Darussalam (Caasimada Online) – Xog cusub ayaa laga helayaa nin la sheegay inuu yahay Soomaali oo Arbacadii weerar dhimasho leh ka fuliyey agagaarka safaaradda Faransiiska uu ku leeyahay magaalada Darussalam ee dalka Tanzania.

Weerarkaas ayaa waxaa ku dhintay saddex sarkaal oo boolis ah iyo askari ilaalo gaar ahaa, kahor inta aanay ciidamada ammaanka toogasho ku dilin ninka weerarka soo qaaday.

Ilo-wareedyo amni ayaa maanta bixiyey xog ku saabsan ninka weerarka soo qaaday, waxaana magaciisa ay ku sheegeen Xamza Xasan Maxamed, oo ahaa 29 jir dhashay November 17, 1991-kii.

Xamza ayaa la sheegay inuu la dhashay sarkaal horey uga tirsanaa kooxda Al-Shabaab oo bartamaha Soomaaliya lagu dilay dhowr sano kahor. 

“Booliska ayaa muddo ninka isha ku hayey ayaga oo tuhun weyn ka qaba, waxaana suurta-gal ah in carada uu ka qaaday korjoogteynta lagu hayey uu weerarka u fuliyey,” ayuu yiri il-wareed amni.

Xogta ayaa intaas ku dareysa in Xamza uu mar tegay Soomaaliya, intii uu walaalkiisa ka dagaalamayey halkaas, kahor inta aan lagu dilin magaalada Ceelbuur ee gobolka Galgaduud.

Warar kale ayaa sheegaya in laba wiil oo la dhalatay Xamza iyo hooyadiis ay mar ciidamada ammaanka Tanzania ku xireen magaalo ku taalla xuduudda Tanzania iyo Zambia, oo ay ku noolaayeen.

Dambi-baaraha guud ee Tanzania Simon Sirro ayaa horey u sheegay in weerarka ay suurta-gal tahay inuu xiriir la leeyahay dagaalka jihaadka ah ee ka socda dalka deriska la ah Tanzania ee Mozambique, halkaasi oo dalal badan oo African ah ay ku biirayaan isku dayga looga adkaanayo kooxda dalkaas ka dhisan ee la baxday Al-Shabaab.

Iska hor-imaadka ayaa ka dhacay meel aan ka fogeyn goobtii ay ka dhaceen qaraxyadii bishii August 1998-kii lagu weeraray safaaradda Mareykanka ee Darussalam.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xuseen Macalin Maxamuud oo hadda ah madaxa Hay’adda Cilmi baarista ee Hiraal ayaa walaac badan ka muujiyey in amniga Soomaaliya uu kasii dari karo, haddii ay baxaan ciidamada Midowga Afrika ee ku howl-gala magaca AMISOM.

Xuseen Macalin ayaa ku doodaya in ciidamada Soomaaliyeed aysan wax badan ka tarin dagaalka Al-Shabaab, islamarkaana ilaa hadda ay ku sugan yihiin keliya inta ay qabteen ciidamada AMISOM.

“Magaaladaan (Muqdisho) amniga ay ku joogto ee asalka ah waa amni go’aanadeeda laga soo gaaray New York iyo Addis Ababa, oo na lagu keenay nimankaan loo yaqaano AMISOM, dabcan nimankaas waa kuwa la biilo oo go’aanadooda laga keeno meelo kale, laakiin waa cida ugu gacanta weyn oo lagu kala cabsado,” ayuu yiri Xuseen Macalin.

“Tobankii sano ee ugu dambeysay Shabaab inta ay ka qabsadeen waa intii ay qabteen (AMISOM), hal magaalo oo dowladda Soomaaliyeed ay kala wareegtay ma jirto, haddii ay dhacdana waa kuwo ay dib ula wareegtay.”

Sidoo kale waxa uu ku baaqay in wax laga bedelo nidaamka dowladeed iyo ciidamada, si looga maarmo ciidamada shisheeye, islamarkaana howsha badankeeda ay qabsadaan umadda Soomaaliyeed.

Hadalka Xuseen Macalin ayaa imanaya xili uu soo baxayo walaac laga qabo in Soomaaliya ay ka dhacdo wixii dhawaan ka dhacay Afghanistan, kadib marka ay ciidamada shisheeye ka baxaan dalkeena.

Muqdisho (Caasimada Online) – Culimada Soomaaliyeed ayaa markii u horeysay ka hadlay habraacyada doorashada ee ay soo saareen Golaha Wadatashiga Qaranka, oo dhaliyey khilaaf siyaasadeed oo hor leh.

Sheekh Soomow oo warbaahinta ka hor aqriyay bayaan kasoo baxay Culimada Soomaaliyeed ayaa sheegay inay culimada ay go’aansadeen inay taageeraan oo ay ayidaan baaqii Salaadiinta Soomaaliyeed ee lagu samatabixinayo dalka, si loo gaaro doorasho xasiloon, kaasi oo looga horyimid habraaca doorashada.

“Waxaa ugu baaqeyna Ra’iisul wasaaraha, madaxweynayaasha dowlad goboleedyada iyo guddoomiyaha gobolka Banaadir oo hadda ayagu mas’uul ka ah doorashooyinka inay dhageystaan oo ay qaatan tallada Salaadiinta, oo lagu tixgeliyo waxa ay xaqa u leeyihiin,” ayuu yiri Sheekh Soomow.

“Doorashada dalka waxay weli ku socota 4.5, maadama weli qabiil la dhex dabaalanayo waxaa u baahanahay in dadka kuligiis la qanciyo, waxaan leenahay hala dhageysto oo ha la qaato tallada Salaadiinta, gacana ha lagu siiyo gudashada waajibkooda.”

Sidoo kale waxa uu carabka ku adkeeyay Sheekh Soomow oo ku hadlayey afka Culimada Soomaaliyeed in madaxda ka fogaadaan waxkasta oo musuq-maasuq iyo kala shaki keeni kara, taasi oo keeni in doorashada lagu kalsoonaan.

“Waxaa rabnaa haddaa nahay Culimada Soomaaliyeed in doorashada noqoto mid xalaal ah oo hufan oo lagu kalsoonaan karo, taasina waxa uu waajib ka saaran yahay madaxda dowlad goboleedyada, guddiga iyo ergada soo xuleysa.”

Ugu dambeyntiina waxa uu ku baaqay in meesha laga saaro lacagaha la siinayo ergada soo xuleysa mudaneyaasha Golaha Shacabka, si ay u xulaan shaqsiyaad gaar ah, taasi oo qeyb ka ah musuq-maasuq, sida uu sheegay.

Muqdisho (Caasimada Online) -Ciidamada ammaanka ee Booliska Soomaaliyeed iyo maamulka degmada Yaaqshiid oo iskaashanaya ayaa xalay howl-gal qorsheysan ka sameeyey xaafado ka tirsan degmadaasi, kaas oo lagu xaqiijinayey amniga Yaaqshiid.

Saraakiisha horkaceysay howl-galka ayaa sheegay inay ku baxeen kooxo burcad ah oo cabasho ay kasoo gudbiyeen dadka deegaanka, isla-markaana ay gacanta kusoo dhigeen.

Ragga la soo qbatay oo afar ah, isla-markaana hubeysnaa ayaa lagu raadjoogay maalmihii lasoo dhaafay, kadib cabasho ay kasoo gudbiyeen shacabka ku dhaqan halkaasi.

Guddoomiyaha degmada Yaaqshiid Axmed Cabdullaahi Cariif oo la hadlay wariyeyaasha ayaa shaaca ka qaaday in raggan ay ahaayeen burcad dhac u geysaneysay shacabka, isla-markaana ay u sii gudbin doonaan hay’adaha ku shaqada leh, si maxkamad loo soo taago.

Sidoo kale wuuxuu intaasi ku daray inay sii wadi doonaan howl-gallada lagu xaqiijinayo amniga degmada Yaaqshiid ee gobolka Banaadir, si looga hortego amni darrada.

Habeenadii lasoo dhaafay ayey ciidamada ammaanka ee dowladda xoojiyeen howl-gallada ka dhanka ah burcadda, iyaga oo gacanta ku soo dhigay shaqsiyaad ka mid ah kooxaaasi.

Howl-galladan isdaba jooga ah ayaa waxa ay jawaab u yihiin cabashada shacabka ku dhaqan caasimada oo qaati ka taagan ragga burcadda ah ee dhaca ka geysta Muqdisho.

Garoowe (Caasimada Onlne) – Wasiirka wasaaradda waxbarashada Puntland, Mudane Cabdullaahi Maxamed Xasan oo wariyeyaasha kula hadlay Garoowe ayaa kasoo horjeestay tallaabadii uu qaaday hanti-dhawrka maamulkaasi oo xanibaad ku soo rogay akoonada wasaaradaas, sidoo kalena shaqa joojinta ku sameeyey mas’uuliyiin ka tirsan wasaarada.

Wasiir Cabdullaahi Maxamed Xasan ayaa marka si weyn u dhaliilay hannaanka uu hanti-dhawrka dowlad goboleedka Puntland u maray baarista ee wasaaradda waxbarashada maamulkaas, wuxuuna sheegay in uusan u marin waddo sax ah, sida uu hadalka u dhigay

Sidoo kale wuxuu tilmaamay in si gaar ah loo beegsanayo wasaaraddiisa, isla-markaana lagu shaabadeynayo wax is-daba-marin, iyadoo aan loo heyn wax caddeyn ah.

Wasiirka waxbarashada Puntland ayaa sidoo kale intaasi kusii daray in tallaabada uu qaaday xafiiska hanti-dhawrka ay keeneyso aaminaad la’aan ay wasaaraddu ka qaadi karaan hay’adaha caalamiga ah ee ka taageero horumarinta arrimaha waxbarashada.

Hadalka wasiir Cabdullaahi Maxamed ayaa sare u sii qaadi kara xiisada kala dhexeysa hanti-dhawrka oo wasaaraddiisa ku eedeeyey inuu ka dhex-jiro musuq-maasuq, waxaana haatan socda baaritaan dheeraad ah oo lagu hayo mas’uuliyiin ka tirsan wasaaraddaasi.

Ma cadda tallaabada xigta ee uu qaado doono hanti-dhawrka oo dabagal ku haya eedaha loo jeediyey mas’uuliyiinta waxbarashada Puntland, waxaase uu u muuqdaa mid sii xoogeysanayo dagaalka u dhexeeyo 2 xafiiis.

Si kastaba tallaabada hanti-dhawrka qaaday ee uu maalmo ka hore ku xanibay dhammaan akoonada wasaaradda waxbarashada ayaa dhaliyey shaki weyn iyo tuhun, mana jirto illaa iyo hadda war rasmi ah oo kasoo baxay Puntland, waxaase weli socda baaritaan dheeri ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa shaacisay xaalado halis ah oo la xiriira cudurka safmarka ah ee Coronavirus/Covid-19, kaasi oo wejigiisi saddexaad kusoo labo kacleeyay dalkeena.

Wasaaradda Caafimaadka Soomaaliya ayaa warbixinteed maalinlaha ah ee ku sheegtay in cudurka Covid-19 laga helay dad gaaraya 124 ruux oo kamid ah 2,425 ruux oo 48 saac ee ugu dambeeyay laga baaray cudurka.

Sidoo kale, warbixinta wasaaradda caafimaadka ayaa lagu sheegay in cudurka 48 saac ee u dambeeyay u geeriyoodeen dad gaaray 11 ruux, oo ah inta ilaa hadda ay diiwaan-galisay wasaaraddu.

Dadka laga helay cudurka ayaa waxay 64 kamid ah yihiin Rag, halka 60 kale ay yihiin haween, waxaana ka bogsaday cudurka safmarka dad gaaray 71 ruux.

Kiisaska la xariira cudurka safmarka ah ee Covid-19 ayaa waxaa laga kala helay gobolka Banaadir iyo deegaanada dowlad goboleedyada dalka, kuwaasi oo kala ah;

• Puntland: 54
• Banadir: 50
• Somaliland: 14
• Galmudug: 5
• Koonfur Galbeed: 1

Si kastaba, Kiisaska cudurka ee laga diiwaan-geliyay dalka tan iyo markii uu billowday cudurka ayaa maraya 17,016 kiis, halka bogsashada guud ay tahay 8,212, waxaana muddadaas u geeriyooday dad gaaraya 938, oo ah inta la ogyahay ee diiwaan-gelisay wasaaradda caafimaadku.

Garoowe (Caasimada Online) – Waxaa sare usii kacay kiisaska musuq-maasuqa ee maamulka Puntland, kadib markii uu Hanti-dhowrka guud ee maamulkaas uu amray in la xiro akoonada Wasaaradda Waxbarashada Puntland.

Qoraal kasoo baxay Hanti-dhowrka guud ee Puntland oo si gaar ah ugu socday Mas’uuliyiinta Bangiga dhexe iyo Bank-yada gaarka loo leeyahay, ayaa lagu wargeliyay in gebi ahaanba la joojiyo lacag ka saarista akoonadaa, ilaa amar dambe.

“Waxaa si xushmad leh loogu wargelinayaa dhamaan Maamulayaasha Bankiyada iyo Agaasinka guud ee Bankiga dhexe ee dowladda in la joojiyay lacag ka saarista Akoonada Wasaaradda Waxbarashada Puntland laga bilaabo,” ayaa lagu yiri qoraal uu shalay Hanti-dhowrka u diray mas’uuliyiinta bank-yada, oo nuqul kamid ah ay heshay Caasimada Online.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, waxa sidoo kale shaqo joojin lagu sameeyay agaasimaha guud ee Wasaaradda Waxbarashada Puntland, Maxamed Cali Faarax (Farmayeeri), Agaasimaha waaxda maamulka iyo maaliyada Wasaaradda iyo mas’uuliyiin kale oo ka tirsan wasaaradda waxbarashada iyo tacliinta sare ee Puntland.

Hantidhawrka guud ee Puntland ayaa weli baaris ku wada Saraakiisha iyo kuwa kale oo ka tirsan Wasaaradda Waxbarashada iyo Tacliinta sare ee Puntland, oo loo heysto eedo la xiriira musuq maasuq iyo ku tagri-falka hanti dadweyne.

Kabul (Caasimada Online) – Ugu yaraan 13 askari oo ka tirsan ciidamada Marines-ka Mareykanka ayaa ku dhintay labada qarax ee lala beegsaday garoonka diyaaradaha magaalada Kabul ee dalka Afghanistan, sida ay xaqiijiyeen saraakiisha militariga.

Wararka ayaa sheegaya in tiro kale oo Mareykan ah lagu dhaawacay weerarka oo isgu jiray laba qarax iyo weerar toos ah oo uu fuliyey qof hubeysan.

Mid ka mid ah qaraxyada ayaa waxaa fuliyey qof is-miidaamiyey oo soo xirtay jaakad walxaha qarxa lagu soo xiray, halka qaraxa labaad uu ahaa mid baabuur. Waxaa sidoo kale jiray rag hubeysan oo rasaas furayey.

Sidoo kale 60 qof oo shacab Afghanistan ah ayaa ku dhintay, 200 oo kalena waa ku dhaawacmeen qaraxyada, oo ay fuliyeen dad is-miidaamiyey, sida uu sheegay mas’uul ka tirsan ururka Taalibaan. Dadka dhintay waxaa ku jira caruur.

Mas’uulka ka tirsan Taalibaan ayaa sidoo kale sheegay in qaar ka mid ah ilaalada Taalibaan lagu dhaawacay weerarka. Qaar ka mid ah ciidamada ajnabiga ah ee garoonka jooga ayaa sidoo kale la sheegayaa inay ku dhaawacmeen.

Banaanka garoonka diyaaradaha Kabul ayaa waxaa ku sugan kumanaan qof oo doonaya in galaan garoonka, si halkaas looga qaado oo loo geeyo dalalka Reer Galbeedka, ayaga oo ka cararaya kooxda Taalibaan.

Weerarka ayaa waxaa loo badinayaa inay fulisay kooxda Daacish ee dalka Afghanistan oo dagaal uu kala dhaxeeyo Taalibaan.

Saraakiisha Mareykanka iyo NATO ayaa dhowr saacadood un kahor sheegay inay heleen akhbaaraad sirdoon oo sheegaya in qarax is-miidaan ah la doonayey in lala beegsado garoonka.

Khasaaraha qaraxyada ayaa la filayaa inay sii kordhaan.

Camaara (Caasimada Online) – Dagaal-yahanada kooxda Al-Shabaab ayaa maanta dib u qabsaday deegaano dhowr ah oo ka mid ah gobolka Mudug, oo ay ka mid yihiin Bacaadweyne iyo Camaara.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in Al-Shabaab ay qabsashadan u suurta-gashay kadib markii deegaanadaas ay ka baxeen ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa daraawiishta Galmudug.

Dadka deegaanka ayaa sheegaya in halkaas ay hadda ku sugan yihiin maleeshiyo badan oo aad u hubeysan oo kooxdan ka tirsan. 

Al-Shabaab ayaa war ay soo saartay ku sheegatay in deeganada ay qabsadeen aysan ku koobneyn oo kaliya Bacaadweyne iyo Camaara, balse ay sidoo kale la wareegeen gacan ku haynta deegaanada Qaycad, Shabeellow, Sabeena, Gowraca, Gaadaay iyo Laas Gacamaye. 

Deegaanada Bacaadweyne iyo Camaara ayaa toddobaadyadii tegay waxaa dagaallo dhowr ah ay ku dhexmareen ciidamada qaranka iyo maleeshiyada Al-Shabaab, ayada oo dhowr jeer gacan ku hayntooda ay ku kala wareegtay labada dhinac.

Dagaalkii ugu dambeeyey ee ka dhacay Camaara Talaadadii, ayey dowladdu sheegtay in Al-Shabaab looga dilay 90 maleeshiyo oo duqeymo lala beegsaday, halka Al-Shabaab ay sheegatay inay ku qabsatay 14 baabuurta dagaalka ah, dhowr askarina ku dishay.

Illaa iyo hadda ma jiro wax war ah oo kasoo baxay ciidamada dowladda iyo maamulka Galmudug oo la xiriira qabsashada Al-Shabaab ee Bacaadweyne iyo Camaara.

Muqdisho (Caasimada Online) – Kooxda Al-Shabaab ayaa sheegatay mas’uuliyadda dil xalay Muqdisho loogu geystay Nuur Cumar Shanlow, oo ahaa qof shacab ah balse ay kooxdu sheegtay inuu ka tirsanaa dowladda Soomaaliya.

Dilka Nuur Cumar ayaa ka dhacay xaafadda Xoosh ee degmada Dharkenley, waxaana gaystay koox hubeysan oo goobta ka baxsatay kadib markii ay fuliyeen.

Qoraal kasoo baxay Al-Shabaab, oo lagu sheegtay dilkan, ayey sidoo kale kooxda ku sheegtay in Nuur Cumar uu ahaa sarkaal ka tirsanaa ciidamada dowladda federaalka, gaar ahaan sirdoonka.

Ma jirto cid xaqiijin karta inuu Nuur ahaa sirdoon, waxaana dadka xaafadda ay sheegeen inuu ahaa qof shacab ah. Xarakada Al-Shabaab ayaa inta badan shacabka ay dilalka qorsheysan ku fuliso ee Muqdisho ku sheegta inay yihiin sirdoon.

Sidoo kale, saraakiisha amniga Soomaaliya weli kama aysan hadlin dilka marxuum Nuur Cumar Shanlow. 

Dilkan ayaa imanaya ayada oo bilihii dhowaa ay aad u yaraadeen dilalka qorsheysan ee Muqdisho, kadib markii ciidamada amniga ay sare u qaadeen howlgalladooda, sidoo kalena meelo badan oo magaalada ka mid ah laga howlgeliyey ciidan dhar cad ah oo ugaarsada Shabaabka.

Waxaa horey u dhacday in xubno Al-Shabaab ah oo dil ka gaystay magaalada, isla goobta lagu toogto ama lagu qabto, taasi oo sare u qaaday cabsida Shabaabka, kadibna hoos u dhigtay dilalkii ay ka fulin jireen magaalada.

Addis Ababa (Caasimada Online) – Waxaa maalintii labaad oo xiriir ah galay dagaalka u dhaxeeyo Soomaalida iyo Canfarta oo ka socdo deegaano ku yaal Galbeedka Gobolka City.

Wararkii ugu dambeeyey ee laga helayo dagaalka ayaa sheegayo in kuwa Soomaalida ay guul weyn ka gaareyn dagaalka isla markaasna ay isku fidiyeen deegaano hor leh.

Deegaanada ay ciidamada Soomaalida isku fidiyeen ayaa kala ah Roto, Tarayna, ilaa Birta-dheer, kuwaas oo waxyar u jira magaalada Cadayti oo ay ku xoogan yihiin  kuwa Canfarta, waxaana dagaalka ka dhashay khasaaro xoog leh oo isugu jira dhimasho iyo dhaawac.

Inta la xaqiijiyey dagaalka ayaa waxaa ku dhintay in ka badan 15 qof halka uu dhaawaca kor u dhaafayo illaa 40 sida ay xaqiijiyeen saraakiil dhinaca caafimaadka ah.

Laba dhinac ee dagaalka u dhaxeeyo ayaa waxaa soo kala gaaray gurmad xoog leh, waxayna ciidamada dagaalamayo u badan yihiin xoolo dhaqato iyo Beeraley.

Dagaaladaan ka socda meelo kamid ah dowlad degaanka ayaa waxaa ay ka dambeeyeen kadib markii maleeshiyaadka Canfarta ay weerareen Shacab Soomaali ah oo degaanadooda ku sugan.

Dowladda Itoobiya weli kama aysan hadlin dagaalka galay maalintii labaad, waxayna dowladda Federaalka culeyskeeda dhan isugu geysay dagaalka ay kula jirto jabhadda Tigreyga ee TPLF oo kusoo wajahan Magaalada Addis Ababa.

Wixii warar ah ee kusoo kordha waxaad kaga bogan doontaan wararkeena dambe inshaa Allah.

Warbixintan oo muuqaal ah halkan ka daawo

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa sii xoogeysanaya tuhunka ku aadan in Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble uu doonayo inuu isku sharxo xilka madaxweynaha Soomaaliya ee doorashada la qorsheeyey 10-ka October.

Rooble ayaa dhowr mar sheegay inuusan aheyn musharax, hase yeeshee tallaabooyin uu qaaday dhowaanahan ayaa sare u qaaday warar maalmihii ugu dambeeyey laga soo xigtay xubno ku dhow.

Waxaa ugu dambeysa habraacii doorashada oo ay isku raaceen isaga iyo madaxda maamul goboleedyada, oo awoodda maamulka doorashada siiyey madax goboleedyada, halka uu Rooble-na gacanta ku dhigay maamulka doorashada xildhibaanada waqooyi iyo kuwa Banaadiriga.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa sidoo kale bilihii ugu dambeeyey aad u dhisayey xiriirkiisa arrimaha dibedda, si uu magaciisa sare ugu qaado una eego suurta-galnimada ah inuu taageeri heli karo. Wuxuu boqoday Sacuudiga, UK, Masar iyo Kenya, waxaana la filayaa inuu amr kale ku laabto Sacuudiga, iyo suurta-galnimada ah inuu tago Imaaraadka Carabta.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in hamiga Rooble ee sare usii kacaya ay ugu wacan tahay cadaadis kaga imanaya beeshiisa Habargidir, gaar ahaan Sacad, iyo xubno ka tirsan beesha caalamka.

Marka la eego sida looga niyad jabay hoggaaminta Farmaajo, iyo musharaxiinta mucaaradka oo la filayo inay isku jabaan, kalan qeybsadaaan codadka inta diidan Farmaajo, ayaa beesha Rooble waxaa lagu warramaya inay rumeysan tahay inuu yahay fursadda kale ee ay xilkan ku heli karaan, ayada oo musharaxiinta kale ay beesha aysan haysan wax fursad ah oo muuqda.

Sidoo kale, wakiilo ka tirsan beesha caalamka ayaa lagu warramay in sababta ay Rooble ugu cadaadinayaan inuu xilkan raadiyo ay tahay inay ku jebiyaan madaxweyne Farmaajo, oo ay rumeysan yihiin in haddii dib loo doorta ay ka dhigan tahay in Soomaaliya ay galeyso dagaal sokeeye.

“Wakiilada caalamka waa ogyihiin in Rooble uusan rajo laheyn, hase yeeshee waxay is-sharaxaaddiisa u arkaan inay dhaawac weyn ku tahay Farmaajo,” waxaa sidaas Caasimada Online u sheegay xildhibaan codsaday inaan la magacaabin.

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa dhankiisana la rumeysan yahay in cadaadisyadan ay ku dhaliyeen in haddii uu si wanaagsan uu hago doorashada xildhibaanada, soona celiyo xiriirka dalalkii saaxiibka la ahaa Soomaaliya ee uu gooyey Farmaajo, inay gacan weyn siin karto.

Si kastaba, musharaxnimo kasta oo uu Rooble ku dhowaaqo, haddiiba ay uu sidaas go’aansado, waxay iman doontaa oo kaliya marka lasoo geba-gebeeyo doorashada xildhibaanada ama lagu dhowaado.

Muqdisho (Caasimada Online) – Odayaasha dhaqanka Soomaaliyeed ee rasmiga ah isla markaasna soo dhisay dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si weyn uga hor yimid habraacii doorashada Golaha Shacabka oo ay soo sareen madaxda Maamul Goboleedyada iyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble.

Qoraal kasoo baxay odayaasha dhaqanka ayaa lagu sheegay in duubabka yihiin hey’adda marjaca ugu sareeya hey’adaha dowladda Soomaaliya isla markaasna loo ogolaado inay iyaga soo xulaan xubnaha Baarlamaanka sidaasna lagu doorto madaxweynaha.

“Waxaa nasiibdarro ah oo arrin la yaab leh noqotay in si baalmarsan shuruucda iyo curfiga wadanka u yaal, si aan gabbasho iyo sariigasho toona laheyn layskugu dayo in lagu tirtiro kaalintii duubabaka oo laysku qanciyo in maanta laga tallaabsan karo,” ayaa lagu yiri War-murtiyeedka Odayaasha.

Odayaasha dhaqanka ayaa soo saaray illaa afar qodob oo kala ah:

1- Duubabaka xaqa u leh inay soo xulaan 5-ta qof ee soo xulaya Ergada 101-da ka kooban ee dooranaya Xildhibaanada Barlamaanka ; oday dhaqameedyadaasna waa 135-kii isin ee horey loo ansixiyey saxiixayaashana ka ahad doorashooyinkii hore, intii kale oo ka mid ah odoyaasha dhaqankana ay kula mideysnaayeen.

2- Madaama weli aan loo gudbin doorasho dadweyne “Qof iyo cod” ah oo uu hab-qeybsigu wali beeleysan yahay, awoodda soo xulista xubnaha matalaya beelaha waxaa leh madaxda dhaqanka, lug kuma yeelan karo masuul iyo maamul siyaasadeed. Ciddii isku dayda inay si hareer marsan shuruucda iyo curfiga wadanka u baalmaraan waa mid sinnaba aan looga aqbaleyn meelna gaareyn, waxayna isimadu/odayaasha dhaqanka awood u leeyihiin inay go’aan ka gaaraan.

3- Waxaan fareynaa Madasha Wadatashiga Qaranka (MWQ) inay dhamaan dib ugu noqdaan qodobada habraacoodil, gaar ahaan kuwa dhaqaalaha lagu xukumay ergada waa xaqoodii doorasho.

4- Waxaan kula talineynaa dhamaan dhinacyada siyaasadda in loo hogaansamo heshiiyadii hore, damac iyo dano-shaqsiyeed aan wadanka halis loo galin, oo tabtaas oo kale horey u keentay dhibtii la soo maray.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha waqtigu ka dhammaaday Maxamed Cabdullahi Farmaajo ayaa la sheegayaa in uu bilaabay dadaallo uu uga hor-tagayo safarka qorsheysan ee la filayo in Ra’iisul Wasaare Rooble iyo Madaxda Dowlad Goboleedyada ay ku tagaan dalka Sacuudiga.

Xogo ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaya in Farmaajo uu adeegsaday qorsheyaal dhowr ah oo uu ku fashilanayo kulanka loo madlanyahay, waxaana ka mid ah dhinacyada ku lugta leh baajinta kulankan, Safaaradda Soomaaliya ee dalka Kenya oo xiriir la sameysay Safiirka dowladda Sucuudiga u jooga Nairobi iyo Xafiiska Ra’iisul wasaaraha Ethopia Abiy Ahmed.

Dhawaan madaxda golaha wadatashiga qaranka ee Rooble iyo madax goboleedyada ayaa martiqaad ka helay Boqortooyada Sacuudi Carabiya, balse Farmaajo ayaa xoogiisa isugu geynaya inuu baajiyo martiqaadkaas, maadaama ay kooxdiisu u aragto inuu khatar ku yahay dib u doorashadiisa.

Dhinacyada ay madaxtooyadu u adeegsaneyso baajinta martiqaadkaas waxaa sidoo kale ka mid ah Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed oo saaxiib dhow la ah madaxweyne Farmaajo, maadaama uu uga dhowyahay xiriir ahaan Sacuudiga iyo xulufadiisa.

Sidoo kale wixii ka dambeeyey markii ay soo shaac-baxday casuumaadaan, waxuu madaxweyne Farmaajo cadaadis ku bilaabay madax goboleedyada taabacsan, isagoo ku qancinaya in xilligaan uu dalku doorashada ku jiro aysan aadin safarkaas, balse sida aan xogta ku heleyno Farmaajo weli kuma guuleysan isku daygaas.

Illaa hadda ma cadda in Sacuudigu uu madaxdaan ka gadayo musharax gaar ah, sidii horey looga bartaba dalalka Khaliijka, balse Farmaajo ayaa cabsi weyn ka qaba in madaxdaan taabacsan laga dhaadhiciyo in aysan ku garabsiin sidii dib loogu soo dooran lahaa.

Afartii sano ee Madaxweyne Farmaajo xukunka joogay ma wanaagsaneyn xiriirka Sacuudiga iyo Soomaaliya – Imaaraadka iyo Soomaaliya, taas ayaana loo sababeynayaa casuumaadaan uu Sacuudigu u fidiyey madaxda Soomaalida ee gacanta ku heysa masiirka iyo hoggaanka doorashada dalka.

Hargeysa (Caasimada Online) – Guddoomiyaha xisbiga UCID Faysal Cali Waraabe  ayaa markii ugu horeysay ka hadlay dooda ka taagan dugsiyada Shabakada Abaarso oo lagu eedeeyey inay fidinayaan Diinta karishtaanka.

Feysal ayaa eedeymaha loo jeedinayo dugsiyada Shabakada Abaarso ku tilmaamay inay yihiin duulaan horumarka Somaliland ka dhan ah.

“Waad aragtaa in guushi aan gaarnay ee adduunka oo dhan inoo soo jeedsaday maanta la doonayo in la xaaraameeyo, iftiinkii inoo baxaba waxa la doonayaa in la dumiyo, waxaana la isticmaalayaa qaar inaga ah” ayuu yiri Feysal Cali Waraabe oo warabaahinta la hadlay.

Guddoomiye Feysal Cali Waraabe ayaa sheegay in marka laga reebo Sacuudiga ay Somaliland tahay meesha kaliya ee aan lagu arki karin gabdho timo qaawan.

“Somaliland waa meesha kaliya ee marka Sucuudiga laga yimaado, aadan arkayn inan timo qaawan, shaleemo, tiyaatar, shiishad, waa dhul asturan, barakaysan hadana iskuulka caruurtaydu dhigato ayaa la leeyahay waa gaalo, aniga la i yiri kaniisad buu furay” ayuu guddoomiyuhu hadalkiisa ku daray.

Qaar kamida dadka baraha bulshada isticmaala ayaa dugisiga Abaarso iyo Jaamacadda hoos tagta ee Barwaaqo ku eedeeyey in macalimiintooda oo ajaanib ah ay ardayda baraan waxyaabo diinta Islaamka ka dhan ah,  taasi oo xukuumada Somaliland, madaxda Shabakadda Abaarso, ardayda iyo waalidiintuba beeniyeen.

Iyada oo muddooyinkii la soo dhaafay ay sii xoogeysanayeen eedeymaha loo jeedinayo shabakadda dugsiyada ee Abaarso Network iyo Jaamacadda Barwaaqo ayaa waxaa arrintaas ka jawaabay shabakaddan oo ka hadashay doodaha ka dhashay arrintaas, isla-markaana la isla dhex-marayey baraha bulshada.

Shabakadda dugsiyada Abaarso ayaa soo hadal qaaday eedeymaha culus ee loo jeediyey macalimad Joy Isa, waxayna shaacisay in muuqaallada la baahiyey ay yihiin kuwa hore, islamarkaana ay aheyd xilli ay ka qeyb-qadaneysay adeegyo diimeed gudaha dalka Nigeria.

Sidoo kale shabakadda ay ku mideysan dugsiyada Abaarso ee ku yaalla Somaliland ayaa xusay in Joy Isa ay heshiis kula shaqayneysay, isla markaana aan loo ogolayn in ay ka hadasho arrimo diimeed, sida lagu sheegay warbixinta.

“Waxaanu dhawaan aragnay muuqaalo baraha bulshada la soo galiyay oo muujinaya Isa oo ka qayb qadanaysa adeegyo diimeed gudaha Nigeria, muuqaaladaasi waa wakhti dheer ka hor intii anaan shaqaalaysiin.. waxaanu kalsooni ku qabnaa in walba Isa in aysan jabinin heshiiskii aan la galnay iyo sharciga noo yaala” ayaa lagu yiri warbixinta.