26 C
Mogadishu
Sunday, June 29, 2025

Dad ku dhintay roobabkii ka da’ay Muqdisho (Daawo)

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa waxaa laga halaya khasaaraha ka dhashay roob xooggan oo xalay ka da’ay magaalada Muqdisho kaas oo saameyntiisa si weyn looga dareemay gudaha caasimada.

Roobka ayaa lasoo wariyay inay ku dhinteen dad danyar ah, sidoo kalena ay burbureen guryo badan, taas oo sii adkeysay xaaladda adag ee ka dhalatay roobka ka da’ay Muqdisho.

Dadka dhintay waxaa ku jira gabar yar iyo ayeeyadeed, kadib markii uu ku dumay gurigooda oo ku yaalla degmada Xamarjajab ee gobolka Banaadir.

Dhacdada dhimashada sabatay ayaa timid ka gadaal markii guri ay daganaayeen qoyska uu kusoo kor dhacay guri kale oo ka dheer oo ay lahaayeen cid kale oo ay daris yihiin.

“Meeshaan xalay waxaa ka dhacday qadar Alle roob ayaa da’ay gurigaan oo hooseeyay ayaa guri kale oo ka koreeyay uu kusoo dumay, waxaana ku dhintay maamo iyo gabar ay ayeeyo u tahay” ayuu yiri mid kamid ah dadka deegaanka oo la hadlay Shabelle Tv.

Wiil kale oo mayd ah ayaa isna saaka laga soo saaray god ku yaalla Laami yaraha Soobe, halkaas oo ay isugu tageen dadweyne fara badan, si ay gurmad u sameeyaan.

Dhinaca kale, saameynta roobka ayaa saaka si weyn looga dareemayaa xaafadaha Muqdisho iyo wadooyinka qaarkood oo burburay, sida ay muujinayaan muuqaallo lagu baahiyay baraha bulshada.

Waxaa sidoo kale arrintan ay saameyn ku yeelatay isku socodka gaadiidka iyo dadweynaha, maadaama roobabku ay biyo dhigeen waddooyinka muhiimka ah.

Illaa iyo hadda ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay maamulka gobolka Banaadir, waxaase laga sugayaa inuu qaado tallaabo deg deg ah, si biyaha looga qaado waddooyinka, loona fududeeyo isku socdka guud ee caasimada.

Muqdisho ayaa mar kasta oo uu roob da’do u nugul dhibaatada, waxaana soo duma dhismayaasha, halka ay burburaan laamiyada, sababo la xiriira tayo xumo darteed.

Dagaalka India iyo Pakistan oo sii xoogeystay iyo Delhi oo u eg in xaalku ku xun yahay

Islamabad (Caasimada Online) – Ciidamada Hindiya iyo Pakistan ayaa is-weydaarsaday madaafiic iyo rasaas culus oo ka dhacay xadka ay wadaagaan ee Kashmir, taasoo lagu dilay ugu yaraan shan qof oo rayid ah, iyada oo ay cirka isku sii shareertay xiisadda milatari ee labada dal ka dhaxaysa, kaddib weerar lagu qaaday dalxiisayaal ku sugnaa dhanka ay Hindiya maamusho ee gobolka muranka ka taagan yahay.

Sida uu sheegay sarkaal booliis oo Pakistani ah oo lagu magacaabo Adeel Ahmad, ugu yaraan afar qof oo rayid ah ayaa ku dhintay 12 kalena way ku dhaawacmeen duqeymo culus oo ka dhacay meelaha ku dhow xadka kala qaybiya Kashmir ee loo yaqaan Line of Control. Dadka ku nool tuulooyinka xadka ku teedsan ayaa sheegay in rasaastu ay socotay ilaa waaberigii Jimcaha.

“Waan la qabsanay dhawaqa rasaasta is-dhaafsiga ah ee Pakistan iyo Hindiya ee ka dhacda Line of Control-ka, laakiin habeenkii xalay wuu ka duwanaa,” ayuu yiri Maxamed Shakil oo ku nool deegaanka Chakothi ee ku dhow xadka.

Dhanka Hindiya, saraakiisha milatariga ayaa sheegay in ciidamada Pakistan ay xalay duqeeyeen dhowr fariisin oo ku yaalla dhulka ay Hindiya maamusho ee Kashmir, iyagoo adeegsanaya madaafiic, hoobiyeyaal iyo rasaas toos ah. Ciidamada Hindiya ayaa is difaacay, taasoo keentay dagaal xooggan oo socday ilaa waaberiga.

Booliisku waxay sheegeen in laba qof lagu dilay afar kalena lagu dhaawacay qaybo ka mid ah aagagga Uri iyo Poonch, taasoo tirada dhimashada rayidka ee Kashmir-ta ay Hindiya maamusho tan iyo Arbacadii gaarsiisay 18. Pakistan ayaa dhankeeda sheegtay in madaafiicda iyo hoobiyeyaasha Hindiya ay ku dileen 17 qof oo rayid ah dhulka Pakistan maamusho.

Mas’uuliyiinta Hindiya ayaa sheegay in tobannaan kun oo qof laga daadgureeyay tuulooyinka ku dhow xadka ay colaadda ka taagan tahay, iyadoo kumannaan kalena ay habeenkii labaad hoy ka heleen xarumo ku-meel-gaar ah oo loogu talagalay badbaadada shacabka.

Labada dhinac oo is-dhaafsaday weerarro iyo eedeymo

Xiisadda u dhaxaysa labada dal ee leh awoodda nukliyeerka ayaa cirka isku sii shareertay tan iyo weerarkii 22-kii Abriil ka dhacay goob dalxiis oo caan ah oo ku taalla Kashmir-ta ay Hindiya maamusho, kaasoo lagu dilay 26 qof oo rayid ah, intooda badanna ahaa dalxiisayaal Hindu ah oo ka yimid gudaha Hindiya. New Delhi ayaa Pakistan ku eedeysay in ay taageertay weerarkaasi, hase yeeshee Islamabad ayaa si cad u beenisay.

Arbacadii, Hindiya ayaa duqeymo cirka ah ku qaaday dhowr goobood oo ku yaalla dhulka Pakistan, kuwaasoo ay sheegtay in ay saldhigyo u ahaayeen kooxo hubeysan. Sida ay sheegeen saraakiisha Pakistan, weerarkaasi wuxuu sababay dhimashada 31 qof oo rayid ah. Pakistan ayaa sidoo kale sheegtay in ay soo rideen shan diyaaradood oo dagaal oo Hindi ah.

Khamiistii, Hindiya waxay sheegtay in ay fashilisay weerarro ay Pakistan ku qaaday bartilmaameedyo milatari oo ku yaalla in ka badan toban magaalo iyo tuulo, oo ay ku jirto magaalada Jammu ee Kashmir-ta ay Hindiya maamusho. Pakistan ayaa beenisay in ay geysay weerarro noocaas ah. Dhanka kale, Hindiya ayaa sheegtay in ay beegsatay nidaamyada difaaca cirka iyo raadaarada Pakistan ee u dhow magaalada Lahore. Wararkaasi lama xaqiijin si madaxbannaan.

Ciidanka cirka Hindiya ayaa Jimcihii sheegay in Pakistan ay habeenkii hore soo furtay 300 ilaa 400 diyaaradood oo aan duuliye lahayn (drones), kuwaasoo lagu bartilmaameedsaday saldhigyo milatari oo ku yaalla ku dhowaad saddex iyo labaatan goobood oo xadka galbeed ah.

Sida uu sheegay Taliye Kuxigeenka Ciidanka Cirka, Vyomika Singh, qaar badan oo kamid ah drones-kaas ayaa la burburiyay iyadoo la adeegsanayay “habab toos ah iyo kuwa aan toos ahayn.”

Afhayeenka ciidamada Pakistan, Lt. Gen. Axmed Sharif, ayaa si adag u beeniyay sheegashada Hindiya. “Ugu yaraan hal burbur drone ah na tus si aad u caddeyso eedeynta,” ayuu yiri isagoo warbaahinta la hadlay Jimcihii.

Sharif wuxuu intaas ku daray in tan iyo fiidkii Arbacadii, Hindiya ay gudaha Pakistan ku soo ridday 77 diyaaradood oo weerar ah oo lagu sameeyay Israa’iil, kuwaasoo dhammaantood la burburiyay, burburkoodana ay uruuriyeen ciidamada Pakistan. “Wax kasta oo ay soo diraan, annaga waxaan ka dhigi doonaa burbur,” ayuu yiri.

Dhanka kale, barta bulshada ee X (Twitter) ayaa Khamiistii sheegtay in dowladda Hindiya ay ku amartay in ay xayirto in ka badan 8,000 oo akoon oo laga heli karo gudaha dalka, kuwaasoo ay ku jiraan “hay’ado warbaahineed caalami ah iyo dad caan ah.”

X ma aysan shaacin liiska akoontada la xayirayo, balse waxay sheegtay in amarkaasi uu “u dhigmaayo cunaqabateyn la saarayo waxyaabaha hadda jira iyo kuwa mustaqbalka, isla markaana uu ka hor imanayo xuquuqda aasaasiga ah ee hadalka xorta ah.”

Goordhow kaddib, X ayaa si ku-meel-gaar ah u xayirtay akoonka Global Affairs ee hadalkaasi laga dhajiyay, iyagoo sheegay in amarkaasi ku yimid codsi sharci ah oo ka yimid dowladda Hindiya.

Xiisadda oo saameyn weyn yeelatay

Tartanka cricket-ka ee gudaha ugu weyn Hindiya, Indian Premier League, oo ay ka qayb qaataan ciyaartoyda caalamiga ah, ayaa la hakiyay muddo toddobaad ah. Dhanka Pakistan, tartankii gudaha ayaa loo wareejiyay dalka Isutagga Imaaraadka Carabta sababo la xiriira xiisadda jirtay.

Cabsi ayaa sidoo kale baahday xilli ciyaar cricket ah ay galabnimadii ka socotay magaalada Dharamsala ee waqooyiga Hindiya, halkaasoo in ka badan 10,000 oo qof laga daad-gureeyay garoonka ciyaarta, taasoo la joojiyay, sida uu sheegay sawirqaade ka tirsan Associated Press oo goobta joogay.

Sidoo kale, gobollo badan oo waqooyi iyo galbeed ka xiga Hindiya — oo ay ka mid yihiin Punjab, Rajasthan iyo Kashmir-ta ay Hindiya maamusho — ayaa xiray iskuullada iyo xarumaha waxbarasho muddo laba maalmood ah.

Wasaaradda Duulista Rayidka ee Hindiya ayaa sheegtay in duulimaadyadii laga fulinayay in ka badan labaatan garoon oo diyaaradeed oo ku yaalla waqooyiga iyo galbeedka dalka la joojiyay ilaa 15-ka May.

Saamaynta dagaalka ayaa si weyn looga dareemay suuqyada saamiyada dalka, iyadoo tusmada Sensex ay hoos ugu dhacday 662 dhibcood oo ay gaartay 79,649 halka Nifty 50 ay lumisay 215 dhibcood oo ay ku gaartay 24,058 subaxnimadii Jimcaha.

Iyadoo cabsi laga qabo dagaal milatari ay isa soo tarayso, madaxda caalamkuna ay ugu baaqayaan labada dal in ay is-dejiyaan, Madaxweyne ku-xigeenka Mareykanka JD Vance ayaa sheegay in haddii dagaal ka dhex dhaco Hindiya iyo Pakistan, arrintaasi aysan khuseyn Mareykanka.

“Waxa aan sameyn karno waa inaan isku dayno in aan ku dhiirrigelino inay dejiyaan xiisadda, balse kama qayb geli doonno dagaal aan waxba naga quseyn, oo aysan jirin meel aan uga talino,” ayuu Vance ku yiri wareysi uu siiyay Fox News.

Xogta qaab dhismeedka Xisbiga cusub ee Xasan Sheekh iyo is-fahan laga gaaray

Muqdisho (Caasimada Online) – Caasimada Online ayaa heshay xogta qaab dhismeedka Hoggaanka Xisbiga Cadaaladda iyo Wadajirka JSP oo ay ku mideysan yihiin Madaxda DFS iyo dowlad Goboleedyada, kaas oo madaxweyne Xasan Sheekh uu musharax u yahay.

Wadatashiyadii ugu dambeeyay ayaa la isku afgartay qaab dhismeedka Xisbiga oo wax laga bedelay sidii markii hore la saadaalinayay inuu noqdo, waxaana qaab dhismeedkiisa laga dhigay:

1- Guddoomiyaha Xisbiga, ahna Musharax Madaxweynaha Xasan Sheekh Maxamuud

2- Guddoomiye ku xigeenka ee Xisbiga 1-aad Cabdicasiis Lafta Gareen

3- Guddoomiye ku xigeenka 2-aad Ra’iisul Wasaare Xamse

4- Xoghayaha Guud ee Xisbiga Cabdiraxmaan Odawaa

Madaxweynaha Koofur Galbeed Cabdicasiis Laftagareen oo markii hore dood ka keenay hannaanka qaab dhismeedka Xisbiga ayaa maalinta berri dib ugu soo laabanaya magaalada Muqdisho.

Markii uu yimaado waxaa la guda-gelayaa dhameystirka wadatashiyada ugu dambeyn maalinta Talaadada ah ayaa la qorsheynayaa la isla qaato inay dhacdo Xafladda shaacinta Xisbiga.

Haddii si rasmi ah loogu dhawaaqo isbaheysigan cusub ee ay ku mideysan yihiin Madaxda xubnaha Golaha Wadatashiga Qaran ayaa durba wuxuu u muuqan doonaa mid loo bedelay Xisbi.

Tijaabadan oo kale horay ayey dalka u soo martay, iyadoo hal Xisbi oo xubnaha sare ee dowlad oo idil sida Madaxweynaha, Ra’iisul Wasaare, Guddoomiye Baarlamaan, Xildhibaanada, saraakiisha dowladda oo dhan ku wada jiraan, xiligii dowladdii kacaanka.

Dad badan ayaa is waydiinaya sida uu Xisbigu ku soo socon karo, maadaama uu yahay isbahaysi isku danaysi ah oo dhinacyada ka mid ah ay muddo dheereysi iyo inay xukunka sii joogaan ka fikiraya.

Xogta doon ku gubatay dekedda Boosaaso + Cidda leh

0

Boosaaso (Caasimada Online) – Faah-faahin dheeri ah ayaa waxaa laga helayaan doon u rarneyd ganacsato reer Puntland oo xalay ku gubatay gudaha dekedda magaalada Boosaaso ee xarunta gobolka, kadib markii uu qabsaday dab xoogleh.

Doonida oo lagu magacaabo MSV: FAIZE SULTANE MOYUDIN aya kasoo shiraacatay dalka Hindiya, waxayna la sheegay in wadday raashin ay lahaayeen ganacsato Soomaaliyeed oo kasoo jeeda deegaannada Maamul-goboleedka Puntland.

Ilo wareedyo xilkas ah ayaa Caasimada Online u sheegay in kahor inta aysan dajin badeecadda uu dab qasaday doonta, kaas oo ay ku guul-dareysteen inay damiyaan  Puntland iyo shirkadda DP-world ee gacanta ku haysa dekedda wayn ee Boosaaso.

Inta badan adeeggii ay wadday doonta ayaa ku basbeelay dabka, waxaana khasaaraha uu yahay mid baaxadleh oo saameyn ku yeeshay ganacsatadii lahayd hantidaas.

Dhanka kale, wasaaradda maaliyadda Puntland oo ka hadashay dhacdan ayaa tacsi u dirtay ganacsatadii ku hanti beeshay dabka qabsaday doontaas ee taagneyd dekedda Boosaaso.

“Wasaaradda Maaliyadda Dowladda Puntland waxa ay ka Tacsiyaynaysaa Ganacsatadii hantidooda ku wayday Doontii MSV: FAIZE SULTANE MOYUDIN oo xalay dab ka kacay gudaha Doonida xili ay ku xirnayd Dekeda Boosaaso” ayaa lagu yiri qoraalka wasaaradda.

Ma cadda illaa iyo hadda sababta rasmiga ah ee dhalisay dabka halakeeyay doonida, kaas oo sababay in la badbaadin waayey hantidii saarneyd.

Marar badan ayaa dhacdooyin tan lamid a ka dhaceen dekedda Boosaaso iyo xeebaha Puntland oo ay horay ugu gubteen doonyo iyo maraakiib siday alaabo kala duwan.

Waxa ka dhalan kara xisbi ay ku mideysan yihiin Xasan iyo madax goboleedyada

Horudhac

Maalmahan, waxaa si weyn loo hadal hayaa qorshaha lagu daahfurayo Xisbiga Cadaaladda iyo Wadajirka (Justice and Unity Party – JSP), iyadoo la filayo in Maamul-goboleedyada Koonfur Galbeed, Hirshabeelle, iyo Galmudug ay xubno ka noqdaan Golaha Xisbiga. Arrintan ayaa dhalisay su’aalo badan sida; in Soomaaliya si rasmi ah ugu guurtay nidaamka axsaabta badan iyo sida ay sharciyaddu u oggolaanayso ka-qaybgalka Maamul-goboleedyada ee xisbiyada siyaasadeed.

Saameynta ka dhalan karta ka-qaybgalka maamul-goboleedyada ee xisbiga

1. Ujeeddooyin siyaasadeed

Waxaa la rumeysan yahay in Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu doonayo inuu diyaarsado saaxiibo cusub oo siyaasadeed si uu u xoojiyo fursadiisa dib-u-doorasho ee mar saddexaad. Xisbiga UPD ee uu hoggaamiyo Madaxweynaha ayaa horey uga mid ahaayeen siyaasiyiin caan ah sida Cabdi Kariim Guuleed, Faarax Cabdulqaadir, Xamse Cabdi Barre, iyo Doodishe. Si kastaba ha ahaatee, waxaa muuqata in qaar ka mid ah siyaasiyiintaas, oo da’doodu ka yar tahay tan Madaxweynaha, ay filayeen inay helaan fursad uu xisbigu u diyaariyo xilka madaxweynenimo. Tani waxay muujinaysaa farriin ah “Aniga kaliya ayaa ku habboon hoggaanka,” taasoo ka tarjumeysa in xisbiga uu noqonayo mid uu Madaxweynuhu u adeegsado danihiisa siyaasadeed.

2. Musuq-maasuq iyo isticmaalka hantida dadweynaha

Marka madaxda dowladda federaalka iyo Maamul-goboleedyada ay ku midoobaan xisbi siyaasadeed, waxaa jirta cabsi ah in la adeegsado hantida dadweynaha si loo taageero xisbigaas. Tani waxay horseedi kartaa musuq-maasuq cusub, iyadoo la isticmaalayo hantida qaranka si loo gaaro ujeeddooyin gaar ah oo siyaasadeed.

3. Burburka awood-qaybsiga qabiilka

Soomaaliya waxay muddo dheer ku tiirsaneyd nidaamka awood-qaybsiga beelaha (4.5) si loo helo xasillooni siyaasadeed. Haddii Maamul-goboleedyada ay si buuxda ugu biiraan xisbi gaar ah, waxaa laga yaabaa in nidaamkaas uu burburo, taasoo keeni karta in beelaha qaar ay dareemaan in la takooray ama aan la siin xuquuqdooda siyaasadeed.

4. Hoos-u-dhaca dadaallada lagula dagaallamayo agagixisada

Marka la eego in madaxda Maamul-goboleedyada ay ku mashquulaan arrimaha xisbiga, waxaa laga yaabaa in ay yaraan doonto dadaalka lagula dagaallamo kooxaha argagixisada sida Al-Shabaab. Tani waxay halis gelin kartaa amniga qaranka iyo dadaallada lagu xasilinayo dalka.

5. Kalsoonida dadweynaha oo hoos-u-dhacda

Haddii dadweynuhu ay dareemaan in madaxda dowladda iyo Maamul-goboleedyada ay ku milmeen xisbi gaar ah, waxay lumin karaan kalsoonidii ay ku qabeen hay’adaha dowladda. Qofkii aan ka tirsaneyn xisbigaas wuxuu dareemi karaa in uusan helin fursado siyaasadeed ama horumar shaqo, taasoo keeni karta niyad-jab iyo kala fogaansho bulsho.

Gunaanad

Ka-qaybgalka Maamul-goboleedyada ee Xisbiga Cadaaladda iyo Wadajirka wuxuu leeyahay saameyn ballaaran oo ku saabsan siyaasadda, dhaqaalaha, iyo amniga dalka. Si looga fogaado dhibaatooyinka ka dhalan kara, waxaa muhiim ah in la helo wadatashi qaran oo ku saabsan doorka xisbiyada siyaasadeed iyo sida Maamul-goboleedyada ay uga qaybqaadan karaan si waafaqsan dastuurka iyo shuruucda dalka.
Waxaa sidoo kale lagama maarmaan ah in la ilaaliyo kala sooca awoodaha dowladda iyo xisbiyada siyaasadeed si loo hubiyo in kheyraadka dadweynaha aan loo adeegsan ujeeddooyin gaar ah, loona ilaaliyo kalsoonida shacabka ee hay’adaha dowladda.
Ugu dambeyntii, si loo gaaro horumar waara, waa in la dhisaa nidaam siyaasadeed oo hufan, daahfuran, kuna saleysan cadaalad iyo sinnaanta dhammaan muwaadiniinta Soomaaliyeed.

Suleman Abdi Gashan

AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada [email protected] Mahadsanid. 

Sawirro: Xujeydii u horreysay ee sanadkan oo shalay ka amba-baxay Muqdisho

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Xujeeydii ugu horreysay ee sanadkan ka xajineysa Soomaaliya ayaa shalay si rasmi ah uga ambabaxday magaalada Muqdisho, iyaga oo ku wajahan dalka Boqortooyada Sacuudi Carabiya si ay uga mid noqdaan malaayiinta Muslimiinta ah ee sanadkan gudanaya waajibaadka Xajka.

Xujeydan oo tiradoodu tahay 431 ruux ayaa ka duushay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde, halkaas oo munaasabad sagootin ah loogu sameeyay kahor inta aysan bilaabin safarkooda.

Waxaa halkaas kusii sagootiyay madax ka tirsan dowladda Federaalka Soomaaliya oo muujiyay muhiimadda ay Xajku u leedahay qofka Muslimka ah.

Munaasabadda sagootinta Xujeyda waxaa ka qeyb-galay masuuliyiin sare oo ka tirsan Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, kuwaas oo ay ka mid yihiin Wasiirka Awqaafta iyo Arrimaha Diinta Sheekh Mukhtaar Roobow Cali, Wasiirka Caafimaadka Dr. Cali Xaaji Aadan iyo Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada Maxamed Faarax Nuux.

Masuuliyiinta ayaa halkaasi ka jeediyay khudbado kooban oo dardaaran iyo talooyin iskugu jira, iyaga oo xusuusiyay Xujeyda muhiimadda ay leedahay gudashada acmaasha Xajka si waafaqsan shareecada Islaamka iyo nidaamka u degsan dowladda Sacuudi Carabiya ee martigelineysa xujeyda caalamka.

Wasiirka Roobow ayaa si gaar ah Xujeyda ugu booriyay in ay muujiyaan edeb, sabir iyo wadajir inta ay ku guda jiraan safarkooda barakeysan, isaga oo Alle uga baryay inuu ka aqbalo cibaadada ay u baxay yihiin.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa sanad walba si gaar ah u daryeesha safarka Xujeyda, iyadoo la tixgelinayo muhiimadda weyn ee uu leeyahay Xajku oo ka mid ah shanta tiir ee Islaamka. Sanadkan, dadaal dheeri ah ayaa la geliyay sidii Xujeydu ay ugu safri lahaayeen si nabad ah, hufan oo habsami leh.




U.S. warns Somalia against unilateral electoral reforms

MOGADISHU, Somalia — The United States has issued a strongly worded statement warning Somalia’s federal leadership against pushing through unilateral changes to the country’s federal and electoral systems without broad-based consultation, signaling deep concern over the direction of recent reforms.

The statement, released by the U.S. Bureau of African Affairs, followed the National Consultative Council’s (NCC) latest round of meetings in Mogadishu, which concluded Wednesday.

While the federal government hailed the talks as a step forward in strengthening national security and advancing electoral preparations, the absence of Puntland and Jubaland — two key federal member states — exposed widening cracks in Somalia’s fragile political architecture.

“All relevant stakeholders should have a say in changes to Somalia’s federal and election systems,” the Bureau posted on X, formerly Twitter. “Decisions taken without broad-based support will lack legitimacy and distract from pressing security challenges.”

The U.S. rarely makes such statements in public, a point emphasized by Abdirahman Aynte, Somalia’s former Planning Minister and a respected political analyst. He interpreted the U.S. move as a significant shift in diplomatic posture.

“In diplomatic terms, advice is given discreetly, and criticism is thrown in the public domain as a coercive tactic,” Aynte wrote. “For the U.S. to shame the intransigence of the Federal Government of Somalia (FGS) on elections and unilateral constitutional changes, it means that Washington has exhausted all diplomatic options to counsel an increasingly rudderless ally.”

Aynte drew parallels between President Hassan Sheikh Mohamud and his predecessor, Mohamed Abdullahi Farmaajo, both faced mounting domestic and international pressure over election delays and constitutional overreach. “Like his predecessor, President Hassan Sheikh Mohamud will now be forced to negotiate an electoral process that he can neither win nor rig,” Aynte said.

He added that the current crisis illustrates a “vicious cycle” embedded in Somalia’s elite political culture, calling for a generational reset. “This vicious cycle epitomizes a deeply flawed political culture espoused by the upper echelon of the political elite. Time has come for a bold and transformative political movement aimed at salvaging our beloved nation,” he concluded.

Fractures despite reform pledges

The U.S. statement followed the NCC summit held at Villa Somalia under President Mohamud’s leadership. Attendees included Prime Minister Hamza Abdi Barre, Deputy Prime Minister Salah Ahmed Jama, and the presidents of Galmudug, Hirshabelle, South West State, and SSC-Khaatumo, alongside representatives from the Banadir region.

The Council issued a final communiqué outlining commitments to strengthen national security coordination, support military operations against Al-Shabaab, and accelerate voter registration efforts, beginning in Mogadishu and extending to other federal member states.

However, the meeting’s tone was dampened by Puntland’s and Jubaland’s conspicuous absence. Both regional states have openly criticized the federal government’s recent push to amend Somalia’s provisional constitution and overhaul the electoral system without their consent. Puntland, in particular, has suspended cooperation with the federal government, while Jubaland has accused Villa Somalia of attempting to undermine its autonomy.

Jubaland Information Minister Abdifatah Mohamed Mukhtaar rejected the NCC’s final statement, saying it “adds nothing new and does not change the situation in Jubaland.” He accused the federal leadership of ignoring core political disputes and instead advancing a top-down agenda.

In response to escalating tensions in Jubaland, the NCC directed the Ministry of Interior to draft a legal framework to resolve political disputes within the region. But Jubaland officials say the federal government’s involvement is part of the problem, not the solution.

Meanwhile, one of the more symbolic announcements from the NCC was the formal recognition of SSC-Khaatumo as Somalia’s newest federal member state — a move likely to further complicate the federal map amid ongoing territorial and political legitimacy disputes.

The NCC also reaffirmed its commitment to upholding Somalia’s provisional constitution and emphasized the need for inclusive dialogue among all stakeholders — a point seemingly undermined by the exclusion of two major federal states from the talks.

International pressure builds

The United States, a key security and development partner to Somalia, has grown increasingly vocal about the need for inclusivity and legitimacy in the country’s political process.

Washington has invested heavily in Somalia’s stabilization efforts, and fears that unilaterally imposed reforms could reignite political conflict and undermine the fragile gains made over the past decade.

The latest developments suggest that Somalia is once again approaching a political crossroads. With an electoral process on the horizon and deep mistrust between the federal government and several regional administrations, observers warn that failure to reach a genuine national consensus could risk a return to the institutional paralysis that plagued previous transitions.

As Aynte noted, the problem may lie less in the technical details of reform and more in the entrenched political habits of the ruling elite. “The time has come,” he said, “for a bold and transformative political movement aimed at salvaging our beloved nation.”

Whether President Mohamud will heed these warnings and initiate an inclusive political dialogue remains to be seen. But the message from Washington is clear: legitimacy in Somalia cannot be decreed from the top — it must be built from the ground up.

Jubaland and the federal Illusion: A slow death of unity

There are moments in a nation’s history when silence is betrayal, and today, Somalia stands on such a threshold. What is sold to the public as federalism is not federalism. What we celebrate as decentralization is, in practice, disintegration. And Jubaland—far from being a functioning federal state—is the canary in the coal mine, a warning of what happens when statehood is replaced by strongholds and foreign policy is subcontracted to local militias.

Having served in Somalia’s Ministry of Defence during a time when the state still understood what it meant to be a state, I do not speak from theory. I speak from a memory soaked in decisions, briefings, field reports, and military intelligence. I saw how territory was defended, not negotiated. I saw how sovereignty was protected, not pleaded for. That experience gives me clarity on what is happening today, and what is being hidden beneath layers of media spin and diplomatic decorum.

Jubaland, as it stands, is not the product of a national process. It is the product of geopolitical necessity. It is Kenya’s buffer zone, not Somalia’s federal state. The port of Kismaayo, once a strategic national asset, has become a commercial chess piece. The leadership of the region, while framed as constitutional, is in fact tactical—installed through clan leverage, regional force projection, and external sponsorship. And yet, we call this federalism.

To understand how we got here, we must revisit where we began. The Somali Youth League (SYL), once a nationalist movement demanding independence, ended up silencing political plurality and laying the groundwork for the military takeover of 1969. The Somali Revolutionary Socialist Party (XHKS), framed as the engine of unity, collapsed under the weight of its own absolutism, giving way to civil war and fragmentation. We have walked this path before—where a system designed to unite ultimately disfigures itself from within.

During the Ogaden War, when I watched Somali forces stretch beyond their limits, it became clear to many of us that we had no friends in the region—only temporary partners. After the war, when the SSDF and other resistance groups emerged, the illusion of unity cracked. Jubaland, in its current form, is a continuation of that historical fracture. A region led by a former warlord, backed by regional armies, operating under the guise of constitutional legitimacy—it is a symptom, not a solution.

What we are witnessing is not federal balance but geopolitical containment. Federalism in Somalia is being weaponized to create zones of influence, not zones of governance. It is no longer about empowering regions to manage their own development—it is about dividing the country into manageable sectors, each with its own foreign sponsor, its own militia economy, and its own political currency.

Ahmed Madobe is not the issue. He is simply a mirror—reflecting the nature of a system that rewards militarized loyalty and punishes national coherence. The problem is structural. It is embedded in a constitution drafted in haste, under pressure, and with no binding force in realpolitik. Somalia today is a loose arrangement of camps, not a federation. Kismaayo’s stability is not due to governance but due to agreements made outside of Somalia’s constitutional courts—in Nairobi boardrooms and Addis Ababa intelligence channels.

If Somalia continues on this path, the outcome will not be a collapse in flames, but a quiet expiration. Borders will not be redrawn by war, but by disuse. Federalism, unless redefined around unity, legitimacy, and shared national vision, will become the very weapon that ends Somalia’s sovereignty.

Let us be clear: the international community is not neutral. They are managing Somalia, not supporting it. They prefer local administrators over national reformers because local politics is easier to manipulate. Jubaland is useful as it is—divided, dependent, and distracted. And that usefulness comes at the cost of national strength.

My forecast is this: if this model continues unchecked, Somalia will not break—it will dissolve. The people will still call it Somalia, but the systems will function like disconnected islands. Ports will answer to foreign investors, not Mogadishu. Security will be handled by clan militias, not national command. Elections will be theater, not sovereignty.

I do not say this as a pessimist. I say it as a man who has watched states die from the inside. I do not warn as a politician. I warn as a man who has seen maps change, leaders fall, and nations disappear. And Somalia, my country, is sleepwalking toward erasure—one federal illusion at a time.

By Joocaar Galaayuus
Former Staff, Ministry of Defence (1980–1986) | PhD in State Formation

Disclaimer: The views and opinions expressed in this article are solely those of the author(s) and do not necessarily represent the official stance of Caasimada Online or its members.

Why AU troops failed to stabilize Somalia after 17 years

For the past 17 years, African Union (AU) troops have been in Somalia. They arrived in 2007 under a mission called AMISOM, which later became ATMIS, with the goal of helping Somalia defeat al-Shabaab, rebuild its government, and bring peace to the country. Many Somalis welcomed this effort with hope. But now, nearly two decades later, Somalia remains unstable. Al-Shabaab is still active. Millions still live in insecurity. The mission has not delivered peace. This leads to an important question: why did AU troops fail?

The answer is clear. The mission was not truly built to help Somalia. It became a tool for foreign governments and armies to benefit themselves. For many of the Troop Contributing Countries (TCCs), Somalia turned into a platform to gain political, military, and economic rewards from international donors like the United States, the European Union, the United Kingdom, and the United Nations. It was not about ending the war—it was about keeping the war going just enough to stay relevant and keep the funding flowing.

One of the clearest examples of this self-serving behavior is how the TCCs used their involvement in Somalia to promote their own national interests and strengthen foreign alliances. They used the mission to justify military expansions in their own countries under the excuse of fighting terrorism. They received military equipment, training, and millions of dollars in financial assistance. These rewards weakened their desire to end the conflict. Why end a war that keeps bringing money, weapons, and diplomatic influence?

Some even went further by awarding direct contracts to private companies from their own countries for logistics support—fuel, food, transportation, and uniforms—profiting from the mission in silence. Somalia, in this way, was treated more like a business opportunity than a place that needed peace.

Because of this self-interest, many AU forces did not fully engage. Troops often stayed inside fortified bases in cities like Mogadishu. They rarely operated in rural areas, where al-Shabaab had strong control. This allowed the group to maintain influence, collect taxes, and terrorize communities. Instead of weakening al-Shabaab, the mission ended up giving the group room to survive.

The AU mission was also poorly coordinated. Different countries operated under different chains of command. Uganda followed Uganda. Burundi followed Burundi. Ethiopia followed its own plan. There was no unified strategy. Somali security officials were often left out of planning. The mission was supposed to support Somalia’s national security, but in practice, it often sidelined Somali leadership and created dependency instead of strength.

Even when AU troops liberated towns from al-Shabaab, they failed to hold them or bring stability. There were no schools built, no hospitals opened, no working administration supported. After AU forces left, al-Shabaab would return. This cycle repeated itself for years. The mission focused on short-term military operations but never created long-term peace or development.

Worse still, in some cases, AU forces caused harm. There were reports of civilian casualties, corruption, theft, and even deals with al-Shabaab. Some soldiers were accused of selling fuel and weapons on the black market. Others turned a blind eye to illegal activities. Very few were held accountable. This damaged the mission’s image among Somalis and reduced public trust.

Now, a new phase is beginning. The African Union is replacing ATMIS with a new mission called AUSSOM—the African Union Support and Stabilization Mission in Somalia. This mission is supposed to support Somalia’s transition and final security handover. But already, AUSSOM faces a major setback: the United States has refused to fund it.

Despite the United Nations Security Council approving support for AUSSOM, the U.S. government said it is not ready to allocate funds for the new mission. American officials expressed frustration over past financial contributions to ATMIS and AMISOM, which they say produced few results. They pointed to the lack of meaningful progress against al-Shabaab and questioned the effectiveness of AU-led operations. This decision sends a clear message: even donors no longer believe in the way these missions have been run.

This lack of international support is a result of years of failure, mismanagement, and self-interest. It proves what many Somalis have known for a long time—that the AU mission lost its purpose. It was never truly about Somalia’s peace. It became about money, influence, and survival for foreign armies and politicians.

This is a painful truth. But we must face it if we want to move forward. Somalia cannot rely on foreign troops to fix its problems. Only Somalis can rebuild Somalia.

We need a professional and united national army. We need inclusive local governments. We need jobs, justice, education, and roads. We need a new political culture that serves citizens, not clans or foreign interests. And we need leadership that puts Somalia’s future above everything else.

Some AU soldiers served with courage. Some gave their lives. Their sacrifices are not forgotten. But the mission as a whole failed because it was not designed to succeed in the first place.

It is now time for Somalia to take full control. We must break the cycle of dependency and foreign-led solutions. The world cannot build our peace. That responsibility belongs to us.

Roob mahiigaan ah oo caawa ka da’aya Muqdisho iyo isku socodka oo xirmay

Muqdisho (Caasimada Online) – Caawa, magaalada Muqdisho waxaa ka da’ay roob mahiigaan ah oo xooggan, kaas oo saameyn ku yeeshay nolosha iyo isku socodka dadka magaalada, xaafadaha iyo waddooyinka magaalada ayaa laga soo werinayaa in roobku khasaare ka geystay.

Roobabkan mahiigaanka ah ayaa sababay in wadooyinka qaar ee magaalada ay biyo fariistaan, taasoo keentay in gaadiidka iyo dadka lugaynaya ay la kulmaan dhibaatooyin xoog leh.

Sidoo kale, waxaa suurtagal ah in roobabku sii socdaan oo ay kordhiyaan khatarta fatahaadaha iyo waxyeellada kale ee ka dhalan kara.

Sida laga soo xigtay saadaasha cimilada, waxaa la filayaa in roobab mahiigaan ah ay sii socdaan caawa, iyadoo ay suurtagal tahay in ay ka dhacaan duufaanno iyo dabeylo xooggan.

Dadka deegaanka ayaa lagu wargelinayaa in ay taxaddar muujiyaan, gaar ahaan kuwa ku nool meelaha ay biyuhu fariistaan ama meelaha ay fatahaaduhu ka dhici karaan.

Waxaa muhiim ah in la raaco tilmaamaha ay bixiyaan hay’adaha amniga iyo kuwa gurmadka degdegga ah, si loo yareeyo khatarta ka dhalan karta roobabka mahiigaanka ah ee ka da’aya magaalada Muqdisho.

Magaalada oo aan laheyn wax bulaacado ah ayaa waxaa qulqulaya daadad ka dhashay roobka, qulqulka biyaha ayaa jaray laamiga isgoyska Soobe, waxaana go’day isku socodkii wadadaas.

Qeybo badan oo magaalada ah, waxaa laga soo werinayaa in roobku uu caawa ka geystay khasaare u badan guryo burburay iyo kuwo biyuhu qaadeen.

Roobkaan oo weli ka da’aya Muqdisho wixii ka soo kordha kala soco Caasimada Online.

Mareykanka oo si yaab leh u bahdilay bayaankii Golaha Wadatashiga Qaranka

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka, qeybta qaabilsan Arrimaha Afrika ayaa qoraal ay uga jawaabayso war-murtiyeedkii Madasha Wadatashiga Qaranka waxay ku sheegtay in go’aan kasta oo aysan dhammaan Dowlad Goboleedyadu u dhammeyn uusan sharciyad haysan.

“Dhammaan daneeyayaasha khuseeya waa in ay ka qayb qaataan go’aan ka gaarista isbeddelada nidaamka federaalka iyo doorashooyinka Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Dawladda Mareykanka ayaa u sheegtay Villa Somalia in loo baahan yahay in go’aanada la xariira arrimaha Faderaalka (Maamulada) iyo doorashooyinka ay tahay in laga qeybgaliyo dhammaan daneeyayaasha muhiimka ah.

“Go’aannada aan haysan taageero ballaaran waxay noqon doonaan kuwo aan sharciyad lahayn, waxayna carqaladayn doonaan dadaallada lagu wajahayo caqabadaha amniga ee taagan,” ayaa lagu yiri qoraalka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka.

Si cad ayay Mareykanku u sheegeen in go’aanada aan haysan wadar ogolka iyo wadatashi dhan ay halis ku yihiin daganaanshaha aysan sharciyad dhab ah aheyn.

Go’aanadii madasha ayaa lagu sifeeyey in ay halis ku yihiin Amniga iyo dib u kabashada loogu jiro in looga gudbo marxaladda amni darada.

In la share-gareeyo farriinta afka Soomaaliga ee war-saxaafadeedkii Madasha ee bogga Villa Somalia ayaa ah waji gabax ka dhigan in si toos ah loogu cadeynayo dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada in go’aanadan aysan haysan sharciyad iyo ogolaansho loo dhan yahay.

Sawirro: Soomaaliya oo maanta si rasmi ah ugu biirtay ururka…

Abuja (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa maanta si rasmi ah ugu biirtay Ururka Afrika ee Dhowrista Xogta (Network of African Data Protection Authorities – NAPDA), kadib kulankii 8-aad ee Ururka oo lagu qabtay magaalada Abuja ee dalka Nigeria.

Mareeyaha Guud ee Hay’adda Dhowrista Xogta Dadweynaha, Maxamed Nuur Colow, oo ka qeyb-galay shirkaas, ayaa muujiyay sida ay Soomaaliya uga go’an tahay ilaalinta xogta shakhsiyeed, asturnaanta dijitaalka ah iyo ka qeyb-galka madasha heer goboleed ee arrimaha dhowrista xogta.

Kulanka NAPDA waxaa isugu yimid madaxda hay’adaha dhowrista xogta ee dalal Afrika, kuwaas oo si qoto dheer uga dooday xoojinta iskaashiga dalalka xubnaha ah, is-dhaafsiga waayo-aragnimada iyo sidii loo horumarin lahaa sharciyo iyo hannaan mideysan oo lagu wajahayo caqabadaha dijitaalka ah.

Intii uu socday shirka, Maareeyaha Guud ee Hay’adda Dhowrista Xogta Dadweynaha ayaa kulamo gaar gaar ah la yeeshay madaxda hay’adaha kale ee ka qeyb-galayay shirweynaha.

Kulamadan ayaa diiradda lagu saaray adkeynta muhiimada iskaashi dhow oo dhex mara Soomaaliya iyo dalalka Afrika si wadajir loogu wajaho caqabadaha xagga xog-ilaalinta.

Soomaaliya ayaa tallaabadan ku muujisay ka go’naanshiyo buuxa oo ku aaddan la jaanqaadka dalalka Afrika ee dhinaca dhowrista xogta iyo ilaalinta xuquuqda dijitaalka ah ee muwaadiniinta.

Daawo: SHARIIF oo fashilka dagaalka ku eedeyay Xasan, soona saaray war culus

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee dowladdii KMG ka ahayd Sheekh Shariif Sheekh Axmed oo dhowaan dalka dib ugu soo laabtay ayaa maanta shir jaraa’id ku qabtay hoyga uu ka degan yahay magaalada Muqdisho.

Sheekh Shariif ayaa shirkiisa jaraa’id uga hadlay xaaladda guud ee dalka, gaar ahaan siyaasadda iyo amniga, isagoo sheegay in dalka uu ku jiro xaalad aan indhaha laga qarsan karin una baahan in looga gudbo midnimo iyo wadajir.

“Dareenka bulshada Soomaaliyeed ee amni waa mid meel ay joogaanba khatar, maxaa yeelay laba sano ka hor deegaanadii laga xoreeyay Al-Shabaab inay dib ugu soo laabteen, uusan soconin dadaal ku wajahan arrimahaas oo wax looga qabanayo, taas oo runtii abuureysa walwal iyo walaac,” ayuu yiri Sheekh Shariif.

Shariif ayaa dowladda dhexe ku eedeeyay in ay dayacday masuuliyaddii amniga, ayna dowladda Xasan Sheekh ku mashquushay waxyaabo aan wax kusoo kordhineyn dagaalka lagula jiro Al-Shabaab.

“Dagaalka gaabis weyn ayaa ku yimid illaa dadka Soomaaliyeed meel ay joogaanba khatar dareemayaan. Waxaan ugu baaqayaa dowladda inay wajahaan marxaladda adag ee la joogo, dadka Soomaaliyeed waxay ka filayeen in sidan si ka wanaagsan u wajahdo xaaladda amniga.”

Waxa uu intaas kusii daray “Shirkii madasha waxaa la soconaa inuu kusoo gaba-gaboobay kaambeyn iyo in umaddii lasii kala geeyo oo la yiraahdo waxaa loo xuubsiibanayaa xisbi weyn, taasna waxay muujinaysa aragti gaabnimada.”

Dhinaca kale, waxa uu bogaadiyay ciidamada qaranka iyo kuwa deegaanka ee furimaha hore ku sugan, kuwaas oo uu sheegay in aysan helin taageeradii loo baahna oo ay ka gaabis dowladda, sida uu hadalka u dhigay.

“Waxaan rabaa in aan marka hore u hambalyeeyo, bogaadiyo ciidamada qalabka sida iyi ciidamada difaaca shacabka, oo runtii muujiyay dhabar adayg xaaladda adag ee lagu jiro. Waxaan rabaa in aan uga tacsiyeeyo dhimashada iyo dhaawaca soo gaadhay, intii dhimatay Allaha u naxariisto, inta dhaawacana caafimaad deg-deg ah Allaha siiyo,” ayuu yiri Sheekh Shariif.

Hoos ka daawo muuqaalka

Muxuu Fahad Yaasiin ka yiri khilaafka xisbiga Xasan Sheekh?

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimihii hore ee NISA, Fahad Yaasiin Xaaji Daahir ayaa ka hadlay khilaafka dib u dhigay munaasabadda shaacinta xisbiga madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud.

Xisbigan oo ah kii hore ee UPD oo magac beddel lagu sameeyay iyo ballaarin, laguna soo daray qaar kamid ah maamul goboleedyada, ayaa waxaa ka biyo diiday hanaanka loo qeybsaday hoggaanka, madaxweynaha Koonfur Galbeed, Cabdicasiis Lafta-gareen.

Fahad ayaa khilaafkan ku tilmaamay “wax lala yaabo” maadaama ah dhinacyadu isku haystaan wax aan soconeyn. “Haddeer, Xisbiga lagu murmaayo ee xilalkiisa lagu dagaalayo ee dooddeeda Villada ka dhex socoto maalmahan waa beenta ha iga beeneynin ee ii dhaaf beentayda,” ayuu yiri Fahad.

Shaacinta xisbigan cusub ee madaxweynuhu dib u habeynta ku sameeyay ayaa imanaya, iyadoo weli lagu muransan yahay hanaanka doorasho qof iyo cod ee gadaal ka riixayso Villa Soomaaliya.

Hoos ka aqriso qoraalka oo dhameystiran:

BEENTA HA IGA BEENEYN

Laba nin oo reer Burco baa murmay. Mid baa yiri, waryaahee LAND-TAAN aad maqashaa waa been, oo wali nalama aqoonsan.

Ninkii kale, baa ugu jawaabay.
Waar heedhe i maqal, beentaas qudheeda ha iga beeneynin, ee ii dhaaf beentayda.

Haddeer, Xisbiga lagu murmaayo ee xilalkiisa lagu dagaalayo ee dooddeeda Villada ka dhex socoto maalmahan WAA BEENTA HA IGA BEENEYNIN EE II DHAAF BEENTAYDA.

War illeen tanoo kale.

Sawirro: Xasan Sheekh, Qoor-Qoor iyo Guudlaawe oo maanta ka qeyb-galay…

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud ayaa maanta Salaadda Janaasada ku tukaday Alle ha u naxariistee Marxuum Ugaas Cabdullaahi Ugaas Faarax oo ka mid ahaa isimada Soomaaliyeed ee lagu yaqaanay nabadda iyo waddaniyad.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa tacsi tiiraanyo leh u diray qoyskii, qaraabadii, iyo dhammaan shacabka Soomaaliyeed ee uu ka baxay Ugaaska. Wuxuu Alle uga baryay marxuumka inuu hoygiisa ka yeelo Jannatul Fardowsa, samir iyo iimaanna uu ka siiyo ehelkiisa iyo ummadda Soomaaliyeed.

Madaxweynaha ayaa tilmaamay doorkii muhiimka ahaa ee uu Marxuumku ku lahaa bulshada dhexdeeda, isaga oo xusay in uu ka tagay dhaxal suuban oo ku saleysan nabad, talo iyo wanaag.

Tukashada Salaadda Janaasada waxaa Madaxweynaha kala qeyb-galay Madaxweynayaasha Dowlad Goboleedyada Galmudug iyo Hirshabeelle, Axmed Cabdi Kaariye iyo Cali Cabdullaahi Xuseen, iyo mas’uuliyiin kale oo ka tirsan labada gole ee Dowladda Federaalka.

Madaxda ayaa si wadajir ah u muujiyay sida ay uga tiiraanyeysan yihiin geerida Marxuumka, iyaga oo Alle ka baryay in uu naxariistii janno siiyo, isla markaana xasuustiisa wanaagsani ay ku sii nagaan doonto quluubta dadka Soomaaliyeed.

Ugaas Cabdullaahi Ugaas Faarax ayaa kaalin weyn kasoo qaatay nabadeynta iyo shirarkii dib-u-heshiisiinta ee lagu yagleelay dhismaha dawladihii ku meel gaarka ahaa.

Wuxuu kaloo lafdhabar ka ahaa dhismaha dawladda Galmudug, isagoo had iyo jeer u taagnaa dadaallada nabadeynta.

Caro xooggan oo ka dhalatay dil wiil dhalinyaro ah loogu geystay Beledxaawo

Beledxaawo (Caasimada Online) – Wararka ka imaanaya magaalada Beledxaawo ee gobolka Gedo ayaa sheegaya in maanta gabi ahaanba ay xiran yihiin dhammaan ganacsiyada ku yaalay magaalada, kaddib markii dad caraysan ay sameeyeen bannaanbax ballaaran.

Dibadbaxa ayaa ka dhashay fal dil ah oo loo geystay wiil yar oo lagu magacaabi jiray Cabdiraxmaan Cali. Sida ay dadka deegaanka sheegeen, dilka wiilka waxaa geystay askari ka tirsan ciidanka dowlad-goboleedka Jubbaland.

Dadka mudaharaadayay ayaa dalbanaya in cadaalad loo helo Cabdiraxmaan, waxayna si adag uga codsadeen maamulka iyo hay’adaha ammaanka in ay gacanta kusoo dhigaan gacan ku dhiiglaha falkan naxdinta leh.

Goob-joogayaal ku sugnaa halka falka uu ka dhacay ayaa sheegay in askarigii dilka geystay uu u baxsaday dhinaca xerada ciidamada Jubbaland oo ku taalla bannaanka magaalada Beledxaawo.

Illaa iyo hadda, maamulka degmada Beledxaawo iyo laamaha ammaanka ma aysan soo saarin wax war ah oo rasmi ah oo ku saabsan dilka wiilka yar iyo xiisadda ka dhalatay.

Shacabka Beledxaawo ayaa muujinaya caro xooggan, waxayna xireen ganacsigooda iyaga oo ku muujinaya sida ay uga xun yihiin falka dhacay, kana dalbanaya in cadaalad deg-deg ah loo helo marxuumka.

Lix qof oo isku qoys ah oo aano qabiil loogu dilay…

Nairobi (Caasimada Online) – Lix qof oo ka tirsan hal qoys ayaa lagu dilay weerar lagu qaaday hoygooda oo ku yaalla magaalada Mandheera.

Weerarka oo lagu sheegay in uu salka ku hayo aano qabiil, ayaa daba socday colaad dhawaan ka dhacday dhulka miyiga ah ee ay wada deggan yihiin labo reer oo ku nool magaalada Mandheera, gobolka Waqooyi Bari Kenya.

Cabdullaahi Macallin Xasan, oo walaal la ah ninka qoyskiisa la laayay, ayaa sheegay in xasuuq ba’an loo geystay qoyskii walaalkiis, wuxuuna xaqiijiyay in marka laga yimaado dadka dhintay, dhaawacu gaarayo ilaa afar qof oo kale.

“Dadku reer guuraa bay ahaayeen, waxayna haysteen geel iyo ari, masaakiin ayey ahaayeen,” ayuu yiri Cabdullaahi, oo sheegay in qoyska la laayay ay ahaayeen dad xoolo-dhaqato ah.

Sidoo kale waxa uu sheegay in dhacdadan ay ka horreysay mid kale oo nin lagu dilay, labada dhacdo ayaana la rumeysan yahay in ay xiriir la leeyihiin aanooyin qabiil oo muddooyinkii dambe ka taagnaa dhulka miyiga ah ee Mandheera.

Wuxuu intaas ku daray in dableydii weerarka fulisay ay ku baxsadeen mootooyin, islamarkaana aan weli la ogaan halka ay ku sugan yihiin.

Allaha u naxariistee, lixda marxuum ayaa si wadajir ah hal meel loogu aasay, iyadoo dadka dhaawacmayna lagu dabiibayo isbitaallada Mandheera.

Dhimasho iyo dhaawac ka dhashay biriq ku dhacday bartamaha magaalada…

Caabudwaaq (Caasimada Online) – Wararka ka imaanaya degmada Caabudwaaq ee gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in biriq xooggan oo ku dhacday bartamaha magaalada ay sababtay dhimashada hal qof iyo dhaawaca laba kale.

Dhacdadan ayaa si weyn uga nixisay bulshada deegaanka, iyadoo lala xiriirinayo roobab xooggan oo halkaas ka da’ay. Biriqda ayaa dhacday xilli roob mahiigaan ah uu si isdaba joog ah uga da’ayay magaalada iyo deegaannada ku dhow dhow.

Roobkaas ayaa socday muddo ku dhow todobo saacadood, isagoo sababay xaalado biyo-fadhis ah iyo khataro kale oo la xiriira cimilada.

Sida ay sheegayaan dadka deegaanka, haweeney kamid ah dadka ku nool magaalada ayaa ku geeriyootay biriqda, halka laba ruux oo kale ay dhaawacyo kala duwan soo gaareen. Labada dhaawac ah ayaa haatan lagu dabiibayaa xarumaha caafimaadka ee ku yaalla degmada Caabudwaaq.

Roobka xoogan ee da’ay ayaa sidoo kale saameyn ku yeeshay isku socodka magaalada iyo deegaanka ku hareeraysan. Waddooyinka waaweyn ee soo gala iyo kuwa ka baxa magaalada ayaa biyo fariistay, taas oo hakad gelisay dhaq-dhaqaaqii gaadiidka iyo ganacsiga.

Roobabkan xooggan ee ka da’ay Caabudwaaq ayaa kusoo beegmaya xilli roobabka guga ay si rasmi ah uga curteen qaybo badan oo ka mid ah dalka. Roobabka ayaa la sheegay in ay yihiin kuwo lagu qabowsaday, maadaama cimiladu ay muddooyinkii u dambeeyay aad u kululaatay.

Dadka deegaanka ayaa cabsi ka muujinaya in roobabka socda ay sii kordhiyaan dhibaatooyinka la xiriira daadadka, biriqda iyo dhibaatooyinka kale ee ka dhasha roobabka mahiigaanka ah.

Mas’uuliyiinta degmada ayaan weli si rasmi ah uga hadlin dhacdadan, balse waxaa socda gurmad la xiriira dhaawacyada iyo qiimeynta saameynta guud ee roobka.

Somaliland oo ka laabatay go’aan adag kadib cadaadis uga yimid dowladda Itoobiya

Hargeysa (Caasimada Online) – Xukuumadda Somaliland ayaa qaaday tallaabo cusub oo ka dabacsan tii hore, taas oo la xiriirta joogitaanka dadka ajaanibta ah ee aan haysan oggolaansho sharci ah, kuwaas oo u badan muwaadiniinta Itoobiya.

Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa amartay in dhammaan dadka ajnabiga ah ee ku sugan deegaanadeeda, si gaar ah kuwa sharci darrada ku jooga, ay isdiiwaan-geliyaan si loogu oggolaado deganaansho KMG ah.

War-saxaafadeed kasoo baxay Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa lagu sheegay in dadka ajaanibta ah laga rabo in ay muddo kooban gudaheeda iska diiwaan-geliyaan laamaha socdaalka ee Somaliland.

Mudadaas ayaa loo asteeyay in ay bilaabato 6-da May 2025, kuna egtahay 26-ka May 2025. Dawladdu waxay sheegtay in qofkii fuliyo amarkan la siin doono oggolaansho ku meel gaadh ah oo ay ku sii joogaan gudaha dalka.

Wasaaraddu waxay intaas ku dartay in dadka isdiiwaangeliya laga qaadi doono cashuur, isla markaana looga baahan yahay in ay qoraal codsi ah u gudbiyaan laamaha socdaalka. Qoraalkaas ayaa noqon doona mid lagu caddeeyo ujeeddada joogitaankooda iyo shuruudaha looga baahan yahay si ay sharci ugu helaan deganaansho rasmi ah mustaqbalka.

War-saxaafadeedka ayaa sidoo kale xusay in ajaanibka doonaya in uu dalka ka baxo inta lagu jiro muddada isdiiwaan-gelinta uu xor u yahay in uu baxo, balse looga baahan yahay in uu bixitaankiisa si rasmi ah uga diiwaangeliyo xuduudaha uu ka gudbayo. Tallaabadan ayaa qayb ka ah habraaca cusub ee maamulka socdaalka.

Xukuumaddu waxay si cad u sheegtay in qof kasta oo ajaanib ah oo aan isdiiwaangelin waqtiga loo qabtay, lala tiigsan doono tallaabo sharci ah, iyadoo ciidamada ammaanku awood u yeelan doonaan in ay fuliyaan amarada la xiriira arrintan. Waxa laga digay in laga fogaado ku xadgudubka xeerarka socdaalka.

Amarkan cusub ayaa daba socda digniin hore oo ay Wasaaradda Arrimaha Guduhu soo saartay 29-kii Abriil, taas oo lagu faray in ajaanibta sharci darrada ku joogta Somaliland ay dalka uga baxaan muddo saddex cisho gudahood ah.

Si kastaba ha ahaatee, amarka cusub ayaa u muuqda mid dabacsan oo u oggolaanaya dadkaasi fursad ay ku sharciyeeyaan joogitaankooda. Wararka ayaa tilmaamaya in isbeddelkan uu yimid kadib kulamo la yeeshay Wakiilka Dowladda Itoobiya u fadhiya Somaliland, Teshome Shunde Hamito, kaas oo arrimaha socdaalka kala hadlay Madaxweynaha Somaliland.

Ilo xog ogaal ah ayaa sheegay in Danjire Hamito uu codsaday in la fududeeyo amaradii hore, maadaama dadka ugu badan ee saameynaya yihiin Itoobiyaan halkaas ku sugan, kuwaas oo intooda badani ka shaqeeya adeegyada hoose ee dalka.

Militariga Mareykanka oo ku socda rikoor cusub oo ay ka dhigaan Soomaaliya 2025

Stuttgart (Caasimada Online) — Taliska Ciidamada Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa kordhiyay duqeymaha cirka ee uu ka wado gudaha Soomaaliya, iyadoo uu sii kordhayo walaaca ku saabsan dagaalyahannada kooxda Daacish, sida ay muujinayaan xogaha rasmiga ah ee militariga.

Tan iyo bishii Janaayo, AFRICOM wuxuu fuliyay 25 duqeyn oo cirka ah, gudaha Soomaaliya, kuwaas oo intooda badan lala beegsaday dagaalyahanno ka tirsan Daacish, sida lagu sheegay warbixinada weerarrada ee taliska.

Haddii xawaaraha weerarrada cirka uu sidan kusii socdo, AFRICOM wuxuu dhaafi doonaa 63-kii weerar ee uu Soomaaliya ka fuliyay sanadkii 2019, taasoo ahayd tiradii ugu badnayd ee abid uu talisku ka sameeyo dalka, waxayna dhigi doonaan rikoor cusub.

“Haa — waxaan aragnay koror ku yimid weerarrada cirka,” ayay tiri afhayeenka AFRICOM, Kelly Callahan, oo khamiistii war-saxaafadeed soo saartay.

Kororka weerarrada ayaa la xiriira amar uu Wasiirka Difaaca Mareykanka Pete Hegseth bixiyay bishii Janaayo, kaasoo AFRICOM siiyay awood dheeraad ah oo lagu gaari karo go’aanno la xiriira duqeymaha.

Taliyaha AFRICOM, General Michael Langley, ayaa mar uu hortagay Senate-ka bishii April sheegay in awoodahaas cusub ay taliska u oggolaadeen “in si adag loogu dhufto (argagixisada).”

Duqeyntii ugu dambeysay oo dhacday Axaddii ayaa lagu beegsaday dagaalyahannada Daacish-Soomaaliya ee ku sugan Buuraha Golis ee waqooyi-bari dalka. Weerarradan is-daba-joogga ah ayaa imaanaya xilli ay dagaalyahanno ajnabi ah doonayaan inay ballaariyaan saldhiggooda Soomaaliya.

Callahan waxay sheegtay in kooxda Daacish-Soomaaliya ay 18-kii bilood ee la soo dhaafay korodhay ilaa 1,500 dagaalyahan, halka ay horay uga koobnayd 500. Waxaa la rumeysan yahay in ku dhowaad 60% ay yihiin dagaalyahanno ajaanib ah.

“Daacish-Soomaaliya, oo ah laan ka tirsan kooxda Daacish, waxay ka faa’iidaystay oo wadaagto hal-abuurnimo, dhaqaale, xeelado dagaal iyo qorsheyaal weerar oo ay la leeyihiin kooxaha kale ee Daacishee caalamka,” ayay tiri Callahan.

Ballaarinta Daacish ee gudaha Soomaaliya ayaa kusoo beegantay xilli AFRICOM uu sidoo kale la tacaalayo kooxda Al-Shabaab, taasoo ah bartilmaameed kale oo duqeymaha cirka loogu adeegsado.

Al-Shabaab, oo lagu qiyaaso inay u dhaxeyaan 7,000 ilaa 12,000 dagaalyahan, ayaa weli ah kooxda argagixiso ee ugu awoodda badan Soomaaliya iyo guud ahaan Afrika.

Ciidamada Mareykanka ee Soomaaliya ku sugan ayaa muddo dheer siiya dowladda dhexe taageero dhanka tababarka iyo la-talinta ah, si ay uga hortagto Al-Shabaab.

Hawlgalada AFRICOM ee socda waxaa ka mid ah tababarida iyo la-tashiga ciidamada maxalliga ah, iyo sidoo kale fulinta weerarro cirka ah oo lala kaashanayo dowladda Soomaaliya.

Langley wuxuu intaas ku daray, mar uu hortagayay Senate-ka, in Al-Shabaab weli tahay “khatar argagixiso oo sii kordheysa,” gaar ahaan tan iyo markii ay bilaabeen xiriir lala yeesho fallaagada Xuutiyiinta ee ka dagaalanta Yemen, dhinaca Badda Cas.

“Waxaan arrintaas si dhow ula soconnaa,” ayuu yiri Langley.

Falanqeeyayaal amni ayaa sheegay in iskaashi dhex mara Al-Shabaab iyo Xuutiyiinta uu u suurtagelin karo kooxda Al-Shabaab inay helaan hub casri ah oo horumarsan.