Muqdisho (Caasimadda Online) – Egreyga Gaarka ah ee Midowga Yurub u qaabilsan Geeska Afrika Alexander Rondos ayaa bogaadiyey tallaabooyinka Dowladda Soomaaliya ay u qaadday dhanka dib u soo kabashada iyo horumarinta hay’adaha dowladda.

Rondos ayaa ugu baaqay dhammaan siyaasiyiinta Soomaaliyeed in ay u jehaystaan dhanka horumarka, gacanna ay ka geystaan sidii ay dadkooda mustaqbal wanaagsan ugu abuuri lahaayee.

“Soomaaliya waa ay socotaa, tallaabooyinkanna waa caddeymo ka dhan ah kuwa shakiga gelinaya horumarka Soomaaliya.  Waxaan idiin rajaynayaa horumar loo dhan yahay iyo mustaqbal ifaya.”

Hadalka Ergeyga Gaarka ah ee Midowga Yurub u qaabilsan waddamada Geeska Afrika ayaa daba socda hadallo iyo dhambaallo beesha caalamku ay ku bogaadisay horumarka ka socda Soomaaliya, tan iyo markii la doortay Madaxweyne Farmaajo, iyadoona ay sii kobceyso kalsoonida Beesha Caalamku ay ku qabto Dowladda Soomaaliya.

Horey waxaa u soo saaray dhambaallo bogaadin iyo kalsooni xambaarsan, Hay’adda Lacagta iyo Bangiga Adduunka, Midowga Yurub, Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee dalka maraykanka iyo Qaramada Midoobey.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Baydhabo (Caasimada Online) – Sharif Xasan Sheekh Aadan, oo magaalada Baydhabo ka bilaabay lole uu ka kasbanayo odayaasha beelaha kasoo jeeda deeganada Koonfur Galbeed, ayaa waxaa arrintaasi gacan weyn ku siiyay xildhibaano ka mid ah baarlamaanka federaalka oo magaalada Muqdisho ka qaatay diyaarad gaar ah oo uu usoo diray Shariif Xasan.

Sharif Xasan iyo odayaasha dhaqanka ayaa aad u kala fogaa mudooyinkii u danbeeyay oo ay ku dhaliilayeen maamulkiisa mid fadhiid ah loona baahan yahay isbadal cusub, iskana hor wareejiyaan Shariifka, waxayna arrintaani muujineysaa u dikar garowga Sharif Xasan ee doorashada madaxweyne ee Koonfur Galbeed.

Warku wuxuu intaa ku darayaa in Sharif Xasan lacago u qeybshay qaar ka mid ah Odayaasha dhaqanka mid ka mid ah beelaha Digil & Mirifle si loogu soo xero galigyo Xildhibaanada Koonfur Galbeed maadama uu markale yahay musharax u taagan qabashada xilkaasi.

Odayaasha lacagaha loo qeybshay ayaa loo adeegsaday Xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka Fedaraalka Soomaaliya, kuwaasi oo laga wacay magaalada Muqdisho si ay u kala fur furan Odayaashasi oo qaarkood diiday in ay la kulmaan Shariif Xasan Sheekh Aadan oo ay dhaliilsan yahiin qaabka maamulka Koonfur Galbeed ku hoggaaminayo iyaga oo Warbaahinta horey ugu sheegay in loo baahan yahay isbadal Hoggaanka Maamulka ah madaama Doorashada Madaxweynaha Koonfur Galbeed dhawaan la filaayo in any ka dhacdo Magaalada Baydhabo.

Xildhibaanada Magaalada Baydhabo tagay si ay u kala fur furan Odayaasha dhaqanka,  Koonfur Galbeed uguna soo xera galiyaan Sharif Xasan, waxaa kami ah Xildhibaan Aadan Ibrahim Dhaayow,  Xildhibaan Ibrahim Isaaq Yarrow,  Xildhibaan Maxamed Mursal Boorow, Xildhibaan Isaaq Cali Subag iyo xildhibaano kale oo aad u taageersan Shariif Xasan.

Waxaa xoogeysanayay isbaheysi siyaasadeed oo ka dhan ah Sharif Xasan kaasoo ololahooda laga dareemayo magaalooyinkna Muqdisho, Nairobi iyo Baydhabo, iyadoo doorashada madaxweyne ee Koonfur Galbeed la filaayo in ay qabsoonto bisha 11-aad ee sanadkaan.

Caasimada Online
Xafiiska Baydhabo
[email protected]

Muqdisho (Caasimada Online) – Iyadoo ciidamada dowlada Kenya dhibaatooyin badan ku hayaan shacab Soomaaliyeed ayaa waxaa arrintaasi si adag uga hadlay Senator Axmed Macalin Nadiir oo ka tirsan Aqalka Sare ee BFS, ahna guddoomiyaha guddiga arrimaha bulshada ee Golahaasi.

Senator Axmed Macalin Nadiir, ayaa sheegay in dowlada Kenya aysan inkiri karin dhibta ay ciidamadeeda ku hayaan shacabka Soomaaliyeed.

Waxa uu Senator Axmed Macalin Nadiir, tilmaamay  in dhibaatooyinka ugu badan ay tahay mid ay ciidamada u geystaan shacabka ku nool xadka ka dhexeeya Somalia iyo Kenya kuwaa oo loo geysto dhibta ugu badan.

Waxa uu cadeeyay in diyaaradaha Kenya ay duqeymo ka dhan ah shacabka ka fuliyaan Gobollada Gedo iyo Jubbooyinka, kuwaas oo uu sheegay in si gaar ah loola beegsado dadka reermiga ah ee ku sugan gobolladaasi.

Senator Axmed Macalin Nadiir, oo hadalkiisa sii wata ayaa xusay in ciidamada Kenya ay burburiyeen xarumo shirkadda Isgaarsiinta Hormuud ay ku laheyd halkaasi, loona baahanyahay in dowladda dalkaasi ay magdhow ka bixiso burburka hantidaasi.

“Kenya wax badan waa looga aamusay suuragal maaha in looga aamuso khaladaadka muuqda waa inay magdhaw ka bixisaa burburinta xarunta shirkada iyo xasuuqyada ka dhaca Jubbooyinka”

“Intaan kasii badan uma dulqaadan doono baabi’inta ay nagu heyso Kenya waa in si dhaqsi ah ay uga hadashaa burburinta xarunta iyo xasuuqa shacabka maadaama ay jiraan cadeymo”

Geesta kale, Senator Axmed Macalin Nadiir waxa uu cadeeyay in ka baarlamaan ahaan ay aad uga xub yihiin dhibta ay Kenya ku heyso Somalia, wuxuuna dowlada Somalia ugu baaqay inay wax ka dhahdo dhibaatada muuqata.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka Wasaarada Maaliyadda xukuumada Somalia Abdirahman Duale Beyle, ayaa shaaca ka qaaday in deyn cafinta Somalia la dul dhigay shuruudo adag.

Wasiir Beyle oo la hadlaayay warbaahinta maxaliga ayaa sheegay in dowlada Somalia deyntaasi laga cafin doono keliya marka ay kasoo baxdo shuruuda la duldhigay.

“Somalia waxaa deyn cafinta lagu xujeeyay shuruudo adag, waxa uu heshiisku yahay in deynta laga cafiyo waa haddii ay kasoo baxdo”

Wasiir Beyle ayaa tilmaamay in shuruudahan ay hordhigeen EU-da iyo World Bank, isla markaana ay rajeynayan inay kasoo baxaan shuruuda si looga gudbo deymaha horyaal Somalia.

Wasiir Beyle waxa uu xusay in arrintan kaliya looga gudbi karo juhdi iyo dadaal dheeri ah, waxa uuna meesha ka saaray in qaab kale ay ku imaankarto cafinta deymaha marka laga soo gudbo shuruuda.

Waxa uu tilmaamay in shuruudaha qaar ay yihiin kuwo u sahlan dowlada Somalia, hase yeeshee Madaxweynaha iyo Ra’isul wasaaraha Somalia ayuu sheegay inay xalin doonaan shuruudaha badi.

Sidoo kale, Wasiir Beyle oo ka daabsanaaya shuruudaha ayaa si guud u sheegay inay yihiin kala ceyn isla markaana ay ka kala imaanayaan EU-da iyo World Bank.

Haddalka Beyle ayaa imaanaya xili Madaxweynaha Somalia iyo Ra’isul wasaraha ay sheegen in Somalia ay xal buuxa u heshay deymaha lagu leeyahay.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Addis-Ababa (Caasimada Online) – Warbaahin maxalli ah oo ka dhisan dalka Ethiopia, ayaa kusoo warrantay in boqolaal walxaha qarxa lagu qabtay waqooyiga Itoobiya, ayna jirto cabsi ku saabsan qorshaha laga lahaa aaladahan.

Mas’uuliyiin ku sugan gobolka Tigreega ee dalka Itoobiya waxay sheegeen in meel buunddo ah hosteed ka heleen ilaa 425 alaadaha qarxo oo lagu qariyay halkaasi.

Hubka ayaa la sheegay in la qorsheyanayay in loo daabulo caasimmada gobolka Tigreega ee Mekele. Mana cadda waxaa la doonayay in loo adeegsado waxyaabahan qarxa.

Tirada bulshada qowmiyadda Tigreega ah ayaa ah mid yar dalka Itoobiya marka loo barbardhigo bulshooyinka kale, xisbiga Tigreega ee TPLF ayaa muddo tobbonaan sanno ah hoggaaminayay dalka Itoobiya.

Kadib imaatinkii ra’iisukl wasaare Abiy Ahmed, waxaa jirtay cabsi xoogan oo Tigreega ay ka qabaan in la beegsado, ayada oo laga aargudanayo sanadihii ay xilka hayeen, oo qowmiyada badan ay ka tirsanayaan tacaddi.

23-kii June, qarax ayaa ka dhacay magaalada Addis-Ababa xilli uu khudbad jeedinayey ra’iisul wasaare Abiy, waxaana farta lagu goday Tigreega, inkasta oo aan weli la hayn wax caddeymo ah oo qaraxa ayaga la xiriirnaya.

Sidoo kale toddobaad kadib waqtigaas ayaa madaxweyne ku xigeenka gobolka Tigreega waxa uu sheegay inay ka go’ayaan Ethiopia, haddii lasii wado in dastuurka lagu xadgudbo, sida uu hadalka u dhigay.

Boosaaso (Caasimada Online) – Waxaa maanta magaalada Goroowe ee xarunta maamulka Puntland ka dhacay kulan aan caadi aheyn oo u dhexeeyay baarlamaanka maamulka.

Xildhibaanada oo intooda badan ku dhamaa kulanka ayaa waxa ay iclaamiyeen xiliga ay dhici doonto doorashada maamulka iyo qaabka ay u dhici doonto.

Waxa ay Xildhibaanadu isla garteen xilliga ay dhaceyso doorashada Hoggaamiyaha cusub ee Puntland, iyaga oo isku raacay in doorashada Puntland ay dhacdo 8-da January ee sanada 2019-ka.

Xildhibaanada waxa ay sidoo kale kulankooda ku shaaciyen in dhammaan Xildhibaanada baarlamaanka Puntland la kala diri doono 31 Decembar ee 2018 ee sanadkan 2018.

Waxa ay isku raaceen in wixii ka danbeeya 31 Decembar ee 2018 la bilaabi doono soo xulitaanka Baarlamaanka cusub ee uu yeelan doono Maamulka Puntland.

Sidoo kale, go’aanka Baarlamanka Puntland uu maanta ka gaaray arrimaha doorashada ayaa waxa uu noqonayaa mid meesha ka saari doona hadal heyn badan oo ku aadaneyd in Madaxweyne Cabduweli Gaas uu doonayo mudo kororsi.

Dhinaca kale, waxaa magaalada Garoowe ku sugan musharaxiin dhowr ah oo dooneysa in kursiga ay kala dagaan Hoggaamiyaha uu wakhtigiisu dhamaaday Cabdiwali Gaas.

Caasimada Online
Xafiiska Boosaaso
[email protected]

Kismaayo (Caasimadda Online) – Sida ay sheegayaan wararka inaga soo gaaraya magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubbada Hoose, ciidanka Nabad Sugidda Jubbaland ayaa xabsiga dhigay Taliyaha Nabad Sugidda iyo ku-xigeenkiisa oo dowladda Soomaaliya ay u magacawday degaanada Jubbaland.

Ciidanka Nabad Sugidda ayaa labadan sarkaal waxa ay ka qabteen garoonka diyaradaha magaalada Kismaayo, kadib markii halkaasi ay ka degtay diyaarad ka qaaday magaalada Muqdisho.

Labada Taliye ee la xiray ayaa waxaa lagu kala magacaabaa Cali Mire Ducaale oo ah Taliyaha iyo ku-xigeenkiisa Maxamed Ibraahim, waxayna caawa ku hooyanayaan xabsi ku yaalla magaalada Kismaayo.

Saraakiil u hadashay Jubbaland ayaa waxa ay sheegeen sababta loo xiray raggan inay tahay sababo amni daro darteed, islamarkaana aanan lagu soo wargelin imaanshiyahooda.

“Hay,adda Nabad suggida iyo sirdoonka Jubbaland oo ah Hay’ad taliska dhismeheeda iyo kan ciidanba dhameystiranyahay ayaa gacan bir ah ku dhigtey Amniga gudaha Dowlad goboleedka Jubbaland taas oo keentey xasiloonida iyo Amniga ka jira Jubbaland ee ay bulshada reer Jubbaland kuwada naaloonayaan .

Sidoo kale Saraakiishu waxa ay sheegeen in Dowladda Soomaaliya ay tahay mid ka soo horjeeda Maamulka Jubbaland iyo horumarka ka jira Waa sida ay hadalka u dhigeyn.

Ilaa hadda dowladda federaalka kama aanay hadlin xariga Jubbaland ay kula kacday saraakiishan ka tirsan NISA, balse waxaa socda dadaalo lagu doonayo sidii loo sii deyn lahaa saraakiishan.

Sidan oo kale maamulka Jubbaland 13-kii July ee sanadkan waxay garoonka Kismaayo ka celiyeen diyaarad siday Gen. Cali Bogmadow oo ay Dowladda u magacowdey qeybta 43-aad ee Ciidanka xooga dalk, inkastoo markii dambe xal laga gaaray.

Adis Ababa (Caasimadda Online) – Toddobaadka dambe waxay ku buuxdaa sanad markii dawladda Soomaaliya ay dawladda Itoobiya u gacan gelisay sarkaalka ururka ONLF ee Cabdikariim Muuse Qalbi Dhagax.

Dhiibistaasi waxay dawladda u abuurtay qalalaasihii siyaasadeed ee ugu weynaa sannadkaas tan iyo markii ay xukunka qabatay.

Isbeddellada ka dhacay Itoobiya ayaa keenay in ugu dambayn xabsiga laga sii daayo Cabdikariim Muuse Qalbi Dhagax iyadoo dawladda Itoobiya ay liiska argagixisada ka saartay ONLF.

Cabdikariim Qalbi Dhagax ayaa sidoo ale ka mid ahaa saraakiil ka tirsan ONLF ah oo bartilmaameed u ahaa shirqool khaarajin ah, sida ay muujinayaan diiwaannada maxkamadaha Soomaaliya.

HOOS KA DHAGEYSO BARNAAMIJKA GALKA BAARISTA EE VOA

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Muqdisho (Caasimada Online) – War goordhow nasoo gaaray ayaa sheegaya in ciidamada Garoonka magaalada Kismaayo ee xarunta maamulka Jubbaland ay is hortaag ku sameeyen mas’uul ay DFS u magacawday Taliyaha NISA ee Jubbooyinka.

Ciidamada maamulka ayaa la sheegay in gudaha Garoonka ay ku xanibeen Cali Mire oo iminka loo magacaabay taliyaha cusub ee NISA.

Ciidamada maamulka ayaa taliyaha cusub u diiday inuu gudaha u galo magaalada, waxaana lasoo sheegayaa in amarka loogu diiday galitanka magaalada uu kasoo baxay madaxtooyada maamulka ee Kismaayo.

Mas’uuliyiin ka tirsan maamulka ayaa laga soo xigtay in Cali Mire maalinta beri ah dib loogu soo celin doono magaalada Muqdsiho oo uu markii hore  ka baxay.

Maamulka Jubaland ayaa horey u diiday in magalada Kismaayo uu galo taliyihii xooga ee maamulkooda loo magacaabay iyadoo ugu dambeyn ka dagay Baardheere oo uu xarun ka sameystay.

Geesta kale, maamulka ayaa celinta Taliyaha cusub NISA ee Jubbooyinka u cuskaday la tashi la’aan waxaana soo baxaaya warar sheegaya in Axmed Madoobe uu xilkaasi la doonaayo keliya reerkiisa.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Jigjiga (Caasimadda Online) – Tan iyo intii uu is badalka ku yimid maamulkii dowlad deegaanka Soomaalida Itoobiya, gaar ahaan markii ay dib u habeyn lagu sameeyay xisbiga talada haya, waxaa magaalada Jig Jiga laga dareemayaa isbadalo aanan horay loo arag.

Waxaa magaalada ka qabsoomaya shirar kala duwan oo noocooda oo kale horey mamnuuc u ahaa, waxaana laga jeedinayaa hadalo aad uga duwan kuwii hore.

ESTV

Isbadalada dhacay waxaa ka mid ah shir weyn oo aqoonyahanada deegaanka ay isugu yimaadeen oo ka dhacay magaalada Jig Jiga, kaas oo ay kasoo qeybgaleen xubno sare sare oo ka mid ah maamulka.

Shirkan oo wixii lagaga hadlay, iyo qodobadii kasoo baxay si toos ah looga baahiyay taleefishinka ESTV ayaa waxaa qodobadii lagu heshiiyay shirka ka hor akhriyay wariye Buurgaabo oo ka mid ahaa wariyeyaashii caanka ahaa, balse muddo u xirnaa maamulka, wuxuuna yiri “Waxaan soo jeedinaynaa in sharciga la hor keeno dadkii ka dambeeyay burburinta xarumaha diinta, maadaamaa dhibaatooyinka dhacay ay sabab u tahay maamul xumadii kasoo jirtay deegaanka, waxaan soo jeedinaynaa in ciidanka ay noqdaan dad aqoon leh, oo bulshadana kalsoonideeda haysta”.

Shirka ayaa xitaa looga hadlay arrimo xilli aad xasaasi u ahaa in laga hadlo sida arrimaha Liyuu Booliiska, wuxuuna Buurgaabo shirka ka yiri “Waxaan aaminsanahay in ciidanka Liyuu Booliiska ay yihiin ciidan dowladeed, oo aysan ahayn ciidan uu shaqsi leeyahay, sidaas darteed waxaan ugu baaqaynaa in ay xasilooni kusoo dabaalaan”.

Shirka ayaa dhanka kale lagu taageeray guddoomiyaha cusub ee xisbiga talada haya Axmed Shide Maxamed, waxaana loogu baaqay in xisbiga sameeyo isbadal heer kasta ah.

Hadalo Qeexan

Dadkii shirka ka hadlay ee aqoonyahanada ahaa ayaa mid mid ah uga hadlay wax ay sheegeen in ay muddo la aamusnaayeen, iyaga oo qaarkood ka sheekeeyay dhibaatooyin si shaqsiyan ah loogu geystay, waxaana ka mid ah nin yiri “Waxaa la’iga soo qabtay magaalada Addis Ababa, waxaa isoo qabtay dowladda Federaalka, hadda waan socon kari la’ahay, loowyaha ayaa nalaga garaacayay”.

Waxaa xitaa goobta ka hadlay madaxweyne ku xigeenka deegaanka Mudane Xamdi Aadan Cabdi , madaxweyne ku xigeenka , ahna wasiirka arrimaha deegaanka , wuxuuna yiri “Dhibaato waa ay jirtay deegaanka, maamul xumo way jirtay, waxyaabo badan oo dhibaato ah in ay jirtay oo aan la iska indho tiri karin in ay jirtay halkan waan ka caddaynayaa, dhibaatada dhacday in dhalinyarta Heego ay ku lug lahaydna waa mid aan shaaca ka qaadayno, laakiin in maamulkii xiligaas jiray ay iska cabursanaayeen, dhammaantood waa laga wada warqabaa, aniga ka hoggaamin ahaa dadkii ugu horeeyay ee isbadalka soo dhaweeyay baan ka mid ahaa, waanan sii hirgalin doonaa”.

Hadaladan waa kuwa aad uga duwan kuwii horey looga bartay madaxda deegaanka iyo dadka ku sugan gudaha deegaanka.

Caasimada Online
Xafiiska Jigjiga
[email protected]

Muqdisho (Caasimada Online) – Siyaasiga CC Shakuur oo kamid ah Siyaasiyiinta aadka uga soo horjeeda siyaasada dowlada Somalia ayaa waayadani culeyska saaraya sida jahwareer amni loogu ridi lahaa magaalada Muqdisho ee caasimada Somali.

CC Shakuur oo inta badan ku sugan dalka dibadiisa ayaa codkiisa mucaaradnimo kusoo koobay ka hadalka arrimaha amniga.

CC Shakuur oo naawilaaya in mar un uu qabto mid kamid ah xilalka ugu sareeya dalka ayaa u muuqda mid ay ka luntay diirada, waxa uuna sabab u noqonayaa halis amni darro oo usoo dagdagta dadka reer Muqdisho.

CC Shakuur, waxa uu inta badan shaqo iyo dhaliil siyaasadeed ka dhigtaa arrimaha amniga waxaana xusid mudan in arrintaasi ay ku dhalatay kadib weerarkii lagu qaaday hooygiisa xili uu kulan kula jiray Xildhibaano iyo Siyaasiyiin ka tirsan garabka mucaaradka.

Tan iyo weerarkii lagu qaaday laguna dhaabacay CC Shakuur waxa uu naceyb xoogan u qaaday Hay’adaha amniga dalka gaar ahaan Hay’adda Nabadsugida oo xiligaa u dhigtay cashar lama ilaaban ah.

Haddaba CC Shakuur ayaa u muuqda mid caqabad ku ah amniga iyo xasiloonida ka jirta magaalada Muqdisho maadaama uu xooga saaro arrimaha Gobolka waxaana tusaale u ah Seddex qodob oo kala ah:

1-In dhaliishiisa amni ay tahay mid ku kooban amniga Muqdisho, waxa uuna durbaanka u garaacayaa sida jahwareer amni loo galin lahaa Muqdisho oo xudun u ah dalka.

2-Ka hor inta aan la burburin ciidamada xasilinta wax uu ku qeyla dhaaminaayay inaan dhismaha ciidamadaasi loo marin sharci waxa uuna si joogta ah ugu baaqayay in la kala diro ciidamada, iyadoo ay xusid mudan tahay in ciidamada keliya ee arrimaha amniga looga cabsan jiray ay ahaayen kuwa xasilinta.

3- Goortii la burburiyay ciidamada xasilinta waxa uu CC Shakuur mar kale ku qeyla dhaamiyay in Taliska Booliska aysan ka raali noqon in lagu soo daro ciidamada xasilinta oo uu ku eedeeyay inaysan u qalmin Boolis, waxa uuna qodobkaani muujinayaa in CC uusan Muqdisho u ogoleyn amni iyo xasilooni isaga oo fiirsanaaya danihiisa Siyaasadeed.

Sidoo kale, CC Shakuur waxa uu Xildhibaanada qaar dhaqaale ku siiyaa inay ka hadlaan wax waliba oo lagu bahdili kara sumcada dowlada Somalia, si ay ugu sahlanaato inuu ku cod darsado Xildhibaanada jeedineysa dhaliilaha.

Su’aasha ugu badan ee kadhalata dhaliilaha CC Shakuur ayaa waxaa kamid ah sababaha uu uga hadli la’yahay dhacdooyinka kale ee kadhaca Gobolada dalka, halka ay dhaliishiisu tahay mid ku kooban Gobolka Banaadir.

Dhinaca kale, CC Shakuur oo gaashaan u ah dowladaha carbeed ayaa u muuqanaaya mid loo adeegsanaayo burbur ka dhaca Somalia, maadaama dhaliishiisu tahay mid aan xikmadeesneen.

W/Q: Safiya Cabdullaahi Garaad
Muqdisho, Soomaaliya

Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada [email protected] Mahadsanid

Jigjiga (Caasimada Online) – Dadka Somaaliyeed ee deegaanka Somaali-galbeed waxa ay taariikh dheer ku leeyihiin Qowmiyadaha dega Geeska Afrika sida; halgankii Diinta Islaamka, kii Gobanima-doonka iyo dhismihii dawladihii ka hana qaaday Geeska Afrika 5 tii Qarni ee lasoo dhaafay, waxaana lagu yaqaanaa; Somaali-ku faan, Gumaysi-diid, Dagaalyahan-nimo, Hal-abuur, Qab iyo Isla-wayni iwm.

Nasiib daro Qarnigii 20 aad markii uu baxay Gumaysigii reer Galbeedka waxaa u bedelay Gumaysi AMXAARO & TEGREE oo isu daba maray kana dilay Qiyamkii, Qabkii, Somaali-nimadii iyo Midnimadii, una adeegsaday wax kasta oo lagu Gumayn-karo sida;

1-Gobalka oo lagu magacaabay magac Qabiil (Ogaden) si beelaha kale loo dareen-siiyo in aysan talo iyo awood ku laheen.

2-Waxaa loo kala qeybiyey Qabiil-Qabiil iyo Deegaan-Deegaan, halka Qowmiyadaha kale ee Ethiopia ay Mid-Mid yihiin (Qeybi oo Xukun).

3-Waxaa loo diiday in ay Talada iyo Go’aanada dawladda dhexe wax ku yeeshaan, kana mid noqdaan Isbahaysiga EPRDF.

4-Waxaa Madax looga dhigay kuwii dadka ugu liitay uguna damiir xumaa oo dadkoodii Gun ka dhigay, Gobalkoodina ka dhigay xarumo Ciidamada Fedaraalku degaan kuna Ciaabaan ama ku Dilaan ciddii ay rabaan sida uu qiray Madaxweynihii hore ee Gobalka “in ciidankii Tegreegu ku qasbeen Ciqaabta dadkiisa”.

5-Waxaa Gobalka loo sameeyay Maleeshiyaad aan laheen Sharci iyo Asluub qabata oo dilay ama duleeyay qof kasta oo wax-gal ahaa, Somaalina ahaa (Liyu Police).

6-Waxaa denbiile-yaal iyo Arga-gaxiso laga dhigay Wiilashoodii shalay ahaa Mujaahidiin Gobanima-doon ah, laguna amray in mid kasta iyo qoyskiisa lagu Ciqaabo ama lagu Toogto hortooda (ONLF).

7-Waxaa lagu diray oo cadaawad iyo Karaahiyo la dhex-dhigay Walaalahooda degan Jamhuuriyada oo lagu eedeeyay in ay sabab u ahaayeen dib u dhaca iyo dagaalada ka dhacay Gobalka, loona soo dhaweyn karin qaraaba-nimo, halka Gobalka NFD ee Kenya uu soo dhaweeyay Walaalahood Jamhuuriyadda, dagaaladii Sokeeye kadib.

8-Waxaa lagu amray Maamulkii Gobalka in uu Taageero, Xaruna u noqdo Maamul-gobaleedyada Somaaliya, si uu uga qeyb-qaato kala qaybinta, kala goo-goonta iyo colaad ka hurinta Jamhuuriyada Somaaliya.

9-2017 markii uu xoogaystay kacdoonkii OROMADA ee ka dhanka ahaa Rajiimkii TEGREEGA Somaalida waxaa loo adeegsaday in lagu jebiyo kacdoonka Oromada, waxaana la dhex-dhigay Fitnada Qabiilka, Qowmiyada iyo Deegaanka ee ilaa maanta socota.

10-Isbedelkii Siyaasadda Ethiopia ee sanadkan waxa uu abuuray rajo ah; in Qowmiyadaha Ethiopia ay ka xoroobi karaan Gumaysigii haystay 5 ta Qarni ee Amxaarada iyo Tegreega, lkn qaar ka mid ah Qowmiyada Somaalida ayaa weli raba in ay u shaqeeyaan Rajiimkii dhacay ee Tegreega.

Hadaba dagaalka Somasli-galbeed iyo Oramada waxaa lagu sheegay in uu ka dhashay; khilaaf dhul deegan ama Shidaal laga helay Gobalka ama Beeshii haysatay maamulkii hore oo ka baqeysa in Maamulka laga wareejiyo loona qabsado tacadiyadii dhacay xilligii Tegreega!
Laakin waxaa muuqda in labada Qowmiyadood ay Wakiil uga yihiin dagaalkooda Rajiimkii Tegreega oo raba in uu kusoo laabto Xukunka Ethiopia ama ay kala go’go’do (الحرب بالوكالة)
(الفتنة نائمة لعن الله من ايقظها).

W/Q. Mohamed Gacal (Dr Gacal)