Muqdisho (Caasimada Online)- Cumar Macalin Muxumed oo ahaa Macalin Dugsi Qur’aan ayaa caawa u geeriyooday Sun ay siisay xaaskiisa, sida ay Caasimada Online u xaqiijiyeen xubno ka tirsan qoyska marxuumka.

Arrintaan ayaa ka dhacday xaafadda Xaawo-taako ee magaalada Beledweyne ee xarunta gobolka Hiiraan.

Xubno ka tirsan ehellada marxuumka ayaa noo sheegay in Macalin Cumar uu dhawaan guursaday haweeneyda Sumeysay caawa.

Sida aan xogta ku helnay gabadha ayaa Macalinka Sunta uu u geeriyooday waxay ugu dartay Raashinka.

Dadaallo caafimaad oo la sameeyey ayaan guul dareystay markii ay Suntu qabatay kadib, sidaas ayuuna ku geeriyooday caawa.

Dhacdadaan ayey aad uga argagaxeen inta badan dadka ku nool xaafada Xaawo-taako ee magaalada Beledweyne, maadaama uu ahaa Macalin Dugsi Qur’aan oo aad looga yaqaanay xaafadaas.

Berbera (Caasimada Online) – Markab u rarnaa Ganacsato reer Somaliland ah oo muddooyinkii dambe ku xirnaa dekedda Berbera ee Somaliland ayaa dib uga goostay dekedda, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Saraakiil ka tirsan dekedda oo la hadlay Caasimada Online ayaa sheegay in Markabkaas uu dib uga goostay dekedda Berbera, ayada oo aan laga dejin shixnadii saarneyd oo ay lahaayeen ganasato reer Somaliland ah.

Sidoo kale waxay sheegen in uu jiro khilaaf kooban oo soo kala dhex-galay Ninkii wakiilka u ahaa, oo asagu degan dalka Imaaraadka Carabta iyo howl-wadeenadii Markabka.

Markabka ayaa siday shixnad lagu qisaay ku dhawaad 5 Milyan oo dollar, waxa uuna kusoo aadaya goosashadiisa xili ay maalmo kooban inaga xigaan Ciida Carafo oo alaabta badankeeda loogu talo-galay.

Ganacsatada uu u rarnaa Markabkaas ayaa illaa hadda ku mashquulsan helistiisa, mana jiro ilaa hadda war sugan oo laga helayo goobta uu u goostay Markabkaasi iyo inay jirto dekedd kale oo uu ku xirtay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa soo faro-geliyey xiisadda ka dhex oogan xildhibaanada gobollada waqooyi, oo isku haya maamulka guddiyada doorashada gobollada waqooyi, kuwaasi oo laba u kala jabay.

Rooble ayaa maanta la kulmay xildhibaanadaas kadib markii xubnaha ay soo kala magacabeen Cabdi Xaashi iyo Mahd Guuleed ee guddiyada doorashada ay kala doorteen laba Guddoomiye, ayada oo xubnihii uu soo magacaabay Rooble ay la safteen garabka Mahdi Guuleed.

Rooble ayaa xildhibaanada kasoo jeedo waqooyiga kala hadlay khilaafka ka taagan guddiyada doorashada ee Somaliland, wuxuuna u ballan qaaday in doorashada kuraastada loo maamuli doono si daahfurnaan ah, kana fog jecleysi iyo eex, sida lagu sheegay qoraal xafiiskiisa soo baxay.

Xubnaha kulmay xildhibaannada ka soo jeeda gobobllada woqooyi ayaa soo dhaweeyay kulanka uu ugu yeeray Ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, iyaga oo sheegay inay diyaar u yihiin in doorashada Xildhibaannada ay u dhacdo si cadaalad ah.

Sida muuqata khilaafkii Siyaasiyiinta labada garab ee Gobolada Waqooyi ayaa dib u soo laba kacleeyay, iyadoo Guddidii labada garab ka yimid ay khilaafka darteed labo hotel u kala dageen.

Arrinta ugu weyn ee la isku hayay ayaa ahaa in aanay doorashda Guddoomiyaha Guddiga ka qeyb galin saddexda xubnood ee Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha laga soo magacaabay, taasoo aheyd dood ay qabeen Garabka Cabdi Xaashi.

Lama ogo waxa uu khilaafka u dhaxeeyo guddiyada doorashada Somaliland uu ka badali karo kulanka Ra’isulwasaare Rooble Maanta la yeeshay xildhibaanada  waqooyiga.

Addis Ababa (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Ethiopia Abiy Ahmed ayaa maanta wacad ku maray inuu iska caabin doono weerarada “cadowga” Ethiopia, kadib markii mucaaradka gobolka Tigray ay billaabeen howlgal cusub oo ay ku qabsanayaan dhulal.

“Waan is-difaaci doonnaa, iskana caabin doonnaa weerarada cadowgeena gudaha iyo dibedda, annaga oo sidoo kalena ka shaqeyn doonna dadaallada bani’aadannimo,” ayuu Abiy ku yiri bayaan lagu daabacay twitter-ka.

Ciidamada Tigray ayaa toddobaadkan soo cusbooneysiiyey weerarada ay ka fulinayaa gobolka Tigray ee waqooyi, ayaga oo guulo ka sheegtay dagaalo dhowr ah, laba toddobaad kadib markii dowladda federaalka ay ku dhowaaqday xabad-joojin hal dhinac ah.

Waxay tani ka dambeysay qabsashadii ay kula wareegeen magaalada caasimadda ah ee Mekelle, taasi oo weji cusub u yeeshay dagaalka sideedda bilood ka socda gobolka Tigray, oo ay ku dhinteen kumanaan qof, boqolaal kun oo kalena ay ku barakaceen.

Abiy, oo horey ugu guuleystay abaal-marinta Nobel, balse go’aankii uu dagaalka ku aaday ay kasoo gaartay sumcad-darro, ayaa sheegay in dowladdiisa ay ka go’an tahay inay soo afjarto colaadda, xitaa haddii ay taas “qiimo” ku kacdo.

“Waxaan xabad-joojin hal dhinac ah u qaadanay inaan ka fogaano dagaallo kale oo dheeraad ah, oo aan dadka u neefino, inta lagu guda jira xilliga beerashada, islamarkaana ogolaano in howlgalka gargaarka uu socdo qiil la’aan,” ayuu yiri Abiy.

“Shacabkeena, sida ay horey u muujiyeen, waa inay u midoobaan sida hal ciidan oo kale, si ay u xaqiijiyaan bad-baadada dalkeena, oo ay taageeraan Ciidamada Difaaca Qaranka Ethiopia, oo ay iska difaacaan iskana caabiyaan cadaadiska dibedda iyo daan-daansiga gudaha,” ayuu yiri Abiy Ahmed.

Ciidamada Tigray-ga ayaa sheegay inay dagaalka sii wadi doonaan illaa xuduudaha gobolka ay kusoo noqdaan sidii ay ahaayeen kahor dagaalka, ayna la wareegaan magaalooyinka weli gacanta ugu jira ciidamada dowladda iyo kuwa gobolka Amxaarada.

AFP + VOA

Garbahaarey (Caasimada Online) – Guddiga dib u heshiisiinta ee Gobolka Gedo ee uu magacaabay Ra’iisul Wasaaraha xukuumadda xil-gaarsiinta Maxamed Xuseen Rooble ayaa Maanta gaaray Magaalada Garbahaarey ee xarunta Gobolkaas.

Guddiga oo ka kooban xubno ka kala socdo Maamul Goboleedyada dalka marka laga reebo kan Jubaland ayaa Magaalada Garbahaarey ka bilaabay la tashiyada ku aadan sidii dib u heshiisiin looga dhex abuuri lahaa bulshada gobolka.

Wada-hadalada ka bilowday Garbahaarey ayaa waxaa saldhig u ah sidii Magaalada Garbahaarey loogu diyaarin lahaa qeybgalka doorasho loo dhan yahay oo lagu qabto magaaladaas.

Tagitaanka guddigaan ee Garbahaarey ayaa kuso aadayo xilli Maamulka Gobolka Gedo ee taagersan Farmaajo ay sheegeyn inuusan wax xiriir ah kala dhaxeyn madaxweynaha Maamulka Jubbaland Axmed Madoobe, islamarkaana ay fursad siinayaan inta uga hartay waqtigiisa, oo ay ku sheegeen illaa bisha soo socota August.

Guddoomiyaha gobolka Gedo, Axmed Buule Maxamed (Canjeex) oo BBC-da la hadlay ayaa sheegay in maadaama uusan xiriir ka dhaxeyn maamulkiisa iyo maamulka Kismaayo, aysan aqbali doonin guddiga doorasho oo heer maamul-goboleed ah oo laga soo magacaabay magaalada Kismaayo.

Khilaafka ka taagan kuraasta taalo Gobolka Gedo ayaa kamid ah sababaha dib u dhigaya doorashada Soomaaliya, waxaana hadda laga war sugayaa natiijada kasoo baxdo dadaalada ay wadaan guddiga uu Rooble magacaabay.

Villa Soomaaliya ayaa ciidamadii ugu badnaa geysay Gobolka Gedo, waxayna gacan ku heynta gobolkaas kala wareegtay Maamul Goboleedka Jubbaland, waxaana socdo loolan ku aadan 16-ka kursi ee taalo Gedo.

Doorashada madaxweynaha Soomaaliya ayaa dhici doonto 10 October 2021 sida lagu qoray heshiiskii 27 May madaxda Maamul Goboleedyada iyo Ra’isulwasaare Rooble ku dhex maray Caasimadda Soomaaliya ee Muqdisho inkastoo la qiyaasayo inay waqtigaas ka dib dhacdo sababo la xiriiro khilaafka ka taagan Gedo iyo Beledweyne.

Beledweyne (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya degmada Buulo-Burde ee gobolka Hiiraan ayaa sheegaya in xiisad xoogan ay ka taagan tahay degmadaas, kadib shaqo joojin uu sameeyay madaxweyne ku-xigeenka dowlad goboleedka HirShabeelle.

Yuusuf Dabageed ayaa shalay shaqo joojin ku sameeyay guddoomiyaha degmada Buulo-Burde ee gobolka Hiiraan, Faysal Xaaji Aadan iyo labadiisa ku-xigeen, midaasi oo uga sii dartay qalalaasihii ka taagan degmada.

Madaxweyn ku-xigeenka oo dhawaan socdaal ku tegay Buulo-Burde ayaa waxa uu ku eedeynaya maamulkii degmadaas inay xalin waayeen khilaaf muddo ka dhex taagna maamulkooda iyo dagaalo beeleed kusoo noq-noqday degmadaas.

Shaqo joojinta uu sameeyay Dabageed ayaa waxaa ka dhashay xaalad jahwareer ah oo ka taagan Buulo-Burde, ayada oo saacadaha soo socda la filayo in Odayaasha dhaqanka degmadaas iskugu imaadan shir deg-deg ah.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, kulanka Odayaasha ayaa waxaa looga hadli doonaan shaqo joojinta uu sameeyay Dabageed iyo xiisada ka dhalatay ee saameynta xoogan ku yeelatay degmada.

Buulo-Burde ayaa xiligan waxaa laga dareemaya xaalad walaac leh, ayada oo dadweynaha deegaankaas ay soo wajahday cabsi baahsan oo la xiriirta xiisada ay uga dartay shaqo joojinta uu sameeyay madaxweyne ku-xigeenka.

Hobyo (Caasimada Online) – Taliyaha ciidamada Dhulka ee Xoogga dalka General Maxamed Tahliil Biixi ayaa kormeer ku tegay gudaha deegaanka Dhaghaye oo hoostaga degmada Hobyo, kadib markii Al-Shabaab ay shaaciyeen inay qabsadeen deegaankaasi.

Taliyaha ayaa kulan gaar ah la qaatay saraakiisha ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed ee ku sugan halkaasi, kuwaas oo beeniyey warka kasoo baxay Al-Shabaab ee ah inay si nabadoon ula wareegeen gacan ku heynta deegaankaasi oo ah mid istaraatiiji ah.

Biixi ayaa socdaal ku maray qeybo ka mid ah deegaanka iyo saldhigyada ciidamada dowladda uu ku yaalla duleedka Dhaghaye ee gobolka Mudug.

Sidoo kale wuxuu kula dar-daarmay inay xoojiyaan dhaq-dhaqaaqyada iyo howl-gallada ay ka wadaan halkaasi.

Xaaladda ayaa aad u kacsan, waxaana dadka deegaanka ay cabsi ka muujinayaan in dagaal uu ka dhaco halkaasi, maadaama dhaq-dhaqaaq ciidan laga dareemayo.

Mudooyinkii lasoo dhaafay ayaa waxaa halkaasi ka jira howl-gallo ay wadeen ciidamada Xoogga dalka iyo sidoo kale kuwa daraawiishta ee dowlad goboleedka Galmudug.

Si kataba, kooxda Al-Shabaab ayaa weli dagaallo iyo howl-gallo ka fuliso gobollada Galgaduud iyo Mudug ee bartamaha Soomaaliya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka gargaarka iyo maareynta musiibooyinka Khadiija Maxamed Diiriye iyo wasiirka dhalinyarada iyo cayaaraha Xamza Saciid Xamza ayaa is dhaafsaday hadallo kulul oo ku aadan shaqada wasaaradda dhalinyarada iyo cayaaraha.

Labadaan wasiir ayaa shaqada labadaas wasaaradood loo kala wareejiyey markii uu xafiiska yimid ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, waxayna wasiir Khadiija ka soo jawaabtay dhaliil uu wasiir Xamza u jeediyey wasaaraddii ay ku wareejisay.

Wasiir Xamza Saciid ayaa warbaahinta u sheegay in markii loo magacaabay wasaaradda dhalinyarada uu waayey xafiis uu ku shaqeeyo, sidoo kalena uu u tegay shaqaalihii oo fasax isaga maqan ku dhawaad laba sano ah, mushaarna iska qaadanaya, taas oo shaqa badan kadib uu sheegay in hadda uu wax badan ka bedelay.

Wasiir Khadiija Diiriye oo hadalkaas ka carootay ayaa ka soo jawaabay, waxayna wasiir Xamza ku eedeysay in markii la bedelay uu horay u sii kaxeystay, oo ‘soo celi laga kari waayey gaari ay leedahay wasaaradda gargaarka’.

“28-OCT/2020 ayuu igu wareejiyay xilka Wasaaradda Gargaarka iyo MM XJFS ilaa haddana wuxuu heystaa gaarigii hantida wasaaradda lagu iibiyay weliba iyadoo uu amar ku bixiyey Hanti-dhowraha guud ee Qaranka inuu soo celiyo ilaa iyo haddana lagama haayo. Hanti Qarana waligeey la iguma eedeyn,” ayey wasiir Khadiija ku tiri qoraal ay soo dhigtay barteeda Facebook-ga.

Wasiir Xamza ayaa yiri, “Habeenkii aan la wareegay xafiiska wasaaradda dhalinyarada iyo cayaaraha, waxaan waayay xafiis aan subixii u shaqa galo, waxaan ugu tagay iyadoo shaqaalaha wasaaradda sanad iyo bar ilaa laba sano fasax isaga jiraan mushaarkana ay iska qaadanayaan, runtii waxay taasi igu noqotay mushkilad weyn oo meesha ka jirtay.”

Wasiir Khadiija oo ka jawaabaysay eedeynta Xamza ee xafiiska iyo fasaxa shaqaalaha la xariirta ayaa tiri, “War-Dowladeed warqaduu ku-yaalaa. Wasiir Xamze waxaad ka mid ahyed golihii wasiiradda ee aqbalay fasaxa shaqaallaha wasaaradda ee weydii gudigaaga anshaxa iyo kan gob-shaqo ee Wasaaradda Dhallinyarada iyo Cayaaraha XJFS.”

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaano ka tirsan Golaha Shacabka ee baarlamaanka Soomaaliya, siyaasiin reer Hiiraan ah oo uu qeyb ka yahay taliyihii hore ee NISA Cabdullaahi Sanbaloolshe, ayaa habeen hore Muqdisho kula kulmay Madaxweynaha HirShabellle Cali Guudlaawe.

Xildhibaanadaan iyo siyaasiinta oo dhamaantood u dhashay beesha Xawaadle ayaa Guudlaawe ka dalbaday in uu is hortaago in guddoomiyaha guddiga maamulaya doorashada baarlamaanka Soomaaliya ee ka imaanaya dhinaca HirShabelle aan laga dhigin Axmed Xasan Diini, kaasoo isla maanta la doortay.

Diini oo maanta loo doortay guddoomiyaha guddigaas ayay Xildhibaanadaan ku eedeeyeen in uu ugu hanjabay in dhamaan Xildhibaanada Xawaadle kaliya uu ka soo laaban doono Nuur Iidow Beyle, halka inta kalane uu ku dadaali doono inaysan soo bixin, isagoo sababta ugu sheegay in uu amarkaas ka soo baxay Villa Somalia.

Cali Guudlaawe ayaa mas’uuliyiintii uu la kulmay u sheegay in Diini ay wadato Villa Somalia islamarkaana uusan waxba ka qaban karin.

Sidoo kale siyaasiintaan ayaa sheegay in Cali Guudlaawe oo isu dhiibay madaxtooyada Soomaaliya islamarkaana loo gaaro go’aanada siyaasadeed ee degaankiisa ama mida guud ee dalka. HirShabelle gaar ahaan magaalada Beladweyne ayaa kamid ah magaalooyinka ay ka dhici doonto doorashada ugu adag ee baarlamaanka Soomaaliya.

Maamulka HirShabelle ayaa aad loo saadaalinaya inay kasoo bixi doonaan xildhibaano aad u taabacsan Villa Somalia, sababtuna ay tahay in maamulkaas uu si buuxda gacanta ugu jiro madaxtooyada, ayada oo Guudlaawe uu

Muqdisho (Caasimada Online) – Siyaasi Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame ahna musharax u taagan xilka madaxweynimo ee Soomaaliya ayaa Hey’adda Nabad-Sugidda Qaranka ee NISA ku eedeeyey inay handadaad u heyso guddiyada doorashada ee Soomaaliya.

Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa arrintan ku sheegay qoraal uu kasoo saaray kiiska Ikraan Tahliil Faarax, oo ah gabar la la’yahay 17 maalmood oo hooyadeed ay sheegtay inay ku tuhmeyso NISA.

“NISA waxaa horay ugu luglahayd dhalinyaradii Eritrea loo qaaday, kiiskan iyo kuwo kale oo la mid ahna waa lagu haystaa. Waxay hanjabaad joogta ah ku hayaan xubnaha guddiyada doorashada,” ayuu xusay.

Hoggaamiyaha Wadajir ayaa ku baaqay in si deg deg ah xilka looga qaado hoggaanka Hey’adda NISA si xal loogu helo dhibaatooyinka ay hey’adaan ku heyso dalka sida uu hadalka u dhigay.

“Sida keli ah ee NISA lagu xakamayn karo waa in hoggaankeeda la bedelaa, loona dhiibaa shakhsi shaqada hay’ada ku ekaada. Waa tijaabo hortaala madaxbanaanida Rooble,” ayuu yiri.

Sido kale Hoggaamiye Cabdiraxmaan ayaa Ra’iisul Wasaaraha xukuumadda xil-gaarsiinta Maxamed Xuseen Rooble ugu baaqay inuu xil iska saaro sidii loo meel loo saari lahaa cabashada ka timid waalidiinta Ikraan.

“Waxaan codkayga ku biirinayaa Hooyo Qaali Guhaad. Waxaan ugu baaqayaa Raysalwasaare Rooble in uu xil iska saaro cabashada waalidka ay gabadhu ka maqan tahay,” ayuu yiri Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame.

Hoggaamiyaha xisbiga Wadajir ayaa Ra’isulwasaare Rooble ka codsaday inuu kiiskaan u saaro guddi madax banaan si ay baaritaan ugu sameeyaan kiiska Ikraan oo muddo ugu dambeysay qoyskeeda taasoo markii ugu dambeysay gurigeeda looga qaaday gaari loo maleenayo in laga leeyahay Hey’adda NISA taariikhda markay aheyd 26 June.

“Baaritaanka kiiskan waa in guddi madaxbanaan loo saaro. Sida ay waalidiinta sheegeen iyo xog aan ilo kale ka helayno, Ikraan waxaa ugu war danbaysay gacanta Hay’adda Nabad-Sugida,” ayuu sii raciyey.

Ikraan oo 24 jir aheyd oo si dhow ula soo shaqeysay Guddoomiyihii hore ee Gobolka Banaadir AUN, Injineer Yarisow, ayaa la la’yahay tan iyo 26-kii Juun sanadkan aan ku jirno ee 2021-ka, sida ay sheegeen xubno kamid ah qoyskeeda oo la hadlay Warbaahinta.

Hooyo Qaali, oo warbaahinta kula hadashay Muqdisho, ayaa sheegtay in gabadhan ay xilli habeen ah raacday gaari u diiwaan gashan dowladda oo la yaqaan, gaar ahaan hay’adda NISA. Baabuurka gabadha qaaday ayey sheegtay inuu xilli habeen ah, abaare 8-dii, 26-kii June uu ugu yimid gurigeeda, kadibna Ikraan ay qaadatay Labtop ay ku shaqeyneysay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ciidamada ammaanka ee Soomaaliya ayaa xalay markale howl-gal gaar ah ka sameeyey agagaarka xarunta madaxtooyada qaranka , kaas oo ahaa mid lagu xaqiijinayey amniga, sida ay sheegeen laamaha ammaanka.

Howl-galka oo ahaa mid qorsheysan ayaa waxaa ciidamada Booliska Soomaaliya ay ka fuliyeen degmada Boondheere, gaar ahaan xaafado u dhow xarunta Villa Soomaaliya.

Ilo deegaanka ah ayaa Caasimada Online u sheegay in howl-galka si gaar ah looga sameeyey inta u dhaxeysa isgoyska Maana-Booliyo, illaa Taalada Daljirka Daahsoon, waxaana ciidamada inta uu socday baaritaanka ay xireen dhaq-dhaqaaqa waddooyinka.

Wararka ayaa intaasi ku daraya in ciidamada dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ay gacanta ku dhigeen tiro dad ah oo tuhmanayaal ah, kuwaas oo ay haatan ku socdaan baaritaano, halka kuwa kale ciidamadu ay sii daayeen marka ay qabteen, kasii kadib.

Saraakiisha ammaanka weli war rasmi ah kama soo saarin howl-galkaasi oo ahaa mid ballaaran, isla-markaana lagu xaqiijinayey ammaanka magaalada Muqdisho.

Sidoo kale ilo wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa innoo sheegay in howl-galkan uu daba socdo mid habeen ka hor laga sameeyey degmada Warta Nabadda, kadib markii tiro hoobiyeyaal ah lagu weeraray xaafado hoosta kaga yalla dhismaha Villa Soomaaliya.

Ammaanka Muqdisho ayaa maalmihii dambe ahaa mid aan xasilooneen waxaa gudaha caasimada ka dhacayey falal amni darro, sida dilal qorsheysan & weeraro qaraxyo ah.

Si kastaba dhacdooyinkan iyo howl-gallada ay wadaan ciidamada ammaanka ayaa kusoo aadayo, xilli haatan la guda-galayo doorashooyinka dalka oo heshiis laga gaaray.

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa soo saartay war-saxaafadeed ay ku muujineyso sida ay uga walaacsan tahay rabshadihii iyo bililiqadii ka dhacday dalka Koonfur Afrika oo saacadihii la soo dhaafay lagu dilay 4-qof oo Soomaali ah, kuwa kalena lagu dhaawacay.

Sidoo kale dukaamo badan oo ay la haayeen muwaadiniin Soomaaliyeed ayey bililiqeysteen tuugo hubeysan, meelo kala duwan oo ka tirsan gobolka KvvaZulu-Natal ee dalka Koonfur Afrika, 72-kii saac ee la soo dhaafay.

War-saxaafadeed ay soo saartay wasaaradda arrimaha dibadda iyo iskaashiga caalamiga ah ee xukuumadda Soomaaliya ayaa lagu yiri, “Soomaaliya waxay ugu baaqeysaa dowladda Koonfur Afrika inay dadaalkeeda oo dhan ku bixiso, sidii loo ilaalin lahaa muwaadiniinta Soomaaliyeed falalka arxan darrada ah, si loo hubiyo badbaadada noloshooda, dukaamadooda iyo ilaalinta xuquuqdooda.”

Qoraalka dowladda Soomaaliya ayaa intaas ku sii daray, “Soomaaliya waxay ku faantaa cilaaqaadka taariikhiga ah ee ay la leedahay dadka Koonfur Afrika intii ay ku jirtay halgankii ay kula jirtay midab kala sooca iyo heerka ay gaarsiisneyd taageerada badan ee siyaasadeed, dhaqaale iyo istiraatiijiyadeed ee ay siisay in muddo ah.”

Tan iyo markii xabsiga loo taxaabay madaxweynihii hore ee dalka Koonfur Afrika Jacob Zuma todobaadkii hore, kaas oo loo heysto musuq maasuq, waxaa dalkaas hareeyey dibad-baxyo waaweyn iyo boob ay geysanayaan dadka u dhashay dalkaas, dukaamada iyo bangiyada waaweyn ee dalkaas ayaa loo geystay boob xoog leh.

Ugu yaraan afar qof oo dhalinyaro Soomaaliyeed ahaa ayaa la xaqiijiyey inay ka mid noqdeen dadkii maalmihii la soo dhaafay ay galaafteen rabshadaha ka socda dalkaas, sidoo kale waxaa jira Soomaali kale oo dhaawacyo kala duwan loo geystay, waxaana boob xoog leh lagula kacay dukaamo badan oo ganacsato Soomaaliyeed ay ku lahaayeen gobollo kala duwan oo dalkaas ka tirsan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka wasaaradda dhalinyarada iyo cayaaraha Soomaaliya Xamza Saciid Xamza ayaa ka sheekeeyey arrimo uusan filaneyn oo uu ugu tegay markii loo magacaabay wasaaradaas, isagoo aad u dhaliilay hanaankii hore ee wasaaradda dhalinyarada ay u shaaqeyn jirtay.

Wasiir Xamza waxa uu sheegay in markii loo magacaabay wasaaradda dhalinyarada uu waayey xafiis uu ku shaqeeyo, sidoo kalena shaqaalihii ay fasax isaga maqan yihiin in ka badan laba sano, taas oo shaqa badan kadib uu sheegay in hadda uu wax badan ka bedelay.

”Habeenkii aan la wareegay xafiiska wasaaradda dhalinyarada iyo cayaaraha, waxaan waayay xafiis aan subixii u shaqa galo, waxaan ugu tagay iyadoo shaqaalaha wasaaradda sanad iyo bar ilaa laba sano fasax isaga jiraan mushaarkana ay iska qaadanayaan, runtii waxay taasi igu noqotay mushkilad weyn oo meesha ka jirtay,” ayuu yiri wasiir Xamza Saciid.

Sidoo kale wasiirka ayaa sheegay in hadda uu ku guuleystay in shaqadii wasaaradda uu dib u soo celiyo.

“Markaan imid saddex bilood waxay igu qaadatay inaan Wasaaradii inaan isu keeno, xafiis u raadiyo, shaqaalihii soo noqdaan, lagu shaqo bilaabo, waxay noqotay inaan eber ka bilowno.. Hadda wasaaradda waa socod barad, haddana dhisme ayaaba ka socda..” ayuu yiri Wasiir Xamza oo warkiisu ku socday sidii ay wasaaradda u maamuleysay Khadiijo DiiriyeWasaaradaan markii loo magacaabayey wasiir Xamza waxaa laga wareejiyey Khadiija Maxamed Diiriye  oo haatan ah Wasiirka Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka.

Hoos ka daawo wasiir Xamza

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Maxamed Cabdi Xayir Maareeye oo ka mid ah siyaasiyiinka ka soo jeeda gobollada waqooyi ee Somaliland ayaa dhammaan madaxda maamul goboleedyada dalka iyo kuwa dowladda dhexe ku eedeeyey inay masuul ka yihiin, oo ay ku heshiiyeen boobka kuraasta xildhibaanada waqooyi.

Waxa uu sheegay in kulamadii looga hadlayey doorashooyinka dalka aysan siyaasiyiinta reer Somaliland wax metelaad ah ku leheyn, isagoo siyaasiyiinta reer koonfureedka ku eedeeyey in aysan dooneyn in dib loo soo celiyo midnimada Soomaaliya.

“Kulamadii doorashooyinka cid noogu jirtay malahan, dhammaan maamul goboleedyada iyo dowladda dhexe ayaa masuul ka ah in nala kala qeybiyo, si loo boobo kuraasta xildhibaanada gobollada waqooyi,” ayuu yiri Maareeye.

Waxa uu sheegay in siyaasiyiinta gobollada waqooyi ee ku jirta dowladda federaalka ay lahaa jireen dhaqan ah in qofka ugu sareeya uu hoggaamiyo xilliga doorashada.

“Dowladdu waxay noo diiday oo maamul goboleedyaduna kula safanyihiin inaanaa ka qeyb gelin madashii doorashooyinka looga tashanayey, waxaan dhihi karaa halkaan lagama rabo qadiyada midnimada. Shacabka Soomaaliyeed inuu midoobow rabaa, laakiin dadka kursiga ku shaqeysta midnimo ma rabaan, marka iyagaa na kala qeybiyey oo madashii noo diiday oo hoggaankeenii Cabdi Xaashi u diiday in talada laga qeyb geliyo,” ayuu hadalkiisa ku sii daray xildhibaan Maareeye.

Sidoo kale Maareeye waxa uu sheegay in dad badan oo midnimada u taagnaa ay koonfur isaga tageen markii ay waayeen cid kala shaqeysa.

“Hadii doorashadaan aan loo deyn dadka reer waqooyi ka jooga halkaan, dhaawac weyn ayaa gaari doona raadintii midnimada Soomaaliya, hadii laga dhega adeygo dadka iska leh doorashadaan in maamulkeeda loo daayo, tallaabooyin adag ayaa nooga diyaarsan,” ayuu hadalkiisa ku soo gabagabeeyey Maxamed Cabdi Xayir Maareeye.

Hoos ka Daawo