Muqdisho (Caasimada Online) – Saaxiibada beesha caalamka ee ku sugan Muqdisho ayaa maanta soo saaray war-saxafaadeed ku saabsan doorashada madaxweynaha Soomaaliya ee la qorsheeyey inay Muqdisho ka dhacdo 15-ka May 2022, ayaga oo ka digay dib u dhac ku yimaada.

Saaxiibada beesha caalamka ayaa sheegay inay soo dhoweynayaan ku dhawaaqista guddiga qabanqaabada baarlamaanka ee ah in doorashada Madaxweynaha ay dhici doonto maalinta Axadda, ayaga oo bogaadiyey sida ay ku socoto diiwaan gelinta musharixiinta iyo u diyaargarowga kale ee loogu jiro inaan laga dib dhicin waqtiga kama dambeysta ah ee doorashada. 

“Waxaa na dhiirigelinaya horumarka wanaagsan ee laga gaaray diiwaangelinta musharrixiinta u taagan xilka madaxweynaha iyo u diyaargarowga kale ee loogu jiro inaan laga dib dhicin waqtiga kama dambeysta ah ee doorashada,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeedka beesha caalamka.

“Ma jirto wax marmarsiinyo ah oo sabab u noqon karta dib u dhac kale oo dheeraad ah. Iyadoo labada Aqal ee Baarlamaankaba la dhaariyay oo si buuxda u shaqeynayaan, arrin kasta oo doorasho oo taagan waa in ay xalliyaan madaxda baarlamaanka ee sida saxda ah loo doortay.”

Qoraalka kasoo baxay beesha caalamka ayaa ugu dambeyn lagu yiri “Waxaan ku boorinaynaa madaxda Soomaaliya inay si degdeg ah, nabdoon oo kalsooni ku dheehan tahay ku soo gabagabeeyaan marxaladdan kama dambeysta ah ee geeddi-socodka doorashada si loogu soo jeesto arrimaha dalka iyo dowlad-dhisidda ee mudnaanta leh”.

Wuxuu qoraalka beesha caalamka kusoo aadayaa xilli ay maanta ku egtahay is diiwaangelinta musharixiinta, waxaana illaa hadda la diwaan geliyey musharixiin ku dhow 40 iyadoo saacadaha soo socdana la filayo inay kuwa kale qaataan shahaadada.

Musharaxiinta ayaa waxaa ka mid ah madaxweynaha hadda xilka haya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo madaxweyneyaal hore Shariif Shekeh Axmed iyo Xasan Sheekh Maxamuud, ra’iisul wasaare hore, madaxweyne goboleedyo, xildhibaano iyo siyaasiyiin kale.

Magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya ayaa laga dareemayaa ololaha doorashada, waxaana la filayaa inay doorashadaan noqoto doorashadii ugu badneyd oo ay ka qeyb galaan musharixiin u taagan xilka madaxweynimo ee Soomaaliya.

Qoraalkan ayaa waxaa si wada jir ah usoo saaray: Hawlgalka Kalaguurka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS), Belgium, Canada, Denmark, Masar, Itoobiya, Midowga Yurub (EU), Finland, Jarmalka, Urur-Goboleedka (IGAD), Ireland, Talyaaniga, Japan, Kenya, Boqortooyada Sacuudi Carabiya, Ururka Jaamacadda Carabta (LAS), Holand, Norway, Ururka Iskaashiga Dalalka Islaamka (OIC), Qadar, Ruushka, Suudaan, Iswiidhan, Iswisarland, Turkiga, Uganda, Isutagga Imaaraadka Carabta, Boqortooyada Midowday ee Britain, Dowladda Maraykanka and Qaramada Midoobay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowlad goboleedka Puntland, Saciid Cabdullahi Maxamed (Deni) oo maanta is-diiwaangeliyey ayaa qaatay shahaadada musharaxnimada ee madaxweynaha 10-aad ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.

Saciid Deni ayaa xarunta guddiga doorashada ee Aqalka Sare la tegay xildhibaano uu sheegay inay taageersan yihiin, ayada oo shuruudda musharaxiinta ay ka mid aheyd inay helaan saxiixa 20 xildhibaan.

Sawir laga soo qaaday ayaa muujinaya Saciid Deni oo dhexda uga jira illaa qiyaastii 30 xildhibaan oo u badan xubnihii kasoo kala baxay maamul goboleedyada Jubbaland iyo Puntland.

Tirada xildhibaanada ee Saciid Deni u raacay xarunta diiwaan-gelinta ayaa ah tiradii ay horey u qiyaastay Caasimada Online inuu haysto taasi oo dhan 30 xildhibaan oo macnaheedu yahay inaanu dhaafi karin wareegga koowaad.

Deni oo horey loo rumeysnaa inuu haysto taageerada inta badan xildhibaanada Puntland iyo Jubaland, ayaa niyad jab weyn kala kulmay Sabtidii.

Sida ay ogaatay Caaismada Online, Saciid Deni ayaa isugu yeeray xildhibaanada labadaas maamul goboleed si uu ugu sameeyo qado sharaf iyo inuu kala hadlo doorashada madaxweynaha Soomaaliya oo la filayo inay dhacdo 15-ka bishan.

Kulanka oo lagu casuumay 80 xildhibaan oo isugu jiro xildhibaanada laba aqal ee baarlamanka Soomaaliya ee laga soo doortay Jubbaland iyo Puntland ayaa waxaa Sabtidii kasooo qeyb galay kaliya 33 xildhibaan, taasoo muujineyso in sidii loo maleeyey aanu Saciid Deni taagero uga heysan xildhibaanada labadii maamul goboleed ee uu isku haleenayey.

Xildhibaanada qaar oo la hadlay Caasimada Online ayaa Saciid Deni ku eedeeyey inuu soo burburiyey maamul goboleedkii Puntland ee loo dhiibay, islamarkaana uu iska hor keenay qeybaha kala duwan ee bulshada Puntland.

15-ka May oo ay dhaceyso doorashada ayaa lagu kala bixi doonaa xerada Afisyoone oo lagu qabanayo doorashada madaxweynaha 10-aad ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha baarlamaanka federaalka Soomaaliya, Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Madoobe) ayaa maanta kormeer deg-deg ah oo indha-indheyn ah ku tagay teendhada Afisyoone.

Teendhada Afisyoone ayaa waxa ka socota qaban-qaabada doorashada madaxweynaha, taasi oo qorshuhu yahay inay ka dhacdo halkaas 15-ka bishaan May.

Sidoo kale waxaa halkaas ka bilaaban doonta maalinta berri ah hadal jeedinta musharaxiinta madaxweyne, kuwaasi oo kor u dhaafaya soddomeeyo.

Guddoomiyaha ayaa gudaha teendhada Afisyoone kulan kula qaatay saraakiisha ciidanka nabad ilaalinta ATMIS iyo kuwa amniga ee Soomaaliya.

Waxa uu faray Saraakiisha in ay muujiyaan feejignaan dheeri ah si ay u qabsoonto doorashada madaxweynaha, oo ay ugu dhacdo si nabdoon.

Guddoomiyaha ayaa mid mid u dul istaagay goobaha loogu tala-galay in ciidamada ammaanka ay ku shaqeeyaan. Guddoomiyaha wuxuu amray in dadka aan lagu xadgudbin lana faray in waajibaadkooda ay u gutaan si hagar la’aan ah.

Kormeerka uu maanta teendhada ku tagay Guddoomiyaha baarlamaanka federaalka Soomaaliya ayaa imanaya kadib markii uu xalay kulan deg-deg ah isugu yeeray saraakiisha sare ee ciidamada howlgalka nabad ilaalinta ATMIS.

Shirkaas ayaa looga hadlay xaqiijinta amniga doorashada madaxweynaha Soomaaliya oo la filaayo inay dhacdo maalinta Axada oo ku beegan 15-ka May.

Sheekh Aadan Madoobe ayaa faray saraakiisha iyo taliyeyaasha ugu sareysa ATMIS inay gutaan waajibaadkooda shaqo ee ah mas’uuliyada ka saaran ilaalinta amniga doorashada madaxweynaha Somalia.

Si kastaba, doorashada madaxweynaha ayaa loo ballansan yahay 15-ka bishaan, ayada oo guddiga doorashooyinka ay soo saareen habraaca amniga doorashada madaxweynaha, oo la filaayo inay murashaxiinta madaxweyne ku dhaqmaan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Faah faahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa shir u dhexeeyey maamullada HirShabelle, Galmudug iyo Jubbaland, kaas oo xalay ka dhacay magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka, islamarkaana looga hadlay xaalada Soomaaliya.

Shirkan oo ahaa mid xasaasi ah ayaa wuxuu u dhexeeyey guddoomiyeyaasha baarlamaanada dowlad goboleedyada HirShabelle, Galmudug iyo Jubbaland, kuwaas oo ka arrinsaday xaaladda taagan, gaar ahaan dhammeystirka arrimaha doorashooyinka dalka.

Sida ay ogaatay Caasimada Online waxaa qaban qaabada shirkaan lahaa guddoomiyaha baarlamaanka HirShabelle Luqmaan Xaaji Maxamed oo kulanka ku casuumay dhiggiisa maamullada Galmudug iyo Jubbaland oo iyagana ku sugan gudaha magaalada Muqdisho.

Saddexda guddoomiye ayaa sidoo kale ka wada-hadlay iskaashiga goleyasha baarlamanada dowlad goboleedyada iyo sidii sare loogu qaadi lahaa wada shaqeynta dhexdooda ah.

“Gudoomiyeyayasha Baarlamanada Dowlad Goboleedyada Hirshabelle, Galmudug iyo Jubaland ayaa kulan ku yeeshay caasimada Dalka ee muqdisho. Kulankaan oo uu Soo qaban qaabiyey Gudoomiyaha Baarlamanka Hirshabelle Dr Abdulhakim Lukman Haji Mohamed ayaa looga hadlay Iskaashiga Golayasha Baarlamanada Dowlad Goboleedyada, Arrimaha Doorashoyinka Dalka iyo wada shaqeynta Golayasha Baarlamanada Dowlad Goboleedyada iyo Golayasha Sharci Dejinta Qaranka ee Golaha Aqalka Sare iyo Golaha Shacabka BJFS,” ayaa lagu yiri qoraal kooban oo kasoo baxay saddexda maamul goboleed.

Shirkan ayaa qayb ka noqonaya kulamada siyaasadeed ee haatan ka socda magaalada Muqdisho, walow ay ka maqnaayeen labada maamul ee Koonfur Galbeed iyo Puntland.

Si kastaba, magaalada Muqdisho ayaa waxaa ka socota qaban qaabadii ugu dambeysay ee doorashada madaxweynaha, taas oo la qaban doono 15-ka bishaan May ee 2022-ka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha maamulka Jubaland Axmed Madoobe oo ku sugan magaalada Muqdisho ayaa kulamo iyo shirar kala gooni ah la leh xildhibaanada deegaan doorashadooda tahay Jubbaland iyo qeybaha kale ee bulshada.

Axmed Madoobe ayaaujeedada socdaalka uu ku joogo Muqdisho ay tahay mid la xiriirta doorashada madaxweynaha Soomaaliya iyo inuu dhiso cidda uu ka dhex arko danta Jubbaland marka laga reebo madaxweyne Farmaajo oo colaad gaamurtay ay kala dhaxeyso.

Sida ay fahamsan tahay Caasimada Online, Axmed Madoobe ayaa xildhibaanada deegaan doorashadoodu tahay Kismaayo iyo Ceelwaaq kala hadlay cidda ay tahay inay codkooda ugu hiiliyaan iyagoo eegaya danta dalka iyo tan Jubbaland.

Axmed Madoobe ayaa xildhibaanada uu la kulmay kula dardaarmay inaysan codkooda siismo iska daayee xitaa aysan ku qaldin murashax madaxweyne Farmaajo oo khilaaf shan sano jirsaday kala dhaxeeyo maamulka Axmed Madoobe.

Go’aanka baarlamaanka ku sharciyeeyay xildhibaanada Ceelwaaq oo madaxweyne Farmaajo looga guuleystay ayuu Axmed Madoobe u arkaa mid dhabar jab ku ah Farmaajo, maadaama maanta uusan hal xildhibaan ka haysan mudanayaasha Kismaayo iyo Ceeleaaq lagu soo doortay.

Farmaajo ayaa dhankiisa taageerayay sidii xildhibaanada Garbahaareey lagu soo doortay ay u noqon lahaayeen kuwo ka qeybgala fadhiyada baarlamaanka si uu ugu xisaabtamo cododka xildhibaanadaasi la diiday.

Ugu danbeyn, Axmed Madoobe ayaa la filayaa inuu kusii sugnaado Muqdisho ilaa maalinta doorashada si uu u hubsado guuldarrada madaxweyne Farmaajo, inkastoo aysan caddeyn murashaxa guuleysan doona. 

Inkasta oo markii hore la fahamsanaa in Axmed Madoobe uu taageersan yahay Saciid Deni, haddana warar soo baxay maalmihii dhowaa ayaa sheegaya inuu hadda si hoose u dhisayo madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud.

Axmed Madoobe ayaa rumeysan inay aad u yar tahay rajada uu Saciid Deni ku noqon karo madaxweynaha Soomaaliya, isaga oo aan haysan taageero ku filan.

Saciid Cabdullaahi Deni ayaa Axaddii niyad jab weyn kala kulmay xildhibaanada laga soo doortay maamulka goboleedyada Jubbaland iyo Puntland, ee uu sida weyn isugu haleynayey.

Garoowe (Caasimada Online) – Khilaafka u dhaxeeya madaxweynaha Puntland Saciid Deni iyo madaxweyne ku-xigeenka maamulkaas Axmed Karaash ayaa cirka isku sii shareeray kadib markii uu Karaash sameeyay xil ka qaadis iyo magacaabis.

Axmed Karaash ayaa waxa uu xilka ka qaaday wasiiro aad ugu dhowaa Saciid Deni, isaga oo aan shaacin xil ka qaadistooda, waxaana ka mid ah wasiirada arrimaha gudaha, maaliyada iyo amniga.

Madaxweyne Deni oo ku sugan magaalada Muqdisho, islamarkaana ku howlan ololaha doorashada madaxweynaha ayaa si adag uga horyimid tallaabadaas uu qaaday Axmed Karaash oo uga sii dartay xiisada.

Waxaa billaabatay waan-waan cusub, ayada guddi ka kooban dhowr iyo toban xildhibaan oo ka tirsan baarlamaanka Puntland ay magaalada Bosaaso kula kulmeen madaxweyne ku-xigeenka ahna ku simaha madaxweynaha Puntland, si ay xal ugu gaaraan khilaafka u dhaxeeya isaga iyo madaxweyne Deni.

Maxamed Axmed Cabdi Xaraf oo kamid ah xubnaha xildhibaannada ah ee la kulmay madaxweyne ku-xigeenka ayaa BBC-da u sheegay inay kala hadleen Axmed Karaash in Puntland tahay baarlamaani, islamarkaana arrimaha jira hoos loo dheemayo uuna madaxweyne ku xigeenku ku laabto magaalada Garoowe.

“Is-hayntu waxay koley ka timid shaqada socota khilaafyo salka ku hay Dastuurka Puntland-na waa baarlamaani guddiga yaguna wuxuu ka yimid talo baarlamaanku ku yeeshay Garoowe waxaana sheegayaa in arrintu hadda aad u wanaagsan tahay”. ayuu yiri

Sidoo kale waxa uu sheegay Maxamed Axmed in wali ay u socdaan kulamo looga sii wada-hadlayo arrimaha taagan, si xal loogu helo khilaafka madaxweynaha Puntland iyo ku-xigeenkiisa.

7-dii bishaan ayey aheyd markii Guddoomiye ku-xigeenka koowaad ee baarlamaanka Puntland, Abuukaate Cabdicasiis Cabdullaahi Cismaan uu rajo xumo ka muujiyey dadaalo lagu doonayey in lagu soo afjaro khilaafka u dhaxeeyo labada mas’uul oo la rumeysan yahay inay ku lug leedahay Villa Somalia.

Abuukaate Cabdicasiis ayaa sheegay inay Deni iyo Karaash labadaba qadka taleefoonka ku wada-hadleen xiligaas, kana aqbaleen in baarlamaanka bilaabo dadaallo lagu xalinayo khilaafka iyadoo loo marayo hab waafaqsan sharciga iyo mid siyaasadeedba.

Guddoomiye ku-xigeenka ayaa madaxweyne ku-xigeenka Puntland ku eedeeyey inuu xagal daaciyey dadaaladii socday ee uu waday Baarlamaanka, kadib markii uu xilka ka qaaday saddex kamid ah wasiiradda Puntland iyadoo uu wada-hadalku socdo, taasi oo uu sheegay inay fashilisay howshii ay wadeen.

Kooxda madaxweyne Farmaajo ayaa la rumeysan yahay inay Karaash u adeegsaneyso si ay ugu dhaawacdo musharaxnimada Saciid Deni, waxayna xogaha sheegayaan in madaxweyne ku-xigeenka uu weli ku guuleysan la’yahay inuu gacanta ku dhigo maamulka Puntland.

Waxyaabaha Saciid Deni ka saaciday inaan weli lagala wareegin awooda maamulka Puntland ayaa waxaa kamid ah inuu gacanta ku heysto guddoonka Baarlamaanka maamulkaas oo qaarkood ay ku sugan yihiin magaalada Muqdisho si ay uga qeyb qaataan ololahiisa.

Doorashada Soomaaliya ayaa waxaa ka harsan wax ka yar toddobaad, wuxuuna Saciid Deni qorsheenayaa inuu dib ugu laabto Garoowe haddii uu waayo kursiga madaxweynimo ee Soomaaliya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirkii hore ee arrimaha dibadda Soomaaliya, Mudane Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud oo soo saaray qoraal kooban ayaa shaaca ka qaaday inuu ka tanaasulay tartanka doorashada madaxweynaha 10-aad ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.

Maxamed ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa ku sheegay inuu go’aansaday inuu isaga haro doorashada, isaga oo tilmaamay in uusan haysan wixii u suurto galin lahaa inuu guuleysto.

Sidoo kale wuxuu carabka ku goday in ololihiisa uu la xiriiray inuu toos ula hadlo shacabka, balse wuxuu hoosta ka xariiqay in qaabka dadban ay liddi ku tahay hamigiisa siyaasadeed.

Wasiirkii hore ee arrimaha dibadda oo hadalkiisa sii wata ayaa xusay in lacagaha faraha badan ee ku xeeran doorashada ay ka hor imaanayaan danaha shacabka Soomaaliyeed.

“Aqbalaadda lacagaha ololaha ee ka hor imaanaya danta mustaqbalka fog ee shacabka Soomaaliyeed waxay khiyaamaysaa wax walba oo aan u hayo, balse waxaa ka sii muhiimsan, hooyooyinka, aabbayaasha, iyo dhallinyarada sida dhiirigelinta leh ee iigu garab istaagay ololihii aan ku jiray,” ayuu qoraalkiisa ku yiri Maxamed Cabdirisaaq.

Go’aanka wasiirka ayaa kusoo beegmaya, iyada oo maanta ay ku egtahay diiwaan-gelinta doorashada madaxweynaha cusub oo ay isku diiwaan-geliyeen illaa 32 musharrax.

Doorashada dalka ayaa lagu wadaa in la dhameystiro maalmaha soo socda, waxaana mida madaxweynaha ay dhaceysaa 15-ka bishaan aynu ku jiro May ee sanadkan 2022-ka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa ka socota qaban qaabadii ugu dambeysay ee qabashada doorashada madaxweynaha 10-aad ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, taas oo ay ku tartami doonaan musharixiin fara badan.

Guddiga isku dhafka ah ee doorashada madaxweynaha ayaa shaaciyey maanta lasoo gabagabeyn doono diiwaangelinta xubnaha musharixiinta ah oo maalintii saddexaad toos uga socota xarunta Golaha Aqalka Sare ee Barlamaanka Federaalka Soomaaliya.

Xubnaha maanta shahaadada qaatay waxaa ka mid ah madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullahi Maxamed (Deni), musharrax Sakariye Maxamuud Xaaji Cabdi, musharrax  Maxamed Amiin Faarax iyo musharixiin kale.

Guud ahaan lllaa iyo hadda waxaa shahaadada qaatay in ka badan 30 musharax oo u tartami doono kursiga madaxweynaha oo sanadkan loolan adag loo geli doono.

Dhinaca kale guddiga qaban qaabada doorashada ayaa musharaxiinta is-diiwaangeliyey iyo kuwa raba inay maanta is-diiwaangeliyaan u sheegay inay maalinta Talaaladada ah ee 10-ka bishaan May ku soo gudbiyaan illaa 400 oo nuqul oo daabacan oo ka mid ah barnaamijkooda doorashada iyo weliba nuqul Electronic ah.

Sidoo kale maalmaha soo socda ayaa la filayaa inay si rasmi ah u billaabato hadal jeedinta  musharrixiinta, waxaana ugu dambayn 15-ka May la qaban doonaa doorashada.

Si kastaba, diyaar garowga doorashada ayaa si wanaagsan ku socota, iyada oo shalay lasoo saaray habraaca amniga doorashada oo ay sugi doonaan ciidanka Booliska & ATMIS.

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha baarlamaanka federaalka Somalia, Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Madoobe) ayaa caawa kulan deg deg ah isugu yeeray saraakiisha sare ee ciidamada howlgalka nabad ilaalinta ATMIS.

Shirkaani ayaa looga hadlay xaqiijinta amniga doorashada madaxweynaha Somalia oo la filaayo inay dhacdo maalinta Axada oo ku beegan 15-ka May.

Sh. Aadan Madoobe ayaa faray saraakiisha iyo taliyeyaasha ugu sareysa ATMIS inay gutaan waajibaadkooda shaqo ee ah mas’uuliyada ka saaran ilaalinta amniga doorashada madaxweynaha Somalia.

Kulankaan ayaa saraakiishii ka qeyb galay waxaaa ka mid ahaa Ku-xigeenka Ergeyga Gaarka ah ee Midowga Africa marwo Fiona Lortan, Taliyaha Guud ee ciidanka ATMIS ee Somalia Lt. Gen Ndegeya Diomede, iyo Brig. Gen. Keith Katungi oo ah Taliyaha Guud ee qaybta Sector One ee ciidanka ATMIS.

SHirkaan deg deg ah ee Guddoomiye Aadan Madoobe ugu yeeray saraakiisha ATMIS ayaa kusoo beegmay saacado kadib, markii guddiga doorashooyinka ay soo saareen habraaca amniga doorashada madaxweynaha, oo la filaayo inay murashaxiinta madaxweyne ku dhaqmaan.

Adeer Xamuu Caddey Sheekh Axmed Mataan iyo dhammaan faraca reer Sheekh Axmed Mataan, gaar ahaan reer Siid Axmed Sheekh Axmed Mataan oo kala ah Aba Cali Siid Axmed iyo xaaskiisa Amina Daa’uud Axmed, Jamiila Siid Axmed, Seynab Siid Axmed iyo Seygeeda Cabdi Maxamuud Geedi iyo Ruqiyo Siid Axmed.

Reer Cumar Xuseen Jimcaale Juungal, gaar ahaan Cabdicasiis Cumar Xuseen Juungal, Abuukar Nuur Muudey, Lemon Cabdulle Sabriye, iyo Seygeeda Cabaas Cabdi Maxaa Ciise, Abuukar Cariif, Reer Maxamed Cumar Afrax, iyo Reer Maxamed Xasan iyo Xaliimo Hadaafow, Hindiyo Maxamed Cariif iyo Xasan Dalfac, Jamiila Maxamed Cariif, John Shaqaaq, Baashi Maxamuud Gacal iyo xaaskiiska Faadumiina. 

Dhammaan dadkaasi, waxa ay tacsi tiiraanyo leh u dirayaan Sheekha Muudey Gacal iyo Reer Muudey Gacal, Danjire Maxamed Cali Ameeriko iyo Sayid Caraaye, ayaga oo uga tacsiyeyna geerdii Aamina Muudey Gacal oo ku geeriyootay gobolka California ee dalka Mareykanka. 

Waxay leeyihiin dhammaan Samir iyo Iimaan Allaha ha naga siiyo, marxuumadda jannada fardowsa Allah ha ka waraabiyo. إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ‎.  

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasaarada Warfaafinta Soomaaliya ayaa fasaxday dooda Musharaxiinta Madaxweynaha ee ay qorshaheeda waday hay’adda la baxday Somali Debates, taasi oo markii hore ay Wasaaradu sheegtay inaysan haysan sharciyad warbaahineed.

Qoraalka kasoo baxay Wasaarada Warfaafinta ayaa lagu sheegay in maamulka hay’adda Somali Debates ay u yimaadeen mas’uuliyiinta Wasaarada, islamarkaana ay raali-gelin ka bixiyeen hanaankii khaldanaa ee ay u wadeen dooda musharaxiinta.

“Wasaarada Warfaafinta iyada oo ka duulaysa in muwaadiniinta Soomaaliyeed loo fududeeyo adeegyada bulshada u hayaan, waxay ku wargelinaysaa dhamaan hay’adaha ay warqadani sida tooska ah ugu socoto iyo kuwa ay ogeysiintu ku tahayba in Wasaaradu u fasaxday laga bilaabo maanta oo taariikhdu tahay 09/05/2022, Somali Debates inay qaban karaan dooda musharaxiinta Madaxweynaha Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Sidoo kale waxay Wasaaradu fartay hay’addaha arrintaan ay khuseyso in ku garabsiiyaan gudashada iyo qabsoomida dooda musharaxiinta Madaxweynaha Soomaaliya ee ay qaban-qaabinayaan Somali Debates.

6-dii bishaan ayay aheyd markii Somali Debates shaacisay caddeyn ay ku sheegtay in fasax iyo oggolaansho ay ka heystaan Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta, [lambarka NGOD/Moifar0065/22].

“Soomaali Debates hadafkeedu waa in bulshadu qeyb ka noqoto siyaasadda, iyadoo laga doodayo danta guud. Taasina waa danta qaranka, sharciga iyo diiwankana waxaan u marnay wadadii saxda ahayd, waanu ku sii socon doonaa sida qorshuhu yahay,” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay xiligaas Somali Debates.

Waxay sheegen in qorshahooda ku aadan dooda musharraxiinta madaxweynaha ay taageero buuxa uga heystaan shacabka Soomaaliyeed, Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya, qaar ka mid ah xubnaha beesha caalamka, FEIT, NIEC iyo musharrixiinta u taagan xilka madaxweynaha oo dhamaantood gacmo furan ku soo dhaweeyay hindisaha Somalia Debates.

Si kastaba, arrintaan ayaa soo afjareysa murankii ka taagna qabsoomida dooda Musharaxiinta Madaxweynaha Soomaaliya, ayada lagu wado in doorashada madaxweynaha ay dhacdo 15-ka bishaan May.

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga doorashada madaxweynaha Soomaaliya ayaa shaaciyey tirada musharaxiinta is diiwaan gelisay, goorta ay ku egtahay is diiwaan gelintu iyo shuruudo cusub oo laga rabo musharaxiinta hadal jeedintooda ka hor.

Maxamed Ibraahim Macalimuu oo ka mid ah guddiga ayaa maqribkii warbaahinta la hadlay isagoo sheegay in shalay iyo maanta ay diiwaan geliyeen 32 musharax, waxaana xubnaha aan weli is diiwaan gelin u hartay hal maalin.

“Ilaa hadda waxaan diiwaan gelinay 32 musharax, waxaana diiwaan gelinta ka hartay berri oo kaliya, qofkii berri 4:00 galabnimo ka hor aan shahaadadiisa qaadan, musharax ma noqon doono, waxaan ku adkeyneynaa musharaxiinta dhiman inay ka soo hor maraan waqtiga aan soo gabagabey doono howshaan,” ayuu yiri Macalimuu.

Dhanka kale qoraal ka soo baxay guddiga ayaa lagu shaaciyey dalab cusub oo loo diray musharaxiinta is diiwaan gelisay ee u tartameysa xilka Madaxweynaha, kaas oo ah in musharax kasta laga doonayo inuu berri soo gudbiyo barnaamijkiisa doorasho oo daabacan.

“Guddiga Doorashada Madaxwaynaha JFS wuxuu ku wargalinayaa Musharraxiinta Xilka Madaxwaynaha JFS inuu musharax kasta guddiga u soo gudbiyo 400 (afar boqol) oo nuqul ee barnaamijkiisa doorasho oo daabacan (hard copy) iyo hal nuqul oo electronic ah (pdf) oo ah hadaljeedinta murashaxa, maalinta barri ah oo ku beegan 10 May 2022,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Hoos ka daawo Macalimuu

https://youtu.be/t_6E2KAERdA

Muqdisho (Caasimada Online) – Warar kala duwan ayaa ka soo baxaya qarax culus oo caawa ka dhacay deegaanka Ceelasha Biyaha ee duleedka magaalada Muqdisho, kaas oo mas’uuliyadiisa ay sheegatay kooxda Al-Shabaab.

Taliyaha qeybta booliska gobolka Banaadir Farxaan Qaroole ayaa la sheegay in qaraxaas lala beegsaday, waxayna ilo wareedyo dhanka ammaanka ah ay si hordhac ah noogu xaqiijiyey inuu ka badbaaday.

Si rasmi ah looma xaqiiji karo khasaaraha qaraxaas, maadaama ay tahay xiili habeen ah, waxaana degaanka Ceelasha Biyaha ilaa wadada dheer ee Muqdisho ka taagan cabsi iyo jaha wareer xoog leh.

Sidoo kale Al-Shabaab oo sheegatay mas’uuliyadda qaraxaas, waxay shaaciyeen inuu burbaray gaari ka tirsanaa kolonyada Farxaan Qaroole oo qaraxu uu haleelay, mana shaacin kooxdu khasaare rasmi ah oo ay ogaadeen inuu geystay qaraxaas.

Saraakiil ka tirsan booliska Soomaaliya ayaa Caasimada Online u xaqiijiyey in Taliye Farxaan uu badqabo, balse waxay ka gaabsadeen inay qaraxaas ka bixiyaan faahfaahin dheeraad ah.

Qaraxa ayaa lala beegsaday  taliyaha iyo ciidankiisa oo la socday kolonyo gaadiid ah, xilli ay caawa fiidkii marayeen gudaha deegaanka Ceelasha Biyaha ee duleedka koonfureed ee Muqdisho.

Wixii ka soo kordha kala soco Caasimada Online

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga Baarlamaanka ee doorashada madaxweynaha Soomaaliya ayaa soo saaray hab-raaca amniga doorashada iyo sida ay xildhibaanada iyo musharixiinta ku gaarayaan hoolka ay ka dhaceyso doorashada.

Guddiga ayaa sheegay in la diyaariyey saddex albabaab oo ay ka geli doonaan marti sharafta, musharixiinta, xildhibaanada Laba Aqal iyo Marti sharafta, waxayna Albaabada laga galayo kala yihiin School Policia (Marina Gate), Main Gate iyo Madina Gate.

Dhammaan musharixiinta ayaa loo asteeyey inay kasoo galaan albaabka Madina Gate, halkaas oo ay kaga soo tagayaan gawaaridooda dagaalka, ciidanka iyo Gawaarida kale, waxaana halkaas ka qaadi doono Basas VIP ah oo loo diyaariyey.

Xildhibaanada Labada Aqal, marti sharafta iyo shaqaalaha labada Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya ayaa waxaa loo asteeyey inay kasoo galaan Ablaabka Marina Gate ( School Policia) iyo Main Gate.

Qodobka Sedexaad ayaa lagu sheegay in Madaxweynaha xilka hayo Maxamed Cabdullaahi Farmaajo loo ogol yahay inuu hoolka lasoo galo 3 qof oo kala ah:

1. Askariga Astaanta Qaranka
2. Qof hab-maamuska ah
3. iyo Qof codadka u tiriyo

Musharixiinta madaxweynayaasha soo noqday waxaa loo ogol yahay labo qof inuu hoolka la soo galo, hal qof oo hab maamuus iyo hal qof oo codka u tiriyo, halka Musharaxiinta kale loo ogolyahay hal qof oo ah kan codka u tirinaya.

Guddiga ayaa sidoo kale hab-raaca amniga ku sheegay in dhammaan albaabada la dhigay magacyada xildhibanada Labada Aqal, musharixiinta, Shaqaalaha Baarlamaanka, Marti sharafta iyo warbaahinta.

Sidoo kale, guddiga ayaa sheegay in saxaafadda loo diyaaryey hool gaar ah oo loogu diyaariyey shaashado ay ka tabayeen doorashada.

Marka laga soo tago qodobada aan kor kusoo xusnay, waxaa sidoo kale habraaca ku jira qodobo kale oo aad u adag oo lagu ilaalinayo hufnaanta doorashada madaxweynaha.

Halkaan hoose ka akhriso hab-raaca oo dhamesytiran

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo hadda ah Musharax ayaa goordhoweyd is diiwaan-geliyay, islamarkaana qaatay shahaadada murashaxnimada ee xilka madaxweynaha.

Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa tegay xarunta Aqalka Sare oo ay ka socoto diiwaan-gelinta, waxaana shahadaada guddoonsiiyey Cabdiqani Geelle oo ah guddoomiyaha guddiga doorashada.

Farmaajo ayaa xalay si rasmi ah ugu dhawaaqay inuu yahay musharax mar kale u taagan inuu noqdo Madaxweynaha Soomaaliya, isagoo shacabka ka codsaday in mar kale ay fursad siiyaan.

Kooxda Farmaajo ayaa maalmihii dambe bilaabay ololaha dib u doorashadiisa, xili uu wajahayo loolan adag oo uga imanaya madaxdii hore ee dalka iyo siyaasiyiin kale oo miisaan culus.

Is diiwaan-gelinta iyo qaadashada musharaxnimada madaxweyne ayaa maalintii labaad oo xiriir ah ka socota magaalada Muqdisho, ayada oo ay is diiwaan-geliyeen in ka badan 25 musharax.

Waxaa shalay is-diiwaangeliyey illaa 10 musharax oo ugu horeeyay Shariif Sheekh Axmed, Daahir Maxamuud Geelle, Xasan Cali Kheyre, Cabdulqaadir Cosoble Cali, Bashiir Xaaji Cali (Jamaal), Cabdullaahi Cali Xasan, Cabdinuur Sheekh Maxamed, Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame, Cabdikariim Xuseen Guuleed, Cabdiraxmaan Macallin Axmed Ablaal.

Sidoo kale waxaa maanta is-diiwaangeliyay illaa hadda, Jabril Ibrahim Cabdulle, Xasan Sheekh Maxamuud, Dr. Saciid Ciise Maxamuud, Cabdiraxmaan Maxamed Cabdi, Axmed Ducaale Geelle Xaaf, Mahad Axmed Diiriye, Muqtaar Maxamed Sayid, Cabdiraxmaan Maxamed Cabdi, Jamaal Axmed Ibraahim, Maxamuud Daahir Aweys, Ridwaan Xirsi Maxamed, Cumar Cabdulqaadir Axmed Fiq, Nucmaan Shiekh Cumar, Muqtaar Maxamed Sayid, Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Fowsiya Yuusuf Xaaji Adam oo ah haweeneyda kaliya ee xilkan u taagan.

Murashixiin kale ayaa lagu wadaa inay iyaguna tegaan xarunta ay ka socota is diiwaan-gelinta, si ay u qaataan shahaadada iyada oo kadib la guda-geli doono jeedinta khudbadaha musharaxiinta.

Doorashada madaxweynaha ayaa la qorsheeyey inay Teendhada Afisyoone ee magaalada Muqdisho ka dhacdo Axadda 15-ka May 2022, haddii uusan ku imaan dib u dhac kale.

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Golaha Aqalka Sare, Senator Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa maanta waxa uu kulan la qaatay Safiirka Midowga Yurub u fadhisa Soomaaliya iyo Safiirka dowladda Talyaaniga.

Kulanka ayaa waxaa looga wada-hadlay arrimaha doorashooyinka dalka, kuwaasi oo maraya heer geba-gebo ah, kadib marxalado kala duwan oo ay soo martay iyo gaabis badan oo ku yimid.

Sidoo kale waxaa kulankaan diirada lagu saaray sidii doorashada Madaxwaynaha 10-aad ee Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya ay ugu qabsoomi lahayd jawi xasilan oo nabad ah.

Beesha Caalamka ayaa muddooyinkii dambe si dhow ula socotay doorashooyinka Soomaaliya, ayada oo cadaadis badan ku saartay madaxda iyo siyaasiyiinta dalka in lasoo gaaro marxalada maanta ay mareyso.

Doorashada madaxweynaha ayaa la qorsheeyey inay Teendhada Afisyoone ee magaalada Muqdisho ka dhacdo Axadda 15-ka May 2022, haddii uusan dib u dhac ku imaad.

Diiwaan-gelinta musharaxiinta ayaa shalay ka billaabatay magaalada Muqdisho, waxaana musharaxii ugu horreeyey ee is-diiwaan-geliyey uu noqday madaxweynihii hore ee Soomaaliya Shariif Sheekh Axmed.

Ku dhowaad 25 musharax ayaa illaa hadda isu diiwaan-geliyey doorashada madaxweynaha Soomaaliya, ayaga oo shahaadada musharaxnimo ka qataya guddiga doorashada ee baarlamanka.

Sida loo qorsheeyey haddii u dhaqan-galo jadwalka doorashada, waxa ay soo geba-gebeeneysa dib u dhac 15 bilood ah oo ku yimid doorashada madaxweynaha, ayada oo muddo xileedkii madaxweyne Farmaajo uu dhammaaday bishii Febraayo 2021.

Muqdisho (Caasimada Online) – Illaa 30 musharax ayaa illaa hadda isu diiwaangeliyey doorashada madaxweynaha Soomaaliya, ayaga oo shahaadada musharaxnimo ka qataya guddiga doorashada ee baarlamanka.

Diiwaangelinta musharaxiinta ayaa shalay ka billaabatay magaalada Muqdisho, waxaana musharaxii ugu horreeyey ee is-diiwaan-geliyey uu noqday madaxweynihii hore ee Soomaaliya Shariif Sheekh Axmed.

Guud ahaan waxaa shalay is-diiwaangeliyey illaa 10 musharax oo kala ah: Shariif Sheekkh Axmed, Daahir Maxamuud Geelle, Xasan Cali Kheyre, Cabdulqaadir Cosoble Cali, Bashiir Xaaji Cali (Jamaal), Cabdullaahi Cali Xasan, Cabdinuur Sheekh Maxamed, Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame, Cabdikariim Xuseen Guuleed, Cabdiraxmaan Macallin Axmed Ablaal.

Diiwaan-gelinta musharaxiinta ayaa sii socotay maanta waxaana sidoo kale is-diiwaangeliyey madaxweynaha hadda xilka haya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo xalay ku dhowaaqay inuu mar kale u tartamayo kursiga iyo 20 musharax oo kale.

Xubnaha maanta is-diiwaangeliyey ayaa waxaa ka mid ah Xasan Sheekh Maxamuud, Dr. Saciid Ciise Maxamuud, Cabdiraxmaan Maxamed Cabdi, Axmed Ducaale Geelle Xaaf, Mahad Axmed Diiriye, Muqtaar Maxamed Sayid, Cabdiraxmaan Maxamed Cabdi, Jamaal Axmed Ibraahim, Maxamuud Daahir Aweys, Ridwaan Xirsi Maxamed, Cumar Cabdulqaadir Axmed Fiq, Nucmaan Shiekh Cumar, Muqtaar Maxamed Sayid, Jabriil Ibraahim Cabdulle, Maxamuud Daahire Aweys, Xuseen Cabdi Nuurow, Cabdulqaadir Xuseen Maxamed (Jaahweyn) iyo Cabdulaahi Cali Axmed( Cadoow Cali Gees) iyo Fowsiya Yuusuf Xaaji Adam oo ah haweeneyda kaliya ee xilkan u taagan.

Musharaxiinta ayaa lagu xiray shuruudo ay ka mid yihiin inay bixiyaan lacag is-diiwaangelin oo gaareysa $40,000, inay haystaan saxiixa 20 xildhibaan oo taageersan iyo soo gudbinta barnaamij siyaasadeedkooda oo qoran.

Diiwaan-gelinta musharaxiinta ayaa ku eg berri, ayada oo doorashada madaxweynaha la qorsheeyey inay Teendhada Afisyoone ee magaalada Muqdisho ka dhacdo Axadda 15-ka May 2022.

Haddii uu sida loo qorsheeyey u dhaqan-geliyo jadwalka doorashada, waxa ay soo geba-gebeeneysa dib u dhac 15 bilood ah oo ku yimid doorashada madaxweynaha, ayada oo muddo xileedkii madaxweyne Farmaajo uu dhammaaday bishii Febraayo 2021.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xubnihii lagu soo doortay magaalada Garbahaarey ee sheeganayey xildhibaannada federaal ayaa ka hadlay waxa u qorsheysan kadib markii gudodonka golaha shacabka uu sharciyeeyey xildhibaanadii ay kuraasta isku haysteen ee lagu soo doortay Ceelwaaq

War-saxaafadeed kasoo baxay guddoonka Golaha Shacabka Soomaaliya ayaa shalay lagu sheegay in xildhibaannaadii lagu soo doortay Ceelwaaq ay yihiin kuwa sharciga ah ee matali doona gobolka Gedo.

Maalimihii u dambeeyey waxaa jirey khilaaf ka taagan metelaadda gobolkaas, kaddib markii xubno kala duwan ay ku soo baxeen doorashooyin is khilaafsanaa oo ka kala dhacay Garbahaarrey iyo Ceelwaaq.

Xubnaha lagu soo doortay Garbahaarey oo muddooyinkii u danbeeyey ku sugnaa Muqdisho ayaa sheegay in go’aankaas aanay u hoggaansamayn islamarkaana aanu iyaga khusayn.

“Horta warqadda go’aanka waan aragnay, saxiixbna ma leh tiimbarana ma leh, waxaan aragnay iyadoo Social Media-yaha la wareejinayo oo la leeyahay waxaa soo saaray guddoomiyaha baarlamaanka, haddii ay arrintaas jirto anaga waxaan u aragna arrin aan sharci aheyn dastuurkana aan waafaqsaneyn, anaga go’aankeena waa kaas,” ayuu yiri Axmed Buulle Maxamed Canjeex oo ka tirsan xildhibaanada laga soo doortay Garbahaarey oo la hadlay idaacadda BBC.

Go’aanka guddoomiyaha ayaa ku tilmaamay inuu yahay mid lagu deg deg ah oo ay aheyd in la marsiiyo guddiga xalinta khilaafaadka ama uu baarlamanka sameeyo guddiga go’aanka kasoo saaro kiiskaan.

“Guddoomiyaha baarlamanka anaga waxaan isku heynay waxay aheyd sharci qoladii Ceelqaalow lagu soo doortay ee dalka Kenya iyo anaga oo kasoo baxnay Garbahaarey, waxay aheyd in guddi loo saaro kadibna la dhageysto doodda laba dhinac lana ogaado cidda sharciga ku taagan, waxaa kaloo furneyd in dooddan loo gudbiyo guddiga xalinta khilaafaadka iyo guddiyada kale ee Baarlamaanka, go’aakiisa wuxuu ahaa mid lagu deg degay,” ayuu sii raaciyey hadalkiisa.

Canjeex ayaa sheegay in xildhibaanada lagu soo doortay Garbahaarey ay yihiin kuwo sharci ku taagan oo maray dhammaan hab-raacyadii la dajiyey iyo heshiiskii 17-ka September.

“Anagana waxaan ku taaganahay sharci cid na xaqiri kartana ma jirto, waxaan ku taaganahay heshiiskii Soomaalida ay gaartay 17-ka bishii September, waxaaxna marnay habraacyadii loogu talagalay inuu xildhibaanka maro, doorashadeena waxaa goobjoog ka ahaa 13 xubin oo ka mid ah guddiga doorashada heer federaal, waxaana la ogyahay in guddiga doorashada ee Jubbaland in garoonka Kismaayo lagu celiyey iyagoo usoo socda Garbahaarey,” ayuu yiri Axmed Buulle Maxamed Canjeex.

Lama yaqaano sida ay tallaabada lagu ansixiyey kuraasta Ceelwaaq u saameyn doonto guud ahaan baarlamaanka gaar ahaan kulanka la filayo inay 15-ka bishaan ku doortaan madaxweyaha cusub ee Soomaaliya.