26.3 C
Mogadishu
Saturday, June 28, 2025

Aqri: Maxaad ka taqaanaa guddoomiyaha cusub ee maxkamada sare ee dalka?

Muqdisho (Caasimadda Online) – Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayaa xilka ka qaaday Guddoomiyaha Maxakamadda Sare ee dalka, Mudane Ibraahim Iidle Suleymaan, waxaa uuna xilkaas u magacaabay Garyaqaan Baashe Yuusuf Axmed.

Haddaba maxaa ka taqaanaa Tariikhda Guddoomiyaha cusub ee maxkamadda Sare?

Garyaqaan Baashe Yuusuf Axmed wuxuu shahaadada koowaad ee Jamacadda ka qaatay Jaamacadda Hargeysa, halka tan labaadna uu ka qaatay University of Hertfordshire, Hatfield oo ku taalla dalka Ingiriiska.

Garyaqaan Baashe waxa uu hore usoo noqday La-taliye sharci, Bare Jaamacad, qareen iyo cilmi baare sharci. Muddo 10 sano ka badan ayuu kusoo jiray hawlaha garsoorka iyo talo-bixinta sharciga.

Waxa ay wada shaqeyn dhexmartay hay’ado caalami ah oo ay kamid yihiin USAID, UNDP, UN WOMEN, IRI, Mercy Corps, UNICEF iyo Wasaarado ka tirsan dowladda federaalka ah oo ay kamid tahay Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, hay’ado dowli ah iyo kuwa aan dowli ahayn oo ka dhisan Somaliland.

Waxa uu la taliye kasoo noqday Maxkamadda Sare ee Soomaaliya sanadkii 2016-kii, waxaa uu na sidoo kale muddo 8 sanadood ah xubin ka ahaa ururka isu-tagga qareennada ee Somaliland.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Puntland: Muuse Biixi waa dagaal ooge dhibaato hore u geystay shacabkiisa

Garoowe (Caasimadda Online) – Warsaxaafdeed ka soo baxay Madaxtooyada Puntland ayaa Maanta looga hadlay xaalada deegaanka tukaraq iyo hadalo Saacadihii la soo dhaafay ka soo yeerayay Madaxweynaha Soomaaliland.

Madaxtooyada Maamulka Puntland oo War-saxaafadeed jawaab ah kasoo saaray hadalkii kasoo yeeray madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi ayaa sheegay inuu la leexday runtu waxay tahay taas oo ah in uu duulaan qaawan ku soo qaadey Puntland.

Warka ayaa sido kale lagu eedeeyay Muuse Biixi inuu dhegaha ka fureystey baaqyadii caalamku u jeediyey dhamaantood, waxayna ku tilmaantay inuu yahay dagaal ooge dhibaato horey ugu geystey shacabkiisa.

Halkaan hoose ka akhriso war saxaafadeedka kasoo baxay:

Caasimada Online

Xafiiska Garoowe

[email protected]

Farmaajo oo gudoomiyaha maxkamadda sare xilka ka qaaday + Mid cusub

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayaa goor dhow ku dhawaaqay inuu xilkii ka qaaday guddoomiyaha maxkamadda sare ee dalka Ibraahim Iidle Suleymaan, islamarkaana magacaabay mid cusub.

Qoraal kasoo baxay madaxtooyada oo arrintan ku saabsan hoos ka aqriso:

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa xil ka qaadis ku sameeyay Guddoomiyaha Maxakamadda Sare ee dalka Mudane Ibraahim Iidle Suleymaan, waxa uuna xilkaas u magacaabay Garyaqaan Baashe Yuusuf Axmed.

Madaxweynaha oo tixgalinaya cabashada muwaadiniinta Soomaaliyeed, garsoorayaasha, hawl-wadeennada garsoorka iyo xirfadleyaasha sharciga ee la xiriira in la helo garsoor hufan oo caddaalad ah, ayaa go’aansaday in dib u habeyn ballaaran lagu sameeyo hay’adaha garsoorka si muwaadiniinta Soomaaliyeed ay u helaan garsoor hufan oo la isku halleyn karo.

“Aniga oo ka jawaabaya ballan qaadkeygii ahaa in la helo nidaam garsoor oo ku dhisan hufnaan iyo caddaalad, waxaan maanta xilka Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka u magacaabay Mudane Baashe Yuusuf Axmed. Waxaan Guddoomiyaha cusub u rajeynayaa inuu kasoo dhalaalo hawlaha loo igmaday.” ayuu yiri Madaxweynaha.

Madaxweyne Farmaajo ayaa faray Golaha Shacabka iyo Xukuumadda in ay soo dhameystiraan Golaha Adeegga Garsoorka, lana waafajiyo Dastuurka Kumeel Gaarka ah iyo Sharciga Dhismaha Golaha Adeegga Garsoorka si dib u habeyn dhab ah loogu sameeyo hay’adaha garsoorka dalka.

Guddoomiyaha cusub ee Maxkamadda Sare ayaa leh aqoon durugsan oo dhanka sharciga ah, waxa uuna hore usoo noqday qareen, cilmi-baare sharci iyo la taliye sharci.

Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa uga mahadceliyay Guddoomiyihii hore ee Maxkamadda Sare Garyaqaan Ibraahim Iidle Suleymaan shaqadii uu usoo qabtay qaranka, wuxuuna u rajeeyay mustaqbal wanaagsan.

DHAMMAAD

Casir: Ma aqoonsanin wax la yiraahdo baarlamanka Ahlu Sunna, sababtoo ah…

Cadaado (Caasimadda Online) – Guddoomiyaha Baarlamaanka Galmudug Cali Gacal Casir oo Shalay dib ugu laabtay Magaalada Cadaado ayaa sheegay inuusan aqoonsaneyn Baarlamaanka Ahlu Sunna ee lagu soo daray Maamulk Galmudug.

Casir oo uu garabkiisa taagnaa madaxweyne ku xigeenka Galmudug Carabey ayaa sheegay inaan Baarlamaankaas lagu soo dhisin sida uu qabo Dastuurka Galmudug.

Waxa uu sheegay in waqtigaan la hareer maray Dastuurkii u yaallay Galmudug,isla markaana Baarlamaanka Galmudug sidii uu horay u iclaamiyey Madaxweyne Farmaajo uu ku Shaqeyn doono Magalada Cadaado.

“Waxaan idiin cadeyneynaa in aanan aqoonsaneyn Baarlamaan aan aheyn kii Galmudug ee Cadaado lagu dhisay” ayuu yiri Casir.

Wuxuu sidoo kale sii raaciyey inuu Dastuurkaas ahaa midkii ay ansixiyeen ergadii soo dhistay Maamulka Galmudug ee laga soo kala xulay beelaha daga deegaanadaas.

”  Dastuurkaasna waa kii in ka badan 800 oo Ergo ay ansixisay, iyo Dastuurka rasmiga ah ee dowlad Goboleedka Galmudug, Anagana ma ogolaan doono Dastuurka khilaafsan Dastuurka dowladda Soomaaliya ayuu yiri Casir.

Madaxweynaha Galmudug Axmed Ducaale Geelle Xaaf ayaa ka shaqeeyey in Maamulka Ahlu Sunna lagu soo daro Galmudug, waxayna arrintaas keentay inay ka xumaadaan ku xigeenkiisa iyo Guddoomiyaha Baarlamaanka kuwaas oo la safan beesha dagto Cadaado oo dooneysay inay halkaas sii ahaato Caasimadda Galmudug.

Baarlamaanada Galmudug iyo midka Ahlu Sunna ayaa la mideeyey 26-kii Maarso markaas oo xaflad weyn lagu qabtay Magaalada Dhuusa Mareeb ee Caasimadda Maamulka Galmudug, waxayna noqotay tirada guud ee Xildhibaanada ilaa 178 Xildbhibaan.

waxaa xusid mudan inay xafladdaas qeyb ka ahaayeen Guddoomiye Casir iyo Carabey oo labaduba hadda kasoo horjeestay baarlamaanka ay dhismihiisa marqaati ka ahaayeen.

Halkaan hoose ka dhageyso hadalka Casir

 

Caasimada Online

Xafiiska Garoowe

[email protected]

Wasiirka arrimaha gudaha Somalia oo lagu sirmay!!

Cabdi Maxamad Sabriye, markii loo magacaabay Wasiirka Arrimaha Gudaha iyo Dib u heshiisiinta, waxaa la is lahaa, waa oday waayo’arag ah, dalkana wax badan ka og, maadaama uu ganacsi xooggan ka sameeyey intii burburka lagu jiray. waxaa la is lahaa, waa nin ugu yaraan yaqaan dhexdhexaadinta iyo xeerjajabka. Waxaa la is lahaa, ma noqon doono adeege kaboqaad ah, maxaa yeelay, siyaasi xil madax maray ma ahayn, xoolodoonna ma ahan, oo maal cindak waaye. Maxaa dhacay?.

Sidii xilka loogu dhiibay, Sabriye, waxaa la arkay, markii uu Gobollada Dhexe iyo Galmudug ku soo dhaweyny Formaajo, ka dib raadkiis iyo raqdiis cid sheegta waa la waayey, heer aan halkan dadka ku weydiiyey, in dalku leeyahay wasiir Ariimo Gudaheed.

Waxa la yaabka leh, ee ninkaa ku dhacay aan tusaalaha ugu weyn idin sheego; shir dastuurka/DALTUURKA looga hadlayo, ayaa Xamar lagu qabtay. Dastuur waa unug u ah dib u heshiisiin, xilkaana waxaa ku magacaaban Sabriye, madasha goobjoog ayuu ka ahaa, hadal jeedinna la ma siin, halka QAAQLAYAAL iyo IS KA MA SIIBAYAAL laga soo aruurshay GALBEED ay ka qayliyeen.

Ninka asoo joogo wasiirna ah, xiriirna la leh waxa meesha lagu hayo, aan laga tixgelin, muraadna laga yeelayn, waxa uu wasiir ka yahay anigu ma garan, ee qofkii wax igu dhaama ha ii soo sheego.

Tallaabooyinka saddax xagalka SHARTU (Fahad, Formaajo iyo Kheyrre) ay rabaan, in ay hirgalshaan waxaa ka mid ah; duminta maamul goboleedyada, oo ay horana isugu dayeen. Hadda waxaa miiska saaran labada maamul; Galmudug iyo Jubbaland.

Galmudug waxaa loo helay Casir iyo Carrabeey, oo Formaajo iyo Khayrre ku qabiil ah, shalayna Cadaado ka dagay, ka dibna shaqadii ay soo qabteen, ee lixda bil la waday yiri; WAXBA KA MA JIRAAN!

Sabriye wuxuu xilka ku metelaa maamulka Galmudug, halkii ay eheed, in uu is ku duubnidooda iyo midnimada ay gaareen u sii adkeeyo, wixii aragti ka la duwanaasho iyo is diiddooyin ah ee jirana, uu turxaan bixiyo, waa kaas afkii Formaajo iyo Kheyrre ku hadlay, ee la hadal noqday Casir iyo Carrabeey. MAGAG!

Ar Sabriyow, Galmudug iyo Ahlsunno waa heshiiyeen, oo heshiisiin u ma baahnee, nin weyn baad tahaye, karaamadaada iyo magacaaga dhawro, oo saddax xagalka SHARTU yey kuu adeegsan fulinta danahooda gurracan, eedan waxba ka faa’iideyn.

Suldaan Xaaf shalay wuxuu sheegay, in Sabriye ballan u dhigay, oo uu labo maalin is ka dabawareejinayey, markii ay jiho ka waayeenna ay isaga soo tageen Xamar, ee Sabriyow, haddaad been sheegee, waxaad sheegtaa been dheeraysa, oo aan la gaari karin, maxaa yeelay, shalay waxaad u ekeed, nin la soo qasbay, oo hadal yar loo soo meeriyey, lana yiri; sidan dheh!

Marka la aqriyo waji dareenkaaga, raalli ku ma ahayn, oo si baad u didsaneed, in kasta oo aysan cudurdaar kuu noqonayn, haddana, haddii masuuliyaddaadu tahay, in xasaradaha maamullada la xalliyo, fadlan, Puntland iyo Somaliland aa qoryo iyo tikniko is la horfadhiyee, bal iyaga u yeer ka hor Galmudug, oo aragti uun is ku diiddane!

Qofku marka uu is moodo wax uusan ahayn ama isa siiyo xil uusan hayn dhibkaan ayey leedahay. Galmudug waad u soo fara baxsanee, dagaallada dalka dhacay intii aad xilka haysana hal eray ka ma dhihin, oo qaarkood dadka aad metesho ay ku dhinteen! AMAKAAG!

In Juxa loo darsan waa hubaye, waxaan is lahaa, ugu yaraan si gaar ah ayaan loogu darsandoonin, haddase, cidda u horrraysa, ee u darsanaysa waa Galmudug, oo Juxa duminteeda hor istaagay markii uu ahaa wasiirka Arrimaha Gudaha. AR JUXA NOO JERSHA!

Yuusuf Garaad markii uu wasiirka Arrimaha Dibadda ahaa, waxna kugu darsan mayn, waxna kugu dari man, halkanse DIRANE aas u dareen egyahay, ee kolleey ma dammanee, dib ha isugu laabto, duni waa dambaysaa, danna ugu ma jirto DOC ka yeernimee!

Wax la arag, waxna laaban!

W/Q: Bashir M. Xirsi
Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada [email protected] Mahadsanid

Xoh-warran: 5 qodob oo uu salka ku hayo khilaafka madaxda GALMUDUG

Galmudug tan iyo heshiiskii lala galey Ahlusuna iyo qaabkii heshiiskaa loo dhameystirey waxaa ka yimid cabashooyin ay qabaan beello dega Galmudug oo aamminsan in lagu tuntey Dastuurkii Galmudug beelluhu ku heshiiyeen iyo awood qaybsiga beellaha dega Galmudug. Arrimaha ugu weyn ee laysku hayo ayaa waxaa ka mid ah:

  1. Ahlusuna oo diidan in tirada Xildhibaanada ka imaanaya Galmudug lagu qaybsado qaabkii hore ee lagu soo xuley xildhibaanada Galmudug in beel walba la siiyo tiradii Xildhibaanada ay hore u haysatey. Taa bedelkeeda Ahlusuna waxey la soo shir tagtey Xildhibaano ka tira badan kuwii hore ee Baarlamaanka Galmudug ka koobnaa waxey kaloo jibisey awoodii qaybsigii beellaha dega Galmudug wax ku soo qaybsadeen xilligii la dhisayey Galmudug iyaga oo u kala sad badiyey tirada beellaha. Dooda Ahlusuna ayaa ah in iyagu qabiil ahayn balse urur yihiin.
  2. Dastuurka cusub ee Galmudug waxaa mudo kororsi loogu sameeyey Baarlamaanka iyo Madaxweynaha Galmudug waxeyna xilligooda ka bilaabmayaa 26.03.2018 mudada lagu kordhiyeyna waa 4 sano taas oo macnaceeda in Xaaf madaxweyne ka sii ahaanayo Galmudug ilaa iyo 25.03.2022-da waxaana arrintaa khilaafeysaa heshiiskii Galmudug lagu dhisey ee ahaa in Baarlamaanka Galmudug xilligiisu yahay 4 sano laga bilaabo May 2015 kuna dhamaanayo bisha May 2019-ka, mudadaas ka hor in Xildhibaanno cusub lagu soo xulo kadibna doorashada madaxweynaha cusub ee Galmudug ay dhacdo ugu danbeyn July 2019.
  3. Madaxweyne Xaaf iyo madaxda Ahlusuna waxey qabaan in Galmudug 4 sano cusub u bilaabantey, Xildhibaanada dheeriga ah ee Ahlusuna keensateyna oo 20 gaaraya in sidooda Xildhibaanno ku ahaadaan awood qaybsiga beellaha Galmudug degta in la eegin madaama Ahlusuna urur diimeed yihiin.

Madaxweyne ku xigeenka Galmudug, Gudoomiyaha Baarlamaanka iyo beellaha wax ka dhistey Galmudug qaar kamid ah waxey qabaan in Dastuurka Galmudug hore la dhowro oo doorasho madaxwynaha Galmudug la aado 2019 iyo in la dhowro awood qaybsiga beellaha dega Galmudug habkii hore ee Xildhibaanada u qaybsadeen iyo in Ahlusuna tiro dheeri ah Xildhibaanno ah loogu darin lana siiyo tiro la eg tiradii hore ee ka koobnaayeen Xildhibaanada Baarlamaankii hore ee Galmudug.

  1. Reer Cadaado waxey qabaan in Baarlamaanka Galmudug ku shaqeeyo magaalada Cadaado sida uu hore Dikreeto ugu soo saarey madaxweyne Xaaf asaga oo raacayey talo soo jeedintii madaxweyne Formaajo xilligii uu safarka ku marayey Galmudug. Arrintan ayaan lagu xusin Dastuurka cusub ee Galmudug ee lagu diyaariyey Dhuusomareeb.
  2. Dowlada Federaalka waxey qabtaa in Galmudug xilligeeda ku eg yahay 2019 bartamaheeda ka horna la soo xulo Xildhibaanno cusub lana dhowro awood qaybsiga beellaha Galmudug degta nidaamkii ay hore wax ugu qaybsan jireyn.

Waxaa kaloo jiri kara cabashooyin ay beello qaar ay qabaan oo aniga la socon.

W/Qorey: Ilyaas Maxamuud Xuseen

Wasiir ku xigeenka Waxbarashada Galmudug

Halis cusub: Dowladda Ethiopia oo Baydhaba ku abuureysa sirdoon qaab cusub u shaqeeya

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa magaalada Baydhabo ee xarunta maamulka Koonfur Galbeed kusii kordhaaya shaqsiyaadka sida tooska ah ula shaqeeya Wardoonka Ethiopia ka jooga magaalada Baydhabo.

Shaqsiyaadkan oo dhawaan laga diiwaan galiyay xarunta weyn ee ciidamada Ethiopia ay ku leeyihiin Garoonka diyaaradaha magaalada Baydhabo ayaa ka howlgala dhammaan deegaanada maamulka.

Wardoonkan cusub ayaa xogaha si toosa ugu shuba xarunta laga maamulo ciidamada Ethiopia ee magaalada Baydhabo, waxaana xusid mudan inay ku jiraan ciidamo ka tirsan maamulka oo qaabab khaldan loo adeegsado.

Wardoonka ugu badan ee sida tooska ah ula shaqeeya Saraakiisha Ethiopia ka jooga magaalada Baydhabo ayaa waxaa ku jira Shaqaale ka howlgala xarumaha maamulka iyo Macalimiin Oromo ah oo ka howlgala iskuulada iyo dugsiyada Baydhabo.

Xogtu waxa ay intaa kusii dareysaa in wardoonka ay qeyb ka yihiin shaqsiyaad ku shaqeeya qaab Tabliiqa kuwaa oo gaara dhamaan deegaanada maamulka, si ay u helaan macluumaad xaqiiq ah.

Saraakiisha iyo ciidamada Ethiopia ayaa awood ku dhex leh deegaanada maamulka Koonfur Galbeed, taa oo gaarsiisan heer ay wada shaqeyn wadaagan mas’uuliyiin ka tirsan maamulka.

Dowlada Ethiopia ayaa xooga saareysa hanashada dhulka maamulka Koonfur Galbeed oo la rumeysan yahya inay ku dhex leeyihiin awooda ugu sareysa.

Si kastaba ha ahaatee, dowlada Federaalka ah ee Somalia ayaan waxba u arag howlaha ay Somalia ka dhexwadaan Saraakiisha iyo Ciidamada shisheeye ee sida tooska ah u adeegsada muwaadiniinta.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Gaas oo saddex shuruud ku xiray joojinta dagaallada Tukaraq ee gobolka Sool

Garoowe (Caasimada Online) – Hogaamiyaha maamulka Puntland Cabdiweli Gaas ayaa mar kale ku celiyay in Puntland ay mas’uuliyad ka saran tahay maamulida deegaanka Tukaraq ee Gobolka Sool.

Cabdiweli Gaas oo ka hadlaayay arrinta dagaalka ayaa sheegay in Puntland ay mar waliba ku taagan tahay wadada difaaca, hase ahaatee aysan diyaar u aheyn inay ku xadgudubto maamul jaar la’ah.

Cabdiweli Gaas, waxa uu sheegay in dagaalka ay kula jiraan Somaliland micnuhu uusan ka turjumeynin inay diidan yihiin nabadda, waxa uuna cadeeyay in Puntland ay waligeeda ka shaqeyn jirtay sida ay nabad ugu wada noolaan lahaayen Somaliland.

Gaas, ayaa tilmaamay in Puntland ay soo dhaweyneyso nabadda iyo baaqyada kaga imaanaya saaxiibada caalamka hase ahaatee ay munaasib tahay in Somaliland laga helo fulinta Seddex shuuruud oo kala ah:

1-In ciidamada Somaliland laga saaro aaga Tukaraq isla markaana la geeyo halka xadka u ah.

2-In gacanta Puntland dib loogu soo celsho Maxaabiista iyo hantida lagu furtay dagaalka Tukaraq.

3-In Somaliland aysan rasaas dhankeeda uga imaan doonin Puntland inta ay waan waantu socto, isla markaana la durjiyo ciidamada Somaliland ee soo galay Tukaraq.

Gaas, ayaa ergayga gaarka ah ee QM u qaabilsan arrimaha Somalia Michael Keating oo ay kuwada hadleen qadka Teleefanka u sheegay in Puntland aysan diyaar u aheyn dagaal dhiig ku data.

Gaas waxa uu mar kale Michael Keating u ballanqaaday in Puntland aysan horboodi doonin dagaalka, hase ahaatee ay dooneyso in dagaalkaasi lagu joojiyo shuruudo cad oo aan xadgudub laheyn, iyadoo la raacaayo Seddexda shuruud ee kor ku xusan.

Sidoo kale, Gaas, Waxgaradka iyo Michael Keating oo saacadihii ugu danbeeyay ay kuwada hadleen qadka Teleefanka ayaa isku waafaqay in xal degdeg ah laga gaari doono dagaalka, balse inta uu xalka socdo ay Puntland joojiso dagaalka.

Si kastaba ha ahaatee, maamulka Somaliland ayaa dhankiisa kala imaaday shuruudo adag oo lagu doonaayo in lagu joojiyo dagaalka kala dhexeeya Puntland ee ka socda deegaanka Tukaraq ee Gobolka Sool.

Caasimada Online

Xafiiska Garoowe

[email protected]

Xog muhiim ah: Kulankii dhex maray R/W Kheyre iyo Abiy Ahmed + Sawirro

Addis Ababa (Caasimada Online)– Ra’iisul wasaaraha Somalia Xasan Cali Kheyre oo maalintii labaad booqashi ku jooga magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya ayaa la kulmay dhigiisa Abiye Ahmed. waxayna ka wada hadleen arrimo badan oo xiriirka labada dal quseeya.

Labada Ra’iisul Wasaare ayaa si qoto dheer ugu hadlay xaalada labada, isbadalada siyaasadeed iyo xiriirka Somalia iyo Itoobiya, gaar ahaan arrimaha amaanka, dhaqaalaha iyo isu socodka iyo sidii loo xoojin lahaa iskaashiga labada dal.

Ra’iisul wasaare Kheyre ayaa waxaa kulanka ku wehliyay wasiirka qorsheynta Jamaal Maxamed Xasan, Wasiir kuxigeenka arrimaha dibadda iyo Safiirka Somalia ee Addis Ababa.

Warar soo baxaya ayaa sheegaya inuu jiro qodobo kale oo ay labada dhinac ka wada hadleen balse uusan shaacin Xafiiska Kheyre, Qodobadaas waxaa kamid ah; heshiska DP World ay la gashay Somaliland oo 19% ay ku leedahay Itoobiya, Arinta Imaaraatka iyo Xiriirka Itoobiya ee maamul Goboleedyada iyagoon soo marin Dowladda Dhexe.Xasan Cali Kheyre ayaa sheegay in kulankii uu la yeeasay Abiye Ahmed uu ahaa mid jawi wanaagsan ku dhacay oo ay uga hadleen xiriirka labada dal iyo danaha ka dhaxeeya.

“Waxay labada dhinac isla qireen sida ay uga go’an tahay in la sii xoojiyo xiriirka walaaltinimo ee labada dal iyo labada shacab” ayuu yiri Ra’iisal wasaare Kheyre oo farriin soo dhigay baraha bulshada.

Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Kheyre ayaa dhowr jeer tagay Itoobiya, balse safarkan waa markiisii u horeeyay tan iyo markii bishii April la magacaabay Ra’iisul Wasaaraha cusub ee Itoobiya Dr. Abiye Ahmed .Kheyre, waxaa Itoobiya uga sii horeeyay Agaasimaha Madaxtooyada Somaliya Fahad Yaasiin Xaaji Daahir oo gogol xaar u ahaa socdaalka Xasan Cali Kheyre, Itoobiya ayaa galaangal soo jireen ah ku leh xaalada guud ee dalka, waxeyna ciidmaadeeda oo ka tirsan Amisom ku sugan yihiin magaalooyinka Baydhabo, Baardheere Baladweyn iyo Kismaayo.

Caasimada Online
Xafiiska Addis Ababa
[email protected]

Turkiga oo Soomaaliya ka soo saaray war u baahan in Imaaraadka Carabtu arkaan

Ankara (Caasimada Online) – Agaasimaha wasaaradda arrimaha dibedda Turkiga ee xiriirka Afrika, Ahmet Riza Demirer ayaa ka hadlay joogitaanka dalkiisa ee Soomaaliya, iyo loolanka culus ee la sheego inay dalal kale kula jiraan, isaga oo si dadban u duray Imaaraadka Carabta.

Ahmet Riza Demirer ayaa sheegay in Soomaaliya aysan Turkiga u ahayn mid ay dalal kale kula loolamayaan, hase yeeshee ay tahay dal muhiim u ah.

“Mustaqbalka Soomaaliya anaga ayaan beddelnay. Kuwa noo arka inaan Soomaaliya kula loolameyno waxaan ka rabnaa inay ka shaqeeyaan horumarka iyo fayo-qabka dalka Soomaaliya” ayuu yiri Ahmet Riza Demirer.

Ahmet Riza Demirer ayaa sheegay in saldhigga Turkiga ee Muqdisho loo sameeyey inay dalka ka taageeraan xagga amniga, gargaarka bani aadannimo iyo hadafyada horumarineed.

“Soomaaliya waxaa muddo 30 sano ah haysay maamul xumo, waase dal leh dad wanaagsan iyo taariikh weyn, dadka Soomaaliyeed-na waa ay ogyihiin wax aan dalkooda ka wadno” ayuu yiri.

Ahmet Riza Demirer ayaa sheegay in tababarka ciidamada Soomaaliya aysan wax ujeedo kale ah ka lahayn, oo aan ahayn in dalka Soomaaliya wax u taraan, islamarkaana qorshahoodu ahayn in ciidamada ay tababaraan ay ayaga hoos-yimaadaan, balse ay qeyb ka yihiin ciidamada Soomaaliya.

Imaaraadka Carabta ayaa ah dalka kaliya ee Soomaaliya ciidamo u tababaray, balse ay noqdeen ciidamo ayaga hoos-yimaada, inkasta oo markii dambe ay kala wareegtay dowladda federaalka.

Caasimada Online
Xafiiska Istanbul
[email protected]

 

 

 

 

Midowga Yurub oo shaaca ka qaaday halis Soomaaliya uga soo socota khaliijka

Kampala (Caasimada Online) – Midowga Yurub ayaa ka digay in xiisadda dibloomaasiyeed ee dallka Khaliijka ay carqald ku tahay dadaallada nabadeed ee dalka Soomaaliya.

Ergeyga gaarka ah ee Midowga Yurub u qaabilsan Geeska Afrika, Alexander Rondos ayaa sheegay in xiisaddaasd ay cawaaqib xun oo toos ah ku yeelatay dalka Soomaaliya iyo dalal kale oo ku yaalla Bariga Afrika, ayna kasii dartay xiisad markii horeba dalka ka jirtay.

Xiisaddan ayaa sii xumaatay markii ay iska horyimaadeen dalalka Soomaliya iyo Imaaraadka Carabta, oo ah dal yar oo isku dayaya inuu saameyntiisa geeyo meelo ka baxsan dalka Yemen, oo ay ku lug leeyihiin dagaallada ka socda.

“Mid ka mid ah hadafyada ugu muhiimsan ee Midowga Yurub ayaa ah in la xaqiijiyo in Bariga Afrika laga ilaaliyo xiisad goboleedka siyaasadeed ee Khaliijka” ayuu yiri Alexander Rondos.

“Xiisadda dalalka gacanka iyo isbaheysiga ay la sameysteen madaxda Bariga Afrika, waxay qaribi kartaa dhammaan dadaalladii laga waday Soomaaliya” ayuu yiri Rondos.

“Ma dooneyno wax sii xumeeya dadaallada aan ka wadno Soomaaliya” ayuu sii raaciyey Rondos.

Dalka Soomaaliya, Imaaraadka Carabta ayaa ku guuleystay inuu iska horkeeno dowladda dhexe iyo maamullada dalka, kuwaas oo Imaaraadka taageeraya, kana helaya dhaqaale badan.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Xog: Xeebaha magaalada Muqdisho oo la sumeeyey (Yaa ka dambeeyey?)

Muqdisho (Caasimada Online) – Xeebaha Magaalada Muqdisho ayaa la soo sheegayaa inay suman yihiin, sida uu ku waramaayo Gudoomiyaha Hay’adda Cilmi Baarista Baddaha Somaliya.

Admiral Faarax Qare, ayaa shegay baaritaano kala duwan oo ay sameeyeen inay ku ogaadeen biyaha Xeebaha Muqdisho inay yihiin kuwa sumeysan oo halistooda leh.

Sambalo ay ka qaadeen isla markaana ayna ku soo baareen Sheybaar yaalla Kenya ayuu sheegay in ay ku ogaadeen in Biyaha Dakadda Muqdisho iyo Xeebaha ka ag dhaw ay yihiin kuwa Sumeysan.

Sababaha waxa uu ku sheegay Maraakiibta Qashinka ku daadiso Biyaha Soomaaliya oo ku soo caarisa iyo Dhiigga Xoolaha la qalo oo lagu shubo badda.

Admiral Faarax Qare waxa uu tilmaamay in Wasaqda il ma aragtada ah ee ku jirta Biyaha ay u baahan yihiin qalab casri ah oo lagu baaro, balse aysan Hay’adoodu heysan, dhibaatada ugu weyn ee hortaalla ay tahay.

Si gaar ah waxa uu sheegay in bartamihii todobaadkii tagay in Kunteenarkii 25-aad lagu arkay Dakadda Ceel Macaan, Hirarka Biyaha ee dhufanaya ay Banaanka usoo saareen.

Dowladda Federalka Somaliya ayaa wuxuu ugu baaqay in arrintaasi il gaar ah ay ku hayso, islamarkaana ay la socdaan dhaqdhaaaqa kala duwan ee xeebaha Somaliya.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected] 

Qatar oo ku dhawaaqday go’aan culus oo ka dhan ah xulufada Sacuudiga

Doxa (Caasimada Online) – Xukuumadda Qatar ayaa amar ku bixisay in badeecadaha ay soo saaraan dalalka Sucuudiga, Imaaraat-ka, Baxrayn iyo Masar ee lagu iibinayo dukaamada waawayn ee dalkeeda gabi ahaantood ba dhulka la dhigo.

Arintani waxay daba socotaa khilaafka diblomaasiyadeed ee dhex yaalla Qatar iyo wadamadaas.

Wasaaradda dhaqaalaha Qatar ayaa warbixin ay soo saartay ku amar ku bixisay in badeecadaha afartaa dal laga soo dhoofiyo, oo dhamaantood ku dhawaad sanad ka hor xidhiidhka u jaray dalkaa yar ee Gacanka ku yaal, dalka laga mamnuucay.

Dalalkaasi markii ay xidhiidhka u jareen Qatar waxay sheegeen in ay ahayd tallaabadaasi mid ay kaga fal celinayeen taageerada maaliyadeed ee ay sheegeen in Qatar siiso mitidiinta Islaamiyiinta ah iyo xidhiidha dhaw ee ay leedahay Iran.

Qatar waxay kaga gaashaamatay cunaqabataynta dhaqaale ee ay afartaa dal ku soo rogeen, hantideeda badan iyo badeecadahii ay ka joojiyeen oo ay ka soo waaridatay Turkiga iyo Iran.

Isha: BBC Somali

Xog: Ganacsato ajaaniib ah oo Jubaland ku qulqulaya iyo qorshe hoose oo socda

Muqdisho (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya magaalada Kismaayo ee xarunta maamulka Jubbaland ayaa sheegaya in halkaa ay gaareen Ganacsato Kenyaan ah oo kasoo socdaalay magaalooyinka Nairobi iyo Mombassa.

Wararku waxa ay sheegayaan in Ganacsatadaasi ay isugu jiraan Kenyaan iyo Ajaaniib kale, kuwaa oo xoogooda saldhigtay magaalada Kismaayo, waxaana lasoo sheegayaa inay u socdaan mashruuca dhoofinta Dhuxusha sharci darada ah.

Ganacsatada oo kor u dhaafeysa Todobo ayaa xoogooda u gudbay dhanka Dekada macmalka ah ee ku taalla Buurgaabo oo ka tirsan Jubbada Hoose una dhow Xadka Kenya.

Ganacsatadaan oo ay ku jiraan laba kasoo jeeda dalka Imaaraadka carabta ayaa doonaaya in Dekadda macmalka Buurgaabo iyo tan Kismaayo ay ka dhoofiyaan dhuxul sharci darro ah, iyadoo ay xusid mudan tahay in mid kamid ah Maraakiibta rari lahaa dhuxusha uu kusoo xirtay Dekadda Buurgaabo.

Dhuxusha ugu badan ayaa lasoo warinayaa in laga rari doono Dekadda Buurgaabo, halka Dekadda Kismaayo uu ka socdaali doono hal markab oo qura oo ku xiran doona Mambaassa.

Dowlada Somalia iyo QM ayaa muddo dhowr jeer ah ka digay in lagu xadgudbo dhirta Jubbooyinka, isla markaana dhuxusha sharci darada ah aan laga rari Karin Dekadaha maamulka Jubbaland, hase ahaatee digniinta ayaa u muuqata mid aan hir galin.

Dhinaca kale, Dowlada Somalia ayaan weli ka hadal sharci jabinta maamulka Jubbaland, iyadoo indhaha ka qabsaneysa dhuxusha sharci darada ah ee loo daad gureynaayo Kenya iyo Imaaraadka.

Caasimada Online
Xafiiska Muqdisho
[email protected]

Xaaf oo shaaciyay cidda ka danbeysa khilaafka sii kordhaya ee Galmudug

Cadaado (Caasimada Online) – Hogaamiyaha maamulka Galmudug Axmed Geele Ducaale Xaaf oo saxaafada kula hadlayey Magalada Dhuusamareeb ee Xarunta Maamulka Galmuug ayaa sheegay in Dowlada Somalia ay ku heyso faragalin xad dhaaf ah.

Xaaf waxa uu sheegay in Khilaafyada ka dhex jira Madaxda maamulka ay kaalin weyn ka qaadaneyso Dowlada Somalia oo uu tilmaamay inay kala kulmayaan caqabado badan.

Xaaf, waxa uu tilmaamay in dowlada Somalia ay ku dhaliilayaan hanaanka ay u wajaheyso Khilaafka, waxa uuna meesha ka saaray inay ka maarmikaraan dhex dhexaadin Dowladeed.

Maamulka Galmudug ayuu sheegay inaanu xiligaan qabin dhibaato buuran, hase ahaatee uu dalbanaayo in dowlada ay ka joojiso faragalinta, sida uu hadalka u dhigay.

Mar uu ka hadlaayay bilowga Khilaafka ayuu cadeeyay in Wasiirka Arrimaha Gudaha Somalia uu ka meermeeray inuu kusoo baxo Khilaafka hase ahaatee ay garteen inay ka maarmaan xalinta Wasiirka Arrimaha Gudaha Somalia.

Xaaf, waxa uu sheegay inuu isku dayay in Wasiirka Arrimaha Gudaha Somalia uu kala hadlayo khilaafka yar yare ee soo kala dhexgalay balse uu ku soo laaban waayay sidaasna ay xamar uga soo tageen.

‘’Waxaa arrintaan u sabab ah dowlada Somalia oo aan iska xilsaarin bilowga Khilaafka, waxaan cadeyneynaa in dowladu ay nagu heyso faragalin Wasiirka arrimaha gudahana waxaan uga digeynaa inuu nagu sii hayo faragalinta’’

“Galmudug weli waa sideedii oo wax dhibaato ah kama dhex jiraan laakin hadalka Wasiirka Arrimaha gudaha Somalia uu yiri waa mid faragelin toos ah ee haka daayo’’

‘’Ka maamul ahaan horay ayaan dowladda uga dalbanay in maamul goboleedayda ay ka deyso faragelinta, balse wey iska indha tireysaa dowlada’’ayuu yiri Xaaf

Sidoo kale, Xaaf ayaa sheegay in faragalin kaga imaadaa Dowlada Somalia ay uga dhigan tahay in dowladu ay sii kala fogeyneyso madaxda maamulka.

Si kastaba ha ahatee, Xaaf waxa uu ugu baaqay ku-xigeenkiisa iyo Guddoomiyaha barlamaanka Galmudug ee Cadaado ku sugan in ay soo dhaweeynayaan,isla markaana ay ka xalinayaan waxwalba oo ay ka tabanayaan.

Caasimada Online

Xafiiska Cadaado

[email protected]

Dr. C/raxmaan Al-Sumayd – U adeegihii fuqara Afrika

Sawirro: Real Madrid oo markii 3-aad oo xiriir ah ku guuleysatay UCL

Kiev (Caasimada Online) – Kooxda Real Madrid ayaa markii seddaxaad oo xiriir ah ku guulaysatay koobka horyaalka Yurub ee UEFA Champions League iyadoob3-1 kaga guuleysatay kooxda Liverpool ee dalka Ingiriiskal.

Kooxdaani Waa markii saddexaad ee si xiriir ahay ku guuleysato koobka horyaalka Yurub, waana markii 14-aad ee ay taariikhda tartankan ku guuleysatay.

Kooxda Real Madrid oo gool dhalinta ku horraysay ayaa waxa goolkii koobaad u dhaliyey Kariim Bin Siima daqiiqadii 51-aad, hase ahaatee afar daqiiqo uun ka dib ayaa goolkii barbarraha ahaa waxa kooxda Liverpool u dhaliyey Sadio Mane.

Daqiiqadii 64-aad iyo tii 83-aad ayaa laba gool ee guushu ku raacday kooxda Real Madrid dhalisay.

Xiddiga Liverpool Maxamed Salaax ayaa saftay soddonkii daqiiqo ee ugu horeeyey ciyaarta, laakiin waxa tabaraha kooxdu go’aansaday inuu bedelo maadaama oo dhaawac soo gaadhay, waxaana loo malaynayaa in garabka iyo gacantu kala baxeen.

Inkasta oo uu dhaawacaasi gaadhay ayaa hadana Salaax waxa uu doonayey in uu ku sii jiro ciyaarta hasse ahaatee way ku adkaatay oo isaga oo ilmo ka qubanayso ayuu ka baxay garoonka.

Waxaanay khubaradii ka faaloonaysay ciyaartu sheegeen in dhacdadaasi niyad jab weyn ku noqotay kooxda isla markaana ay sidaa ku waaweeyn ciyaartoy farsamo fiican oo uu ciyaarta kooxda ku dhiso lahaa iyo xagal daac ku yimid hindisihii ciyaareed ee tabobaraha kooxda.

Xaaf oo war cusub kasoo saaray Khilaaf la sheegay inuu kala dhexeeyo Carabeey iyo Casir

Cadaado (Caasimada Online)-Hogaamiyaha maamulka Galmudug Axmed Ducaalle Geelle Xaaf, ayaa goordhow si kulul uga hadlay warar ay baahiyeen warbaahinta magaalada Muqdisho oo laga soo xigtay Madaxweyne ku xigeenka iyo Gudoomiyaha Baarlamaanka Galmudug.

Hogaamiye Xaaf oo saxaafada kula hadlay magaalada Dhuusamareeb ee Caasimadda Galmudug ayaa sheegay inuu aad uga xun yahay haddalkii kasoo yeeray Carabeey iyo Casir.

Xaaf waxaa uu tilmaamay in khilaafka jira lagu xalin doono Magaalada Dhuusamareeb ee Caasimada Galmudug, waxa uuna si adag u beeniyay wararka sheegaya in Khilaafka uu yahay mid xoogan.

Xaaf, waxa uu tilmaamay inay mas’uuliyad daro ay tahay in Madaxweyne ku-xigeenka iyo Gudoomiyaha Baarlamaanka Galmudug ay magaalada Cadaado ka dhex wadaan shirar lagu arbushaayo qorshooyinka maamulka.

Hogaamiye Xaaf, ayaa sheegay inay muhiim aheyd in haddii ay jirto tabasho lagu xaliyo miiska wadahadalka, hase ahaatee ay labada mas’uul adeegsadeen waddooyin aan munaasib aheyn, sida uu hadalka u dhigay.

Labadan Mas’uul ayaa shaaciyay inuu jiro khilaaf u dhaxeysa Madaxda Galmudug oo salka ku heysa isku darkii Baarlamaanka, awoodda oo hal dhinac noqotay iyo is bedel lagu sameeyay Dastuurka, kaddib markii Xaaf uu muddo kororsaday.

Waxa ay labada Mas’uul cadeeyeen in Xaaf uu ka dhex faa’iideysanaayo Khilaafka, isla markaana ugu tallo galay inuu sameysto wakhti kororsi aan sharci aheyn.

Si kastaba ha ahaatee, xaaladda Galmudug ayaa iminka mareysa heerkii ugu sareeyay, waxaana fashilmay dadaalkii loogu jiray in khilaafka madaxda Galmudug xal loo helo oo ka socday magaalada Muqdisho.

Caasimada Online

Xafiiska Cadaado

[email protected]

Faarax C/Qaadir oo faallo cajiib ah ka qoray dagaalka Somaliland iyo Puntland

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Faarax Sheekh Cabdulqaadir, oo ka mid ah xildhibaanada ugu caansan baarlamanka Soomaaliya, ayaa qoraaal ku saabsan dagaalka Tukaraq ee u dhaxeeya Somaliland iyo Puntland, soo dhigay bartiisa twitter-ka. Haddaba hoos ka aqriso qoraalka xildhibaanka.

Tukeraq 2018 miyeynu ka itaal liidanaa Gaalkacyo 2016?

Dagaaladii sokeeye ee ka dhashay burburka dowladnimo, waxay maalinba heer soo joogaan waa laga garaadsaday. Dalkuna waxuu dib u unkay dowladnimadiisii, shacabkuna waxay samaysteen maamullo howsha ugu weyn ee ay qabtaan ay tahay in laga heshiiyo waxyaabaha colaadda hurin kara.Somaliland iyo Puntland waxay ku tilmaannaayeen goobahii ugu horreeyay ee ay ka dhismeen nidaam kalsooni weyn ka heysta shacabka deegaannadaas, kuna guulaystay soo celinta nabadda, dhismaha hay’adaha dowladnimada, bixinta adeegga bulshada iyo qabashada doorashooyinka. Doorashadii sanadkii hore ka dhacday Somaliland waxay yididiilo gelisay dadka Soomaaliyeed oo dhan.

Waa nasiib darro weyn in loo guntado dagaal, loo noqdo Jaahiliyaddii, lana burburiyo yididiilladii dadkeenna. Tuke Raq, waxay mudnayd inaan ilaashanno maadaama aan ognahay inay u dhowdahay goobaha dunida isku keen haysataa damaca badan ka leedahay. 

Murugadeeyda waxay sii koradhay markaan dib u eegay xaalkeenna maanta, xusuustayna in dagaalkii nasiib darrada ahaa ee ka dhacay Gaalkacyo 2016 loo wada gurmaday si loo damiyo, guulna laga keenay. 2016kii waxaa Gaalkacyo isagu tagay Ra’iisalwasaarahii, xubno wasiiradiisa ah, madaxdii maamul goboleedyada iyo beeshii caalamka.

Waxaan ugu baaqayaa madaxda Somaliland iyo Puntland inay joojiyaan colaadda, saraakiisha iyo afhayeenadana waa inay cashar ka bartaan dagaaladii sokeeye oo maanta aysan jirin cid ku faaneyso guulna ka sheeganeeyso waxii kala gaaray ummadeena Soomaaliyeed. waxii nabad lagu waayana dagaal laguma helayo.

Ugu dambayntii madaxda dowladda Federaalka waa inay garwaaqsataa waajibka ka saaran inay si macno leh ugu howl gasho daminta dagaalkan foosha xun. Taloow maanta Tuke Raq 2018, ma ka liidanaa sidaan ahayn Gaalkacyo 2016.