25.3 C
Mogadishu
Sunday, June 29, 2025

Dilal yaab leh oo ka dhacay Jowhar: Aabe Maxkamadda ku hordilay laba nin oo dilay…

0

Jowhar (Caasimada Online) – Faahfaahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya toogasho maanta nin hubeysan uu ka geystay magaalada Jowhar ee xarunta gobolka Shabeellaha Dhexe.

Ninkaan ayaa waxa la sheegay in uu afaafka hore ee Maxkamad ku taalla magaalada Jowhar uu ku dilay laba nin oo ku eedeeysna dilka wiilkiisa oo da’diisa aheyd saddex sano jir.

Ninkaan toogashada ku dilay labada nin ee ku eedeysna dilka wiilkiisa yar oo dhowr habeen kahor meydkiisa laga helay xaafada Kulmis ee magaaladaas, ayaa waxa la sheegay inuu ka tirsana ciidanka dib-u-xoreyta deegaanka ee loo yaqaano Macawiisley-da ee ka howl-gala deegaanada maamulka HirShabelle.

Wararka ayaa intaas kusii daraya in toogashadan ay timid kadib markii ay Maxkamadda kasoo baxeen labada nin ee ku eedeeysnaa dilka wiilkiisa, xilligaasi oo maxkamadu sheegtay in xukunka labada eedeysane dib kasoo sheegi doonto.

Hase yeeshe arintaasi ayuu si weyn uga biya diiday oo la sheegay in uu ka carooday ninkan hubeysna, taasi oo keentay inuu isla goobta ku toogto labadii eedeysane.

Ninkaan ka tirsana Macawiisleeyda Shabeellaha Dhexe ayaa lasoo wariyay inuu toogashada kadib uu deg deg uga baxsaday goobta, ayada oo markii dambena ay goobta gaareen ciidamada maamulka.

Illaa hadda ma-jirto wax war ah oo kasoo baxay dhanka laamaha amaanka magaalada Jowhar oo ku aadan dhacdadaan oo maanta si weyn looga hadal-haayay magaaladaas.

Madaxweyne Xasan oo shaaciyay siday ka yeelayaan ciidamada Macaawiisley-da

0

Muqdisho (Caasimada Online) — Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa ka hadlay howl-galada dagaal ee ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab, isaga oo shaaciyay sida laga yeelayo ciidamada Macawiisleyda ee qeybta ka ah dagaalka socda.

Madaxweyne Xasan Sheekh oo khudbad ka jeediyay kulan bulshada Soomaaliyeed ee ku nool Qaarada Yurub ay ku taageeraysay dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab oo lagu qabtay magalada Roma ee dalka Talyaaniga ayaa sheegay in howl-galka lagu cirib-tirayo kooxda uu si habsami leh uga socdo dalka.

“Shabaab intay fikireen ee meel fariisteen ayay waxay dhaheen waa maxay bottom-ka laga daari karo dadkaan markaas ayay arkeen oo dhaheen waa Diinta, qabiilka laguma wada kicin karo. Dadka Soomaaliyeed waa Muslim, meeshaas halaga soo galo ayay dhaheen marka waa sababtaas ee in ay Diin aaminsan yihiin ama jecel yihiin maaha,” ayuu yiri madaxweynaha.

Xasan ayaa waxa uu sheegay in kaalin muhiim ah ay howl-galka socda ku leeyihiin ciidamada Macawiisleyda, islamarkaana ay dowladda u diyaarisay qorshe lagu qarameynayo.

Qorshahan ayuu sheegay madaxweynaha in qeyb ka tahay sidii ciidamada Macaawiisley-da looga dhigi lahaa Boolis ilaalinaya amniga deegaanada laga saaray kooxda Al-Shabaab.

Madaxweynaha ayaa ugu dambeyntiina wuxuu ugu baaqay Soomaalida ku nool dalka dibaddiisa inay qeyb weyn ka qaataan dagaalka, oo dhaqaalo ku taageeraan howl-galada guud ahaan dalka looga saarayo Al-Shabaab.

Dagaalka kooxda Al-Shabaab ka dhanka ah ayaa tan iyo markii uu billowday waxaa laga gaaray guulo waaweyn, ayada oo kooxda laga xoreeyay deegaan horleh oo sanado badan ku jiray gacantooda.

Isimida Puntland oo beesha caalamka u diray dalab deg deg ah oo la xiriira dagaalka

Boosaaso (Caasimada Online) – Isimida dhaqanka Puntland ee ku sugan magaalada Boosaaso ayaa maanta markii u horeysay ka hadlay dagaalka Laascaanood, iyaga oo dalab deg deg ah u diray beesha caalamka.

Isimida Puntland ayaa ugu horeyntii taageeray go’aamadii dhawaan kasoo baxa isimada dhaqanka SSC, kuwaasi oo ay uga soo horjeesteen gooni isu-taagga Somaliland.

Isimadan oo kala ahaa Boqor Burhan Boqor Muuse, Beeldaaje Cali Beeldaaje Faarax, Beeldaaje Maxamed Beeldaaje Ismaaciil iyo Beeldaaje Cali Beldaje Salaad ayaa sheegay in aan xoog cidna lagu caburin karin, islamarkaana aan lagu qabsan karin.

“Dadkaasi waa ka tashan karaan aayahooda iyo masiirkooda. Waa khalad dilalka iyo madaafiicda loo adeegsanayo dadka reer Laascaanood.”

Isimadan ayaa Somaliland ku eedeeyey in aysan ka dhabeynin xabad-joojintii ay dhawaan ku dhawaaqday, inkasta oo ay dhowr jeer ku cel-celisay xukuumadda Somaliland in go’aankeeda uusan waxba iska badelin.

Isimada ayaa beesha caalamka ka dalbaday in mashaqada ka socota Laascaanood loo soo diro dad xaqiiqo raadin ah oo baaris kusoo sameeya dhibaatada halkaasi ka dhacday.

Hadalka Isimida dhaqanka Puntland ayaa imanaya, xili dagaalka Laascaanood uu galay maalintii sideedaad, kaasi oo dhaliyay khasaare xoogan.

Xukuumadda Somaliland ayaa dhawaan ku dhawaaqday xabad joojin bilaa shuruud ah, ayada oo sheegtay in go’aankan ay u qaadatay si waxkasta oo jira xal looga gaaro miiska wada-hadalka, hase yeeshe arrintaan waxba kama badalin xaaladda ka taagan magaalada Laascaanood ee gobolka Sool.

“Somaliland waxay diyaar u tahay inay miiska wada-hadalka timaado oo xabada joojiso, walaaladayada waxaa ka filayna inay go’aamadan kuwa lamid ah qaatan oo xabada bilaa shuruud ku joojiyaan.”

Si kastaba, xabad joojinta ay ku dhawaaqday Somaliland oo markii hore loo arkayay in ay wax ka tari doonto xaalada ayaa la ogeyn sida ay u dhaqan-geli doonto, maadama Isimida ku sugan Laascaanood ay ku xireen in ciidamadooda ay ka baxaan magaalada.

Djibouti rejects mediation allegations in LasAnod conflict

Djibouti (Caasimada Online) – Djibouti, a small country in the Horn of Africa, has been making headlines lately due to allegations of its involvement in mediating the ongoing conflict in LasAnod in northern Somalia. 

The government of Djibouti has officially rejected these allegations, stating that it has not been involved in the conflict and is not aligned with any of the conflicting parties.

The origins of the conflict in LasAnod

The conflict in LasAnod, the administrative center of the Sool region, began on February 6th, 2023, after a committee of local leaders, religious scholars, and civil society groups declared their rejection of the Somaliland administration and their desire to be under the jurisdiction of The Federal Government of Somalia. 

The city has been under the control of Somaliland for years. However, the recent declaration by the local leaders has sparked fierce fighting between Somaliland forces and local militias.

The role of President Ismail Omar Guelleh

Recently, there were reports that President Ismail Omar Guelle had intervened in the conflict and aligned himself with one of the conflicting parties. These reports originated from the Secretary General of the Intergovernmental Authority on Development (IGAD), Mr. Workneh Gebeyehu, who stated that the President of Djibouti took a peace initiative to resolve the ongoing tension.

The opposition Democratic Party of Djibouti (PADD) had also accused President Guelleh of intervening in the internal affairs of Somalia by supporting the Somaliland military.

The rejection of mediation allegations by Djibouti 

Djibouti Minister of Foreign Affairs Mahmoud Ali dismissed these allegations as a vicious campaign aimed at damaging Djibouti’s relationship with its neighbors. 

He stated that there is “shameful propaganda on social media against Djibouti accusing my country of taking part in what is going on in LasAnod” and that these accusations are “merely fabricated lies to disrupt Djibouti’s relation with its neighbors.” 

The minister added, “None of the stakeholders in Somaliland requested Djibouti’s mediation in the unfolding situation in LasAnod.” 

He emphasized that Djibouti and its government have always promoted peace in the region and have never interfered in the internal affairs of their neighbors.

The Impact of the conflict on the people of LasAnod

The conflict in LasAnod has resulted in the death of nearly 60 people and the injury of over 400, according to health officials. The United Nations reported that the fighting has displaced over 80,000 people and resulted in a cut of water and electricity. 

In a joint statement earlier this week, the U.N. and international partners stated, “The indiscriminate targeting of civilians is unacceptable and must come to an end.” 

The Somali Red Crescent Society reported that the casualties include one of its volunteers killed by a stray bullet.

The spark of the current crisis

The current crisis was sparked by the assassination of a local youth leader and opposition Waddani Party member in late December, which was attributed to Somaliland and led to an increase in violence and casualties. 

Somaliland declared independence from Somalia in 1991 but has yet to receive widespread international recognition for its status. It has faced opposition from some clan elders in disputed areas along its border with Somalia’s semi-autonomous Puntland state.

Culimada Somaliland oo war culus kasoo saaray dagaalka ka socda Laascaanood

Hargeysa (Caasimada Online) – Culimada waaweyn ee Somaliland ayaa maanta markii u horeysay ka hadlay dagaalka ka socda magaalada Laascaanood, kaasi oo galay maalintii 8-aad.

Culimada ayaa waxay ku baaqeen in deg deg loo joojiyo dagaalka Laascaanood, islamarkaana miiska wada-hadalka la iskugu yimaado, ayada oo dhinacyadu ka wada-xaajoonaya wixii khilaaf iyo tabasho jira.

Sidoo kale waxay taageereen adkaynta iyo hirgalinta xabad-joojintii ay dhawaan ku dhawaaqday Somaliland, iyaga oo xusay in dagaalka aan laga faa’iidin khasaare mooyaane.

Waxay sheegeen in dhiiga qofka muslimka ah oo la daadiyaa uu xaaraan yahay gaar ahaan bilahan aynu ku jirno oo ah bilihii xurmada lahaa, “Culimadu waxay xasuusinayaan labada dhinac in dhiiga muslinka oo la daadiyaa uu xaaraan yahay, iyada oo lagu jiro bilihii xurmada lahaa ee Rajab.”

Culimada ayaa waxa kale oo ay bahda warbaahinta iyo dadka baraha bulshada isticmaala ugu baaqeen in ay Alle ka cabsadaan oo ay iska hubsadaan wararka ay faafinayaan, ayna ka baaqsadaan hurinta collaada, sida lagu yiri baaqa culimada.

“Culimadu waxay diyaar u yihiin inay kaalin mug leh ka qaatan daminta iyo nabadeynta dadka walaalaha ah. Culimada waxay ugu baaqayaan dhamaan bulshada Soomaaliyeed inay ka qeyb qaataan samafalka iyo taakuleynta walaalaha dhibaatada kasoo gaartay colaada Laascaanood waxayna diyaar u yihiin inay kaalintooda ka qaatan.”

Sidoo kale waxay qurba-joogta Soomaaliyeed ugu baaqeen in ay ka qeyb-qaatan adkaynta nabada, iyagoo xusay in ay ka culimo ahaan diyaar u yihiin in ay qaybtooda ka qaataan daminta collaada ka taagan Laascaanood.

Ugu dambeyntiina waxay sheegeen in dadka reer Somaliland yihiin dad walaalo ah, sidaas darteedna loo baahan yahay in la joojiyo dagaalka, si aysan cid dambe ugu dhiman.

Bayaanka culimada Somaliland ayaa imanaya, iyada oo burburtay xabad-joojintii ay dhawaan ku dhawaaqday xukuumadda Somaliland, waxaana weli Laascaanood ka socdo dagaalka u dhaxeeya labada dhinac.

Xaaladda ayaa ah mid aad u cakiran, waxaana lagu soo waramayaa in labada dhinac ay helayaan gurmadyo xoogan, taasi oo uga sii dareysa xaaladda adag ee ka jirta magaaladaasi.

Jabuuti oo war rasmi kasoo saartay arrinta Laascaanood, beenisay arrimo la faafiyey

Jabuuti (Caasimada Online) – Dowladda Jabuuti ayaa war rasmi ah oo ay soo saartay ku sheegtay inaysan wax lug ah ku laheyn dhex-dhexaadinta dhinacyada isku haya magaalada Laascaanood, islamarkaana aysan cidna la safan.

Maalmihii ugu dambeeyey ayaa waxaa jiray warar ku saabsan in madaxweynaha Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle uu soo faro-geliyey dagaalka ka socda Laascaanood oo maanta galay maalintii sideedaad, iyo inuu la saftay dhinac ka mid ah dhinacyada isku haya. 

Warkan ayaa markii hore wuxuu ka yimid Xoghayaha Guud Urur Goboleedka IGAD Mudane Workneh Gebeyehu oo sheegay inuu jiray door nabadeed oo madaxweynaha dalka Jabuuti, Ismaaciil Cumar Geelle ka qaatay xiisadda taagan, si xal waara loogu helo. 

Sidoo kale, Xisbiga Dimuqraadiga Jabuuti (PADD) ee mucaaradka ah ayaa 10-kii bishan ku eedeeyay madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle inuu aqbalay in uu gacan siiyo ciidamada Somaliland.

“Tan iyo dhamaadkii Janaayo 2023, iyo tan iyo markii ay bilowdeen iska hor-imaadyada tooska ah ee Laascaanood, Madaxweynaha Jabuuti wuxuu faragelin ku hayay arrimaha gudaha ee Soomaaliya isagoo ku marmarsiyoonaya inuu ka shaqaynayo nabadda,” ayaa lagu yiri bayaanka kasoo baxay mucaaradka Jabuuti.

Si kastaba, wasiirka arrimaha dibedda Jabuuti Maxamuud Cali ayaa qoraal uu maanta soo dhigay twitter-ka ku sheegay in dhammaan arrimahaas ay yihiin been-abuur. 

“Maalmihii dhowaa, waxaa jiray dacaayad ceeb ah oo ka socotay baraha bulshada oo ka dhan ah Jabuuti, oo dalkayga ku eedeeyey  inuu ka qeyb-qadaanayo waxa ka socda Laascaanood. Tan waa arrin la been abuuray oo lagu carqaladeynayo xiriirka Jabuuti ay la leedahay deriskeeda,” ayuu yiri  

“Ma jirto cid ka tirsan saamileyda siyaasadda Somaliland oo codsatay dhex-dhexaadinta Jabuuti ee arrimaha ka socda Laascaanood. Illaa ay taasi ka timaado, Jabuuti waxay sii wadi doontaa inay ku ekaato siyaasadda aadka loogu yaqana ee derisnimo iyo dhex-dhexaadnimo.” 

Wasiirka ayaa sidoo kale sheegay in Jabuuti ay mar kasta sare u qaaddo nabadda gobolka, islamarkaana aysan marnaba faro-gelin arrimaha gudaha ee deriskeeda. 

Dagaalka Laascaanood oo maanta galay maalintii sideedaad ayaa waxaa ku dhintay ku dhowaad 60 qof, ayada oo ay ku dhaawacmeen in ka badan 400 oo qof, sida ay sheegeen saraakiisha caafimaadka. 

Dagaalka oo billowday 6-dii Febraayo, ayaa yimid kadib markii odayaasha deegaanka oo maalmo ku shirsanaa magaalada ay soo saareen go’aanno ay ka mid yihiin inaysan qeyb ka aheyn maamulka Somaliland, islamarkaana ay hoos tagaan dowladda federaalka Soomaaliya.

Maxkamadda Gobolka Banaadir oo maanta xukun ku ridday Cabdalla Muumin

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Maxkamadda Gobolka Banaadir ayaa ugu dambeyn maanta soo gabagabeysay dhageysiga dacwaddii loo heystay Wariye Cabdalla Axmed Muumin oo sidoo kale ah xoghayaha guud ee ururka u dooda xuquuqda saxafiyiinta ee SJS.

Guddoomiyaha Maxkamadda Gobolka Banaadir, Garyaqaan Saalax Cali Maxamuud oo ku dhawaaqay go’aanka Maxkamadda ayaa shaaca ka qaaday in Cabdalla Axmed Muumin lagu xukumay laba bilood oo xabsi ah.

Garyaqaan Saalax ayaa sheegay in go’aankan loo cuksaday hal qodob oo kamid ah saddex eed oo markii hore loo soo jeediyay Cabdalla iyadda oo labada kale lagu waayey.

Maxkamadeynta Wariyahan ayaa soo martay illaa 4 wareeg, ayada oo su’aalo toos ah uu weydiiyey guddoomiyaha Maxkamadda, isaguna uu toos uga jawaabay su’aalo adag oo uga imaanaayey Maxkamadda, waxaana ninkan markii ugu horeysay la xiray October 2022-kii.

Dhanka kale qareenada difaayay Wariye Cabdalla Muumin ayaa dood ka keenay xukunka au ku riday Maxkamadda waxayna ka qaateen racfaan, si markale loo furo dooda kiiskan.

Kiiska Cabdalla Muumin ayaa soo if-baxay kadib amarkii dowladda ee ahaa in aan la baahin karin wararka Al-Shabaab, kaas oo uu ka horyimid, kadib markii uu ka hadlay shir jaraa’id oo ay ururada u dooda saxufiiyiinta madaxa bannaan ay ku qabteen magaalada Muqdisho.

Dowladda Soomaaliya oo xiligaas xirtay barihii internetka ee Al-shabaab ayaa warbaahinta madaxa-banaan ku amartay in hoos loo dhigo baahinta wararka kooxda, maadaama ay dowladdu dooneyso in gabi ahaanba Al-Shabaab saaxada laga tirtiro.

Xiligaas Cabdalla iyo u doodayaal kale oo saxaafadda ka socday ayaa si adag u sheegay in dowladdu ay ku xadgubeyso xeerarka saxaafadda oo iyadu ay dejisay, isla markaana ay go’aanadaasi caburin yihiin.

The world must support Somalia against terror

In Charles Dickens’ classic novel, A Tale of Two Cities, the dualities depicted in his pairing of contrasting concepts may serve as a perfect metaphor for Somalia’s struggle to be a peaceful and prosperous country.

A country that, contrary to as it’s officially termed now under Chapter 7 of the United Nations Charter, is not a threat to itself nor the rest of the world.

Somalia is classified as a fragile nation recovering from over two decades of civil war, yet GDP grew by 4 per cent in 2021. The World Health Organisation reported in 2023 that 2 out of every 3 people living in Somalia suffer from some form of psychological disorder, yet Belgium and South Africa have higher suicide rates according to World Population Review report.

In 20 years, Somali people suffered terrorism unleashed by Al-Shabab. Yet, Somalis have pushed back the terrorists with marginal assistance from the outside world in the past six months. These dualities present a silver lining for pursuit of a secure and peaceful Somalia.

As exhibited by the Somali people and the federal government, there’s a palpable, strong will to rid the nation of the menace of Al-Shabab.

This includes ongoing public uprising and government-sanctioned military offensive which has liberated large swaths of territory, formerly safe haven for the terror groups, in HirShabelle and GalMudug states of Somalia.

After the liberation of a territory from the terrorists, stabilisation and holding forces should provide much-needed public services, from rebuilding debilitated infrastructure to establishing a sense of community ownership in the administration of their local affairs.

So far the Federal Ministry of Interior, Federalism and Reconciliation is doing a good job in engaging local community leaders and providing basic services, despite having very little resources.

What’s truly needed is a sense of urgency by Somalia’s international partners on two fronts, increasing the speed and scope of support to liberated territories, and scaling up military offensive to ensure a nationally coordinated effort to defeat Al-Shabab. United Nations, African Union, European Union and the United States have spent billions of dollars in the last three decades to respond to humanitarian needs and nation-building efforts in Somalia.

However, there’s been no opportunity as golden as the one presenting itself in Somalia now.

First and foremost, there’s a genuine nationwide uprising exacerbated by public desire to be free from Al-Shabab. Majority of Somalis are convinced that freeing the country from Al-Shabab is a noble cause. Secondly, there’s proof that citizens are actively involved in liberation efforts of the government.

Thirdly, President Hassan Sheikh and his administration have illustrated willingness to spend an immense political capital, coupled with significant success, on the war against Al-Shabab.

While the conventional wisdom of many politicians nowadays is to deny success if they’re not party to it, it’s my humble belief to advocate for what is in the long-term national, regional and international peace and security interests. It is incumbent on Somalia’s international partners to assist the government of President Hassan Sheikh with the military offensive as well as stabilisation and governance undertakings of all of Somalia.

While this is costly in the short term, failure to do so is far more expensive for the global community.

Developing an extensive, but short-term, Marshall plan to complement existing government efforts in stabilising newly liberated territories is essential.

Being mired in an existential war against a militant terrorist group with explicit Al-Qaida affiliation, Somalia can simply become another Afghanistan if inadequately supported by the West. Or become a model for defeating terrorism in other countries.

The choices are stark and the window of opportunity is closing fast. The right call is urgently needed to avoid the cost of inaction or inadequate action. The hearts of Somalis are already in this war, it’s high time to win the minds. And soon.

Mursal Khalif is a member of Somalia’s Federal Parliament, serving on the parliamentary national defence committee.  

Disclaimer: The views and opinions expressed in this article are solely those of the author(s) and do not necessarily represent the official stance of Caasimada Online or its members. 

Xamza oo amar culus kasoo saaray amniga Muqdisho

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul wasaaraha xukuumadda Soomaaliya, Mudane Xasan Cabdi Barre oo xalay kulan gaar ah la yeeshay guddoonka sare ee maamulka gobolka Banaadir, guddoomiyeyaasha degmooyinka iyo saraakiisha laamaha amniga ayaa soo saaray amar culus oo wax looga beddalayo amniga magaalada caasimada Muqdisho.

Kulankan oo ahaa mid xasaasi ah ayaa waxaa goobjoog ahaa guddoomiyaha gobolka Banaadir, ku xigeenadiisa, guddoomiyeyaasha degmooyinka, wasiiro ka tirsan xukuumadda federaalka Soomaaliya, taliyaha booliska federaalka Soomaaliya, taliyeyaasha Nabad-sugidda iyo Booliska Gobolka iyo Taliyeyaasha heer degmo ee gobolka Banaadir.

Ugu horreyn ra’iisul wasaaraha ayaa ka dhageystay guddoomiyeyaasha degmooyinka iyo taliyeyaasha amniga warbixinno ku saabsan xaaladda amni iyo bulsho ee gobolka, isaga oo ku adkeeyey in ay badiyaan feejignaantooda amni, maadaama dalku uu ku jiro dagaal ka dhan ah Al-Shabaab.

Intaas kadib ra’iisul wasaare Xamza ayaa faray maamulka gobolka iyo saraakiisha amniga in ay si deg deg ah wax uga beddalaan qaabka haatan loo sugo amniga caasimada, si looga hortago weerarada ay ka fuliso kooxda Al-Shabaab oo maalmihii lasoo dhaafay kordhay.

Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in la kordhiyey isla xisaabtanka ku aaddan hay’adaha dowladda, isla-markaana wax la’iska weyn diin doono falalka amni darrada ah ee dhaca.

Waxa kale oo uu intaasi ku daray in loo baahan in la xoojiyo wada-shaqeynta maamulka, ciidanka iyo shacabka, si looga hortago weerarada kooxda Al-Shabaab ee caasimada.

Ra’iisul wasaaraha oo kulanka ka hadlay ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday in maamulka heer gobol iyo heer degmo ee gobolka Banaadir laga rabo in deg-deg wax looga qabto cid kasta oo dhibaato ku ah nolosha shacabka, isla-markaana ka shaqeyneysa amni darrada.

Ugu dambeyn wuuxuu ku baaqay in korna loo qaado fayo dhowrka iyo sidoo kale bilicda caasimada Ummadda Soomaaliyeed ee magaalada Muqdisho.

Muddooyinkii dambe ayaa waxaa aad u kordhay weerarada ka dhacaya gudaha caasimada, kadib markii ay kooxda Al-Shabaab weerartay xarunta gobolka Banaadir iyo agagaarka xarunta madaxtooyada Soomaaliya, taas oo cabsi weyn ku beertay reer Muqdisho.

Cali Wajiis oo shaaciyey xil uu Fahad ‘u ogolaa’ Mukhtaar Roobow intii aan la xirin

Muqdisho (Caasimada Online) – Sheekh Cali Wajiis oo ka mid ahaa culimadii sida dhow ula shaqey jirtay dowladdii Farmaajo ayaa markii ugu horeysay shaaciyey talo uu Fahad Yaasiin siiyey intii aan Baydhaba laga soo xirin Sheekh Mukhtaar Roobow.

Sheekh Cali oo wareysigaan siiyey Weriye madax-banaan oo lagu magacaabo Maxamed Cali Faracade ayaa sheegay in Fahad Yaasiin uu habeen la kulmay, isla markaana uu kala hadlay arrinta Sheekh Mukhtaar oo markaas musharax ahaa.

Wuxuu sheegay in Fahad uu ka dalbaday in isaga iyo Sheekh Bashiir ayaa la hadlaan saaxiibkooda Mukhtaar Roobow oo doorashada ay ka reebaan, maadaama ay halkaas geysanayaan madaxweyne ay wataan.

Markii uu Wasiirka amniga soo saaray warqadda Sheekh Mukhtaar loogu diiday doorashada K/Galbeed ayuu sheegay Sheekh Cali Wajiis inuu la xariiray Fahad oo markaas uu soo jeediyey in Sheekh Mukhtaar loo magacaabo Wasiirka diinta ee dowladda dhexe, isla markaana uu ogolaaday Fahad Yaasiin.

Hase yeeshee wuxuu sheegay in diidmo adag uu kala kulmay Sheekh Mukhtaar oo Baydhaba ku sugan, isagoo u cadeeyey in Fahad iyo Farmaajo uusan aami doonin oo dhowr jeer ay balan uga baxeen.

“Fahad wuxuu i yiri hadda ku soo qanci Sheekh Mukhtaar wasaaradda diinta, isagoo Baydhaba jooga ayaan u magacaabeynaa, markaas waxaan wacay Sheekh Mukhtaar, anigoo ka qarinaya in Fahad aan wadahadalnay ayaan ku iri ninyahow maamul waxaba haku faline, waxaan ka culumo ahaan ku tashanay in wasaaradda diinta lagu geeyo,” ayuu yiri Sheekh Cali Wajiis.

Balse wuxuu sheegay in diidmo adag uu kala kulmay Mukhtaar Roobow, “Wuxuu I yiri Sheekh nimankaas wax dambe kuma darsanaayo, mana aaminaayo mar dambe, xitaa hadii ay i dhahaan R/Wasaare ayaan kuu magacaabeynaa,” ayuu yiri.

Sheekha oo sii hadlaayey wuxuu sheegay in Mukhtaar Roobow uu xiligaas uga digay qataraha ku soo wajahan, maadaama ay kooxdii Farmaajo aad u diidaneed inuu u tartamo kursiga madaxtinimada K/Galbeed.

“Wuxuu xiligaas Mukhyaar Roobow iigu jawaabay aniga afar xaaladood ayaa igu imaa karta, 1-in doorashada aan galo oo ku guuleysto, 2-inaan tartamo oo la iga guuleysto oo sidaas aan ku qanco, 3-in Baydhaba la igu dilo, 4-iyo in anigoo katiinadeysan Muqdisho la iga dejiyo, waan la yaabay maalintaas, waxayna noqotay in Muqdisho lagu soo xiro oo xaaladii oo qodobkii 4-aad uu la kulmo,” ayuu yiri Sheekh Cali Wajiis.

Waxaa xusid mudan in markii lasoo dhisay dowladaan Madaxweyne Xasan Sheekh deg deg wasiirka diinta loogu magacaabay Mukhtaar Roobow oo ku jiray xabsi ay gelisay dowladdi Farmaajo, wuxuuna hadalka Sheekh Cali Wajiis daaha karogayaa suurta galnimada in talo ay bixiyeen culumada lagu soo magacaabay Sheekh Mukhtaar.

Hoos ka daawo

Imaam Masjid oo saaka lagu dilay magaalada Muqdisho

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Faah-faahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa dil qorsheysan oo saaka koox hubeysan ay ka fulisay degmada Wadajir ee gobolka Banaadir.

Dilka ayaa waxaa lagu soo warramayaa in loo geystay Imaam Masjid oo lagu magacaabi jiray Sheekh Mukhtaar Cabdi Xaamud, sida ay innoo sheegeen ilo dadka deegaanka ah.

Marxuumka ayaa xilliga la dilayay kasoo baxay Masjidka Maqaamul Ibraahim ee ku yaalla agagaarka jaayga degmada Wadajir oo uu Imaam ka ahaa.

Wararka ayaa sheegaya in ragga dilka geystay ay ku hubeysnaayeen Bistoolado, isla-markaana ay si deg-deg ah goobta uga baxsadeen, kadib toogashada.

Sidoo kale waxaa goobta gaaray ciidamo ka tirsan kuwa ammaanka ee dowladda federalka Soomaaliya, kuwaas oo baaritaano kooban ka sameeyay halkaasi, balse ma jirto cid ay u soo qabteen toogashada loo geystay Imaamnka oo caan ka ahaa gudaha degmada Wadajir.

Imaam Sheekh Mukhtaar Cabdi Xaamud ayaa kamid ah wadaadadii ka qayb-galay shirkii Culimada Soomaaliyeed ee dhowaan lagu qabtay magaalada Muqdisho, kaas oo laga soo saaray go’aanno ka dhan ah Al-Shabaab, waana sababta loo beegsaday marxuumka, sida ay ilo wareedyo lagu kalsoonyahay u sheegeen Shabakadda Wararka ee Caasimada Online.

Ma jiro illaa iyo hadda war rasmi ah oo ka soo baxay mas’uuliyiinta maamulka degmada iyo saraakiisha laamaha ammaanka oo ku aadan dhacdadaasi iyo howlgallada xigay.

Dhanka kale ma jirto illaa iyo hadda cidda ka dambeysay dilka marxuumka oo dhacay xilli hore oo aroor ah, sida ay sheegeen dadka deegaanka.

Dilkan ayaa qayb ka noqonayo falalka ammaan darri ee haatan ka dhacaya gudaha magaalada Caasimada ah ee Muqdisho, kuwaas oo aad u kordhay maalmihii lasoo dhaafay.

Si kastaba, kooxda Al-Shabaab oo haatan wajaheysa dagaal culus oo ay iska kaashanayaan dowladda federaalka iyo dadka deegaanka ayaa culyes xoogan soo saartay Muqdisho.

Decoding Somaliland military’s failure in LasAnod conflict

After a five-day intense conflict in the city of LasAnod that resulted in significant losses for both sides, the leaders of the Somaliland administration declared an unconditional ceasefire. The move was met with mixed reactions from the local community, who were still considering the credibility of the announcement.

It appears that the conflict was not premeditated by either the Somaliland military or the local population. Instead, it arose from a sudden outburst of violence that the Somaliland administration failed to prevent or control.

 Despite this, the regional community in Sool has been vocal for a long time about their political and economic grievances, which the government led by President Muse Bihi and his predecessors have disregarded.

Beyond the political and economic dissatisfaction that the Sool community has voiced, it is necessary to examine the reasons behind the failure of the Somaliland military in their five-day operation in LasAnod.

The Somaliland military is well-equipped and trained, lacking only in air power. They were mainly facing civilian opposition armed with weapons out of frustration with the actions of the Somaliland military toward the local population. 

The conflict quickly escalated along tribal lines, further intensifying the already existing tensions. The failure of the Somaliland military to bring the conflict to a conclusion can be attributed to several factors, including:

a) Lack of a clear objective

From the perspective of the local community, the conflict appeared to be a fight against an attack on their lives, property, and dignity. 

On the other hand, the Somaliland administration, who did not have the conflict premeditated, struggled to understand the objective of the war and the goal they were fighting for after 20 years of control in Sool.

b) Lack of public support within Somaliland

Since the start of the conflict, the Somaliland population has been divided in their views on the war. The majority of the population views the people of Sool as a significant part of the independence struggle and the formation of Somaliland. Still, it feels that they have not been given the proper recognition. 

President Muse Bihi, however, launched the conflict without widespread public support, unlike the Tukaraq conflict, which was widely supported by the population. Moreover, the public views President Muse Bihi’s leadership as curtailing democratic processes and establishing the oppressive rule.

c) Inexperience in urban warfare

The Somaliland military is well-equipped and trained for conventional warfare but lacks experience in urban warfare. The conflict took place in the heart of the city and residential areas, making it difficult to distinguish between friend and foe. Urban warfare is generally more challenging to conclude, especially without the local population’s support.

d) Different motivations for the opposing forces

The local forces opposing the Somaliland military were fighting for the honor of their tribe, which gave them an advantage in understanding who they were fighting and who their enemies were.

The Somaliland military, on the other hand, was fighting under the banner of the state, but the administration refused to acknowledge that they were fighting a specific tribe. This confused the soldiers and contributed to the characterization of the opposition as militants by the Somaliland administration.

e) Increased pressure from the international community

President Muse Bihi took steps to justify the conflict in LasAnod, such as claiming that Somaliland was under attack or that militants had infiltrated the city. 

However, the international community met these claims with skepticism and instead saw the military indiscriminately attacking a city and its civilian population. This led to increased criticism and condemnation of President Muse Bihi, who ultimately declared a unilateral ceasefire. 

What should President Muse Bihi do?

President Muse Bihi’s administration must acknowledge the current state of affairs in which the people of the Sool region have united in their struggle and have given up any previous opportunities to participate in Somaliland’s governance. 

It is imperative for the Somaliland administration to pursue a peaceful resolution and to establish a fair and equitable relationship with the leaders of the Sool community without imposing its stance on the region at this time. 

The administration should consider the familial, fraternal, or ancestral bonds between the two communities and create a conducive environment for the revival of the longstanding relationships between the two communities for centuries. 

The administration must recognize the existence of a strong relationship beyond politics between the two communities and serve as a mediator between them. Unfortunately, our communities have become embroiled in conflict, exacerbated by the added stressors of war, famine, and drought. 

Hamdi Wardhere Mohamed can be reached via Email: [email protected]

Disclaimer: The views and opinions expressed in this article are solely those of the author(s) and do not necessarily represent the official stance of Caasimada Online or its members. 

DAGAAL markale dib uga billowday Laascaanood iyo khasaaraha oo sii kordhay

Laascaanood (Caasimada Online) – Magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool ayaa waxaa weli ka socdo dagaal culus oo u dhexeeyo ciidamada maamulka Somaliland iyo kuwa dadka deegaanka, kaas oo galay maalintii 8-aad, ayadoona uu kordhay khasaaraha.

Dagaalka oo ah mid xoogan, isla-markaana la’isku adeegsanayo hubka noocyadiisa kala duwan ayaa saameyn ku yeeshay dadka rayid ah oo isaga barakacay guryahooda.

Wararka ayaa sheegaya in dagaalka saaka ay soo qaadeen ciidamada Somaliland ee ku sugan duleedka magaalada, waxayna isku dhaceen maleeshiyaadka dadka deegaanka.

Dagaalka xoogiisa ayaa waxaa lagu soo warramayaa in haatan uu ka socdo koonfurta Laascaanood, isla-markaana uu kusii fidiyo meelo ka baxsan magaaladaasi.

Sidoo kale wararka ayaa intaasi kusii daraya in dagaalka ay barbar socota duqeyn xoogan, gaar ahaan madaafiin lagu garaacayo xaafado ka tirsan magaaladaasi, taas oo kordhisay khasaaraha dhimashada iyo dhaawac.

Ilo wareedyo lagu kalsoonyahay ayaa innoo sheegay in khasaaraha tirada dhimashada iyo dhaawaca ay korortay, isla-markaana ay kor u dhaaftay illaa 100 qof.

Dhanka kale ma jiro illaa iyo hadda wax hadal ah oo kasoo baxay labada dhinac oo ku aadan dagaalka maanta dib uga bilowday koonfurta magaalada Laascaanood.

Xaaladda ayaa ah mid aad u cakiran, waxaana lagu soo warramayaa in labada dhinac ay helayaan gurmadyo xoogan, taas oo uga sii dareyso xaaladda adag ee ka jirta halkaasi.

Arrimahaan ayaa kusoo beegmaya, ayada oo ay burburtay xabad joojintii ay ku dhawaaqday Somaliland, maadaama uu weli dagaalka halkiisa ka socdo.

Si kastaba, labada dhinac ayaa horay u sheegay in mid kasta uu diyaar u yahay xabad joojinta, balse ma noqon mid hirgasha, waxayna noqotay mid ku kooban afka baarkiisa.

Maxaa sababay guuldarada ciidamada Somaliland ee dagaalka Laascaanood?

Kadib dagaal aad u qaraar oo geystay khasaare dhinacyo badan ah oo muddo 5 maalmood ah ka aloosnaa magaaladda Laascaano, madaxda maamulka Somaliland ayaa kudhawaaqay xabbad joojin aan caga adag kutaagneyn misna hal dhinac ah oo aan wax sharuud ah ku xirneyn, taasoo wali hogaanka dhaqanka bulshada reer Laascaano ka fakarayaan sugnaanteeda.

Sida muuqata, dagaalkan ma uusan aheyn mid ay horey usii qorsheeyeen ciidamada maamulka Somaliland iyo shacabka deegaankuba, balse waxuu u muuqday mid si dhaqso ah uga dhashay falal guracan oo maamulka Somaliland kagaabsan karay oo lagula kacay bulshada deegaanka Laascaano oo horey tabanaayey daruufo iyo tabashooyin dhanka nolosha ah oo uusan maamulka Muuse Biixi iyo madaxdii asaga kahoreysay-ba aysan siin mudnaantii ay laheyd.

Hadaba, marka lagasoo tago gaabiska siyaasadeed iyo dhaqaale ee ay mudada dheer bulshada gobolka Sool cod dheer iyo mid gaaban-ba kumuujianayeen, waxaa sidookale in ladarso u baahan waxa sababay guuldaradda ay ciidamada maamulka Somaliland kala kulmeen dagaalkii 5ta maalmood kasocday magaalada Laascaano.

Ciidamada Somaliland waa ciidan ugu yaraan leh tababar ciidan ayna u dhmaeystiran yihiin dhamaan agabkii iyo saadkii ciidan-nimo marka laga reebo diyaaradaha dagaalka. Waxay Laascaano kula dagaalameen dad u badan shacab oo hubka u qaatay  caro  ay kaqaadeen falalka xoog sheegashada ah ee ay ciidamada Somaliland kula kaceen bulshada Laascaano. Gacanka kahadalka ayaa durbadiiba  salka lagalay mid qabaa’il, taasoo dab kusii daartay culeyskii taagnaa. Hadaba inuu ciidanka Somaliland ku guuldareysto inuu ka libin keeno dagaalkaas waxaa lagu macneyn karaa;

a) – Ujeedka dagaalka oo aan kala cadeyn (target-less war): marka la eego dhinaca bulshada deegaanka Laascaano waxuu dagaalku ula muuqday inuu yahay mid xaq ah oo lagusoo weeraray naftooda, maalkooda iyo sharaftooda, qofkii kadhintana yahay xaq u dirir sharaf ku dhintay halka midkooda nool xoriyad kunaaloon doono hadii uu waqtigu u saamaxo. Dhanka maamulka Somaliland, maadaama uusan dagaalku aheyn mid horey usii qorsheysnaa laakiin kubilowday si lama filaan ah, waxay adkeysay inay ciidamada maamulka Somaliland fahmaan ujeedka laga leeyahay dagaalka iyo yoolka la tiigsanayo ee ay u dhimanayaan kadib 20 sanno oo ay horey gacanta ugu hayeen gobolka Sool. 

b) – Dagaalkan oo aan taageero kufilan kahaysan gudaha Somaliland qudheeda: tan iyo markii uu bilowday dagaalkan, waxay bulshada degta Somaliland ku kala qeyb-sanaayeen aragtida dagaalka, bulshada inteeda badan waxay dadka kasoo jeeda gobolka Sool u garanayaan inay yihiin dad qeyb-weyn kulahaa halgankii gooni iskutaaga gobolada waqooyi iyo yagleelkii maamulka Somaliland balse aanan loogu hambeyn sidii ay u miiseen, sidaas darteedna ay tabashadoodu tahay mid in loo garaabo mudan. Hadaba, maamulka Muuse Biixi waxuu galay dagaal aanan haysan taageerada dadweynaha marka labarbar-dhigo dagaaladii hore ee kadhacay degaanka Tukaraq oo dadweynuhu kugarab taagnaa dowladda iyo ciidankooda. Tan ugu daran ayaa ah In dadweynaha Somaliland u arkaan hogaanka Muuse Biixi mid cuuryaamiyey hanaankii qori isku-dhiibka ahaa ee kudhisnaa doorashada iyo dimuquraadiga una xuub-siibtay xukun caburin iyo awood marooqsi kusifoobay.

c) Ciidanka Somaliland oo aan u baran dagaalka magaalada dhexdeeda ah: ciidanka Somaliland waa ciidan sida kamuuqata haysta agabka xoog leh oo ah kuwa loogu jecel yahay deegaanka Soomaalida, laakiin waa ciidan waaya aragnimadiisu u carbisan tahay dagaalada foolka foolka ah ee ciidamada fadhiisimada cayiman oo lagu garto leh (conventional war). Sidaas darteed maadaama uu dagaalku ahaa mid ka dhacayey magaalo iyo xaafado dhexdooda, waxaa adag inaad kala garato cadowgaaga iyo saaxiibkaa, waayo waxaa suuragal ah inay xabbadu albaab walba kaagasoo dhacdo. Dagaalada noocan oo kale ah wey adag tahay in laga libin keeno, hadii aadan haysan taageerada bulshada deegaanka. 

d)Qayimka ay labada ciidan kudagaalayaan oo kaladuwan: ciidamada u dhashay magaalada ee la dagaalamayey kuwa Somaliland waxay ahaayeen ciidamo kudagaal galaya magaca qabiilka ama qabiilada degan deegaankaas, taasoo u sahashay inay ogaayeen qolada ay iyagu yihiin iyo qolada ay la dagaalamayaan, balse dhanka ciidamada Somaliland waxaa kajiray jahwareer cida ay ayagu yihiin ah maadaama uu maamulka diidanaa inuu si qayaxan u sheegto inuu magac reer-nimo kudagaal galayo ama duulaan kuyahay qabiil gaar ah oo Somaliland qeyb ka ah, waana sababta keentay inuu maamulka Somaliland dhankii ladagaalayey ku tilmaamo argagixiso. Arrintan waxay saameyn kuyeelatay askartii maamulka Somaliland oo ku wareeray dhab ahaanta cida ay la dagaalamayaan iyo magac bixintan cusub oo aan maangal ula muuqan.

e) Cadaadiska beesha caalamka oo xoogeystay: maamulka Muuse Biixi waxuu qaaday talaabooyin faraban oo uu kudoonayo inuu xalaaleeyo ama sharciyad u helo dagaalka Laascaano sida in Somaliland lagusoo duulay ama argagixiso ay kadilaacday Laascaano, laakiin taas badalkeeda caalamku waxuu arkayey ciidamo si aan kalasooc laheyn u duqeynaya magaalo dhan iyo shacabkeeda, sawirkaas waxuu horseeday  in madaxweyne Muuse Biixi loo arko in maamulkiisu kukacayo waxii uu ku eedaynayey xukunkii Kacaan ee Maxamed S. Barre (the old victim, victimizing others). Taas waxay horseeday inay sii xoogeystaan baaqyo iyo canaan is-daba joog ah oo loo jeedinayey maamulka madaxweyne Muuse Biixi oo ugu danbeyntiina gartay inuu xabad joojin sharuud la,aan ah ku dhawaaqo.

Maxaa lagudboon maamulka Muuse Biixi?

Maamulka Muuse Biixi waa inuu gartaa xaqiiqda maanta hortaala oo ah in dadka dega gobolka Sool ay kumideysan yihiin halgankan ayna luntay fursad kasta oo ay qeyb uga ahaan lahaayeen maamulka Somaliland dagaalka kahor. Maamulka Somaliland waxaa maanta lagudboon inuu xal nabadeed iyo daris wanaag ah lagalo hogaanka bulshada Sool ayadoo aanan cidna lagu qasbin qadiyada kamid ahaanshaha Somaliland waqtigan. Waa inuu maamulku hoos u eego xiriir waalidnimo, walaalnimo ama xididnimo ee kadhaxeeyo laba bulsho islamarkaana abuuraa jawi lagusoo nooleynayo wada noolaanshihii qarniyada jirtay ee bulshada laba dhinac. Maamulku waa inuu aqbalaa inay jirto xiriir kafac-weyn midka siyaasadda oo bulshadan kadhexeeya kanasii dhaxeyn doona. Waa nasiib darro ku habsatay bulshadeena in abbaaro, dalag iyo daaq la,aantii colaad iyo barakac loogu daro.

Hamdi Wardhere Mohamed, waxaad kala xiriiri kartaa Email: [email protected] 

AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada [email protected] Mahadsanid.

Saameyn noocee ah ayaa ka dhalan karta dagaalka magaalada Laascaanood?

Muqisho (Caasimada Online) – Dagaalka u dhexeeyo ciidamada Somaliland iyo dadka deegaanka ee ka socdo Laascaanood ayaa galay maalintii 8-aad, ayada oo uu dagaalku ku fiday meelo ka baxsan magaalada kaas oo geystay khasaare dhimasho, dhaawac iyo burbur.

Dagaalkan ay waxaa sidoo kale barbar socota duqeyn xoogan oo lagu garaacayo gudaha magaaladan, kadib markii ay dad badan ku dhinteen madaafiic guryahooda ku dhacday.

Haddaba saameyn noocee ah ayaa ka dhalan karta dagaalka Laascaanood?

Ismaaciil Cumar Dalmar oo ka faallooda Arrimaha Geeska Afrika islamarkaana u warramay Telefishinka Universal ayaa qoto dheer uga hadlay xaaladda murugsan ee Laascaanood.

Aqoonyahankan dhalinyarada ah ayaa shaaca ka qaaday in dhibta ugu weyn ee dagaalka ka socdo magaaladaas uu soo gaaray rayidka oo la kulamay dhimasho, dhaawac iyo barakac.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay in dagaalkan uu sababi karo colaad sokeeye oo ku baahda gobollada kale ee Soomaaliya, sida uu hadalka u dhigay.

“Waxaan dhihi karnaa dagaalkaas maalintii 8-aad socdo waa dagaal dhibta ugu weyn ee soo gaareyso dadka shacabka ah, waana dagaal sababi doono colaad sorkeeye oo ku baahi doonto gobollada kale,” ayuu yiri Ismaaciil Cumar  Dalmar oo ka faallooda Arrimaha Afrika.

Dalmar oo sii hadlaya ayaa sheegay in xalka uu ku jiro in ay isku tanaasulaan labada dhinac, si loo baajiyo in markale uu dhiig Soomaaliyeed ku daatoLaascaanood.

“Waan filayaa in dagaalka uu weli sii soconaayo haddaan xal la gaarin ama qulo uun aysan tanaasulin ama aysan dib uga guran meelaha uu ka socdo dagaalka” ayuu sii raaciyay.

Ugu dambeyn wuxuu farriin u diray dowladda federaalka, gaar ahaan madaxweyne Xasan Sheekh oo uu ugu baaqay inuu qaato doorka kaga aadan colaaddaasi.

“Madaxweyne Xasan Sheekh iyo dowladdiisa waxaan ugu baaqayaa in la taban taabiyo oo sidii la rabay loo shaqeeyo si nafaha Soomaaliyeed loo kala bad-baadiyop,” ayuu yiri.

Si kastaba, hadalkan ayaa kusoo aadayo, ayada oo ay burburtay xabad joojintii ay ku dhawaaqday Somaliland, maadaama uu weli dagaalka halkiisa ka socdo.

Wax ka ogow sheekada ku hoos qarsan dagaalka Shabaab ay wado sanadaha badan

Muqdisho (Caasimada Online) – Muddo ka badan shan iyo toban sano ayay dalka iyo dadka dhibaato adag ku haysay kooxda Khawaarijta ah ee Al-Shabaab, waxaana hadda isbedel xoog leh oo dardar ku socda laga dareemayaa howl-gallada lagu baacsanayo kooxaha Khawaarijta arxanka daran, kuwaas oo laga saaray deegaanno badan oo ka tirsan dalka.

Si aan loo fahmin dhagarahooda waxay kooxahan soo dhaweysteen cid walba oo aan lahayn aqoon Diineed iyo mid maadi ah, kuwaas oo ay ka dhigeen madaxdii xukumi lahayd bulshada Soomaaliyeed ee qadarisa dhaqankooda iyo Diintooda.

Waxaad isweydiineysaa maxay tahay sababta ay u dhisan yihiin Al-Shabaab iyo kooxaha kale ee Khawaarijta ee laga hor wareejinayo caqabadii ay ku hayeen Diinta, dhaqanka iyo horumarka?.

Maxamed Cumar Abuu Ayaan ayaa su’aashan hordhignay “Waa inaan ummaddeyda u naxaa, Ummadeyda muslimiinta ahna waa inaan u sheegaa wax haba yaraatee Diin ah u socon, oo wanaagooda u socon, Waxaan ka aamisanahay in ay yihiin dad la soo shaqaaleystay oo ummadda muslimiinta Soomaaliyeed ka hortaagan in ay marnaba nabad helaan oo midoobaan, oo dowladnimadooda u soo laabato kana baxaan qaxootinimada iyo dhibaatada,” ayuu yiri Abuu Ayaan.

Qof waliba oo Soomaaliyeed waxa uu si cad u og-yahay dagaalka Al-Shabaab ay ku hayso Diinta si bulshada u fasahaadiyaan, waxaase ka sii daran dagaalka aan la ogeyn oo ay ku hayaan dhaqanka Soomaaliyeed.

Mid kamid ah culumada Soomaaliyeed ayaa cabiraya sida Shabaab iyo kooxaha Khawaarijta u marin habaabiso una caburiso bulshada iyo dadka hormuudka u ah, “Qabiil dhanaa loo tegayaa, kan dadka ugu jaahilsan ugu caraabisan ama ugu dhalinyar aa kaaba qabiilka looga dhigaa, cuquladadii dadkaasi, waxgaradkooda midna waa la eryay, midna xabsi ayaa la geliyay.”

“Waxaan arkay 80-sano jir dhahaaya toddoba jeer ayaa xabsi galay, waxaana arkay todobaatan iyo dhowr jir dhahaayo toddoba sano beledkan ka maqnaa amar ayaa la igu siiyay inaan ka baxo.”

Dulmiga aan ka soo sheekeynay waxaa laga dareemay qoys kasta oo Soomaaliyeed sida uu qabo Sheekh Ibraahim Maxamed Kulmiye.

“Qoys maanta ummadda Soomaaliyeed oo dulmiga Khawaarijta uusan gaarin lama soo helaayo si taban ama si togan ayay ummadda Soomaaliyeed u wada dhibaateeyeen.”

Iftiiminta aan ku sameynay Shabaab iyo kooxaha lamidka oo ah in ay yihiin duul u shaqeynaya quwada kale, waa mid aan ku dooneyno in ay ku sii baraarugaan bulshada ka kacdoontay dhagarta xadka dhaaftay ee ay mudada badan ku hayeen.

Ciidanka xoogga iyo kuwa deegaanka ayaa dhawaan kooxda Al-Shabaab kala wareegay deegaanno iyo degmooyin badan oo muddo ka badan toban sano gacanta ay ku hayeen.

Kooxda ayaa waxaa laga dilay horjoogayaal sar-sare intii uu dagaalka socday. Sidoo kale waxaa xoogaystay kacdoonka dadweynaha Soomaaliyeed ay kaga qayb qaadanayaan hawl-galka lagu cirib tirayo kooxaha Khawaariijta.

DF Somalia oo dib u furtay SAFAARAD muhiim ah oo xirneyd in ka badan 30 sano

0

London (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa dib u furatay safaarada ay ku leedahay boqortooyada Ingiriiiska, taasi oo muddo 32 sano ah aan wax adeeg ah u haynin bulshada Soomaaliyeed ee Ingiriiska.

Dib u furista safaaradda ayaa lagu sheegay in ay tahay tallaabo wanaagsan oo lagu xoojinayo xiririka Ingiriiska iyo dowladda federaalka Soomaaliya.

Munaasibada daah-furka safaaradda ayaa waxaa ka qeyb-galay danjire Cabdulqaadir Axmed Kheyr, Orodyahanka Mo Farah iyo Sabrina Dhowre oo gabadh Soomaali-Canadian ah iyo marti sharaf kale.

Safaaradda ayaa waxaa la filayaa in ay u adeegi doonto ku dhawaad shan boqol oo kun oo qurbajoog Soomaali ah oo ku nool dalka Ingiriiska, kuwaasi oo xaq u leh dhalashada Soomaaliya.

Sidoo kale waxaa la sheegay in safaaradda dib loo furay ay marta-gelin doonto dhacdooyin dhaqameed iyo kuwo kale oo wargelin ah, ayada oo intaas usii wehliyaan adeegyo kale oo ay kamid yihiin waraaqaha safarka iyo kuwa guurka.

Safiir Cabduqaadir Axmed Kheyr iyo howl-wadeenada safaaradda Soomaaliya ee Ingiriiska ayaa durtaba shaqo bilaabay, ayada oo u adeegaysa Soomaalida ku nool dalkaas.

Safaaradda Soomaaliya ee London ayaa waxaa si rasmi ah loo xiray sanadkii 1991-kii kadib burburkii dowladdii dhexe, waxayna dib u howl-galideeda xilligaan leedahay muhiimad gaar ah.

DF oo shaacisay qorshaha ay ku wajaheyso arrin loogu tagay degaanadii la xoreeyay

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Tan iyo markii uu billowday dagaalka ka dhanka Al-Shabaab, waxaa kooxda laga xoreeyay deegaano horleh oo sanado badan ay ka talin jirtay, kuwaasi oo hadda si buuxda gacanta ugu hayaan ciidamada dowladda.

Deegaanada laga qabsaday kooxda Al-Shabaab ayaa intii ay ku jireen gacanta kooxda waxaa loo diiday in dhalintooda wax bartaan, ayaga oo qaarkoodna xoog ku askariyeeyay.

Wasiirka Waxbarashada Soomaaliya Faarax Sheekh Cabduqaadir ayaa markii u horeysay shaaciyay qorshaha dowladda federaalka uga dagsan arrintaan loogu tagay deegaanadii laga xoreeyay kooxda Al-Shabaab.

“Goobaha laga xoreeyay Khawaarijta wey tageen wasiirada waxbarashada iyo madaxda waxbarashada oo waxaa lagu soo sameeyay qiimeyn, waxyaabo runtii aad looga murugoodo ayaa lagu soo arkay,” ayuu yiri.

“Deegaanadii laga xoreeyay Khawaarijta waxaa loogu tagay dad da’doodu 20 sano jirto oo loo diiday fursad kasta oo ay wax ku baran lahaayeen, balse waxaan u diyaarinay qorshe waxbarasho.”

Wasiirka Waxbarashada ayaa sidoo kale waxa uu sheegay in dib loo furayo dugsiyadii ku yaalay deegaanada la xoreeyay, kuwaasi oo ay hore u xirtay kooxda Al-Shabaab markii ay la wareegeen gacan ku haynta dhulkaasi.

“Deegaanada la xoreeyay barnaamij gaar ah ayay leedahay oo qorshe ayaa ka wadna, dhawaana dib ayaa loo furaya dugsiyadooda, gaar ahaan deegaanada Galmudug iyo HirShabeelle.”

Dowladda federaalka Soomaaliya, gaar ahaan wasaarada waxbarashada ayaa dhawaan daah-furtay barnaamij lagu shaqaaleysiinayo 3,000 macallin oo ka howl-geli doona dowlad-goboleedyada iyo gobolka Banadir.

Saddexdan kun ee macalin ayaa waxaa qeyb ka ah macalimiin ka howl-galaya dugsiyada dib loo furayo ee ku yaalla deegaanada la xoreeyay, gaar ahaan deegaanada Galmudug iyo HirShabelle, oo qorshahaan marka hore lagu bilaabayo.

Mystery flying objects shot down over North America: What we know so far?

Washington (Caasimada Online) – In a dramatic series of events that began with the downing of a suspected Chinese spy balloon, US warplanes have shot down four flying objects over the US-Canadian border, causing concern among jittery Americans. 

Although only the first object has been attributed to Beijing so far, the heightened state of alert among US authorities reflects the acute tensions with China.  

This article aims to provide an in-depth analysis of the events that have unfolded and their potential implications. 

The first flying object: A suspected Chinese spy balloon

The first flying object to be shot down was a giant balloon spotted off the US East Coast on February 4th. American officials claimed the balloon was spying, leading to its decommissioning.  

However, the Chinese government has insisted that it was a weather balloon blown off course. Despite this disagreement, the incident has been described as an “act of belligerence” by the House Foreign Affairs Committee Chairman, Michael McCaul. 

The second, third, and fourth objects

The second, third, and fourth flying objects were shot down over Canada’s Yukon territory and Alaska.  

US Senate Majority Leader Chuck Schumer said both objects appeared to balloon. However, they were much smaller than the first large one. It’s unclear what the purpose of these smaller balloons was. However, the events have heightened the state of alert in the North American region.

On Sunday, the most recent flying object was decommissioned over Lake Huron on the US-Canadian border. Although there has yet to be an official confirmation from the Pentagon, Representative Elissa Slotkin of Michigan has received a call from the Defense Department about the event. 

Slotkin has stated that all parties involved have been “laser-focused” on the object from the moment it entered North American waters. 

The responses from government officials 

Recent events have prompted reactions from government officials in the US and Canada. Canadian Prime Minister Justin Trudeau was heading to the western Yukon territory, where the third object was shot down.

A US F-22 jet was ordered to decommission a “high-altitude airborne object” near the Canadian border. Meanwhile, US authorities briefly closed the airspace over Lake Michigan and Montana, leading to the scrambling of US fighter jets.

The debate over transparency and responsibility

While the events of the flying objects have caused concern, there has also been a debate over the government’s level of transparency and responsibility. 

Republicans have criticized US President Joe Biden for allowing the first balloon to drift for days across the country before being shot down.  

On the other hand, Biden has faced bipartisan calls for greater transparency from lawmakers such as Jim Himes, the top Democrat on the House Intelligence Committee.

Implications of the mysterious flying objects

The mystery of flying objects and their potential implications have caused concern among Americans, who have been watching the skies anxiously.  

The acute tensions with China and the fact that the first object was confirmed to be a Chinese spy balloon have raised fears of an escalation in the conflict. Moreover, the mystery surrounding the objects and the US military’s secrecy about them have fueled conspiracy theories, adding to the general unease.

They have potential national security, intelligence gathering, and international relations implications.  

The first object’s confirmed connection to China has raised concerns about Chinese espionage and the potential threat to US national security. The debris recovery from the shot-down objects could provide the US military and government valuable intelligence. T 

The international community is also watching the events unfold. The mystery flying objects’ implications for US-China relations and global security could be significant. 

Daawo: Cali Wajiis oo shaaciyey arrimo uu Fahad Yaasiin uga digay oo uu ku dhacay

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Sheekh Cali Wajiis oo ka mid ah hoggaanka culumada la shaqeysa dowladda ee Muqdisho ku nool ayaa ka sheekeeyey wadahadal ku saabsan xaaladda dalka oo dhex maray isaga iyo Fahad Yaasiin, xiligii uu talada haayey Farmaajo.

Sheekh Cali ayaa sheegay in wadahadalkaan uu dhex maray markii ay labo sano joogtay dowladdii Farmaajo, isla markaana uu uga digay dhamaan wixii ku dhacay ee ku kalifay inay talada dalka ku fashilmaan.

Wuxuu sheegay in habeen uu Fahad u yeeray oo gurigiisa uu kula kulmay, isla markaana uu kala sheekeystay xaaladda dalka, isagoo ka dalbaday in aragtidiisa ku aadan sida ay dalka u maamulayaan uu la wadaago.

Sheekh Cali Wajiis ayaa ku faanay in habeenkaas uu Fahad Yaasiin uga digay waxa dhici doona hadii ay talada dalka sidaas ku sii wadaan oo ugu dambeyntii ay garoonka ka dhoofi doonaan, iyagoo dhuumaaleysanaya.

Fahad Yaasiin ayuu sheegay in xiligaas uu aad u rabay talada dadka waxgaradka ah, balse ma uusan qaadan talooyinkii uu siiyey sida uu sheegay.

Sheekh Cali Wajiis ayaa sheegay in Fahad Yaasiin uu u sheegay dhowr qodob oo ay ku liitaan iyo qodobo ay ku fiican yihiin, balse sida ay ku socdaan ay khatar ku tahay.

Qodobada ay ku liiteen ee Sheekh Cali uu u sheegay Fahad Yaasiin ayaa waxaa ka mid ahaa in qabaa’ilka ay ka xushaan siyaasiyiinta ugu liita, isagoo markaas tusaale u soo qaatay xubnihii beeshiisa ku metelaayey dowladda, inkastoo uu ka gaabsaday inuu tiro magacyadooda.

“Fahad waxaa si cad u dhahay dib dambe la idiin doora maayo, sababtoo ah ma heysaan wadadii aad ku soo laabaneyseen, laakiin waxaan ka baqaa in dalka aad isaga carartaan marka ugu dambeysa, siyaasigii xilka wareejiya ee dalkiisa ku noolaada waa guuleystay, laakiin waxaan ka baqaa inaad dalka isaga carartaan,” ayuu yiri Sheekh Cali Wajiis.

Sheekh Cali oo wareysigaan siiyey Weriye lagu magacaabo Maxamed Cali Faracade ayaa tiriyey 7 qodob oo sida uu sheegay uu Fahad Yaasiin la wadaagay habeenkaas, seddax arrimood oo ay ku liiteen, seddax ay ku roonaayeen iyo hal uu ka baqaayey, 7-daas qodob ayuu sheegay in Fahad u kala saarsaaray habeenkaas.

Hoos ka daawo