25.7 C
Mogadishu
Friday, June 27, 2025

Al-Shabaab oo gaadiid ku gubay Sh/Hoose iyo sababta

0

Afgooye (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeelaha Hoose ayaa sheegaya in manta xaalad adag ay ka taagan tahay waddada xiriirisa degmooyinka Wanlaweyn iyo Afgooye, kadib markii ay weeraro ka fuliyeen maleeshiyaadka Al-Shabaab.

Sida uu sheegay mid kamid siyaasiyiinta kasoo jeeda deegaanka oo la hadlay Radio Kulmiye, maleeshiyaadka kooxda ayaa gubay gaadiid ay lahaayeen shacab oo ku safrayay waddadaasi.

Gaadiidka la gubay ayaa qaarkood siday dhuxul, halka sidoo kale dhacdadaan lagu gubay mootooyin kor u dhaafayo illaa 10, kadib markii ay gacanta ku dhigeen maleeshiyaadka kooxda.

“Waxaa la gubay gawaari siday dhuxul iyo 12 mooto marka dhibaato xooggan ayaa ka jirta waddada xiriirisa Wanlaweyn iyo Afgooye” ayuu yiriq mid kamid ah siyaasiyiinta kasoo jeeda deegaanka.

Sidoo kale wuxuu sii raaciyay “Haddii gawaari la gubaayo wax la afduubanaayo cidda sameyneyso waa ka war haysaan waa qoladaas Al-Shabaab,”.

Dhinaca kale wuxuu eedeyn culus u jeediyay maamulka gobolka Shabeelaha Hoose oo uu tilmaamay inuu indhaha ka laabtay dhibaatada ka jirta waddadaasi oo go’an, cabsi laga qabo weerarada Al-Shabaab darteed.

“Illaa hadda guddoomiyaha gobolka Shabeelaha Hoose iyo ku xigeennadiisa wax ka hadlay ma jiraan, xiittaa labada maamul ee degmooyinka Wanlaweyn iyo Afgooye”.

Shabeelaha Hoose ayaa kamid ah meelaha ay ku xoogan tahay kooxda Al-Shabaab, waxaana badanaa ay kasoo abaabushaaa weeraro ay qaarkood ka fuliso Muqdisho.

Trump oo saxiixay amaro culus oo midkood Mareykanka looga saarayo xubinnimada…

Washington (Caasimada Online) – Dhowr saacadood kaddib marki loo dhaariyay xilka madaxweynaha 47-aad ee Mareykanka, ayuu madaxweyne Donald Trump xalay fiidkii saxiixay tobnaan wareegto madaxweyne oo kala duwan.

Qaarkood ayuu ku hor saxiixay ilaa 20,000 ka mmid ah taageerayaashiisa oo isugu tagay xalay garoonka kubadda koleyga ee Caiptal One Arena ee magaaladan Washington D.C.

Amarrada sharci ee uu illaa haatan saxiixay Trump ayaa kala ah;

1. Cafinta dhamaan dadkii ku eedaysnaa kiiskii 6-dii Janaayo ee rabshadii xarunta baarlamaanka sanadkii 2021-ka.

2. Ka bixitaanka xubinnimada hay’ada caalamiga ah ee caafimaadka aduunka (WHO).

3. Xiritaanka xuduudaha Koonfureed ee Mareykanka.

4. Ka bixitaanka heshiiskii xakamaynta isbedelka cimilada aduunka ee Paris.

5. Joojinta aqoonsiga Mareykanka ee ay heli jireen caruurta ku dhasha dalka ee aan waalidkood sharciga ku joogin Mareykanka (Birth Citizenship). Tani ma saameynayso haddii waalidku sharci haysto, keliya waxay khusaysaa ilmaha ay dhalaan waalidka sharci darada ku jooga dalkaasi.

6. Ka qaadista cuna-qabataynta madaxweyne Biden uu kusoo rogay maamulka Netanyahu.

7. Mamnuucida dadka aan lahayn jinsiga asalka ah ee (lab iyo dhedig) ee kamid noqoshada milatariga iyo laalitaanka amarkii Biden ee u garbinayay luudka.

8. Joojinta hawlaha qaxootiga lagu keenayo Mareykanka.

9. Mukhalasiinta dadka tahriibiya iyo kooxaha daroogada soo galiya Mareykanka oo argagixiso shisheeyo loo aqoonsado.

10. Hirgalinta wasaarad cusub oo lagu magacaabo wasaaradda xaqiijinta shaqooyinka dowladda.

Tobankaan amar ee Trump soo saaray ayaa qeyb ka ah ku dhowaad 200 bayaan amar madaxwayne ah, kuwaas oo dhamaantood saamayn ku leh siyaasadda caalamka ee Mareykanka iyo tan gudahaba.

Somali President to receive prestigious award at Davos

DAVOS, Switzerland – Somali President Hassan Sheikh Mohamud is set to receive the Africa Presidential Leadership Award at the World Economic Forum in Davos, Switzerland.

According to an announcement from Villa Somalia, the presidential palace, the accolade recognizes his efforts in advancing peace, stability, and economic development in Somalia.

The award highlights President Mohamud’s leadership in addressing Somalia’s complex challenges, including conflict resolution, economic recovery, and nation-building. His participation in Davos also provides a platform to showcase Somalia’s progress and outline plans for future growth.

Peace and economic recovery

President Mohamud has prioritized peacebuilding and economic reform since assuming office in May 2022 for his second non-consecutive term.

His administration has worked to stabilize regions affected by conflict, strengthen governance, and attract international investment. These efforts have positioned Somalia as a key player in the Horn of Africa.

A significant milestone under his leadership was Somalia’s recent qualification for debt relief under the Heavily Indebted Poor Countries (HIPC) Initiative. This achievement in December 2023 marks a major step toward economic recovery, unlocking access to international financing and enabling the government to invest in critical infrastructure and public services.

During his visit to Davos, President Mohamud is expected to deliver a keynote address focusing on Somalia’s economic potential and the government’s plans for sustainable development. Key sectors such as energy, agriculture, and telecommunications are expected to feature prominently in his discussions with global leaders and investors.

Strengthening international partnerships

The World Economic Forum offers Somalia a unique opportunity to strengthen its ties with the international community. President Mohamud is scheduled to hold bilateral meetings with global leaders and stakeholders to discuss enhanced cooperation and investment opportunities.

Somalia’s strategic location along the Indian Ocean and its untapped natural resources make it an attractive destination for foreign investment. However, challenges such as insecurity, political fragmentation, and climate change remain significant hurdles.

President Mohamud is also expected to highlight Somalia’s vulnerability to climate change, which has exacerbated humanitarian crises in the country. Recurring droughts and floods have displaced millions, threatening livelihoods and food security.

In his engagements, the President will likely call for increased international support to build resilience and adapt to the impacts of climate change. This includes funding for infrastructure projects, disaster preparedness, and sustainable development initiatives.

Somalia risks political turmoil, Farmajo warns

MOGADISHU, Somalia – Somalia is facing heightened political uncertainty, with former President Mohamed Abdullahi Farmaajo warning that the country is entering a “dangerous” phase following a disputed election announcement by the national electoral body.

In a statement issued this week, Farmaajo, who served as president from 2017 to 2022, expressed deep concerns that the current political climate could lead to “instability” and undermine national security. The former leader strongly criticized election plans that he claims are not inclusive and lack consensus.

Farmaajo: “Path to Political Setback”

“Our country has entered a political phase surrounded by many dangers that could lead to a political setback, harm the unity of the country, and cause political turmoil that could undermine the nation’s security,” Farmaajo stated.

The former president, popularly known as “Farmaajo,” has been a vocal critic of current President Hassan Sheikh Mohamud’s administration, particularly regarding proposed constitutional amendments and electoral reforms.

These reforms have been a point of contention between the federal government and some regional states, notably Puntland and Jubaland.

“We have repeatedly warned that any non-inclusive change to the Constitution, which is the only thing that holds the Somali people together, could lead to the disappearance of the legitimacy upon which government institutions are built,” Farmaajo added.

He argued that the Constitution should be the basis for consensus.

The crux of the dispute lies in the electoral process. Farmaajo accuses President Mohamud of pushing for an election that he “unilaterally devised and manages,” a move that the former president believes fails to reflect the country’s political reality.

“The election law, the political parties law, and the election commissions are a process that involves the constitutional institutions, the Federal Member States, and the political leadership,” Farmaajo emphasized.

“Therefore, President Hassan Sheikh Mohamud’s continued insistence on holding an election that he has devised and managed is a step that does not reflect the political situation in the country and could lead to a political setback and turmoil that can be avoided.”

Call for national dialogue 

The former president’s statement further called for a united front among regional governments, former national leaders, and members of both houses of parliament to initiate a national dialogue.

This dialogue, he suggests, is crucial to address the current political situation and avoid “political uncertainty and harm to the unity of the country.”

“Amending the Constitution and holding elections without the participation of Puntland, Jubaland, and the country’s political leadership can only be interpreted as the leadership in power having no regard for the unity and solidarity of the country, which is the national responsibility for which they were elected, and that they have prioritized their personal interests over the common good,” Farmaajo asserted.

A fragile political landscape

Somalia has long struggled with political instability, clan-based conflicts, and the persistent threat of the al-Shabaab Islamist insurgency. The country operates under a complex federal system, with power shared between the central government and federal member states.

The current political tension comes amidst ongoing efforts to finalize a provisional constitution, which has been a work in progress since its adoption in 2012.

The proposed amendments, including changes to the electoral system, have been met with resistance from some regions, particularly Puntland, which has declared itself autonomous from the federal government’s constitutional reform process.

Jubaland, another key regional state, has also expressed reservations about the proposed changes, leading to a widening rift between Mogadishu and some regional administrations.

President Hassan’s stance

President Hassan Sheikh Mohamud, who served as president from 2012 to 2017 and was re-elected in 2022, has defended the electoral reforms necessary for strengthening democracy and ensuring a more inclusive political process.

His administration has emphasized the importance of moving forward with the elections as a crucial step toward consolidating the country’s fragile state-building efforts. However, details on his specific response to Farmaajo’s recent statement are yet to emerge.

The escalating political dispute in Somalia will likely attract attention from the international community, which has invested heavily in supporting the country’s stabilization and development.

The United Nations, the African Union, and various Western partners have consistently called for dialogue and consensus-building among Somali stakeholders to ensure a peaceful and democratic transition.

DF oo Sacuudiga la gashay heshiis fursado badan siinaya Soomaalida shaqo doonka ah

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirrada shaqada ee dowladaha Soomaaliya iyo Sacuudiga ayaa bishii December ee sanadkii hore kala saxiixday heshiis dhigaya in Soomaaliya shaqaale u dirto dalka Sacuudiga.

Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada JFS Soomaaliya Yuusuf Maxamed Aadan ayaa sheegay in labada dal ay ku heshiiyeen in nidaam ka duwan kuwii hore ee shaqaalaha Soomaalida loogu diri jiray Sacuudiga hadda loo maro, kaas oo waafaqsan shuruucda shaqaalaha ee caalamiga iyo kuwa labada dal u yaalla.

“Dowladda Soomaaliya waxay Sucuudiga u direysaa shaqaale cusub, markii hore waa loo diri jiray, inkasta oo uusan ahayn heshiis rasmi ah, khaladaad badan ayaa dhici jiray oo dadkii meesha la geeyo aysan xaquuqdodi helin, kufis iyo qaladaad kale oo badan ayaa jiray, hadda wixii ka horeeyey wasaaraddu door kuma lahyen,” ayuu yiri wasiir Yuusuf Maxamed Aadan.

Wasiirka ayaa sidoo kale sheegay in qaladaadkii laga galay shaqaalaha Soomaalida ah ay keentay liiska Shirkadihii qaladaadas sameeyey ay dowladda u soo gudbisay safaaradda Soomaaliya, taasi oo keentay in labada dal ay galaan heshiis rasmi ah oo lagu dhowrayo xuquuqda shaqaalaha.

Wuxuu intaa raaciyey in xilligii hore ay shirkado si gaar ah loo leeyahay oo labada dal ka shaqeeya ay iyagu lahaayeen doorka shaqaalaha Soomaalida ee loo dirayo Sacuudiga, balse shirkadaha Soomaalida ee howshaas qabanayey ay ahaayeen kuwo sharciyo ka haysta wasaaraddda shaqada iyo arrimaha bulshada Soomaaliya.

“Shirkaddo Sacuudi ah ayaa heshiis la gali jiray kuwa Soomaaliya jooga, marka kuwa Soomaalida ah ayaa dadka ay raadsanayeen Sacuudiga gaynayey, taas hadda meesha waa ka baxaysaa, waxaana arrimahaan toos uga wada shaqeynaya labada dowladood,” ayuu yiri Wasiirka Shaqada Soomaaliya.

Guddiyo labada dhinac ah iyo wasaaradda ayuu sheegay wasiir Yuusuf inay la soconayaan hubinta in dadkaas ay ku shaqa galayaan nidaamka heshiiska.

“Markii hore waxaa dadku ku shaqayn jireen laba shaqo oo ah darawalnimo iyo xamaali, basle hadda waxaa loo furay in dadka Soomaaliyeed ku shaqayn karaan sida dadka dalalka kale xirfado ku shaqayn karaan,” ayuu yiri Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Soomaaliya.

Wuxuu sidoo kale sheegay in hadda heshiiskan dhigayo in dadka sharciyadooda ay haynayaan shirkadaha Sacuudiga ee u xilsaaran shaqo gelinta, halka xiligii hore ay ka qaadi jireen dadka ay u shaqaynayaan.

“Dadku inta aysan bixin waxaa la barayaa xaqa uu leeyaha, xaqa lagu leeyahay iyo nidaamka Sacuudiga, Wasaaraddu waxay magacowday u qaabilsane, qof kasta xogtiisa waa haynaa,” ayuu yiri wasiir Yuusuf.

Wuxuu intaas raaciyey in qofka shaqaalaha la cadayn doono xaqiisa iyo mushaaarkiisa inta uusan ka bixin Soomaaliya, “Qofku maba baxaayo wasaaradda ayaa haysa heshiiska,” ayuu yiri wasiir Yuusuf.

Sidoo kale wasiirka ayaa sheegay in la dhisay nidaam App ah oo qofka u ogolaanaya inuu cabashadiisa ku soo gudbiyo haddii uu dhibaato kala kulmo halka uu u shaqaynayo, kaas oo ay helayaan safaaradda Soomaaliya ee Sacuudiga iyo wasaaradda shaqada iyo arrimaha bulshada Soomaaliya.

“Qofka waxaa la gey doonaa Sacuudiga, inta uu joogo dalkaas mushaarkiisa ayuu qadanayaa, isagoon nus doollar ka isticmaalin oo wadankiisa ku soo celin karaa, caymis caafimaad ayuu leeyahay, fasax caafimaad ayuu leeyahay, gunno ayuu leeyahay, siddeeed saacadood ayuu shaqaynayaan, cunnadiisa iyo meesha uu seexanayo qofka uu u shaqaynayo ayaa laga rabaa,” ayuu yiri wasiirka shaqada iyo arrimaha bulshada Soomaaliya Yuusuf Maxamed Aadan.

Trump oo caawa la wareegay xilka iyo tallaabooyin culus oo uu qaadayo

Washington (Caasimada Online) – Donald Trump ayaa loo dhaariyay madaxweynaha 47-aad ee Mareykanka Isniinta maanta, isagoo ballan-qaaday “kacaan caqli saliim ah “, wuxuuna xilka la wareegay iyadoo Jamhuuriyiintu ay maamulayaan labada gole ee sharci dejinta Mareykanka.

Trump, oo ka gudbay isku day xil ka xayuubin, eedeymo dambiyo iyo labo isku day dil si uu ugu guuleysto Aqalka Cad, ayaa si deg deg ah u howlgali doono kadib munaasabadda caleemo-saarka, isaga oo soo saari doona amaro madaxweyne oo kala duwan.

Waxaa amarradaas ka mid ah kuwa la xiriira sugidda amniga xuduudda, dhameynta shaqaaleysiinta ku saleysan jinsiga ee dowladda federaalka iyo kuwa kale.

Waxa uu ku dhowaaqay bilowga “xilli cusub oo xiiso leh oo guulo qaran ah” maadaama “mowjadaha isbedelka ay dalka ka socdaan,” sida laga soo xigtay qaybo ka mid ah khudbadiisii caleemo-saarka.

Awaamiirta fulinta ayaa ah tallaabada ugu horreysa ee uu Trump ugu yeeray “dib u soo celinta dhamaystiran ee Ameerika iyo caqliga saliimka ah.”

Cimilo qabow darteed ayaa keentay in dhaarinta loo raray gudaha Capitol Rotunda – markii ugu horreysay muddo 40 sano ah.

Xarunta Capitol, madaxweyne ku xigeenka JD Vance ayaa markii hore lagu dhaariyay, isaga oo uu dhaariyay garsooraha Maxkamadda Sare Brett Kavanaugh.

Trump ayaa ku xigsaday daqiiqado ka dib, isaga oo isticmaalaya laba bible oo mid ay leeyihiin qoyskiisa iyo kii lagu dhaariyey madaxweyne Abraham Lincoln 1861-kii, waxaana dhaariyey garsooraha ugu sarreeya maxkamadda sare John Roberts.

Munaasabadda ayaa waxaa ka qeyb-galay maal-qabeeno ay ka mid yihiin; Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Tim Cook and Sundar Pichai, iyo sido kale Elon Musk oo aad ugu dhow Trump.

Caleema-saarka Trump waxa ay xaqiijisay dib u soo laabasho siyaasadeed oo aan horey uga dhicin taariikhda Maraykanka.

Afar sano ka hor, waxaa loo codeeyay in laga saaro Aqalka Cad intii lagu jiray burbur dhaqaale oo uu sababay cudurka dilaaga ah ee COVID-19. Trump wuu diiday guul-darradiisa, wuxuuna isku dayay inuu xukunka ku dhegnaado.

Waxa uu taageerayaashiisa ku amray in ay socod ku maraan xarunta Congress-ka xilli ay sharci-dajiyayaashu ansixinayeen natiijada doorashada, taasoo dhalisay rabshado sababay in ay carqaladeeyaan dhaqankii dalka ee ahaa in si nabad ah xukunka loogu kala wareego.

Laakin Trump waligiis ma lumin gacan ku hayntiisa xisbiga Jamhuuriga mana niyad jabin kiisas dambiyeed oo lagu soo oogay iyo laba isku day dil, wuxuuna si awood leh uga adkaaday kuwii la loolamayey, kuna guuleystay doorashada.

Xasan iyo Xamza oo isku mari la’ tallabo culus oo Kenya kadib safarkii A/Madoobe

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa ka carootay tallaabadii ay dowladda Kenya dalkeeda ugu fasaxday hoggaamiyaha Jubbaland Axmed Maxamed Islaam (Madoobe), kaasi oo Sabtidii gaaray magaalada Nairobi.

Kenya waxay Axmed Madoobe ka caawisay in waxba kama jiraan laga soo qaado waarankii soo qabashada ahaa ee dhawaan ay dowladda Soomaaliya dul dhigtay hoggaamiyaha Jubbaland.

Madaxweyne Xasan Sheekh iyo ra’iisul wasaare Xamza Cabdi Barre ayaa la sheegay inay deg-deg iskaga wareysteen nuuca ay noqon karto jawaabta dowladda Soomaaliya ee la xiriirta safarka Axmed Madoobe ku tegay magaalada Nairobi, balse waxaa lasoo dusiyay inay go’aan weyn gaari waayeen.

Ra’iisul Wasaare Xamza waxaa la wariyay inuu qabo in qaadka la joojiyo si cadaadis loo saaro Kenya, in loo yeero safiirka Soomaaliya u jooga magaalada Nairobi iyo in safiirka Kenya u jooga Muqdisho wada-tashi loogu diro dalkiisa.

Laakiin madaxweynaha taas aad uma laqin sida ay ku waramayaan illo ka tirsan Villa Soomaaliya. Joojinta qaadku waxay aheyd hub ay Soomaaliya ku cabsiin jirtay, laakiin maadaama uu madaxweyne Xasan Sheekh dan shaqsi ah ku qaadka maanta isaga ayaa Kenya uga walwal badan inuu qaadku joogsado.

Xamza isagu maadaama uusan faa’iido badan oo shaqsi ah ka helin qaadka, wax fudud oo cadaadis dhalin kara ayay la tahay joojintu. Weli doodda qodobkan ma dhamaanin laakiin dad badan oo dowladda ka tirsan ayaa rejo xumo ka muujinaya in madaxweyne Xasan Sheekh lagu qancin karo joojinta qaadka.

Haddii tallaabadan la qaado oo danaha gaarka ah la iska tuuro oo dan guud lagu dhiso oo dan guud lagu dhiso go’aamada qaranka waxaa yaraan laheyd in meel walba dowladnimada Soomaaliyeed ceeb looga soo miiso.

Dooddii u socotay dowladda federaalka ee la xiriirtay safarka Axmed Madoobe ayaa dhashay in safiirka Kenya u jooga Muqdisho loo dhiibo warqad cabasho ah oo ay Muqdisho ku dooneyso in loo fasiro sida ay arrintan ku dhacday.

Micnaha lagu aaday dhinaca safiirka waxaa la yiraahda “hadda arrinta joojinta qaadku nooma fududa, wixii dhaceyna kuma faraxsanin balse aan xeeladeysano.”

Maxaa loogu dhegan yahay hay’adda sirdoonka Kenya ee agasimaha uu ka yahay Nuradin

0

Nairobi (Caasimada Online) – Agaasimaha guud ee hay’adda sirdoonka Kenya (NIS) Nuuradiin Xaaji ayaa lagu baaqay inuu is-casilo, kadib sababo la xiriiro afduubyo iyo dad la waayay.

Falalkan oo dalka Kenya ku soo badanayay muddooyinkii dambe kadib waxay koox ololeeyeyaal ah ugu baaqeen inuu is-casilo Nuuraadiin, sida uu qoray wargeyska Daily Nation ee kasoo baxa Kenya.

Hay’adda Justice Alliance, iyada oo u sii marinaysa isu-duwaha hay’adda ee Kennedy Omulo ayaa sheegtay inay nasiib darro tahay in NIS lala xiriiriyo afduubka Leslie Muturi sida uu ku eedeeyay aabbaha dhibbanaha, oo sidoo kale ah wasiirka adeegga dadweynaha iyo horumarinta raasamaal ee golaha xukuumadda, Justin Muturi.

Ururka bulshada rayidka ah ayaa su’aal galiyay doorka NIS ay ku leedahay afduubka loo maleenayo in ay dowladda ku dhaliilayaan, haddana mas’uuliyadda ilaalinta nolosha dadka Kenyaanka ah iyo hantidooda iyo sidoo kale in la soo xiro marka loo baahdo ay mas’uul ka tahay adeegga booliska qaranka.

“Maaddaama uu soo shaac baxay warka wasiir Muturi, waxaan hadda haynaa cidda iyo hay’adaha dawladdu ay afduubka ku hayaan dhallinyaradeenna, sidaas darteed waxaan ugu baaqaynaa in uu si deg-deg ah isu casilo gaashaanle sare Nuuradiin Xaaji,” ayuu yiri Omulo.

Waxa uu intaas kusii daray “Waxaana hay’adaha ay qusayso ka codsanaynaa in ay baaris ku sameeyaan, lana caddeeyo doorka uu ku leeyahay kiisaska afduubka.”

Mowjadda afduubka ayaa bilowday kadib mudaharaadyo looga soo horjeeday canshuur kordhin bishii June ee sanadkii tegay, waana ay sii socotay tan iyo markaas.

Qaar kamid ah dadka la afduubay ayaa la sii daayay kadib cadaadis dadweyne, halka kuwa kale illaa hadaa la la’yahay.

Saalax oo maanta isku maray laba wasaarad iyo hay’ad – Muxuu kusoo arkay?

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul wasaare ku-xigeenka xukuumadda federaalka Soomaaliya, Saalax Axmed Jaamac ayaa maanta tegay wasaaradda waxbarashada iyo tacliinta sare, wasaaradda dhalinyarada iyo hay’adda maareynta musiibooyinka (SODMA).

Mudane Saalax ayaa mid mid usoo kormeeray xarumaha, iyadoo intii uu kormeerka ku guda jiray uu si qoto dheer ula socday hawlaha iyo adeegyada ay hay’adahan u hayaan bulshada Soomaaliyeed.

Ra’iisul wasaare ku-xigeenka ayaa wuxuu kala hadlay madaxda hay’adaha sidii loo xoojin lahaa isla-xisaabtanka, hufnaanta maamul, iyo daba-galka qorsheyaasha horumarineed.

Waxa uuna xaqiijiyey in qorshayaasha iyo mashaariicda wasaaradahan iyo SKDMA ay waafaqsan yihiin qorshaha isbeddelka qaran (NTP), si loo gaaro yoolalka waaweyn ee horumarineed ee xukuumadda federaalka Soomaaliya.

“Ra’iisul wasaare ku-xigeenka ayaa bogaadiyey dadaalka wasaaradahan iyo hay’adda SODMA ay ku bixiyaan adeegyadooda muhiimka ah,” ayaa lagu yiri qoraal uu xafiiska ra’iisul wasaaraha soo saaray.

Sidoo kale wuxuu ku dhiirri-geliyey in la xoojiyo wada-shaqaynta iyo isku xirnaanta hay’adaha dowladda, si loo hormariyo nolosha bulshada, loona xaqiijiyo in adeegyadu gaaraan dhamaan muwaadiniinta Soomaaliyeed.

Ugu dambayntiina wuxuu ra’iisul wasaare ku-xigeenka ballan-qaaday in xukuumaddu sii wadi doonto taageerada dhammaan hay’adaha qaranka, iyadoo mudnaanta la siinayo dhammaan qorsheyaasha lagu horumarinayo waxbarashada, dhalinyarada, isboortiga, iyo maaraynta musiibooyinka.

Farmaajo: Dalku wuxu lugaha la galaya qalaalase siyaasadeed oo halis ah

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee dalka Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa sheegay in dalku galay marxalad siyaasadeed oo ay ku gadaaman yihiin khataro badan, kadib dhawaaqii maanta kasoo yeeray guddiga doorashooyinka lagu muransan yahay.

Madaxweynihii hore oo qoraal soo saaray ayaa muujiyay in tani dalka u horseedayso qalaalase siyaasadeed oo wax u dhimi kara amniga, isagoo meel adag ka istaagay doorashooyinka aan loo dhameyn.

“Marar badan waxaan ka dignay in wax ka baddal aan loo dhammayn oo lagu sameeyo Dastuurka oo ah waxa kaliya ee isku hayey ummadda Soomaaliyeed ay keeni karto in ay meesha ka baxdo sharciyaddii ay ku dhisnaayeen hay’adaha dowladda oo ay saldhig u tahay dastuur la isla oggol yahay,” ayuu yiri Farmaajo.

Waxa uu intaas kusii daray “Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud inuu wali ku adkaysanayo inuu qabsanayo doorasho uu kaligiis samaystay oo maamulanayo waa tillaabo aan ka turjumeyn xaaladda siyaasadeed ee dalka, keenina karta dib u dhac siyaasaddeed iyo qalalase laga baaqsan karo.”

Sidoo kale wuxuu ugu baaqay dowlad-goboleedyada, madaxdii hore ee qaranka iyo mudanayaasha labada aqal ee baarlamaanka in la iska kaashado sidii lagu gaari lahaa wadatashi qaran oo lagu wajahayo xaalada siyaasadeed ee dalka, si looga baaqsado hubinti la’aan siyaasadeed iyo dhaawac soo gaara wadajirka dalka.

Hoos ka aqriso qoraalka oo dhameystirkan;

Dalkeennu wuxuu galay marxalad siyaasaddeed oo ay ku gadaaman yihiin khataro badan oo horseedi kara dib u dhac siyaasadeed, dhaawac gaara wadajirka dalka iyo qalalaase siyaasadeed oo wax u dhimi kara amniga dalka.

Marar badan waxaan ka dignay in wax ka baddal aan loo dhammayn oo lagu sameeyo Dastuurka oo ah waxa kaliya ee isku hayey ummadda Soomaaliyeed ay keeni karto in ay meesha ka baxdo sharciyaddii ay ku dhisnaayeen hay’adaha dowladda oo ay saldhig u tahay dastuur la isla oggol yahay.

Sharciga doorashada, sharciga xisbiyada iyo guddiyada doorashada waa hannaan ka dhexeeya hay’adaha dastuuriga ah, Dowlad Goboleedyada iyo hormuudka siyaasadda, waana arrin tiir dhexaad u ah siyaasad loo dhan yahay, sidaas darteed in madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu wali ku adkaysanayo inuu qabsanayo doorasho uu kaligiis samaystay oo maamulanayo waa tillaabo aan ka turjumeyn xaaladda siyaasadeed ee dalka, keenina karta dib u dhac siyaasaddeed iyo qalalase laga baaqsan karo.

Wax ka baddal Dastuur iyo qabasho doorasho aysan qayb ka ahayn Puntland, Jubaland iyo hormuudka siyaasadda dalka, waxaa kaliya ee lagu fasiri karo waa in hoggaanka talada dalka haya uusan wax tixgalin ah u hayn wadajirka iyo midnimada dalka oo ah mas’uuliyaddii qaran ee loo doortay, uuna damiciisa gaarka ah ka hormariyey masaalixdii guud.

Haddaba annagoo maanka ku hayna arrimahaas masiiriga ah ee aan kor ku xusnay, waxaan madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ugu baaqayaa inuu talada dhexda dhigo, horseedna uusan u noqon in dalku uu kala tago iyo hubanti la’aan siyaasadeed oo ku dhammaan karta qalalaase iyo dib u dhac qaran.

Sidoo kale, waxaan Dowlad Goboleedyadda, madaxdii hore ee qaranka iyo mudanayaasha labada aqal ee Baarlamaanka ugu baaqayaa in la iska kaashado sidii lagu gaari lahaa wadatashi qaran oo lagu wajahayo xaalada siyaasadeed ee dalka, si looga baaqsado hubinti la’aan siyaasadeed iyo dhaawac soo gaara wadajirka dalka.

Ugu dambayn, qaybaha kala duwan ee shacabka Soomaaliyeed, sida culimada, ganacsatada, dhallinyarada, haweenka iyo ururrada bulshada rayidka waxaan ku boorrinayaa inay ka qaataan dowrka ay ku leeyihiin ilaalinta wadajirka dalka iyo sidii lagu gaari lahaa xasillooni siyaasaddeed.

Guddiga doorashooyinka oo ku dhowaaqay diiwaan-gelinta ururada

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga madaxa-banaan ee doorashooyinka qaranka ayaa goordhow shaaciyay jadwalka doorashada, kuna dhowaaqay inay furan tahay diiwaan-gelinta ururrada siyaasadda.

Guddoomiyaha guddiga madaxa-bannaan ee doorashooyinka iyo soohdimaha Cabdikariim Axmed Xasan oo shir jaraa’id u qabtay warbaahinta ayaa sheegay in maanta laga bilaabo oo 20-ka Janaayo 2025 billaabatay diiwaan-gelinta ururrada siyaasadda illaa 31-ka Maarso 2025.

Muddadaas ayuu guddoomiyaha sheegay in ururrada siyaasadda lagu siin doono shahaadada aqoonsiga ah, iyadoo ururradii horey uu udiiwaan-geliyay guddiga madaxa-bannaan ee doorashooyinka ay dib ka qaadanayaan shahaadada cusub.

Diiwaan-gelinta iyo qaadashada shahaadada ururrada siyaasadda ayaa sidoo kale waxaa barbar soconeysa saxiixa shuruucda lasoo kordhiyay, oo ururrada laga rabo inay saxiixaan.

Guddoomiyaha ayaa shaaciyay in aan wax khidmad ah laga qaadeyn ururradii horey isku diiwaan-geliyay ee markale la faray inay isdiiwaan-geliyaan si ay u qaatan ee shahaadada cusub.

“Maanta oo ah 20-ka Janaayo ilaa 31-ka Maarso waxaa furan diiwaan-gelinta ururrada siyaasadda, ururradii horay loo diiwaan-geliyay wax khidbad ah lagama qaadi doonno, keliya waxa ay qaadanayaan shahaadada iyaga oo saxiixaya shuruucda cusub,” ayuu yiri gyddoomiye Cabdikariim.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay in guddigu uu gaari doonno goobo lasoo sahmiyay, si dadka halkaas ugu nool ay u helaan xuquuqdooda codeynta oo ay ku dooran karaan qofka ku metala siyaasadda si looga gudbo doorasho dadban.

Tallaabadan ayaa kusoo aadeyso, xilli dalka ay haatan ka taagan tahay xiisad culus oo ka dhalatay sida loo wajahayo hannaanka doorashooyinka dalka oo ay weli isku hayaan dowladda federaalka Soomaaliya, xubnaha mucaaradka iyo qaar kamid maamullada dalka.

Villa Soomaaliya ayaa qorsheysatay in dalka ay gaarsiiso qof iyo cod, laakiin waxaa qorshaasi si cad uga horyimid Puntland, Jubbaland iyo madaxdii hore oo hadda mucaarad ah.

Xog: Madaxweyne XASAN oo u baxayo safar dibadeed + Ujeedka

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa maanta u baxaya safar kale oo dibadeed, xilli uu dhowaan cagta soo mariyay dalal dhowr ah oo Afrika ku yaalla, gaar ahaan waddamada Uganda iyo Itoobiya.

Warar soo baxaya ayaa sheegaya in haatan madaxweynaha uu kusii jeedo safar kale oo uu ku gaarayo Qaaradda Yurub, gaar ahaan dalka Switzerland.

Ilo wareedyo xilkas ah ayaa Caasimada Online u sheegay in Xasan Sheekh uu Switzerland uga qayb-galay Shirweynaha Dhaqaalaha Adduunka oo sanadkan lagu marti qaaday, isaga oo ka jeedin doono khudbad xasaasi ah oo uu uga hadli doono horumarka dowladdiisa.

Sidoo kale madaxweynaha ayaa inta uu joogo dalka Switzerland kulamo la qaadan doono madaxda dalkaas iyo kuwa kale ee kasoo qayb-gali doono Shirka Dhaqaalaha Adduunka, si uu uga hadlo xaaladda wadanka iyo qorshayaasha dowladdiisa oo horumarinta dhaqaalaha.

Madaxweyne Xasan ayaa maalmahan aad u kordhiyay safaradiisa dibadda iyo ka qayb-galka shiraraka caalamiga ah, waxaana ugu dambeeyay oo uu tegay Shir-madaxeedka Barnaamijka Horumarinta Beeraha Qaaradda Afrika ee (CAADP) oo ka dhacay Kampala.

Shiaweynahaas ayaa waxaa looga hadlay maalgelinta iyo horumarinta beeraha qaaradda, iyada oo la xoojinayo doorka muhiimka ah ee beeruhu ku leeyihiin koboca dhaqaalaha iyo sugnaanta cuntada.

Soomaaliya ayaa haatan sameyneysa horumar weyn oo ku aadan dhaqaalaha iyo dhinacyada kale ee muhiimka ah, taas oo si weyn loogu boggaadiyay dowladda dhexe.

Maxaa hortaagan dhismaha waddada ugu foosha xun Muqdisho?

0

Muqdisho Caasimada Online) – Waddada Afisyooni ee kala qaybisa degmooyinka Xamarjajab iyo Waabari ee gobolka Banaadir ayaa waxaa xilligan ka muuqanayo burbur xoogleh wasaq, ciid tuuran, iyo dhagaxaan la tubay laamiga, taas oo waddadan ka dhigtay midda ugu foosha xun jidadka ku yaalla magaalada caasimada ah ee Muqdisho.

Sababta ugu wayn ayaa waxa ay dadka deegaanka ku sheegeen inuu istaagay dhsimihii waddadan oo socda muddo ka badan hal sano, welina lagama gaarin wax natiijo ah.

Qaar kamid ah dadka deegaanka oo la hadlay Idaacadda Risaala ayaa sheegay in boorka ka jiray waddadan ay cuduro ka qaadeen, isla markaana ay go’an tahay gebi ahaan waddada.

“Ciid ayaa irdaha nalaga soo dhigay laamiga inta laga soo xaaqay wax la qabtay maleh, dadkii shacabka ahaa cudur ayaaba laga bixi la’yahay bus ciid wadata baa na wareerisay carruurihii waa naga jiradeen” ayay tiri hooyo kamid ah dadka deegaanka.

Sidoo kale wiil dhalinyaro ah oo kamid ah dadka deegaanka ayaa si qiiro leh uga hadlay dhibaatada ay ku qabaan waddada Afiysooni, wuxuuna tilmaamay in lacago laga qaaday dadka deegaanka, illaa iyo haddana aan waxba loogu qaban, sida uu hadalka u dhigay.

“Waxaa mayd ah labadaan degmo dadka degan waa Xamarjajab iyo Waabari, mana ah dad xaqooda dhacsan karo guri kasto oo laamigaan saaran waxaa laga qaaday lacag, waxbana looguma qaban shacabkaan way dhiban yihiin” ayuu yiri wiilka dhalinyarada ah.

Waxaa kale oo uu sii raciyay “Markii hore wasaq ayaan dhib ku qabi jirnay, laakiin maanta waxaan dhib ku qabnaa boorkaan iyo inay ilmaha laamiga dhibaato kasoo gaarto”.

Ugu dameyn shacabka deggan xaafadaha ay marto waddada Afisyooni ayaa farriin culus u diray maamulka gobolka Banaadir oo ay ka dalbadeen in loo dhiso, loona dadajiyo.

Xogta jahwareer xooggan oo maanta ka taagan xaafad ku taalla Muqdisho

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa weli ka taagan xaalado adag oo ka dhashay muranada dhulalka danta guud, maadaama maalmahaan dowladdu waday howlgallo ay ku burburineyso, si ay ula wareegto.

Maanta waxaa xaalad adag oo jahwareer ah ay ka taagan tahay xaafadda Carwadii hore ee Taleex oo ay dagan yihiin boqolaal shacab ah, kuwaas oo haatan wadnaha farta ku hayo, kadib markii ay soo gaartay in laga rarayo guryahooda.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, guddi ay sameysteen dadka deegaanka ayaa waxaa kulan ugu yeeray guddoomiyaha maamulka degmada Hodan, Cali Fahle oo si toos ah ugu sheegay in dhulkaan loo soo baahday, isla-markaaa ay tahay inay ka guuraan, laakiin waxaa arrintaasi su’aallo ka keenay odayaasha deegaanka ee shirka goobjoogga ah.

Xubnaha guddiga ee matalayay shacabka ayaa guddoomiyaha waydiiyay su’aallo ay kamid ahaayeen sababaha rasmiga ah ee loo rarayo iyo cidda bixisay amarka lagu barakicinayo sababtaas oo illaa iyo hadd aaan si toos ah loola wadaagin dadka deegaanka.

Sidoo kale waxaa arrintaan sii xoojiyay, walaacana kusii kordhiyay shacabka hadal dhowaan kasoo yeeray Xildhbaan Cabdiraxmaanka Cabdishakuur Warsame oo shaaciyay in dhulka carwadii hore iyo dhulal kale laga iibiyay ganacsato, isaga oo ku eedeeyay dowladda dhexe.

Qaar kamid ah dadka deegaanka oo aan la xiriirnay ayaa innoo sheegay in muddo dheer ay daganaayeen Carwadii Taleex, haatana aanay haysan meel kale oo ay deegaansadaan haddii si qabsab ah loo burburiyo gurayhooda.

Ma jiro war rasmi ah oo kasoo baxay dhinaca dowladda Soomaaliya oo ku aadan arrinta Carwada Taleex, laakiin warbaahinta iyo baraha bulshada ayaa aad looga hadal hayaa in howlgal burburin ah uu ku wajahan yahay xaafaddaasi oo haatanba qaybo kamid ah la burburiyay, laguna bilaabay dhismaha dabaqyo dhaadheere.

Horay dowladda Soomaaliya ayaa ula wareegtay dhulal dan-guud ah oo ku yaalla gudaha caasimada, waxaana ugu dambeeyay xaruntii Dab-damiska, xaafaddii Kalluunka, Buulo Weekiyo, xaruntii wasaaradda arrimaha gudaha ee Boondheere iyo dhulal kale oo ku yaalla agagaarka isgoysa Ex-kontrol Afgooye, illaa degmada Dayniile ee gobolka Banaadir.

Xog: Itoobiya iyo Kenya oo jebiyey xayiraaddii hawada ee DF ay saartay Jubaland

Kismaayo (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ee uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa ku guuldarraysatay inay dhaqangeliso xayiraad dhanka cirka ah oo ay saartay maamulka Jubaland, iyadoo maalmihii u dambeeyay ay garoonka diyaaradaha ee magaalada dekedda ah ee Kismaayo ka dageen duulimaadyo badan oo aan fasax loo haysan, sida ay sheegeen ilo-wareedyo.

Jebinta muuqata ee xakamaynta hawada ayaa hoosta ka xariiqaysa caqabadaha joogtada ah ee Muqdisho ay kala kulmayso ku dabaqidda awoodeedda ee maamul goboleedyada dalka, gaar ahaan xaaladda siyaasadeed ee kacsan ee Jubbaland.

Isku dayga xayiraadda dhanka cirka ah, oo loogu dan lahaa in lagu cadaadiyo hoggaamiyaha Jubbaland Axmed Madoobe ayaa hadda si rasmi ah u fashilmay. Ilaa Sabtidii, ugu yaraan laba diyaaradood ayaa ka degay Kismaayo, oo ah caasimadda ku-meel-gaarka ah ee Jubbaland.

Mid ka mid ah diyaaradaha, oo la sheegay inuu kiraystay Madoobe, ayaa u qaaday Nairobi, Kenya, si uu kulammo ula yeesho wakiillo caalami ah iyo hay’ado horumarineed.

Arrintan ayaa dhalisay in Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya ay u yeertay safiirka Kenya Sabtidii si ay wax uga weydiiso duulimaadka.

Diyaaradda kale ayaa timid Kismaayo galabnimadii Jimcaha, iyadoo u daabushay wasiirro ka tirsan Jubbaland magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya, ka dibna waxay odayaal ka soo qaadday Addis Ababa una daabushay Doolow, oo ah magaalo ku taal gobolka Gedo ee Jubbaland.

In kasta oo aan la caddayn asalka iyo cidda iska leh diyaaradaha, haddana duulimaadyadu waxay muujinayaan xadgudub muuqda oo ka dhan ah xannibaadaha ay Muqdisho isku dayday inay ku soo rogto Jubaland.T

Is-mari-waaga hadda jira ma aha mid cusub, balse waa dhacdadii ugu dambeysay ee taxane khilaaf ah oo ka dhex jira Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Jubbaland.

Dowladda Federaalka ayaa sidoo kale xayiraad duulimaad oo ka dhan ah Jubaland isku dayday xilligii maamulkii hore ee Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Maxamed, oo loo yaqaan “Farmaajo”.

Dowladda Federaalka Soomaaliya, oo fadhigeedu yahay Muqdisho, ayaa gacanta ku haysa hawada Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, duulimaadyada aan la fasixin waxay muujinayaan xadka dhabta ah awooddaas, gaar ahaan gobollada ay ka jiraan maamullo maxalli ah oo xooggan sida Jubaland.

Ma jiro wax war ah oo degdeg ah oo laga heli karo Dowladda Federaalka Soomaaliya ama maamulka Jubbaland.

Dagaal culus oo dib uga dhex-qarxay SSC iyo Somaliland

Laacaanood Caasimada Online) – Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya khasaaraha ka dhashay dagaal culus oo mar kale ka dhex-qarxay ciidamada Somaliland iyo SSC-Khaatumo ee ku sugan gobolka Sool ee waqooyiga Soomaaliya, halkaas oo ay isku horfadhiyeen labada ciidan.

Dagaalka oo dhacay gelinkii dambe ee Axaddii ayaa ka qarxay deegaanka Guumeys ee gobolka Sool, waxaana labada dhinac ay isku adeegsadeen hubka noocyadiisa kala duwan.

Sidoo kale waxaa jira khasaare dhimasho iyo dhaawacba leh oo soo kala gaaray labada dhinac, balse ma cadda tiro ahaan inta uu gaarsiisan yahay.

Xaaladda ayaa weli kacsan, iyada oo labada maamul ay saaka dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo ay ka wadaan aagga deegaanka guumeys oo ah halka uu dagaalka ka dhacay.

Dadka ayaa dhankooda cabsi ka muujinayo in dagaalka uu sii laba qarxo, kuna fido deegaanno horleh oo ka tirsan gobolka Sool.

Dhowaan ciidamo kala taabacsan Somaliland iyo SSC-Khaatumo ayaa ku dagaalamay gudaha magaalada Ceerigaabo ee xarunta gobolka Sanaag, halkaas oo ay weli ay ka taagan tahay xiisad culus, waxaana haatan furin kale ay kasoo baxday aaga gobolka Sool.

SSC ayaa haatan dadaal xoogleh ku bixineyso, sidii ay u qabsan lahayd deegaannada ay sheegtay inay ka maqan yihiin oo ay hadda gacanta ku hayaan ciidamada Somaliland.

Xamaas oo shalay qaaday tallaabadii ugu horreysay kadib heshiiskii Israa’iil

Tel Aviv (Caasimada Online) – Saddex la-heyste oo Israa’iiliyiin ah oo laga sii daayay Gaza ayaa waxaa lagu wareejiyay ciidamada Israa’iil, waxayna u gudbeen gudaha Israa’iil, taasi oo ah tijaabadii ugu horreysay ee xabbad-joojin jilicsan oo dhex-martay Israa’iil iyo Xamaas.

Saddexda laheyste ayaa kala ah Romi Gonen, oo 24 jir ah, laguna afduubtay xafladdii muusigga ee Nova, Emily Damari, oo 28 jir ah, iyo Doron Steinbrecher, oo 31 jir ah, laguna afduubtay Kibbutz Kfar Aza.

Ciidanka Israa’iil ayaa soo bandhigay sawirradii ugu horreeyay ee la-haystayaasha oo kula midoobaya hooyooyinkood xarun soo dhaweyn ah oo ku taalla koonfurta Israa’iil, ka hor inta aan lagu qaadin diyaarad helicopter ah loona duulin isbitaal, halkaasoo ay kula midoobi doonaan inta kale ee qoysaskooda, kuna heli doonaan daryeel caafimaad.

Xabbad-joojin ka dhaqan-gashay Gaza ayaa bilaabatay Axaddii ka dib markii Golaha Wasiirrada Israa’iil ay ansixiyeen heshiiska, iyadoo 24 wasiir ay u codeeyeen, halka siddeed wasiir ay diideen heshiiska.

Heshiiska ayaa la qorsheeyay in la dhaqan-geliyo laga bilaabo Axadda. Laakiin Sabtidii, Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa sheegay in aysan bilaaban doonin ilaa Xamaas ay bixiso liiska saddexda laheyste ee la qorsheeyay in la sii daayo Axadda.

Xamaas ayaa ugu dambeyntii bixisay magacyada, Israa’iilna waxay sheegtay in xabbad-joojintu ay bilaaban doonto 11:15 subaxnimo xilliga maxalliga ah.

Heshiiska lagu soo afjarayo dagaalka u dhexeeya Israa’iil iyo Xamaas ayaa la gaaray ka dib in ka badan hal sano oo wada-hadallo ah, iyadoo ay dhex-dhexaadinayeen Mareykanka, Qatar iyo Masar.

Madaxweynaha Mareykanka Joe Biden ayaa markii ugu horreysay taageeray heshiiska bishii May. Dhinacyada dagaallamaya ayaa ku heshiiyay Arbacadii, waxaana markii dambe ansixiyay Golaha Wasiirrada Israa’iil aroornimadii hore ee Sabtidii.

Laga bilaabo bartamaha Isniinta marka la caleemo saaro Madaxweynaha la doortay ee Mareykanka Donald Trump, maamulkiisa ayaa mas’uul ka noqon doona hubinta in heshiiska la dhaqan-geliyo.

Heshiiska wuxuu leeyahay saddex weji, mid walbana wuxuu socon doonaa lix toddobaad. Shuruudaha wejiyada labaad iyo saddexaad ayaa weli laga wada hadlayaa, laakiin wejiga koowaad, joojinta colaadda ayaa la filayaa inay sii socoto haddii lix toddobaad ay ka soo wareegto ka hor inta aan la soo gabagabeyn wejiga xiga.

Colaadda Israa’iil iyo Xamaas ayaa bilaabatay ka dib weerarkii Xamaas ee October 7, 2023, kaasi oo lagu dilay 1,200 oo qof oo ku sugan Israa’iil.

VOA/AP

Jadwalka doorashada dalka oo maanta la shaacinayo

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka qaranka ayaa lagu wadaa in goordhow uu shaaciyo habraaca doorashooyinka qof iyo codka ah ee la filayo inay ka dhacaan gudaha Soomaaliya.

Guddoomiyaha guddiga, Cabdikariin Axmed Xasan oo haatan shir jaraa’id isugu yeeray Wariyeyaasha ayaa soo bandhigi doono qaabka iyo nidaamka lagu qaban doono doorashooyinka dalka oo uu haatan muran xooggan ka jiro.

Sidoo kale waxa uu qorshuhu yahay in guddiga uu soo saaro jadwalka lagu jihaynayo doorashooyinkan oo ay ugu horreeyaan goleyaasha deegaanka, si sanadkanba loo bilaabo.

Horay guddiga doorashooyinka qaranka ayaa u ballan qaaday inuu diiradda saari doono sidii loo gaari lahaa doorashada guud ee shacabka intooda marta diiwaanka iyo habraaca la qorsheeyay ay ugu codeeyaan mas’uuliyiinta metaleysa, si ay iyaga usoo doortaan.

Tallaabadan ayaa kusoo aadeyso, xilli dalka ay haatan ka taagan tahay xiisad culus oo ka dhalatay sida loo wajahayo hannaanka doorashooyinka dalka oo ay weli isku hayaan dowladda federaalka Soomaaliya, xubnaha mucaaradka iyo qaar kamid maamullada dalka.

Villa Soomaaliya ayaa qorsheysatay in dalka ay gaarsiiso qof iyo cod, laakiin waxaa qorshaasi si cad u diiday Puntland, Jubbaland iyo madaxdii hore oo hadda mucaarad ah.

Somaliland seeks closer ties with US, Ethiopia

HARGAISA, Somaliland – Somaliland President Abdirahman Mohamed Abdullahi “Irro” has underscored the importance of maintaining and strengthening his administration’s relationships with Ethiopia and the United States, citing economic, security, and diplomatic benefits.

Speaking at a dinner held for Somaliland’s House of Elders (Guurti) at the Presidential Palace, President Irro emphasized the long-standing ties between Somaliland and its larger neighbor, Ethiopia.

“Ethiopia is a long-time friend, a partner that we cannot do without for economic development, strengthening security, our social stability, and our relations with Africa,” Irro stated.

He further stressed the need to elevate the relationship to new heights. “It is our duty to further improve this relationship and maximize the benefits for both our nations,” he added.

The relationship between Somaliland and Ethiopia has grown significantly in recent years, particularly in the economic sphere. Landlocked Ethiopia relies heavily on the Port of Berbera in Somaliland for access to the sea.

A 2016 agreement saw Ethiopia acquire a 19% stake in the port alongside the Dubai-based DP World, which holds a 51% stake. The development of the Berbera Corridor, a road project connecting the port to the Ethiopian border, is also a key element of this partnership, aimed at boosting trade and regional integration.

Somaliland seeks closer US engagement

President Irro also highlighted growing interest from the United States in engaging with Somaliland.

He welcomed recent calls by members of the US Congress and the House Foreign Affairs Committee for the establishment of a US diplomatic office in Hargeisa, the capital of Somaliland.

“We commend the US lawmakers and the House Foreign Affairs Committee who are calling for the US to open a diplomatic office in Somaliland,” Irro said. “We will pursue every avenue to strengthen this relationship.”

The United States has shown increasing interest in Somaliland, driven partly by strategic considerations in the Horn of Africa, a region facing security challenges including terrorism and maritime piracy. Somaliland’s stable governance and strategic location along the Gulf of Aden make it a valuable partner for the US.

In recent years, US delegations, including military officials, have visited Somaliland. Analysts suggest that establishing a diplomatic presence in Hargeisa could enhance US-Somaliland cooperation on security, trade, and development.

Quest for international recognition

Somaliland, a self-declared independent republic in the Horn of Africa, has been seeking international recognition since it declared independence from Somalia in 1991 following the outbreak of the Somali Civil War.

While Somaliland has established its own government institutions, currency, and security forces and has maintained a relatively peaceful and democratic environment, it has yet to be recognized by any sovereign state.

The administration of President Irro has made gaining international recognition a top priority. Cultivating strong relationships with countries like Ethiopia and the United States is a key part of this strategy.

In conclusion, President Irro indicated that Somaliland is actively pursuing closer ties with other countries. He expressed optimism that these efforts would yield “fruitful results.”

Somalia: Government fails to enforce air blockade on Jubaland

KISMAYO, Somalia – Somalia’s federal government, led by President Hassan Sheikh Mohamud, has failed to enforce an air blockade on the autonomous region of Jubaland, with multiple unauthorized flights landing in the port city of Kismayo in recent days, sources reported.

The apparent breach of airspace control underscores the persistent challenges Mogadishu faces in asserting its authority over the country’s federal member states, particularly in the politically charged context of Jubaland.

The attempted air blockade, aimed at pressuring Jubaland’s leader Ahmed Madobe to hold a one-person, one-vote election not agreed upon nationally, has backfired. Since yesterday, at least two aircraft have landed in Kismayo, the interim capital of Jubaland.

One plane, reportedly chartered by Madobe, transported him to Nairobi, Kenya, for meetings with international representatives and development agencies. Nairobi is a key diplomatic and development hub in East Africa, with many global partners.

This comes after the Somali Ministry of Foreign Affairs summoned the Kenyan ambassador on Thursday to question him about the flight.

The other aircraft arrived in Kismayo on Friday afternoon, carrying Jubaland ministers to Addis Ababa, Ethiopia, and later transported elders from Addis Ababa to Doolow, a town in the Gedo region of Jubaland.

While the origin and ownership of the aircraft remain unclear, the flights demonstrate an apparent defiance of Mogadishu’s attempted restrictions.

Background: A history of tensions

The current standoff is not an isolated incident but rather the latest episode in a long history of strained relations between Somalia’s federal government and Jubaland.

The Federal Government has repeatedly employed flight bans as a tool of political pressure, notably during the previous administration of President Mohamed Abdullahi Mohamed, known as “Farmaajo.”

The Gedo region, bordering Kenya and Ethiopia, remains a particularly sensitive area. The region has been a major point of contention, with disputes over its administration contributing to the broader tensions between Mogadishu and Jubaland.

Jubaland, located in southern Somalia bordering Kenya, is one of Somalia’s five federal member states. Ahmed Madobe, a former Islamist militant who later aligned with the government, has led the region since 2013.

Jubaland is a critical strategic location that is crucial for counterterrorism efforts against al-Shabaab, the al-Qaeda-affiliated terrorist group that controls large swathes of rural southern and central Somalia. Kismayo, the region’s most populous city, is a significant economic hub and a vital port.

Mogadishu’s limited control

The Somali Federal Government, based in Mogadishu, theoretically controls Somalia’s airspace. However, the unauthorized flights highlight the practical limitations of this control, particularly in regions with strong local administrations like Jubaland.

This situation underscores Somali politics’ complex and fragmented nature, where regional autonomy often trumps central authority.

The ongoing defiance of the air blockade is likely to further inflame tensions between Mogadishu and Jubaland. This could potentially destabilize the region and complicate efforts to hold peaceful and credible elections.

The international community, which has invested heavily in Somalia’s state-building process, is watching the situation closely. The outcome of this power struggle will have significant implications for the future of Somalia’s fragile political landscape and its long-delayed democratic transition.

It remains to be seen whether President Mohamud’s administration will be able to effectively enforce its authority or will be forced to negotiate with the increasingly assertive leadership of Jubaland.

No immediate comment was available from the Federal Government of Somalia or the Jubaland administration.