Waxay kamid ahayd dumarkii saxaabiyaadka ahaa ee cibaadada badnaa, waxay la dhalay saxaabo aad uga dhawaa Rasuulka (NNKH), xagga maxabbada iyo kal gacalka.

Gabadhani waxaa dhashay mid kamid ah eeddooyinkii Rasuulka (NNKH), taasoo la oran jirey Umaymah bint Cabdilmudallib, lana hooyo iyo la aabbo ahayd nebiga (NNKH) aabbahiis Cabdillaahi.

Inkastoo ay dhashay gabadh Haashimiyad ah, haddana Xamnah ma aanay ahayn Qureeshiyad, balse waxay ka dhalatay reerka la yiraahda Asad bin Kinaanah.

Inaayadeedu waxay ahayd Xamnah bint Jaxsh bin Ri’aab bin Yacmur bin Sabrah bin Murrah bin Kathiir bin Ghanam bin Dawdaan bin Asad.

Waxay isku jifo ahaayeen asxaabta kala ah, Shujaac bin Wahab, iyo Cukaasha bin Muxsin, iyo kuwo kale oo badan oo kamid ahaa muhaajiriintii labada hijra.

Waxay lahayd walaalo badan, oo dhammaantood noqday saxaabo kamid ahayd asxaabtii ugu horreeysay ee Islaamta, Xamnana safka hore ayay kaga jirtay rumeynta risaaladii uu la yimid Muxammadul Amiin ibnu Cabdillaahi (NNKH).

Walaaladeedu waxay kala ahaayeen

1. Amiirkii kowaad ee Islaamka, Cabdillaahi bin Jaxshi, wuxuu ku shahiiday dagaalkii Uxud, wuxuuna kamid ahaa asxaabtii uu Rasuulka aadka u jeclaa, misna kuwii ugu horreeyey ee rumeeyey nebiga (NNKH), ee dar Ilaahay u haajiray labadii hijra.

2. Zaynaba bint Jaxshi xaaskii nebiga (NNKH), waxay ahayd mid cibaado badan oo soon iyo saddaqa badan. Rasuulka (NNKH), markuu dhimanayay wuxuu xaasaskiisii ku yiri ”Tiinnii ugu gacan furan (saddaqo badan), waa midda ugu horreysa ee iga dabaiman doonto”. Zaynab ayay ahayd middii ugu saddaqada badneyd, ee ugu horreysay ee nebiga (NNKH), ka daba dhimatay”. Zaynab waxaa horey usoo goorsaday Zayd bin Xaarith, saa markuu furay baa Ilaahay uu toddobada samo kasoo guuriyey oo u guuriyey nebigiisa (NNKH), waana gabadha keliya ee nebi Muxammad (NNKH) aanay ehelkeeda u guurinin.

3. Abuu Axmed Cabdu bin Jaxshi oo indhool dariir ahaa, kana mid ahaa muhaajiriintii ugu horreysay ee Alle dartii u hijrootay.

4. Ummu Xabiibah bint Jaxsh oo ahayd xaaskii Cabdiraxmaan bin Cowf.

5. Cubaydullaahi bin Jaxshi, wuxuu Islaamay horraantii dacwada diinta Islaamka, wuxuuna qabi jirey gabadhii Abii Sufyaan, Ummu Xabiibah Ramlah bint Abii Sufyaanm waxayna iskula haajireen dhulka Xabashida. Laakiin wuu ka riddoobay diinta oo noqday Nasraani, illaa uu halkaasi ku bakhtiyey. Ummu Xabiibah mar dambe waxaa guursaday nebiga (NNKH).

Xamnah iyadu waxaa guursaday saxaabi kamid ahaa asxaabtii uu ugu jeclaa Rasuulka (NNKH), waa Muscab bin Cumeyr. Wuxuu ahaa Muscab mid kamid ahaa dadkii ugu ladnaa magaallada Makkah, hooyadiis waxay ahayd haweeney maalqabeen ah, dharka xariirta ayay u xiri jirtay, cunta midduu jeclaysta ayay siin jirtay, saa hablaha reer Makka ay tamannin jireen Quruxdiisa iyo heybadda ka muuqan jirtay wiilkaasi yar.

Wuxuu ahaa mid dharka xariirta isu kala badbaddalo, nolasha uu kujiray waa yarayd nin dhalinyara ah oo ku jiray xilligaasi.

Maalintuu Islaamay ayay hooyadiis ka jartay nafaqadii, dharkiina u diidday, markaasuu mara calal yar ah oo jeexjeexan uu xiran jirey, sidii loo ciqaabi jirey, marna ma dhicin inuu ka laabto diinta Islaamka. Wiilkii quruxda badnaa wuxuu noqday weyti caato ah oo lafihiisii iyo haraggiisii ay isku dhageen. Nebiga ayuu iska ag fadhin jirey intii Makkah la joogay, markiina loo hijroonayay Xabashida. Wuxuu damcay inuu la hijrooda saxaabada, laakiin waala xabbisay, oo hooyadiis ayaa ku dhejisay xarig aad u adag.

Nebigu (NNKH) wuu la murugooday xaalladda Muscab, markaasuu amray asxaabtiisii inaanay hijroonin oo ay sugaan inta Alle Muscab faraj u furaya. Habeenkii buu soo jabsaday xariggii oo uu u yimid Rasuulk asagoo moodaya in raggii ay baxeen. Markaasaa Nebigu (NNKH) uu kexeeyey oo uu u geeyey kadibna sogootiyey asagoo macaanaqeynaya.

Nebigu (NNKH) aad buu u jeclaa Muscab, wuuna ilmeyn jirey markuu arka. Maalin waxaa dhacday Nebigu (NNKH) oo saxaabadiisa la fadhiya wuxuu arkay Muscab oo mara jeexjeexan sita oo dhinaca Nebigu (NNKH) fadhiya, markaasuu Nebigu (NNKH) yiri ”Wallaahi waxaan arki jirey ninkan oo wiil ka qurxoon aanu Makkah jirin, oo dharka uu sita dhar ka qurxoon aanay Makkah ool, habluhuna ay tamannin jireen, saa wuxuu ka doortay waxaasoo idil Alle iyo Rasuulkiisa, maantana waa kan marada jeexjeexan sita, oo sidan u baaba’ay”. Kadibna wuu ilmeeyay Nebigu (NNKH), asxaabtiina way la wada ilmeeyeen.

Muscab wuxuu ahaa safiirkii kowaad ee Islaamka, wuxuu Rasuulku (NNKH), u doortay intuu noolaa inuu noqdo ninkii calanka Islaamka qaadi lahaa. Dagaalkii Bader asaga ayaa siday calanka Islaamka. Kii Uxudna sidoo kale saa maalintii Uxud ayaa la diley. Waxaa la waayay maro lagu kafano, saa caleemo geed iyo calal yar oo uu sitay lagu kafanay.

Ninkan fadliga badan ayay Xamnah nasiib u yeelatay inay guursato. Saa maalintii Uxud markay saxaabadii soo laabteen, baa lagu yiri ”Abtigaa Xamza, waala diley”, markaasay tiri ”Innaa lillaah wa innaa illeyhi raajicuun”. Waxaa lagu yiri ”Walaalkaa Cabdillaahina waala diley”, say sidii oo kale tiri.

Waxaa lagu yiri ”Ninkaagii Muscabna waala diley”. Markaasay ilmeysay oo ay u oysay xabiibkeeda. Nebigu (NNKH) maalintaasi wuxuu yiri ”Wallaahi afadu ninkeedu wuxuu kaga yaal meel weyn”.

Xamnah waxay soo nooleyd xayaata qurux badan, ayadoo kusoo qaadatay nolasheeda la jaar noqoshada Rasuulkeennii suubbanaa (NNKH). Waxay ahayd gabadh soon iyo salaad badan oo saddaqaduna aad u bixin jirtay. Caabidad cibaadada ku xeel dheer, heer markay xanuunsata xataa ay tiir ku tiirsan jirtay oo ay qiyaamu leylka ku tukan jirtay sidaas.

Waxay ka qeyb qaadatay xaadisadii ifkiga ee Caa’isha lagu khadfay duullaankii Muraysiic markii laga soo noqday kadib, taasoo markii xadka laga oofiyey ay toobad weyn la timid.

Xamnah markii saygeedii geeriyooday kadib, waxaa guursaday saxaabi Jaliil ah oo aad u fadli badnaa, kaasoo ahaa Dalxah bin Cubaydillaahi, kana mid ahaa tobankii Jannada loogu bishaareeyey. Waxay u dhashay iimaamkii weynaa ee caabbidka ahaa ee la oran jirey Maxammad ibnu Dalxa, ee caanka ku ahaa Muxammad As- Saajid.

Xamnah waxaa la sheegaa inay gaartay khilaafadii Cali.

Ilaahay ha u nuuriya qabrigeeda, hana u waasiciya. Aamiin

WQ: Mohammed Tahir Abdi
Email: [email protected]
______________________________________________________
Afeef: Qormadani lama daabacan karo idan la’aan, waxa ugaartahay qoraha iyo webka caasimada.net

Muxuu yahay jirrada shanaad?

Jirrada shanaad waa jirro sahlan oo uu keeno fayras loo yaqaan ‘human parvovirus B19’. Safka jirrada shanaad waxay badi ka dilaacdaa xaanada ilmaha iyo dugsiyada.

Waa maxay calaamadaha xanuunka jirrada shanaad?

Ilmaha bukaa badi wuxu yeeshaa dhabano guduudan (“xabuubka dhaban-dhirbaaxan”) maalmaha hore, waxa dabeed yimaada finan gaduuda gacmaha, lugaha iyo dhabarka. Si aan badnayn, ilmuhu wuxu yeelan karaa finan cuncun leh (sharaabaadka iyo galoofyada. Xabuubku wuxu badi ku raystaa 7 ilaa 10 maalmood, laakiin wuu iman karaa oo tegi karaa ayaamo ama xataa bilo.
Calaamadaha hargabka ama qandho ayaa laga yaabaa in la arko kahor xabuubka. Dadka waaeyn ee qaba jirrada shanaad waxa isku arki karaan xubna xanuun iyo xabuub. Caruurta qaar iyo dadka waaeyn ee qaba jirrada shanaad ma yeeshaan calaamooyin.

Intee ayey gaadhsiisan tahay ba’naanta xanuunka jirrada shanaad?

Jirrada shanaad waa sahlan tahay iyaadana iska tagta. Dadka ay daciiftay nidaamkooda iska caabinta jirrooyinku ama qaba xanuunada dhiiga ama dhaxlay jirrooyinka dhiiga, hase ahaatee, jirrada shanaad waxay noqon kartaa halis oo waa in lala tashado takhtar. Jirrada shanaad waxay ku keeni kartaa dhib uur-ku-jirta muddada uurka. ka uurka leh ee la kulma jirrada shanaad waa inay arkaan takhtarkooda.

Siduu qofku u qaadi karaa xanuunka jirrada shanaad?

Fayraska keena jirrada shanaad waxa laga arkaa dheecaanada neefsiga (duufka sanka, afka iyo dhuunta). Fayrasku wuxu ku faafaa markuu qof taabto dheecaan qof qaba.

Intee in le’eg ayey ku qaadataa inuu qofku qaado jirrada shanaad kadib marka uu qofka la kulmo?

Badi wuxu qaataa 4 ilaa 14 maalmood min wakhtiga qaba ay calaamooyin ka muuqanayaa.

Goorma ayaa qofka qaba jirrada shanaad uu cid qaadsiin karaa?

dadka qaba jirrada shanaad waa faafin karaan kahor intaanay ka soo yaacin xabuubku. Kuwa leh finanka lagama qaadi karo.

Sideen u gargaari karaa kahortaga faafitaanka xanuunka jirrada shanaad?

• Gacmaha si fiican u dhaq oo ku dhaq saabuun iyo biyo, gaar ahaan kadib markaad sanka iska nadiifiso ama afka.
• Dabool hindhisada iyo qufaca oo ku rid xaashida xashiishka.
• Nadiifi, dhaqdhaq, oo jeermiska ka-dil alaabta caruurtu ku ciyaarto ee xanaanada ilmaha kadib taabashada candhuuf.
• Iska-jir wadaaga cuntada, cabbitaanka iyo alaabta qof ahaaneed ee afku taaban karo sida qalabka cuntada lagu cuno, cadayga ama tuwaalada.
• Ilmahaaga ku hay guriga markuu qandho qabo.

Maxay tahay daawada xanuunka gacanta, cagta iyo afka? (Hand, foot and mouth disease)

Sida badan, raysashada calaamooyinka (oo ah, raysashada qandhada, xanuunka iyo cuncunka) ayuun baa ha daawada keliya ee looga baahan yahay jirrada shanaad.

Haddii ilmahaygu qaado xanuunka gacanta, cagta iyo afka, inuu ka joogo miyaa iskuulka?

Maya, maadaama aanu lahayn calaamada kale oo u baahan ka saaris.

W/D:  Xiriirka Caafimaadka Soomaaliyeed

Hargeysa (Caasimada Online) Maamulka Somaliland ayaa shaaciyay in dib ay u billaaban doonaan wadahaddaladii u dhexeeyay maamulkaas iyo dowladda Fedaraalka Soomaaliya.

Shir jaraa’id oo u qabtay Hargeysa wasiirka arrimaha dibedda Somaliland Maxamed Cabdullaahi Cumar ayuu ku shaaciyay inay dib u furmi doonaan wada-hadalladii u dhaxeeyay dowladda federaalka Soomaaliya iyo maamulka Somaliland.

Wuxuu sheegay in wadahadallada labada dhinac ay daba joogaan kuwa kal hore ka dhacay London iyo Dubai bartamihii 2012.

Wasiirka ayaa sidoo kale sheegay inuusan maamulkiisu aqbali doonin in shaqsiyaad ka soo jeeda Somaliland ay ka qeyb-galaan wada-hadallada ayagoo matalaya dowladda Soomaaliya.

Hadalka wasiirka ayaa ku soo beegamaya iyadoo dhawaan ra’iisal wasaaraha Soomaaliya Cabdi Faarax Shirdoon uu shaaciyay hadal kan la mid ah oo la xiriiray dib u furmashada wada-hadallada u dhaxeeya labada dhinac.

Ra’iisal Wasaaruhu waxa uu kaga hadlay shirkiisan jiraa’id Maamulka Somaliland iyo Wadahaladii u socday Dowladda iyo madaxda maamulka Somaliland, isagoo rajo ka muujiyay inay dhowaantan bilaaban doonaan wadahadaladaasi.

Wuxuu yiri:- “Waxaan rajeynayaa in Wadahadaladani ay ka soo baxaan miro wanaagsan oo ay ku farxaan shacabka Soomaaliyeed” ayuu yiri R.wasaaraha oo xusay inay wax lagu taamo tahay Midnimada ummadda iyo wadajirkeedu.

Bartamihii sanadkii tegay ayay ahayd markii ugu horreysay ee ay dowladda Soomaaliya iyo maamulka Somaliland si rasmi ah isu soo hor fariistaan tan iyo markii ay Somaliland iskeed ugu dhawaaqday inay gooni isu taagtay oo ay tahay dal ka madax-bannaan Soomaaliya inteeda kale.

Caasimada Online

Xafiiska Wararka Hargeysa

Kulan gaar ah oo ay xalay xubnaha golaha wasiirada kuyeesheen xafiiska R/Wasaaraha Uuna Shir gudoominayay R/Wasaare C/faarax Shirdoon ayaa waxa ay uga hadlayeen Duqeyntii ay Ciidamada kumaandooska dowlada Faransiisku ay Ka sameeyeen Deegaanka Buula Mareer oo Ay Ku doonayeen inay Kusoo furtaan sarkaal Faransiis ah Oo Sanadkii 2009 laga afduubtay Magaalada Muqdisho duqeyntaas oo wax yeeshey dad Shacab ah oo ka agdhawaa goobta ay Argagaxisadu kuheysteen sarkaalkii u dhashay dalka Faransa waxa ayna xubanaha golaha Wasiirada kulankoodi xalay Ku cadeeyeen In Ay aad uga xunyihiin arintaasi.

Dowladda Soomaaliyana ay cambaareyneyso waxa ayna sidoo kale xubnaha golaha Wasiirada Katacsiyeeyeen dadkii Soomaaliyeed ee Ku geeriyooday duqeyntaasi Iyo Dadka Dowladda Faransa uga geeriyooday weerarki Buula Mareer.

R/wasaare Kuxigeen ahna wasiirka arimaha dibada Soomaaliya Fowsiyo Yuusuf Xaaji Aadan Ayaa markii uu soo gabagaboobay Kulankii ay xalay yeesheen golaha wasiirada Xukuuumada Soomaalya lahadashay Warbaahinta Qaranka waxa ayna tilmaamtay in Xukuumadu ay Ka Xuntahay raalina Ka aheyn duqeymihii Dowladda Farinsiisku ay Ka Sameeyeen deegaanka Buulo Mareer ee gobalka Sh/Hoose.

Dhinaca kale wasiirka ariimaha dibada Soomaaliya ayaa tilmaamtay in guul ay dowlada Soomaaliya Ka gaartay Burcad Badeeda Soomaalida ah iyadoo loo marayo hab wada Hadal Taasna ay suurta galisay in si shuruud La’aan ah ay Kusoo daayaan dad Ay Heysteen Burcadu Iyadoo sidoo kale R/wasaare kuxigeenku faraxad Ku tilmaamtay in Tiro Burcad Badeed ah oo Gaaraya 120  ay isisoo dhiibaan.

Habeen kahor ayey aheyd markii deegaan Kuyaala gobalka Sh/Hoose ay Ka fuliyeen Diyaaradaha dagaalka Faransiisku howlgal ay Kusoo Furanayeen Denis Alakis oo 2009 Laga Afduubtay magaalada Muqdisho howlgalkaasi oo Qasaaraha Ka dhashay Ilaa hadda Ay Faahfaahino dheeraad ah Kasoo Baxayaan, iyadoo Faransiiskuna war ay Kasoo Saartay Howlgalkaasi lagu Sheegay in hal Askari Iyo Denis Alakis oo ay afduubka u Heysteen Al Qaacida Ay Ku geeriyoodeen howlgalkaasi.

Farshaxaniistaha Weyn ee Amin Arts ayaa Sawir Cajiib ah ka sameeyay madaxtooyada Somalia, taasi oo ah in Madaxweynaha cidii dooneysa Balantiisa ay bixiso Lacag waa sida Sawirka uu Muujinaya.

Cartoonada uu Sameeyo Farshaxaniistahaan ayaa ah kuwo dadka soomaaliyeed ka qosliya oo mar kasta u soo daawasho taga Cartoonada Cajiibka ah ee uu Sameeyo Farshaxaniistahaan Amin Arts.

Kampala (Caasimada Online) Sida ay u sheegeen Shabakadda Caasimada Online illo lagu kal soon yahay madaxweynihi hore ee DKMG Soomaaliya Shariif Sheekh Axmed oo ku sugnaa magaalada Kampala tan iyo markii looga adkaaday doorashadii September 2012-dii, ayaa la sheegay in uu aaday dalka Maraykanka.

Shariif Sheekh Axmed oo laga siiyay magaalada Kampala ee caasimada Uganda isaga iyo qoyskiisa, ayaa la sheegay in uu shaley u duulaymagaalada Washington ee xarunta dalka Maraykanka.

Muxuu salka ku hayaa socdaalkiisa?

Sida ay sheegeen dad ku dhow-dhow Shariif Sheekh Axmed ayaa u aaday Washington siddii uu casharo ku saabsan dowlad wanaaga iyo dimiquradiyadda uga bixin lahaa Jaamacad halkaas ku taalla oo lagu casuumay.

Waxa kaloo la sheegay inta uu joogo jaamacadda Washington University in uu ardayda u faah-faahin afartii sano ee dowladdiisa ku-meel-gaarka wax yaabaha ay u qabatay dalka ku yaalla geeska Africa.

Waxa ku dhaweeyay garoonka Entebbe ee Uganda , wasiirka gaashandhigga Soomaaliya Cabdi Xakiin Maxamud Xaji Fiqqi iyo safiirka Soomaliya u fadhiya dalka Uganda Seyd Axmed Sheeq Dahir.

Illaa hadda lama sheegin sababta keentay in Shariif Sheekh Axmed uu casharo ka bixiyo Jaamacadda G. Washington ee magaalada  Washington .

Caasimada Online

Xafiiska Wararka Nairobi

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasaaradda Howlaha guud,  Dakadaha iyo Gaadiidka Badda ee Xukuumadda Somalia ayaa ku dhawaaqday war lagu farxo oo ku saabsan waxbarashada dalka.

Muxiyadiin Maxamed Kaalmooy oo ah wasiirka wasaaraddaasi ayaa shaaca ka qaaday in wasaaradda ay dhowaan bilaabi doonto dib u dhiska goobihii Waxbarashada dalka ee ee ku burburay dagaaladii sokeeye.

Kaalmooy  ayaa sheegay in Wasaarada ay ka go’antahay dib u dhiska xarumihii dowladda iyo Kaabayaasha dhaqaalaha, isagoo intaa ku daray howlahaasi ay goor dhow Wasaaraddu bilaabidoonto.

Waxa uu sidoo kale ka dalbaday umadda Soomaaliyeed inay gacan ka geystaan howlahaasi dib u dhiska dalka.

Sidoo kale wasiirka ayaa tilmaamay in kulankii golaha wasiirada looga hadlay Sidii dib loogu soo celin lahaa adeegyadii waxbarashada ee lacag la’aanta ahaa sidaasi darteedna ay wasaaraddu bilaabi doonto dib u dhiska dugsiyadii waxbarashada ee ku burburay dagaalada, wuxuuna rajo wanaagsan ka muujiyay in ay wasaaraddu si hufan u gudandoonto howlaha ay bulshada u heyso.

Caasimada Online

Xafiiska Wararka Muqdisho

Ciidamada dowlada Soomaaliya iyo kuwa  AMISOM oo isgarabsanaya ayaa gacanta kusoo dhigay askar ka tirsan dowlada kuwaasi oo dhibaato ku hayay shacabka ku dhaqan Shabeelaha Hoose,sida masuuliyiinta maamulka ay sheegeen.

Gudoomiyaha gobolka Shabeelaha Hoose C/qaadir Siidii,oo la hadlay saxaafada ayaa sheegay in askartaasi ay ku sugnaayeen degmada Marka ee gobolka Shabeelaha Hoose iyo degmada Afgooye ee isla gobolka.

Gudoomiyaha ayaa sheegay in askartaasi ay ka wadeen degmooyinkaasi Kufsi iyo dhac loo geysanayay dadka shacabka ah ,isagoo sheegay in maxkamad lasoo taagi doono sida uu hadalka u dhigay.

Ku dhawaad 7 askari ayuu sheegay in gacanta ay kusoo dhigeen ciidamada dowlada kuwaasi oo xabsiga la dhigay,maadaama ay dhibaateynayeen shacabka ku dhaqan degmada marka iyo degmada Afgooye ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Arinta kasoo yeertay maamulka gobolka Shabeelaha hoose ayaa imaanaya iyadoo dadka shacabka ah ee ku dhaqan degmooyinka gobolka mudooyinkii ugu dambeeyay ay kasoo yeeraysay cabasho ku aadan dhibaatooyin ay kala kulmaan ciidamada dowlada.

Nabadda kasoo bidhaantay magaalada Muqdisho ee caasimada Somalia, ayaa keentay in magaalada dad badan ay ku qul qulaan, ayaga oo ka imanaya caalamka daafahiisa iyo gobollada kale ee Somalia.

Waxaa sare u kacay iibsiga dhulalka, guryaha, dhismaha iyo kirada guryaha, ayaga oo dad badan ay iibsanayaan guryo iyo dhismooyin lacag qaali ah lagu kala gadanayo.

Hase yeeshee waxaa taas daba socda in dad badan la siray oo laga iibiyay dhulal iyo guryo kuwa sheeganaya aysan lahayn, taasina ay keentay inay meel cidlo ah kusoo dhacaan markii dadkii dhabta u lahaa ay soo baxeen.

Maamulka gobolka Banaadir ayaa haddaba arrintaas ka digay, waxaana uu shacabka ugu baaqay inaysan is waalin oo aysan qaadin duufaantan.

Maamulka waxa uu dadka iibsanaya iyo kuwa iibinayay guryaha ugu digay inay si deg deg ah u joojiyaan, ayna ka war sugaan illaa maamulka si dhab ah uga sameynayo shaqaale iyo hay’ado awood u leh oo arrintan kala furdaamiya.

Waxa uu maamulka sheegay in ciddii iibsata guri aysan lahayn iyo kan iibiyayba ay xabsi geli doonaan, ayna usii dheer tahay in wixii lacag ah ee halkaas uga luma aysan dib u heli doonin, gurigana ay qaadan doonaan kuwii lahaa.

Maamulka gobolka ayaa sidoo kale ugu baaqay in dadka iibsanaya guryo ay hubaan milkiyaddisa in ayaga xitaa ay dib u dhigaan, si maamulka awood ugu yeesho in iibsashadooda la sharciyeeyo.

Dad badan oo dhowaan kumanaan kun oo dollar guryo looga iibiyay ayaa meel cidlo ah kusoo dhacay, kadib markii ay caddaatay in dadka ka iibsaday ay wateen aysan ahayn kuwii dhab ahaan lahaa guriga.

Weli ma aragtay Aqristoow Bank 1 daqiiqo lagu dhacayo waa kanaa ee nala Daawo Koox Tuugo ah oo xariifiin ah oo ka yaabsaday Caalamka.

Aqristoow Video ayaan idiin soo xulnay ee nala wadaag waa Video lagu duubay kaamirada Qarsoon ee aan la arki kareyn.

HALKAAN RIIX SI AAD U DAAWATO:

Keligey ayaan ahaa, waxaan kujiray qol gaara, waxaan damcay inaan sameeyo xumaan. Aniga xumaan uma arkaya waxaas. Waxaan damcay inaan netka furo, heeso aan dhagaysta, sawirra xun xun aan daawado, aan dad caayo, anigoo waxyaabahaas oo dhan jecel inaan waqtiga ku dilo. Markii aan isu soo diyaariyey howlahaas inaan gudo galo, yaa waxaan is weydiiyey anigoonan jecleen inaan isweydiiyo su’aalo dhowr ah.

Yaan ahay anigu? Muslim sowma ahi?

Maxaan ku ahay Muslim? Sowma rumeysni nebi Muxammad (NNKH)?

Haddiiba aan rumeysnahay nebinnimadiisa markaas xaqiiqdii waxaan rumeysanahay jirintaanka Ilaahay.

Ma jecli doqonnimada, laakiin wixii uu igu yiri shaqsigii aan rumeysnaa, iyo wixii uu iga reebey iyo wixii uu i amray haddii aanan ka reebtoomin, oo aanan falin, markaas sow doqon u bareeray ma noqonaya ciqaabta arrinkaas?

Waxaan isweydiiyey yaa ciqaabtaasi fulinaya?

Wuxuu shaqsiga aan nebinnimada u rumeyey (NNKH), ii sheegey in uu Ilaahay fulinaya.

Haddaba warkaasi waa run xaqiiq ah.

Tusaale ayaan soo qaatay.

Haddii uu boqorka magaalladeyda uu nin iisoo dira oo uu igu yiraahda waxaas iyo waxaas haddaad samayso waalagu ciqaabi dab ayaana lagugu gubi, dabeetana uu iisoo dira rag iga ilaaliya waxa la iga reebey oo haddii aan falo u sheega boqorka. Markaas digtooni ayaan samayn lahaa si dhab. Markaas ma dhagaysan lahayn heesta haddii uu boqorka iga reebey anigoo ka cabsanaya ciqaabtiisa dabka, markaas ma beenin lahayn warka ninka uu iisoo direy, markaas ma daawan lahayn sawirro xun xun haddii uu iga reebi lahaa, markaas markaas, markaas, markaasi ma samayeen wax walboo uu iga reebey. Waana fulin lahaa wax walboo uu i amray.

Ninka aan sidaasi uga baqaya ee boqorka ah, ciqaabta ugu weyn ee uu i marsiin kara haddii aan amarkiisa khilaafo waxay tahay inuu halmar i gubo oo aan sidaas kudhinto.

Ka warrama Allaha weyniga badan ee keliga ah ciqaabtiisa, haddii aan caasiya nebigiisa iyo isaga. Haddii aan falo wuxuu iga reebey asagoo ii jeedo. Waa ciqaab naar olal badan oo 70 000 darajo ka xanuun badan dabka adduunka, waana mid aanan halmar ku dhimanayn ee aan weligey ku jiraya.

Haddii aan waxaas oo idil aan iska indha tira oo aan xumaantaasi ku dhiirada.

Wallaahi doqon baan ahay, mana rumeysni ciqaabta Alle, iyo jiritaankiisa, iyo Rasuullimada nebigiisa.

Haah!! maxaa yeeley haddii aan sidaas sameeyo, waxay ila tahay dhalanteed warkan la sheegaya, waxaana iga dhaadhacsan in lagu iman doono nooc riyo riyo ah oo aan xaqiiq ahayn.

Oo ma intii aan arkay dalaa’il iyo xujooyin cad cad oo agta Rabbigey ka yimid ayaan sidaas sameeynayaa? Ma waxaan dafiri karaa abuurkii hore, ee Ilaahay iyo in nolasha adduunyada ay iyadu tahay midda riyo riyada ah tan xaqiiqadana aan geli doonna marka aan tan adduunka ka toosno oo aan dhimanno?

Waxaan damcay inaan waxaas oo idil dafira oo aan laad ku maro, anigoo is illawsiinaya, kana qoomameynaya sababtii aan isu weydiiyey su’aalahaasi.

Waxaan durba soo xasuustay hadal laabta ii qaboojiyey oo aan kala soo dhex baxay kitaabka aan qaadan waayay wuxuu iga reebaya, kaasoo ah ”Alle waa qafuuru raxiim”.

Aad baan u farxay.

Haa Alle waa qafuuru Raxiim, naxariis badan, wuuna ii dembi dhaafi doonaa ayaan iska dhaadhiciyey.

Ku qabso ku qadi meysid ayay sheekadii ii noqotay. Laakiin xaal wuxuu is baddalay markaan soo xasuustay inay daran tahay ciqaabtiisa (Shaddiidul Ciqaab).

Labo dariiq ayaa ii furmatay oo ah

In aan waxa kan xumaanta aan sameeyo, oo aan noqdo qof aanan yaqiinsaneen yaqiin dhab ah iyo xaqiiq in la isasasoo saaraya, oo la is xisaabinaya (laakiin afka ka yiraahda soo saariddu waan rumeysanahay iyo ciqaabtuba).

Ama in aan waxan ka reebtooba, oo aan noqdo qof yaqiinsan yaqiin dhab ah, kana cabsada carada Alle.

Markaasaan xasuustay weynida Alle, oo waxiday, oo aan ku xamdiyey, oo aan weyneeyey. Allaahu akbar.

Walaalkay Muslimka ahaw, walaashey Muslimadda ahay, is weydii xumaan marka aad samayneyso, ma ogtahay inaad dafireysa jiritaanka Rabbi, ma ogtahay inaad dafireysa rumeynta nebi Muxammad (NNKH), ma ogtahay inaad dafireysa isasoo saarka Qiyaamaha iyo Janno iyo naar.

Nebigu (NNKH), wuxuu yiri ”Qof Muslima ma sinneysto”. Macnaha iimaankii (rumeyntii xaqa Qiyaamaha, isasoo saarka, naar iyo Janno) ayaa laabtiisa laga saaraa, markaasuu xumaanta ku dhacaa. Wal ciyaadu billaah.

WQ: Mohammed Tahir Abdi
Email: [email protected]

Caasimada Online ayaa warar dheeraad ah ka heshay dagaal xoogan oo ka dhacay duleedka degmada Gelinsoor ee gobolka Mudug ,kaasi oo geystay qasaaro dhimasho iyo dhaawac soo kala gaaray dhinacyada dagaalamay.

Dagaalka ayaa u dhaxeeyay maleeshiyo beeleed wada dega deegaanada gobolka Mudug iyo ximan iyo xeeb,waxaana la sheegayaa inaan la ogeyn waxyaabaha keenay dagaalka ka dhacay xalay duleedka degmada Gelinsoor.

Hubka noocyadiisa kala duwan ayay isku adeegsadeen labada dhinac,dhawaqa rasaasta waan ka seexan weynay”Sidaa waxaa caasimada Online u sheegay mid ka mid ah dadka deegaanka degmada Gelinsoor.

Sida wararka aan ku helayno lix ruux oo dhinacyada dagaalamay ah ayaa ku dhintay dagaalka oo xilli habeen ah dhacay,waxaana ku dhaawacmay dad kale oo badan  oo isugu jira dadka dagaalamay iyo dadka deegaanka.

Deegaanka uu dagaalka ka dhacay ayaa degmada Gelinsoor u jira qiyaasti 40 Km dhanka waqooyi Galbeed,waxaana la sheegayaa in beelaha dagaalamay marar badan ay ku dagaalameen halkaasi.