Roma (Caasimada Online) – Dowladda Soomaaliya ayaa loo cafiyey ugu yaraan $30 Milyan oo lagu yeeshay intii ay burburka ku jirtay, lacagtaan ayaa si gooni ah u quseysa sanduuqa beeraha ee Qaramada Midoobey.

Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo ka qeyb-galay Meertada 46-aad ee Golaha Sanduuqa Qaramada Midoobey u qaabilsan horumarinta Beeraha ee IFAD ayaa uga mahadceliyey cafinta daymihii ay ku lahaayeen Soomaaliya oo dhan 30 Malyan oo doolar.

Madaxweynaha ayaa ku ammaanay dalalka Sweden, Belgium, Talyaaniga iyo Jarmalka doorka ay ka qaateen cafinta dayntan, iyadoo madasha maanta lagu gorfeeyay dadaalka dowladda Soomaaliya ee ku aaddan dhammeystirka hannaanka dayn cafinta.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa soo bandhigay fursadaha dalkeenna ee horumarinta beeraha iyo caqabadaha ku xeeran, isaga oo tilmaamay in ay nasiib darro tahay in Soomaaliya oo dal hodan ah ay dadkeedu ay u baahdaan sannad kasta gurmad iyo quudin degdeg ah.

Madaxweynaha ayaa shirkii maanta ka sheegay in caqabadaha dib u dhigay wax-soo saarka beeraha Soomaaliya ay ugu horreeyaan argagixisada Al-Shabaab oo haysatay dhul baaxad leh oo ku habboonaa tabcashada.

“Shacabka Soomaaliyeed waxay ka jawaabeen baaqa dowladda ee ku saabsanaa in aan u istaagno dabar-goynta argagixsada , iyadoo Ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliyeed oo garab ka helaya dadka deegaannada ay ku guuleysteen xoreynta deegaanno badan,” ayuu yiri Madaxweyne Xasan Sheekh.

Wuxuu intaas ku sii daray, “Dhulka la xoreeyay waxaa ka mid ah dhul-beereed badan oo ku habboon maalgashiga iyo beerashada, waxaanna ku rajo weynahay inay taasi dhici karto.”

Madaxweynaha Soomaaliya ayaa soo bandhigay sida deymaha lagu leeyahay dalkeenna, isbeddelka cimilada iyo yaraanta khibradaha iyo farsamooyinka tabcashada ay caqabad ugu yihiin horumarka beeraha dalka.

Ugu dambeyntii Madaxweynuhu wxuuu xaqiijiyey in dowladda Soomaaliyeed ay dadaal ku bixinayso sidii loo kobcin lahaa fahamka iyo tabcashada beeraha dalka, maadaama ay Soomaaliya leedahay dhul ku wanaagsan tabaca dalagyada kala duwan ee cunada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad Sugidda Qaranka ee NISA ayaa soo saartay digniin ku socota ganacsato xogtooda la helay oo kooxda Al-Shabaab ay u yeertay.

Sida lagu cadeeyey qoraalka hey’adda, kooxda Al-Shabaab ayaa ganacsatada reer Muqdisho qaar ka mid ah ku amartay inay ugu tagaan deegaano ka tirsan gobolka Shabeellada Hoose, waxayna NISA digniin u dirtay qof kasta oo amarkaas ay Al-Shabaab dul-dhigeen.

“Hey’addu waxay uga digeysaa ganacsatada inay u hoggaansamaan amarrada Khawaarijtu ku doonayaan inay ku boobaan hantidooda, kadibna hantidaas loo isticmaalo gumaadka dad shacab ah,” ayaa lagu yiri qoraal ka soo baxay NISA.

Qoraalkaan oo lagu baahiyey bogga Twitterka ee hey’adda ayaa sidoo kale digniin loogu diray dadka Soomaaliyeed ee ku sugan goobaha ay ka dhowyihiin Al-Shabaab, iyadoo qoraalka lagu cadeeyey in kooxdu ay mar kasta bartilmaameed u tahay hey’adaha amniga.

“Hay’addu waxa ay ugu baaqeysaa shacabka Soomaaliyeed in ay ka fogaadan xarumaha Khawaarijta, maadaama ay bartilmaameed u yihiin hay’adaha aminga dowladda federaalka.”

Digniintaan ka soo baxday hey’adda NISA ayaa ku soo aadeysa iyadoo galabta Guddiga Qaran ee ka hortaga lacag dhaqidda iyo la-dagaalanka Maal-gelinta argagixisada uu soo saaray go’aano culus, kuwaas oo la xiriira maal-gelinta argagixisada iyo shirkadaha dalka qeybahooda kala duwan.

Guddiga ayaa ugu horeyntii uga digay muwaadiniinta Soomaaliyeed in ay ka fogaadaan tallaabo kasta oo caawin karta Al-Shabaab, gaar ahaan arrinta la xiriirta dembiyada lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada.

“Lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada waa dambiyo waaweyn, si waafaqsan qoddobada 2-aad iyo 3-aad ee sharciga ka hortaga lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada,” ayaa lagu yiri digniinta guddiga.

Go’aanada kasoo baxay guddigan ayaa waxa lagu faray shirkadaha isgaarsiinta iyo adeegyada telefoonada (mobile money service providers) in ay diiwaan-geliyaan dadka qaadanaya lambarada cusub, oo ugu yaraan sawir iyo faraha laga hayo macmiil kasta oo loo furayo sim-kaar cusub.

“Kuwa horay u qaatay Sim-kaararka waa in dib loo diiwaan-geliyo muddo aan ka badneyn 90 cisho gudahood, si waafaqsan qoddobka 5-aad ee sharciga ka hortaga lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada,” ayaa lagu yiri qoraalka guddiga.

Dowladda federaalka ayaa hore ugu guuleysatay inay si weyn u curyaamiso lacagihii baada ahaa ee kooxda ka heli jirtay gudaha caasimada, waxaana xiligan adag in ganacsatada si bareer ah ugu dhiiradaan inay lacag siiyaan Al-Shabaab, hase yeeshe waxaa jira culeys uga imanaya kooxda oo ayadu wajaheysa dhaqaale xumo baahsan.

Si kastaba, tan iyo markii uu billowday dagaalka noocyada badan leh ee ka dhanka ah Al-Shabaab waxaa jab xoogan lagu gaarsiiyay kooxda, ayada oo laga saaray deegaano horleh oo sanado badan ku jiray gacantooda.

Hoos ka eeg digniinta NISA

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga Qaran ee ka-hortaga lacag dhaqida iyo la-dagaalanka Maal-gelinta argagixisada ayaa goordhoweyd soo saaray go’aano culus, kuwaasi oo la xiriira maal-gelinta argagixisada iyo shirkadaha dalka qeybahooda kala duwan.

Guddiga ayaa ugu horeyntii uga digay muwaadiniinta Soomaaliyeed in ay ka fogaadaan talaabo kasta oo caawin karta Al-Shabaab, gaar ahaan la xiriirta dembiyada lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada.

“Lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada waa dambiyo waaweyn si waafaqsan qoddobada 2-aad iyo 3-aad ee sharciga ka hortaga lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada.”

Go’aanada kasoo baxay guddigan ayaa waxa lagu faray shirkadaha isgaarsiinta iyo adeegyada telefoonada (mobile money service providers) in ay diiwaan-geliyaan dadka qaadanaya lambarada cusub, oo ugu yaraan sawir iyo faraha laga hayo macmiil kasta oo loo furayo sim-kaar cusub.

“Kuwa horay u qaatay Sim-kaararka waa in dib loo diiwaan-geliyo muddo aan ka badneyn muddo 90 cisho gudahood ah si waafaqsan qoddobka 5-aad sharciga ka hortaga lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada,” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay guddiga.

Sidoo kale waxay farayaan in shirkadaha, dadka ka ganacsada dhulalka iyo dhismayaasha ay isku soo diiwaan-geliyaan muddo saddex asbuuc gudahooda, islamarkaana ogolaanshiyo ka haystaan wasaaradaha iyo hay’adaha ku shaqada leh.

Shirkadaha kala duwan ee ka shaqeeya adeegyada lacagaha, caymiska iyo sariflayaasha lacagaha qalaad ayaa waxa uu guddigan faray inay iyaguna isku soo diiwaan-geliyaan muddo 30 maalmood gudahood ah, iyadoo talaabo sharciga waafaqsan laga qaadi doono cidkasta oo aan diiwaan-gashaneyn.

Guddigu waxa kale oo uu faray hay’adaha maaliyadeed sida; Bankiyada, Xawaadalaha iyo Shirkadaha bixiya adeegyada lacagaha telefoonada in ay kusoo gudbiyaan warbixinada ay warsadaan hay’adaha ku shaqada leh sida FRC & Xafiiska Xeer-Ilaaliyaha Guud mudd 24 saac gudahood.

“Cidii kusoo gudbin weysa warbixinada mudadaas waxaa laga qaadayaa talaabooyinka ku cad sharciga ka hortaga lacag dhaqida iyo maal-gelinta argagixisada.”

Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa sheegtay in hadda kadib ay “si buuxda ula wareegi doonta hanti kasta oo lala xiriiriyo kooxaha argagixisada,” islamarkaana xayiraad safar ay kusoo rogeyso cid kasta oo xiriir la’leh lacag dhaqista ama maal-gelinta Khawaarijta.

Hoos ka daawo wasiirka warfaafinta oo faah-faahinaya go’aanadan

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa goordhoweyd shaacisay in la qabtay Salmaan Daadir, oo ahaa Madaxii qaraxyada iyo caafimaadka ee Khawaarijta Al-Shabaab ee gobolka Mudug.

Qoraal kasoo baxay wasaarada warfaafinta ayaa waxa lagu sheegay in sarkaalkan muhiimka u ahaa kooxda Al-Shabaab lagu qabtay Aagga Camaara ee gobolka Mudug ee dowlad-goboleedka Galmudug.

Salmaan Daadir oo gacanta ku dhigeen ciidamada xoogga dalka qeybta 21-aad, ayaa waxaa la qabtay isagoo maleegayay dhagar uu ku dhibaateyn lahaa shacabka, sida lagu sheegay qoraalka dowladda.

“Dhagar qabe Salmaan ayaa gaari ku waday xilliga la qabtay agabka laga sameeyo waxyaabaha qarxa iyo daawooyin, waxaana gacanta ku dhigay ciidamada xoogga dalka qeybta 21-aad.”

Ciidamada dowladda ayaa daba-yaaqada sanadkii hore la wareegay deegaanka Camaara oo maleeshiyaadka Al-Shabaab ay ku sugnaayeen sannadihii u dambeeyey, waxaana illaa hadda si buuxda gacanta ugu haya ciidamada huwanta.

Deegaanada Galmudug ayaa waxaa si habsami leh uga socda dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab, ayada oo ciidmada dowladda iyo kuwa dadka deeegaanka ay kooxda Al-Shabaab ka qabsadeen degmooyin istiraatiiji ah.

Si kastaba, dagaalka Al-Shabaab ayaa tan iyo markii uu billowday waxaa laga gaaray guulo waaweyn, sidoo kale waxaa qeyb ka ah dagaalka tooska ah midka dhaqaale iyo fikri ee dowladdu ku cirib-tirayso kooxda.

Muqdisho (Caasimada Online) – Taliye ku xigeenka qeybta Waliyow Cadde ee Booliska Soomaaliyeed Gaashaanle Isxaaq Maxamed Ciise oo la hadlay warbaahinta ayaa ka warbixiyay howlgal dad lagu soo qab-qabtay oo xalay laga sameeyay degmada Hodan ee gobolka Banaadir, isagoo shaaciyay in dagaalka lagula jiro Shabaab uu soo galay Muqdisho.

Gaashaanle Isxaaq Maxamed ayaa sheegay in xubno badan oo firxad ah, kana tirsan Al-Shabaab ay soo galeen caasimada, kadib culeys ay kala soo kulmeen gobollada dalka.

Taliye ku-xigeenka qeybta Waliyow Cadde ayaa isaga oo la hadlayey dhalinyaro lagu soo qabtay howlgalka ka dhacay degmada Hodan ayaa tilmaamay in xubnaha la raadinayo ay ku dhex dhuumaaleysanayaan bulshada, loona baahan yahay in la wada shaqeeyo.

“Dagaalka lagula jiro nimankaas magaalada Muqdisho wuu soo galay intiina caawa meeshaan fadhido qofba guri ayaa laga soo waday intaas ayuu ku dhex-jiraa qofka aan raadineyno” ayuu yiri Taliye ku-xigeenka qeybta Waliyow Cadde.

Sidoo kale wuxuu ku eedeeyay kooxda Al-Shabaab inay caqabad ku tahay horumarka dalka, isla-markaana ay dhibaato ku heyso guud ahaan shacabka Soomaaliyeed.

“Nimanka Khawaarijta waxa ay u hortaagan yihiin horumarka dalka, nabadda, waxayna dhib ku hayaan bulshada Soomaaliyeed,” ayuu hadalkiisa sii raaciyey.

Ugu dambeyn taliyaha ayaa farriin u diray reer Muqdisho, wuxuuna ugu baaqay in aysan gurigooda geynin qof aysan garaneyn meel uu ka yimid, isla-markaana loo baahan yahay inay maraan habraaca loo dajiyay kireynta guryaha, ayada oo lasoo marayo degmada.

“Qofka aad gurigaaga ku soo dhaweyneyso muxuu ahaa qof aan la garaneyn oo meel kale kasoo cararay oo aad degmada kasoo diiwaan-gelin gurigaaga hasoo dajin,” ayuu yiri.

Hadalkan ayaa kusoo aadayo, ayada oo haatan Al-Shabaab ay kordhisay weerarada ka fuliso gudaha magaalada Muqdisho, kuwaas oo isugu jiro qaraxyo iyo dilal qorsheysan.

Jowhar (Caasimada Online) – Fal-celin xoogleh ayaa ka dhalatay dhacdo la yaableh oo shalay ka dhacday magaalada Jowhar ee xarunta gobolka Shabeelaha Dhexe, kadib markii uu nin hubeysan Isniintii shalay aheyd afaafka hore ee Maxkamad ku taalla magaaladaasi uu ku dilay laba nin oo ku eedeysnaa dilka wiilkiisa oo da’diisu ay aheyd saddex sanno jir.

Aabaha toogashada geystay ee horay loo dilay wiilkiisa yar oo dhowr habeen kahor meydkiisa laga helay xaafada Kulmis ee magaaladaas, ayaa ka tirsanaaa ciidanka dib-u-xoreyta deegaanka ee loo yaqaano Macawiisley-da, kaas oo goobta isaga baxsaday.

Dadka falceliyay dhacdadaan argagaxa leh ayaa waxaa kamid ah siyaasiga lagu magacaabo Dr. Xasan Cadaay oo kasoo jeedo HirShabelle, kadib wareysi uu siiyay Somali Cable TV.

Xasan Cadaay ayaa shaaca ka qaaday in arrintan laga sii gaashaaman karay, wuxuuna HirShabelle ku dhaliilay sida ciidan hubeysan loogu ogolaaday inay tegaan maxkamadda.

“Waxaa khalad aheyd oo aan loo baahneyn maxkamadda inay yimaadiin ciidamo, haddii ay imaanayaan waa inay shacab ahaadaan,” ayuu yiri Dr. Xasan Cadaay.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay inay habooneyd, haddii aan la sugi karin amniga kiiska raggaas loo soo gudbiyo magaalada Muqdisho, si ay u shaqeyso cadaaladda.

“Dhibaatada uu maamulka HirShabelle galay ayaa waxa ay aheyd goobta in ay keenaan ciidan hub sita dhibaatadaasna geystay, haddii aysan qaban karin, amnigana aysan sugi karin waxay aheyd inay usoo wareejiyaan magaalada Muqdisho,” ayuu ku daray hadalkiisa.

Siyaasiga caanka Xasan Cadaay oo hadalkiisa sii wata ayaa intaasi kusii daray in arrintan ay halis ku tahay amniga madaxweynaha HirShabelle Cali Guudlaawe, madaxweyne ku xigeenka maamulkaas, Yuusuf Dabageed iyo golaha wasiirada, sida uu hadalka u dhigay.

“Askari labo Xidigle ah in uu maxkamadda Jowhar ku dilay labo eedeysane waxa ay halis ku tahay amniga madaxweynaha HirShabelle, madaxweyne ku xigeenka iyo golaha wasiirada oo khatar ku jiro”ayuu markale wareysigaan ku yiri Siyaasi Dr Xasan Cadaay.

Si kastaba, dhacdadaan ayaa dhalisay walaac xoogan, maadaama ay keentay in lagu kala cararo dhismaha maxkamadda oo aheyd halka markii loo cadaalad doontay, ayada oo ay dhacdadaan si weyn usii qabsatay baraha ay ku wada xiriirto bulshada ee Internet-ka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Hanti-dhawraha Guud ee Qaranka Abuukaate Axmed Ciise Guutaale ayaa shaaciyay in uu iska casilay xilkii guddoomiyaha guddiga sare ee Mustaqbal Media (MMBOD), kaasi oo uu hayay laga soo bilaabo March 2015-kii.

Golaha Wasiirada ayaa 9-kii bishaan wuxuu Guutaale u magacaabay Hanti-dhowraha cusub, kaasi oo ay si aqlabiyad leh ku ansixiyeen xubnaha Golaha Wasiirada.

War-saxaafadeed uu soo saaray Hanti-dhawraha guud ee Qaranka Abuukate Axmed Ciise Guutaale ayaa waxa uu ku yiri “Waxa aan go’aansaday in aan iska casilo xilka guddoomiyaha guddiga sare ee MMBOD.”

“Shaqada sharciga, saxaafadda iyo bixinta kaalmada qaanuunka waxa aan ku qaatay muddo ku dhow 20 sano, labaduba waxa ay kamid yihiin shaqooyinka aan aadka u jecelahay horumarintooda iyo hagaajintooda, waaya-aragnimadii aan ka helay iyo wixii aan ka bartay waxa aan uga faa’iideysan doonaa kaalinteyda cusub, taas oo aan haddii Alle idmo ugu adeegayo dowladda iyo dadweynaha Soomaaliyeed,” ayuu sidoo kale ku yiri qoraalkiisa Guutaale.

Guutaale oo xilkan loogu magacaabay soo jeedinta wasaaradda Maaliyadda ayaa waxa uu bedalaya Maxamed Cali Afgooye oo horay xilkan usoo hayey, kaasi oo ay magacowday xukuumaddii hore ee ra’iisul wasaare Xasan Cali Khayre.

Hanti-dhawraha Guud ee Qaranka ayaa waxa uu horay u soo noqday La-taliyaha arrimaha sharciga ee Madaxweynaha JFS iyo La-taliye Ra’iisul Wasaare, wuxuuna sidoo kale ka soo shaqeeyey shirkado iyo hay’ado warbaahineed oo isugu jira kuwo caalami ah iyo kuwo maxali ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Taliyaha cusub ee Booliska Soomaaliya Jeneraal Sulub Axmed ayaa maanta shaaciyay in uu xaliyay caqabado badan oo bulshada reer Muqdisho ka haystay shaqada CID-da.

Taliye Sulub ayaa waxa uu sheegay in uu gebi ahaanb meesha ka saaray wixii la oran jiray fududeyaha, kaasi oo lacago laaluush ah dadka uga qaadan jiray u fududeynta howlaha shaqo ee CID-da.

“Cabasha ka jirtay CID xageeda waa soo xalinay inteeda badan waxaa rajeynaynaa maanta laga bilaabo qofka muwaadinka ee CID aadaya asagoo niyad-san uu aado. Waxaa baabiinay safkii dheera ee dadku ka cabanayeen iyo wixii fududeeye la oranayay,” ayuu yiri Jeneraal Sulub.

Sidoo kale waxa uu sheegay in hadda kadib aysan jiri doonin qof la weydiinayo lacag dheeraad ka ah adeega uu CID u tagay, taasi oo meesha ka saareysa musuq-maasuqii hore uga jiray xaruntaan.

“Majiri doonto intan tuur waraaqda dube lagu soo saaraya. Qofka waa in uu hadda kadib kalsooni ku aado CID iyaga oo ku xisaabtamaya inay si wanaagsan ula macaamilaan ciidanka booliska meesha jooga.”

Waxa uu intaas kusii daray “Wax alaala wixii sharci darro ah ee ka jiray meeshaas loogu adeegayo bulshada waxa rajeynayna maanta laga bilaabo CID waxay ku shaqeyn doonta qaabkii saxda ahayd ee ciidanka booliska uu ku shaqeyn jiray.”

Taliye Sulub ayaa 4-tii bishaan xilka kala wareegay taliyihii hore ee booliska, wuxuuna ballan-qaaday aheyd inuu ka shaqeyn doono wax ka qabashada baahiyaha ka jira gudaha hay’ada booliska, si awood badan uu u yeesho booliska Soomaaliyeed.

Taliyaha cusub ayaa sidoo kale waxa laga sugayaa inuu wax ka qabto xaaladda magaalada Muqdisho oo ay hataan Al-Shabaab soo saartay culeys xoogan, xilli uu dagaal culus uga socdo gobolada dalka.

Si kastaba, dib u habeynta lagu sameeyay xarumaha CID-da ee bulshada Muqdisho u adeeg doonato ayaa si weyn loo bogaadiyay, maadaama ay hore u aheyd xarun ku suntan musuq-maasuq.

Muqdisho (Caasimada Online) – Taliska Ciidamada Asluubta ee Xabsiga Dhexe ayaa shalay daayay, dibna ugu celiyay xoriyadiisa Wariye Cabdalla Axmed Muumin oo ay maxkamadda gobolka Banaadir ku xukuntay laba bilood oo xabsi ah.

Wariye Cabdalla Muumin oo sidoo kale ah xoghayaha guud ee ururka u dooda xuquuqda saxafiyiinta ee SJS ayaa sii deyntiisa waxa uu taliska asluubta ku macneeyay inuu hore u dhameystay xukunka lagu riday, sida uu warbaahinta u sheegay Cabdalla.

“Waxaa laygu soo eedeeyay qoddobada kala ah 219, 321 iyo 505 oo dhamaantiin ay yihiin wax lagu qoslo runtii in xiligaan la joogo Soomaaliya. Saaka markii uu xukunka igu dhacay waxaa la iigeeyay xabsiga dhexe, waxay saraakiisha xabsiga dhexe xisaabeen waxa meesha ku qoran, kadib waxaa soo baxday in aan anigu dheeraad leeyahay oo wax iga maqan yihiin,” ayuu yiri Wariye Cabdalla Muumin.

“Way isoo fasaxeen, waxay igu dhaheen iska bax fasax ayaa tahay. Sidaas ayay wax u dhaceen oo waxaa soo wadna faah-faahino badan oo kiiskan la xiriira, waxaa soo wadna cadeymo tiro badan oo ku saabsan kiiskan.”

Sii deynta Cabdalla ayaa timid kadib markii uu taliska asluubta ee xabsiga dhexe uu eegay waraaqaha xukunka maxkamadda gobolka Banaadir iyo muddada xukun-suge ahaa wariyaha oo ku dhow 4 bilood, waxay sheegeen inaysan haysan sharci ay xabsi ku geliyaan muddo ka badan inta la xukumayna uu xabsinaa.

Guddoomiyaha Maxkamadda gobolka Banaadir, Garyaqaan Saalax Cali Maxamuud oo isagu ku dhawaaqay go’aanka maxkamadda ayaa waxa uu sheegay in go’aankan loo cuskaday hal qodob oo kamid ah saddex eed oo markii hore loo soo jeediyay Cabdalla, iyadda oo labada kale lagu waayey.

Cabdalla ayaa maxkamadeyntiisu soo martay illaa 4 wareeg, ayada oo su’aalo toos ah uu weydiiyey guddoomiyaha maxkamadda, isaguna uu toos uga jawaabay su’aalo adag oo uga imaanaayey maxkamadda, waxaana ninkan markii ugu horeysay la xiray October 2022-kii.

Kiiskan ayaa soo if-baxay kadib amarkii dowladda ee ahaa “in aan la baahin karin wararka Al-Shabaab,” kaas oo uu ka horyimid, kadib markii uu ka hadlay shir jaraa’id oo ay ururada u dooda saxufiiyiinta madaxa bannaan ay ku qabteen magaalada Muqdisho.

Dowladda Soomaaliya oo xiligaas xirtay barihii internetka ee Al-Shabaab ayaa warbaahinta madaxa-banaan ku amartay in hoos loo dhigo baahinta wararka kooxda, maadaama ay dowladdu dooneyso in gebi ahaanba Al-Shabaab laga cirib-tiro dalka.

Xiligaas Cabdalla iyo u doodayaal kale oo saxaafadda ka socday ayaa si adag u sheegay in dowladdu ay ku xad-gudbeyso xeerarka saxaafadda oo iyadu ay dejisay, islamarkaana ay go’aanadaasi caburin yihiin.

Muqdisho (Caasimada Online) – Gole mucaarad ku ah hoggaanka dowlad goboleedka HirShabeelle ayaa maanta looga dhawaaqay magaalada Muqdisho, waxaana caasimadda dalka ka bilowday abaabul xooggan oo ka dhanka hoggaanka maamulkaas.

Odayaal dhaqan, siyaasiyiin iyo dhalinyaro ayaa ku mideysan gobolahaan oo logo magac-daray golaha midnimada iyo samata-bixinta HirShabeelle, waxaana xubnaha hoggaaminaya ka mid ah Sheekh Cusmaan Barre.

Nabadoon Muumin Gariig oo ka mid ahaa odayaashii ka soo qeyb galay kulankaas ayaa sheegay in dhibaatadii ka jirtay dalka oo dhan markii uu Farmaajo xukunka joogay ay hadda ku hartay HirShabeelle oo kaliya, sida uu hadalka u dhigay.

“Saakay qof kasta oo HirShabeelle ku abtirsata Wariiri ayaa ku jira, HirShabeelle markii hore xaaraan ayaa lagu dhisay, hadda waa la sii laba jibaaray, madaxweynaha iyo ra’iisul wasaaraha waxaan leenahay HirShabeelle nala badbaadiya,” ayuu yiri Nabadoon Muumin Gariig.

Guddoomiyihii hore ee baarlamaanka HirShabeelle Sheekh Cusmaan Barre ayaa sheegay in shacabka reer HirShabeelle ay ka hareen asaagood, isla markaana ay ku hungoobeen raggii ay madaxda ka dhigteen.

“HirShabeelle waxaa markii hore lagu aas-aasay si deg deg ah, laakiin maanta markii la barbar dhigo dowlad goboleedyada kale ayadaa u liidata, ciidan, garsoor, xarumo ama kaabayaal kale malaha, Galmudug oo wax yar naga weyn waad arkeysaan sida ay u hormartay, HirShabeelle maanta waxaa la degay maamul xumo iyo musuq-maasuq,” ayuu yiri Sheekh Cusmaan Barre.

Ugu dambeyntii kulankii maanta Muqdisho lagu qabtay ee looga dhawaaqay golahaan cusun waxaa laga soo saaray bayaan 8-qodob ah, iyadoo war-saxaafadeedkaan lagu iclaamiyey shirweyne kale oo looga tashanayo aayaha HirShabeelle, sibey yiraahdeen maamulka loo badbaadiyo.

Waxaa xusid mudan in maalmahaan ay soo baxayeen warar sheegaya inay is khilaafeen madaxweynaha HirShabeelle iyo ku xigeenkiisa oo hadda aysan ka dhaxeyn hadda wax wada shaqeyn ah.

Maamulka HirShabeelle ayaa hadda cagaha la sii gelaya khilaaf siyaasadeed, iyadoo uu ku furan yahay dagaal adag oo ka socda deegaanada uu ka arrimiyo maamulkaas, waxaana xusid mudan in 90% dhulka HirShabeelle laga saaray Al-Shabaab.

Khilaafkaan ayaa si weyn u cuuryaami kara dagaalka Al-Shabaab hadii aan la xakameyn, waxaana macquul ah inay ku soo biiraan siyaasiyiin miidaan leh, taas oo golahaan ka dhigi karta mid gilgila madaxda khilaafka lagu xamanayo ee HIrShabeelle.

Hoos ka daawo bayaankii ka soo baxay ‘golaha samata-bixinta HirShabeelle’