Masuuliyiinta Maamulka Banaadir u qaabilsan dhinaca amaanka ayaa qorshaynaya sidii Muqdisho ay ugu samayn lahaayeen howlgalo gur guri ah kaas oo Amaanka Caasimada lagu adkaynayo.

Gudoomiye ku xigeenka dhinaca Amaanka maamulka Gobolka Banaadir Warsame maxamad Xasan(Warsame joodax oo warbaahita la hadlay ayaa sheegaya in baaritaanadan ay ka qabsoomayaan Muqdisho oo dhan guryaha ku yaala.

Waxaa uu ku micneeyay Gudoomiyahaha howlgalkaan mid qashin saar ah taas oo uu kala jeedo kooxaha gabaadka ka dhiganaya Guryaha kana Mid ah kuwa amaandarida ka gaysanaya Caasimada.

Warsme joodax ayaa carabka ku dhuftay kooxaha qaraxyada iyo dilka ka gaysanaya Muqdisho inay ku jiraan degmooyinka 17-ka ah ee Dowlada ay maamusho.

Hadalka Maamulka Banaadir ayaa waxaa uu yimid iyadoo Xaalada amaan ee Muqdisho maalinba si ay tahay.

Iyada oo ay jirto burburkii nidaamka daryeelka caafimaadka kadib sanado badan oo khilaaf ah, ayaa tiro yar oo xarumo caafimaad ah oo Muqdisho ku yaala sida isbitaalada Banaadir, Madina iyo Keysaney, ay sii wadaan in wali shaqaynayaan, caafimaad bilaash ahna siinayaan dadka maxaliaga ah.

Luul Maxamed, oo ah madaxa qaybta caruurta iyo dhamlada ee Isbitaalka Banaadir, oo ah mid ka mid ah isbitaalada ugu waawayn Muqdisho, ayaa sheegtay in isbitaalku uu bixiyo adeegyo caafimaad oo bilaash ah, siiyana kumanaan haween iyo caruur ah oo ay hayso nafaqo dari.

“Maalin walba, waxaan qabanaa boqolaal dad oo xanuunsan, intooda badana ay yihiin caruur ay hayso xanuuno kala duwan, sida shuban, jadeeco iyo nafqo dari, waxaanan siinaa adeegyo caafimaad oo bilaasha ah,” ayay  tiri.

“Iyada oo la fiirinayo macluumaadka ay hayso Hay’ada Caafimaadka Aduunka, ayaa xadka nafaqo darida caruurta iyo ku dhinta dhalmada ee Soomaaliya ay aad u saraysaa,” Mohamud ayaa sidaas sheegtay. “Tobankii haweenba, mid ayay soo food saartaa dhimasho wakhtiga uurka ama dhalida, sidoo kale, shantii caruurba oo ka yar da’da 5 ayaa mid ka mid ah ay haysaa nafaqo dari aad u daran.”

Muqdisho iyo agagaarkeeda, boqolaal kun oo dadka wadanka gudihiisa ku barakay (IDPs) ayaa ku nool xerooyin tan dhaafay, taas oo keenaysa xaalado ay ku faafi karaan cudurada la is qaadsiiyo.

“Jadeecada iyo shuban biyoodka ayaa ku badan xeryaha IDP ee Muqdisho sababta oo ay ugu wacan tahay yaraanta biyo cabitaan oo nadiif ah iyo xaaladaha musqulaha oo xun,” Maxamuud ayaa sidaas tiri.

Maxamuud Cabdi, oo ah xirfadle dhakhtar oo guud, kana shaqeeya Isbitaalka Banaadir, ayaa sheegay in cuduro badan oo la daawayn karo sida malaariyada ay ku badan yihiin wadanka. “Soomaalida ayaa u dhimanaya sababo la xidriira cuduro si sahal ah loo daawayn karo, sida shubanka, malaariyada iyo jadeecada, sababata oo ah ogaanshaha nooca cudurka oo hoosaysa taas oo ka imaanaysa la’aanta qalab wax lagu baadho ama dhakhaatiir aan tayo lahayn oo ku shaqaynaya,” Cabdi ayaa sidaas sheegay.

Qalabka oo gabaabsi ah iyo xirfadlayaal caafimaad oo tayo leh

Axmed Xasan, oo ah maamulaha Isbitaalka Zamzam ee ay Masaaridu gacanta ku hayso, ayaa sheegay in xarumaha caafimaad ee Muqdisho ay haysato daawo yari iyo qalabka aasaasiga ah.

“Waxaa jira baaba’ ka jira xarumaha caafimaadka ee Muqdisho,” Xasan ayaa sidaas yiri. “Tirada isbitaalada dawlada iyo kuwa khaaska ah ee magaalada ka hawl gala, halkaas oo ay ku nool yihiin in ka badan 2.5 milyan, kama badna 13 isbitaal, intooda badana ay haysato yaraan xaga daawada muhiimka ah si loogu daawaayo dadka xanuunsan iyo kuwa dhaawaca ah kuwaas oo isbitaaladu ay helayaan iyaga oo tiro badan.”

Xasan ayaa sheegay in Isbitaalka Zamzam ee Masaarida ee ku yaala xaafada Madiina ee Muqdisho ay bixiso daawayn bilaasha ah iyo adeego caafimaad oo naf joojin ah ayna siiso in ka badan 200 oo qof maalin walba.

Wuxuu sheegay in tirada xirfadlayaasha caafimaad ee tayada leh ee wadanka joogta aya aad u yar tahay sababta oo ah dhakhaatiir badan ayaa wadanka ka tagay kadib markii ay dawladii dhaxe burburtay sanadkii 1991.

“Wakhtigan hada lagu jiro, qiyaastii waxaa Soomaaliya jooga 250 dhakhtar oo tayo fiican leh, waxaa kale oo jooga 860 kalkaaliyayaal caafimaad iyo 116 umuliso oo kaliya,” ayuu yiri.

“Wadan ay haysato adeegyada caafimaadka oo hooseeya, tababarka shaqaalaha caafimaadku waa lama huraan,” ayuu yiri. “In badan oo shaqaalaha caafimaadka ah oo wadanka jooga waxay u baahan yihiin tababar si ay u hormariyaan xirfadahooda kadibna ay naf u badbaadiyaan.”

Ururka Dhakhaatiirta Carabta ayaa u soo diray koox dhakhtaro ah Soomaaliya sanadkii hore, si ay isbitaalada iyo xarumaha caafimaadka ee wadanka uga shaqeeyaan, ayna u tababaraan dhakhaatiirta Soomaaliya, Xasan ayaa yiri. “Tababarka iyo horumarinta xirfadaha kuwa ka shaqeeya caafimaadka ayaa ah waxyaabaha daruuriga ah ee Soomaaliya looga baahan yahay,” ayuu yiri.

“Duniya Cali Axmed, oo madaxa ka ah adeegyada caafimaad ee Isbitaalka Madiina ee Muqdisho, kaas oo qaabila bukhaan socodka aadka u dhaawacan, ayna taageerto Hay’adda Caalamiga ah ee Laan Qayrta Cas (ICRC) ayaa sheegtay in tirada bukaan socdka uu isbitaalku qabanayo ay mar marka qaarkood ka badan tahay awoodiisa.

“Dhawrkii sano ee la soo dhaafay, markii ay dhibaatadu kor u soctay, Isbitaalka Madiina ayaa qaabilayay tiro badan oo bukaan socod ah maalin walba,” ayay yiri. “In kasta oo ay dhibaatadii hoos u dhacday Muqdisho, ayaa Isbitaalka Madiina uu wali qabanayaa labaatameeyo dad ah oo dhaawac ka soo gaadhay qaraxyo, xabado, shilal baabuur iyo xaalado kale.”

Waxay sheegtay in ICRC ay ugu deeqday alaabo caafimaad iyo qalab qaliin isbitaalka, tababaraana shaqaalaha caafimaadka iyo farsamayaqaanadoodaba, bixiyaana mushaharkooda.

Isha: Sabahi

Qormadani waa mid kamid ah silsiladdii taxanaha ahayd ee raddinta shubbahaatka lagu marin habaabiyey umaddeenna caamada ahi ee aanan diinba aqoon mid Islaam iyo mid kale toona, waxayna daba taal qormooyin raddin shubaha ahaa oo aanu ku raddineynay nin magaciisa kusheegay Hassan Colhaye.

Hassan Colhaye wuxuu kaga duwan yahay ragga asaaggiisa ahi ee la duufsaday isagu wuxuu soo bandhigay jahligiisii, weliba qoraallo cajiiba oo aanan mudneyn inaan ka hadla ama aan soo copyeyo ayuu inoo soo direy. Kama hagran doonna innagu haddaynu nahay walaalahiis inaanu u hiilinno oo aan xaqa u iftiiminno si uu uga badbaado cadaabta Alle, waayo waxaa inoo muuqata inaanu aqoonba agtiisu la marinin, oo weligii dhigaal aanu marin dhawaq mooyee.

Intaa haddaan uga gudbo, qormadan waxaynu maanta ku raddin doonnaa shubbaha aad la wada yaabi doontaan haddii aad maqashaan. Waa waxaydaan weligiin horey u maqal, kutub Islaamna aanan ku oollin.

Waxaa iman doonto su’aal ah halkee buu waxani ka keenay Colhaye? Mise muxuu u weydiin waayay kuwii usheegay beentan halka ay kaga taal Islaamka si uu kula dooda Islamka iyo dadkiisa? Intaba wuu ku kadsoomay innaguna sidii la inooga bartay, xaqaan u iftiimineynaa innagoo kaashanaya Allaha Raxmaanka ah, saa hadduu hanuun la doono wuu hanuunin, haddii kalena xaabada Jahannamuu noqon doonaa!!.

Wuxuu inoosoo qorey qormadani aanan illaa hadda fahamsaneen meeluu ka keenay:

Tan koowaad ee diinta ku saabsan, waa sidan: Ma ogtahay in Maxamad iyo Allah ay hal shaqsi wada yihiin? Waxaan annagu ogeyn, Soomaali haddaan nahay, Maxamad waa nabi, Ilaahay baana soo dirsaday. Waa been taasi, waxbana kama jiraan. Maxamad iyo Allaah waa isku halka nin ee Maxamad oo magiciisa runta ah oo uu ahaa Qutham. Maxamad wuxuu ku yimid magac beddelasho, micneheeduna waa “the Praised One” kii suubbanaa ama ammaannaa! Magiciisa runta Qutham, micnihiisu waa “Kii dilnaa ama yasnaa, ama liidanaa!” Qutham waa cagsiga ama beddelka Maxamad, kii dulleysnaa vs. kii ammaannaa.

Ugu horreyn hadalka ah Ilaahay iyo Muxammad (NNKH) waa isku mid.. Adeer caqiiqadaasi Islamku maqabo, nebi Muxammadna (NNKH) wixii uu dadka kala dagaallay ayay ahayd in Alle cid kale lala wadaajiya, wuxuuna ina baray in Alle keli yahay, aanu waxba dhalin, lalana dhalan, isaguna la dhalin. Haddii aad doonta aqri suuradda gaaban ee sha’niga weyn leh ee Al Ikhlaas.

Caqiidada Thaaluuthka ah ee masiixiyadda weeye midda aaminsan Allaah iyo Ruuxul Quddus iyo wiilka (Nebi Ciise). Taasoo runtii ay fahmi la yahiin masiixiyiinta caqliga lihi oo ay ku wareeraan markay maqlaan waxaas oo kale. Saddex shaqsi oo hal ah oo haddana aanan hal qof ahayn waa midda keentay in carruurta yar yar lagaga ilaaliya aqrinta Baybalka.

Meelo badan oo Quraanka kamid ah buu Ilaahay ku fadeexeeyey Yahuudda iyo Masiixiyiinta asagoo Ilaahay Yahuudda ku dhalleeceynaya dhagartooda iyo madax adeygooda kuna lacnaday sababtaasi, Masiixiyiintuna wuxuu ku dhaleeceeyey inay la wadaajiyeen nebigiisa Ciise oo ay uga dhigeen inay isla yahiin Ilaahyo oo misna mar kale uu yahay wiilkii Ilaahay (wuu ka hufan yahay Alle waxa ay kusheegeene).

Sidaa daraaddeed waxaan ku oranayaa halmeelna kama soo heleysid diinta Islaamka meel ay ku amarto in Alle nebi ama ma’aalik lala wadaajiyo, iskaba daaye in Muxammad (NNKH) yahay!!.

Sidaa daraaddeed waa wax lagu qosla waxa aad tiri, oo aad loola yaabo, meel ay ku qoran tahay koonkanna ma jirta, xataa masiixiyadda aad sheeganaysa ayaanay ku qorneyn in Muxammad (NNKH) iyo Alle hal yahiin. Diin kasta iyo cid kasta ayaana ka marqaati ah in nebi Muxammad (NNKH) wixii uu la dagaallamay ay ahayd waxa aad adigu immika kusheegeysa.

Waxaa marka is weydiin mudan, waxani halka aad ka keentay? Haddii laguusoo aqriyey maxaad u weydiin weysay maraajiicda laga soo min guuriyey waxani? Way ku dulleeyeen runtii kuwii waxaasi kuu soo aqriyey, aakhirana ahal kuuma noqon doonaan, oo jid xun bay kuu horseedeen haddaadan ka toobad keenin oo aadan xaqa Islaamka usoo noqonin. Waxa waliba oo Islaamku lagaaga sheegay waa caksigeeda, sidaad horey ugu aragtay raddintii shubbahaadka ee ciwaannadii hore.

Wax waliba oo aad Islaamka ku sheegtay oo aad isleedahay ku liid, ama ku dur nebinnimada nebi Muxammad (NNKH) waa wax aanan ku qorneyn Islaamka, bal’ee Baybalka ku dhigan, oo Masiixiyiinta iyo Yahuuddu fasho.

Maantana waxaad keentay caqiidadii Thaaluuthka ahayd ee Masiixiyadda aaminsanayd inaad Islaamka ku durta, ama aad ku tilmaanta nebi Muxammad (NNKH) wixii aad Ciise ku tilmaamaysay.

Martabadda Ciise uu Islaamku gaarsiiyey Baybalku ma gaarsiinin, halka hooyadii Maryama Baybalka lagu caayay, ama looga shakiyey Yuusuf An Najaar inuu ka sineystay, Quraanku wuxuu ku tilmaamayaa Catraa Al Batuul, suurad dhan ayuuna Ilaahay ku sharfayaa magaceeda.

Baybalka Axdigii hore 17 mar oo qura ayaa laga helayaa magaca Maryam, halka Axdiga cusub laga helaya 1 mar oo qura. Ma taqaan inta mar ee magaca Maryam laga helaya kitaabka Quraanka? Waa 38 mar. Labo jibbaar tirada Baybalka lagu xusay magaca Maryam.

Kitaabka Quraanka waa hal, Maryamana waxaa lagu xusay 38 mar, Baybalkuna waa dhowr iyo toddobaatan kutub, Maryamana waxaa lagu xusey 18 mar.

Diintaas weeye midduu inoo keenay nebi Muxammad (NNKH) ee ay ku liidday Yahuuddu markay iska dhex arki waysay ama ay ka heli weysay wixii ay rabtay. Alle baa og halka uu risaaladiisa dhigaya iyo cidduu u dhiibaya. Haddii aad adigu nacayb aad u qabto Carab uga baxday diinta Islaamka, Alle wuxuu risaaladii ugu dambeysay diimaha ku sharfay Carab. Quraankuna waa Carabi.

Haddaan intaa ka gudbo, caqiiqada thaaluuthka ee aad la timidayna aan dib kuugu celiya, bal aan markanna ka hadla qodobka xiga ee aad leedahay Muxammad (NNKH) waxaa la oran jirey Quthum magacana isagaa baddashay.

Ma xumo!!.

Laakiin aan mid kuweydiiyee!! halkee baad tanna kasoo heshay? Waa runtii war ullaaban qofkastoo Muslim ah amaba aan dhahee Masiixi ah, waayo waa wax aanan lagu xusin kitaabka Quraanka iyo xadiis tooni waxa aad lasoo shirtagaysa, cid si cad ugu tuhuntayna majirta walaa Muslim, walaa Masiixi. Waxaan ku tusayaa maantay inay ku heleen dad cadaw kuu ah oo kusoo indha tiray.

Haddii wax laguu sheego, oo waxaasi ay noqdaan been aanan sal iyo raad toona lahayn, oo habayaraatee meel ay ku dhigan tahay aanay jirin, waxaad ogaataa markaasi dadkii kuu sheegey waxaasi inay yahiin cadawgaada.

Bal ka warran magaca Muxammad wuxuu ahaa magac dhowrsoon oo Ilaahay ka dhowray cid kale nebigiisa hortii in loo bixiya. Mataqaan yaa ubixiyey magaca Muxammad? Siirada haddii aad aqirada waad ogaan lahayd. Aan kuusheegee waxaa u bixiyey awoowgiis Cabdil mudallib. Haddii aad ku laabato kutubbada siirada oo dhan waad soo heleysaa xaqiiqada warkayga.

Qof maalintuu dhashay loo bixiyey Muxammad, siduu markuu weynaado u qaadanayaa magaca Muxammad, oo magac aanan jirin aad dusha ugu saartay? Maalinna kol ay ku tahay looguma yeerin magaca Quthum iskaba daa in loo yaqaannaye.

Nebi Muxammad (NNKH) wuxuu inoo sheegey inuu leeyahay magacya badan, magaca keliya ee markuu dhashay loo bixiyeyna waa Muxammad. Magacyada uu inoo sheegey waxaa kamid ah ”Al Mukhtaar (mid la doortay), Maaxi (mid xaqa ku tira baadilka), Daahaa, Axmed, Mustafaa, Al amiin, iwm”.

Magacyada wanwanaagsan ee nebiga (NNKH) marna kama soo dhex saareysid wax la yiraahda Quthum. Magaca saxda ah ee nebi Muxammad (NNKH) awoowgiisa u bixiyey waa midka Ilaahay uu inoo sheegey in kutubbadii hore (Towraadda, Zabuurta iyo Injiisha) lagu dhigey ee nebiyadii hore dadkoodii ugu bishaareeyeen, iyagoo xusaya magaciisa.

Illaa maantadan Ilaahay ma diidin inkastoo ay ku falaadeen Baybalka oo ay tirtireen magacii Muxammad inta badan haddana in laga helo waa ogalaaday. Haddaad eegto kitaabka la yiraahda

Song of Salamon/Gabaygii Sulayman cutubka 5d faqrada 16d. Waxay oranaysaa sidan

16. Afkiisu aad iyo aad buu u macaan yahay, oo isaga dhammaantiis waa mid aad loo jecel yahay. Gabdhaha reer Yeruusaalemow,

Tani waa turjumada caanka ah ee dunida ee loo yaqaan King Jemes, waana qeybta tootoosinka ee kama dambeysta Baybalka ah. Luuqadda engriiska ayaa laga soo turjumay. Xitaa ta Carabiga sidan ayay u qoran tahay.

Laakiin haddaad eegto kan luuqadda Hebrew-ga (Cibriga), waxaad arkaysaa in meesha immika turjamada King Jemes lagu baddalay oraahda ah ”waa mid aad loo jecel yahay”, in sideedii uu ugu yaala magacii xaqiiqda ahaa ee halkaasi ku dhignaa markii hore, kaasuna waa magaca Muxammad.

Waa tan xaqiiqada ayadoo Cibri ah

“Cheeko mame tah kim, vechulo Mohamad-im. Zeh doudi, Me zehre he, beyna Jeruzalem”

(Songs of solomon 5:16)

Waa kan naskii oo sida cibriga asalka u qoran

טז חִכּוֹ, מַמְתַקִּים, וְכֻלּוֹ, מַחֲמַדִּים; זֶה דוֹדִי וְזֶה רֵעִי, בְּנוֹת יְרוּשָׁלִָם.

Haddii aad rabto gal webkan, uu ku daabacan yahay Baybalka oo cibri iyo english ah. Waa kan hoose

http://www.mechon-mamre.org/p/pt/pt3005.htm

Xasuusnoow nasku waa Songs of Solomon 5: 16d. Isagoo english ah ayuu ku hor dhigan, laakiin sidii aan horey kuugu sheegey luuqadda englishka marka lagu macneynaya naskaasi kalmadda si sax ah looma macneyn, balse waxay ku macneeyeen ”beloved”, mid la jecel yahay iyagoo ka tiray xaqiiqdii magaca Muhammad. Waa kan sida ay ugu macneeyeen u fiirso!!

16 His mouth is most sweet; yea, he is altogether lovely. This is my beloved, and this is my friend, O daughters of Jerusalem.’

Si aad u hubiso qiyaanada luuqadda englishka ahi, gal google translate, kadib kadooro luuqadda cibriga oo lagu turjumaya luuqadda aad rabto. Waxaa kuusoo baxaya magaca Muhammad oo aanan la turjumin oo sidiisa ah. Haddii ay ku macneyn lahaayeen oraah ah ”mid la mahadiya”, way noqon lahayd magacii Muxammad oo la macneeyey, laakiin Beloved ayay ku macneeyeen!!.

Calaayatakulli xaal, waxaa laga yaabaa inaad is weydiineyso Muhammad-IM. Garannay Muhammad-, ee IM maxay ka dhigan tahay?

IM- waa kalmad yar oo cibri ah, badanaana ma samayso macno in wax lagu dara mooyaane, waa sida kalmadda Carbeed ee yaa oo kale. Haddii yaa!! aad tiraahda macno ma samayn karta, laakiin haddaad ku darta Allaah, waxay noqoneysaa Yaa Allaah!!. Ereyga IM, sidoo kale wuxuu tilmaamaa sharaf, marka ay magacyada wanwanaagsan ay isugu wacayaan ayayna aad u isticmaalaan.

Matalan Yahuuddu Ilaahay waxay tiraahdaa ILOH, laakiin marka ay baryayaan waxay ku baryaan ILOHIM. Waxay ku daraan ereyga IM, oo macna qurxoon iyo sharfid ay ula jeedaan.

Sidaa daraaddeed bay marka aayaddan aqrinayaan ay aad ugu khushuucaan iyagoo Muhammad-im oranaya.. Macnaha Muxammadoow!! oo kale.

Intaa haddaynu ka gudubno, magaca Muxammad, Quraanka kariimka ahi waxaa lagu sheegey 4 mar, suuradda Aali Cimraan mar, suuradda Al Axzaab mar, suuradda Muxammad mar, suuradda Al Fatxina mar. Mar kalena waxaa lagu sheegay magaca Axmed suuradda Al Saf.

Marka shanaad ee lagu sheegey suuradda Al Saf, waa marka uu Alle ka warramaya in Ciise uu qoomkiisa ugu bishaareeyey nebi isaga bacdigiisa iman doona oo la yiraahda Axmed. Sabab Axmed? Muxuu u oran waayay Muxammad?

Tani waxay ku tusineysaa mucjisada Quraanka, iyo inuu ka yimid xagga Allihii joogay waqtigii Ciise iyo waqti kasii horreeyayba. Waqtigii Ciise, wuxuu ahaa waqti ka horreeyay waqtiga nebi Muxammad (NNKH).

Macnaha Muxammad waa mid la mahadiyay!!. La mahadiyey!! ogow waa ficil tegey, laakiin Axmed macnaheedu muxuu yahay? Axmed waa mahadin iyana laakiin waxay tilmaamaysaa ficil soo socda, ama iman doono, Soomaali ahaanna wuxuu noqonayaa macnaha Axmed mid la mahadin doono

Axmed= mid la mahadin doono!!.. Macnaha waa wax iman doono.

Muxammad= mid la mahadiyey!! macnaha waa ficil tegey waala mahadiyey.

Macnaha ahaan waa marka aynu macneyna labada magac ee Carbeed, waa ficil soo socda, iyo ficil tegey.

Sidaa darteed baa Ciise wuxuu dadkiisii usheegayaa inuu iman doono gadaashiis nebi la mahadin doono. Alle oo waqtigaasi la joogay, kahorna joogay baa inooga qisoonaya wixii Ciise uu kula hadlayay saaxiibadiisii xawaariyiinta, oo inoo sheegaya wixii uu Ciise yiri si toos ah, taasoo muujineysa in Quraankani uu ka yimid xagga Allaha jiri jirey ee weli jira ee misna jiri doono.

Dhanka Quthum, magacyada nebiga kama mid ahayn magacaasi, xitaa kunyadiisu ma ahayn Quthum sida aanu horey usoo tilmaannay. Laakiin waxaa jirey wiil uu dhalay nebiga adeerkiis oo la oran jirey Quthum. Waxaa dhalay Al Cabbaas bin Cabdel mudallib.

Sida aad soo qortay waa Quthum, macnaha qaaf godan marka loo eego Carabi ahaan, sida aad ku macnaysayna maahan, xaqiiqada macnahiisa.

Qaamuuska Carbeed ee la yiraahda Al macaani wuxuu qorayaa Quthum, oo ah qaaf godan in loola jeeda qofka maalka badan bixiya, wuu sii macneynayaa oo wuxuu oranaya Quthum waxaa loola jeedaa deeqsi. Sidoo kale wuxuu oranayaa waa qofka inta cunta jarjara (muufo iyo wax lamida) u qeybiya dadka.

Dhanka kale waxaa jira Qitham, oo ah qaaf hoos dhaban, mana u baxsadaan badanaa Carabta magacaan, waxaana uu ku macneynayaa qaamuuska Al macaani qof socod gaaban yacni tartiib socde.

Si kastaba intaan ka dib waxaan rajaynayaa in wax badan aad ka ogaatay xaqiiqada magaca Quthum iyo magaca Muxammad (NNKH). Sidoo kale waxaan fili inaad ogaaday sida laguu soo qalday. Arigtada xaqa ka dibna majirta wax aanan ahayn raacid ama baadi noqosha, waxaana Ilaahay kaaga baryayaa inuu qalbigaada ifiya oo aad dareenta gefka ay cadawgaasi kaa galeen iyo sida ay kuu lumiyeen jahli dartiisa, waxaa kaloo iga talo ah inaad dib ugu laabato aqrinta diinta islaamka, waayo uma muuqatid nin habo yaraatee aqriyey diinta Islaamka, maxaa yeelay waxaad soo min guurineysaa wixii Baybalka ku yaallay oo aad dabeeta ku dureysaa Islaamka iyo nebigeenna suubban (NNKH).

Towfiiqdana Allaa iskaleh.

Raddin Shubbaha ah – Nebi Muxammad (NNKH) wuu dagaalamay!!

Muxuu Nebi Muxammad (NNKH) u guursaday Ca’isha? (Raddin shubaha)  

RADDIN SHUBAHAAT- (Muxuu NEBI MUXAMMED (NNKH) u guursaday Zaynab Bint Jaxshi RC?)

RADDIN SHUBAHAT- (Dilkii Khulufa’u Rashidiin & Dagaalkii Jamal).

WQ: Mohammed Tahir Abdi
Email: [email protected]
______________________________
Afeef: Qormadani waxay u gaar tahay qoraha iyo webka caasimada.net, lama daabacan kara idan la’aan.

Qaar kamid ah haweenka Soomaaliyeed ee ku dhaqan Gobolka Banaadir, ayaa gudoomiyaha Gobolka Maxamuud Axmed Nuur Tarsan waxay ku eedeeyeen inuu faragalin kuhaayo oo uu kala geynayo haweenka qaranka Soomaaliyeed.

Xaawo C/laahi Qayaad, oo horay uga tirsaneed xilibaanadii KMG ahaa ee dalka soo maray ayaa sheegtay in maalmahaan haweenka qaranka ay ahaayeen kuwo is qilaafsan islamarkaasna qolo qolo ushirayay, Xaawo ayaa gudoomiye Tarsan ku eedeeysay inuu qaar katirsan haweenka uu maalmahaan si gaar ah ula shirayay.

“Gobolka Banaadir, horta waa goboleena, waa garbaheena laakiin beryahaan waxaan aragnay gaar gaar usocod, haweenka Soomaaliyeed lakala faquiuqo, degmooyinka loo soo bixiyo la’amro, haweenka Soomaaliyeed waa laba gabdhood oo sinan, waxa weeyaan Aqligu inuu shaqeeyo ayaa lo baahanyahay, waxaa loo baahanyahay in la dhexdhexaadiyo, maahan in qof lala safto gudoomiyaha waxaan leenahay noqo qoortii labada dhinac udhaxeeysay, haweenka Soomaaliyeedna ha’ukala eexan” ayay tiri Xaawo C/laahi Qayaad.

Haweenka qaranka Soomaaliyeed ayaa maalmihii ugu danbeeyay waxaa soo baxayay qilaaf aad uxoogan oo kadhex jiray, haweenka ayaa kala doortay labo gudoomiye, mid walbana waxay ku doodeeysaa in iyada ay tahay gudoomiyaha xaqa ah islamarkaasna ladoortay.

Sida muuqata haweenka Soomaliyeed ayaa hada u muuqda kuwo lamid noqday siyaasiyiinta Soomaaliyeed ee looga bartay is qabqabsi siyaasadeed iyo in xil laysku qabsado.

Madaxwaynaha Dowlada Jabuuti Cismaaciil Cumar geele ayaa deeq waxaa uu soo gaarsiiyay Haweenay Soomaaliyeed oo ku nool Muqdisho dhashayna Afar Caruur ah.

Safiirka Jabuuti u fadhiya Soomaaliya Dayib dubad Rooble  ayaa warbaahinta u sheegay lacagtaan loo soo marsiiyay haweenaydan dhashay Afarta caruur Safaarada Jabuuti ee Soomaaliya.

Waxaa uu sheegay Dayib in lacagtan ay soo dhiibtay Marwada koowaad ee Madaxwaynaha Jabuuti Khadro Maxamuud Xeyle isagoo cadadka lacagahaas ku tilmaamay 5,000$.

Marwada Madaxwaynaha ayaa sheegtay in lacagtan ay ugu tala gashay Xaliimo Maxamad Cabdi oo muqdisho ku dhashay Afar caruur ah midna waa uu ka dhintay.

Waa ay ugu Mahad celisay Xaliimo Maxamad gar gaarka ugu yimid Madaxtooyada Jabuuti.

Luis Suarez ayaa isku difaacay inuusan dhulka isku tuurin si uu u helo Gool ku laad ama laad xor ah, iyadoo waayadaan xidiga dalka Uruguay lagu dhaleeceynaayey inuu istuuro si ay garsoorayaashu Rigoore ugu dhigaan.

Suarez ayaa kooxdiisa Liverpool u dhaliyey goolkii barbaraha ay Chelsea kula wadaageen dhibcda wuxuuna waayadaan fure u ahaa gool dhalinta Reds isagoo ilaa iyo haatan u dhaliyey sideed gool.

“Jiliin kuma sameeyo xerada ganaaxa, kubada cagta waan ku shaqeystaa, in la iga been abuuro waa wax sumcad darro ah mana ahan cadaalad,” ayuu yiri weeraryahanka xulka Uruguay.

“Daraasad la sameeyey wax sheegeysaa inaan ka mid ahay weeraryahanada ugu badan ee hela laadadka xorta ah, laakiin waan qaadanayaan go’aanada garsoorayaasha, sababtoo ah waa bini’aadam diidaya qaladaadka.

“Waan aqbalayaa dhaleeceyta la iisoo jeediyo laakiin dhibku waa in dadka intooda badan aysan aqoon wax ay igu dhaleeceeyaan taasna waa mid aanan raali ka aheyn.”

W/Q: Ahmed jaangoan

E-mail: [email protected]

Caasimada — Somalia.

Didier Drogba ayaa sharaxay sababtii keentay inuu ka tago Chelsea wuxuuna sheegay in kooxdu ay dooneysay inay dhiig cusub kusoo darto ciyaaryahanadeeda ka dib markii ay ku guuleysatay Koobka kooxaha Yurub.

Drogba  ayaa ka tegay Stamford Bridge isagoo ku biiray kooxda Shiinaha ka dhisan ee Shanghai Shenhua ka dib markii uu dhaliyey goolku laadkii guusha ay Chelsea UEFA Champions League uga qaaday Bayern Munich bishii May.

34 jirkaan heerka caalami ee dalka ivory Coast ayaa sheegay inuu doonayey inuu joogo Blues balse aysan kooxdu la gaarin wax heshiis is faham ah taasoo ku dhalisay inuu ka hayaamo galbeedka London.

“Ahmiyadeydu waxay aheyd inaan joogo Chelsea oo aan ku dhameysto xirfadeyda ciyaareed, heerka ugu sareeya, laakiin kooxda ayaa dooneysay inay keento dhiig cusub,” ayuu u sheegay France Football.

“Sidaas darteed bilo ayaan wada xaajood ku jirnay mana aanan gaarin wax is afgarad ah.

“Waxaan dalab ka helay Shanghai balse waan ka laba-labeeyey hadana waan ka laba-labeeyey. Ugu dambeytii waxaan raacay talada tababaraheygii hore ee Le Mans kaasoo igu waaniyey inaan u dhaqaaqo China.

“Waxaan qaatay go’aan ah inaan kooxda ka tago ka hor Finalkii Champions League, xitta ilaa waqtigaan heshiis uma aanan saxiixeen.

“Hadii aanan koobka ku guuleysan laheyn ma garanaayo sida aan uga jawaab celin lahaa. Guusha ayaa igu caawisay inaan ka tago. Waxay aheyd waqtiga saxda ah oo aan tegi lahaa.”

W/Q: Ahmed jaangoan

E-mail: [email protected]

Caasimada — Somalia.

Kooxo aan la garanayn cida ay yihiin ayaa waxaa ay xaafada Suuqa Xoolaha ee magaalada Muqdisho  ku dileen sadax ruux oo shacab ahaa  kana mid ahaa dadka deganaa halkaas.

Dadkaan ayaa waxaanan loogu simin kaliya dil oo waa la gowracay waxaana maydkooda ay maanta yaalaan Xaafadaas oo degma ahaan hoostaga degmada heliwaa.

Dilkaan gowraca sadaxda qof ayaa ka dhigaya kii Afaraad oo gowrac ah oo laga fuliyo Suuqa Xoolaha oo ay dagan yihiin ciidamada dowlada iyo Amisom.

Howlgalkii caadigi ahaa oo marka dil uu dhacao kadib la samayn jiray ayaa ka socda maanta xaafadaas kaas oo marka dilka uu dhaco ay sameeyeen Ciidanka.

Dowlada Soomaaliya ayaa ka dacwootay Xukuumada Kenya, waxeyna Dacwadaas u gudbisay Qaramada Midoobey ayadoo Kenya ku eedeeneyso in ay faragalin ku heyso arrimaha gudaha ee Soomaaliya.

Safiirka Soomaaliya u fadhiya Qarama Midoobay ayaa raboor Dacwa ah Farta ka saaray X/Qoramada Midoobay Banki Moon.

Safiirka ayaa Kenya ku Edeeyey in ay Qalalaase ku hayso xasiloonida siyasada Soomaaliya waxayna hurineysaa Fidno Colaada iyo isku dir Bulshada Soomaaliyeed.

Maalintii Shalay ayee aheyd markii u Danjiraha Soomaaliya u fadhiya Midowga Yurub Mudane Nuur Cadde u Gudbiyey Midowga Yurub ashtako ka dhan ah dawlada Kenya oo ay Soomaaliya uga cabaneyso Faragalinta Kenya.

Dowladda Soomaaliya ayaa Sadexdii Todobaad oo la soo dhaafay aad u saluugtay ilduufka Siyasadeed ee Dawlada Kenya oo ku wajahan Degaanka Jubbada Hoose iyo Magaalada Kismaayo kuwaas oo ah Dhul Soomaaliyeed Maamulkeeduna u xil ka saaran yahay Dawlada iyo Dadka Soomaaliyeed ee ku dhaqan Degaankaas.

Isha: KON

Madaxweynaha Jamhuuriyada Soomaaliya Xasan Shiikh Maxamuud, ayaa shalay gelinkii danbe waxa uu lakulmay xilibaano katirsan baarlamaanka Soomaaliya oo uu kala hadlay sidii xukuumada cusub lo taageeri lahaa islamarkaasna codka kalsoonida loo siin lahaa.

Xilibaanada madaxweynaha uu la kulmay waxay ahaayeen, xilibaano maalmihii danbe muran kaqabay qaabka loo soo dhisay xukuumada Cusub, waxaa jirta in is afgrad muhiim ah uu dhexmaray madaxweynaha iyo xilibaanadaas waday mooshinka kadhanka ah xukuumada RW Saacid.

Qaar katirsan mudanayaashaas oo xalay warbaahinta lahadlay ayaa waxay qireen inuu jiro wadahadal iyo is afgarad dhexmaray iyaga iyo madaxweynaha islamarkaasna ay sii socon doonaan wadahadaladaas, xilibaanadan ayaa sheegay in gudi ay iska xuleen ay shalay galab lakulmeen madaxweynaha.

Xilibaanadan ayaa waxay sheegeen in muhiimada koowaad ay tahay in laga wada hadlo qaab dhismeedka xukuumada iyagoona ka dhawaajiyay in labada dhinac waa madaxweynaha iyo gudiga xilibaanada in is afgaradkooda meel wanaagsan uu marayo.

Maalmihii ugu danbeeyay ayaa waxaa soo baxayay in qaar kamid ah xilibaanada ay dood iyo muran kakeeneen qaabka loo soo xulay xukuumada Cusub waxayna xilibaanadan hada wadaan mooshin kadhan ah xukuumada RW Saacid.

Illaa hadda, raysul wasaare Cabdi Faarax Shirdoon iyo xukuumadiisa, mudada usbuuca banaan jooga ah ayaa dadaal adag ugu jira inay meesha ka saaraan caqabadaha waaweyn ee durba isku hor gudbay kuwaasoo ay ugu muhimsan yihiin labo waxyaabood oo muuqda waqtigan;-

Waxaa jirta mucaaradad ka imaaneysa beelaha aan helin wasiirada (gaar ahaan kuwa ka dhex muuqda baarlamaanka) ee saameyntan ku yeelatay xildhibaanada codka laga fili lahaa.

Arintan waa tan ugu weyn ee hadda hurdada u diiday RW Saacid iyo tobankiisa wasiir oo habeen kasta qaabilaad iyo casho usameeynaya xilibaano odayaal, siyaasiyiin iyo cid kasta oo saameyn yeelan karta si caqabadan ka imaaneysa qabiilada looga gudbo.

AC Milan ayaa ka aamusan mustaqbalka Massimiliano Allegri ka dib markii ay Fiorentina 3-1 uga talaabsatay ciyaar ka dhacday Stadio Giuseppe Meazza waxaana loo arkaa inuu mar kale riski galay mustaqbalka tababaraha.

Macalinka laftiisa ayaa sheegay inaysan kooxdu aheyn mid isku aadan ka dib guul darradii Viola, laakiin guul daradii gurigooda ayaa mar kale kasii fogeysay farqiga dhibcaha.

Madaxweyne ku xigeenka Milan Adriano Galliani ayaan marnaba meel iska dhigin inuu difaaco tababaraha, laakiin xaqiiqada ayaa ah inuusan la hadlin saxaafada ka dib guul daradii Viola waxaana ay wararka xanta ahi sheegayaan in arinka lala sugaayo madaxweynaha kooxda Silvio Berlusconi ka hor inta aan warbixin laga soo saarin mustaqbalka Allegri

Hadii la ceyriyo, ka dib ku xigeenkiisa Mauro Tassotti ayaa ka bedeli doona booska.Milan ayaa ku jirta kaalinta 13aad ee Serie A iyadoo aragta xaalad aysan weligood ku bilaaban horyaalka.

W/Q: Ahmed jaangoan

E-mail: [email protected]

Caasimada — Somalia.

Arsene Wenger ayaa diirada saaran doona Janaayo marka uu suuqu furmo weeraryahanka Manchester City Edin Dzeko ka dib markii uu lasoo baxay waayo mucjisa leh si uu ugu cusbooneysiiyo weerarkiisa uu kala qeyb  galayo usoo bixitaanka Champions League.

Gunners ayaa dhibaato ka heysataa dhanka weerarka iyadoo cabsi laga qabo inay sanadkaan ka mid noqon weydo afarta koox ee ugu sareysa England Premier League, waana sababta ay u doonayaan inay dhiig cusub kusoo daraan kooxda. Wenger ayaana doona inuu si qaas ah isaga dhiso dhanka weerarka.

Tababaraha Faransiiska ah ayaa diiradu u saaran tahay sedax weeraryahan, Dzeko oo uu doonayo inuu kasoo wato Sky Blue, weeraryahanka Athletic Bilbao Fernando Llorente oo diidan inuu qandaraaska u kordhiyo kooxdiisa iyo weeraryahanka Atletico Madrid Adrian Lopez ayaa sidoo kale ku jira liiska ninka reer France.

Arsenal ayaa sidoo kale 9 milyan ku dalban doonta ciyaaryahanka garabka uga ciyaara Crystal Palace Wilfried Zaha. Balse gudoomiyaha Palace Steve Parish ayaa xidigaan ku qiimeeya 20 milyan oo ginni waxaana la rumeysan yahay inay 15 milyan noqon karto qiimo ku filan kooxda Championship-ka.

W/Q: Ahmed jaangoan

E-mail: [email protected]

Caasimada — Somalia.

Milkiilaha Chelsea Roman Abramovich ayaa diyaar u ah inuu Bank-ga u jebiyo ciyaaryahanka qadka dhexe ee kooxda Everton Marouane Fellaini, isagoo Janaayo ku dalban doona 30 milyan oo ginni. Sida uu qoray wargeyska Sunday People.

Xidiga dalka Belgium ayaa si aad ah uga dhex muuqday kooxda David Moyes wuxuuna dhaliyey lix gool xilli ciyaareedkaan isagoo goolkiisii ugu dambeeyey shabaqa kasoo taabsiiyey sabtidii kooxda Sunderland oo marti ugu aheyd Goodison Park Stadium.

Hadaba maalqabeenka u dhashay dalka Ruushka ee iska leh Chelsea ayaa isha ku haya inuu Fellaini keeno gegeda Stamford Bridge si uu ugu kabo qadka dhexe ee Blues.

Tababaraha Chelsea Roberto Di Matteo ayaa doonaya in kooxdiisa dhiig cusub lagu soo daro marka Janaayo uu furmo suuqa kala iibsiga ciyaartoyda, wuxuuna 24 jirkaan u arkaa mid dabooli kara baahida qadka dhexe ka heysata Chelsea.

Saxiixiisu midda kale ee uu faa’iidada ku leeyahay waa dhirikiirka waana ciyaaryahan dhirirkiisu yahay 6ft iyo 4inches kaasoo sidoo kale ku fiican kubada dhaadheer iyo koontaroolka. Wuxuuna leeyahay awood uu kubada ku xajisto.

Chelsea ayaa horay ula soo saxiixatay Eden Hazard, Oscar, Victor Moses, Marko Marin iyo  César Azpilicueta waxaana ku baxay aduun dhan 79.5 milyan oo ginni, tiiyoo ay hada wadada ugu jirto Fellaini.

W/Q: Ahmed jaangoan

E-mail: [email protected]

Caasimada — Somalia.

Xidiga kooxda Barcelona Lionel Messi ayaa jebiyey rikoorkii goolasha ee ciyaaryahankii hore ee xulka Brazil Pele, xilli uu boqorka kubada cagta dhaliyey 75 gool keliya hal sano.

Ninka reer Brazil ayaa ka dambeeyey Gerd Muller, oo 85 gool hal sano u dhaliyey Bayern Munich iyo West Germany keliya 60 kulan oo uu saftay 1972dii.

Si kastaba, 25 jirkaan reer Argentina ayaa lala jeer shabaqa soo taabtay kulankii ay guul darrada bideen Mallorca axadii.

Messi ayaa 76 gool ku dhaliyey 59 kulan. Ninka sedaxda mar ku guuleystay Ballon d’Or ayaana markiisii afaraad ee isku xigta doonaya inuu jeebka ku rito.

W/Q: Ahmed jaangoan

E-mail: [email protected]

Caasimada — Somalia.

Bankiga horumarinta Africa The African Development Bank (AfDB)¸ayaa eegaya suurta galnimada ah inuu maal geliyo dhismaha Highway isku xiri doona dalalka Kenya iyo Somalia.

Bayaan lasoo saaray kadib kullan dhex maray madaxweynaha Kenya Muwai Kibaki iyo wafti ka socday AfDB oo uu hogaaminayay Dr. Donald Kaberuka, oo ka dhacay Nairobi ayaa lagu sheegay in labada dhinac ay ka xaajoodeen sidii Bankiga uu ku maal gelin lahaa waddadaas, oo qeyb ka ah dib u dhiska Somalia.

“Madaxweyne Kibaki ayaa uga mahadnaqay AfDB kaalinta ay ku leedahay gobolka iyo maal gelinta horurmarka ka socda” ayuu lagu yiri bayaanka.

Kaberuka ayaa dhankiisana uga mahadnaqay Kenya wax uu ugu yeeray kaalinta ay ku leedahay dib usoo celinta nabadda Somalia.

Waxa uu sheegay in Bankigiisa uu go’aan kama dambeys ah kasoo gaari doono dhismaha Highway-gan uu uu ku tilmaamay mid muhim u ah labada dal ee Somalia iyo Kenya.

Dagaal qasaaro gaystay ayaa magaalada Muqdisho waxaa uu ku dhexmaray Ciidamada ka wada Tirsan Dowlada Soomaaliya.

Ciidamada Booliska iyo kuwa Nabad Sugida ayaa waxaa uu dagaalka ku dhexmaray Saldhiga bari ee degmada Cabdi Casiis ee gobolka banaadir.

Dagaalka ayaa waxaa uu yimid kadib markii Ciidamada Nabadsugida ay soo xireen rag katirsan Dowlada oo dhacayay dad shacab ah waxaana intaa ka dib ay geeyeen Askartaas Saldhiga Cabdi Casiis,balse askartii Saldhiga ayaa ku soo jeestay Nabad sugida oo hubka ka qaaday.

Intaa ka dib waxaa ay soo wateen Ciidamada hubka laga qaaday kuwa kale oo nabad sugida  waxaana dagaal  xoogan uu ka dhacay Saldhiga.

Risaastaas waxaa ku dhintay Sarkaal ka tirsan Dowlada oo lagu magacaabo Cali  Maxamad Xasan Sandheere waxaana ku dhaawacmay labo Boolis iyo hal nabad sugid.

Xukuumadda cusub ee Ra’iisul-wasaare Cabdi Faarax Shirdoon Saacid ayaa wali dadaal dheer ugu jirto sidii ay u heli lahayd in baarlamaanku ansixiyo, kaddib markii ay shalay ka baaqsatay inay baarlamaanka horkeento barnaamijkeedda siyaasadeed.

Baaqashadaasi ayaa lagu macneeyay kaddib markii ay soo baxeen inay jirto diidmo ka imanaysa xildhibaananda qaarkood oo iyagu watay mooshin ka dhan ah xukuumadda, kaasi oo ay ku dalbanayaan in golaha wasiiradda la soo dhameystiro inta aan la baarlamaanka la hor-geyn.

Madaxweynaha Soomaaliya ayaa isagu wada sidii uu xildhibaannadan uga dhaadhicin lahaa inay xukuumadda ansixiyaan isla markaana ogolaadaan tirada golaha wasiiradda, isaga oo la kulmay qaar ka mid ah xildhibaanada wada shirqoolka ka dhanka ah xukuumadda.

Madaxweynaha iyo guddiga ka socday xildhibaannadan ayaa maanta kulmay, kuwaasoo soo madaxweynaha u gudbiyay qoraal ay ku sheegeen in sida uu qabo qodob ku jira dastuurka xukuumadda la soo dhamaystiro intaan loo raadin ansixin.

Haddaba kulankasi waxaa  Idaacadda VOA uga warramay, Maxamed Nuurani Bakar oo ka mid ahaa xubnihii maanta la kulmay madaxweynaha.

Dhageyso Wareysiga

Mudanayaasha Baarlamanka ayaa maanta kulankoodii caadiga ahaa waxaa ay ku yeesheen Magaalada Muqdisho,waxaana kulankan looga dooday nuqulo kamid ah xeer heesoodka.

Waa fadhigii 21 aad oo  Baarlamanka ,waxaaana shir gudoominayay Gudoomiyaha Baarlamanka Maxamad Sheekh Cismaan jawaari

Mudanayaasha ayaa qodob qodob ugu dooday dhamaan qaybaha oo uu ka koobnaa xeer hoosaadka  iyadoo dhamaadka shirka gudoomiyaha Baarlamanka uu kaga digay xildhibaanada Baarlamanka arrin uu sheegay inuu ku arkay maalmihii u dambeeyay.

Waxaa uu gudoomiyaha uga digay Mudanayaasha Baarlamanka inay yareeyaan ka hadalka Idaacadaha maadama laga yaabo in arintaas ay kicin karto Xiisad dagaal.

Jawaari waxaa kale oo uu ugu digay inaysa ka hadlin arinta Barnaamij siyaasadeedka Xukuumada ee wali aan la horgayn Baarlamanka.