Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamza Cabdi Barre ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay Safiirka cusub ee Turkiga u fadhiya Soomaaliya Mudane Alper Aktaş.

Kulanka ayaa waxay labada masuul uga wada-hadleen xoojinta xiriirka walaaltinimo iyo iskaashi ee ka dhaxeeya labada dalka ee Turkiga iyo Soomaaliya.

Ra’iisul Wasaaraha oo Danjiraha cusub ugu hambalyeeyey masuuliyadda loo igmaday ayaa tilmaamay in Turkiga uu yahay walaal dhab ah oo ay leedahay Soomaaliya, kaasi oo xilliyo adag soo garab taagnaa dadka iyo dowladda Soomaaliyeed, kana taageera dhinacyo badan oo kaabaya horumarinta dowlad-dhiska Soomaaliya.

Danjire Alper Aktaş ayaa isna dhankiisa sheegay in uu sii xoojin doono xiriirka walaaltinimo ee ka dhaxeeya labada dalka, isaga oo uga mahad-celiyey dowladda iyo shacabka Soomaaliyeed soo dhaweyntooda.

Mr. Alper Aktaş ayaa beddelay Ibrahim Mete Yagli oo isagu soo gaba-gabeeyay shaqadii diblomaasiyadeed ee uu u joogay Soomaaliya.

Soomaaliya iyo Turkiga ayaa leh xiriir diblumaasiyadeed oo wanaagsan, ayada oo dhawaan gaaray heshiis difaac, kaasi oo dhaqan-gal noqday kadib markii ay meel-mariyeen Golaha Wasiirrada Soomaaliya iyo labada Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya.

Heshiiska difaac ee Soomaaliya ay la saxiixatay Turkiga ayey dowladda Soomaaliya ku tilmaamtay mid Soomaaliya gaarsiin doona inay dhisato ciidan badeed ku filnaada difaaca baddeenna, xilli ay taagan tahay xiisadda badda ee Soomaaliya iyo Itoobiya.

Soomaaliya ayaa Turkiga ku sifeysa waddan saaxiib iyo walaal la aamini karo ah, maadaama uu yahay walaal marar badan hiil inoo muujiyay, waxayna xilligaan la kaashaneysa difaaca qarannimada iyo midnimada dhuleed ee Soomaaliya.

Caabudwaaq (Caasimada Online) – Maxkamadda gobolka Galgaduud ayaa maanta xukun adag ku ridday gacan ku dhiigle Cabdi Maxamuud Xaashi oo hoary duleedka degmada Caabudwaaq ugu dilay marxuum lagu magacaabi jiray Maxamed Cabdi Xaashi.

Maxkamadeynta ninkan oo ka dhacday isla Caabudwaaq ayaa lasoo gabagabeeyay, waxaana lagu helay dambiga lagu soo eedeeyay.

Cabdi Maxamuud Xaashi oo kahor hadlay maxkamadda ayaa dhankiisa qirtay inuu dilka gaystay, kaas oo ka dhacay deegaan hoostaga magaalada Caabudwaaq.

Xafiiska xeer ilaalinta ee maxkamadda gobolka oo soo oogay dawcaddan ayaa goobta kusoo bandhigay caddeymo muujinaya dilkaasi, marqaatiyaal iyo qoraygii wax lagu dilay.

Intaasi kadib garsooraha maxkamadda oo lagu magacaabo Axmed Salaad Kulane ayaa ku dhowaaqay go’aanka, wuxuuna sheegau in dil toogasho ah lagu xukumay Cabdi Maxamuud Xaashi oo ah qisaasta marxuumkii uu dilay ee Maxamed Cabdi Xaashi.

Ehellada marxuumka oo iyaguna goobta ku sugnaa ayaa soo dhaweeyay xukunka ay ridday maxkamadda gobolka Galgaduud oo ah in la qisaasayo gacan ku dhiiglaha.

Isla maxkamaddan ayaa shalay u fariisatay kiiska ninkii dilay Weriyihii Telefishinka Qaranka ee degmada Caabudwaaq Allaha u naxariistee Cabdikariin Axmed Bulxan.

Cabdixakiin Axmed Cigaal oo 13 bishaan dilay Wariye Cabdikariim Axmed Bulxan ayay maxkamaddu siisay fursad uu uga warbixiyo dembiga loo heysto, wuxuuna si cad i qirtay in Cabdikariin uu isagu dilay.

Ninka dilka geystay ayaa codsaday in laga oofiyo xadka qisaasta dilkii uu u geystay Weriye Cabdikariin Bulxan, taas oo dadkii fadhiga ka soo qeyb galay aad uga yaabisay.

Kadib qirashada gacan ku dhiiglaha guddoomiyaha maxkamadda gobolka Galgaduud Cismaan Cali Hudey ayaa ku dhawaaqay xukunka maxkamadda, isagoo dil toogasho ah ku xukumay Cabdixakiin Axmed Cigaal oo ah qisaasta Weriye Cabdikariin Axmed Bulxan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxauud ayaa xalay bixiyay abaal-marino lacag ah, kadib munaasabad ballaaran oo ka dhacday Villa Soomaaliya, taas oo ay ka qayb-galeen wasiiro, duqa Muqdisho iyo Culimo.

Abaal-marinadan oo la bixiyay xilligii afurka aya waxaa lagu maamusay Tartameyaasha Qu’raanka Kariimka ah, iyadoo ay goobjoog ahaayeen Wasiirka Diinta iyo Awqaafta Xukuumadda, Guddiga Tartanka iyo Hay’adda Culimada Soomaaliyeed.

Madaxweynaha ayaa munaasabadan abaal-marino lacag ah ku guddoonsiiyey ardayda kaalmaha hore galay too gaaraya illaa todobo, kuwaas oo isku jiro gabdho iyo wiilal.

Abaal-marinada Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ee Tartanka Quraanka Kariimka ah ayaa waxaa ku guuleystay:-

1-Majiidu Raxmaan Maxamed Cabdullaahi, $20,000.
2-Yuusuf Xasan Cusmaan, $15,000.
3-Xuseen Xasan Nuur, $10,000.
4-Sadiiq Maxamed Cali, $7000.
5-Faadumo Jamaal Xaashi, $5000.
6-Maxamed Haaruun Maxamed, $3000.
7-Ikraan Cabdikariim Xasan, $2000.

Xasan Sheekh oo madasha ka hadlay ayaa sheegay in halyeeyadan ka socda gobollada dalka oo idil ay ka turjumayaan dhaqanka Soomaaliyeed ee ku saleysan diinta Islaamka iyo wanaagga.

Sidoo kale wuxuu aad u boggaadiyay macallimiinta iyo waalidiinta kusoo dadaalay ardayda guuleysatay iyo dhammaan kuwii ka qayb-galay musaabaqada.

“Ubadkan sidaas u xifdiyey Quraanka Kariimka ah, waalidka kula dadaalay Kitaabka Alle iyo macallimiinta soo barbaariyey waxay caddeyn u tahay sida dadkeennu ay ugu dheggan yihiin diinteenna Islaamka” ayuu khudbaddiisa jku yiri madaxweyne Xasan Sheekh.

Ugu dmabeyn wuxuu hoosta ka xariiqay in tani ay xujo ku tahay kooxda Al-Shabaab oo ku eedeeyay inay suurad xumeynayso diinta Islaamka.

“Tani waa xujo adag oo hortaalla argagixisada banneystay dhiigga dadkeenna, iyagoo ku been abuuranaya diinteenna suubban. Imisa ayey xasuuqeen arday baranaysay Kitaabka Alle, macallimiin xifdisiinayey ubadkeenna Kitaabka Alle. Imisa dugsi Quraan ayey dumiyeen, imisa Masaajid ayey burburiyeen ama ku dhex laayeen ehlu Quraan”. ayuu sii raaciyay.

Sanad kasta marka laga gaaro bisha Ramadaan ayay dowladda dhexe qabataa tartanka Qur’aanka Kariimka, waxaana soo qaban qaabiso wasaaradda Diinta iyo Awqaafta.

Caabudwaaq (Caasimada Online) –Maxkamadda gobolka Galgaduud ayaa maanta u fariisatay kiiska ninkii dilay Weriyihii Telefishinka Qaranka ee degmada Caabudwaaq Allaha u naxariistee Cabdikariin Axmed Bulxan.

Fadhiga maxkamadda ayaa maanta ka qabsoomay degmada Caabudwaaq, waxaana si lala yaabay dembisa u qirtay ninkii la hor keenay maxkamadda ee loo heystay dilka Weriyaha.

Cabdixakiin Axmed Cigaal oo 13 bishaan dilay Wariye Cabdikariim Axmed Bulxan ayay maxkamaddu siisay fursad uu uga warbixiyo dembiga loo heysto, wuxuuna si cad i qirtay in Cabdikariin uu isagu dilay.

Ninka dilka geystay ayaa codsaday in laga oofiyo xadka qisaasta dilkii uu u geystay Weriye Cabdikariin Bulxan, taas oo dadkii fadhiga ka soo qeyb galay aad uga yaabisay.

“Walaalkey Cabdikariin Axmed Bulxan aniga ayaa dilay, waliba si bareer ah ayaan u dilay, waxaan diyaar u ahay in xaqa la iga oofiyo oo shareecada islaamka la i marsiiyo,” ayuu yiri Cabdixakiin Axmed Cigaal oo si dhiiran uga hor hadlay maxkamadda.

Qareenkii isku soo diyaariyey inuu u doodo ninkaan dilka loo heystay ayaa garan waayey wax uu sheego, wuxuuna maxkamadda u daayey go’aankeeda.

Intaas kadib guddoomiyaha maxkamadda gobolka Galgaduud Cismaan Cali Hudey ayaa ku dhawaaqay xukunka maxkamadda, isagoo dil toogasho ah ku xukumay Cabdixakiin Axmed Cigaal oo ah qisaasta Weriye Cabdikariin Axmed Bulxan.

Kiiskaan ayaa aad u qabsaday baraha bulshada, waxaana dadka aad uga yaabisay dhiiranaanta ninka dilka geystay oo maxkamadda ka codsaday in laga oofiyo xadka qisaasta.

Hoos ka daawo

Xarardheere (Caasimada Online) – Ciidanka xoogga dalka, dadka deegaanka iyo maamulka degmada Xarardheere oo is kaashanaya ayaa galabta deegaanka Bacadka Faarax Aadan ku weeraray koox Shabaab ah oo la sheegay inay doonayeen inay soo weeraraan degmada Xarardheere.

Dagaalkii ugu cuslaa oo afar jeer la isku rogaal celiyey ayaa ka dhacay halkaas, waxaana la sheegay in aad loogu jebiyey kooxda Al-Shabaab.

Guddoomiyaha degmada Xarardheere Maxamed Yuusuf ayaa Warbaahinta Qaranka u sheegay in dhowr jiho ay ka weerareen kooxda, isla markaana ay halkaas ku laayeen, welina ay ku sii raacdeysanayaan dhulka howdka ah.

Guddoomiyaha ayaa sheegay in xubnaha ay ka dileen kooxda ay ku jiraan kuwo ajaanib ah, isla markaana dagaalkaas uu ahaa kii ugu khasaaraha badnaa ee Mudug ay ku galaan Al-Shabaab.

Dhinaca kale, waxaan la xiriirnay dadka deegaanka, kuwaas oo noo sheegay in dagaalku uu ku soo dhawaaday magaalada, balse markii dambe la jebiyey Al-Shabaab oo khasaare badan lagu gaarsiiyey halkaas.

Sidoo kale waxaa jira khasaare culus oo soo gaaray ciidamada deegaanka, waxaana magaalada Xarardheere la keenay meydad iyo dhaawacyo badan, sida ay Caasimada Online u sheegeen dad ku sugan Xarardheere.

Dhiilo colaadeed ayaa caawa ka jirta aagga magaalada Xarardheere, waxaana la isku hor fadhiyaan meel aan ka fogeyn magaalada, goor kastana waxaa la filan karaa in dagaal qarxo, sida ay noo xaqiijiyeen saraakiisha ciidamada ka difaacaya Al-Shabaab.

Labo urur oo ka tirsan ciidanka Gorgor ee xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa qeyb ka ah ciidamada Shabaab ka difaacaya degmada Xarardheere ee gobolka Mudug, welina waxaa jirta ciidan yari, maadaama halkaas ay Al-Shabaab isugu geeyeen awoodooda, isla markaana ay doonayaan inay qabsadaan magaalada.

Hoos ka dhageyso wareysiga guddoomiyaha Xarardheere 

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya Xasan Cali Khayre ayaa qabtay shir jaraa’id oo arrimaha dastuurka uu kaga hadlay, isagoo sharaxaad ka bixiyey qodobada ay ku diidan yihiin madaxweyne Xasan Sheekh oo doonaya in deg deg loo meelmariyo qorshihiisa dhameystirka dastuurka.

Xasan Cali Kheyre ayaa sheegay in qorshaha dowladda Soomaaliya ay wado uu yahay dastuur la bedelayo, balse uusan aheyn dastuur la dhameystirayo, isagoo ka deyriyey xaaladda ay Soomaaliya cagaha la sii geleyso.

“Dalkeennu wuxuu maanta ku jiraa xaalad adag, gudaha iyo dibaddaba. Maanta ayaana ugu baahi badannahay midnimo iyo wadajir, balse ma dooneyno in la kala fogeeyo dadkii Soomaaliyeed ee ku kala tegay dagaallada sokeeye,” ayuu yiri Kheyre.

Sidoo kale Ra’iisul Wasaare Kheyre ayaa ka digay in dalka lagu maamulo kaligii talisnimo, isagoo si gaar ah farriin ugu diray madaxweyne Xasan Sheekh.

“Waxaan Madaxweyne Xasan Sheekh dib u xusuusinayaa in uusan ka leexan wadadii aan ku baadi goobeynay midnimada Soomaaliya iyo masiir loo dhan yahay, isla markaana uusan iloobin hadaladiisii ahaa in qof kaligiis ah uusan go’aan ka gaari karin masiirka umadda Soomaaliyeed,” ayuu hadalkiisa ku sii daray Kheyre.

Xasan Cali Kheyre ayaa cod dheer ku dalbaday in talada dastuurka dhexda lasoo dhigo, isla markaana meel la isla dhigo danaha gaarka ah ee laga dhex arkayo dastuurka, kuwaas oo sida uu sheegay aan u adeegeyn danaha dadka Soomaaliyeed.

“Waxaan madaxda dalka ugu baaqayaa in ay ka fogaadaan wax kasta oo dhaawici kara qarannimadeenna iyo midnimada umaddeenna, arrimaha masiiriga ah ee wax-ka-beddelka dastuurku ugu horreeyana laga gaaro talo mideysan iyo go’aan loo dhan yahay,” ayuu yiri Kheyre.

Muran adag oo siyaasi ah ayaa hareeyey arrimaha dastuurka Soomaaliya, halka baarlamaanka Soomaaliya oo howshiisa iska wata uu dhawaan soo gabagabeeyey doodii cutubka 4-aad, waxaana lagu wadaa in maalmaha soo socda la ansixiyo cutubyadii laga soo dooday.

Hoos ka daawo

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Golaha Shacabka Soomaaliya, Mudane Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Aadan Madoobe) ayaa maanta guddoomiyay kulanka guddiga joogtada ah ee golaha, kaas oo ahaa midka 16-aad ee guddiga uu yeesho.

Kulankaan ayaa waxaa goobjoog ahaa dhammaan xubnaha guddiga, waxaana looga hadlay arrimo xasaasi ah, gaar ahaan sida laga yeelayo kuraasta ka banaan baarlamaanka.

Sidoo kale ajendaha kulanka ayaa ahaa warbixinta Guddoomiyaha Golaha Shacabka iyo Qaraarka Buuxinta Kuraasta ka Bannaan Golaha Shacabka Soomaaliya.

Intaasi kadib Sheekh Aadan Madoobe oo warbixin ka siiyay Xubnaha Guddiga Joogta ayaa la wadaagay xaalada guud ee dalka gaar ahaan shuruucda hortebinta u leh guud ahaan dalka iyo shacabka Soomaaliyeed ee horyaala Golaha.

Dhanka kale inta uu kulanka socday xubnaha guddiga ayaa ka dooday isla-markaana ansixiyay Qaraarka Kuraasta ka Banaan Golaha Shacabka.

Kuraas badan ayaa ka maqan baarlamaanka, kuwaas oo qaarkood doorashadii 2022-kii uu muran ka dhashay, kadibna dib loo dhigay, waxaana kamid kursigii Fahad Yaasiin.

Waxaa sidoo kale jira boosas kale oo banaan, kadib markii ay geeriyoodeen xildhibaannadii ku fadhiyay, kahor muddo xileedkooda, kuwaas oo u baahan in hadda lasoo buuxiyo.

Tallaabadan ayaa kusoo aadeysa, xilli muhiim ah, isla-markaana baarlamaanka Soomaaliya au taallo shaqo adag oo ay ugu horreyso wax ka beddelka dastuurka KMG ka ah ee dalka.

Arrintan ayaa dhalisay dood xoogan, kadib markii xubnaha mucaaradka iyo Puntland ay ka biyo diideen qorshaha Villa Soomaaliya ee ku aadan dhameystirka dalka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Warsaxaafadeed kasoo baxay wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya ayaa lagu soo dhaweysay qaraar kasoo baxay Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, kaas oo ku baaqaya xabbad-joojin deg-deg ah oo ka dhacda Gaza.

Dowladda federaalka ayaa sheegtay in tallaabadani ay tahay mid horey loogu qaaday nabadda iyo xasilloonida gobolka.

Sidoo kale dowladda federaalka ayaa qoraalkeeda ku sheegtay inay u ololeyneyso soo afjaridda dagaalka ka socda magaalada Gaza.

“Soomaaliya waxay si adag ugu ololaynaysaa in la soo afjaro iskahorimaadka Marinka Gaza, in si nabad ah dadka barakacayaasha ah loogu celiyo guryahoodii, iyo in la xaqiijiyo xal macquul ah oo laba dal ah” ayaa lagu yiri warsaxaafadeed kasoo baxay wasaaradda.

Sidoo kale waxaa lasii raaciyay Nabad waarta oo gobolka ka dhalata waxaa lagu heli karaa wada hadal dhab ah iyo is ixtiraam,”.

Waxaa kale oo warbixinta lagu sheegay in Soomaaliya ay ku boorrisay in dhinacyada ay khuseyso ay ka go’an tahay in la taageero si loo xaqiijiyo in lagu guuleysto qaraarkan.

Qaraarka kasoo baxay  Golaha Aammaanka ee QM ayaa  dalbanaya in si deg-deg ah oo bilaa shuruud ah loo sii daayo dhamaan la haystayaasha, lana qaado dhamaan caqabadaha la hordhigay gargaarka bini’aadanimo iyo in bed-qabka dadka rayidka ah ee Qaza.

Sidoo kale qaraarkan ayay soo diyaariyeen 10-ka xubnood ee meertada ah ee ku jira golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay, waxaana meel-mariyey 14 waddan, halka Maraykanku uu ka aamusay, taasi oo fududaysay in qaraarkani dhaqan-galo.

Waa markii sideedaad ee golaha ammaanku isku dayo inuu qaraar xabbad-joojineed ka soo saaro dagaalka Qaza, hase ahaatee intooda badan wuu ku guul-daraystay.

Aadan Yabaal (Caasimada Online) – Faahfaahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa khasaaraha ka dhashay duqeyn culus oo maanta Al-Shabaab lagula weegtay deegaanka Daaru-Nimca ee gobolka Shabeelaha Dhexe xilli ay weerareen saldhig ku yaalLa halkaas.

Fariisinta ciidan ee la wareeray ayaa waxaa deganaa ciidamo ka tirsan dowladda ee qeybta ka ah gulufka dagaal ee ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab.

Duqeynta dhacday kadib weerarka ayaa waxaa fuliyay diyaaradaha dagaalka ee saaxibada caalamiga ah oo hawada ka taageeray ciidamada Xoogga iyo kuwa deegaanka oo saaka aroortii hore ay Al-Shabaab kusoo qaadeen weerar gaadmo ah oo ka dhacay deegaankaasi.

Saraakiil ka tirsan milatariga Soomaaliya ayaa sheegay in duqeyntan kooxda lagu gaarsiiyay khasaare culus, dib looga celiyay aagga deegaanka Daaru-Nimca,

Sidoo kale waxa ay intaasi kusii dareen in haatan ay howlgallo ka wadaan halkaasi, kuwaas oo lagu baacsanayo Al-Shabaabkii weerarka soo qaaday.

Maalmo kahor ayay aheyd markii ay kooxda weerar noocaan ah ay ku qaado fariisimo ay ciidamada dowladda ku lahaayeen deegaano dhaca dhanka xeebta ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Al-Shabaab oo weeraradaas usoo abaabushay si qorsheysan, islamarkaana kula dheel-matay xilli hore oo ay hurdayeen inta badan ciidamada ku sugnaa goobaha la weeraray ayaa waxaa lagu dilay sarkaal sare oo lagu magacaabo Gaashaanle Liibaax Maxamed Cabdulle (Golcad), kaasi oo kamid ah ciidamada boolis milataaro ee loogu tala-galay sugida amniga Muqdisho iyo agagaarkeeda.

Taliyaha ayaa markaas waxaa la dhintay ku dhawaad 10 askari oo kale, kadib markii weerar toos ah iyo qaraxyo ay la beegsadeen xubnaha Al-Shabaab ee waaberigaas weeraray.

Kooxda ayaa muddooyinkii dambe xoojineysay weerarada argagixiso ee ay ku beegsaneyso ciidanka, xilli uu hoos u dhac ku yimid gulufkii dagaal ee ka dhanka ahaa, taasi oo loo aaneynayo soo rogaal celinta weerarada kooxda oo ay ku baxeen saraakiil muhiim u ahaa dagaalka socda.

Daaru-Nimca (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sheegaya in dagaalamayaal ka tirsan kooxda ay weerar ku qaadeen saaka fariisin ciidan oo ku taal deegaanka Daaru-Nimca.

Weerarkan oo lagu sheegay mid gaadmo ah, ayna kooxda fulisay xilliga hore ee waaberigii, xilligaasi oo ay inta badan fuliyaan weerarada ay kooxda ku qaado xeryaha ciidanka dowladda.

Fariisinta ciidan ee la wareeray ayaa waxaa deganaa ciidamo ka tirsan dowladda ee qeybta ka ah gulufka dagaal ee ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab.

Waxaa lasoo warinayaa khasaare kala duwan oo ka dhashay weerarkan, inkasta oo aan weli faah-faahin rasmi ah ay kasoo bixin.

Maalmo kahor ayay aheyd markii ay kooxda weerar noocaan ah ay ku qaado fariisimo ay ciidamada dowladda ku lahaayeen deegaano dhaca dhanka xeebta ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Al-Shabaab oo weeraradaas usoo abaabushay si qorsheysan, islamarkaana kula dheel-matay xilli hore oo ay hurdayeen inta badan ciidamada ku sugnaa goobaha la weeraray ayaa waxaa lagu dilay sarkaal sare oo lagu magacaabo Gaashaanle Liibaax Maxamed Cabdulle (Golcad), kaasi oo kamid ah ciidamada boolis milataaro ee loogu tala-galay sugida amniga Muqdisho iyo agagaarkeeda.

Taliyaha ayaa markaas waxaa la dhintay ku dhawaad 10 askari oo kale, kadib markii weerar toos ah iyo qaraxyo ay la beegsadeen xubnaha Al-Shabaab ee waaberigaas weeraray.

Kooxda ayaa muddooyinkii dambe xoojineysay weerarada argagixiso ee ay ku beegsaneyso ciidanka, xilli uu hoos u dhac ku yimid gulufkii dagaal ee ka dhanka ahaa, taasi oo loo aaneynayo soo rogaal celinta weerarada kooxda oo ay ku baxeen saraakiil muhiim u ahaa dagaalka socda.

Wixii faah-faahin ah ee kasoo kordha kala soco Caasimada Online

Muqdisho (Caasimada Online) –Siyaasiyiinta shirkada ku ah mashruuca 9-ka doolar ee la dulsaaray shacabka ka dhoofaya ama ka soo dagaya garoonka Aadan Cadde ee Muqdisho ayaa qorsheynaya in ay maareeye cusub u magacaabaan Hay’adda Duulista Rayidka (Civil Aviation), kadib markii garab lagu socodsii karo qorshahaan ay ka waayeen Maareeyaha hey’adda Axmed Macalin Xasan.

Wasiirka gaadiidka iyo duulista hawada Fardowso Cismaan oo kaashaneysa xulufadeeda xafiiska ra’iisul Wasaaraha ayaa dooneysa inay Golaha Wasiirrada u gudbiso Mustaf Axmed Maxamuud oo ah shaqaale hoose oo ka tirsan Hay’adda Duulista, sida aan xogta ku helnay.

Mustaf oo ay isku saami-qeybsi qabiileed yihiin Maareeye Axmed Macallin ayey wasiir Fardowso dooneysaa in loo magacaabo maareeyaha hey’adda, ninkaan ayaa muddo ku noolaa dalalka UK iyo Holland, wuxuuna la shaqeyn jiray shirkadaha taksiyada.

Sidoo kale Mustaf waxay isku saami-beeleed yihiin Cabdul Maxamed Faarax (Makaraan) oo ah ninka maamula shirkadda Hornlink oo ay aasaaseen madaxda sare ee Wasaaradda Gaadiidka oo wadata qorshahaan 9-ka doollar ah ee socon waayey.

Shirkadda Hornlink oo xogteeda aan baarnay waxaan ogaanay in loogu talo galay inay howsha maamusho, una qeybiso saamileyda lacagta 9-ka doolar ah.

Ujeeddada ugu weyn ee loo wato Mustaf waa inuu qaab xoog ah ku hirgeliyo mashruuca $9-ka ah, wasiir Fardowso oo aad u dooneysa in qorshahaan uu hirgalo ayaa ninkaas u aragta qof riixi kara mashruucaan ka soco waayey shirkadaha diyaaradaha dalka.

Wasiirka Gaadiidka ayaa marar badan isku dayday inay shirkad gaar ah ku wareejiso mashruuca sameynta taargada iyo laysinka darawalnimada, balse inta badan ma hirgalaan qorshayaashaas oo waxaa ka saameyn badan xubnaha ka hoos shaqeeya oo mar kasta fashiliya mashruucyada aan u adeegeyn danaha shacabka.

Intii aan wadnay baaritaanka xogahaan waxaan ogaanay in wasaaradaas ay lacag $0.5 ku soo rogtay cargo-ga dalka gudahiisa ah.

Mashruucaasna waxaa wadatay shirkad ka shaqeysa shidaalka garoonka, balse dhibaatada ugu weyn ee jirta waa in waxaas oo dhan oo musuq ah wuxuu Xamza Cabdi Barre ka indha qarsanayo.

Xogo hoose oo Caasimada Online ay heshay waxay sheegayaan in Wasiirka Gaadiidka Fardowso Cismaan Cige ay ganacsi-wadaag yihiin madaxda ugu sareysa xafiiska Ra’iisul Wasaaraha, iyadoo sidoo kalena xiriir qaraabo xididnimo la leh mid ka mid xildhibaanada ugu dhow Xamse Cabdi Barre.

Muqdisho (Caasimada Online) – Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame, oo ka mid ah xildhibaanada golaha shacabka ee baarlamaanka fedaeralka Somaaliya ayaa kasoo horjeestay sida loo wado wax ka bedelka, dib u eegista iyo dhameystirka dastuurka, wuxuuna sharaxay qodobada uu saluugay iyo waxa socda.

Maanta Muqdisho waxaa ka dhacay banaanbaxyo lagu taageerayey qorshaha. Xasan Sheekh ee wax ka bedelka iyo dhameytirka dastuurka, balse Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa ku tilmaamey banaanbaxyadaas kuwa lasoo aabaabulay oo u jeedo gaar ah laga leeyahay.

XIldhibaan Cabdiraxmaan oo wareysi siiyey idaacadda VOA ayaa sheegay in qodobadii ugu muhiimsanaa ee dastuurka la wada bedelay, iyadoo laga fikiraayo sidii awooda dhan gacanta loogu gelin lahaa madaxweynaha, iyadoo meesha laga saarayo ra’iisul wasaaraha iyo awooda baarlamaanka.

“Anaga waxaan ogeyn dastuur la qabyo tiraayo, laakiin waxa hadda socda waa dastuur bedel, sagaal qodob ayaa jirta oo la rabay in laga wadahadlo, mana ogola dowladda hadda jirta inay cid kale kala hadasho arrimaha dastuurka,” ayuu yiri Cabdiraxmaan.

Cabdiraxmaan oo shaaciyey qaar ka mid ah qodobada la rabay in laga wada xaajoodo ayaa yiri, “Waxay aheyd in laga tashado sida loo qeybinaayo awoodaha, kheyraadka dhulka ku jira iyo dakhliga, sida canshuuraha, xoogooda qodobada la rabay in laga wadatashado kuwaas ayey ahaayeen, waxaana la rabay inay ka wada fariistaan dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada.”

Wuxuu sheegay in hadda qorshaha socda uu yahay bedel lagu sameynayo gabi ahaanba nuxurkii dastuurka, “Anagu waxaan ku doodeynaa, hadii la sameynayo dastuur cusub in qaab kale looga wadahadlo ayey u baahan tahay,” ayuu hadalkiisa ku sii daray.

Wuxuu intaas ku sii daray, “Qorshaha hadda socda waa in xukuumadda meesha laga saaro, baarlamaanka awoodiisa la dhimo, awoodaha dalka oo dhana gacanta madaxweynaha la isugu geeyo, dastuurka dhan in laga guuro ayey arrintaan u baahan tahay, taasna waxaa ka horeysa in laga heshiiyo.”

Cabdiraxmaan ayaa sheegay in madaxweyne Xasan Sheekh uu hor boodayo qorshaha dastuur bedelka ah ee socda, halkii uu ku magacownaa ilaaliyaha dastuurka, taasi oo sababtay in aysan kala hadlin madaxweynaha arrimahaas, maadaama uu yahay ninka hor boodaya.

Dhinaca kale wuxuu weeraray maamulka gobolka Banaadir isagoo yiri, “Maanta waxay aheyd Ramadaan, dad masaakiin ah ayaa lasoo tubay bartamaha magaalada, xilki qorax ah, maamulka gobolka ayaa hor kacayey oo taageersan waxa socda, laakiin taas bedelkeeda waxaa la rabay inay u doodaan qodobka qeexaya xuquuqda shacabka magaalada Muqdisho oo dastuurkaan la sameynayo meel gadaal la iska dhigay, halka markii hore uu ku jiray qodobada ugu horeeya.”

Hoos ka dhageyso wareysiga

Muqdisho (Caasimada Oline) –  Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Mudane Xamza Cabdi Barre, ayaa maanta xarunta Villa Soomaaliya ku qaabilay Ergey sare oo ay soo dirtay dowladda Shiinaha, kaas oo maanta soo gaaray magaalada Muqdisho ee caasimada dalka.

Xamza ayaa si gaar ah xafiiskiisa ugu qaabilay Danjire Xue Bing oo Ergeyga Gaarka ah ee Shiinaha u qaabilsan Geeska Afrika, waxayna ka wada hadleen xoojinta xiriirka iyo iskaashiga soo Jireenka ah ee u dhaxeeya labada dal.

Ugu horreyn Ra’iisul wasaaraha oo madasha ka hadlay ayaa uga mahad-celiyey dowladda Shiinaha taageerada dhinacyada kala duwan leh ee ay siiso Soomaaliya, taas oo isugu jirto taageero iyo caawin intaba

Ra’iisul wasaare Xamza ayaa xusay in guulaha waawayn ee ay Soomaaliya xaqiijisay muddaddi la soo dhaafay, haddana loo diyaar garoobayo isbeddel mug leh oo dhinacyada dhaqaalaha iyo bulshadaba wax wayn ka bedeli doona.

Dhankiisa Danjire Bing oo kulanka ka hadlay ayaa sheegay in ay Soomaaliya mar walba garab taagan yihiin, haddana sii xoojin doonaan taageeradooda.

Kulankan ka qabsoomay xarunta dalka looga arrimiyo ee Villa Soomaaliya ayaa waxaa googjoog ahaa safiirka Shiinaha ee Soomaaliya iyo wasiiru dowlaha wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya Cali Balcad.

Shiinaha ayaa kamid ah dowladaha waa weyn ee taageerada siiyo Soomaaliya, wuxuuna si gaar ah uga qayb qaataa dib u dhiska dalka iyo arrimaha bani’aadanimada ee ka jira Soomaaliya.