Tel Aviv (Caasimada Online) – Tobanaan kun oo askar kayd ah ayaa lagu amray inay ku biiraan Ciidanka Difaaca Israel (IDF), abaabul loo arkay inuu yahay kii ugu ballaarnaa tan iyo markii dagaalka uu bilowday ku dhawaad laba sano ka hor.
Si kastaba ha ahaatee, warbaahinta maxalliga ah ayaa sheegaysa in ka-qaybgalka iyo askarta aqbashay baaqaas uu aad u hooseeyo, iyadoo tiro yar oo askarta kaydka ah ay soo xaadireen.
Warbaahinta ku hadasha afka Cibraaniga ayaa sheegtay in abaabulkan — oo ah wejiga koowaad ee qorshe ballaaran oo lagu doonayo in lagu qabsado magaalada Gaza — uu wajahayo caqabado, maadaama askar badan oo kayd ah ay ka caga-jiidayaan inay dib ugu laabtaan dagaal soo jiitamayay laba sano, marar badan oo adeeg ciidan ah, iyo dareen ah in culayska dagaalka aanu si siman bulshada ugu qaybsanayn.
Qiyaastii 60,000 askari ayaa lagu talo galay in lagu abaabulo mowjado kala duwan, iyadoo 40,000 ilaa 50,000 la faray inay soo xaadiraan Talaadada, hal maalin kaddib bilowga sannad-dugsiyeedka.
Askarta kaydka ah ee badan ayaa codsaday in laga dhaafo, iyagoo ku sababeeyay arrimo shaqsi iyo dhaqaale, halka cutubyadu ay ka arkeen ka-qaybgal ka yar intii hore ee xaaladaha degdegga ah. Boqolaal askari ayaa saxiixay warqad ballanqaadaysa inaanay iman doonin, iyadoo mid ka mid ah ku tilmaamay howlgalka Gaza “mid sharci-darro cad ah.”
Saraakiil sare ayaa tilmaamay in xitaa cutubyada joogtada ahi ay yaraadeen tirada guutooyinka iyo kooxaha, halka qaar badan oo ka mid ah kuwii yimid ay ahaayeen mutadawiciin aan asal ahaan qayb ka ahayn cutubyada. “Markan kooxo yar ayaa xaqiijiyay imaanshahooda marka loo eego waqtiyadii hore. Guutooyinka iyo kooxuhu si buuxda uma jiraan — waa inaan sugno cidda imaan doonta,” ayuu yiri sarkaal aan magaciisa la shaacin oo la hadlay TV-ga Kan.
Tababar iyo qorshayaal cusub
Askarta kaydka ah ee la abaabulay, oo ka maqnaan doona guryahooda inta lagu jiro ciidaha Yuhuudda ee soo socda, ayaa la filayaa inay qaataan tababarro maalmaha soo socda. Qaar ka mid ah ayaa lagu beddeli doonaa ciidammada joogtada ah ee ku sugan woqooyiga Israel iyo Daanta Galbeed, iyadoo IDF ay qorsheyneyso in ugu dambayn ay afarta qaybood ee ciidan ku daadgureyso Gaza City.
Warbixin uu qoray Wall Street Journal ayaa sheegtay in saraakiil sare ay adeegsanayaan xeelado cusub si ay u helaan ciidamo ku filan. Mid ka mid ah saraakiisha ayaa u qoray WhatsApp Group ay leeyihiin arday jaamacadeed: “Waxaan raadinayaa askar dagaal — gaar ahaan kalkaaliyaal caafimaad iyo kuwa wax toogta — muddo 70 maalmood ah oo ka bilaabanaysa 11-ka Sebtembar. Haddii ay jiraan kayd xiisaynaya, fadlan ila soo xiriira si gaar ah.”
Omer Ben Hemo, oo ka tirsan ururka Israeli Reservists – Generation of Victory, ayaa ugu baaqay ragga xagjirka diinta ee Ultra-Orthodox inay ku biiraan ciidanka si ay u fududeeyaan culayska.
Qiyaastii 80,000 oo rag ah oo da’doodu u dhexayso 18 ilaa 24 ayaa la aaminsan yahay inay u qalmaan adeeg ciidan balse aan weli ku biirin. IDF ayaa sheegtay inay si degdeg ah ugu baahan tahay 12,000 askari cusub, sababo la xiriira culayska dagaalka Gaza iyo jiidaha kale ee milatari.
“Xaaladda dadka, ciidanka kaydka iyo askartuba way adagtahay. Haddii aad walaalaheen tihiin, waa inaad na garab istaagtaan,” ayuu Ben Hemo u sheegay Channel 12. “Ma macno badna in 300 maalmood sanadkii lagu qaato adeeg kayd ah. Ma nihin ciidan joogto ah ee waxaa nahay ciidan kayd ah. Waxaan leenahay qoysas, ganacsiyo iyo waxbarasho — arrintu sidan uma ekaan karto,” ayuu raaciyay.
Talaadadii, koox ka badan 300 askari kayd ah oo ka soo horjeeda qabsashada Gaza ayaa ku dhawaaqay inaysan iman doonin haddii la abaabulo. Qoraalkooda ayaa lagu sheegay in dadaalkani uu xiriir la leeyahay ururka bidixda ee nabad-doonka Standing Together.
“Waxaan nahay in ka badan 365 askari oo dagaalka ka qeyb qaatay, balse hadda caddeeyay inaanan mar kale iman doonin haddii naloo yeero,” ayuu ku yiri sarkaal Max Kresch shir jaraa’id oo ka dhacay Tel Aviv. “Waxaan diidanahay inaan ka qeybgalno dagaalka sharci-darrada ah ee Netanyahu, waxaana u aragnaa waajibaad qaran inaan diidno oo aan hogaamiyeyaasha mas’uuliyad ka dalbanno.”
Qoysaska iyo culayska dagaalka
Saraakiil iyo askar badan ayaa sheegay in culayska uu sidoo kale ku dhacay qoysaskooda. Hillel, oo ah sarkaal ka tirsan Ciidanka Gaashaaman ayaa sheegay inuu go’aansaday inuu soo xaadiro si uu ugu adeego danta dadka la haysto iyo kuwa ku nool xadka Gaza. “Qiimuhu wuu sii kordhayaa, waxaadna ka arkeysaa carruurta. Waxaan joogayaa maalinta koowaad ee dugsiga, balse inta kale ma joogi doono,” ayuu yiri.
Dalit Kislev Spektor, oo hoggaamisa kooxda Ima Era, ayaa sheegtay in rag badan oo ku jiray cutubka ninkeeda oo ka koobnaa 150 askari ay hadda yihiin shaqo la’aan, furriin soo maray ama dhaqaale burbur ku dhacay. Waxay intaa ku dartay in ninkeeda si weyn uu uga naxay markii uu aqoonsaday maydka askari saaxiibkood ah oo isdilay.
Warbixinnada gudaha ciidanka ayaa muujinaya in dhimashada ismiidaaminta ah ee askarta Israel ay sii kordhayaan, kuwaas oo lala xiriiriyay dhaawacyo nafsiyeed oo ka dhashay dagaalka socda.
Askari kayd ah Avshalom Zohar-Saar ayaa sheegay inuu ka carooday hogaanka siyaasadeed ee dalka, balse weli uu u iman doono adeeg “sababo la xiriira aaminaadda muhiimadda ilaalinta dadka Israel.”
Hawlgalka cusub ee Gaza waxaa markii hore lagu qiyaasay inuu socon doono afar ilaa shan bilood, balse saraakiisha ayaa sheegaya in dhaqaaqyada iyo daadgureynta dadka rayidka ah ay ka dheer yihiin intii la qorsheeyay. Qoysaska dadka la haysta ayaa si adag uga soo horjeeda qorshaha, iyagoo ka baqaya in nolosha dadkooda khatar gasho. In ka badan hal milyan Falastiiniyiin ah ayaa lagu qiyaasaa inay ku sugan yihiin magaalada Gaza.
Taliyaha Guud ee IDF, Maj. Gen. Eyal Zamir, ayaa ku digay in qorshaha Gaza uu Israel ku riixi doono duullaan buuxa oo qabsasho ah, isagoo ku taliyay in la raadiyo heshiis lagu beddelanayo dadka la haysto. Si kastaba ha ahaatee, Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu ayaa diiday in cod loo qaado heshiiskaas, isagoo ku adkeystay “in uusan miiska saarnayn.”
