London (Caasimada Online) – Soomaaliya waxay haysataa hal sano si ay dalka uga saarto kooxda Al-Shabaab, waxaa sidaas Talaadadii sheegay madaxweyne Xasan Sheekh, ayada oo uu dhow yahay waqtiga loo qabtay in ciidamada ATMIS ay dalka kaga baxaan oo ah December 2024. 

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa bishii August sheegay inuu doonayo in Al-Shabaab dalka laga saaro horraanta sannadka 2024. 

“Dhammaadka qorshaha waa December 2024 markaasi oo dhammaan ciidamada ATMIS ay tahay inay dalka ka baxaan,” ayuu madaxweyne Xasan Sheekh u sheegay dad goobjoog ka ahaa Machadka Royal United Services Institute ee London. 

Diiradadu waxay ahayd ciribtirka “haraadiga” Al-Shabaab, ayuu yiri. Howshaas ayuu sheegay in ay sii adkeeyeen daadad ay dad badan ku dhinteen, inkasta oo daadadka ay sidoo kale ku adkeeyeen maleeshiyada inay faafiyaan miinooyinka.

Abaabulka madaxweyne Xasan Sheekh ee ka dhanka ah Al-Shabaab ayaa billowday bishii Ogoosto ee sannadkii hore, iyadoo milatarigu ay taageero ka helayaan maleeshiyo beeleedyo ka dhisan gobollada dhexe ee Soomaaliya.

Wadashaqeyntan naadirka ah waxay gacan ka gaysatay gaarista guulihii ugu muhiimsanaa ee laga gaaray Al-Shabaab tan iyo bartamihii 2010, laakiin Al-Shabaab ayaa sii waday weerarada dhimashada badan ee ka dhanka ah bartilmaameedyada militariga iyo rayidka.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa ku tilmaamay horumarka la gaaray mid dhiirogelin leh, isagoo intaa ku daray in hadda aysan muuqan wax muujinaya in madaxda Al-Shabaab ay doonayaan in wadahadal lala galo dowladda.

“Waxaan aaminsannahay inaan Al-Shabaab uga adkaan doono ciidan ahaan,” ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh oo ka hadlayay shirka Royal United Services Institute oo ka dhacay London Talaadadii.

“Ma hayno wax calaamad ah oo muujinaya in Al-Shabaab ay doonayaan wadahadal ay la galaan dowladda Soomaaliya [laakin] haddii ay taasi dhacdo berri waa midda aan door bideyno.”

Baydhaba (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Golaha Shacabka Soomaaliya, Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Aadan Madoobe) ayaa maanta lagu wadaa inuu gaaro magaalada Baydhaba ee xarunta gobolka Baay, halkaas oo ay ka socdaan kulamo siyaasadeed.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, Aadan Madoobe ayaa qayb ka noqonaya dhoolatus siyaasadeed oo uu shalay magaalada Baydhaba ka sameeyay madaxweynaha dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya, Mudane Cabdicasiis Laftagareen oo magaaladaas isugu geeyay inta badan xildhibaanada labada Gole ee BFS ee kasoo jeedo maamulkaasi.

Wararka ayaa sheegaya in guddoomiyaha baarlamaanka uu isna ku biirayo kulamada ka socda Baydhaba ee u dhexeeyo xildhibaanada iyo madaxweyne Laftagareen, kuwaas oo looga tashanayo xaaladaha ka jira maamulkaas oo ay kusoo wajahan tahay doorasho.

Ilo wareedyo lagu kalsoonyahay ayaa innoo sheegay in Aadan Madoobe uu wada-hadallo gaar ah la yeelan doono Laftagareen, si ay isaga xog wareystaan xaaladaha soo kordhay.

Baydhaba hadda waxaa ku sugan ugu yaraan 50 xildhibaan, kuwaas oo uu Madaxtooyada Koonfur Galbeed ku casuumay madaxweynaha maamulkaasi, waxayna kulan ay yeesheen uga hadleen saddex arrimood oo kala ah, fatahaadaha ku dhuftay maamulkaasi, arrimaha siyaasadda, gaar ahaan doorashada iyo dagaalka Al-Shabaab, sida ay shaacisay K/Galbeed.

“Madaxweynaha Dowladda Koonfur Galbeed Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen oo Xildhibaanada Labadda Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya deegaan Doorashadooda ay tahay Koonfur Galbeed ku Cazuumay Magaalada Baydhabo ayaa kala hadlay inay kaalin tooda ka qaatay Wajiga 2-aad ee Dagaalka, Waxkaqabashada Saamaynta Fatahaadaha iyo Arimaha Siyaasada Dowladnimada Soomaaliya” ayaa lagu yiri war kooban oo kasoo baxay Madaxtooyada Koonfur Galbeed Soomaaliya.

Dhinaca kale waxaa jira tuhun weyn oo laga muujinayo dhaq-dhaqaaqyada siyaasadeed ee ka socda Koonfur Galbeed, ayada oo warar soo baxaya ay sheegayaan in ajendayaasha laga wada-hadlayo uu qayb ka yahay wax ka beddalka dastuurka oo uu haatan olole xoogan ugu jiro madaxweynaha dowlada federaalka Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud.

Xaaladda maamulkan ayaa bilihii u dambeeyay ahayd mid kacsan, waxaana si aad ah la’isugu hayaa arrinta doorashada madaxtinimo ee Koonfur Galbeed Soomaaliya.

Si kastaba, lama oga sida ay wax ay noqon doonaan, hayeeshee mucaaradka ayaa iyaguna weli dhaq-dhaqaaqyo siyaasadeed ka wada magaalooyinka Nairobi iyo Muqdisho.

Kismaayo (Caasimada Online) – Wararka laga helayo Jubbaland ayaa sheegaya inay kasii dareyso xaaladda adag ee ka taagan deegaanada maamulkaasi oo ay ku dhufteen fatahaado iyo daadad xoogan oo saameyn ku yeeshay gobollada Gedo iyo Jubbooyinka.

Agaasimaha wasaaradda gargaarka iyo maareynta musiibooyinka Aadan Faarax Gaarane oo la hadlay warbaahinta ayaa ka warbixiyay xaaladaha bani’aadanimo ee ka jira halkaasi.

Gaarane ayaa shaaca ka qaaday inay sii kordheyso dhibaatada ay gaysteen fatahaadaha, gaar ahaan dhimashada, wuxuuna sheegtay inay gaaray illaa 20 qof.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay in dad ku dhow nus milyan qof ay ku barakaceen fatahaadaha xoogan ee sanadkan ku dhuftay deegaanada maamul goboleedka Jubbaland.

Waxaa sidoo kale uu xaqiijiyay in weli ay biyaha ku go’doonsan yihiin qoysas kale oo Soomaaliyeed, kuwaas oo u baahan gargaar samata bixin ah.

Meelaha ugu daran ee dhibaatooyinka laga soo wariyay waxaa kamid ah gobolllada Jubbada Dhexe iyo Gedo, sida uu shaaciyay agaasimuhu.

Aadan Faarax Gaarane ayaa intaasi kusii daray in biyaha ay burburiyeen buundooyinkii ay isticmaalayeen shacabka Baardheere iyo Buurdhuubo oo muhiim u ahaa isku socodka.

Dhinaca kale madaxweynaha Jubbaland, Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) ayaa isna saacadihii ugu dambeeyay kormeer ku tagay qaar kamid ah deegaanada ay kusoo barakeceen dadka ay saameeyeen daadadka iyo fatahaadaha ka jira deegaanada Jubaland.

Axmed Madoobe waxaa kormeerkan ku wehlinayay qaar kamid ah hay’adaha samafalka ee ka howlgala dowlad goboleedka Jubbaland, kuwaas oo gargaar gaarsiiyay shacabka.

“Maanta Waxaan kormeer ugu tagnay dadka kasoo barakacay deegaanada ay sameeyeen fatahaadaha iyo daadka ka jira deegaanada Jubaland iyadoo ay dad ka badan 1 milyan oo qof ay saamaysay dhibaatada fatahaadaha guud ahaan Jubaland” ayuu yiri A/Madoobe.

Tel Aviv (Caasimada Online) – Maamulka Israa’iil ayaa u yeertay safiirkii u joogay dalka Koonfur Afrika, go’aankaan ayaa daba socda “hadalladii ugu dambeeyay ee ka soo yeeray dowladda Koonfur Afrika.

Afhayeenka wasaaradda arrimaha dibadda Israa’iil Lior Haiat ayaa barta X ku shaaciyey in hadaladii ka soo yeeray K/Afrika dartood ay ugu yeerteen safiirkii ka joogay dalkaas.

Afhayeenku ma sheegin waxay yihiin hadalladaas ay ka carootay Israa’iil ee sababay inay u yeertaan Danjirahoodii Koonfur Afrika.

Hasayeeshee dowladda Koonfur Afrika  ayaa kol sii horeysay si weyn u dhaleeceysay howlgallada ay ciidamada Israa’iil ka wadaan dhulka reer Falastiin, gaar ahaan Qasa.

Khumbudzo Ntshavheni  oo ah wasiirka madaxtooyada Koonfur Afrika ayaa Isniintii waxay ku boorrisay Maxkamadda Caalamiga ah ee Dambiyada ee (ICC) inay soo saarto amar lagu soo xirayo Ra’iisul Wasaare Israa’iil Benjamin Netanyahu, bartamaha bisha soo socota ee December.

Khumbudzo Ntshavheni ayaa sheegtay in haddii taas la sameyn waayo ay muujinayso “guuldarrada guud” ee maamulka caalamiga ah.

In Israa’iil ay dib ugu yeerato Safiirkeeda u fadhiya Koonfur Afrika ayaa waxay ku soo beegmaysaa wax yar ka hor inta aan Koonfur Afrika lagu qabanin shir-madaxeedka kooxda Brics, oo ay qeyb ka yihiin waddamada Shiinaha iyo Ruushka, shirkaas ayaa ku saabsan dagaalka Israa’iil iyo Xamaas.

Kulanka oo uu guddoomin doono madaxweynaha Koonfur Afrika Cyril Ramaphosa ayaa la rajeynayaa in laga soo saaro jawaab adag oo ku aaddan colaaddaas oo galaafatay kumanaan shacab Falastiiniyiin ah oo ciidamada Israa’iil ay u xasuuqeen si ku talagal ah.

Laascaanood (Caasimada Online) – Maamulka KGM ah ee SSC-Khaatuma ayaa yeeshay taliye Boolis oo cusub kaas oo ka shaqeyn doono ammaanka maamulkaasi.

Sarreeye Guuto Siyaad Maxamuud Cabdiraxmaan ayaa loo magacaabay Taliyaha Ciidanka Booliska Maamulka SSC, kadib wareegto uu soo saaray hoggaamiye Cabdiqaadir Aw-Cali (Firdhiye).

“Hoggaamiyaha Maamulka SSC-Khaatumo Mud. Cabdiqaadir Aw-Cali ayaa Sarreeye Guuto Siyaad Maxamuud Cabdiraxmaan u magacaabay inuu noqdo Taliyaha Ciidanka Booliska Maamulka SSC-Khaatumo” ayaa lagu yiri wareegtada.

Sarreeye Guuto Siyaad Maxamuud ayaa ah khabiir iyo xeel-dheere Boolis oo kasoo shaqeeyay meelo kala duwan oo dalka mid ah.

Hoggaamiyaha SSC-Khaatuma ayaa sidoo kale faray hay’adaha maamulkaas inay la shaqeeyaan taliyaha cusub, si uu u guto waajibaadka shaqo ee horyaalla.

Sidoo kale wuxuu taliyaha cusub uu isna Eebbe uga baryay in uu u fududeeyo masuuliyadda culus ee uu u igmaday.

SSC ayaa haatan ku jirta dhismaha hay’adaheeda kala duwan, maadaama dhawaan uun la dhisay, kadib dagaal culus oo ay la gashay ciidamada Somaliland.

Wixii markaas ka dambeeyay waxay sidoo kale heshay aqoonsi ay siisay dowladda federaalka oo ku casuuntay magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya.

Si kastaba, maamulkan ayaa weli wajahaya xaalado adag oo ay ugu horreyso xiisadda kala dhexeysa Somaliland, maadaama uu weli dagaalka ka taagan yahay gobolka Sool.

Daarunicma (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeelaha Dhexe ayaa sheegaya in maanta ciidamada dowladda Soomaaliya ay howlgalo culus ka sameeyeen deegaano dhaca bariga gobolkaasi, halkaas oo ay ku sugnaayeen Al-Shabaab.

Howlgalladan ayaa waxaa si wadajir isaga kaashaday ciidamada Xoogga dalka, gaar ahaan kuwa Ilaalo Qaran iyo ciidamo ka tirsan dadka deegaanka oo isku fidiyay inta u dhexeysa deegaanada Daarunimca iyo Ceel Bacad oo ka wada tirsan gobolka Shabeelaha Dhexe.

Wararka ayaa sheegaya in ciidamada huwanta ayaa cagta mariyey howdka deegaanka Daarunimca, iyagoo kaa saaray xubnaha kooxda Shabaab oo maalmihii u dambeeyay dhaq-dhaqaaqyo ka waday halkaasi.

Ciidamada huwanta ayaa markii hore kasoo baxay deegaanka Al-kowthar, waxaana ujeedka u yahay inay Al-Shabaab ka xoreeyaan xadka Shabeelaha Dhexe iyo Galgaduud.

Saraakiil ka tirsan ka tirsan milatariga Soomaaliya oo la hadlay warbaahinta ayaa sheegay inay wadi doonaan dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab ee ka socda bariga Shabeelaha Dhexe, waxayna tilmaameen inay isku furi doonaan xadka labada gobol.

Xaaladda aaggaas ayaa ah mid aad u kacsan, waxaana dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeeda laga dareemayaa qaybo kamid ah deegaanada HirShabelle oo ay ka socdaaan howlgallo culus.

Shabeelaha Dhexe ayaa kamid ah meelihii lagu jebiyay kooxda Al-Shabaab, wajigii koowaad ee dagaalka, waxaana ay haatan meelo yar kaga sugan yihiin gobolkaasi.

Soomaaliya ayaa waxaa ka soconaya guluf dagaal oo ka dhan ah Al-Shabaab, inkastoo maalmihii u dambeeyay ay hakad galeen howlgalladii ay hormuudka u ahayd dowladda Soomaaliya.

Baydhaba (Caasimada Online) – Falcelin xoogan iyo hadal heyn ayaa ka dhalatay tallaabo uu maanta qaaday madaxweynaha koonfur Galbeed , Cabdicasiis Xasan, kaas oo kulan gaar ah la yeeshay xildhibaanada labada Gole ee kasoo jeeda maamulkaasi.

Laftagareen ayaa inta badan xildhibaanada Koonfur Galbeed ku metaya dowladda dhexe, gaar ahaan labada Aqal isugu geeyay xarunta madaxtooyada maamulkaasi, si uu ugala hadlay xaaladda cakiran ee maamulkaasi, gaar ahaan arrimaha siyaasadda, xaaladaha bani’aadanimada iyo wajiga labaad ee dagaalka ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab.

Haddaba sidee looga falceliyay tallaabada uu maanta qaaday Laftagareen?

Dad kala duwan oo ay ku jiraan siyaasiyiin ayaa siyaabo kala duwan uga hadlay bandhigga uu sameeyay madaxweyne Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen.

Cali Yare Cali oo horay usoo noqday guddoomiye ku xigeenka amniga iyo siyaasadda Gobolka Banaadir ayaa sheegay in dhoolatuska uu sameeyay Laftagareen ay tahay farriin uu u diray xubnaha mucaaradka ee dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya.

“Laftagareen maanta wuxuu diray farriin mug leh oo siyaasadeed, oo ay ku larrantahay baarqableeyn iyo tookh. Waa hal farriin oo ku wada socota mucaaradka Koonfur Galbeed. Madaxweynayaashii kuraasta xildhibaannada macaashka dhaqaale ka sameeyay ee aan maanta hal Xildhibaan oo dhageysta aan heeysan. Damuljadiid garabkii ka fekerayay ineey koonfur galbeed ku falaadaan. iyo siyaasi kasta oo ay maankiisa ku jirtay inuu siyaasadda duunyo ka tacbado ee aan dad tacban” ayaauu yiri siyaasiga caanka ah Cali Yare Cali.

Sidoo kale wuxuu imtaasi kusii daray “Inaad dad abaalgashato waa hanti maguurto ah, in kuwii aad abaal gashatay ay abaalka celintiisa gartaan oo ay gobannimo muujiyaanna waa cajiib. Madaxweyne Laftagareen maanta ayay taladu la gudboon. waa inuu aad ugu fekero badbaadadda sameeynayo Damuljadiid”

Shuceyb Barre Cali oo kamid ah dadka isticaamala baraha bulshada ayaa yiri “Xildhibaanada Koonfur Galbeed waa in aysan ka qaybqaadan burburinta dastuurka, Somalia wadar ogol unbey ku heshiin kartaa kursiga raisulwasaaraha wuu jirayaa ila wadar lagu heshiiyo”.

Cadow Shariif ayaa isna yiri “Midnimadiina iyo wadajirkiina ayaa wax walbaba ka muhiimsan”.

Cali Xaaji ayaa isna ku jawaabay “Dhoolatus waayay Wallaahi, madaxweyne dowlad goboleed oo intaan oo xildhibaan heysta hala so raadiyo? guuleyso madaxweyne”.

Suldaanka Colow ayaa isaguna yiri “Madexweyne Laftagareen fariin adag uu dirayaa xasuusin weli derbiga wuu adag yahay”

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoga Qaran ee ka hortagga lacag dhaqidda iyo la dagaalanka maal-gelinta argagixisada ayaa soo saaray go’aano ka kooban afar qodob oo ka dhan ah adeegga 1XBET.

Guddiga ayaa go’aanadaan ku gaaray shir ka dhacay xarunta wasaaradda maaliyadda Soomaaliya ee Muqdisho, waxaana dalka laga mamnuucay wax kasta oo Khamaar ah iyo adeegga khamaarka ah ee la dheelo ee 1XBET.

Qodobada laga soo saaray shirkii guddiga ayaa u dhignaa:

1- Waxaa Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya kamamnuuc ah guud ahaan khamaarka oo ah adeeg ka soo hor jeeda diinta Islaamka iyo shuruucda dalka.

2- Guddigu wuxuu ka war helay jiritaanka adeegga khamaarka ah ee beryahaan dambe lagu dhaco hantida dadka Soomaaliyeed, kaas oo lagu magacaabo 1XBET.

Adeegga 1XBET wuxuu ka soo hor jeedaa diinteena iyo shuruucda dalkeena, wuxuuna saameyn xun ku yeeshay dhaqaalaha, dhaqanka bulshada iyo amniga dalka, sidaas darteed waa adeeg xaaraam ah oo aan sharciyad laheyn.

3- Dhammaan bangiyada, shirkadaha bixiya adeegga mobel money iyo cid kasta oo bixisa adeeg maaliyadeed ee ka howlgasha Soomaaliya, waxaa lagu war-gelinayaa in aysan la macaamilin wax adeeg maaliyadeed ahna aysan siin shakhsiyaad ama shirkado bixiya adeega 1XBET oo mamnuuc ka ah dalka.

4- Hadii ay jiraan shirkado ama bangiyo horay ula macaamilay adeegga 1XBET, waxaa la farayaa inay deg deg dhammaan adeegyada ay siiyeen, isla markaana ay xayiraan xisaabtooda, iyagoo deg deg warbixin ugu soo gudbinaya hey’adda warbixinta maaliyadda ee FRC.

Afartaas qodob ayuu guddiga ka hortagga lacag dhaqidda iyo la dagaalanka maalgelinta argagixisada u cuskaday mamnuucidda adeegga khamaarka ah ee 1XBET.

Muqdisho (Caasimada Online) – Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa maalmihii u dambeeyay ka da’ayay roobab xoogan oo daadad wata, kuwaas oo saameyn ballaaran ku yeeshay shacabka, gaar ahaan isku socodka dadweynaha iyo gaadiidka.

Xaaladdan ayaa si gaar ah saameyn ugu yeelatay dadka nool degmooyinka Dharkenley iyo Wadajir oo la’isku yiraahdo xaafadda Madiino ee magaalada Muqdisho.

Dadka ku nool halkan ayaa galay go’doon, tan iyo markii ay billowdeen roobabka ka da’aya gudaha dalka, kuwaas oo si guud u saameeyay dadka shacabka ah, gaar ahaan danyarta.

Madiino marka la maqlo waxa ay dadka xasuustaan dhibaatada ka taagan marka loo socdaalayo, waxaana xiran halka waddo ee loo maro, waana waddada Ceelqalow.

Waddadan ayaa waxaa fariistay biyo fara badan oo hakiyay dhammaan isku socodkii dadka iyo gaadiidka, waxaana taas ay saameysay qoysas badan, sidoo kale waxaa arrintan xal u waayay maamulka gobolka Banaadir oo sameeyey dhowr isku day, balse ma jiro wax kasoo naasa cadaaday, waxaana weli taagan dhibta haysata shacabka.

Sababta ugu weyn ee sii kordhisa dhibaatada ayaa ah inay xiran yihiin waddooyinka kale ee loo maro Madiino, sida waddada gasha garoonka Aadan Cadde iyo midda ka baxda isgoyska Banaadir ee ku dhacda isgoyska Korontada ee degmada Wadajir, labaduba waxa ay muhiim u yihiin shacabka, haddana dhowr iyo toban sano lama marin.

Guddoomiyaha gobolka Banaadir, ahna Duqa Muqdisho Yuusuf Xuseen Jimcaale (Madaale) ayaa bishii October ee sanadkan horay uga hadlay arrintan, isaga oo qiray inay go’doon dadban ku jiraan shacabka ku dhaqan xaafadda Madiino ee magaalada Muqdisho.

“Madiino oo dhan waa iska go’doon, waddadooda waa tan Danwaagta, haddii uu Roob da’ana way go’daa, waddadii Ceela Boorkana way ka xiran tahay, tii Banaadir ka baxaysay ee Korontada ka leexaneysay waa xiran tahay, taas waxa ay keentay in marka dadkan ay si dadban go’doon u yihiin” ayuu horay u yiri Duqa magaalada Muqdisho.

Madaale ayaa xilligaas ballan qaaday inay dhisi doonaan waddada Madiina, ayna furi doonaan waddooyinka kale, balse ma jiro illaa iyo hadda wax tallaab ah oo loo qaaday.

“Waan dadaaleynaa dalka waa dhiseynaa hal dollar ayaan dalkeena ku dhisaneynaa” ayuu markale yiri Guddoomiye Yuusuf Madaale.

Si kastaba, Muqdisho ayaa haatan wajaheysa dhibaato adag oo ka dhalatay roobabkii ka da’ay caasimada, waxaana durbo burburay inta badan laamiyadii dhowaan uun la dhisay.

Baydhaba (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya, Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed (Laftagareen) ayaa maanta saameeyay dhoolatus siyaasadeed oo aad u weyn, kadib markii uu xildhibaanada labada Aqal ee BFS ee kasoo jeeda maamulkaas uu ugu yeeray magaalada Baydhaba ee xarunta gobolka Baay.

Laftagareen ayaa hal mar xafiiskiisa ku qaabilay dhammaan xildhibaanada labada Gole ee  Koonfur Galbeed  ku metalaBaarlamaanka Federaalka Soomaaliya, kadib markii uu ku casuumay Xarunta Madaxtooyada oo uu si qurux badan u dhisay.

Ujeedka ayaa ahaa inuu kala tashado xaaladda cakiran ee maamulkaas oo ay isugu darsoomeen xaalado siyaasadeed, kuwa bani’aadanimo iyo dagaalka Al-Shabaab.

Qoraal kooban oo ay shaaciysay Madaxtooyada ayaa waxaa lagu sheegay in Lafta Gareen uu xildhibaanada kala hadlay saddex arrimood oo kala ah, fatahaadaha ku dhuftay maamulkaasi, arrimaha siyaasadda, gaar ahaan doorashada iyo dagaalka Al-Shabaab.

“Madaxweynaha Dowladda Koonfur Galbeed Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen oo Xildhibaanada Labadda Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya deegaan Doorashadooda ay tahay Koonfur Galbeed ku Cazuumay Magaalada Baydhabo ayaa kala hadlay inay kaalin tooda ka qaatay Wajiga 2-aad ee Dagaalka, Waxkaqabashada Saamaynta Fatahaadaha iyo Arimaha Siyaasada Dowladnimada Soomaaliya” ayaa lagu yiri war kooban oo kasoo baxay Madaxtooyada Koonfur Galbeed Soomaaliya.

Kulankan ayaa kusoo aaday xilli xasaasi ah, wuxuuna u muuqdaa mid diray y farriin mug leh oo siyaasadeed oo ku socota xubnaha mucaaradka ah ee ku kacsan Laftagareen.

Xaaladda maamulkan ayaa bilihii u dambeeyay ahayd mid kacsan, waxaana si aad ah la’isugu hayaa arrinta doorashada madaxtinimo ee Koonfur Galbeed Soomaaliya.

Si kastaba, lama oga sida ay wax ay noqon doonaan, hayeeshee mucaaradka ayaa iyaguna weli dhaq-dhaqaaqyo siyaasadeed ka wada magaalooyinka Nairobi iyo Muqdisho.

Garoowe (Caasimada Online) – Warsaxaafadeed kasoo baxay xubnaha Beesha Caalamka ee fadhigoodu yahay magaalada Muqdisho ayaa waxaa looga hadlay xaaladda siyaasadeed ee maamul goboleedka Puntland, gaar ahaan xiisadda ka taagan Garoowe.

Beesha Caalamka ayaa walaac ka muujisay dhaq-dhaqaaqyada ciidan ee ka socda caasimada  Garoowe, waxayna sheegtaan in ciidamadaas ay cabsi gelinayaan shacabka.

“Saaxiibada beesha caalamka waxay ka walaacsan yihiin halista xiisadaha oo kor u kaca, oo uu ka mid yahay abaabulka ciidamada ee Garoowe ka socda. Joogitaanka ciidamadan ayaa cabsi gelinaya dadka shacabka ah, taasoo keentay in iskuullada la xiro” ayaa lagu yiri qoraalka.

Sidoo kale Beesha Caalamka ayaa ka digtay rabshado kale oo ka dhaca Garoowe, ayada oo ku baaqday in wax weliba lagu dhammeeyo wada-hadal iyo deganaan.

“Ma jirto wax marmarsiinyo ah oo loo haysto rabshad ama hanjabaad xoog. Cabashada waa in lagu dhammeeyaa si nabad ah oo loo marayo wada hadal. Waxaan ugu baaqaynaa dhammaan dhinacyada inay khilaafkooda ku xalliyaan qaab nabadeed” ayaa la raaciyay.

Waxa kale oo qoraalka lagu yiri “Saaxiibada beesha caalamku waxaa weli ka go’an inay Soomaaliya iyo dadka Soomaaliyeed ku taageeraan dhisidda aasaaska bulsho nabad iyo barwaaqo ah.

Ugu dambeyn Beesha Caalamka ayaa qoraalkeeda farriin ugu dirtay madaxweyne Deni iyo mucaaradka, si loo dajiyo xaaladda cakiran ee ka taagan Puntland, Soomaaliya.

Waxaan si dhow ula soconaa xaaladda, waxaana ku baaqaynaa in si degdeg ah loo dejiyo xiisadda iyo wadahadallo degdeg ah oo ay yeeshaan madaxda siyaasadda iyo kuwa kale ee deegaanka” ayaa mar kale lagu yiri farriinta xubnaha Beesha Caalamka.

Warsaxaafadeedkan waxaa si wadajir ah usoo saaray Hawlgalka Kalaguurka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS), Belgium, Denmark, Jabuuti, Itoobiya, Wafdiga Midowga Yurub, Finland, Jarmalka, Urur-Goboleedka (IGAD), Talyaaniga, Ireland, Kenya, Netherlands, Norway, Talyaaniga, Ururka Iskaashiga Dalalka Islaamka (OIC), Ruushka, Suudaan, Iswiidhan, Iswisarland, Turkiga, Boqortooyada Midowday ee Britain, Dowladda Maraykanka, Qaramada Midoobay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Faahfaahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya howl-gallo qorsheysan oo ay xalay ciidanka xasillinta caasimadda ee millatariga sida Booliska u howl-gala (Polizia militare) ka sameeyeen duleedka magaalada Muqdisho.

Howl-galladan ayaa waxay ciidamada xasillinita si gaar ah uga sameeyeen deegaanka Ceelasha biyaha ee duuleedka caasimada, wuxuuna ujeedkiisu ahaa amni xaqiijin, sida ay shaaciyeen saraakiisha laamaha ammaanka ee dowladda Soomaaliya.

Ciidamada ayaa intii socday howl-galkaan waxay baaritaano guri gur ah ka sameeyeen xaafadaha deegaanka Ceelasha biyaha, si looga hortago khatarta dhinaca amniga ah ee laga filan karo kooxda Al-Shabaab, oo dowlada dagaal adag kula jirto.

Sidoo kale, ciidamada ayaa baaritaano kala duwan ku sameeyay gaadiidka isticmaala waddada dheer ee isku xirta degmada Afgooye iyo magaalada Muqdisho.

Howl-galladan ayaa daba socda kuwa maalmihii dambe ay ciidamada xasillinta caasimadda ay ka sameynayeen qaar kamid ah degmooyinka magaalada Muqdisho iyo duleedkeeda, si looga hortagto khatar amni oo ka timaada kooxaha argagixisada.

Si kastaba, howl-galladan ayaa imanaya maalmo kadib markii ra’iisul wasaaraha uu kulan looga hadlayay dardar-gelinta amniga caasimadda la qaatay hey’adaha amniga iyo maamulka gobolka Banaadir, kaasi oo ka dhacay xerada ciidamada xasillinta caasimadda ee ku taalla inta u dhaxeysa Muqdisho iyo Balcad.

Amniga magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka ayaa si weyn isku beddelay tan iyo markii ay yimaadeen ciidankan, waxaana si weyn hoos ugu dhacay falalka amni darro ee kooxda Al-Shabaab ka geysan jirtay caasimadda.