaanaysa habab isku xiran oo wax looga qabanayo caqabadaha amniga ee gobolka.

Dowladda Soomaaliya iyo Boqortooyada Sacuudiga ayaa leh xiriir saaxiibtinimo oo wanaagsan, iyadoo xukuumadda Riyad ay dhinacyo badan ka taageerto xukuumadda Muqdisho, oo haatan dagaal adag kula jirta kooxaha argagixisada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa la filayaa in maalmaha soo socda ay u ambabaxaan magaalada Baqdaad ee caasimada Ciraaq, halkaas oo ay uga bilaabaneyso booqasho rasmi ah.

Ilo wareedyo xilkas ah ayaa Caasimada Online u sheegay in madaxweynaha uu casuumaad rasmi ah ka helay madaxda dalkaas, isla markaana uu dhowaan u duulayo Baqdaad.

Ujeedka safarka madaxweynaha ayaa sidoo kale la xiriira ka qayb-galka shir madaxeedka Jaamacadda Carabta oo dalkaasi ka furmi doona bilowga todobaadka soo socda, isla markaana ay martigelineyso dowladda Ciraaq.

Sidoo kale waxaa haatan wafdi u hordhac u ah booqashada madaxweynaha ay gaareen dalka Ciraaq, waxaana hoggaaminayo wasiirka cusub ee arrimaha dibadda Mudane Cabdisalaan Cabdi Cali oo kulamo ka bilaabaya halkaasi.

Wasiirka ayaa sidoo kale kasii qayb-galaya shirka heer wasiir ee Jaamacadda Carabta ee loogu gogol-xaarayo shir-madaxeedka Carbeed ee loo tegayo dalka Ciraaq, kaas oo furmi doono May 17, 2025.

Wararka ayaa intaasi kusii daraya in madaxda Carbeed ay ka wada-hadli doonaan arrimo xasaasi oo qeyb ka ah arrinta Qasa iyo xaaladaha kasoo kordhay gobolka.

Madaxweynaha dowladda federaalka ayaa sidoo kale qorshuhu yahay inuu khudbad ka jeediyo shirka, taas oo uu uga hadli doono xaaladda Soomaaliya iyo arrimaha Carabta.

Waxaa kale oo uu kulamo duceedyo la yeelan doonaa madaxda dowladda Ciraaq iyo kuwa Jaamacadda Carabta ee ka qayb-galaya shirka ka dhacaya Baqdaad oo ah, kalkiisa 34-aad.

Soomaaliya ayaa xubin firfircoon ka ah Ururka Jaamacadda Carabta, iyada oo door wayn ka qaadato go’aannada xasaasiga ah ee uu ururka ka gaarayo gobolka iyo xaaladaha taagan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud ayaa maanta xuska munasaabadda halgankii gobanimodoonka ee SYL awgeed ubax dhigay taallada SYL ee magaalada Muqdisho.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa dhallinyarada Soomaaliyeed ugu hambalyeeyey Munaasabadda qiimaha badan ee 15-ka May.

Madaxweynaha ayaa ku bogaadiyay dhallinyarada Soomaaliyeed kaalinta muuqata ee ay kaga jiraan horumarinta dalka iyo halganka lagu ciribtirayo Khawaarijta.

Xasan Sheekh ayaa intii uu ku sugnaa Taallada Halgameyaashii SYL waxa uu xus iyo duco ugu sameeyey dhallinyaradii 13-ka ahaa ee horseeday xornimada dalka.

Sidoo kale wuxuu shacabka Soomaaliyeed meel kasta oo ay joogaan ku dhiirrigeliyey in ay ilaashaadaan midnimada, wadajirkooda iyo dowladnimada taasi oo ahayd mabaadi’dii saldhigga u ahaa halganka SYL.

Dhinaca kale, Madaxwaynaha ayaa iyada oo lagu gudajiro munaasabadda xuska Maalinka Dhallinyarada Soomaaliyeed ee 15-ka May, waxa uu dhagax-dhigay dhismaha cusub ee ay ku shaqayn doonto Wasaaradda Dhallinyarada iyo Isboortiga XFS.

Dhagax-dhigga waxaa Madaxwaynaha Jamhuuriyadda ku wehliyay masuuliyiin ay ka mid yihiin Guddoomiyaha ahna Duqa Magaalada Muqdishu, Maxamed Axmed Amiir iyo Wasiirka Dhallinyarada iyo Isboortiga XFS, Maxamed Cabdulqaadir Cali.

Kismaayo (Caasimada Online) – Warsaxaafadeed kasoo baxay madaxtooyada Jubaland ayaa waxaa looga hadlay xaaladda cakiran ee dalka iyo tallaabadii uu qaaday madaxweyne Xasan Sheekh, kadib dhismaha xisbigiisa Cadaaladda iyo Wadajirka (JSP).

Ugu horreyn Jubaland ayaa shaaca ka qaaday in madaxweyne Xasan uu muujiyay xilkasnimio darro wayn, isla markaana uu ku fashilmay hoggaaminta dalka.

Jubbaland ayaa sidoo kale sheegtay in dalka uu galay xaalad halis ah, isla markaana madaxweynaha uu qaaday dhabihii kalitalisnimada, sida ay hadalka u dhigtay.

Sidoo kale tallaabada uu qaaday Xasan Sheekh ayay Jubaland ku tilmaamtay mid liddi ku ah dastuurka, ayna dhaawacweyso midnimada dalka.

Maamulka Axmed Madoobe ayaa intaasi kusii daray in la maroorsaday awooddii baarlamaanka, isla markaana ay fadhiid noqdeen xildhibaannada labada gole.

“Waxaa si cad loo baalmaray doorkii labada Aqal ee Baarlamaanka JFS, oo markii la maroorsaday dhammaan awoodihii uu lahaa, noqday fadhiid aan sidii la rabay u gudan waajibaadka ka saaran ilaalinta Dastuurka iyo korjoogtaynta Xukuumadda” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay madaxtooyada Jubaland.

Waxaa kale oo ay Jubbaland ku baaqday in la qabto shir deg-deg ah oo wadatashi ah, iyada oo ka dalbatay saamileyda siyaasadda iyo bulshada rayidka inay u istaagaan badbaadinta dalka.

“Dowladda Jubbaland waxay ugu baaqeysaa dhammaan saamileyda siyaasadda, bulshada rayidka ah iyo guud ahaan Ummadda Soomaaliyeed in loo istaago bad-baadinta dowladnimada curdunka ah ee aan haysano” ayaa mar kale lagu yiri qoraalka Jubaland.

Ugu dambeyn waxa ay farriin culus u dirtay beesha caalamka oo ay ugu baaqday in ay qaado tallaabo deg-deg ah, si wax looga qabto xaaladda murugsan ee Soomaaliya.

Washington (Caasimada Online) — Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka ayaa shalay soo saartay digniin safar heerka ugu sarreeya (Heer 4) oo ka dhan ah Soomaaliya, iyada oo sheegtay khataro isa soo taraya oo ay ka mid yihiin dambiyada hubeysan, argagixisada, qalalaasaha siyaasadeed, halista caafimaad, afduubka, burcad-badeedda, iyo adeegyada qunsuliyadeed ee aadka u xaddidan.

Digniinta oo ay cusbooneysiiyay waaxda arrimaha dibedda Mareykanka 14-kii May waxay muujineysaa in dambiyada rabshadaha wata — oo ay ku jiraan afduubka iyo dilalka — ay si baahsan uga dhacaan guud ahaan Soomaaliya, iyadoo jidadka waaweyn laga helayo koontaroollo sharci-darro ah.

“Kooxaha argagixisada ayaa weli qorsheynaya weerarro ku wajahan garoomada diyaaradaha, dekedaha, dhismayaasha dowladda, hoteellada, makhaayadaha, goobaha ganacsiga, iyo meelaha dadku ku badan yahay, iyagoo adeegsanaya weerarro qaraxyo ah, weerarro ismiidaamin ah, rasaas toos ah, iyo gantaallo,” ayey tiri digniinta.

Shaqaalaha dowladda Mareykanka ee ku sugan Soomaaliya ayaa lagu koobay gudaha xerada garoonka caalamiga ah ee Muqdisho, halkaas oo ay ku taallo safaaradda Mareykanka. Inkastoo safaaraddu ay si caadi ah u shaqeyso, awoodda ay dowladda Mareykanku ugu caawiso muwaadiniinteeda gaarka ah gudaha Soomaaliya waa mid aad u xaddidan sababo la xiriira xaaladda amni, ayey tiri waaxda arrimaha dibedda.

Inkastoo deegaanno sida Somaliland ay mararka qaar ay ka jiraan xaalado ka deggan dhanka argagixisada, digniintu waxay caddeyneysaa in rabshado iyo weerarro ay ka dhici karaan meel kasta Soomaaliya waqti kasta.

Muwaadiniinta Mareykanka ayaa lagu dhiirrigeliyey inay si dhow ula socdaan warbaahinta maxalliga ah, cusbooneysiiyaan dukumentiyadooda safarka, isla markaana diyaar u ahaadaan qorshayaal degdeg ah oo aan ku tiirsaneyn gargaarka dowladda Mareykanka.

Wasaaraddu waxay sidoo kale ka digtay caqabadaha caafimaad ee Soomaaliya. Xarumo caafimaad oo tayo liidata iyo adeegyo caafimaad oo aad u kooban, ayey tiri, in ay ka jiraan Soomaaliya, gaar ahaan meelaha ka baxsan magaalooyinka waaweyn.

“Safrayaashu waa in ay wataan dawooyin ku filan, la socdaan tallaalka lagama maarmaanka ah — oo ay ku jiraan kuwa jadeecada, jadeecada cagaaran, cudurka xiiqda, cudurka shuban biyoodka, cudurka rabies-ka, iyo qaadashada daawooyinka kahortagga duumada,” ayey tiri

“Burcad-badeeddu wali waa halis weyn xeebaha Soomaaliya, gaar ahaan nawaaxiga Puntland, halka afduubkuna uu si baahsan u faafay guud ahaan dalka. Waxaa sidoo kale jira warbixino isdaba joog ah oo sheegaya in muwaadiniinta Mareykanka lagu hayo xarumo loogu yeero “xarumaha dhaqan-celinta” oo aan la daadejin, ama in xigtadooda ay ka qaataan baasaboorrada, taasoo ka hor istaagaysa inay dib ugu laabtaan dalka.”

Iyadoo loo marayo khataraha ka imaanaya hawlaha kooxaha xagjirka ah, Hay’adda Duulista Hawada Mareykanka (FAA) waxay mamnuucday qaar ka mid ah duulimaadyada Mareykanka ee ku socda ama dul mara hawada Soomaaliya.

Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka waxay si xoog leh ugu boorisay dadka safar u qorsheynaya Soomaaliya inay qaataan taxadarrro dhammaystiran, oo ay ku jiraan samaynta wasiyadda, magacaabidda wakiil sharciyeed, la wadaagista dukumentiyada muhiimka ah qoysaska, ka diiwaangelinta safarkooda barnaamijka STEP (Smart Traveler Enrollment Program), iyo diyaarinta qorsheyaal amni iyo isgaarsiin oo dhameystiran ka hor safarka.

Faahfaahin dheeraad ah waxaa laga heli karaa Bogga Xogta Dalka Soomaaliya ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka. Click here. 

Muqdisho (Caasimada Online) – Qaar kamid ah madaxdii hore ee Soomaaliya iyo hoggaamiyayaal xisbi oo miisaan leh ayaa si wadajir ah u soo saaray war-saxaafadeed ay kaga hadlayaan xaaladda cakiran ee siyaasadeed ee dalka ka taagan, si gaar ahna tan Jubaland.

Siyaasiyiintaan ayaa walaac ballaaran ka muujiyay jihada uu dalku u socdo iyo sida ay u arkaan in madaxweynuhu uga weecday doorkii laga sugayay. Madaxdaasi waxay shaaciyeen in gabi ahaanba ay dhimatay Madashii Wadatashiga Qaran, oo ahayd goobtii isku keenta dowladda federaalka, dowlad-goboleedyada, iyo siyaasiyiinta mucaaradka.

Dhanka kalena, siyaasiyiintaan ayaa ka digay fidno iyo dagaallo hor leh oo laga hurinayo deegaanada maamulka Jubbaland, xilli ay dowladda Soomaaliya qorshaynayso inay weerar ku qaaddo Madaxweyne Axmed Maxamed Islaam.

Jawaabta degdegga ah ee Jubbaland ayaa daba socota go’aan culus oo ay maamulkan kasoo saareen xubnaha Golaha Wadatashiga Qaran, waxayna soo jeediyeen in si sharci ah loo wajaho xaaladda maamulkaas oo meel xun gaartay, si loo soo afjaro.

Golaha Wadatashiga Qaran ayaa xaaladda Jubaland u xil-saaray inay ka soo talo-bixiso Wasaaradda Arrimaha Gudaha ee Dowladda Federaalka Soomaaliya, oo la faray inay keento xal rasmi ah, si loo helo dowlad-goboleed sharci ah.

“Golaha Wadatashiga Qaranka wuxuu isku raacay in Wasaaradda Arrimaha Gudaha Federaalka ay talo iyo soo jeedin ka keento xaaladda dowlad-goboleedka Jubbaland, si waafaqsan dastuurka dalka, si loo helo nidaam dowlad-goboleed oo sharci ah,” ayaa lagu yiri qodobkaas.

Horey, Wasiirka Warfaafinta Jubbaland, Mudane Cabdifitaax Mukhtaar, oo qoraal soo saaray ayaa wax aan socon karin ku tilmaamay qodobada laga soo saaray shirkaas, isagoo tilmaamay in madaxda hal xisbi oo kaliya ay yeesheen shirka, sida uu hadalka u dhigay.

“Waan socon weyney ee aan orodno weeye waxa ka soo baxay madaxda hal xisbi shir-kooda, mana quseeyo Dowladda Jubbaland,” ayuu yiri Wasiir Cabdifitaax Mukhtaar.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa diiddan doorashadii ka dhacday Kismaayo ee mar kale dib loogu doortay Axmed Madoobe, waxaana kadib xigay dagaal toos ah oo ka dhex-qarxay labada dhinac, isla markaana dhaliyay saameyn xooggan oo gudaha dalka ah.

Si kastaba, arrinta ayaa u muuqata in weli dawladda dhexe aanay ka tanaasulin mowqifkeeda ku aadan Jubbaland, iyada oo dooneyso in meesha laga saaro Axmed Madoobe, waxaase la ogeyn qaabka ay u wajihi doonto, maadaama dagaalkii hore lagu fashilmay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa waxaa maanta oo ah 15-ka May 2025 u buuxsantay saddex sano oo muddo xileedkiisa kamid ah, waxayna dib u doorashadiisu ahayd maanta oo kale 15-kii May ee sanadkii 2022-kii, xilligaas oo uu ka guuleystay madaxweynihii xilligaasi joogay Maxamed Cabdullahi Farmaajo.

Warbixin soo koobeysa waxqabadka madaxweynaha saddex sano kadib oo ay daabacday warbaahinta dowladda ayaa lagu soo bandhigay 10 qodob oo uu wax ka qabtay Xasan Sheekh.

Sida lagu sheegay qoraalka wuxuu madaxweynaha ku guuleystay xoreynta deegaanno muhiim ah iyo xasilintooda, kadib guluf ay qaadeen ciidamada dowladda iyo kuwa dadka deegaanka.

Waxaa kale oo lagu xusay dib u dhiska ciidamada iyo sidoo kale qalabeynta ciidamada cirka ee Xoogag dalka Soomaaliyeed, maadaama dowaddu ay soo iibsatay diyaarado dagaal oo cusub.

Dowladda uu hoggaamiyo madaxweyne Xasan Sheekh ayaa sidoo kale ku faantay inay bilowday soo saarista khayraadka dabiiciga ah, maadaama haatan lagu howlan yahay soo saarista shidaalka.

Waxaa kale oo warbixinta lagu xusay in madaxweynuhu wax ka qabtay dhammeystirka qodobo kamid ah dastuurka dalka iyo daah-furnaanta doorashada dadweynaha, inkastoo uu weli ka taagan yahay muran xooggan iyo dood culus oo ay qabaan xubnaha mucaaradka dalka.

Sidoo kale waxa waxqabadka lagu soo qaaday guulaha ay dowladda federaalka ku tallaabsatay, sida qaadista cunaqabateynta hubka, dhammeystirka deyn cafinta dalka, ku guuleysiga kursiga aan joogtada ahayn ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iyo ku biirista urur goboleedka iskaashiga dhaqaalaha bariga Afrika

Hoos ka akhriso 10 qodob oo lagu soo koobay waxqabadka madaxweynaha ee saddex sano kadib:-

1-Xoreynta iyo xasilinta dalka

2-bilowga soo saarista khayraadka dabiiciga ah ee dalka

3-Dhammeystirka cutubyo ka tirsan dastuurka federaalka

4-Daahfurka hanaanka doorashooyinka dadweynaha

5-Qaadista cunaqabateynta hubka

6-Dhammeystirka deyn cafinta dalka

7-Xoojinta siyaasadda arrimaha dibadda iyo ku guuleysiga kursiga aan joogtada ahayn ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay.

8-Ku biirista urur goboleedka iskaashiga dhaqaalaha bariga Afrika

9-Dib u dhiska ciidamada iyo qalabeynta ciidamada Cirka ee Xoogga dalka

10-Hormarinta tayada waxbarashada dalka iyo kordhinta macalimiinta qaranka.

Dhuusamareeb (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa waxaa laga haleyaa khasaaraha ka dhashay duqeyn culus oo xalay ka dhacday deegaanka Cowswayne ee gobolka Galgaduud, halkaas oo ay fariisimo ku leeyihiin maleeshiyaadka kooxda Al-Shabaab.

Xogta ayaa sheegeysa in duqeynta si gaar ah loola beegsaday goob ay ku sugnaayeen maleeshiyaad ka tirsan kooxda oo lag diyaarinayay halkaas iyo gaadiid u yiilay xerada la duqeeyay.

Wararka ayaa sheegaya in illaa saddex gantaal ay diyaaradaha dagaalka la heleen xerada Al-Shabaab ee la beegsaday, waxaana ku gubtay ku dhowaad 5 gaari oo nooca dagaalka ah.

Sidoo kale dadka deegaanka ayaa soo wariyay inay arkayeey maydad iyo dhaawacyo laga soo saarayo xerada, taas oo muujineyso in khasaare xoogleh uu kooxda kasoo gaaray weerarkaasi.

Xaaladda ayaa haatan ah mid kacsan, waxaana sidoo kale Al-Shabaab ay jareen Internet-ka iyo isgaarsiinta, si aan macluumaad badan looga helin deegaanka Cowswayne oo ah halka lagu duqeeyay.

Dhanka kale, ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay dowladda federaalka iyo saaxibada caalamiga ah oo ku aadan duqeynta xalay ka dhacday halkaas ee lala eegtay Al-Shabaab.

Cowswayne ayaa kamid ah deegaannadii ay dib ula wareegtay kooxda Al-Shabaab, waxaana sanadkii 2023-kii ay ka fulisay weerar ay ku leysay askar iyo saraakiil muhiim ahaa oo ka tirsaan Xoogga dalka, kuwaas oo illaa hadda hadal hayo, maadaama uu noqday mid kamid ah weerarkii ugu khasaaraha badnaa ee ay la kulmaan ciidamada dowladda federaalka ah ee Soomaaliya

Al-Shabaab oo xilligaas sheegasho yaab leh kasoo saartay weerarkii Cowswayne waxa ay sheegtay inay ku dishay illaa 178 askari, sida ay hadalka u dhigtay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Cabdiraxmaan Xuseen Odawaa oo xalay loo doortay Xoghayaha Guud ee Xisbiga Cadaaladda iyo Wadajirka ee Madaxweyne Xasan Sheekh hoggaankiisa loo doortay ayaa ka hadlay xaflad uu galabta isku diiwaan-geliyey xisbigaas.

Odawaa ayaa warbaahinta la hadlay markii uu qaatay shahaadada diiwaan-gelinta urur siyaasadeed JSP ayaa sheegay in hadda kadib ay bilaabayaan ololaha doorashada.

Guddoomiyaha Guddiga Madaxa-banaan ee Doorashooyinka Qaranka ayaa shahaadada guddoonsiiyey urur siyaasadeedkaan oo xalay xafladiisa daah-furka lagu qabtay magaalada Muqdisho.

“Shaqo dheer kadib, waxaan maanta qaadanay shahaadadii urur siyaasadeed rasmi ah, hadda kadib guddiga doorashooyinka wuxuu noo fasaxay inaan bilowno ololaheena doorashada,” ayuu yiri Odawaa.

Sidoo kale, Odawaa ayaa sheegay doorashadaan ay muhiim u tahay dalka, isagoo siyaasiyiinta kale ugu baaqay inay axsaab sameystaan.

“Madaxweynaha markii hore waxaa la doortay isagoo hoggaaminaya UPD, mar kale wuxuu hadda doorasho gelayaa isagoo hoggaaminaya xisbiga Cadaaladda iyo Wadajirka, marka hadda kadib axsaabta ayaa lagu dagaalamayaa ee xisbiyo hala furto,” ayuu yiri Odawaa.

Guddiga Madaxa-Bannaan ee Doorashooyinka Qaranka iyo Soohdimaha ayaa maanta shahaaddada rasmiga ah ee ururnimo guddoonsiiyey urur-siyaasadeedyo cusub oo soo buuxiyay shuruudaha diiwaangelinta Ururrada.

Guddoomiyaha Guddiga Cabdikarim Axmed Xasan oo qudbad ka jeediyey Munaasabadda shahaadada lagu gudoonsiinaayey Ururrada cusub ayaa sheegay in Diiwaan-gelinta ururada ay ku eg tahay maanta oo ah 14-May balse ay jiraan ururro soo buuxiyey qaar ka mid ah shuruudihii looga baahnaa kuwaas oo wadada ku soo jira oo maalmaha soo socda ku soo dhamaystiridoona shuruudaha kale ee looga baahanyahay.

Madaxda Urur siyaasadeedyada maanta la guddoonsiiyay shahaaddooyinka ayaa dhankooda caddeeyay in ay diyaar u yihiin ka-qayb-galka doorashada Qof iyo Codka ah.

Hoos ka daawo Odawaa

Garoowe (Caasimada Online) – Madaxweynaha maamul-goboleedka Puntland, Saciid Cabdullahi Deni oo maanta khudbad jeediyay ayaa ka hadlay xaaladda siyaasadeed ee Soomaaliya, gaar ahaan arrimaha soo kordhay ee la xiriira doorashooyinka dalka ee 2026.

Saciid Deni ayaa si gaar ah uga hadlay shirkii soo dhammaaday ee Golaha Wadatashiga Qaran iyo xisbiga Xasan Sheekh ee xalay looga dhawaaqay magaalada Muqdisho.

Madaxweynaha Puntland ayaa si weyn uga horyimid xisbiga la dhisay ee Cadaaladda iyo Wadajirka, kaas oo ay ku mideysan yihiin madaxda maamullada iyo kuwa dowladda dhexe, isaga oo xusay in tallaabada la qaaday ay god-dheer kusii rideyso mustaqbalka dalka.

“Wixii xalay ka dhacay Muqdisho, marka eegto  xaalku wuxuu marayaa, islaanta indho la’aan hadaa ku ogeydeen dad cunimo ayeey ku darsatay“ ayuu yiri madaxweyne Deni.

Sidoo kale wuxuu ka hadlay shirkii Golaha Wadatashiga Qaranka, isaga oo sheegay in sababta uu diideen ay tahay burburinta Jubaland iyo kala qaybinta dalka, sida uu hadalka u dhigay.

“Shirkii NCC waxaan ku diidnay waa aragtaan maanta ma dadka leh Jubaland hala burburiyo baa wadajir ka shaqeynaya” ayuu mar kale yiri Saciid Deni.

Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo xalay magaalada Muqdisho looga dhowaaqay Urur Siyaasadeedka Caddaaladda iyo Wadajirka (JSP), waxaana guddoomiyaha iyo musharraxa xisbiga ah madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.

Sidoo kale Ra’iisul wasaare Xamza, madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen, guddoomiye ku xigeenka koowaad ee baarlamaanka Sacdiya Yaasiin iyo ra’iisul wasaare ku xigeenka dalka Saalax Axmed Jaamac ay ka yihiin ku xigeenno, halka xoghayaha guud-na loo magacaabay Xildhibaan Cabdiraxmaan Maxamed Xuseen Odowaa.

Waxaa kale oo xisbigan ku jiro madaxweynayaasha maamullada HirShabelle, Galmudug, SSC-Khaatumo iyo guddoomiyaha maamulka gobolka Banaadir oo xalay kasoo muuqday xafladda oo ka dhacday hoolka Sahal ee magaalada Muqdisho.

Soomaaliya ayaa haatan isku diyaarineyso doorasho qof iyo cod ah oo uu muran ka taagan yahay, kadib markii ay diideen Jubbaland, Puntland iyo xubnaha mucaaradka ee dalka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya, Xamza Cabdi Barre ayaa guddoomiyey kulanka Guddiga Sare ee Sanduuqa Nabadda iyo Xasilloonida Soomaaliya.

Sanduuqan oo ay hirgelintiisa Soomaaliya ka taageereyso Dowladda Talyaaniga, ayaa wuxuu muhiim u yahay qorshaha horumarinta qaranka, kaas oo ay ka shaqeynayso xukuumadda Dan-Qaran.

Ra’iisul Wasaare Xamza ayaa sheegay in barnaamijkani uu yahay mid horumarineed oo ku saleysan qorshaha qaran ee dowladda, isla markaana uu wax weyn ka tari doono tayeynta adeegyada aas-aasiga ah iyo horumarinta deegaannada laga xoreeyay kooxaha Khawaarijta.

Intii uu kulanka socday, waxa uu guddigu ansixiyay saddexdii mashruuc ee ugu horreyey ee hoos yimaada barnaamijka TPSS. Mashaariicdan ayaa dhammaantood diiradda saaraya xoojinta nidaamka caafimaadka aasaasiga ah ee Soomaaliya, lagana hirgelin doono deegaannada Jubbaland, Galmudug iyo Hirshabelle.

Sanduuqa Nabadda iyo Xasilloonida Soomaaliya ee (TPSS), waxaa maalgelinaya Dowladda Talyaaniga, waxaana hirgelinaya Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.

Shirkan uu guddigu maanta yeeshey ayaa waxaa ka qeyb-galay Danjiraha Dowladda Talyaaniga u fadhiya Soomaaliya H.E. Pier Mario Daccò Coppi.

Si kastaba, barnaamijkan ayaa looga golleeyahay in lagu dhiirrigeliyo nabadda iyo xasilloonida dalka, islamarkaana lagu xoojiyo adeegyada ay bixiyaan hay’adaha dowladda Soomaaliya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa dil argagax leh oo xalay sarkaal sare loogu gaystay magaalada Muqdisho, gaar ahaan degmada Hodan ee gobolka Banaadir.

Afhayeenka Booliska Soomaaliya oo ka hadlay dhacdadan ayaa xaqiijiyay dilka sarkaalka oo Gaashaanle Sare ahaa, laguna magacaabi jiray Cabdulqaadir Xuseen Cigaal.

Cabdifitaax Aadan Xasan ayaa sheegay in marxuumka lagu dhex-dilay gurigiisa, isla-markaana loola dhaqmay si ka baxsan bani’aadanimada. Sidoo kale, afhayeenka ayaa xaqiijiyay in lasoo xiray 5 eedeysane oo lagu tuhmayo dilka arxan darrada ee loo gaystay marxuum Cabdulqaadir Xuseen Cigaal,

“Xalay 10:00 habeenimo waxaa si arxan darro ah oo bani’aadanimada ka baxsan gurigiisa dhexdiisa loogu dilay Gaashaanle Sare marxuum Cabdulqaadir Xuseen Cigaal, waxaana loo hayaa illaa 5 eedeysane oo 100% la tuhmaayo inay ku lug leeyihiin,” ayuu yiri afhaayeenku.

Dhanka kale, Afhayeenka Booliska Soomaaliyeed ayaa faah-faahin dheeri ah ka bixiyay dhacdooyin kale oo ka dhacay Xamarjajab, wuxuuna sheegay in saaka rag burcad ah ay isku rasaaseeyeen degmada Xamarjab, ayna iska dileen mid kamid ah, halka uu dhaawac soo gaaray mid kale.

Cabdifitaax ayaa sheegay in ragga dagaalamay ay isku qabteen taleefoono ay kasoo dhaceen dad shacab ah, kadibna iyaga dhexdooda ay isku gaysteen dil iyo dhaawac.

“Saaka aroortii marka saaladda subax laga soo baxay kadib waxaa saddex eedeysane oo lagu raadjoogay oo dhacay moobeello ay leeyihiin muwaadiniin Soomaaliyeed iyo isla iyagii oo sarqaansan, iskuna khilaafsan wixii ay soo dhaceen kadibna is rasaaseyn ka dhex-bilaabatay waxaana halkaas lagu dilay mid kamid ah, halka uu dhaawacmay mid kale oo gacanta lagu hayo,” ayuu yiri afhayeenka booliska Soomaaliyeed.

Sidoo kale wuxuu ka hadlay dil kale oo ka dhacay isla degmada Xamarjajab, kaas oo loo gaystay marxuum Mahad Cabdiraxmaan Axmed, wuxuuna sheegay in loo soo qabtay afar eedeysane. Dilkaas wuxuu tilmaamay inuu ka dhacay aagga iskuulka Raage Ugaas, uuna ka dhashay khilaaf soo kala dhex-galay 4 eedeysane, kadibna uu kusoo dhamaaday dilka marxuumka.

“Isla Xamarjajab sagaalka May abaare 1:00 habeen saq-dhexe waxaa eeriyada Raage Ugaas khilaaf ku bilowday afar eedeysane oo hubeysan qaarkood oo shacab ah muran dhex-maray wuxuu kusoo dhamaaday in uu ku geeriyoodo marxuum Mahad Cabdiraxmaan Axmed, gacan ku dhiiglihii iyo eedeysanayaashii kale waa lasoo xiray,” ayuu sii raaciyay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Siyaasiyiinta mucaaradka oo goordhow soo saaray bayaan culus ayaa ka hadlay tallaabadii u dambeeyay ee uu qaaday madaxweyne Xasan Sheekh, gaar ahaan dhsimaha xisbiga Cadaaladda iyo Wadajirka ee xalay lagu dhowaaqay.

Mucaaradka oo mideysan, ayna ku jiraan madaxweynayaal iyo ra’iisul wasaareyaal hore ayaa soo saaray go’aan ka kooban 7 qodob oo ay uga hadleen xaaladda siyaasadeed ee dalka iyo arrimaha doorashooyinka ee 2026.

Ugu horreyn waxa ay sheegeen in la burburiyay Madashii wadatashiga qaran, kadib dhismaha xisbiga cusub ee Xasan Sheekh, waxayna tilmaameen in loo beddalay kooxeysi.

Sidoo kale waxa ay dalbadeen in la’isugu yimaado wadatashi deg-deg ah oo laga soo qayb-gelinayo bulshada, kaas oo ay ugu yeereen in lagu samata bixinayo dalka.

Madaxweynaha ayay sidoo kale ku booriyeen inuu ka waantoobo inuu dagal ku wajaho Jubaland, maadaama haatan ay soo kordheen xaalado cusub oo labada dhinac ah.

Waxaa kale oo ay xubnaha mucaaradku soo dhoweeyeen go’aankii Mareykanka uu ku diiday qodobadii kasoo baxay shirkii golaha wadatashiga qaran ee ka dhacay magaalada Muqdisho, kaas oo sii huriyaya xiisadda siyaasadeed ee ka taagan dalka.

Dhinaca kale, waxay farriin deg-deg ah u direen madaxda Koonfur Galbeed, HirShabelle iyo Galmudug oo ay ugu baaqeen inay xurmeeyaan shacabka, ayna qabtaan doorashada, maadaama uu ka dhamaaday muddo xileedka.

Ugu dambeyn waxay ka hadleen musuq ay sheegeen inuu ka dhex jiro hay’adaha dowladda iyo dhul boobka socda, iyaga oo QM ugu baaqay inay dabagal ku sameyso arrimahaasi.

“Kalitalisnimada, ku takrifal awoodda, musuqa iyo maamul-xumida baahsan, faquuqista siyaasadeed iyo caddaalad-darrada waxay shacabka ku ridday quus iyo rajo la’aan sababtay in ay lunto kalsoonidii ay ku qabeen dowladda, waxayna nuxuusisay taageeradii beesha caalamka, iyadoo fursad u abuurtay kooxaha argagixisada ah” ayaa lagu yiri bayaanka.