Muqdisho (Caasimada Online) – 92 xildhibaan oo ka mid ah xildhibaanada baarlamanka Soomaaliya ayaa maanta mooshin xil ka qaadis ka gudbiyey madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Hindisaha Xilka-qaadista Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa lagu gudbiyey si waafaqsan qodobka 92aad, faqradiisa 1aad iyo 2aad ee dastuurka Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya.

Hindisaha xilka-qaadista Madaxweynaha Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya ayaa madaxweynaha ku eedeeyey “inuu ku kacay qiyaano-qaran, kuna xadgudbay dastuurka qaranka iyo sharciyada kale ee Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya.

Hindisaha ayaa lagu yiri “Madaxweynaha Jamhuuriyada Federaalka waxa uu ku xadgudbay qodobkaan isagoo heshiisyo iyo is-afgarad qarsoodi ah lasoo galay dowlado shisheeye oo sheegay in ay la saxiixdeen Soomaaliya heshiisyo lagula wareejinayo dekadaha Soomaaliya”

Xildhibaanada ayaa sidoo kale madaxweynaha ku eedeeyey inuu galay hgeshiis lagu midaynayo wadamada Soomaaliya, Itoobiya iyo Eretereeya, si mustaqbalka ay u yeeshaan hal Madaxweyne sida Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya uu sheegay.

Hoos ka aqriso hindisaha oo dhamaystiran.

Baydhabo (Caasimada Online) – Mid ka mid ah askartii dowladda Federalka Somaliya ay u dirtay Magaalada Baydhabo ee Xarunta KMG ee maamulka Koonfur Galbeed ayaa lagu dilay Magaaladaasi.

Dilka askarigaan Booliska ka tirsan ayaa wuxuu ka dambeeyay, kadib markii muran uu soo kala dhex galay askari kale oo ka mid ahaa kuwii Muqdisho laga keenay.

Dilka oo dhacay duhurnimadan maanta ayaa Saraakiil ka tirsan Ciidamada Booliska Somaliya waxa ay sheegeen in muran dhexmaray labada askari dilka uu ka dambeeyay.

Saraakiisha Booliska ayaa sheegay in la qabtay askarigii falka falka dilka ah gaystay, kaasi oo lagu xiray Magaalada Baydhabo.

Ciidamada Booliska ee dowladda ay u dirtay Magaalada Baydhabo ayaa ku sugan Madaxtooyadda Maamulka Koonfur Galbeed.

Shacabka Magaalada Baydhabo ayaa hadal haayo dilka askarigaan uu u gaystay askariga kale ee ka tirsan Booliska, ayna ka wada yimaadeen Muqdisho.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xeer ilaaliyaha guud ee qaranka Soomaaliya, ayaa ka hadlay musuq maasuqa ka jira dalkan iyo dadaalada uu xafiiskiisa ee ka dhanka ah ciribtirkiisa.

Dr Axmed Cali Daahir, ayaa sheegay in musuq maasuqa dalkan hareeyay aaney eheyn oo kaliya lacagaha la dhoco, balse ay qeyb ka tahay in la sameeyo eex iyo sidoo kale hantida Soomaaliyeed oo la lunsado.

Dagaalka ka dhanka ah musuqa, ayuu sheegay ineysan ku koobneyn Muqdisho oo kaliya balse Muqdisho ay tahay meesha haatan ka bilaabatay oo kaliya dagaalka guud ee ka dhanka ah wax is daba marinta.

Axmed Cali Daahir, ayaa sheegay inaan si sahlan loo cirbtiri karin musuqa, isagoo sabab uga dhigay in madaxda dowladda iyo xubnaha hay’adaha fulinta iyo sharci dejinta ay caqabad kala kulmayaan shaqooyinkooda.

Afar kiis oo musuq maasuq ah, ayuu sheegay iney wajaheen maalmahan, balse ay uga dhigneyd iney dhinbil dab ah gacanta ku dhigeen oo kale, maadaama ay dhalleeceyn kala kulmayeen dhinacyada ay ehelka yihiin dadla eedaha musuqa loo soo qabto.

“Waa madaxda qaranka, waa xildhibaanada, waa shacabka dadka aan kala dagaalami la’nahay musuqa, sababtoo ah waxey difaacayaan dadka eedaha musuqa loo soo qabto” ayuu yiri Xeer ilaaliyaha.

Axmed Cali Daahir, waxa uu hadalkan ka sheegay munaasabad maanta lagu xusayay maalinta la dagaalanka musuqa oo lagu qabtay xerada Xalane ee aadka loo ilaaliyo.

Dadkii ka qeyb galay xuska maalinta ee hadallada ka jeediyay waxaa ka mid ahaa; wasiirka cadaalada Soomaaliya, hanti-dhowraha guud ee qaranka iyo safiirada waddamada UK iyo Mareykanka ee Soomaaliya.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Muqdisho (Caasimada Online) –  Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre ayaa ka baaqday kulan muhiim ah oo ku saabsanaa la dagaalanka musuq-maasuqa oo maanta ka dhacay Muqdisho.

Maanta waxay ku aaddanayd 9 ka December oo ah maalinta caalamiga ah ee la dagaallanka musuqmaasuqa, waxaana Xarunta Xalane lagu qabtay shir weyn oo loogu tala galay in madaxda dowladda federaalka ah iyo safiirada beesha caalamka ay ka soo wada qaybgalaan.

Xubnaha shirka lagu casuumay ayaa waxaa ka mid ahaa ra’iisul wasaare Xasan Cali Kheyre oo la filayey inuu hoggaaminayo wafdiga dowladda Soomaaliya ee kulanka maanta, halka beesha caalamkana ay ka imanayeen safiirada Maraykanka, Britain iyo Midowga Yurub, Midowga Afrkia iyo Qaranada midoobay.

Si kastaba, Khayre ayaa ka baaqday kulankaas xilli guddiga maaliyadda baarlamanka Soomaaliya ay xukuumadda ku eedeeyeen inay sameysay musuq maasuq lagu lunsaday lacag dhan 42 milyan oo dollar.

Si kastaba xubno ka tirsan xafiiska ra’iisul wasaaraha oo Caasimada Online la hadlay ayaa sheegay in baaqashada kulanka aysan wax xiriir ah la lahayn warbixinta guddiga maaliyadda.

Waxay ay sheegeen in Kheyre u baaqday inuu ka qeyb galo kulanka uu maanta madaxweynaha Soomaaliya ku saxiixayo sharciga la-dagaalanka musuq maasuqa.

Hoos ka arag caddeymo ku saabsan in Kheyre uu ka baaqday kulanka.

Istanbul (Caasimada Online)-Madaxweynaha Dalka Turkey Mr Erdogan ayaa jeediyay khudbad kale oo uu kaga hadlayay arrimo badan, waxaana uu si cad u sheegay in dhibaatada amaan iyo mida dhaqaale ee taala dalalka Yurub inaysan sabab u aheyn Muslimiinta iyo dadka tahriibka ah, balse shacabka Reer Yurub ay ka dambeeyaan.

“Amni darada iyo dhaqaalaha ay jecel yihiin kama aysan bilaaban inay xumaadaan marka Muhaajiriinta ama Muslimiinta u tageen, laakiin muwaadiniintooda ayaa u wacan”sidaasi ayuu Erdogan oo Banaanbax dad badan ka qeyb galeen ka hadlayay.

Isaga oo ka hadlayay sida uu uga walaacsan yahay arintaan, ayuu sheegay in muuqaalka Dibad baxayaasha Yellow Vest uu muujiyay in Dalalka Yurub ku guul dareysteen Dimuqraadiyadda, Xuquuqda Aadanaha iyo xorriyadda.

Wuxuu sheegay inuu ka xun yahay dhibaatada ay geysteen dibad baxayaasha iyo dhibaatada ciidamada u geysteen inta ay banaanbaxayeen, iyadoo loo adeegsaday sunta dadka ka ilmeysiisa iyo waxyaabo kale, waxaana dibad baxa uu ka dhacay dalka France.

700 oo kamid ah banaanbaxayaasha ayaa lagu xiray magaalada Paris ee dalka Faransiiska maalintii shalay, waxaana booliska ay adeegsanayeen agabka looga hortago banaanbaxa.

Hadalkiisa ayaa u muuqda in dadka muhaajiriinta ah ee tagay dalalka Yurub inaysan dhibaato ku heyn, balse shacabka u dhashay dalalka Yurub ay yihiin dhibaatada amni daro iyo midda dhaqaale ee dalalka Yurub.

Caasimada Online
Xafiiska Turkey
[email protected]

New York (Caasimada Online) – Dowladda Sacuudiga ayaa cambaareysay Gantaalo ay Xarakada Xamaas iyo Kooxaha Falstiiniyiinta ay ku tuureen Israel, ayada oo ka aamustay xasuuqa ay Yahuudda ku hayaan shacabka Falastiin.

Wakiilka Dowladda Sacuudiga u fadhiya Qaramada Midoobay Abdullah Al-Maalami ayaa sheegay inay Sacuudiga cambaareeneyso ayna ka xun tahay Gantaaladii lagu riday dhulka Israel ay dagan tahay, mar uu ka hadlayey Shirkii Qaramada Midoobay ka hor inta aan codka loo qaadin Mashruuca Qaraarkii uu Mareykanka ku doonayey in lagu cambaareeyo Xarakada Xamaas.

“Waan Cambaareyneynaa Gantaaladii lagu riday meelaha ay dagan yihiin Israa’iiliyiinta, waxaana ku baaqeynaa in la qaado tallaabooyin deg deg ah si Xabadda loo joojiyo” ayuu yiri Abdullaah.

“Waan diidanahay arrin kasta oo keeneyso qas iyo Foodo dhibaatana loogu geysanayo dadka Rayidka ah, waxaana dhinacyada dhan ugu baaqeynaa in miiska wada-hadalka wax kasta lagu dhameeyo” ayuu sii raaciyey.

Wuxuu carabka ku adkeeyey baahida loo qabo in si nabad ah loogu wada noolaado Bariga dhigo.

Wakiilka Sacuudiga ee Qaramada Midoobay marnaba sooma hadal qaadin boqolaalka qof ee Falastiiniyiinta ah oo ay dhawaan Israa’iil ku dishay Gaza, iyadoo la ogyahay inay Israa’iil dhulkaas xoog ku qabsatay sanadkii 1967.

Arrinta lala yaabay ayaa aheyd inuu si cad u sheegay inaan la aqbali karin in Israa’iil lagu dhibaateeyo Caalamka hortiisa.

Caasimada Online
Xafiiska Minneapolis
[email protected] 

Muqdisho (Caasimada Online) – Wararka aan ka heleyno magaalada Muqdisho ayaa sheegaya in kooxo hubeysan ay goordhow ganacsade si weyn loo yaqaan ay ku dileen gurigiisa oo ku yaala magaalada Muqdisho.

Ganacsadaha la dilay oo lagu magacaabo Cabdi Cismaan Afrax oo loo yaqaano (Cabdi Biifane), ayaa kooxaha hubeysan ee dilay waxay ugu tageen gurigiisa oo ku yaala Ex. Koontarool Afgooye, sida ehelkiisa ay xaqiijiyeen.

Wararka ayaa sheegaya in kooxaha Hubeysay dileen Cabdi Biifane xili uu kasoo baxayay gurigiisa, waxayna qaateen Gaari Prado ah oo uu watay, waxaana rasaasta ku dhaawacmay Gabar u dhalay oo albaabka taagneyd.

Ehelka Cabdi Biifane ayaa sheegay inuu ka ganacsan jiray dajinta noocyada kala duwan ee gaadiidka, lamana oga sababta iyo dadka ka dambeeya dilkiisa oo maanta dhacay.

Ciidamada amaanka ayaa goobta tagay, balse kooxaha dilka geystay ayaa ku baxsaday gaariga Marxuumka oo ay kala dageen markii ay toogteen kadib, sida ehelkiisa ay sheegeen.

Dilalka Qorsheysan ayaa kadhaca magaalada Muqdisho, iyadoo ciidamada amaanka ay sameeyaan baaritaano joogto ah.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Muqdisho (Caasimada Online) – Saraakiil u hadashay Ciidamada Badda India oo ku sugan Gacanka Cadmeed ayaa sheegay inay qabteen markab ay saarnaayeen qoryaha fudud iyo rasaastooda oo marayay meel ku dhow xeebaha Soomaaliya.

Saraakiisha ayaa sheegay in howlgal deg deg ah oo ay ka fuliyeen xeebaha Soomaaliya iyo meel ka baxsan ay ku qabteen markabka oo hubka ay saaran yihiin, waxaana ka dhashay su’aalo badan.

Saraakiisha Markabka INS Sunayna ayaa sheegay in markabka la qabtay ay saarnaayeen qorshaha AK 47, Machine Gun, iyo rasaastooda, sida ay sheegeen saraakiisha.

Saraakiisha waxay sidoo kale sheegeen in markabka ay ku qabteen biyaha u dhaxeeya Xeebaha Soomaaliya iyo Jazeerada Sokotra, iyadoo baaritaano ay ku socdaan markabka iyo dadkii saarnaa.

Waxaa soo baxaya in markabka uu ahaa markab si sharci daro ah kaga kaluumeysanayay goobta lagu qabtay, iyadoo hubkana la sheegay inuu doonayay inuu isaga ilaaliyo ciidamada amaanka ee xeebaha ilaalinaya.

Xeebaha Soomaaliya waxaa ku sugan maraakiib badan oo ilaaliya amaanka xeebaha kuwaasi oo markii hore loo keenayay la dagaalanka burcad badeeda Soomaaliya oo tan iyo sanadkii 2012 wax weerar ah geysan.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Nairobi (Caasimada Online) – Maamulka Diyaaradda Kenyan Airways ayaa ka hadlay arin la xiriirta in duulimaadyadooda ay ku imaanayaan magaalada Muqdisho uu qeyb ka noqon doono inay Khaat keenaan magaalada Muqdisho.

Kenya Airways ayaa la filayay in 5 December socdaalkeedii ugu horeeyay ku timaado Muqdisho balse ma aysan dhicin, Waxaana wareysi uu bixiyay Macharia Kamau uu ku sheegay in diyaaradda ay xooga saartay horumarka iyo safarkeeda cusub ee Nairobi iyo New York.

Masuuliyiinta diyaarada Kenyan Airways ayaa sheegay in marnaba uusan qorshaha ugu jirin inay Khaat keenaan magaalada Muqdisho, kaasi oo Kenya ay dhaqaalo badan ka hesho sanadkii.

“Wax Khaad ah “Miraa” ma ahan ahmiyadeena socdaalkaan. Waxaan dooneynaa inaan kordhino inaan qaarno macaamiisheena ka shaqeysa Soomaaliya iyo kuwa maalgashada,  arinta kale ee soo raaci karta ayaa ah inaan abuurno fursado wada shaqeyn oo maalgashadayaasha, Ganacsatada iyo dalxiisayaasha ah”ayuu yiri masuulka u hadlay Kenya Airways.

Warar soo baxayay ayaa sheegaya in waxyaabaha la isku qabtay ay qeyb ka aheyd in diyaaradda ay dooneyso inay Khaat keento magaalada Muqdisho, waxaana diyaarado gaar ah ay khaatka keenaan Muqdisho.

Maamulka ayaa sheegay in todobo jeer ay isbuucii duulimaadyo ku tagi doonaan magaalada Muqdisho, balse hadda dib ayaa loo dhigay duulimaadyada diyaaradda ay ku imaan laheyd magaalada Muqdisho.

Waxyaaba keenay dib u dhaca duulimaadyada Muqdisho waxaa qeyb ka ah nooca diyaaradeed ee ay safarkooda  u adeegsan doonaan, iyadoo shirkadda ay dooneysay in diyaarad horey dowlado baddan kaga diideen u adeegsato socdaalkeeda Muqdisho.

Caasimada Online
Xafiiska Nairobi
[email protected]

Muqdisho (Caasimadda Online) – Guddoomiyaha Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Federaalka Maxamed Mursal Sheekh C/raxmaan ayaa ka hor-yimid kala diridii uu Guddoomiye kuxigeenka 1aad ee Golaha Shacabka ku sameeyay Guddigii Maaliyadda, Qorsheynta iyo La xisaabtanka Hey’addaha dowladda.

Qoraal ka soo baxay Guddoomiyaha Golaha Shacabka ayaa waxaa uu ku sheegay in Guddiga ay tahay inay shaqadooda caadiga sii wataan, iyadoo Guddoomiyaha ku eegay qodobo ka mid ah xeer hoosaadka iyo Dastuurka

Guddoomiye Mursal ayaa faray Guddiga Maaliyadda inay sida ugu dhaqsiyaha badan u soo dhameystiraan xisaab xirka misaaniyaddii sanadka 2017 iyo miisaaniyadda sanadka 2019, ka hor inta aysan dhamaan sanadka 2018.

Haddaba dadka Falanqeeyo Siyaasadda ayaa aaminsan inuu Guddoomiye Mursal la kulmi lahaa seddex arrin haddii uu taageeri lahaa kala dirista Guddiga Maaliyadda, waxayna kala yihiin:

1) – Mucaarad Xooggan:

Guddoomiye Maxamed Mursal Sheekh C/raxmaan ayaa la kulmi lahaa mucaarad xooggan oo dhanka Xildhibaanada Baarlamaanka ah.

Wuxuu cadaadis xooggan kala kulmi lahaa Xildhibaanada mucaaradka ee aan Beeshiisa aheyn iyo kuwa laga soo doorto Koonfur Galbeed oo ah Xildhibaano isku xiran isla markaasna leh hal mowqif.

Mursal ayaa dhexda ka geli lahaa mooshin ka keenis iyo mucaarad aaad u xooggan maadaama ay xiisadaan ka dhalatay buuq  iyo jahwareer siyaasadeed.

2) – Kalsoonida Beeshiisa

Beelaha Digil iyo Mirifle ayaa hadda Mursal u arko inuu yahay awoodda kaliya ee dowladda ugu jirto inuu yahay, haddii uu go’aanka kala dirista taageeri lahaana wuxuu weyn lahaa kalsoonida Beeshiisa.

Beelaha Digil iyo Mirifle ayaa Mursal u arki lahaa inuu yahay nin la heysto ah isla markaasna aan laheyn go’aan uu ku Matalo dadka Soomaaliya iyo Beesha uu kasoo jeedo.

Arrintaan ayaa aheyd tijaabo ay Beeshiisa ku ogaan laheyd hal beegga siyaasadeed ee Mursal iyo qaabka uu u maareyn karo haddii ay dalka soo wajahdo Khilaafka Baarlamaani ah.

3) – Xukuumadda oo uusan garab ka heli lahayn

Kaliya xukuumadda iyo Mursal iskuma khilaafsano kala diristii Guddigii Maaliyadda ee Baarlamaanka Soomaaliya balse waxaa la isku heystaa Ciidamadii dhawaan la geeyey Baydhabo iyo cadaadiska ay dowladda Soomaaliya ku heyso Musharax Mukhtaar Roobow Abuu Mansuur.

Mursal ayaa ku adkeystay in Roobow uu sharci ahaan u tartami karo Doorashada isla markaasna aysan dowladda qaadin tallaabo ka dhan ah oo doorashada looga reebayo.

Haddii xataa uu Mursal taageeri lahaa kala diristii Guddiga Maaliyadda wax sumcad ah kama heli laheyn xukuumadda maadaama weli la isku heysto arrinta Roobow uuna ku adkeystay inuusan arrintaas dowladda ku taageeri karin.

Mursal iyo xukuumadda ayaa ku kala tagay arrinta Roobow, waxaana fashilmay dhawr kulan oo arrintaan looga hadlayey waaba midda keentay inuu Mursal ka hor imaado kala diristii Guddiga maaliyadda ee Baalarmaanka Soomaaliya.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Nairobi (Caasimada Online) – Shirkii maal-gashiga Somaliland ee dowladda Hargeysa ay 30-kii November ku qabatay hotel-ka shan xiddiglaha ee Fairmont The Norfolk hotel ee magaalada Naiorbi, ayey guul-darro siyaasadeed iyo niyadjab kala noqotay.

Shirkan ayaa Somaliland ay si aad ah u weyneysay, waxaana madaxweyne Muuse Biixi uu u diray afar wasiir oo heer sare ah, oo kala ah: arrimaha dibedda, qorsheynta dhaqaalaha, gacansiga iyo macdanta.

Si kastaba, wasiirka gacansiga Kenya Peter Munya, madaxweyne ku xigeenka William Ruto, iyo laba xldhibaan oo kale oo Kenyan ah ayaa diiday casuumad ay Somaliland u fidisay.

Ilo-wareedyo diblomaasiyeed oo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in mas’uuliyiinta Kenya ay dideen shirka ayaga oo ka baqaya in iskudhac diblomaasiyeed uu dhex-maro dowladda Soomaaliya ee uu hogaamiyo madaxweyne Farmaajo, oo hadda Kenya ay aad isugu dhow yihiin.

Diidmada mas’uuliyiinta Kenya ee shirka, ayaa waxaa kasii daray, markii dhammaan diblomaasiyiinta fadhiya Nairobi ay ku gacan seereen inay shirka tagaan.

Waxaa sidoo kale meesha ka marneyn in khibrad la’aanta diblomaasiyadda caalamiga ah ee Somaliland ay xaaladda kasii dartay.

Somaliland oo ka hor shirkan si aad ah u buunbuunisay ayaa markii shirka uu dhacay ka gaabsatay inay weyneyso ayada oo inta badan dowladda aysanba soo hadal qaadin, warbaahinta gudahana aysan ku bixin waqti badan.

Caasimada Online
Xafiiska Nairobi
[email protected]