Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble oo galabta la kulmay Guddiyada Doorashooyinka ee Heer Federaal, Heer Dowlad-goboleed iyo Xallinta Khilaafaadka ayaa sharraxaad ka siiyay geeddi socodka doorashada, isagoo ku boorriyay guddiyadaan, in ay si dhow u wada shaqeeyaan, doorashadana u maamulaan si hufan.

Ra’iisul Wasaaraha oo la hadlayay Guddiyada ayaa ka hadlay qodobbo dhowr ah oo ay ka mid yihiin:

• Qaabka soo xulista ergooyinka iyo doorka odayaasha dhaqanka iyo bulshada rayidka ah
• Xaqiijinta Qoondada haweenka ee 30%
• Dhaqaalaha ku baxaya doorashada
• Wadashaqeynta guddiyada doorashada iyo xallinta khilaafaadka iyo arrimo kale oo khuseeya doorashada  iyo hufnaanteeda.

Waxa uu sheegay in doorashadaan ay ka casrisan tahay tii 2016-kii oo awooda ugu badan ay siineyso qabaa’ilka iska leh go’aan ka gaaridda kuraasta xildhibaanada golaha shacabka, isagoo kala dhigdhigay qaabka ay ergooyinku uga kala imaanayaan beelaha iyo bulshada rayidka.

“Waxaa laga saxay habraacii u dambeeyey cida soo xulaysa odayaasha dhaqanka, duubabka iyo bulshada rayidka, yaa hubinaaya? Waxaa loo baahday in la ogaado cidda hubineysa, waxaana la isku raacay in hubinta aan loo dhiibin dowlad goboleedka ama Rooble, balse loo daayo guddiga doorashooyinka heer dowlad goboleed,” ayuu yiri R/Wasaare Rooble.

Sidoo kale waxuu sheegay in dhaqaalaha doorashada ay hadda ku wareejiyeen guddiga doorashooyinka heer federaalka, isla markaana wixii dhaqaale kale ah oo loo baahdo la isaga imaan doono.

“Bajadka doorashada waan qoondeynay, guddiga FEIT ayaan hadda ku wareejinay, miisaaniyadda doorashada hadda kadib FEIT ayaa masuul ka ah, waxii caqabad ah anaga ayuu noo soo gudbinayaa, waa ognahay kharashku kuma filaanayo, hadda waxaan qorsheynay 26 Milyan, laakiin baahiyo ka badan waa soo bixi karaan,” ayuu yiri Raiisul wasaaruhu.

Waxa uu sheegay in mar kasta ay wadahadlaan isaga iyo madaxda dowlad goboleedyada, isagoo guddiga kula dardaarmay inay kula soo noqdaan wixii ay xali waayaan, si golaha uu ula wadaago.

“Ishaan idinku hayaa wadashaqeyn xumo uma dul waadan doono, hala kala dambeeyo oo halaga gudbo wax kasta oo horay u dhacay, habraacii u dambeeyey waxaba kama bedelin heshiiskii doorashada ee 17-September, kala dambeyntaa iigu muhiimsan aniga,” ayuu yiri mar uu aad ula dardaarmaayey guddiyada uu la kulmay.

Waxa uu sheegay in Khamiista soo socota uu gudbin doono jadwalka ugu dambeeya ee doorashada, isla markaana Sabtiga soo socda uu doonayo inuu bilaawdo wajiga labaad ee doorashada.

Ra’iisul wasaare Rooble ayaa ka hadlay baaritaanka la marayo ee CID-da, isagoo sheegay inay waajib tahay in la maro baaritaan, maadaama uu dalku ku jiro xaalad amni.

“Musharaxiintu waa igala hadleen arrinta baaritaanka, tuhuney ka muujiyeen, waa igala dardaarmeen, waxay iga codsadeen inaan caqabad looga dhigin, ishaan ku heyneynaa, ka guddi ahaana waa inaad isha ku heysaan arrintaas, cid baaritaanka caqabad looga dhigi karo ma jirto,” ayuu yiri.

Rooble ayaa cadeeyey in doorashada loo haki doono qofkii ay ku dhegto hey’adda dembi barista, “Idinka laakiin waxaan idinka rabaa nadiif inaad ahaataan, mas’uuliyadaa iga saaray inaan isha idinku haayo oo dhaqdhaqaaqiina aan la socdo,” ayuu hadalkiisa ku sii daray RW Rooble.

Mar uu soo hadal qaaday doorashada Somaliland waxa uu sheegay in habraacii u dambeeyey uu dhigayo in liiska musharaxiinta Aqalka Sare ee Somaliland ay soo xulayaan Mahdi Guuleed iyo Cabdi Xaashi, isla markaana uu isagu ka hubinayo, uusana ogolaa doonin in garab uu garabka kale ku dulmiyo doorashada.

Hoos ka daawo RW Rooble

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda Soomaaliya ayaa shalay albaabada isugu dhufatay xarun dadka jirkooda lagu qurxiyo oo dhawaan laga furay magaalada Muqdisho ee Caasimadda Soomaaliya taasoo dood badan ka dhex dhalisay baraha Bulshada.

Ciidamo ka socda booliska ayaa xoog ku galay xaruntaas oo ku taalay agagaarka Isgoyska Dabka ee Muqdisho, waxayna amar ku bixiyeen in xarunta la xiro.

Xiritaanka xarunta ayaa timid kadib markii baraha bulshada lagu faafiyey muuqaal muujinayo shaqada xarunta ay qabato oo ah qallimo dadka jirkooda wax looga badalayo, sida dumarka faruuryaha loo weyneynayo iyo qeybaha kale ee jirka.

Xarunta la xiray ayaa lagu eedeeyey inay magaalada kusoo kordhisay waxyaabo ka baxsan Diinta Islaamka, Dhaqanka Soomaalida isla markaasna halis ku ah caafimaadka, iyadoo la sheegay in kiimikada dadka lagu durayo ay dhibaato ku tahay bini’aadamka.

Dhawaan ayey aheyd markii xafiiska Maxamed Xuseen Rooble uu sheegay in Dowladda Soomaaliya aysan ogolaan doonin in dumarka Soomaaliyeed lagu sameeyo qalliino aysan ogayn natiijadooda waxay noqon karto.

Laamaha Amniga ayaa lagu wargeliyey inay gacanta kusoo dhigaan milkiilaha xarunta isla markaasna la horkeeno cadaaladda, inkastoo aan weli la ogeyn in la xiray milkiilaha xarunta oo ku sugan Muqdisho.

Maalmihii ugu dambeeyey waxaa baraha bulshada, gaar ahaan kuwa Soomaalida qabsaday muuqaalada gabdho ku faanayo in faruuryaha loo weynayey iyo qeybaha dambe taasoo ay shari ahaanteeda dood ka dhex dhalisay bulshada.

Jowhar (Caasimada Online) – Senator Xaaji Muuse Suudi Yalaxow ayaa maanta si weyn loogu soo dhoweeyay magaalada Jowhar ee xarunta maamulka HirShabelle, halkaasi oo dhowaan la filayo inay ka dhacdo doorashada Aqalka Sare. 

Muuse Suudi ayaa si weyn loogu soo dhoweeyey Jowhar, waxaana ka qeyb qaatay Xildhibaanada Baarlamaanka HirShabelle, Wasiiro, Guddoomiyaha Gobolka Shabellaha Dhexe, Maamulka degmada, qeybaha bulshada iyo barbaarta gaashaaman.

Waxaa sidoo kale isugu soo baxay soo dhoweynta boqolaal shacab ah oo aad u qiireysan, taasi oo muujineysa heerka ay gaarsiisan tahay taageerada ay Muuse Suudi u hayaan shacabka beeshiisa.

Kursiga uu ku fadhiyo Senatar Muuse Suudi oo hadda loo tartami doono ayaa ah kan ugu culus siddeeda kursi ee la qorsheynayo in dhawaan lagu tartamo, ayada oo la filayo in Guudlaawe uu dhowaan soo saaro liiska musharaxiinta Aqalka Sare.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, madaxweynaha Maamulka HirShabeelle Cali Guudlaawe ayaa la filayaa inuu liiska musharaxiinta Aqalka Sare kusoo daro Senator Muuse Suudi Yalaxow, kadib markii uu iska caabiyey cadaadisyo xooggan, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Sida aan xogta ku helnay, madaxweyne Guudlaawe ayaa ku gacan seeray dalab kaga yimid Villa Somalia, oo ku aadana in liiska laga saaro Xaaji Muuse, oo ka mid ah siyaasiyiinta sida weyn uga soo horjeeda madaxweyne Farmaajo, islamarkaana ka mid ah hoggaamiyeyaashii hagayey ciidankii Badbaado Qaran ee soo galay Muqdisho.

Xogta aan helnay ayaa sidoo kale sheegeysa in liiska lagu soo dari doono Senator Dr. Cusmaan Maxamuud Dufle iyo Maxamed Amiin Sheekh Cusmaan, oo ka mid ah Senatorada beesha Mudulood.

Hoos ka daawo soo dhoweynta Muuse Suudi

Muqdisho (Caasimada Online) – Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay oo maanta kulan ka yeeshay dib u eegista howl-galka Qaramada ee taageerada Soomaaliya, ayaa go’aan ku gaaray in muddo kordhin loo sameeyo howl-galkaas.

Xubnaha golaha amaanka ayaa isku raacay in UNSOM loo kordhiyo muddo 9 bilood ah xili howleedkeeda oo ku eeka maanta oo ay taariikhdu tahay 31-ka August ee 2021-ka.

Qaraarkaan ayaa tirsigiisu ahaa 2592, wuxuuna dhaqan-gelkiisu ka dhigaya in howl-galka Qaramada Midoobay ee taageerada Soomaaliya uu markale soo idlaan doono 31-ka bisha May ee sanadka soo socda ee 2022-ka.

Sidoo kale waxaa qaraarkaan lagu xusay in howl-galka UNSOM uu sii wado xiriirinta dadaalada Qaramada Midoobay iyo inay Iskaashi buuxda la yeeshaan dowladda federalka iyo dowlad-gobaleedyada xubnaha ka ah.

Waxaa si gaar ah loogu sheegay qeyb kamid ah qaraarkaas in howl-galka QM ee Soomaaliya ay qeyb ka tahay dhamaystirka heshiiskii laga gaaray nidaamka doorashada ee Soomaaliya, oo gaabis badan ku yimid.

Muqdisho (Caasimada Online) – Golaha abwaanada Soomaaliyeed oo ka hadlyey go’aankii uu ra’iisul wasaaraha Soomaaliya ku hakiyey kireynta dhismaha qeyb ka mid ah Tiyaartarka Qaranka ayaa soo dhoweeyey tallaabada uu qaaday Rooble, una mahadceliyey.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaysa in dhulkaan oo ka tirsan dhismaha Tiyaatarka islamarkaana ah meel banaan oo ka kooban dhowr boos lagu wareejiyay Shirkadda Xaawo Taako, oo ay leeyihiin ganacsato, oo laga iibiyey balse lagu daboolay kireyn 250 dollar ah bishii.

Maareeye ku xigeenka Tiyaatarka abwaan Cabdikariin Faarax Qaarey (Jiir) oo ka hadlay madasha ayaa mahad-celin kadib sheegay in weli ay shaki ka qabaan hadalkii  wasiirka warfaafinta ee ahaa in illaa amar dambe la joojiyey kireynta xarunta Tiyaatarka.

Jiir ayaa ka digay in la siyaasadeeyo arrintan, wuxuuna shaaciyey amar sidiisaba uu yahay fulin, loona baahan yahay in ganacsatada ay ka baxdo dhismaha Tiyaatarka Qaranka.

“Ra’iisul wasaaraha waa mahadsan-yahay, dowladuna waa mahadsan tahay, laakiin wasiirku sida uu u hadlay fari kama qodna arrintii waa joojinay illaa amar dambe. Amarka dambe ee la sugayo muxuu yahay? miyaa meesha lagu dagaalamayaa? amar waa amar Tiyaatarka halaga baxo ganacsatadu haka baxdo, ” ayuu yiri Maareeye ku xigeenku

Dhankiisa Abwaan Cabdi Dhuux Yuusuf oo shirkan jaraa’id ka hadlay ayaa tilmaamay in arrintu ay weli qaybo tahay, wuxuuna Rooble ugu baaqay inuu dhammeystiro.

“Inaan sii sheegno in arrintii weli qabyo tahay, sidaas daraadeed Mudane ra’iisul wasaare waad mahadsan tahay fanaaniinta cabashadoodii waad ka jawaabtay waxaan leenahay inta dhimana inaad dhammeystirtid-baan kaa sugeynaa” ayuu yiri Abwaan Cabdi Dhuux Yuusuf.

Shalay ayey aheyd markii abwaanada Soomaaliyeed iyo qaar ka mid ah fanaaniinta hobollada Waabari ay ka soo horjeesteen in la iibiyo ama la kireeyo qeyb ka mid ah Tiyaartarka, taas oo keentay in ra’iisul wasaaruhu amar siiyo Dubbe, kaas oo gabi ahaan lagu joojiyey in shirkada Xaawo Taako oo ay leeyihiin ganacsato lagu wareejiyo Tiyaatarka.

Jowhar (Caasimada Online) – Wararka laga helayo magaalada Jowhar ee xarunta gobolka Shabeelaha Dhexe ayaa sheegaya in saacadaha soo socda la filayo in madaxweynaha HirShabelle uu ku dhowaaqo liiska xubnaha musharixiinta ee ku tartamaya kuraasta taal halkaas ee golaha Aqalka Sare ee baarlamaanka federaalka Soomaaliya.

Cali Guudlaawe oo dib ugu laabtay magaalada Jowhar ayaa shaaca ka qaaday inuu dadajinayo doorashada Aqalka Sare, isla-markaana uu soo gaba-gabeeyey wada-tashiyadi uu waday, isaga oo sidoo kale kulamo gaar gaar ah la sameeyay shaqsiyaad kala duwan.

Sidoo kale wararka ayaa intaasi ku sii daraya in madaxweyne Guudlaawe uu diyaariyey liiska xubnaha musharixiinta ah, kaliya la filayo inuu shaaciyo magacyadood.

Jowhar waxaa sidoo kale gaaray qaar ka mid ah musharixiinta, kuwaas oo ku haminaya inay kusoo baxaan liiska laga sugayo inuu ku dhowaaqo madaxweynaha.

Baarlamaanka HirShabelle ayaa dooranaya sideeda xubnood ee Golaha Aqalka Sare, kana imaanaya dhanka maamulkaasi.

Ammaanka ayaa dhinaca kale aad loo adkeeyey, waxaana Jowhar laga dareemayaa qaban qaabadii ugu dambeysay ee doorashada ka dhaceysa magaaladaasi.

Arrintan ayaa kusoo aadayo, iyada oo shirkii golaha wada-tashiga qaran ee Muqdisho, kadib lagu ballamay in la dadajiyo doorashooyinka ka harsan Golaha Aqalka Sare ee Soomaaliya.

Si kastaba HirShabelle oo haatan caqabado is-biirsaday ay ka jiraan ayaa weli bilaabin doorashooyinka, halka maamullada qaar ayba dhammeystireen doorashada Aqalka Sare.

Muqdisho (Caasimada Online) –Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska Cismaan Dubbe ayaa lagu sheegay in la hakiyey “ijaarka iyo dib u hawl-gelinta maqaaxida” Tiyaatarka Qaranka, isaga oo fulinaya amarka Ra’iisal Wasaare Maxamed Xuseen Rooble, sida uu ku sheegay war-saxaafadeed uu soo saaray.

Arrintan ayaa ka dambeysay kadib markii ay qaar kamid ah Hal abuurka iyo fannaaniinta qaranka ay ka keeneen cabasho, ayaga oo isu soo bax shalay ka sameysay Muqdisho.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaysa in dhulkaan oo ka tirsan dhismaha Tiyaatarka islamarkaana ah meel banaan oo ka kooban dhowr boos lagu wareejiyay Shirkadda Xaawo Taako, oo ay leeyihiin ganacsato.

Caasimada Online ayaa og in hakinta ay tahay mid afka un ku kooban oo lagu doonayo in lagu qaboojiyo xiisadda ka dhalatay dhulkan oo xaqiiq ahaan la iibiyey, islamarkaana qorshaha looga sameynayo goobo ganacsi uu sidiisa yahay.

Arrintan yaab leh ayaa ah lacagta la sheegay in dhulka la kireeyey, taasi oo xaqiiq ahaan muujineysa inuusan jirin dhul kireeyey, balse dhulka la iibiyey, sidaas darteedna kireynta ay tahay sheeko lagu daboolayo iibka.

Abwaan Cabdi Dhuux Yuusuf oo kamid ah abwaanada magaca ku leh fanka Soomaaliyeed oo warbaahinta kula hadlay magaalada Muqdisho warbaahinta ayaa shaaciyey in dhulkaas lagu kireeyay lacag dhan 250 dollar.

Heshiiska ayaa waxa uu ku tilmaamay mid ihaano ah, islamarkaana ay tahay wax laga xishoodo in lacag sidaas u yar lagu kireeyo xaruntii weyneyd ee Tiyaatarka Qaranka.

“Inuu heshiis sameeyey, la galay shirkad maqaayadley ah oo uu yiri 20 sanadood-baan kireynayaa golihii murtida, kuna kireeyey 250 dollar, taasina waa ihaano kale, Tiyaatarka in lagu kireeyo 250 dollar, bishii meelaha yar-yar xitaa laguma kireeyo lacagtaas,” ayuu yiri Dhuux.

Xadiga lacageed ee lagu kireeyay dhulkaas oo kamid ah Tiyaatarka Qaranka ayaa waxa uu cadeeyey tuhun ah in dhulkaas la iibiyey, maadama aysan maan-gal aheyn in dhul intaas le’eg lagu kireeyo lacagtaas.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ugu yaraan labo askari oo ka tirsanaa ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa xalay lagu toogtay qeybo ka mid ah degmada Kaaraan ee gobolka Banaadir, kadib markii ay weerar gaadmo ku qadeen rag ku hubeysan Bistoolado.

Labada askari ayaa lagu kala magacaabi jiray  Axmadey Gadaf iyo Sakariye Cali Aadan, waxaana ay ka tirsanaayeen ciidamada milatariga Soomaaliya.

Wararka ayaa sheegaya in falka kadib ciidamo ka agdhowaa goobta ay iyaguna toogasho ku dileen mid ka mid ah raggii ka dambeeyey dilka , halkii kuwii kalena ay baxsadeen.

Meydka labada askari iyo ninka kale ee ka tirsanaa kooxda weerarka ka fulisay ayaa la geeyey xarunta dambi baarista ee CID-da, si baaritaan loogu sameeyey dhacdadaasi.

Illaa iyo hadda ma jiro wax faah faahin ah oo ay saraakiisha laamaha ammaanka ka bixiyeen dilka askartaasi, iyada oo xaafado ka tirsan degmada Kaaraan ee gobolka Banaadir laga sameeyey baaritaano lagu baadi goobayo raggii ka dambeeyey falkaas.

Dilkan wuxuu ku soo aadayaa, xilli maalmihii u dambeeyey ciidanka Booliska Soomaaliyeed ay howl-gal lagu xaqiijinayo amniga ka wadeen gudaha magaalada Muqdisho.

Si kastaba kooxda Al-Shabaab ayaa weeraro, dilal qorsheysan iyo sidoo kaleqaraxyo inta badan ka geysta gudaha caasimada.

Dhuusamareeb (Caasimada Online) – Saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa magaalada Dhuusamareeb ee caasimada Galmudug kusoo bandhigay sarkaal sare oo ka tirsan kooxda Al-Shabaab, kaas oo isku soo dhiibay ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed.

Sarkaalka isa soo dhiibay oo la shaaciyey xogtiisa iyo sawirkiisaba ayaa waxaa ay warbaahinta qaranka magaciisa ku sheegtay Cali Ibraahim, wuxuuna isku soo dhiibay ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee Gorgor ee ku sugan duleedka Dhuusamareeb.

Sidoo kale warbaahinta dowladda ayaa sheegtay in Cali Ibraahim uu kooxda Al-Shabaab u qaabilsanaa dhanka caafimaadka, isla-markaana uu ka yimid dhinaca degmada Ceelbuur.

Saraakiil ka tirsan dowladda oo ka hadlay arinta sarkaalkan ayaa shaaciyey in si wanaagsan loogu soo dhoweeyey deegaan hoostaga caasimada Galmudug ee Dhuusamareeb.

Dhankiisa Cali oo la hadlay warbaahinta ayaa xusay inuu ku qanci waayey dhibaato uu sheegay inay Al-Shabaab ku hayaan shacabka Soomaaliyeed.

Cali Ibraahim ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday, maadaama uu yahay qof aqoonyahan ah inuu doonayo in si iskiis ah uuisaga shaqeysto, si uu u sameysto nolol gaar ah.

Ciidamada Gorgor ayaa weli gacanta ku haya sarkaalkan, mana cadda in loo soo gudbin doono dhinaca magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya.

Si kastaba muddooyinkii lasoo dhaafay ciidamada dowladda iyo kuwa daraawiishta Galmudug ayaa howl-gallo culus ka wadan gobollada Galgaduud iyo Mudug.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasaaradda shaqada iyo arrimaha bulshada ee xukuumadda federaalka Soomaaliya ayaa soo saartay war-saxaafadeed ay dhammaan hey’adaha kala duwan ee dowladda ugu wargelineyso inay talaalaan shaqaalahooda, maadaama ay sii kordheyso khatarta cudurka Covid19.

“Wasaaradda shaqada iyo arrimaha bulshada oo ka duuleysa saameynta cudurka Covid19 oo hirkiisii seddaxaad uu ku sii faafayo gudaha Soomaaliya iyo talooyinka wasaaradda ee la xariira in laga feejignaado halista cudurka waxay shaqaalaha u soo jeedineysaa inay qaataan talaalka, si ay u badbaadiyaan noloshooda,” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay wasaaradda.

Sidoo kale warqada wasaaradda waxaa lagu cadeeyey in shaqaalaha aan la fasixi karin xilligaan oo ay khasab tahay inay xaadiraan xafiisyada oo shacabka ay u shaqeeyaan.

“Waxaa lala socodsiinayaa dhammaan hey’adaha dowladda in guddiga qaranka ee shaqaalaha rayidka dowladda uu wasaaradda caafimaadka kala shaqeyn doono sidii dhamaan shaqaalaha rayidka ah ee dowladda ay u qaadan lahaayeen talaalka Covid19,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeedka ka soo baxay wasaaradda shaqada iyo arrimaha bulshada.

Hoos ka akhriso war-saxaafadeedka 

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska Cismaan Dubbe ayaa hakiyey “ijaarka iyo dib u hawl-gelinta maqaaxida” Tiyaatarka Qaranka, isaga oo fulinaya amarka Ra’iisal Wasaare Maxamed Xuseen Rooble, sida uu ku sheegay war-saxaafadeed uu soo saaray.

Arrintan ayaa ka dambeysay kadib markii ay qaar kamid ah Hal abuurka iyo fannaaniinta qaranka ay ka keeneen cabasho, ayaga oo isu soo bax maanta ka sameysay Muqdisho.

“Aniga oo fulinaya amarka Raisal Wasaaraha JFS Mudane Maxamed Xuseen Rooble waxa aan joojiyey dib u hawl-gelinta maqaaxida Tiyaatarka illaa amar dambe kaddib markii laga keenay cabasho ku aaddan dib u furisteeda,” 

Caasimada Online ayaa Axaddii shaacisay in dhulka laga iibiyey shirkad gaar loo leeyahay, balse warqadda kasoo baxday Dubbe lagu qoray in la kireeyey, si loogu qariyo xaqiiqda iibka.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaysa in dhulkaan oo ka tirsan dhismaha Tiyaatarka islamarkaana ah meel banaan oo ka kooban dhowr boos lagu wareejiyay Shirkadda Xaawo Taako, oo ay leeyihiin ganacsato.

Abwaan Cabdi Dhuux Yuusuf oo ka mid ah abwaanada macaga ku leh fanka Soomaaliyeed ayaa ku eedeeyey in maareeyaha Tiyaatarka Abwaan Cabdiqaadir Cabdi (Shube) uu galay heshiiska lagu iibiyey xarunta dambe ee Tiyaartarka, islamarkaana uu 250 dollar uga kireeyey shirkad maqaayadley ah, sida uu hadalka u dhigay.

Cabdi Dhuux ayaa heshiiskan ku tilmaamay mid ihaano ah, islamarkaana ay tahay wax laga xishoodu in lacago yar lagu kireeyo xaruntii weyneyd ee Tiyaatarka Qaranka.

“Inuu heshiis sameeyey la galay shirkad maqaayadley ah oo uu yiri 20 sanadood-baan kireynayaa golihii murtida, kuna kireeyey 250 dollar, taasina waa ihaano kale Tiyaatarka in lagu kireeyo 250 dollar bishii meelaha yar yar xitaa laguma kireeyo,” ayuu yiri Cabdi Dhuux.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul wasaaraha xukuumadda Soomaaliya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa maanta markale kulan gaar ah la yeeshay xubnaha golaha midowga musharixiinta, waxayna ka wada-hadleen arrimaha doorashooyinka iyo dardar-gelintooda.

Kulanka oo ahaa mid xasaasi ah ayaa waxaa sii gaar ah diiradda loogu saaray in doorashada ay noqoto mid hufan, daah-furan, isla-markaaana waqtigeeda ku dhacda.

Sidoo kale xukuumadda iyo musharixiinta mucaaradka ayaa isla gartay in si wada jir ah looga wada-shaqeeyo qabsoomida doorashooyinka billowday ee 2021-ka, sida uu shaaciyey afhayeenka xukuumadda federaalka Soomaaliya, Mudane Maxamed Ibraahim (Macallimuu)

“Ra’iisul Wasaaraha iyo Midowga Musharraxiinta ayaa isla gartay in si wadajir ah looga wada shaqeeyo bilaabista wajiga labaad ee doorashada Golaha Shacabka ee BFS, si dhowna looga wada shaqeeyo arimaha u baahan kala cadeeynta,” ayuu yiri Macallimuu.

Afhayeenka ayaa sidoo kale intaasi kusii daray in Rooble uu midowga musharixiinta la wadaagay talooyin ku aaddan turxaan bixinta iyo kala caddeynta qodobbada qaar ee ku xusan habraacii arrimaha doorashooyinka ee Golaha Wadatashiga Qaranku soo saareen.

Labada dhinac sidoo kale ku ballamay shirar kale, si ay usii socdaan wada-hadallada ku aadan arrimaha doorashooyinka dalka oo haatan maraya meel wanaagsan.

Rooble waxaa sidoo kale kulankan ku wehlinayey xubno ka tirsan golihiisa wasiirada, sida wasiirka waxbarashada Soomaaliya, wasiir ku xigeenka warfaafiinta iyo mas’uuliyiin kale.

Doorashooyinka Soomaaliya ayaa soo maray marxalado kala duwan, waxaana hadda qabsoomay intooda badan doorashooyinka xubnaha Golaha Aqalka Sare ee Soomaaliya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Sida ku cad warqad ka soo baxday Wasaaradda Warfaafinta dhaqanka iyo dalxiiska ee dowladda Soomaaliya, waxaa la bixiyay dhul ballaaran oo ka mid ah Tiyaatarka Qaranka oo ku yaalla dhabarka dambe ee xarunta Tiyaatarka.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaysa in dhulkaan oo ka tirsan dhismaha Tiyaatarka, islamarkaana ah meel banaan oo ka kooban dhowr boos lagu wareejiyay Shirkadda Xaawo Taako, oo ay leeyihiin ganacsato, islamarkaana laga sameyn doono maqaayad.

Dhulka la bixiyey ayaa waxaa ka dhalatay xiisad xoogan, ayada oo qaar kamid ah Abwaanada Soomaaliyeed iyo fanaaniin ka tirsan hobollada qaranka ee Waabari oo la hadlay warbaahinta ayaa si weyn uga soo horjeestay in la iibiyo ama la kireeyo qeyb ka mida dhismaha xarunta Tiyaatarka Qaranka.

Haddaba, aan dib u milicsano saddex sano ka hor iyo wareegto uu soo saaray madaxweyne Farmaajo, taasi oo uu xiligaas uga walaacsanaa jiritaanka warar sheegaya ku xad-gudub dhulalka danta guud ee caasimadda Muqdisho.

“Sida uu tilmaamayo Qodobka 43aad ee Dastuurka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya dhulku waa khayraadka koowaad iyo saldhigga nolosha dadka. Ilaa inta laga soo saarayo habraacyada sharci ee waafaqsan Qodobka 43aad ee Dastuurka, dhulka dowladda lama hibeyn karo, bixin karo, lamana wareejin karo,” ayaa xiligaas lagu yiri wareegtada Farmaajo.

“Iyada oo la ilaalinayo hantida qaranka ee dhul, cir iyo bad waxaan u sheegayaa shacabka Soomaaliyeed in wixii dhul ah ee la iibiyay ama la hibeeyay ama la kireeyay keddib 8-dii Febraayo, 2017 uusan haysan ogolaansho sharci ah. Haddii uu jiro muwaadiniin iibsaday ama kireystay dhul danta guud, waxaan u sheegayaa in iibsigaas uu yahay mid sharci darro ah.”

Tuhunada iyo dareenada ku xeeran qaabka loo bixiyay dhulka kamid ah Tiyaatarka Qaranka ayaa waxaa dul hoganaya su’aalo badan, ayada oo uu banaanka u soo saarayo wax ka bedelka ku yimid wareegtadii uu saddex sano ka hor ku joojiyey madaxweynaha muddo xileedkiisu dhamaaday bixinta dhul dowladeed.

Madaxweynaha ayaa xiligaas faray dhammaan hay’adaha ay khuseyso arrimahaas inaysan bixin karin dhul dowladeed oo aan kusoo bixin wareegto Madaxweyne, lana soo marin habraac waafaqsan shuruucda u yaalla dalka.

Hase yeeshee Farmaajo ayaa kadib waxaa la bixiyey dhul badan ooh anti dadweyne ah, ayada Inta badan dhul boobkan looga faa’iideynayo shaqsiyaad siyaasad ahaan ku xiran madaxweyne Farmaajo ama ehel la ah, mana cadda inta uu le’eg yahay dhulka ay bixisay dowladda ee lacagta lagu qaatay.

Farmaajo ayaa horey jaadka Ethiopia ugu xiray xubno ka tirsan qoyskiisa, kadib markii uu mamnuucay midka Kenya, si lacagta kasoo xaroota loogu galo olole doorasho, waxaana arrintan ka qeyliyey ganacstada Soomaaliyeed ee qaadka ka keeni jiray Kenya.