Kismaayo (Caasimada Online) – Madaxweynaha maamulka Jubaland, Mudane Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) ayaa maanta gaaray magaalada Nairobi ee caasimada dalka Kenya, halkaas oo ay uga bilaabatay booqasho qaadan doonta dhowr cisho.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, Axmed Madoobe ayaa Nairobi ka bilaabi doono qorshe culus oo ka dhan ah dowladda federaalka oo haatan ay si wayn isku hayaan, isaga oo dhaq-dhaqaaqyo iyo abaabul ka sameynaya magaaladaasi.

Wararka ayaa intaasi kusii daraya in ujeedka ugu wayn ee Axmed Madoobe uu yahay la kulanka xubnaha beesha caalamka ee ku sugan halkaasi, isaga oo kala hadli doono xiisadda sii kululaaneyso ee kala dhexeyso madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, taas oo haatan kasii dartay, kadib Shirkii Golaha Wadatashiga ee lagu soo gabagabeeyay Muqdisho.

Sidoo kale wuxuu la kulmi doonaa madax ka tirsan dowladda Kenya iyo Soomaalida ku dhaqan magaalada Nairobi, isaga oo kala hadli doono xaaladda cakiran ee Jubaland.

Khilaafka u dhexeeya Kismaayo iyo Muqdisho ayaa haatan yeeshay waji cusub, waxaana hadda si wayn looga dareemayaa gobolka Gedo oo ay dhaq-dhaqaaqyo ka bilaabeen labada dhinac.

Gedo ayaa waxaa haatan ku gacan sarreysa dowladda dhexe, waxayna isku fidisay inta badan degmooyinka gobolkaas, marka laga reebo Doolow, waxaana ka howl-gala ciidanka xoogga dalka.

Si kastaba, dowladda Soomaaliya ayaa wadda qorshe ay maamul ugu dhiseyso Jubaland, arrintaas oo sii xoogeystay kadib shirkii Golaha Wadatashiga Qaran oo lagu soo qaaday xiisadda taagan, waxaana lagu go’aamiyay in loo baahan yahay in sharci loo wajaho xaaladda Jubbaland.

Sidoo kale arrinka Jubaland ayaa waxaa loo xil-saaray inay ka soo tala-bixso Wasaaradda Arrimaha Gudaha Dowladda Federaalka Soomaaliya.

“Golaha Wadatashiga Qaranka, wuxuu isku raacay in wasaaradda arrimaha gudaha federaalka ay talo iyo soo jeedin ka keento xaaladda dowlad goboleedka Jubbaland, si waafaqsan dastuurka dalka, si loo helo nidaam dowlad goboleed oo sharci ah,” ayaa lagu yiri qodobkaas.

Dagaalka xooggan ee u dhexeeya labada dhinac ayaa muddo dheer soo socday, waxaana la xasuustaa fadeexaddii ka dhacday Raaskambooni oo lagu soo jabiyay ciidamada dowladda.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ururka Midowga Afrika ayaa si weyn ula daala dhacaya saameynta ka dhalatay dhaqaale yaraan soo wajahday howlgalka AUSSOM ee Soomaaliya, kaas oo illaa iyo hadda aan helin taageeradii loo baahnaa.

Warar soo baxaya ayaa sheegaya in Midowga Afrika uu hadda ka fekerayo inuu yareeyo howlgalka Taageerada iyo Xasilinta Soomaaliya (AUSSOM), haddii aan si degdeg ah loo helin maalgelin lagu taageero sii socoshada howlgalkan muhiimka u ah dalka Soomaaliya.

Warbixin lagu daabacay Crisis Group ayaa lagu sheegay in maalgelin la’aanta AUSSOM ay saameyn xooggan ku yeelatay howlgalkan cusub, islamarkaana ay si taban u saamaysay waddamada ay ciidamadoodu ka joogaan gudaha Soomaaliya.

Ururka ayaa sidoo kale qorsheynaya in shirweyne weyn la qabto, kaas oo ka dhici doona Dooxa ama London, si dhaqaale loogu raadiyo howlgalka Soomaaliya, loogana hortago in kooxaha argagixisada — ee muddada dheer ay la dagaalamayeen — ay helaan fursado ay dib ugu xoogsadaan.

Sida la ogsoon yahay, howlgalka AUSSOM wuxuu beddel u yahay howlgalka ATMIS, kaas oo la filayo in si rasmi ah loo soo gebogabeeyo ka hor 30-ka bisha Juun ee sanadkan 2025.

Si kastaba ha ahaatee, tirada ciidamada AUSSOM ayaa la kordhiyay, balse weli waxaa jira caqabado la xiriira maalgelin oo hor taagan hirgelinta qorshahaas.

Qaraar horay uu u meel mariyay Golaha Ammaanka oo tirsigiisu yahay 2767 ayaa dhigaya in la sameeyo saddex ikhtiyaar oo lagu maalgelin karo AUSSOM, kuwaas oo midkood yahay in mas’uuliyadda si istiraatijiyadeysan loo wadaago, iyadoo u dhexeysa Midowga Afrika iyo Qaramada Midoobay.

Dhankiisa, Mareykanka oo weli ka caga jiidaya taageerada Midowga Afrika iyo saaxiibadiisaba ayaan weli soo bandhigin xalal dhaqaale oo wax ku ool ah, oo ka baxsan Qaraarka 2719.

Haddii xaaladdan ay sidaas ku sii socoto, waxa ay dhaawac weyn gaarsiin doontaa sumcadda iyo howlmaalmeedka AUSSOM, sida uu horay u sheegay madaxa howlgalka Taageerada Amniga Midowga Afrika ee Soomaaliya, Sivuyile Bam, oo walaac xooggan ka muujiyay mustaqbalka howlgalka.

Baydhabo (Caasimada Online) – Axmed Cabdullaahi Maxamuud ayaa maanta lagu fuliyay xukun toogasho ah fagaare ku yaalla duleedka magaalada Baydhabo, kaddib markii uu horay u dilay Abshir Xasan Cabdiraxmaan, oo ahaa wiil dhallinyaro ah.

Fulinta xukunka ayaa timid kaddib markii Maxkamadda Gobolka Baay ay ku riday xukun qisaas ah. Goobta lagu fuliyay xukunka ayaa ahayd meel fagaare ah oo si weyn loo ilaalinayay, iyadoo ay goob joog ka ahaayeen Wasiirka Amniga Gudaha ee Dowlad Goboleedka Koonfur Galbeed, saraakiil ka tirsan ciidamada ammaanka, maamulka degmada Baydhabo iyo dadweyne aad u fara badan.

Ehellada marxuumka la dilay ee Abshir Xasan Cabdiraxmaan ayaa sidoo kale goob joog ka ahaa toogashada, iyaga oo muujiyay sida ay ugu qanacsan yihiin xukunka. Dadka deegaanka ayaa sheegay in tani tahay tusaale caddaalad ah oo la tijaabinayo.

Xukunka lagu fuliyay Axmed Cabdullaahi Maxamuud ayaa yimid kaddib markii la horgeeyay Maxkamadda Gobolka Baay, taasoo si buuxda u dhageysatay kiiska eedeysanaha. Maxkamaddu waxay sheegtay in uu dhacay dil ula kac ah, sidaas darteedna lagu xukumay qisaas toogasho ah.

Dilkii Abshir Xasan Cabdiraxmaan ayaa ka dhacay xafiis uu ka shaqeynayay gudaha magaalada Baydhabo, halkaas oo la sheegay in Axmed Cabdullaahi uu si toos ah ugu dilay marxuumka sababo aan si faah-faahsan loo shaacin.

Mas’uuliyiinta Koonfur Galbeed ayaa marar badan sheegay in ay la dagaallamayaan falalka dilalka ah iyo dambiyada culus, isla markaana cid kasta oo lagu helo dambiyo noocan oo kale ah lagu qaadi doono tallaabo sharci ah oo deg-deg ah.

Baydhabo ayaa dhowr jeer horay loogu fuliyay xukuno dil ah oo maxkamaddu ridday, kuwaasoo badankood ah qisaas la xiriira dad lagu helay dilal ula kac ah. Tallaabadan ayaa qeyb ka ah dadaallada lagu xoojinayo caddaaladda iyo xasilloonida magaalada.

Baqdaad (Caasimada Online) – Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Mudane Axmed Macallin Fiqi oo haatan ku sugan magaalada Baqdaad ayaa kulan gaar ah la yeeshay dhiggiisa dalka Ciraaq Thaabit Al-Cabaasi oo ay ka wada-hadleen arrimo xasaasi ah.

Kulanka oo ka dhacay xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga ee Jamhuuriyadda Ciraaq ayaa waxaa sidoo kale goobjoog ahaa saraakiil sare oo Ciraaqi ah, waxaana diiradda lagu saaray xoojinta xiriirka labada dal, gaar ahaan iskaashiga milatariga iyo wada-shaqeynta istaraatijiyadeed.

Sidoo kale waxa ay isla soo hadal qaadeen arrimaha difaaca iyo sidii loo sii xoojin lahaa iskaashiga labada dhinac, si la isku dhaafsado khibradaha la dagaalanka argagixisada.

Thaabit Al-Cabaasi oo madasha ka hadlay ayaa ballan-qaaday in khibradooda militeriga la wadaagi doonaan Soomaaliya, isaga oo xusay in labada dal ay soo mareen dagaallo duruufo isku mid ah oo ka dhashay dagaallo sokeeye oo ay ku dhex jireen muddo dheer.

Dhiniciisa wasiirka difaaca Soomaaliya Axmed Macallin Fiqi oo hadalka qaatay ayaa uga mahadceliyay dowladda Ciraaq martigelinta iyo soo dhaweynta heerka sare ah, isagoo xusay in Soomaaliya ay danaynayso dhisidda iskaashi joogto ah oo wax ku ool ah oo u dhexeeya labada wadan.

Fiqi ayaa qayb ka ah wafdi uu hoggaaminayo madaxweyne Xasan Sheekh oo dalkaas uga qayb-galay Meertada 34-aad ee Shir-madaxeedka Jaamacadda  Carabta oo ka qabsoomay magaalada Baqdaad ee dalka Ciraaq, halkaas oo uu madaxweynuhu ka jeediyay khudbad wax ku ool ah oo uu kaga hadlay xaaladda dalka, mowqifka Soomaaliya ee arrimaha gobolka iyo Carabta.

Madaxweynaha ayaa sidoo kale xoogga saaray mowqifka joogtada ah ee Soomaaliya ee ku aaddan qaddiyadda Falastiin, isaga oo caddeeyey in Soomaaliya ay garab taagan tahay shacabka reer Falastiin, gaar ahaan xilligan adag ee ay la kulmayaan duullaanka iyo gabood-fallada ka socda Marinka Qasa.

Waxaa kale oo uu ku taliyay in la dhiso dowlad madax banaan oo ay leeyihiin shacabka reer Falastiin, xarunteeduna ay tahay magaalada Qudus.

“Qaddiyadda Falastiin waa imtixaan ina horyaal Carabteenna; Soomaali ahaan, waxaan qabnaa in la dhiso Dowlad Falastiin ah oo madax-bannaan, caasimaddeeduna ay tahay magaalada Quddus” ayuu yiri Xasan Sheekh.

Si kastaba ha’ahaatee, Soomaaliya iyo Ciraaq ayaa haatan daneynaya in ay sare u qaadaan xiriirkooda diblomaasiyadeed, iskaashiga amniga iyo tababarka Ciidanka milatariga, waxaana dhowaan arrimahaas Muqdishi u yimid wasiirka arrimaha dibadda ee dalkaasi.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa qorsheynaya in uu magacaabo Ra’iisul Wasaare ku xigeen 3-aad, kaas oo la siinayo Daarood, gaar ahaan beesha Majeerteen.

Xasan Sheekh ayaa la sheegay in hadda uu aqbalay qorshe lagu balaarinayo xukuumadda oo markii ugu horeysay yeela doonta seddax Ra’iisul Wasaare ku xigeen iyo 28 Wasiir.

Ilo wareedyo muhiim ah ayaa Caasimada Online u sheegay in Wasiirka Arrimaha Gudaha Cali Xoosh loo balan qaaday in laga dhigayo Ra’iisul Wasaare ku xigeenka 3-aad ee xukuumadda Soomaaliya.

Kursiga Wasiirka Arrimaha Gudaha oo hadda uu Cali Xoosh ku fadhiyo waxaa la qorsheynayaa in lagu qanciyo Xildhibaan Cabdilafiid Sanyare oo Majeerteen, Cumar Maxamuud ka ah, maalmahaana mucaarad ku ahaa xukuumadda.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa tallaabadan u aqbalay si uu u qanciyo saaxibada Ra’iisul Wasaare Xamse Cabdi Barre oo ka carooday inuu waayo xilka Guddoomiyaha Xisbiga cusub ee Cadaaladda iyo Wadajirka (JSP).

Qorshihii markii hore lagu dhisay Xisbiga JSP ayaa ahaa in Ra’iisul Wasaare Xamse uu noqdo Guddoomiyaha Xisbiga, balse doodo siyaasadeed oo gadaal ka yimid ayaa sababay in guddoomiyaha xisbiga loo daayo Madaxweynaha, lana sameeyo ku xigeenno afar ah oo uu ku jiro Ra’iisul Wasaare Xamsa.

In Ra’iisul Wasare ku xigeenka 3-aad lagu soo kordhiyo xukuumadda ayaa ka dhigan isbeddel weyn oo ku dhacaya qaab-dhismeedka xukuumadda oo sannadihii la soo dhaafay lahayd hal Ra’iisul Wasaare ku xigeen.

Waxaa la xusuustaa in markii ugu dambeysay oo sidaan oo kale tirada ku xigeenada loo badiyey xiligii xukuumadihii ku meelgaarka oo illaa saddex Ra’iisul Wasaare ku xigeen la gaarsiiyey.

Qorshahaan cusub ayay dadka siyaasadda falanqeeya u arkaan inuu qeyb ka yahay jaha-wareerka iyo dookh-xumada Madaxweyne Xasan Sheekh, iyadoo dhammaan xubnihii la isku shaandheeyey dhowrkii bilood ee kasoo dhaafay xubnihii xukuumadda horay ugu jira oo fikrado cusub aan keeni karin.

Moqokori (Caasimada Online) – Askari ka tirsan Ciidanka Xoogga Dalka ayaa galabta toogtay taliyihii guutada 26-aad, qeybta 27-aad ee Ciidanka Xoogga G/Sare Cabdiraxmaan Xujaale, dilkaas ayaa ka dhacay deegaanka Mabaax ee gobolka Hiiraan, wax yar ka hor salaadii Maqrib.

Mabaax waa deegaan u dhaxeeya degmada Moqokori ee gobolka Hiiraan iyo Degmada Aadan-Yabaal ee gobolka Shabeellaha Dhexe, halkaas waxay ciidanku kula dagaalameen kooxda Al-Shabaab, kadibna waxaa dhacay dilka Taliyaha.

Warar kala duwan ayaa ka soo baxaya qaabkii loo dilay Taliyaha, waxaana xubno goobjoogayaal u sheegeen Caasimada Online inuu dilay askari ka tirsan ciidanka, kaas oo ku dhuftay xabad Dhashiike.

Sababta Taliyaha loogu dhuftay xabadaas waxay dadka qaar ku sheegeen in askarigu uu ku mashquulsanaa cilad-bixinta qorigaas, isla markaana ay ka fakatay xabadda ku dhacday Taliyaha.

Dagaal soo bilowday maanta duhurkii ayey ciidanku ka soo baxeen wax yar ka hor markii la dilay Taliye Cabdiraxmaan Xujaale, waxaana ciidanka la isugu goob banaanka ka ah deegaanka Mabaax, halkaas ayaa lagu toogtay Taliyaha.

Askarigii dilka geystay ayaa lasoo xiray, wuxuuna sheegay in xabadu uga fakatay Taliyaha oo ku talagal uusan u toogan, sida ay Caasimada Online u sheegeen ilo wareedyo ka tirsan ciidanka.

Kooxda Al-Shabaab ayaa dagaalkaas ka sheegatay guul, balse wararka aan helnay waxay sheegayaan in maanta lagu jebiyey dagaalka, kadib markii looga hor tegay meel aysan ka filaneyn ciidanka.

Al-Shabaab ayaa dhowr jeer isku soo abaabulay inay qabsadaan Mabaax, Moqokori iyo deegaano kale oo muhiim ah, balse waxaa jilibka dhigtay oo taas ka hor istaagay macawiisleyda deegaanka iyo ciidamada xoogga dalka ee ku sugan Hiiraan.

Kooxda oo qabsatay qeybo badan oo ka tirsan Shabeellaha Dhexe ayaa hadda u jeesatay sidii ay u qabsan laheyd Hiiraan, balse waxay jab culus kala kulmeen dadka reer Hiiraan oo diiday inay fursad siiyaan cadowga.

Ilo wareedyo noo waramay waxay sheegeen in Shabaab ay hadda quusteen oo qarka u saaran yihiin inay iska dhaafaan Hiiraan oo fooda ay geli waayeen, kuna dhamaadeen weerarro ay isku dayeen inay ku qabsadaan deegaano ka tirsan gobolkaas.

Boosaaso (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya Bari ayaa sheegaya in weli ciidamada Puntland ay sii wadaan howlgalladooda, isla markaana ay isku fidinayaan dhulka buuraleyda ah ee ah gobolkaasi, taas oo sababtay inay firxadaan hoggaamiyeyaasha kooxda Daacish iyo maleeshiyaadkooda.

Firxadka kooxda ayaa laga war helay, kadib markii inta badan laga xoreeyay aagga buuraha Calmiskaad oo ay indhowaanahan howlgallo ka wadeen Ciidamada Daraawiishta Puntland.

Saraakiil amni ayaa xaqiijiyay in mileeshiyaadka Daacish, oo ay ku jiraan hoggaamiyaal sar sare ay haatan ka carareen aagga togga Miraale, iyagoo u baxsaday halka lagu magacaabo Sadow iyo Yucurun oo ka tirsan togga Baalade, halkaas oo ay ku dhuumaaleysanayaan.

Horjoogayaasha halkaasi tegay waxaa kamid ah Cabdiraxmaan Faahiye oo saameyn ku dhex leh kooxda Daacish, faraceeda Soomaaliya, waxayna galeen godad ku yaalla halkaasi.

Wararka ayaa intaasi kusii daraya in kooxdu ay xubno kooban oo ay ku jiraan ajaaniib ku reebtay aagga togga Miraale, si ay ula socdaan dhaq-dhaqaaqa ciidamada Puntland.

Baxsashada hogggaamiyeyaasha Daacish ayaa lasoo warinayaa inay bilow u tahay jabka kooxda kasoo gaaray howlgallo is daba jooga oo weli kasii socda buuraha gobolka Bari.

Howlgalka haatan socda ayaa sidoo kale ka duwan howlgalladii hore ee Calmiskaad, waxaana hada ku biiray ciidamada cirka Puntland oo diyaarado helay, kuwaas oo beegsanaya fariisimaha muhiimka ah ee kooxaha argagixisada.

Togga Miraale ayaa Daacish u ah saldhig muhiim ah oo ay muddo dheer ku sugnayd, waxaa haatan cagta mariyay ciidamada oo kusii siqaya buuraha hoostooda ee gobolka Bari.

Si kastaba ha ahaatee, Marka loo eego warbixinnada ka imaanaya goobaha dagaalka, wejiga saddexaad ee hawl-galka buuraha Calmiskaad ayaa lasoo sheegayaa inuu marayo gebagabo, isla markaana ciidamadu ay ku xoreeyeen dhul ballaaran oo buuraley ah.

Baqdaad (Caasimada Online)  – Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud oo maanta ka qeybgalay Meertada 34-aad ee Shir-madaxeedka Jaamacadda  Carabta oo ka qabsoomay magaalada Baqdaad ee dalka Ciraaq ayaa ka jeediyay khudbad wax ku ool ah oo uu kaga hadlay xaaladda dalka, mowqifka dowladda Federaalka ee arrimaha gobolka iyo Carabta.

Ugu horreyn Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa hoggaamiyeyaasha Carbeed la wadaagay dadaallada dowladda Soomaaliya ee dib u dhiska hay’adaha dowladda, sugidda amniga, la-dagaallanka argagixisada iyo kobcinta dhaqaalaha.

Xasan Sheekh Maxamuud ayaa qiray in guulaha waawayn ee la gaaray ay suurta- geliyeen in horumar laga sameeyo dhismaha dowladnimada iyo midnimada shacabka Soomaaliyeed.

Sidoo kale wuxuu xoogga saaray mowqifka joogtada ah ee Soomaaliya ee ku aaddan qaddiyadda Falastiin, isaga oo caddeeyey in Soomaaliya ay garab taagan tahay shacabka reer Falastiin, gaar ahaan xilligan adag ee ay la kulmayaan duullaanka iyo gabood-fallada ka socda Marinka Qasa.

Sidoo kale, madaxweynaha ayaa ku taliyay in la dhiso dowlad madax banaan oo ay leeyihiin shacabka reer Falastiin, xarunteeduna ay tahay magaalada Qudus.

“Qaddiyadda Falastiin waa imtixaan ina horyaal Carabteenna; Soomaali ahaan, waxaan qabnaa in la dhiso Dowlad Falastiin ah oo madax-bannaan, caasimaddeeduna ay tahay magaalada Quddus” ayuu yiri Xasan Sheekh.

Dhanka kale, madaxweynaha ayaa soo dhoweeyey in cunqabataynta laga qaaday dalka Suuriya, isagoo ku tilmaamay tallaabo muhiim ah oo xoojinaysa dib u soo kabashada dalkaas walaalaha ah.

Gabagadii madaxweynaha Soomaaliya ayaa muujiyey taageerada Soomaaliya ee midnimada, madax-bannaanida, iyo dowladnimada dalka Suudaan, isagoo ugu baaqay dhammaan dhinacyada in ay ilaaliyaan wadajirka shacabka Suudaan iyo xasiloonida dalkaas.

New York (Caasimada Online) – Qaramada Midoobay ayaa Jimcihii ku dhawaaqday in la dhimayo bartilmaameedyadii gargaarka bani’aadannimo ee Yemen iyo Soomaaliya, kaddib hoos u dhac weyn oo ku yimid dhaqaalihii ay bixiyeen dowladaha xubnaha ka ah hay’adda, si gaar ahna makrii madaxweynaha Mareykanka Donald Trump uu yareeyey gargaarka dibedda.

Hay’addu waxay sheegtay in go’aankaasi uu halis gelinayo nolosha malaayiin qof oo ku kala nool daafaha dunida, gaar ahaan dalal ay ka mid tahay Soomaaliya.

Soomaaliya oo ay ka jirto rabshado iyo xasilooni darro, ayaa qorshe hore oo $1.4 bilyan lagu caawin lahaa 4.6 milyan oo qof, la dhimay hadda, waxaana hadda qorshuhu yahay in $367 milyan lagu caawiyo 1.3 milyan oo qof, ayay tiri afhayeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, Stephanie Tremblay,

“Tani micnaheedu ma aha in baahiyaha bani’aadannimo ay yaraadeen,” ayay sheegtay Tremblay. “Laakiin hoos u dhaca weyn ee maalgelinta ayaa barnaamijyadii gargaarka ku qasbay in si weyn loo yareeyo, taasoo malaayiin qof halis gelinaysa.”

“Sida ay ka dhacdo xaaladaha kale ee degdegga ah, cawaaqibka wuxuu noqon doonaa mid aad u xun. Haddii aan gaarsiinin gargaar ku filan, malaayiin qof ayaa wajahaya gaajo daran, biyo la’aan, iyo helitaan la’aan adeegyada aasaasiga ah sida waxbarashada iyo ilaalinta,” ayay sii raacisay.

Bishii Janaayo, Qaramada Midoobay waxay bilowday ol’ole ay $2.4 bilyan ugu codsaneyso si loo caawiyo 10.5 milyan oo qof oo ku sugan Yemen, oo ay colaado ragaadiyeen — tiradan ayaa si weyn uga yar 19.5 milyan oo qof oo ay hay’addu sheegtay inay u baahan yihiin gargaar degdeg ah.

Laakiin iyadoo maalgelinta ay hoos u dhacday, Qaramada Midoobay iyo la-hawlgalayaasheeda gargaarka ayaa dejiyay mudnaanta cusub si ay u badbaadiyaan dadka ugu nugul.

Hay’addu waxay sidoo kale isbeddel la mid ah ku samaysay istaraatiijiyaddeeda dalalka Ukraine iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo toddobaadyadii la soo dhaafay.

Sida ay sheegtay afhayeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, Stephanie Tremblay, dadaalka Yemen ayaa hadda diiradda lagu saarayaa 8.8 milyan oo qof, iyadoo miisaaniyadda la qorsheeyay ay hoos ugu dhacday $1.4 bilyan.

Hay’adaha Qaramada Midoobay ayaa dhimaya howlgaladooda iyo shaqaalaha caalamiga ah, iyagoo la daalaa-dhacaya hoos u dhaca ku yimid tabarucaadyadii ay ka heli jireen dowladaha xubnaha ka ah, gaar ahaan Mareykanka xilligii uu madaxweynaha ahaa Donald Trump.

Jowhar (Caasimada Online) – Ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa dadka deegaanka ayaa maanta la wareegay deegaanno ka tirsan gobolka Shabeellaha Dhexe, kadib markii ay qaadeen howlgallo culus oo ay ku beegsadeen goobo ay ku sugnaayeen Al-Shabaab.

Warsaxaafadeed kasoo baxay dowladda Soomaaliya ayaa waxaa lagu sheegay in ciidamada ay weerareen deegaanno ay isku uruursanayeen maleeshiyaadka argagixisada, oo u dhexeeya deegaannada Towfiiq iyo Geedi-xey,  kadibna ay gaarsiiyeen khasaare culus.

“Ciidanka Xoogga Dalka iyo kuwa xaq u dirirka deegaanka ayaa xalay weerar ku qaaday xubno Khawaarij ah oo isku uruursanayay inta u dhaxeysa deegaannada Towfiiq iyo Geedi-xeyr oo ka tirsan degmada Masaajid Cali Guduud ee gobolka Shabeellaha Dhexe” ayaa lagu yiri qoraalka.

Dowladd ayaa sidoo kale sheegatay in ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa Macawiisleyda ay la wareegeen deegaannada howlgalka laga sameeyay, sidoo kalena ay dileen xubno badan Shabaab ahaa, kuwa kalena ay dhaawaceen.

“Ciidanka ayaa saacado ka hor Khawaarijta ka saaray deegaanka Geedi-xeyr halkaasi oo ay tan ilaa xalay ka wadeen baacsiga firxadkii Khawaarijta, waxa ayna gaarsiiyeen jab culus oo isugu jira dhimasho iyo dhaawac sida ay inoo xaqiijiyeen saraakiisha fulisay howlgalka” ayaa mar kale lagu yiri warsaxaafadeedka.

Howlgalkan waxaa ka horreeyay mid kale oo ay qaadeen ciidamada, isla markaana ka dhacay aagga deegaanka Nuur Dugle, gaar ahaan halka loo yaqaano Ceelka Cali Salaad, waxaana lagu beegsaday maleeshiyaad ka tirsan Khawaarijta oo ku socdaalayay halkaasi.

Ciidamada huwanta oo ka war helay dhaq-dhaqaaqa Al-Shabaab ayaa u galay waddada, kadibna waxay la beegsadeen weerar dhabagal ah oo uu kooxdu kasoo gaaray khasaare culus.

“Gadabkooda ayaa lagu jaray meesha dhiigooda ayaana daadsan hadda waa nabad Nuur Dugle, Ceelka Cali Salaad iyo Huurwayne” ayuu yiri sarkaal u hadlay ciidanka Xoogga dalka.

Sidoo kale, wuxuu sii raaciyay  “Khawaarijt halkan soo gashay annaga ayaa u dhignay siriq shabaqa waa soo galeen, waana ku baabi’inay”.

Xaaladda ayaa haatan ah mid degan, waxaana goobaha uu howlgalladu ka dhaceen ku sugan ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa dadka deegaanka ee loo yaqaano Macawiisleyda oo haatan wada dadaallo dheeraad ah oo ay ku doonayaan inay isaga difacaan Shabaab.