Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo xalay casho sharaf ku maamuusay Culumadii ka qayb-gashay shirweynaha Culimada Soomaaliyeed ee kusoo gaba-gaboobay magaalada Muqdisho ayaa waxa uu halkaasi ka sheegay in guusha laga gaaray dagaalka socda ay gaareen Soomaali oo kaliya.

“Waxa ugu muhiimsan ee guusha dhadhanka la sii-leedahay Soomaali kaligeed ayaa gaartay, dadka saaxiibada ah ee Afrika iyo Caalamka ka socda ee inoo yimid wax badan ayay soo dadaaleen laakiin howshaan anaga u xayd-xaydaney oo mushtamicii oo dhan ayaa u istaagay, inta dhiman Insha-Allah waxay ku imaan doonta intaas oo lasii xoojiyo oo la isku duubnaado,” ayuu yiri.

Madaxweynaha ayaa ka dhawaajiyay in markii hore ee dagaalka Shabaab ay bilaabayeen aysan ku qanacsaneyn bulshada Soomaaliyeed qaarkood iyo beesha caalamka, oo iyagu markii dambe ku qancay in la iska dhicin karo kooxdan.

“Waa tabar yarnahay oo dowladd yab-yab ah oo tallaabo barad ah waaye laakiin tabar yaraantu ma ahan waxa maadiga ah ee waa qalbiga, haddaadan Caqiidada iyo Caqliga ka tabar-yareyn qof ka xoogan adduunka majiro. Laakiin marka qalbiga daciif ka noqoto markaas ayaa daciif tahay sikasta oo qalab waaweyn iyo xoola badan u leedahay daciif ayaa tahay.”

Sidoo kale waxa uu si weyn ugu bogaadiyay culimada Soomaaliyeed sida midnimada leh ee ay umadda Soomaaliyeed ugu soo bandhigeen dhibaatada ay Al-Shsbaab ku hayaan dadka.

Culimada ayuu ka codsaday inay meesha ka saarto kala qeybsanaanta ka dhex jirta bulshada Soomaaliyeed, islamarkaana ay ka shaqeeyaan midnimada iyo isdhex-galkooda si mid loo noqdo.

“Waa kala miiranay asalkii inta ay dowladnimo bilaaban ee isticmaarka iman sida u nooleyn ayaa u noqonay, in aan kasoo noqon ayaa u baahanahay. Wanaag ma helayno illaa aan isdhex-galno oo dib isku dhex-galno oo Soomaali, Muslimiin noqon inta kala qoqobanahay rejo lagama qabo in aan yeelaano dowlad xoog leh oo macno leh adduunkana u dhiganta in aan yeelano rejadeeda aad ayay u yar tahay.”

Xasan Sheekh Maxamuud oo tallada dalka dib ugu soo laabtay 15-kii May ee 2022 ayaa wuxuu ku dhiiraday ku dhawaaqista dagaal ka dhanka ah Al-Shabaab oo tan iyo markii uu billowday laga gaaray guulo waaweyn, wuxuuna dadaal badan ku bixinaya dhismaha hay’ad culimo oo marjac u noqota dowladnimada iyo midnimada umadda Soomaaliyeed.

Nairobi (Caasimada Online) – Hoggaamiyaha mucaaradka Kenya Raila Odinga ayaa dhawaan meel fagaara ah tageerayaashiisa ugu sheegay in uusan aqoonsanayn madaxwaynaha tallada haya ee William Ruto iyo dowladdiisa.

Kenya oo ah dal ay ku nool yihiin Soomaali badan ayaa qaar kamid ah waxay walaac ka mujiyeen hadalka Odinga, iyagoo ka cabsi qaba in hadalkiisu uu rabshado Kenya ka dhaliyo oo ay dhacaan qalalaase siyaasadeed.

Qaar kamid ah Soomaalida ku nool magaalada Nairobi oo la hadlay VOA ayaa sheegay in xilligaan aan lagu jirin waqti olole doorasho, balse ay tahay mid laga sugayo dowladda cusub in ay la timaado isbedel wax ku ool ah.

“Waxaa u arkaan hadalka kasoo yeeray Raila Odinga waa kasoo horjeeda sababta oo ah xiligaan laguma jiro olole doorasho, Odinga xiligiisa waa dhamaadeen in hadda fawdo iyo khal-khal amni dalka galiyo waxa kasoo horjeeda, waxaana ugu baaqi lahaa in ay dhibaatada wadanka ka daayan,” ayuu yiri wiil kamid ah dhalinyarada ku nool Nairobi oo la hadlay VOA.

“Xukun maxkamadeed in uu kasoo daba hadlo Raila Odinga ma ahayn, in uu sidaas u hadlo ceeb ayay ku tahay sharafkiisa, dadka Soomaali-Kenyanka ku nool Islii dan nooguma jirto qalalaasaha iyo dhibtaas.”

Kadib markii ay soo idlaatay doorashooyinkii guud ee dalka Kenya ka dhacay sanadkii hore, Rail Odinga ayaa qaadacay natiijadii guddiga madax-banaan ee doorashooyinka ugu dhawaaqeen Ruto in uu yahay madaxweynaha guuleystay.

Laakiin maxkamadda sare ee Kenya oo muddo laba toddobaad darseysay dacwada ay mucaaridka u gudbiyeen ayaa 5-tii bishii 9-aad waxay ku raacday guddiga doorashada natiijadii uu hore ugu dhawaaqay ee shahaadada guusha ku siiyeen madaxweynaha haatan talada haya ee William Ruto.

Odinga ayaa xiligaas sheegay in uu aqbalayo go’aanka maxkamadda, balse uusan ku raacsaneyn go’aanka ay gaartay. Raila ayaa waxa uu sheegay in isku soo baxyo kale uu qaban doono maalmaha soo aadan.

Raila oo ah nin saameyntiisa leh, haystana taageerayaal daacad u ah ayaa sii xoojineysa walaaca ay qabaan Soomaalida ku nool dalka Kenya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa ka hadashay howl-gal ay ciidamada howl-galada gaarka ah ee Mareykanka ku dilay hoggaamiye sare oo ka tirsanaa kooxda Daacish ee Soomaaliya, kaasi oo lagu magacaabi jiray Bilal al-Sudani.

Al-Sudani ayaa waxaa lala dilay 10 argagixiso oo kale kadib howl-gal ka dhacay waqooyiga Soomaaliya, sida lagu sheegay war kasoo baxay dowladda Mareykanka.

La-taliyaha Amniga Qaranka madaxweynaha Soomaaliya Xuseen Macallin Maxamuud Sheekh Cali oo la hadlay VOA ayaa si weyn usoo dhaweeyay dilka al-Sudani, basle wuxuu hoos u dhigay khatar uu Mareykanka ka muujiyay kooxda Daacish.

“Faahfaahin badan lagama hayo, ka dowladda Soomaaliyeed waa arrin aan aad usoo dhaweynayno in kooxaha argagixisada hoggaankooda madaxa laga guro intii dhalinyarada iyagu dabka ku shidayaan ee noqon lahaayeen kuwa dhimanaya,” ayuu yiri.

“Dabcan, Daacish saameyn ahaan Soomaaliya kuma awood badna laakiin waa koox marwalba khatarteedu soo weynan kartay, isaga qof madaxdooda kamid ah ayuu ahaa laakiin tabar weyn oo ku ogeyn Daacish oo hadda Soomaaliya khatar ah oo laga dareemayay majirin.”

Howl-galkan oo dhacay Arbacadii ayaa lagu beegsaday Bilal al-Sudani, oo u dhashay dalka Sudan islamarkaana kooxda u qaabilsanaa dhanka maaliyadda, islamarkaana ku dhuumanayey meel buuraley ah.

“Tallaabadan waxa ay Maraykanka iyo saaxiibadiisa ka dhigeysaa kuwo amaman ah, waxayna ka tarjumaysaa sida ay uga go’an tahay inaan Mareykanka ka ilaalinno khatarta argagixisada gudaha iyo dibadda,” waxaa sidaas yiri xoghayaha difaaca Mareykanka Lloyd Austin oo bayaan soo saaray.

Al-Sudani ayaa markii hore lagu daray liiska argagixisada ee Waaxda Maaliyadda 2012-kii doorkii uu ku lahaa Al-Shabaab darteed.

Wuxuu ka caawiyay dagaalyahannada ajnabiga ah inay u safraan xero tababar oo Al-Shabaab ay leedahay, wuxuuna fududeeyay maalgelinta xagjiriinta rabshadaha ka wada Soomaaliya, sida uu sheegay sarkaal sare oo ka tirsan maamulka madaxweyne Biden.

Saraakiisha Mareykanka ayaa faah-faahin kooban un ka bixiyay sida uu howlgalka u dhacay iyo xaaladihii ku xeernaa dilka Al-Sudani.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xamza Cabdi Barre ayaa markii u horeysay ka hadlay caqabadaha ay dowladda ka wajaheyso qabiilka, isaga oo ka dalbaday culimada Soomaaliyeed inay kala shaqeeyaan kor uqaadista wacyiga dowladeed ee bulshada.

Xamza ayaa sheegay in qabiilka uu hortaagan yahay qiimihii uu waddanka yeelan lahaa, islamarkaana uu dhibaato ku hayo maadama mararka badan qabiil ahaan lagu difaaco dadka ay tahay in umadda laga qabto.

“Qabiilku waa muhiim laakiin dhibaato ayuu ku hayaa dalka, oo tuuga lama cayrin karo saf ayaa lasoo galaya odeygii, sheekhii, xildhibaankii iyo wasiirkii wey difaacayaan tuuga xataa hadduu Shabaab yahay,” ayuu yiri.

“Waad ogtihiin waxa ka socda meelahaas la qabtay, anaga dirsanay oo Shabaabka noogu dhex jir oo dadka nooga soo qabqabo ayaa dhahnay, haddana iyagii ayuu laynayaa oo waa isqarxinayaa. In aan isku dhex wadno ayaa rabnaa, tab aan iskugu wadno in aan helno waaye maadama halkan ay yihiin dadkii wax tarbiyadeeynayay.”

Ra’iisul Wasaaraha ayaa sidoo kale waxa uu tilmaamay in loo baahan yahay in qabiilka uusan meeshiisa soo dhaafin oo halkiisa-na lagu hayo, ayada oo dadka la jeclaysiinayo dowladda iyo dalka.

“Waa in dowladnimada iyo dalka la jeclaysiiyo dadka oo tarbiyada ay gasho oo masaajidka ay gasho waaye. Waxaa u baahanahay in arrimahaan culimadeena ay dib u eegto.”

Xukuumadda uu hogaamiyo ra’iisul wasaare Xamza Cabdi Barre oo raaceysa siyaasadda madaxweyne Xasan Sheekh ayaa dadaal badan ugu jirta dib u qaabeynta dowladda iyo sidii dalkaan looga ciribtiri lahaa kooxda Shabaab.

Si kastaba, hadalkaan ayaa imanaya, xilli ay dowladda wado qorshe lagu rabo in dalka uu yeesho Gole Sare oo marjac noqda, kaasi oo ay ku mideysan yihiin Culimada Soomaaliyeed oo maalmihii lasoo dhaafay shirweyne ku yeeshay magaalada Muqdisho.

Muqdisho (Caasimada Online) – Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed ee ka socday Muqdisho oo lasoo geba-gebeeyey ayaa waxa dalab degdeg ah loogu diray dowladda uu hogaamiyo madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.

Culimada oo shalay qoraal dheer kasoo saaray shirkooda ayaa waxay dowladda federaalka Soomaaliya ka dalbadeen inay si degdeg ah u dhameystirto diyaarinta hanaankii iyo sharcigii lagu dhisi lahaa Golaha ee culimada Soomaaliyeed.

Golahan ayay culimada ku sheegeen in uu noqonayo “weelkii lagu ilaalin lahaa Diinta” islamarkaana wuxuu kamid noqonaya goleyaasha dowladda, kaasi oo u madax-banaan gudashada waajibaadka iyo howlaha loo igmado.

“Dhismaha Golaha Sare ee Culimada Soomaaliyeed iyada oo laga dhigayo hay’ad ka mid ah hay’adaha dawlada oo leh xeer la marsiinayo habraacyada dastuuriga oo ku saleysan la tashiyada qayb ka kala yimid culimada Soomaaliyeed,” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay culimada.

“Shirweynaha wuxuu isku waafaqay in ku dhaqanka Shareecada Islaamka gaar ahaan fiqiga uu gundhig u noqonayo mad-habka Shaaficiga kaas oo culimadu isku raacsan yihiin in uu taariikh fog ku leeyahay gayiga Soomaaliyeed iyada oo madaahibta kale ee Sunniga ah laga faa’ideysan karo marka ay baahi timaado.”

Madaxweyne Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo asagu lahaa soo jeedinta shirweynaha culimada Sooamaaliyeed, ayaa waxa uu dadaal badan ku bixinayay tan iyo markii la doortay dhismaha gole sare oo Islaami ah, taasi oo xiligaan si dhab ah loo dhaqaajinayo.

Xasan ayaa qaba in Al-Shabaab aan looga adkaan karin militari ahaan oo kaliya balse ay qasab tahay in dhanka fikirka lagala dagaalamo, waxaana hadda muuqata in Shabaab ay furimo kale ku furmeen.

Muqdisho (Caasimada Online) – Safiirka Mareykanka u fadhiya Muqdisho, Danjire Larry André ayaa la kulmay qoyska taliye ku-xigeenkii Ciidanka Kumaandooska Danab, Gaashaanle Xasan Maxamed Cismaan (Xasan Tuure), kaas oo Jimcihii lagu dilay weerar ay maleeshiyada Al-Shabaab ka gaysteen Degmada Galcad ee Gobolka Galgaduud.

Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya, Daa’uud Aweys Jaamac ayaa sheegay in weerarkaasi ay dhanka dowladda kaga geeriyoodeen toddoba askari, oo uu ku jiro taliye ku-xigeenkii kKumaandooska Danab.

Safiirka Mareykanka ayaa aabaha dhalay sarkaalkaasi ku qaabilay Xarunta Safaaradda ee magaalada Muqdisho, isagoona xubnaha qoyska uga tacsiyeeyay geerida ku timid.

Safiirka ayaa qoyska u sheegay, sida ay ugu hanweynaayeen hoggaamintiisa, si bulshooyin badan uga xoroobaan ayuu qoraal ku sheegay dulmiga maleeshiyada Al Shabaab.

Danjire André ayaa sheegay inay tani sii xoojin doonto go’aanka Mareykanku uu ku taageero Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed.

Xoogaga Danab oo ka tirsan Ciidanka Xoogga Dalka ayaa waxaa tababara Mareykanka, iyaga oo saldhigooda ugu weyn ku leh Garoonka Ballidoogle ee Gobolka Shabellaha Hoose.

Danab waa ciidan lugta oo tababar gaar ahi qaba, waxayna fuliyaan hawlgalada qorsheysan ee ka dhanka ah Al-Shabaab, waana ciidanka la hawlgala Ciidamada Mareykanka ee Villa Somalia ka taageera weerarada dhinaca cirka ee lagu bartilmaameedsado madaxda iyo maleeshiyada Shabaabka.

Wasaaradda Gaashaandhigga Mareykanka iyo Taliska Ciidamada Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa Shabaabka u arka halista ugu weyn ee maanta ka jirta qaaradda.
 

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya, Mudane Xamza Cabdi Barre ayaa xafiiskiisa ku qaabilay Safiirka Boqortooyada Sacuudi Carabiya ee Soomaaliya, Mudane Axmed Bin Maxamed Saalax Al-Muwallad,.

Ra’iisul Wasaaraha iyo Safiirka ayaa ka wada-hadlay xoojinta xiriirka iyo iskaashiga u dhaxeeya labada dal ee walaalaha ee Soomaaliya iyo Sacuudi Carabiya, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.

Ra’iisul Wasaare Xamza Cabdi Barre ayaa ka mahad-celiyay doorka Boqortooyada ee arrimaha la xiriira horumarinta iyo gargaarka bini’aadanimo.

Safiirka Boqortooyada Sacuudi Carabiya ee Soomaaliya ayaa isaguna dhankiisa ra’iisul wasaaraha uga mahad-celiyay qaabilaadda iyo soo dhaweynta loo sameeyay.

Danjire Al-Muwallad oo dowladda Sacuudiga ay soo magacowday sanadkii hore ayaa waxa uu ka shaqeyn doonaa xoojinta xiriirka haatan ka dhexeeya labada dal ee Soomaaliya iyo Sacuudiga oo leh iskaashi dhinacyo kala duwan leh.

Sacuudiga ayaa ka mid ah dalalka sida dhow u taageero dowladda federaalka ah, waxaana Soomaaliya uu ka fuliyaa mashaariicyo waxtar u leh bulshada Soomaaliyeed.

Muqdisho (Caasimada Online) – Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed ayaa lasoo geba-gebeeyey, ayada oo laga soo saaray go’aano ay ugu weyn tahay in dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab ay culimada ku qeexeen “Jihaad”, islamarkaana qofkii ku dhintaa uu yahay “Shahiid”. Hoos ka aqriso war-murtiyeedka kasoo baxay shirka culimada.

WARMURTIYEEDKA SHIRWEYNAHA CULIMADA SOOMAALIYEED 

Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed ee ka socday Magaalada Muqdisho 23 – 26 Jannaayo 2023 ayaa waxaa si rasmi ah u furay 23 Jannaayo 2023 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Dr. Xasan Sheekh Maxamuud isaga oo shirka ka jeediyay khudbad faahfaahsan oo uu kaga hadlay arrimaha diinta iyo Dawladda iyo dagaalka ay dowladiisu oo shacabka garabsaneysa ay kula jirto Khawaarijta Alshabaab isaga oo hoosta ka xariiqay sidii diinteenna suubBan looga ilaalin lahaa xadgudubyada ku dhisan aragtiyo gurracan iyo fasiraado aan meelna kasoo gelin diinta Islaamka. 

Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed waxaa taabbagelisay Wasaaradda Arrimaha Diinta iyo Awqaafta ee X.F.S. oo fulinaysay ballanqaadka siyaasadeed iyo aragtida Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ee ku aaddan ciribtirka fikirka Khawaarijta ee kooxaha Argagixisada isaga oo uu madaxweynuhu ka dalbaday Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed oo mideysan in ay caddeeyaan waxa diinta Islaamku ka qabto Khawaarijta iyo fikirkooda huwan magaca diinta Islaamka. 

Shirka waxaa ka soo qeybgalay Culimada Soomaaliyeed oo ka kala timid daafaha dunida, caasimadda Muqdisho, iyo gobollada Dalka iyaga oo si mas’uuliyada ku dheehan tahay uga soo jawaabay casumaad rasmi ah ee ay u dirtay Wasaarada Awqaafta iyo Arrimaha Diinta ee X.F.S. 

Shirweynaha culimada waxa u ku saabsanaa ujeedooyin waaweyn: 

1. In kooxaha khawaarijta oo ay ugu horreeyaan Khawaarijta Alshabaab iyo Daacish aysan lahayn wax sharciyad diineed ah iyada oo la burinayo fasiraadaha gurracan ee aan salka laheyn diinteena Islaamka;
   
2. Sharciyad-siinta Dawladda Federaalka ah ee Soomaaliya iyo shacabkeeda dagaalka jihaadka ah ee ay kula jirto Khawaarijta Alshabaab iyo Daacish kuwaas cadow ku ah diinta, dalka iyo dadka Soomaaliyeed.
   
3. Cadeynta in Dawladda Federaalka Soomaaliya ay mas’uul ka tahay guud ahaan ilaalinta iyo daryeelka diinta Islaamka;
   
4. Dhismaha Golaha Sare ee Culimada Soomaaliyeed iyada oo laga dhigayo hay’ad ka mid ah hay’adaha dawlada oo leh xeer la marsiinayo habraacyada dastuuriga oo ku saleysan la tashiyada qayb ka kala yimid culimada Soomaaliyeed :
   

Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed waxa uu soo gebogebooyey maanta oo ay taariikhdu tahay 26 Jannaayo 2023 iyaga oo soo saaray qoddobada hoos ku qoran: 

Mahadnaq iyo Duco 

1. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu uga mahadcelinayaa Wasaaradda Diinta iyo Awqaafta ee xukuumada DAN QARAN oo fulineysa ballanqaadkii siyaasadeed ee Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Dr. Xasan Sheekh Maxamuud, abaabulka iyo taabbagelinta shirkan qiimaha badan oo martigeliyay qeybaha kala duwan ee Culimada Soomaaliyeed oo kala yimid daafaha dunida, Caasimadda Muqdisho, iyo dhammaan gobollada Dalka.
   
2. Shirweynaha wuxuu si gaar ah ugu duceeyay culimadii la laayay 23 Jannaayo 1975 isaga oo aad uga xun in Dawladdii xilligaas joogtay ay ku dhiirratay tallaabo abuurtay kalsooni-darro iyo kala shaki soo kala dhexgalay Dawladda iyo Culimada. Shirku isaga oo xusaya shuhadadaasi wuxuu qabsan doonaa shir sannadeedka Culimada Soomaaliyeed maalinta 23 Jannaayo ee sannad kasta. 

Cambaareyn 

1. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed waxa uu erayada ugu adag ku cambaareynaa falkii foosha xumaa ee uu nin xagjir ah ku gubay 21kii Jannayo 2023 meel fagaaro ah ee magaalada Stockholm ee dalka Swedan Kitaabka Qur’aanka Kariim ah iyada oo booliska dalkaasi goobjoog yihiin. 

Bogaadin 

1. Shirweynaha wuxuu ku bogaadinayaa Madaxweynaha J.F.S. Dr. Xasan Sheekh Maxamuud in uu noqday madaxweynihii ugu horreeyay ee la yimaada aragti bisil oo dib u heshiisiinaya Dawladda, Diinta iyo Culimada isaga oo ka tacsiyeeyay dhacdadii xanuunka badneyd ee lagu laalay culimada 23 Jannaayo 1975.
   
2. Shirweynaha wuxuu ku dhawaaqayaa in uu gebi ahaanba uu meesha ka baxay shakigii iyo kalsooni-darradii kala dhex taallay Dawladda, Diinta iyo Culimada shirkaan ka hor.
   
3. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu ku bogaadinayaa Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya dadaalka uu geliyay la dagaallanka Khawaarijta (Alshabaab iyo Daacish) wuxuuna ku adkeynayaa Dawladda in ay awooddeeda isu geyso ciribtirka fikirka xagjirka ah iyo horumarinta mabaadii’da diinteenna suuban ee ku aaddan ilaalinta xasiloonnida, is- aqbalaadda iyo wada-nolaanshaha iyada oo la kala aragti duwan yahay.
   

Go’aannada Shirweynaha: 

Shirweynaha wuxuu isku raacay ujeeddooyinkii shirka ka dib markii uu yeeshay doodo iyo aragti wadaag mirodhalay oo dib loogu milicsaday axkaamta iyo mabaadii’da diinta Islaamka iyo ujeeddooyinkeeda waaweyn, qoddobada soo socda; 

1. Shirweynaha ayaa isla qaatay in Culimada Soomaaliyeed ay si walaaltinimo & isku duubni ah ugu adeegi doonaan diinta & Ummadda, arrimaha la isku khilaafsan yahayna loo xallinayo si cilmi & caddaalad ah.

2. Shirweynaha wuxuu isku raacay in Alshabaab, Daacish, Shiicada iyo kooxaha la midka ah ay yihiin kooxo habawsan oo ah cadowga diinta Islaamka iyo Ummadda Soomaaliyeed.

3. Shirweynaha wuxuu isku raacay in aysan bannaaneyn in la faafiyo afkaartooda gurracan ee kooxaha kor ku xusan waana xaaraan in lagu taageero xoog, xoolo ama xog ama cod midna.

4. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu cod mideysan ugu sheegayaa Ummadda Soomaaliyeed in Kooxda Alshabaab iyo Daacish ay yihiin dembiileyaal Khawaarij ah oo qofkii ka dhintaa uu dhiiggiisu qiimo laheyn (hadur yahay) waxaana waajib nagu wada ah in aan la dagaallanno; qofkii la dagaallama ama ku dhinta dagaalka lagu jiro Khawaarijta waa shahiid loo rajeynayo in uu soo galo dadkii uu Rasuulkeenna, naxariis iyo nabadgelyo dushiisa ha ahaatee, uu ku sheegay in ay Janno u sugnaatay:

ُطوبى ِل َم ْن قَتَلَھم وقَتَلوه

5. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu isku raacay in la macaamilka kooxaha Khawaarijta ah, nooc kasta uu yahayba sida xoolo-siinta, garsoor u doonasho iyo in la qariyo qof iyaga ka mid ah, uu xaaraan yahay kana soo horjeedo dhaqanka suuban ee diinteennu na fartay:

6. Shirweynaha wuxuu ku isku raacay in qofkii la wadaaga Dawladda xogta Khawaarijta uu ajar uga helayo Alle agtiisa maadaama uu ka qeybqaatay badbaadinta shacabka Soomaaliyeed.

7. Shirweynaha wuxuu u caddeynayaa Ummadda Soomaaliyeed in dagaalka lagula jiro Khawaarijta uu yahay jihaad lagu difaacayo maqaasidda waaweyn ee Shareecada Islaamka: badbaadinta diinta, nafta, hantida, caqliga, iyo sharafka qofka aadanaha ah.

8. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed, isaga oo ka ambaqaadaya in diintu ay tahay arrin si isku mid ah u taabanaya muwaadiniinta Soomaaliyeed, wuxuu caddeynayaa in Culimada Soomaaliyeed oo isku duuban ay Dawladda ku garab taagan yihiin dadaalka ay ku horumarinayso hannaan lagu ilaalinayo diinta Islaamka isla markaasna waxaan isku raacnay in Dawladda Federaalka Soomaaliya ay mas’uul ka tahay ilaalinta diinta. 

9. Shirweynaha wuxuu isku raacay in Dawladda Federaalka Soomaaliya ay billowdo iyada oo si degdeg ah u dhammeystireysa diyaarinta hannaankii iyo sharcigii lagu dhisi lahaa Golaha Sare ee Culimada Soomaaliyeed oo noqonaya weelkii lagu ilaalin lahaa diinta isla markaasna ka mid noqonaya Goleyaasha Dawladda una madaxbannaan gudashada waajibaadka iyo hawlaha loo igmaday.

10. Shirweynaha wuxuu ku dhawaaqay in Ummadda Soomaaliyeed ay tahay shacab sunni ah marka laga reebo kooxaha khawaarijta ah iyo kuwa la midka ah (Alshabaab, Daacish, Shiico, iyo kuwa Ummadda si guud u gaaleysiiya) kuwaas oo aan la oggoleyn in fikirkooda lagu faafiyo gayiga Soomaaliyeed.

11. Shirweynaha wuxuu isku waafaqay in ku dhaqanka Shareecada Islaamka gaar ahaan fiqiga uu gundhig u noqonaya mad-habka Shaaficiga kaas oo Culimadu isku raacsan yihiin in uu taariikh fog ku leeyahay gayiga Soomaaliyeed iyada oo madaahibta kale ee Sunniga ah laga faa’ideysan karo marka ay baahi timaado. 

12. Shirweynaha, isaga oo ka duulaya in Ummadda Soomaaliyeed ay af, dhaqan, diinba ka mideysan yihiin, ayuu xoojinayaa in Islaamka ay Ummadda Soomaaliyeed ku dhaqanto uu mid yahay iyada oo magacyada kala duwan yahay ee Culimadu isku aqoonsadaan ay yihiin sida magacyada uu waalidku ula baxo ilmihiisa isla markaasna wixii lagu kala aragti duwan yahay la isku ixtiraamayo loogana doodi karo si cilmiyeysan oo aan midnimada waxba u dhibeynin. 

13. Shirweynaha, isaga oo dareensan in dawlad-dhiska Dalka uu ragaadiyay khilaaf siyaasadeed, ayuu Madaxweynaha Soomaaliyeed Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ku adkeynayaa in uu xil gaar iska saaro dhammeystirka Dastuurka KMG ah oo dib-u-eegistiisu ay qaadatay muddo aad u dheer maadaama xasiloonnida siyaasadeedee Dalka ay ku xiran tahay dastuur dhammeystiran. 

14. Shirweynaha wuxuu isku raacay in Culimada Soomaaliyeed ay sannad kasta yeeshaan shir sannadeed looga arrinsanayo arrimaha diinta ee Dalka. 

Baaqa Dawladda 

1. Shirweynaha, isaga oo xeerinaya baahida loo qabo dardargelinta arrimaha diinta iyo awqaafta, wuxuu ugu baaqayaa Dawladda Federaalka Soomaaliya in ay kordhiso miisaaniyadda arrimaha diinta iyo awqaafta si loo taabbageliyo arrimaha hortebinta u leh dhowrista iyo daryeelka Diinta Islaamka.

2. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa Dawladda Federaalka Soomaaliya in ay kusoo kordhiso Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed kulliyad u gaar ah barashada culuumta Shareecada Islaamka si loo xaqiijiyo cilmibaarisyo la jaanqaadi kara dowladnimada casriga ah.

3. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa Dawladda in dib-u-eegis lagu sameeyo manhajka waxbarashada Dalka iyada oo lagu kordhiyo qeybo lagu xoojinaya fahamka dawladnimada lagana saarayo fahamka iyo fasiraadda qalloocan.

4. Shirweynaha wuxuu kula dardaamayaa Dawladda iyo Shacabka Soomaaliyeed in ay isku kaashadaan wanaagga iyo faafinta dhaqanka suuban ee Diinta Islaamka.

5. Shirweynaha wuxuu kula dardarmaayaa dowlada in ay hagaajiso garsoorka Dalka iyada oo xoojineysa la dagaallanka anshax xumada, maandooriyaha iyo dembiyada lidka ku ah haweenka iyo carruurta.

6. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa Dawladda in warfaafinta Dawladda ay kaalin mug leh laga siiyo barnaamijyada ay Culimadu ugu gudbinayaan shacabka fahamka toosasn ee diinta iyo ku dhaqanka suuban ee Diinta Islaamka.

7. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa Dawladda in ay dib u soo nooleyso afka Carabiga oo ah luqadda labaad ee Dalka iyada oo xoojineysa kaalinteeda waxbarashada Dalka iyo isticmaalka rasmiga ah ee xafiisyada Dawladda.

8. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa Dawladda in ay u dhaqaaqdo diyaarinta hannaankii lagu dhisi lahaa Hay’adda Awqaafta iyo Hay’adda Zakada Soomaaliyeed kuwaas oo fududeynaya in dib loo soo nooleeyo nidaamkii ay bushada muslimka isku caawin jirtay laguna hirgelin jiray mashaariic badan oo horumarineed.

Baaqa Siyaasiyiinta 

1. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa siyaasiyiinta in la wada ilaaliyo xalisoonnida Dalka iyo midnimada iyada meel looga soo wada jeesanayo laguna gacansiinayo Dawladda dagaalka ay kula jirto kooxaha Khawaarijta ah.
2. Shirweynaha wuxuu ugu baaqayaa siyaasi kasta oo Ummadda xil u haya ama doonaya in uu xil u qabto in uu Alle uga baqo xilkaasi isaga oo shacabka ugu adeegaya si daacad ah oo Alle ka cabsi ku dheehan yahay. 

Baaqa Ciidamada Qalabka Sida 

1. Shirweynaha wuxuu ku boorrinayaa Ciidamada Qalabka Sida in ay sii labalaabaan dadaalkooda ku aaddan dagaalka jihaadka ah ee Ummadda lagu badbaadinayo iyaga oo aaminsan in ay yihiin kuwa ku taagan wadda xaqa ah oo haddii ay ku dhintaan ay noqonayaan shahiid dadkiisa iyo diintiisa awgeed u waayey naftiisa.
   
2. Shirweynaha wuxuu ku boorrinayaa Ciidamada Qalabka Sida in ay salaadda iyo Alle ku xirnaanta u kaashadaan dagaalka xaqa ah ee ay kula jiraan kooxaha Khawaarijta ah iyaga oo salaadda iyo cibaadada kale ku ilaalinaya waqtiga uu Alle waajibiyay.
   
3. Shirweynaha wuxuu xusiisinayaa Ciidamada Qalabka Sida in ay u dhaarteen ilaalinta nafta iyo maalka shacabka Soomaaliyeed waxaana waajib ku ah in ay waajibaadkooda gutaan iyaga oo u turaya dadka shacabka ah isla markaasna ilaalinaya xuquuqda iyo karaamada ay leeyihiin.
   

Baaqa Ganacsatada Soomaaliyeed 

1. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu ugu baaqayaa ganacsatada Soomaaliyeed in ay Dawladda ku gacansiiyaan gudashada waajibaadkeeda Qaranka iyaga oo gudanaya waajibaadka ay Dawladdu ka rabto kuna kaalmeeyaan dhaqaale marka ay uga soo baahato. 

Baaqa Shacabka 

1. Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu ku boorrinayaa Ummadda Soomaaliyeed in ay ka fogaadaan dhammaan dhaqamada xun sida anshax xumada, maandooriyaasha, qabyaaladda, takoorka, isxaqiraada, haybsooca iyo colaadaha beeleysan IWM.

2. Shirweynaha wuxuu ku boorrinayaa Shacabka Soomaaliyeed in ay meel uga soo wada jeestaan la dagaallanka kooxaha Khawaarijta ah iyaga oo ku gacansiinaya Dawladdooda sidii Dalka oo dhan looga xoreyn lahaa kooxaha Khawaarijta ah.

3. Shirweynaha wuxuu ku waaninayaa muwaadiniinta ay ugu horreeyaan dhallinyarada iyo siyaasiyiinta shacab ah ee isticmaala Baraha Bulshada gaar ahaan Facebook, TikTok iyo kuwa la mid ah in ay ilaaliyaan anshaxa guud ee Islaamka kana fogaadaan aflagaadda, cayda, been-abuurka, sumcad-dilka, baahinta sawirada iyo muuqaallada qaawan ama la been-abuuray iyo waxyaabaha kale ee aysan oggoleyn diinta Islaamka iyaga oo ku raadinaya soo- jiidashada dadka, baad lacag looga doonayo siyaasiyiinta ama ganacsatada, ama shakhsiyaad kale oo magac leh.

Gebogebo 

Shirweynaha Culimada Soomaaliyeed wuxuu ku baaqayaa in dhammaan Alle loo wada noqdo Dalkana Alle loo baryo. Hala badiyo baryada Ilaahay hana lagu wada dadaalo in uu Alle nooga dhigo Dalka mid xasilloon oo barwaaqo ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Samantha Power oo ah maamulaha hay’adda USAID ee Mareykanka oo soo gaartay gudaha magaalada Muqdisho ayaa Talaadadii la kulantay madaxweynaha Somalia Xasan Sheekh Maxamuud ayadoo ku dhawaaqday taageero horleh.

Labada dhinac ayaa ka wada-hadlay xaaladda bani’aadannimo ee dalka, horumarinta la-qabsiga cimilada iyo taageeridda dadaalka aan caadiga aheyn ee dowladda federaalka ay ugu jirto in la yareeyo saameynta xun ee Al-Shabaab ay ku leedahay Soomaaliya.

Ugu horreyn Samantha Power ayaa ka tacsiyeysay dadkii ku dhintay weeraradii ay dalka dhowaan fulisay kooxda Al-Shabaab, waxayna ballan-qaaday inay garab istaagto dadka Soomaaliyeed xilliga ay u baahan yihiin.

Dhankiisa Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa uga mahadceliyey Mareykanka bixinta saddex meelood laba meel oo ka mid ah dhammaan deeqda dhaqaalaha ku baxaya wax ka qabashada abaaraha, taasi oo dhan ku dhawaad 1.3 bilyan oo dollar, tan iyo bilowgii sanad maaliyadeedka 2022.

Sidoo kale waxa ay isla garteen in dib loo abaabulo taageero caalami ah oo dheeri ah si loo maalgeliyo gurmadka abaaraha Soomaaliya oo wajahaysa suurta-galnimada xilli roobaadkii lixaad oo guuldarreysta.

Kulankan ayaa waxaa sidoo kale lagu soo hadal qaaday sidii loo heli lahaa habab kale oo casri ah oo waara oo wax looga qabto, isla-markaana loola qabsado isbeddelka cimiladu ku yeelanayaan sugnaanta cunnada ee Soomaaliya.

Waxaa kale oo ay isku raaceen in la isku duwo dadaallada lagu dhiiri-gelinayo maalgashi ballaaran oo lagu sameeyo barnaamijyada la qabsiga cimillada iyo u adkaysiga Soomaaliya.

Ugu dambeyn maamulaha hay’adda USAID Samantha Power ayaa ku dhowaaqday 5 milyan oo dollar oo USAID ay gacan uga gaysaneyso gaarsiinta adeegyada degdegga ah ee ay u baahan yihiin bulshooyinka u istaagay kacdoonka ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab.

Si kastaba, Mareykanka ayaa kamid ah dowladaha sida u dhow u taageero Soomaaliya, wuxuuna sidoo kale ka qayb-qaataa dagaalka Al-Shabaab, isagoo ku duqeeya gobollada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Maxkamadda Ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliya ayaa maanta go’aan kasoo saartay kiis la yaableh oo ka dhashay muuqaal Prank ahaa oo ay sameeyeen koox Tik-Tok-ley ah oo ku sugan magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka.

Maxkamadda ayaa waxaa la soo taagay 4 nin oo dhalinyaro ah, kuwaas oo baraha bulshada ku faafiyay muuqaal jiliin ah oo ay lacag madax furasho ah uga dalbanayaan hooyo Soomaaliyeed.

Sheekada jiliinka ah ayaa waxaa hormuud u ahaa wiil lagu magacaabo Zakariye Maxamuud Warsame oo dhaqan celin ahaan looga keenay dalka Sweden, isaga iyo saxaaxibadiisa ayaa iska soo duubay muuqaal ay ku jilayaan inuu afduuban yahay Zakariye, waxaana muuqaalka ka soo muuqday labada wiil oo hubeysan, isla-markaana garaacaya Zakariye oo hooyadiisa farriin u diraya, kana codsanaya inay bad-baadiso oo ay lacag u soo dirto.

Ujeedka ay arrintaan u sameeyeen dhalinyarada ayaa ahaa in Zakariye uu hooyadiis ka qaato lacag uu ku iibsado Tikid, si uu ugu laabto waddanka laga keenay ee Sweden.

“Aniga dalka dhaqan celin ayaa la’ii keenay waalidkey ayaana ii keensaday, iyaga ayaana diinta i baraayey dalka dibaddiisaa ku dhashay, kuna soo barbaaray ,” ayuu yiri Zakariye.

Sidoo kale labada nin ee kale ee maxkamadda la soo taagay ayaa sheegay in sheekadan uu keenay Zakariye, si uu hooyadiis uga qaato lacagta tikidka uu ugu labaan lahaa Sweden.

“Asiga ayaa fikraddaan noola yimid, annaga oo Tik Tok iska istcimaaleyno asaa dhahay hooyadey lacag ayaa ka rabaa asaa weydiistay,” ayuu yiri ma mid ah ragga lasoo xiray.

Sidoo kale Nuur Xayle Cismaan Cali oo kamid ah ragga la maxkamadeeyay ayaa sheegay in lama filaan ay ku noqotay in isaga oo dambiile ah la horkeeno Maxkamadda Ciidamada.

“Shuute aniga weligey waan arkaayey in Al-Shabaab uu ciqaabaayo oo xukun uu ku ridaayo, balse ma aamin saneyn adiga oo shacab ah micnaha inaad dambi gashid ayaa Shuute lagu horgeynaa,” ayuu isna yiri Nuur Xayle Cismaan oo Prankiga wax ka sameeyay.

Sidoo kale maxkamadda aya waxaa la horkeenay askarigii lahaa hubka oo sheegay in ay daris ahaayeen wiilasha, isla-markaana ay gurigiisa imaan jireen, balse uusan waxba kala socon arrinta ay sameeyeen iyo muuqaalka ay ku duubeen hubkiisa iyo dharkiisa ciidan.

Xeer ilaalinta maxkamadda ayaa afartan nin ku soo eedeysay, in suurad xun ay ka bixiyeen amniga qaranka, waxayna codsatay in lagu rido xukun u qalma ciqaabtooda.

Ugu dambeyn Garsoorka Maxkamadda ayaa go’aamiyay in dhammaan raggaan loo diro dhaqan celin, halka askarigana loo diray feel celin oo ah ilaalinta hantida qaranka, sida uu shaaciyay Guddoomiyaha Maxkamadda Ciidamada Qalabka Sida, Xasan Cali Nuur (Shuute).