25 C
Mogadishu
Monday, June 30, 2025

Jaamacadda City oo laga qalinjabiyey iyo ardayda oo khudbado taariikhi ah ka jeediyey

Shalay oo ay taariikhdu ku asteysaneyd 30-ka bisha Juunyo waxaa markii ugu horreeysay laga qalinjabiyey Jaamacadda City ee magalaada Muqdisho.
Jaamacadda City oo la saas aasay 2012-kii ayaa muddo kooban ku hanatay kalsoonida bahda waxbarashada saree e dalka iyada oo noqotay mid ka mida kuwo bixiya waxbarashada ugu tayada sarreeysa.
Xafladdii qalinjabinta oo ahayd mid aad u heer sareysa ayaa waxaa ka sooq qeybgalay madax sar sare oo ka tirsan dowladda Federalka, kuwo hore iyo aqoonyahanno caan ah.
Waxaa ka mid ahaa madaxda gudoonka Barlaamnka Mohamed Mursal Abdirahman, wasiirka kalluumeysiga Abdirahman Mohamed Abdi Hashi, gudoomiye ku xigeenka aqalka sare Abshi Ahmed Mohamed (Bukhaari), godoomiyaha gobolka Benadir ahna duqa magaalada Mudqisho Abdirahman Omar Ismaan (Eng Yariisow), Xildhibaano iyo General Jaamac Maxamed Qaalib.
Xafladdaas waxaa khudbado taariikhiga ka jeediyey marka laga yimaado madaxdii ka soo qeybgashay gudoomiyeyaashii midowga ardayda Jaamacadda Fadumo Abdi Ali iyo Abdihamid Ali Abdirahman.
Khubadadaha waxa ay ku kala jeediyeen luuqadaha Af Soomaaliga iyo Ingirrisiga.
Khudbaddii Faadumo Abdi Ali
Khudbadda Xafladda Qalinjabinta
Sabti, 30-Jun-2018
Hordhac iyo Mahadnaq
Madaxda iyo Masuuliyiinta, Ardeyda qalinjabiyaasha, waalidiinta, Professors iyo Madaxda Jaamacadda, dhamaan marti sharafta guud Mudanayaal, Marwooyin, waxaan idinku salaamayaa salaanta islaamka Assalama Calaykum.
Ugu horayn, waxay mahad balaaran u sugnaatay Allah SWT oo maalintan qiimaha badan caafimaad iyo nabad nagu soo gaarsiiyay. Allah SWTiyo waalidiinteenna oo nagu hagay in aan dooranno Jaamacad aan kaliya ahayn Jaamacad laakin ah goobta diyaarinta jiil u diyaarsan hab-nololeedka iyo u adeegista bulshada si aqoon iyo xirfad ku dheehantahay.
Waxaan si sharaf iyo maamuus leh ugu hanbalyeenayaa qof walba oo nagu garab istaagay sidii dadaalka iyo dhiirigalinta lahayd ee ay maanta noogu rumowday riyo aan riyoonay 5 sanno ka hor taas oo ugu danbayntii maanta ay halkan kuwada farxayaan waalid, ardey, barayaal iyo jaamacadda guud ahaan.
Safarka waxbarashadu wuxuu ahaa mid aad u dheer, ad adeeg, dulqaad iyo hammi fogna ay ahayd sahayda kaliya ee looga gudbi karay, Anigoo kuhadlaya afka Ardeyda maanta halkan ku qalinjabinaysa,Marti sharafta iyo dhamaan Masuuliyiinta waxaan idin leenahay soo dhawaada oo inagula farxa maalintan quruxda badan oo ah maalin aad arkaysaan aqoonta, ilbaxnimada, tayada iyo mustaqbalka ifaya ee kasoo baxaya Jaamacadda City islamarkaana ah mirihii iyo dhabaradeegii Ardeyda ee sanado badan.
Anagoo wadajir ah , waxaan bogaadin iyo mahadcelin aan ku koobnayn erayo kaliya lawadaagaynaa hooyo, aabbe iyo waalidiinta sugayay farxadda maalintan quruxda badan iyo daawashada mustaqbalka dalka ee halkan kasoo baxaya. Allah cimrigiina ha dheereeyo, waxaad noo ahaydeen garab iyo gaashaan xilli walba, duruuf walb iyo meel walba.

Warbixin guud hormarka Jaamacadda City ee fursadaha waxbarasho iyo diyaarinta jiilka umadda.
Bishii September ee sanaddii 2013, annagoo qof qof u soconna ayaan kusoo biirnay Jaamacadda City, maanta waxaan noqonay qoys meel walba iska dhamaystira oo uu ardey kasta jecelyahay in uu sii joogo sanado kale oo badan, taasna waxaa sabab u ah hannaanka wanaagsan ee ka guulgaarista waxbarasho tayo leh, ii ogalaada in aan hortiinna si wadajir ah ugu mahadcelinno macalimiintii iyo professorkii naga dhigay maanta waxaan nahay, nana huwiyay masuuliyadda cilmiga.

• Tayada waxbarashada ee ay Jaamacadda City caanka ku tahay waa mid aan maanta heerkan kusoo gaarnay, shaqooyin iyo fursado dal iyo dibad ah aan ku helnay noona saamaxday in aan noqonno ardey lajaanqaadi karta Ardeyda dhigeenna ah ee dunida ku nool kana soo muuqda fagaarayaasha hormarinta bulshada.

• Waan ku bogaadinayaa kuna amaanayaa Jaamacadda sida wanaagsan ee ay muhiimad gaar ah usiiyeen Dawladda Ardeyda taasoo leh qaybo kala duwan ee ay ardeyda ku bartaan hogaaminta iyo ismaamulka , hormarin iyo samafalna ugu sameeyaan ardeyda iyo guud ahaan bulshada. Wadashaqayntii Jaamacadda waxay noo ahayd dhiirigalin,khibrad iyo barbaarin wanaagsan.

• Marwalba Madaxda Jaamacadda waxay ahaayeen kuwo nagu dhiirigaliya lahaanshaha Jaamacadda, wax wadaqabsi iyo iyo isku duubnaan, taasoo ardeyda walba ka dhigtay in uusan marti ka ahayn hawlaha,hormarka iyo hiigsiga Jaamacaddeena.

• Waxaa hubaal ah , maalintii aan badankeen Jaamacadda kusoo biiraynay in aanan lahayn hammi dhaafsan heerka 1aad ee waxbarashada, oo inteena badan xitaa aynaan fahansaneen kuliyaddaha iyo nooca aqoon ee ay maanta Soomaaliya u baahantahay. Waxaan ku amaanayaa muddadii 5 sano ahayd in ay waxbarashada Jaamacadda ay noo furtay indhaha, maantana badankeen uu hammigeena yahay ilaa tacliinta sare ee PHD.

Gabo gabo iyo dhiirigilin (masuuliyadda ka Ardeyda ahaan ee hormarinta nafteenna, Jaamacadda iyo guud ahaan bulshada).
Si aan unoqonno kuwo u qalma dadaalkii iyo garab istaagii nalagu bixiyay waalid iyo Jaamacadba, waa in aan ka dhabaynaa kana guul gaarnaa arimaha soo socda;
• Noqoshada haldoor lagu daydo oo ka tarjuma tayada iyo habdhaqanka wanaagsan ee aan baranay si aan wax uga badalno waxna ugu soo kordhino aqoonta bulshada iyo guud ahaan Umadda.

• Dardarta tartanka cilmig, aqoonta iyo hormarka qaaradda, muhiimadda dhallinyarnimada, wadaniyadda iyo daljaceylka.

• Waxaa nasaaran in aan garab istaag iyo dhiirigalin u noqonno jiilka inaga danbeeya kuna dhiirigalinno dulqaadka waxbarashada iyo tacliinta.

• Maanta oo kale, Munaasabad kale ayaan ku kulmi doonnaa inagoo ay nasaarantahay masuuliyad kale iyo mansab kale, aynu isbadal iyo hormarin la imaano shakhsi iyo umad ahaanba.

Mahadnaq ay ku dheehantahay sharaf iyo Cizi ayaan u jeedinaynaa Maamulka iyo guud ahaan Jaamacadda. Allah ha idinka Abaalmariyo Guusheena.

Khudbaddii dhaxal galka ahayd ee uu jeediyey Abdihamiid Mohamed Abdirahman
Dear professors, staff, Honored guests, families and fellow graduates, It is an incredible honor to represent the class of 2018 as a graduate speaker, and on behalf of the graduating class of 2018, I say to everyone welcome and thank you for celebrating this special day with us.
Fellow graduates, this is a time to reflect upon the 5 year long journey that we have just finished, which represents what at times has been one of the most challenging and rewarding experiences of our lives as we now start our journeys as the custodians of our nation’s youth and future. Our presence here is a testament to each person’s perseverance and strength of character; whether we are the ones graduating or whether you are in the cheer squad on behalf of those graduating. It is important to thank those present and those who could not be here with us today, for all our families- their support, love and guidance over the last 5 years and hopefully their continued support for the years to come. To the professors, you have done your part, and to our highly esteemed administrators-for your respect and taking care of us with love, we say to them all-May Allah reward you.
It is through our time at CU that we have made lifelong friends with people that have supported and inspired us to grow and succeed. Many of whom will continue to be an important part of our lives for years to come. I would personally like to thank the amazing friends that I have made throughout my journey. It has been a pleasure to study with so many passionate people and to work with outstanding volunteers through groups such as clubs and in a student government at large, that have been my continued inspiration to complete my studies and be the great leader I hope to be.
Furthermore, this opportunity to study at CU has been a life changing experience. CU, being the modern offspring and the first institution of its kind, its founders believe that education is light and key to growth, change and improvement and their contribution to the development of education is distinctly evident. CU has a firm foundation of values and principles which have inspired and motivated us to excel. The stated values of integrity, respect, rational inquiry and personal excellence have always been a personal focus for us throughout our time at university. The learning environment at CU has been particularly supportive, flexible and relevant to me and skills we have learned at University have already crossed over easily into the workplace and have enhanced our professional life. The teaching qualities of our CU teachers have ensured that we exceeded our academic expectations, thank you.
Education they say is the key to success; I add that a transformative education is a candle that will light our paths when darkness shows its ugly face- that is the true essence of the simple motto of our university- KNOWLEDGE IS LIGHT- this is the education CU provided in this beautiful city of Mogadishu. Dear fellow graduates with this advantage of knowledge that we possess comes with an enormous responsibility- the responsibility to use and apply this knowledge to improve the status of our social community and contribute extensively to nation building.
In the end, congratulations to the class of 2018. One thing is for sure, that I am going to miss all your beautiful faces and I know we are all going to go far in life but I wish each and every one of you the best of luck in your future endeavors, so this is our moment, let’s own it and celebrate to the fullest.

Daawo video: Qalbi-Dhagax oo shaaciyey xaqiiqda sii dayntiisa iyo xarigii hore

Addis-Ababa (Caasimada Online) – Cabdikariin Shiikh  Muuse Qalbi Dhagax oo dhawaan laga sii daayey Xabsi ku yaal Dalka Itoobiya ayaa markii ugu horeysay saxaafadda kala hadlay sababtii loo xiray iyo cidda xirtay.

Cabdikariin Qalbi Dhagax ayaa ugu horeyn Shacabka soomaaliyeed ugu mahad celiyey sidii ay u garab istaageen isagoo sheegay inay arrintaas muujisay sida ay shacabka Soomaaliyeed u mideysan yihiin.

Wuxuu sheegay inay Shacabka soomaaliyeed si weyn u garab istaageen markii la xiray.

“Shacabka Soomaaliyeed ee aad uga dhiidhiiyay jariimadii ay ashqaas yar i geysatay, waxay muujiyeen damiir walaalnimo oo Soomaali oo dhan mideeyay oo runtii taariikh lama ilaawaan ah, oo ku tuseysa in dadka Soomaaliyeed ay walaalo yihiin meel kasta ay joogaan”ayuu yiri Qalbi Dhagax oo si taxadar iyo degenaan ku jirtay u hadlay.

Wuxuu tilmaamay inay xarigiisa ka dambeyeen shakhsiyaad dambiilayaal ah oo ku sugan Xamar.

Qalbi dhagax ma uusan sheegin magacyada dadkii ka dambeeyey xarigiisa balse wuxuu tilmaamay inay dambiilayaal yihiin.

Haddaba halkaan hoose ka daawo muuqaalka:

AXMED MADOOBE oo ku baaqay arrin cajiib ah oo la xiriirta gobollada waqooyi

Kismaayo (Caasimadda Online) – Madaxweynaha maamulka Jubaland Axmed Maxamed Islaam Axmed Madoobe oo boqolaal dad ah kula hadlayay fagaayo ku yaala magaalada Kismaayo ee xarunta KMG ah ee maamulka Jubaland kana hadlayay munaasabad loogu dabaal dagayo 1-da Bisha Luulyo oo ah markii gobolada Koofureed ay Xornimada qaateen iyo midowgii Gobolada Koofureed iyo kuwa waqooy.

Xornimadii Gobolada Waqooyi 26 June ayuu Madaxweynahu sheegay in ay ahayd Maalin aan la dhayalsan karin oo dareenka Bulshada ku xoogan iyo midowgii labada Gobol iyo Xornimada Koonfurta Koowda Luulyo oo ku timid rabitaanka dadkeena iyo ahmiyada wadajirku uu leeyahay.

Madaxweynahu waxaa kale oo uu sheegay in Midnimadaas iyo Madaxbanaanida Qaranka ay maanta wax badan iska badaleen wuxuu hoosta ka xariiqay in kala qaybsanan aysan waxba soo kordhinaynin oo aanay jirin cid si gaar ah wax uga faa’iidi karta.

Dhamaan Dadka ku nool Koonfurta Soomaaliya ayuu Madaxweynahu sheegay in maanta la joogo xiligii Gobolada Waqooyi la xaal marin lahaa oo wixii ay tabanayaan ay tahay waajib in lagala hadlo oo la qanciyo maadama ay yihiin xudunta iyo asalka Xornimada iyo Midnimada Qaranka..

Madaxweyne Axmed Madoobe ayaa yiri” Waxaa la joogaa xiligii dadka ku nool gobolada Koonfurta Soomaaliya ay xaal marin lahaayeen walaalahood Gobolada Waqooyi oo ku aadan wixii ay tabanayaan ayna tahay waajib in lagala hadlo oo la qanciyo maadama ay yihiin xudunta iyo asalka Xornimada iyo Midnimada Qaranka.

Madaxweynaha oo la hadlayay dadweynaha Jubbaland wuxuu sheegay in amaanka ka jira deegaanka ay ku faro adaygaan wuxuu ugu baaqay in midnimo iyo wadajir loo baahan yahay si horay loogu socdo.

Dhinaca kale Siyaasada wadanka ayuu Madaxweynahu sheegay in mudo ay ahayd mid aan ku dhisnaynin qiyamka oo laga yaabo in qof walba siduu doono uu yeelo taas oo wadajirka dhaawac u gaysan karta.

Dowlada Federaalka ah ayuu ku booriyay in aysan iska indho tirin Masuuliyadaha saaran ee isku haynta dadka iyo ilaalinta wadajirkooda.

Xalay ilaa iyo maanta ayaa munaasabada 1 Luulyo laga xusay Qaar ka mid ah gobolada dalka Soomaaliya iyadoona maanta oo kale dadka Soomaaliyeed ay u dabaal dagaan markii gobolada Koofureed ay Xornimada qaateen iyo midowgii Gobolada Koofureed iyo kuwa waqooy.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Madaxweyne Donald Trump oo madaxweynaha Somalia Farmaajo usoo diray fariin

Muqdisho (Caasimadda Online) – Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa farriin hambalyo ah oo ku saabsan munaasabadda xoriyadda 1-da Luulyo u soo diray dhiggiisa madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo.

Donald Trump Madaxweynaha dalka Mareykanka , ayaa hadalkiisa ku bilaabay:

Mudane Madaxweyne, anigoo ku hadlaya magaca dowladda Mareykanka  waxaan adiga iyo shacabka Soomaaliyeed u soo gudbinayaa dhambaal hambalyo ah oo ku aadan sanad guurada 58 aad ee maalinta xorriyadda.

Trump ayaa sheegay Mareykanka uu sii wadi doono iskaashiga uu la leeyahay dadka iyo dowladda Soomaaliya si ay isaga kaashadaan mustaqbal ifaya., wuxuuna intaas ku daray in wadashaqeynta labada dal lagu dhisi karo xasilooni, nabad iyo Soomaali barwaaqo ah oo dan ugu jirto labada dal.

Madaxweynaha Soomaaliya ayuu u sheegay Trump inuu heli doono taageerada Mareykanka ee ku aadan nabada iyo xasiloonida Soomaaliya.

“Ka wada shaqeynta dhismaha deganaansho, nabad iyo barwaaqo in Soomaaliya u hesho waa danta labada qaran, waana sii wadaynaa taageerada dhabihii arrintaas lagu gaari lahaa”. ayaa lagu soo gabegebeeyay qoraalka ka soo baxay dowladda Mareykanka.

Haddaba halkaan hoose ka akhriso farriinta Trump uu usoo diray Farmaajo

Dear Mr. President:

On behalf of the United States of America, I wish you and the people of Somalia a joyous 58th anniversary of independence.

The United States looks forward to continuing its partnership with the people and government of Somalia to work toward a brighter future. Working together to build a stable, peaceful, prosperous Somalia is in the interest of both of our nations. You will continue to have our support on this path.

Sincerely,

Donald J. Trump

End text.

Caasimada Online

Xafiiska Muqdisho

[email protected]

Farmaajo oo ku dhawaaqay go’aan cusub oo la xiriira wada-hadalka Somaliland

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha JFS Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ka hadlay colaada u dhexeysa maamulada Somaliland iyo Puntland.

Madaxweyne Farmaajo ayaa sheegay in labada maamul laga doonaayo munaasabada 1-da luulyo aawgeed ay u qaatan nabadda, waxa uuna ku baaqay in la joojiyo dhiiga daadanaaya.

Waxa uu sheegay in xilligaan la joogo aysan suurtagal aheyn in dadka Soomaaliyeed ay dagaallamaan oo ay dhiigooda daadiyaan maadaama adduunka uu daraaseynaayo in Somalia ay u bisishahay nabadda iyo in kale.

Nuqul kamid ah haddalka Madaxweynaha ayaa ahaa “Waxaan ku baaqaya in si deg deg ah loo joojiyo dhiiga ku daa’danaya Tukaraq, Wiil Soomaaliyeed ayaa Bilaa macne ugu dhimanaya, “hala Joojiyo”.

Madaxweyne Farmaajo ayaa sidoo kale ka hadlay arrimaha la xiriira Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Maamulka Somaliland, waxa uuna sheegay in si dhaqsi ah ay ku bilaabayan wadahadalka labada dhinac.

Waxa uu madaxweynuhu sheegay in mar labaad ay dib u bilaaban doonaan wada hadaladii Dowladda Federaalka Somalia iyo Maamulka Somaliland, sida uu hadalka u dhigay.

Sidoo kale, Madaxweyne Farmaajo ayaa sheegay Dowladda Dhexe ee Soomaaliya in ay diyaar u tahay in wada hadalka uu dib u bilaabmo lana wada sheekeysto, si loo dhameeyo khilaafka.

Haddalka Madaxweyne Farmaajo ayaa imaanaya xili goor sii horeysay maamulka Somaliland ay ku dhawaaqday inuu hakaday wadahadalka maadaama uu sii adkaaday Khilaafka kala dhexeeya Dowlada Somalia.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Hoobiyayaal lagu asqeeyay qeybo ka mid ah Muqdisho iyo khasaaro ka dhashay

Muqdisho (Caasimada Online) – War goordhow nasoo gaaray ayaa sheegaya in tirro Hoobiyayaal ah ay ku dhaceen qeybo kamid ah magaalada Muqdisho.

Hoobiyayaasha ugu badan ayaa la soo sheegayaa inay ku dhaceen Xaafado kamid ah Degmada Wadajir oo ka tirsan Gobolka Banaadir.

Sidda ay xaqiijiyeen dadka degaanka Hoobiyeyaasha ayaa kusoo dhacay Xaafadaha ka agdhow Xerradda Ciidamada AMISOM ee Xalane.

Waxa ay sheegen in tirada ugu badan ay ku dhaceen Obasiibka Xaafada Xalane ee degmada wadajir,isla markaana mid ka mid ah Hoobiyayaasha uu ku dhacay guri ay deganaayeen dad Shacab ah.

Hoobiyayaasha ayaa waxyeeleeyey qoyska ku noolaa guriga uu ku dhacay, waxaana sidoo kale jira warar sheegaya in goobaha uu ku dhacay Hoobiyaha uu ku jiray dugsi Qur’aan.

Qaar ka mid ah dadka ku dhaawacmay Hoobiyeyaashaas ayaa waxaa loo qaaday qaar ka mid ah  isbitaalada ku yaalla muqdisho si loogu daweeyo.

Madaafiicdan ayaa laga maqlay guud ahaan Degmooyinka Gobolka Banaadir, waxaana jirta cabsi soo wajahday dadka qaar.

Saraakiisha amaanka ayaa xaqiijiyay in ku dhawaad 5 ruux ay ku dhaawacantay Hoobiyeyaasha sidoo kalane ay jiraan dad aad u liita oo garaab ahaan lagu gaarsiiyay goobaha caafimaadka.

Dhinaca kale, tuurista Hoobiyayaasha ayaa kusoo beegmaaya iyadoo magaalada Muqdisho ay ka socto Munaasabadda 1-da Luulyo.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Hadal kasoo baxay safiirka Ethiopia u fadhiya Somalia oo fasiraad u baahan!!

Waxaan daawaday muuqaal uu sii daayay Telefishinka Qaranka Soomaaliya (SNTV),  oo uu ka soo muuqday safiirka Itoobiya ee Soomaalia, Jamaaluddiin, oo faahfaahin ka bixiyay sii daynta ee dawladda Itoobiya xabsiga ka sii daysay C/Karin Qalbi Dhagax. Safiirku wuxuu sheegay in Qalbi Dhagax lagu sii daayay codsiyo is daba joog ahaa oo dawladda Soomaaliya u dirtay dawladda Itoobiya si loo sii daayo muwaaddinkaas.

Hadalka fasiraadda u baahan ayaa ah, waa kuma  muwaaddinka uu safiirku sheegay?  Laba mid ayaa loo fasiran karaa muwaadinka uu sheegay safiirku, waa mide, in uu hadalkiisa ula jeedo in C/kariin Qalbidhagax yahay muwaadin Itoobiyaan ah (sida loo badinayo maadamaa uu safiirku Itoobiya matalo), ama in uu ula jeedo in uu yahay muwaaddin Soomaaliyeed.

Haddii uu hadalkiisa ula jeedo in uu yahay muwaaddin Itoobiyaan ah, maxaa ka quseeya dawladda Soomaaliya oo ay u codsanaysaa in la sii daayo muwaaddin Itoobiyaan ah, dambi ka soo galay Itoobiya, dawladda Soomaaliyana  ay noo sheegtay markii ay dhiibtay in uu ahaa nin dambiile ah oo ka tirsan urur ay u aqoonsatay argagixiso? Maxayse tahay danta ugu jirta in hadda la sii daayo?

Dhanka kale, haddii hadalka safiirka loo macneeyo in uu ula jeedo in Qalbidhagax yahay muwaaddin Soomaali ah oo laga soo daayay xabsiyada Itoobiya, maxaa u diiday madaxdeenna in ay ka hadlaan oo garoonka Muqdisho ku soo dhaweeyaan muwaaddinkaas xorriyaddiisa dib u helay, sidii ay hadda ka horba ay noola wadaagi jireen maxaabiista laga soo daayay dalal Itoobiya ku jirto.

Ugu dambayntii, waxaan kula talinyaa madaxdeenna in ay iska dhaafaan madax geed la dhaca oo ay umadda u caddeeyaan waxyaabaha mugdiga ku jra ee u baahan in loo faahfaahiyo.  Ibnu aadamku waa qaldamaa, waxaana ugu wanaagsan kuwa qaladkooda ka laabta. Saxaabiga Anas Bin Maalik, Ilaahay haka raalli ahaadee, wuxuu ka wariyay Nabigeenna, Naxariis iyo nabad galyo korkiisa ha ahaatee “Dhammaan ibnu aadamku way qaldamaan, waxaana ugu khayr badan kuwa qaladkooda ka towbad keena(ka soo laabta)”. Ceeb maahan in qalad dhacay la saxo, waxaase ka sii xun in umadda jahwareer lagu rido.

Adduunka wuu socdaa, meeshii shalay la joogay mar walba lama taagna. Maanta Itoobiya waxaa ka socda isbaddel. Xukuumadda Itoobiya waxay u gudbisay golaha baarlammaanka in liiska argagixisada laga saaro ururrada ONLF oo u dagaallanta in ay madax bannaani helaan Soomaalida degta Itoobiya , OLF oo u dagaallanta qowmiyadda Oromada  iyo Ginbot 7 oo ah urur mucaarad ah.  Markii Qalbidhagax la dhiibay, dawladda Soomaaliya waxay u aqoonsatay ONLF in ay yihiin aragagixso, waxayna noqotay dawladdii koowaad ee adduunka oo ONLF u aqoonsatay aragaxiso, marka laga reebo Itoobiya.

Marba haddii Itoobiya ay doonayso in sidaas ay ula dhaqanto ONLF, maxaa u diidaya dawladda Soomaaliya in ay ka laabato go’aankeedii ay soo saartay markii C/Karin Qalbi dhagax la dhiibay shacabkeedana ay la wadaagto isbaddelka dhacay intii telefishinka uu Safiir Itoobiyaan ah  kala hadli lahaa shacabka.

Sidoo kale, waxaa xusid mudan in Safiir dal ajnabi ah ka socda uu si toos ah ugala hadlo shacabka Telefishinka Qaranka, taas oo ah markii iigu horreysay ee aan arko. In ay sax tahay iyo ay qalad tahay waxaan u daynayaa dadka cilmiga u leh arrintaas in ay nala wadaagaan.

W/Q: Ahmednor Ugaas

Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada [email protected] Mahadsanid

Aqri: Afhayeenka QM oo ka jawaabay dacwadii Muuse Biixi ka gudbiyey Keating

New York (Caasimada Online) – Afhayeenka xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay ayaa si kooban uga jawaabay warqadii dacwada ahayd ee uu Madaxweynaha Somaliland dhawaan u diray ee uu tabashada kaga muujiyay ergayga Qaramada Midoobay Mr. Michael Keating.

Weriye ka tirsan wakaaladda wararka ee City Press ayaa afhayeenka weydiiyay su’aal nuxurkeedu ahaa xogta uu ka hayo warqadaas iyo sida looga jawaabay, waxaanu si kooban u sheegay inaanau warqadaas xog rasmi ah ka haynin, balse ay Qaramad Midoobay taageersantahay dedaalada danjire Keating.

“Maya, anigu kama warqabo warqadaas, laakiin xoghayaha guud kalsooni buuxda ayuu ku qaba Danjire Michael Keating iyo habka uu shaqadiisa u wadaba,” Sidaas ayuu yidhi afhayeenka xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay.

Madaxweyne Biixi ayaa dhawaan xoghayaha guud u gudbiyay dhambaal uu kaga hadlay ergayga danjire Keating,  oo uu ku eedeeyay inaanu dhex ka ahayn xaaladaha taagan islamarkaana uu is diidsiinayo heerka ay Somaliland gaadhay.

Warqadan oo kaso baxday Xafiiska Madaxweyne Muuse Biixi 18-kii bishan June ayaa lagu wargeliyay António Guterres in Somaliland aysan ku faraxsanayn hadalka Keating, oo ay u aragto inuu ahaa mid dhinac-jira, oo aan ka tarjumeynin xaqiiqda colaada gobolka Sool.

Somaliland ayaa ka carootey inuu Keating la barbar dhigay Puntland, oo uu ku sheegay baaqii uu kasoo saarey xaaladda gobolka Sool in labada maamul looga baahan yahay inay kawada shaqeeyaan sidii nabad loogu soo dabaali lahaa Soomaaliya iyo inay ka qeyb noqdaan hanaanka dowlad-dhisida dalka.

Madaxweyne Erdogan oo Farmaajo u xaqiijiyay arrin ahmiyad u leh Soomaaliya

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Somalia Maxamed C/llahi Farmaajo ayaa khadka telka kula hadlay dhigiisa Turkiga Rajap Dayib Erdogan oo mar kale hogaaminaaya dalka Turkiga.

Labada mas’uul oo daqiiqado wadahadlaayay ayaa isla soo qaaday xiriirka labada dal, Siyaasada, Amniga iyo Horumarka Somalia.

Madaxweyne Maxamed C/llahi Farmaajo ayaa Rajap Dayib Erdogan faahfaahin ka siiyay isbedelada ka socda Somalia, waxa uuna mahad gaara u jeediyay Dowlada Turkiga oo uu sheegay inaysan gudi Karin abaalka ay u gashay Somalia.

Farmaajo waxa uu Erdogan uga mahad celiyay sida ay dowlada Turkiga usoo saareyso ciidamada la doonaya inay la wareegi doonaan xarumaha ay iminka ku sugan yihiin AMISOM iyo guud ahaan amniga dalka.

Rajap Dayib Erdogan, ayaa sidoo kale Madaxweyne Farmaajo u ballanqaaday in dowladiisa ay xooga saari doonto dhinacyo badan, balse uu u xaqiijinaayo in ahmiyada koowaad ay siin doonaan amniga Somalia.

Rajap Dayib Erdogan, waxa uu xaqiijiyayin TUrkiga uu Somalia u ballanqaadayo inuu gaarsiiyo amni leysku haleynkaro, maadaama amniga uu yahay guusha koowaad uu dal ku faano.

Sidoo kale, Rajap Dayib Erdogan, waxa uu Farmaajo u cadeeyay in mowqifka Turkiga uu yahay Somalia oo ka hanaqaado halka ay iminka taagan tahay taa oo lagu gaari karo amni iyo xasilooni.

Geesta kale, Rajap Dayib Erdogan, ayaa dhinacyada kasoo horjeeda amniga ugu baaqay inay dhistaan dalkooda maadaama dowladu ay dhameysan doonto xiliga uu dastuurku u cayimay.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Madaxweyne Farmaajo oo shaaciyey in Somalia loo maleegayo halis xooggan

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha JFS Maxamed Cabdullahi Farmaajo oo ka hadlaayay munaasabadda xuska 1-da luulyo, ayaa sheegay in Somalia ay ku jirto xili aad u xun oo la doonaayo in la samata bixiyo.

Madaxweyne Farmaajo ayaa sheegay in la joogo xili faragalin adag lagu hayo Somalia, isla markaana laga shaqeynaayo kala ququbka Umadda Soomaaliyeed.

Madaxweyne Farmaajo waxa uu tilmaamay inay jiraan wadamo badan oo dhibka ay Somalia soo martay iyo mid ka daranba soo arkay,balse weli ay yihiin kuwo aan lumin qaranimadooda.

“Runtii waxaa jira wadamo aad nooga daran haddana ma aysan lumin jiritaanka qaranimadooda wayo waxa ay ogyihiin faa’iidooyinka ay leedahay Qaranimada’’

Farmaajo waxa uu tilmaamay in dalalka noocaas ah aysan ka raali aheyn in hal maalin laga dhex abuuro kala ququb iyo  xiisad Siyaasadeed, waxa uuna su’aal ka keenay sabta ay Soomaalida u qaadi la’ yihiin dhabahaasi.

Madaxweynuhu waxa uu sheegay in faragalinta ugu badan Africa ay tahay tan lagu hayo Somalia, waxa uuna cadeeyay in Somalia ay la liiceyso dhibaatooyin ka jira gudaha iyo tan dibada.

“Haddii aan u istaagin hagaajinta dalkeena ogaada waxa aan dib ugu laabankarnaa xaaladihii aynu kasoo gudubnay, waayo waxaa loo tashanayaa sida aan ugu laaban laheenay burbur iyo kala ququb”

Waxa uu sheegay in dadkeena dalkeena ay yihiin kuwo qeybsan oo laga yaabo in ay laga faa’iideesto.

“Walaalayaal waxaan joognaa wadan dadkeena ay kala qeybsan yihiin dalkeena uu kala qeybsan yahay ayna jiri karto faragelin ka faa’iideysanaya kala qeybsanaanteena”

Sidoo kale, Madaxweyne Farmaajo ayaa ka digay in Somalia oo ah dal barwaaqeysan loo gacan galiyo dad shisheeye waxa uuna cadeeyay inay jiraan kuwo aan diirnixin oo ku taamaaya ka faa’iideysiga dhibta ay ku jirto Somali.

Haddalka Madaxweyne Farmaajo ayaa u muuqda mid ku foorara dowladaha kale ee afrika, Reer galbeedka iyo dhinacyada Mucaaradka ee la shaqeeya.

Caasimada Online

Xafiiska Muqdisho

[email protected]

Dhul-gariir ku soo fool leh qeybo ka mid ah Somalia

Boosaaso (Caasimada Online) – Sida laga soo xigtay website ka faaloodda arrimaha musiibooyinka, Dhul-gariir ayaa laga cabsi qabaa inuu ku dhufto deegaanka Bareeda oo ku dhow degmadda Caluulo ee gobolka Barri ee maamulka Puntland.

Dhul-gariirka ayaa waxaa cabirkiisu dhan yahay 4.5 oo cabiraadda Dhulgariiryadda ah, waxaana qotada hoose ee dhulka uu dhulgariirku gaari doonana ay tahay 10 KM.

Dadka ayaa loogu baaqay inay kasoo baxaan Guryahooda, islamarkaana ay ka fogaadeen Darbiyadda jilicsan, halka kuwa baabuurta saaran loogu baaqay inay ka deegaan marka ay dareemaan Dhul-gariir.

Sidoo kale, dadka deegaanka waxaa laga codsaday inay ka foogaadaan dhismooyinka ka sameysay Shubabka ee kusoo dumi kara, ka hor inta uusan Dhul-gariirku bilaaban.

Sida la saadaalinayo, waxaa la qiyaasayaa in Dhul-gariirka uu kaliya ku oobnaado deegaanka Bareedda, mana u gudbi doono deegaanadda kale ee hoos-yimaada gobolka Barri.

“Waxaa uu bilaaban doonaa Dhul-gariirka 30 bisha June 2018, xili dambe oo caweysnimadii ah,” ayaa lagu yiri war qoraal ah oo lagu qoray Website Natural Hazards, oo xogtaan daabacay.

Ma ahan markii ugu horeysay oo Dhul-gariir loo saadaaliyo Soomaaliya, inkasta ay horey uga dhaceen kuwa qaar, hadana Khubaradda ayaa ku tilmaamay Dhul-gariiraddaas dhacay kuwa “Sunaami ah”.

Isha: Garowe Online

Amiir Sacuudiyaan ah: Ma dheera xiligii xukunka laga tuuri lahaa Bin Salmaan

Riyadh (Caasimada Online) – Dadaallada Dhaxal-sugaha boqortooyada Sacuudiga Maxamed Bin Salmaan uu ku doonayo in Falastiiniyiinta ay ku aqbalaan heshiiska Mareykanka ee Qudus loogu wareejinayo Yahuudda, ayaa waxa uu kaga gol leeyahay inuu ku hormariyo xiriirka uu la leeyahay Israel, waxaa sidaas sheegay amiir Sacuudiyaan ah oo magan-galyo ku jooga Jarmalka.

Khaled Bin Farhan Al-Saud ayaa sheegay in Bin Salmaan uu ky shaqeynayo aragti ku dhisan daacadnimo 100%, si uu xukunka Sacuudiga u qabsado.

Wareysi uu siiyey wargeyska Alkhaleej Online, ayaa Bin Farhan waxa uu shaaca ka qaaday in Bin Salman uu doortay Abdulaziz Al-Saud, oo ka mid ah wiilasha Amiir Faysal bin Bandar, oo ah amiirka Riyadh, si uu noqdo dhaxal-sugaha , marka isaga uu boqorka noqdo, oo uu beddelo aabihiis.

Waxa uu intaas ku daray “Dhaxal-sugaha cusub waa mid tabardarran oo uu indho u yahay Maxamed Bin Salman”

Khaled Bin Farhan Al-Saud ayaa shaaca ka qaaday in carro xoogan ay ka dhex jirto boqortooyada, aadna looga xun yahay ficillada Bin Salman, isaga oo intaas ku daray “Waqti yar un ayaa naga xiga ka hor inta aan xukunka laga tuurin Maxamed Bin Salman”

Caasimada Online
Xafiiska Qaahira
[email protected]

RASAAS mar kale maanta laga maqlay TUKARAQ iyo xaalada halkaa oo cakiran

Garoowe (Caasimada Online) – Wararka laga helayo gobolka Sool ayaa sheegaya in deegaano ka tirsan Gobolka ay ka taagan tahay xiisad u dhexeysa maamulada Somaliland iyo Puntland.

Xiisada ayaa xoogeede ka taagan deegaanka Tukaraq ee gobolkaasi, waxaana lasoo sheegayaa in dadkii ku harsanaa deegaanka ay goordhow isaga carareen.

Dhaq dhaqaaqyo iska soo horjeeda ayaa lagu soo waramayaa in Ciidamada Somaliland iyo kuwa Puntland ay ka wadaan gudaha deegaankaasi.

Dadka deegaanka ayaa soo sheegaya in Xiisadan ay timid kadib markii labada maamul ay ciidamo dheeraad ah  ku daabuleen jiida hore ee dagaalka.

Rasaas goosgoos ah ayaa la soo sheegayaa inay ka dhaceyso jiida hore ee dagaalka, iyadoo rasaastaas ay bilabeen ciidamada Puntland oo saacadihii ugu danbeeyay la kordhiyay.

Maamulada Somaliland iyo Puntland ayaa dhowr jeer oo hore ku dagaalamay deegaanka Tukaraq ee Gobolka  Sool, kuwaas oo waxyeelo ka soo gaartay dad rayid ahaa oo aan waxba galabsanin.

Dhinaca kale, dadka haraadiga ku ahaa deegaanka ayaa la soo sheegayaa inay isaga baxeen guryahooda waxaana maanta cabsi xoogan ay ka jirtaa deegaanka Tukaraq.

Caasimada Online
Xafiiska Garoowe
[email protected]

Guuleed oo ku baaqay hal arrin oo cusub kadib markii lasii daayey Qalbi-Dhagax

Muqdisho (Caasimada Online) – Hoggaamiyihii hore ee maamulka Galmudug C/kariin Xuseen Guuleed, ayaa markii ugu horeysay ka hadlay tallaabada ay dowlada Ethiopia kusii deysay  Sarkaalka ONLF Qalbi Dhagax.

C/kariin Xuseen Guuleed,oo bogiisa Facebook kaga hadlay arrinta Qalbi Dhagax, ayaa sheegay inay ahmiyad gaara u leedahya inuu maqlo sii deynta Qalbi Dhagax.

C/kariin Xuseen Guuleed, waxa uu sheegay in Qalbi Dhagax markii hore lagu dhiibay qaab khaldan, balse ay nasiib tahay in sahalkii shalay lagu xiray maanta lagu soo daayay.

Waxa uu Guulleed, farta ku goday in deysmada Qalbi Dhagax ay farxad galineyso dhinacyo badan, halka qaar kalane ay ku noqoneyso arrin layaab ah, balse waxa uu ku baaqay in Qalbi Dhagax looga hoydo falkii loo geystay.

C/kariin Xuseen Guuleed, waxa uu cadeeyay in Qalbi Dhagax laga dhex saaray dadkii iyo dalkiisa balse iminka ay Ethiopia garwaaqsatay in falka xarigiisa uu ahaa mid aan sax aheyn.

Dhinacyada ka qeybqaatay sii deynta Qalbi Dhagax ayuu sheegay inay leeyihiin amaan gaara, waxa uuna u mahad celiyay dhinacyadaasi oo uu sheegay inay muujiyeen garasho gaara.

Sidoo kale, C/kariin Xuseen Guuleed,ayaa Qalbi Dhagax ugu baaqay inuu u mahad celiyo allihii u sahlay deysmadiisa, waxa uuna cadeeyay in deysmada Qalbi dhagax ay tahay guul usoo hoyatay inta wanaaga xorriyada la raadineysay Qalbi Dhagax.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

58 sano kadib maalinta 1da Luulyo: Aaway xorriyaddii iyo midnimadii Soomaaliya?

Maanta waa 1da Luulyo, waa maalintii xuriyadda Soomaaliya iyo midowgii labada gobol, waa xanuun iyo nasiib darro ah in 58 sano kadib ay Soomaaliya shisheeye joogaan, midnimo aanay jirin oo la kala maqan yahay, dowladda  xilligan jirtaana ay ka daciifsan tahay tii 1960kii!

Cadawgii shalay maanta walaal ayuu noqday, qabiilkii ayaa isku badalay qaran, calankii waxaa ka soke maray calammo kale, waxaa is badalay dhadhankii waddaniyadda, inta ay weli ku dambeyso xamaasadda Soomaalinnimo waxaa ay maanta dhahaan“Inta Afka Soomaaliga ku hadasho”.

Hadaba, maanta waxaa dib u xasuusan doonaa, Raggii iyo Ururradii ka dambeeyay in Soomaaliya ay xor noqoto, raggii diiday dullinimada iyo in dalka uu kala tago, maanta waxaan xuseynaa inta ku shahiiday in la ilaaliyo danta dadka, dalka iyo diinta.

Halgankii Sayidka:

Sayid Maxamed  Cabduule Xassan ayaa ahaa halgamaagii ugu horeeyay ee dagaal la gala gumeystaha, waxaa uu noolaa mudadii u dhaxeysay(1856-1921), waxaa uu  ahaa hogaamiyhii Darwiish, lana dagaalamay gumaystayaashii Ingiriika, Talyaaniga iyo Xabashida, isagoo kula dagaalay dhulka looga yaqaano Somaliland,  Nugaal iyo Taleex.

Muddo 20 sano ah ayuu socday dagaalka Darwiish iyo gumeystaha, 41 goobood ayay ciidamada Daraawiishta Ingiriisu ku kulmeen, kuwi ugu waaweeynaa ama dagaalka xumi ka dhacay waxaa kamid  ahaa: Afbakeeyle, Faradhiddin, Cagaarweeyne, Daratoole, Jidbaale iyo Dulmadoobe.

Ugu dambeyntii diyaaradaha cadawga waxaa ay duqeeyeen Taleex iyo xarumihii Sayidka oo dhan, Sayid Maxamed intaa kadib wuxaa uu soo aaday koofurta Soomaaliya halkaas uu markii dambe uu ku geeriyooday degmo ku taallo webi Shabeelle.

SYL:

Ururka SYL, waxaa uu ahaa urur dhalinyaro oo la aasaasay May 15, 1943dii, ururkan waxaa lagu dhisay guri ku yaalla waddada Via Roma ee Magaalada Muqdisho.

Dhalinyaradii dhistay waxaa ay kala ahaayeen: C/qaadir Sheekh Saqaawadiin, Max’ed Xirsi Nuur {Siidii}, Yaasiin Xaaji Cismaan Sharma’arke, Xaaji Maxamed Xuseen Max’ed ,Cismaan Geedi Raage, Dheere Xaaji Dheere , Daahir Xaaji Cusmaan ,Cali Xasan Maslax Berduda, Maxamed Cali Nuur, Maxamed Faarax Hilowle, Xaaji Maxamed C/llaahi Xayeysi, Huudoow Macalin Cabdulle  iyo Maxamed Cusmaan Baarbe .

Ururka SYL, waxaa madax u ahaa :

  1. Cabdulqaadir Shiikh Sakhaawodiin – Guddoomiye
  2. Xaaji Maxamad Xuseen – Guddoomiye-xigeen
  3.  Yaasiin Xaaji Cismaan.-Xogheyaha guud ee ururka SYL

Markii dambe oo Yaasin Xaaji Cusmaan geeriyooday waxaa lagu badalay Cabdulahi Ciise Maxamud, dhalinyaradan waxaa lagu xasuustaa dhacdooyin badan oo ku tusinaya dadnimada iyo kartida ay lahaayeen.

Dhacdadii 11ka Jannaayo 1948

11 Janaanyo 1948:  Waxaa dhacay dagaalkii Hanoolaato, maalintaas waxaa dibad bax ka dhacay magaalada Muqdishu.

Dhacdadaas dadkii Soomaalida ka shahiiday waxaa ka mid ahaa Xaawo Taako oo astaan u noqotay gumeysidiidka iyo midnimada.

11-kii Janaayo 1948-dii waxaa dalka soo booqanayey guddi UNada raacsan oo ahaa dalalkii ku adkaaday dagaalkii labaad ee Aduunka sida Maraykanka, Ingiriiska, Faransiska, Ruushka, iyo Talyaniga. Maalintas waxay adeegsadeen dadka dabadhilifka ah.

SYL, waxaa ay sameeyeen tab la yaab leh, boqolkii qofba waxaa loo dhiibnay hal hogaamiye , labo calanka side  iyo afar ilaalo ah.

Dagaalkaas Hanoolaato waxaa Soomaalida ka shahiiday 14 oo ay ku jirto Xaawo Taako, halka Talyaaniga laga dilay 52 Talyaani ah, waxaa gumeystihii lagu aruurinay bilaajo Carab.

Dhacdadii Dhagaxtuur:

September 1949 ayaa waxaa furmay kalfadhigii golaha guud ee Qaramada Midoobay, kal-fadhigaas ayaa laga sugayey inuu go’aan ka gaaro aayatiinka dalalkii Talyaanigu gumeeysan jirey oo ay Soomaaliya ka mid ahayd. Leegada waxay magaalada New York u dirtay Cabdilahi Ciise Maxamud si uu cabbiro Mawqifka SYL .

October 5, 1949 ayey SYL mudaaharaad ka dhan ah Talyaaniga ku sameeysey goobta loo yaqaan Dhagaxtuur.

Dagaalkan Dhagaxtuur, Waxaa uu dhex maray Soomaalida iyo Ingiriiska, dowladda Ingiriiska waxaa ay is bidday xoog, Waxaa ay bandow kusoo rogtay dadka, kadib waxaa Dhagaxtuur bilaabay Soomaalidii, dagaal is burbursi ah kadib,. Waxaa halkaas ku dhintay laba qof, waxaana ku dhaawacmay 50. Afar booliska Ingiriiska ah ayaa halkaas lagu dhaawacay.

November 21, 1949 ayey golaha guud ee qaramad midoobay soo saareen go’aankiisii ahaa in Soomaaliya loo dhiibo maamul Talyaani ah oo 10 sano ah, Qaramada Midoobayna ku ilaaliyaan. 

Xukunkii Daakhiliga:

Bishii April 1950 ayey dowladda Talyaanigu la wareegay maamulidda koofurta Soomaaliya, waxaa Talyaaniga weheliyey guddi ka kooban saddex dal oo kala ahaa: Masar, Philibin  iyo Colombia, dalalkan ayaa wakiil uga ahaa Qaramada Midoobay, ilaalinayeyna sida Talyaanigu u fulinayo shaqada loo dhiibay.

SYL waxaa ay sidoo kale ku guuleysatay 12ka Oktoobar 1954 in la taago calanka Soomaaliya kaas uu sameeyay nin SYL ka tirsan lahaa Allaha u naxariistee Maxamad Cawaale Liibaan.

Madaxbanaani Gobollada Waqooyi-Somaliland

Gobollada waqooyi ee dalka ama Somaliland, waxaa ay galeen halgan dheer, iyagoo ku guuleystay markii dambe in la siiyo xuriyad.

April 6, 1960, Golaha Tashriica British Somaliland ayaa meel mariyay Qaraar ama go’aan ku saabsan Madaxbanaanida Somaliland iyo Midnimada Soomaaliya.

Gobollada waqooyiga ama Somaliland si ka duwan maanta la joogo ayey go’aanka madaxbanaanida iyo midnimada ugu farxeen.

Maalmo kadib, 22-kii April 1960kii, waxaa magaallada Muqdishu lagu soo gabagabeeyay shir 6 maalmood u socday waftigii waqooyi ee kan koofur, Labada dhinac waxaa ay isku afgarteen in 1 July 1960-ka la midoobo oo Waqooyi iyo Koofur ku midoobaan Jamhuuriyadda Soomaaliya.

Bishii May 2, 1960-kii, waxaa Yurub tagay wafdi ka socda Somaliland, safarkaas waxaa kasoo baxay in 26-ka June 1960 la gaarsiiyo British Somailand madax banaani.

Maxamed Xaaji Ibrahim Cigaal oo watiga horkacayey oo la hadlay umadda Soomaaliyeed isagoo London jooga waxaa uu ku celiyay in Somaliland la midoobi doonto koofurta, sidaana ay labada dhinac ku faraxsan yihiin.

25-26 June, 1960kii lagama seexan gobollada waqooyi ee Soomaaliya, madaxdii Ingiriiska iyo Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal waxaa ay ku mashquulsanaayeen kala wareejinta maamaulka iyo sagootinta gumeystaha.

Shacabka waxaa ay isku diyaarinayeen in ay noqdaan dowlad, waxaa intaa dheer fanaaniinta oo qoray heeso iyo sugaan lagu cabirayo maalintaas qiimaha badan.

Waxaan filaayaa marka aad xuriyad soo xasuusataan, Waxaa dhagihiina kusoo dhacaya” goormaan Ladnaaney Lixdankii, Lugooyadii na deysay 26-kii June, goormaan Lulanay, 6-dii saacc goormaa Libaaney,  1-dii Luulyo labo midowday.

Erayadaas waxaa ay soo koobayaan dareen jiray 26-kii ilaa 1 July 1960-kii, Maalmahaas oo kale Soomaaliya horay uma soo marin.

June 26, 1960-kii, Waxaa xoroobey qeybta Waqooyi ee dalka Soomaaliya, Soomaalida ayaa la wareegtay maamulka dhulkooda, isla maalintaas waxaa calanka laga taagay Bartamaha magaalada Hargeisa(Beerta Xuriyadda), iyadoo la qaadayo “Kana Siib Kanna Saar”.

Xuriyaddii Koofurta iyo Midnimadii Labada Gobol:

Xririyadii Somaliland 4 maalmood kadib, waxaa xuriyadii qaatay gobollada koofureed ee dalka iyagoo ka xuroobey gumeystaha Talyaaniga.

Allaha u naxariistee Maxamed Ibraahim Cigaal oo xilligaa ra’isul wasaare ka ahaa Somaliland, Waxaa uu soo hor kacay Wafti reer Somaliland ah oo Muqishu u yimid arin taariikhi ah, taas oo aheyd in la mideeyo labada gobo lee dalka, tiiyoo run noqotay 1-dii July 1960-kii.

Ugu Dambeyntii guushii halgankii waxaa la gaaray 1da July 1960 markii laba gobol oo xor ah oo Soomaali ah isu tageen oo dhiseen Jamhuuriyadda Soomaaliya.

Maalinta ay xuriyadda qaadatay koofura Soomaaliya, isla markaana ay midoobeen labadii gobol ee Waqooyiga iyo Koofurta Soomaaliya waxaa dalka Soomaaliya yimid wafdi  ka socota goboladii kale ee ku haray gacanta gumeystaha.

Dhanka Xeebta Soomaaliya(Djabuti) Waxaa ka yimid halgamaagii weynaa ee Maxamud Xarbi, Waxaa kaloo joogay Mas’uulyiinka ka timid gobollada Koofur Galbeed iyo NFD.

Maalintaas waxaa xoog u kacay dareenkii umadda, Waxaa mar kale lasoo nooleeyay firkadii Pan-Somalism ama Somaliweyn.

Markii xuriyadda la helay 1960-kii, isla markaana ay midoobeen labada gobol ee Waqooyi iyo Koofur, baarlamaanka dalka waxaa uu aqlabiyad ku doortay Aden Cabdulle Cusmaan in uu noqdo madaxweyne muddo hal sano ah, isagoo maalmo kadib July 22, 1960-kii Ra’isul wasaare u doortay Cabdirashid Cali Sharma’arke.

Akhriso nuxurka khudbada uu FARMAAJO ka jeediyay xuska maalinta xoriyadda

Madaxweynaha Jamhuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa dhammaan shacabka Soomaaliyeed ugu hambalyeeyay xuska sannad-guurada 58-aad ee ka soo wareegtay markii ay xoroobeen Gobollada Koonfureed iyo israacii labada qeybood ee dalka, taasoo asaas u noqotay curashada Jamhuriyadda Soomaaliya.

Madaxweynaha oo khudbad ka jeediyay munaasabadda xuskan oo lagu qabtay Aqalka Dowladda Hoose ee Xamar ayaa sheegay in haddii facii naga horreeyay ay dhidibada u taageen qaran xor ah oo calan iyo cudud mideysan leh, kana tilmaamnaa Qaaradda Afrika iyo Caalamkaba in dadka haatan joogana ay dib u yagleeli karaan qaran iyo dawladnimo ka qurux badan kuwii hore.

“Xuska maalmaha gobannimada, wuxuu na barayaa in haddii sidii uu dadkeenu shalay gacmaha isu qabsaday ee ugu hawl galay xaqiijinta himilada ummadda, haddii aan maantana gacmaha is qabsano in aan mustaqbal qurux badan oo aan ku faanno aan dhisan karno.”

Madaxweyne Farmaajo ayaa sheegay in dareenka midnimo iyo wadajireed uu ku dhex noolyahay guud ahaan shacabka Soomaaliyeed, inkastoo duruufo adag ay soo mareen.

“Waxaa xusid mudan in maanta ummadda Soomaaliyeed ay yeesheen dawlad sharaftoodii iyo karaamadoodii soo celinaysa, dawlad ku hawlan hirgelinta iyo xoojinta ammaankii iyo nabaddii dadka Soomaaliyeed in badan ka maqnayd, dawlad caalamka aqoonsi iyo kalsooni buuxda ka haysata, lana hubo in ay buuxinayso kaalintii Soomaaliya ay ku lahayd caalamka.”

Dhanka kale, gunaanadkii munaasabadda ayaa Madaxweynuhu waxa uu u istaagay calan saarka, isagoona salaan sharaf ka qaatay cutubyo ka tirsan Ciidammada Qalabka sida.

Munaasabadda 1-da Luuliyo waxaa kasoo qeybgalay Guddoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Maxamed Mursal Sheekh, Guddoomiye K/xigeenka Labaad ee Aqalka Sare Mudane Mowliid Xuseen Guhaad, Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Mudane Xasan Cali Khayre, Guddoomiyaha Gobolka Benaadir Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan, xubno ka tirsan goleyaasha Dowladda iyo Taliyeyaasha ciidammada,

Sidoo kale, waxaa munaasabaddan kasoo qeybgalay mas’uuliyiin ay ka mid yihiin Wasiirrada Difaaca iyo Isgaarsiinta ee Jamhuuriyadda aan walaalaha nahay ee Jabuuti, diblomaasiyiin, fannaaniin iyo saraakiil ciidan oo reer Jabuuti ah oo Muqdisho u yimid in ay farxadda la qeybsadaan walaalahooda Soomaaliyeed.

Abuukar Cumar Cadaan: Ma aqaan sabab xorriyad loogu dabaal dego + Cod

Muqdisho (Caasimada Online) – Ganacsade Xaaji Abuukar Cumar Cadaan oo ka mid ah ganacsatada Soomaaliyeed ee ku nool magalada Muqdisho, ayaa waxa uu ka hadlay arrimo ay ka mid yihiin dhinacyada siyaasada, amniga dhaqaalaha iyo dib u heshiisiinta dalka.

Isaga oo wareysi siinayey idaacadda Dalsan ee magaalada Muqdisho, ayuu sheegay in munaasabada loo dabaal degayo ee ku beegan sanad guuradii 58-aad ee midowgii iyo xurnimadii Somalia ee sanadkii 1960 ay aad uga duwan tahay xilligii ay soo bilaabatay ee 58 sanno ka hor.

Waxa uu sheegay in calanka Somalia ee xidigta shanta geeslihi ay ku taallo uu tilmaamayo shanta gobol ee Somalia ee uu gumeysigii kala qeybiyey, islamarkaana markii laba gobol oo Somalia ka mid ah ay ku midoobeen jamhuuriyadda Somalia ay cadaalad darri hareysay dowladihii dalka soo maray.

Waxa uu sheeghau in markii ay soo hartay jamhuuriyada Somalia qeyb ka mid ah ay yeelatay ilaa lix madaxweyne oo la sii kala jarjaray, waxa uuna ku baaqay halkii laga dabaaldegi lahaa in la doono walaalaha gobolada Waqooyi ee horseeday in la midoobo.

Wareysiga oo aad u dheeraa ayaa sidoo kale waxa uu ka hadlay daagaalka deegaanka Tukaraq ee gobolka Sool oo ay isku-heystaan maamulada Puntland iyo Somaliland, waxa uuna ku baaqay in dagaalkaas la joojiyo, si xal waara loo gaaro.

Hoos ka dhageyso codka ganacsade Xaaji Abuukar Cumar Cadaan.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Xog: Axmed Madoobe oo kursigiisa loogu yimid iyo xubno ku guuleystay inay…

Kismayao (Caasimada Online) – Madaxweynahan maamulka Jubaland Axmed Madoobe, ayaa waxaa soo food-saaray walaac xooggan oo ku saabsan in xilkiisa uu halis ku jiro, sida ilo-wareedyo ku dhow ay u sheegeen Caasimada Online.

Kooxo mucaarad ah oo is-abaabulay ayaa ku guuleystay in Axmed Madoobe ay ka horkeenaan beelaha dega Jubbada Hoose iyo Kismaayo, oo qaarkood si cad u sheegay inay kasoo horjeedaan Madoobe, dalbadayna in xilka uu ka dego.

Mucaaradka ayaa shirar xooggan ka waday magaalooyinka Muqdisho iyo Nairobi, waxaana hogaaminaya rag Axmed Madoobe ku beel ah, oo ay ka go’an tahay in xilka laga tuuro, ama marka waqtigisia dhammaado uu ka dego. Axmed Madoobe ayaa aaminsan in xukuumadda Somalia ay maal-galiso koxodan.

Axmed Madoobe ayaa dhinaciisana iminka billaabay inuu casuumo, oo uu wada-hadla la furo odayaasha beeshiisa iyo kuwa beelaha kale, isaga oo doonaya inuu kursiga kusii fadhiyo.

Waxa uu qeybinayaa, sida ay wararka sheegayaan, lacag badan, isaga oo sidoo kale qorsheynaya inuu isbeddel ku sameeyo wasiiradiisa, si beelaha qaar uu u qanciyo

Hoggaamiyaha  Jubbaland ayaa wararku ay sheegayaan inay ka go’an tahay inuu waqtiga kororsado marka xilkiisu dhammaado, hase yeeshee taasi ayaan sahlanaan doono, maadaama xitaa beeshiisa ay ku kacsan tahay.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

 

 

Sacuudiga iyo JORDAN oo dacwad ERDOGAN ka dhan ah u gudbiyey YAHUUDDA

Qudus (Caasimada Online) – Sacuudiga, Jordan iyo maamulka Falastiiniyiinta ayaa uga digay Israel in saameynta Turkiga ee Bariga Qudus ay sii ballaaraneyso, sida uu shaaciyey waregyska Haaretz ee Israel.

Warbixinta ayaa sheegtay in saraakiil sare oo carbeed ay Israel u sheegeen in saameynta Turkiga ay kusii fideyo xaafadaha Qudus, taasi oo ay sheegeen inay qeyb ka tahay qorshe madaxweyne Erdogan uu ku doonayo inuu ku sheegto lahaanshaha Qudus.

Ilo-wareedyo Israeli ah ayaa sheegay inay ka warhayaan ballaarashada Turkiga, islamarkaana ay isha ku hayeen in ka badan sanad.

Warbixinta ayaa sheegtay in saraakiisha Jordan ay ka carroodeen jawaabta Israel ay arrintan ka bixineyso oo ah mid soo daahday, sababtuna ay tahay in Israel ay ilaalineyso heshiis ay Turkiga la galeen 2016-kii.

Maamulka Falastiiniyiinta ayaa sheegay in gargaarka Turkiga uu ka wado Qudus, oo ay ka dambeeyaan kooxo islaamiyiin ah oo ku xiran xisbiga Erdogan ee AKP, uu yahay qorshe lagu qabsanayo Qudus.

“Turkish-ka ayaa hadda isku dayaya inay guryo ka iibsadaan Qudus, si awooddooda halkaas ay u baalaarato” ayuu yiri sarkaal ka tirsan booliska Israel.

Jordan ayaa ka walaacsan in saameynta Turkiga ay meesha ka saari karto booska Jordan oo isku haysata inay ilaalo ka tahay dhulka saddexaad ee ugu barakeysan Islaamka.

Dhinaca Sacuudigana, waxay ka walaacsan yihiin in damaca Erdogan ee Qudus uu sare u qaadi karo magaca uu ku dhex leeyahay carabta iyo islaamka, taasi oo ka dhigi karta in loo aqoonsado hoggaamiyaha kaliya ee Islaamiga ah ee u babac dhigi kara Mareykanka iyo Yahuudda.

Caasimada Online
Xafiiska Qaahira
[email protected]

Xog: R/W Abiy Ahmed iyo Qalbi-Dhagax oo maanta ku kulmay Addis Ababa

Addis ababa (Caasimada Online) – Cabdikariim Muuse Qalbi Dhagax oo ahaa sarkaal ka tirsan ururka ONLF oo ay bishii August ee sannadkii hore dawladda Soomaaliya u gacan gelisay dawladda Ethiopia ayaa iminka laga sii daayey xabsi ku yaalla magaalada Addis Ababa.

Qalbi dhagax ayaa cafis ka helay Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed oo kusii daayay dalab kaga imaaday dowlada Somalia.

Cabdikariim Muuse Qalbi Dhagax oo ka mid ah Saraakiisha sar sare ee Jabhada ONLF ayaa maanta oo sabti ah fursad u helay la kulanka Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed.

Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed, ayaa Qalbi Dhagax ka wareystay xaaladiisa caafimaad, caqabadaha hadda heysta iyo sida uu u arko cafiska loo fidiyay oo dalabkiisa ka yimid dowlada Somalia.

Abiy Axmed ayaa Qalbi Dhagax ka xog wareystay haddii ay jiraan dhibaatooyin khatar ah oo loogu dhex geystay Xabsiga, waxa uuna sidoo kale ka dalbaday inuusan wax dhiba u qaadan wixii horay u gaaray maadaama uu dhacay isbedel maamul.

Warar madax-banaan ayaa sheegaya in Qalbi Dhagax uu Ra’isul wasaare Abiy Axmed ka dalbaday in lsoo xiro dhammaan kiisaska uga furan Maxkamada iyo qeybaha Sirdoonka Ethiopia oo muddo ku dhow sanad uu la xiriiraayay.

Qalbi Dhagax, waxa uu sidoo kale, Abiy Axmed ka dalbaday in lasiiyo xorriyad taam ah, maadaama uu xadidan yahay socdaalka iyo fasaxiisa, si buu yiri uu kulan ula yeesho qoysaskiisa.

Ra’isul wasaare Abiy iyo Qalbi Dhagax oo kulankooda uu ahaa mid albaabada u xiran isla markaana laga heyn faahfahino dheeri ah ayaa waxa uu daba socdaa dadaalo ay dowlada Ethiopia ku dooneyso kasbashada ONLF oo fakero khaldan ka heysta Ethiopia.

Ra’isul wasaare Abiy ayaa la xaqiijiyay in Qalbi Dhagax uu u ballanqaaday u sahlida waxyaabo badan oo ku saabsan dalabkiisa, hase yeeshee ma uusan iminka helin ballanqaad rasmi ah.

Sidoo kale, Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Ahmed ayaa tan iyo markii uu talada la wareegay bishii April la yimid siyaasad furfurnaan iyo is bedelo ka duwan sidii lagu yaqiin Ethiopia, isagoo dabacsanaan u muujisay dhinacyada ka soo horjeeday Ethiopia iyo dalal ay siyasad ahaan isu hayeen.

Ma cadda go’aanka uu Ra’isul wasaare Abiy ka qaadan doona dalabka Sarkaalka ONLF Qalbi Dhagax.

Caasimada Online
Xafiiska Addis ababa
[email protected]