Washington (Caasimada Online) – Dowladda Mareykanka ayaa 10 milyan oo dollar ugu yaboohday inay siin doonto cid kasta oo keenta xog hoggaamin karta in lasoo xiro ama dambi lagu helo Macallin Ayman, oo ah hoggaamiye sare oo ka tirsan kooxda Al-Shabaab.

Ballan-qaadkan oo lagu soo saaray Barnaamijka Abaalmarinta Caddaaladda ee Waaxda Arrimaha Dibedda ee Maraykanka, ayaa sidoo kale abaal-marin doona cid kasta oo keenta xog ku saabsan shaqsi kasta, oo ku lug lahaa, isku dayey, wax ka shiqroolay, gacan ka gaystan ama isku dayey inuu maleego fulinta weerarkii argagixiso ee Janaayo 5, 2020 lagu qadaay shaqaalaha Mareykanka iyo Kenya ee saldhigga Manda Bay Airfield ee dalka Kenya.

Macallin Ayman waa hoggaamiyaha Jaysh Ayman, oo ah unug ka tirsan kooxda Al-Shabaab oo weeraro argagixiso iyo hawlgallo ka fuliya Kenya iyo Soomaaliya, sida lagu sheegay warbixintan. Waxa uu mas’uul ka ahaa diyaarinta weerarkii Janaayo 2020, sida uu Mareykanka sheegay

Bishii November 2020, Waaxda Arrimaha Dibeda Mareykanka ayaa Macallin Ayman ku dartay liiska argagixisada caalamiga ah ee SDGT, ayada oo loo marayo Amarka Fulinta (E.O) 13224.

Weerarkan oo dhacay aroor hore, ayaa Al-Shabaab waxay ku dileen askari Mareykanka iyo laba qandaraasle oo u shaqeynayey Waaxda Difaacca Mareykanka, ayaga oo sidoo kalena dhaawacay laba askari oo Mareykan ah iyo laba qandaraasleyaal kale.

Muuqaal xigay weerararka, ayaa afhayeen u hadlay kooxda Al-Shabaab uu ku sheegtay mas’uuliyadda.

Saldhigga Manda Bay Airfield waa qeyb ka mid ah saldhigyada ciidamada difaaca Kenya, oo ay isticmaalaan ciidamada Mareykanka si ay tababaro iyo taageero ka-hortag argagixiso u siiyaan saaxiibadooda Bariga Afrika, ugana jawaabaan xasaradaha, una ilaaliyaan danaha Mareykanka ee gobolka.

“Al-Shabaab oo fadhiggeedu yahay Bariga Afrika, waa mid ka mid ah kooxaha ugu halista badan ee ku xiran Al-Qaacida, waxaana ay mas’uul ka tahay weeraro argagixiso oo badan oo ka dhacay Kenya, Soomaaliya iyo dalalka deriska ah oo ay ku dhinteen kumannaan qof oo ay ku jiraan muwaadiniin Mareykan ah,” ayaa lagu yiri qoraalka. 

“Kooxdan argagixisada ah ayaa sii wadda qorshaynta iyo shirqoolid ay ku doonayso inay ku geysato falal argagixiso oo ka dhan ah Maraykanka, danaha Maraykanka iyo saaxiibada shisheeye.”

Isha: VOA

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa maanta shir guddoomiyay kulanka todobaadlaha ah ee Golaha Wasiirada, halkaasi oo lagu ansixiyey sharci isbeddel weyn ku sameyn doona hay’adda NISA.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa ugu horeyn faray xubnaha Golaha Wasiirada in ay joojiyaan shirarka lagu qabto dalka dibaddiisa, ayada oo la heli karo in lagu shiro gudaha dalka.

Sidoo kale wuxuu amar ku siiyay Ra’iisul wasaaraha iyo Golihiisa in la hubiyo mashaariicda hormarineed ee laga fuliyo dalka, si ay waxtar ugu yeeshaan bulshada Soomaaliyeed.

Madaxweynaha Soomaaliya ayaa sidoo kale Golaha kala hadlay dagaalka ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab, isaga oo shaaciyay in 2023 uu yahay sanadkii dib u xorreynta dalka.

Dhinaca kale Golaha Wasiirada Xukuumadda Soomaaliya aya maanta meel mariyay Hindise sharciyeedka Aqoonsiga iyo Diiwaan gelinta dadweynaha iyo Hindise Sharciyeedka Hey’adda Sirdoonka iyo Nabadsugida Qaranka oo noqonaya markii u horreysay ee Nabadsugida yeelato sharci rasmi ah tan iyo markii la aas aasay 8 January 1970.

Haddii uu sharcigan ansixiyo Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya, ayaa waxaa NISA ay si rasmi uga mid noqon doontaa afarta qeyb ee Ciidamada Qalabka Sida.

Nabad Sugida oo magacyo kala duwan ku howlgaleysay tan iyo markii la aas aasay sida NSS iyo NISA ayaa ku shaqeyn jirtay wareegtooyin iyo awaamiirta ka soo baxda madaxdii kala duwaneyd ee soo martay dalka.

Sidoo kale haddii sharcigan la ansixiyo wuxuu soo laabi doonto taariikh dheer oo mugdi ah oo ay leedahay NISA, iyadoo Agaasime Mahad Salaad uu noqon doono Agaasimihii u horreeyay ee ku dhiirada inuu sharciyeeyo jiritaanka Hay’adda Nabadsugida iyo Sirdoonka.

Si kastaba, shirkan ayaa ku soo aaday, xilli xasaasi ah ayada oo haatan uu dalka jiro dagaal culus oo ka dhan ah Al-Shabaab, kaas oo ka socdo inta badan gobollada Soomaaliya.

Boosaaso (Caasimada Online) – Wararka ka imaanaya gobolka Bari ayaa sheegaya in maanta uu dibad-bax ka dhacay magaalada Boosaaso ee xarunta ganacsiga Puntland, kaas oo ay dhigeen dadka deegaanka.

Shacabka Boosaaso ayaa isugu soo baxay bartamaha magaalada, si ay u taageeraaan kacdoonka ka socdo magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool, kaas oo galay todobaadkii labaad, kadib markii ay isku dhaceen shacabka iyo ciidamada Somaliland.

Qaar ka mid ah dadweynaha isugu soo baxay Boosaaso ayaa sheegay in ay u dabaal-dagayaan qabsashada magaalada Laascaanood oo ay ka baxeen ciidanka Somaliland.

Sidoo kale waxa ay tilmaameen in ay taageero u muujiyaan reer Laascaanood, si ay u garab istaagaan, maadaama ay wajahayaan xaalad adag.

Xaaladda magaalada Laascaabood ayaa weli ah mid aad u kacsan, waxaana haatan ciidamada Somaliland ay dhaq-dhaqaaqyo ka wadaan duleedkeeda, halka gudahana ay ka socdaan mudaharaayo waa weyn oo looga soo horjeedo joogitaanka ciidamadaasi.

Laascaanood waxay maalmahan ku jirtay xaalad adag, waxaa hakad-galay dhaq-dhaqaaqa guud ee magaalada, sida ganacsiga, waxbarashada iyo isku socodka dadweynaha

Rabshadahaan oo galay todobaadkii labaad ayaa ka dhashay dil dhowaan magaaladaasi loogu gaystay Cabdifitaax Cabdullaahi Cabdi (Hadraawi) oo ka mid ahaa dhallinyarada deegaanka ee siyaasadda ka muuqday, xubina ka ahaa xisbiga mucaaradka ee Waddani.

Waxay sidoo kale rabshaduhu kasii dareen markii ciidamadu ay rasaas u adeegsadeen dibadbaxayaasha, taas oo dhalisay khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawac.

Si kastaba, xaaladda ayaa haatan u muuqata mid faraha kasii baxaysa, maadaama aan xal loo helin rabshadaha socdo, waxayna weli shacabku wadaan dibadbaxa, halka ciidamaduna ay adeegsanayaan awoodooda, taas oo kordhisay khasaaraha soo gaaray dadka rayidka ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxda dowladda federaalka Soomaaliya ayaa billaabay dadaal aan waxba loola harin oo beesha caalamka looga dhaadhicinayo in Soomaaliya laga qaado cunaqabateynta hubka ee saaran sanadaha badan.

Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo Madaxtooyada Qaranka shalay kula kulmay Danjireyaasha dalalka Maraykanka, Ingiriiska, Talyaaniga, Itoobiya, Wakiillada Gaarka ah ee Qaramada Midoobey, Midowga Yurub iyo Midowga Afrika ayaa kala hadlay cunaqabateyntan, isaga oo sidoo kale uga warbixiyey miro-dhalka howlgalka dalka lagaga xoreynayo Al-Shabaab.

Madaxweynaha ayaa xusay sida naf-hurnimada leh ee Ciidamada Soomaaliyeed oo kaashanaya dadka deegaanka ay u xoreeyeen deeganno badan oo ka tirsan Gobollada Shabeellaha Dhexe, Hiiraan iyo Galguduud, taas oo muujinaysa sida ay uga go’an tahay dowladda in ay ka cirib-tirto dalka argagixisada caqabadda ku noqotay dowladnimada iyo horumarka dadka Soomaaliyeed. 

Xasan Sheekh ayaa sheegay in shacabka iyo dowladda Soomaaliyeed ay maanta u mideysan yihiin xoreynta dalka, waxa uuna ku adkeeyey Wakiillada Beesha Caalamka in ay ku gacan siiyaan halgankaas, gaar ahaan olalaha qaadista cunaqateynta hubka ee saaran Soomaaliya oo muhiim u ah dagaalka ka dhanka argagixisada.

Dhankooda, Wakiillada Beesha Caalamka ayaa bogaadiyey howlgallada xoreynta deegannada ay ku dhuumaaleysanayaan argagixisadu, waxa ayna tilmaameen in ay ku garab taagan yihiin shacabka iyo dowladda Soomaaliyeed, gaar ahaan gurmadka degdegga ah ee ay u baahan yihiin dadka ku sugan deegaannada la xoreeyey. 

Codsiga madaxweynaha ee la xiriira qaadista cunaqabateynta hubka ayaa hadda u muuqda mid dowladda ay ku bixineyso dadaal xooggan. 

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamza Cabdi Barre ayaa sidoo kale shalay guddoomiyey kulan looga hadlayey xaaladda amniga dalka iyo cuna-qabataynta hubka ee saaran Soomaaliya muddada dheer.

Ra’iisul Wasaaaraha ayaa xusay in xukuumaddiisa ay ka go’an tahay oo ay dadaal gelin doonto sidii ay ugu guulaysan lahayd in dalkeenna laga qaado cuna-qabateynta hubka.

Shirka ayaa lagu soo jeediyay dhisitaanka guddi ka kooban laba heer oo kala ah guddi fulin iyo guddi farsamo oo ka shaqeyn doona fulinta bartil-maameedyada qorsheysan ee Dowladda Soomaaliya ku xaqiijinayso in dalka si dhameystirsan looga qaado Cunaqabataynta hubka, taasi lagu fulinayo muddo sanad gudaheed ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Militariga Uganda ayaa ka hadlay askari ka mida Ciidanka Nabad Ilaalinta Midowga Afrika ee ka socda dalka Uganda oo Isniintii saddex askari ku dilay xerada Xalane ee magaalada Muqdisho.

Askarigan ayaa la sheegay in marka hore uu toogasho ku dilay nin askari ahaa, k dibna uu rasaas huwiyay askar kale oo dhawaqa rasaastaasi ku soo baxday.

Afhayeenka Ciidanka Lugta ee Uganda, General Felix Kulayigye ayaa sheegay in rasaastii dambe uu askarigaasi furay ay sababtay geerida laba askari oo kale.

Afhayeenka ayaa sidoo kale waxa uu sheegay in la xiray askarigaasi, haatana la baarayo waxa dhacdadaasi sababay.

“Waa run in mid ka mid ah ciidankeena uu toogtay saaxiibadiis oo ku sugan Somaliya, halkaas oo loogu diray howl amni. Talisku wuxuu diyaariyay guddi baaritaan, si ay u baaraan sababta shilkan dhimashada sababay,” ayuu yiri Afhayeenka oo la hadlay Warbaahinta dalkaasi.

Afhayeenka ayaa yiri “Eedeysanaha waa la qabtay, waxaana hadda lagu hayaa xabsiga. Baaritaanada ka dib waxaa lagu soo oogi doonnaa dacwadda ku habboon.”

Maaha markii ugu horreysay oo askari ka tirsan Ciidanka Nabad Ilaalinta Midowga Afrika uu toogasho ka gaysto xeradooda ugu weyn ee dalka. Bishii May ee sanadkii 2019 ayay ahayd markii nin askari ahaa uu toogasho ku dilay sarkaal ka tirsanaa Militariga Uganda, ka hor inta uusan is dilin.

Uganda ayaa ciidanka ugu badan ku tabarucda howlgalka nabad-ilaalinta Midowga Afrika ee Soomaaliya oo loo yaqaan ATMIS, markii horena la oran jiray AMISOM, kaasi oo ka kooban 22,000 oo askari. 

Maxaas (Caasimada Onine) – Faahfaahino dheeraad ah ayaa waxaa weli laga lehayaa qaraxyadii mataanaha ahaa ee Arbacadii ka dhacay gudaha degmada Maxaas ee gobolka Hiiraan, waxaana korortay tirada dadka ku dhintay iyo kuwa ku dhaawacmay qaraxyadaasi.

Dhimashada ayaa haatan gaartay illaa 35 qof, halka dhaawacuna uu yahay 40 kale, sida uu Wakaalada Wararka ee Reuters u sheegay Xasan-kaafi Maxamed Ibraahim oo ah taliye ku xigeenka Ciidamada Booliiska dowlad ee goboleedka Hirshabeelle.

Xasan Kaafi ayaa sheegay in dadka dhintay ay u badan yihiin rayid ah, isla-markaana ay ku jiraan haween iyo caruur ku sugnaa goobaha ay qaraxyadu ka dhaceen,

“Dadka dhintay intooda badan waa dad rayid ah, waana haween iyo carruur,” ayuu yiri Xasan Kaafi Maxamed.

Sidoo kale dadka ku dhintay weerarkaasi waxaa ka mid ahaa illaa 10 qof oo isku qoys ah, sida uu sheegay Jaamac Maxamed Cali oo ka tirsan qoyska, kaas oo la hadlay VOA-da.

Dhinaca kale waxaa Muqdisho lasoo gaarsiiyay qaar kamid ah dadkii ku soo dhaawacmay qaraxyadaas, waxaana xalay isbitaalka Erdogan ku booqday madaxweynaha HirShabelle, Cali Guudlaawe Xuseen oo ay wehliyaan mas’uuliyiin kale oo ka tirsan isla maamulkaasi.

Cali Guudlaawe ayaa u kuurgalyay xaaladaha bukaanada dhaawaca ah, isaga oo mid mid u dul-tagay askarta iyo shacabka ay waxyeelada kasoo gaartay weerarkaasi.

Madaxweyneaha ayaa sidoo kale Alle uga baryay dhamaan dadkii ku dhintay qaraxyadaasi in uu hoygooda ka yeelo Jannatul Firdowsa, inta dhaawacantana uu Eebbe u boogo dhayo.

Kooxda Al-Shabaab ayaa sheegatay mas’uuliyadda weerarkan khasaaraha badan dhaliyay, wuxuuna ku soo aaday xilli uu dagaal uga furan yahay gobolka Hiiraan ee bartamaha dalka.

Si kastaba, mid kamid ah qaraxyadan waxaa  lala eegtay guriga uu degmada Maxaas ka degan yahay xildhinaan Maxamed Abuukar Jacfar oo ka tirsan Golaha Shacabka, waxaana la sheegay in xilliga uu qaraxa dhacayey uu ka maqnaa guriga, halka labaadna isna lagu weeraray guri uu dagan yahay guddoomiyaha degmada Maxaas Muumin Maxamed Xalane.

Muqdisho (Caasimada Online) – Laba Xildhibaan oo kamid ah guddigii uu Talaadadii Guddoomiyaha Golaha Shacabka Sheekh Aadan Madoobe u magacaabay xaaladda ka taagan Laascaanood ayaa gebi ahaanba iska casilay xubinimadii guddigaasi.

Xildhibaanadan oo kala ah Cabdullaahi Abuukar Xaaji (Cabdullaahi Carab) iyo Cabdillaahi Cabdi Maxamed (Geel-qaad) ayaa waxay si wada-jir ah warqada ka bixida guddigaasi ugu socodsiiyeen Guddoomiye Aadan Madoobe.

“Anaga oo ah Xildhibaanada hoos ku saxiixan oo kamid ah guddiga gaarka ah oo uu guddoomiyaha Golaha Shacabka ee BFS u magacaabay in ay kasoo warbixiyaan xaaladda magaalada Laascaanood, markii aanu tixgelinay dareenka Xildhibaanada beelaha Direed waxaan go’aansanay in aanu iska casilno ka mid ahaanshada guddiga,” ayey ku yiraahdeen qoraalkooda.

Sidoo kale waxay sheegeen inay ka xun yihiin rabshadaha ka taagan Laascaanood, iyaga oo tacsi u direy dadkii ku geeriyooday magaaladaas, halka inta dhaawacantayna Alle uga baryeen inuu siiyo caafimaad deg-deg ah.

“Waxaa baaq nabadeed u direynaa maamulka Somaliland iyo shacabka Laascaanood in ay nabadda ka shaqeeyaan, wixii farqi ah ee jiraba wada-hadal lagu dhameeyo.”

Is-casilaadan ayaa imaneysa saacado un kadib markii qaar kamid ah xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya, gaar ahaanna kuwa ka soo jeeda Somaliland ay ka horyimaadeen guddigaasi.

Guddiga loo magacaabay Laascaanood ayaa waxa loogu tala-galay in uu warbixin kasoo diyaariyo rabshadaha ka socda magaaladaasi ee gobolka Sool, halkaasi oo ciidanka Somaliland ay ku dileen 20 qof oo shacab ah.

Xildhibaanada ka horyimid guddigaas ayaa sababta ay ku diidan yihiin ku sheegay in qaabka loo maray magacaabista aanay ahayn qaab sax, iyo sidoo kale in xubnaha la magacaabay qaarkood aaney xog badan ka ahayn xaaladda Laascaanood, sida ay hadalka u dhigeen.

Gaalkacyo (Caasimada Online) – Ciidamada ammaanka ee maamulka Puntland ayaa maanta gacanta ku soo dhigay eedeysanayaal loo heysto dilka Allaha u naxariistee marxuumiinta kala ah Burhaan Jaamac iyo Farxaan Nasar oo maalmo ka hor lagu dilay waqooyiga magaalada Gaalkacyo ee xarunta gobolka Mudug ee bartamaha Soomaaliya.

Ciidamada ayaa howlgal ay ka sameeyeen xaafadaha Gaalkacyo waxa ay ugu dambeyn ku soo qabteen eedeysanayaasha, sida lagu sheegay qoraal ka soo baxay maamulka gobolka.

Guddoomiyaha gobolka Mudug ee Puntland, Mudane Faysal Sheekh Cali oo ka hadlay dhacdadaan ayaa marka hore tacsi u diray ehellada marxuumiinta, wuxuuna kadib faray laamaha amniga soo qabashada raggaas oo maanta ugu dambeyn gacanta lagu dhigay.

Faysal Sheekh ayaa u mahadceliyay ciidamada howlgalka sameeyay, wuxuuna tilmaamay in sii wadi doonaan howlgallada lagu xaqiijinayo ammaanka waqooyiga magaaladaasi.

”Marka ay dhacdadaasi dhacday kadib Gudoomiyaha Gobolka Mudug ahna Gudoomiyaha Gudiga Amniga Gobolka Mudane Faysal Sheikh Cali ayaa laamaha Amniga Gobolka Waxa uu faray in baaritaan deg-dega la sameeyo cidii falkaa gaysatayna gacanta lagu soodhigo iyadoo laga duulayo Nabada iyo Wadajirka Bulshada Gobolkan, ugu dambayna waxaa alle mahadii ah in laamaha Amnigu gacanta ku soodhigeen ragii gaystay falkii foosha xumaa,” ayaa lagu yiri war qoraal ah oo kasoo baxay maamulka gobolka Mudug ee Puntland.

Wuxuu maamulka intaasi ku daray in ragga gacanta lagu soo dhigay la hor keeni doono cadaaladda, si looga qaado tallaabo adag oo sharciga waafaqsan.

“Ragga ku jira gacanteena waxa la horgeyn doonaa Hay’adaha Garsoorka iyo Cadaaladda” ayaa markale lagu yiri warsaxaafadeedka soo baxay.

Sidoo kale wuxuu guddoomiyuhu baaq culus u diray bushada deegaanka, isaga oo ka dalbaday inay ka shaqeeyaan nabadda iyo midnimada reer Gaalkacyo.

“Bulshada waxaan kula dardaarmaynaa in si wadajira looga shaqeeyo lana xoojiyo Wadajirka iyo Midnimada Bulshada meel aan uga soo wada jeesano cid kastoo duulaan ku ah Nabada iyo jiritaan keena, Wabilaahi Towfiiq,” ayaa lagu yiri qoraalka maamulka.

Gaalkacyo oo u kala qaybsan koonfur iyo waqooyi, isla-markaana ay ka kala taliyaan Puntland iyo Galmudug ayaa waxaa inta badan ka dhaca dilal qorsheysan oo salka ku haya aano qabiil iyo isku hor imaadyo dhex-mara maleeshiyaad ku sugan gudaha magaaladaasi.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa maanta kulan la yeelan doono xubnaha Golaha Wasiirada Soomaaliya, isaga oo shir guddoomin doono kulanka todobaadlaha ee Golahaasi.

Shirkan oo ah mid xasaasi ah ayaa waxaa looga hadli doono xaaladda guud ee waddanka, gaar ahaan ammaanka iyo sidoo kale dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab.

Xubnaha Golaha Wasiirada ayaa lagu wargeliyay kulankan, si ay usoo xaadiraan, warbixino ugu gudbiyaan Madaxweynaha oo todobaadkan kala qay-galaya shirkooda.

“Madaxweynaha Jamhuuriyadda Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Shir guddoominaya Shirka Golaha wasiirada oo looga hadlayo xaaladda guud ee dalka,” ayaa lagu yiri qoraal ay baahisay warbaahinta dowladda.

Sidoo kale Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Golaha u jeedin doono warbixin ku aadan arrimaha soo kordhay, gaar ahaan guulaha laga gaaray dagaalladii ugu dambeeyay ee Al-Shabaab, arrimaha siyaasadda iyo dhaqaalaha dalka.

Gabagabada ayaa la filayaa in ay warsaxaafadeed soo saaraan Madaxweynaha iyo Golaha Wasiirada, ay u faahfaahiyaan waxyaabaha kasoo baxay kulanka muhiimka ah.

Madaxweyne Xasan Sheekh oo dadaal xoogleh wada ayaa dhowaan jeediyay khudbad gaar ah oo uu kaga hadlay waxqabadkiisa, dagaalka Al-Shabaab iyo shirkii Golaha Wadatashiga Qaran ee maalmo kahor lagu soo dhameeyay xarunta Villa Soomaaliya ee Muqdisho.

Soomaaliya ayaa haatan ku jirto xaalad adag oo ku aadan dagaalka Al-Shabaab oo weli ka socda gobollada dalka, waxaana usii dheer weerarada qaraxyada ah oo ay u dambeeyeen labadii qarax ee shalay ka dhacay gudaha degmada Maxaas oo ka tirsan gobolka Hiiraan.

Qaraxyadan ayaa sababay dhimashada illaa 35 qof iyo dhaawac kasii badan 40 qof oo u badan dad rayid ah oo aan waxba galabsan.

Maxaas (Caasimada Online) – 10-qof oo hal qoys ah ayaa ka mid noqotay dadkii ku geeriyooday qaraxyadii ay Al-Shabaab ku weerareen magaalada Maxaas ee gobolka Hiiraan, waxaana arrintaas laga wareystay Jaamac Maxamed Cali oo Hooyadiis iyo Aabihiis ay ku jiraan dadka lagu laayey gurigooda.

Jaamac wuxuu sheegay in markii ay qaraxyadu dhaceen uu ku suganaa guri kale oo u dhow guriga ay ku geeriyoodeen 10-ka qof ee waalidka iyo walaalaha u ahaa, wuxuuna dhacdadaan uga waramay Idaacadda VOA.

“Walaalow musiibo ayaa cideydii ku dhacday saakay intii salaadda subax lagu jiray, 10 qof oo ehelkeyga ah oo hooyo iyo aabe ay ku jiraan ayaa halgoob ku geeriyootay, sidoo kale gabar iyo wiil walaalahey ah ayaa ku dhaawacmay qaraxyadii Maxaas ka dhacay,” ayuu yiri Jaamac oo sheegay in isagu xiligaas uu ku sugnaa guri kale oo ku xigay kan dadkaan lagu dhex laayey.

Sababta loo bartilmaameedsaday qoyskiisa ayaa la weydiiyey Jaamac, wuxuuna sheegay in waxa ka dhacay magaalada ay musiibo ahaayeen, isla markaana ragii geystay aysan laheyn bartilmaameed gaar ah.

Sidoo kale wuxuu sheegay in gurigaan oo ku yaallay bartamaha magaalada uu u dhawaa saldhigga booliska ee degmada Maxaas, “Hadda hadii aad aragto goobtii, waxaad is leedahay meeshaan waligeed guri lagama dhisin,” ayuu hadalkiisa ku sii daray Jaamac oo aad u murugeysan.

Dhinaca kale, guddoomiyaha degmada Maxaas ee gobolka Hiiraan Muumin Maxamed Xalane ayaa ka hadlay arrinta reerkaas ku wada geeriyooday qaraxa, isagoo sheegay in gurigiisa iyo kan reerka lagu laayey ay isku dheganaayeen, balse uu ka badbaaday weerarkaas.

“Qoyskaas Allaha u naxariisto waxaan aheyn deris, gaarigii koowaad ayaa gurigooda ku hor qarxay, kadibna wuxuu baabi’iyey gurigii ay ku noolaayeen qoyskaas iyo wixii guri u dhawaa oo dhan,” ayuu yiri Guddoomiye Muumin Maxamed.

Sidoo kale guddoomiyaha ayaa intaas ku sii daray, “Anigu guriga dadkaas lagu laayey kan ku dhegan ayaan deganaa, ajal ayaa loo dhintaa oo Alle waa nagu badbaadiyey, qoyskaas oo 11 qof ka koobnaa ayuu hal qof ka badbaaday.”

Guddoomiyaha degmada Maxaas ayaa sidoo kale sheegay in 29 qof ay ku geeriyoodeen qaraxyadaas, halka ugu yaraan 50 kalena ay ku dhaawacmeen, 42 qof oo ka mid ah dadkaas waxaa dhaawacyadooda deg deg loogu qaaday Muqdisho, kadib markii ay dowladda Soomaaliya u dirtay diyaaradaha qumaatiga u kaca.

Hoos ka dhageyso wareysiga Jaamac

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya, Mudane Xamza Cabdi Barre ayaa maanta guddoomiyey shir looga hadlayey xaaladda amniga dalka.

Shirkaan ayaa sidoo kale waxaa qeyb ka aheyd “cuna-qabataynta hubka ee saaran Soomaaliya muddada dheer,” sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay xafiiska ra’iisul wasaaraha.

Masuuliyiin ka tirsan Wasaaradaha Gaashaandhigga iyo Amniga Gudaha ayaa ka warbixiyay howl-gallada dib u xoreynta, oo illaa hadda guulo waaweyn laga gaaray gaar ahaan gobollada Galgaduud, Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe.

Howl-gallada lagu cirib-tirayo kooxaha argagixisada ayaa lagu dilay in ka badan 2000 oo maleeshiyaad Khawaariij ah afartii bilood ee u dambeysay, sida lagu sheegay warbixintaan.

Ra’iisul Wasaaare Xamza Cabdi Barre ayaa xusay in xukuumaddiisa ay ka go’an tahay ciribtirka Khawaariijta oo hadda wakhtigooda uu gabaabsi yahay.

Sidoo kale waxa uu sheegay in xukuumaddu dadaal-gelin doonto sidii ay ugu guulaysan lahayd in dalkeenna laga qaado cuna-qabateynta hubka.

Shirka ayaa intii uu socday waxaa kale lagu gorfeeyey hindise sharciyeedyada Hay’adda Nabad sugida iyo Sirdoonka Qaranka, hindise sharciyeedka la dagaalanka argagixisada iyo hindise sharciyeedka Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyada Soomaaliya.

Ugu dambeyntiina waxaa lagu soo jeediyay shirkaan dhisitaanka guddi ka kooban laba heer oo kala ah guddi fulin iyo guddi farsamo oo ka shaqeyn doona fulinta bartil-maameedyada qorsheysan ee dowladda ku xaqiijinayso in dalka si dhameystirsan looga qaado cunaqabataynta hubka, taasi lagu fulinayo muddo sanad gudaheed ah.

Maxaas (Caasimada Online) – Waxaa sii kordhaya khasaaraha ka dhashay qaraxyadii saakay ka dhacay magaalada Maxaas ee gobolka Hiiraan, dadka dhintay iyo kuwa dhaawacmay waxay isugu jiraan shacab u badan haween iyo carruur, sidoo kale askar iyo saraakiil ciidan ayaa lagu dilay qaraxyadaas.

Guddoomiyaha degmada Maxaas Muumin Maxamed Xalane ayaa caawa warbaahinta u sheegay in 29 qof ay ku geeriyoodeen qaraxyadaas, halka ugu yaraan 50 kalena ay ku dhaawacmeen, sida uu sheegay guddoomiye Muumin.

42 qof oo ka mid ah dadkii ku dhaawacmay qaraxyadaas ayuu sheegay guddoomiyuhu in deg deg loogu qaaday magaalada Muqdisho, si daryeel caafimaad loogu fidiyo.

Guddoomiyaha degmada Maxaas ayaa sheegay in diyaaradaha soo qaaday dadkaas ay dirtay dowladda Soomaaliya, waxaana xusid mudan in Maxaas aysan laheyn garoon diyaaradeed, taas oo ka dhigay in dadkaan lagu soo qaaday diyaaradaha qumaatiga u kaca.

Kooxda Al-Shabaab ayaa waaberigii hore ee saakay weerar loo adeegsaday gaadiid laga soo buuxiyey waxyaabaha qarxa waxay ku weerareen magaalada, iyadoo dadku ay weli hurdayaan.

Ugu yaraan laba gaari oo kuwa xamuulka qaada ah ayaa loo adeegsaday qaraxyadaan, waxaana goobaha la beegsaday ka mid ah, gurigii uu Xildhibaan Jacfar ka deganaa magaalada, inkastoo uu ka maqnaa iyo guriga guddoomiyaha Maxaas Muumin Maxamed.

Gaadiidka qarxay ayaa magaalada Maxaas kasoo galay dhanka deegaanka Wabxo ee gobolka Galgaduud, waxaana xusid mudan in Wabxo oo weerarkaan laga soo abaabulay ama lasoo marsiiyey ay ciidanka dowladdu mar ka xoreeyeen kooxda, balse ay dib uga soo laabteen.

Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo bil ka hor safar ku tegay degmada Maxaas ayaa halkaas ka sheegay in Maxaas ay astaan u noqa doonto halganka dalka looga xoreynayo kooxda Al-Shabaab.

Boosaaso (Caasimada Online) – Maamulka Saciid Cabdullaahi Deni ee Puntland ayaa soo saaray amarro culus oo ka dhan ah dhaq-dhaqaaqyada siyaasadeed ee ka socda maamulkaasi, gaar ahaan magaalada Boosaaso ee xarunta gobolka Bari.

Warqad uu soo saaray guddiga nabad-galyada gobolka Bari ayaa lagu mamnuucay qabashada shirarka siyaasadeed ee ka dhaca hoteelada magaalada, xili si weyn loogu kacsan yahay madaxweynaha maamulkaasi.

“Mudaneyaal maadama lagu jiro xilli xasaasi ah loona baahan yahay in si wada-jir ah looga shaqeeyo Adkaynta Nabad-gelyada, Midnimada & xasiloonida guud, waxaa muddo kooban la joojiyey in Huteellada magaalada Boosaaso lagu qabto shirar & xaflado aan fasax qoraal ah looga haysan guddiga Nabad-gelyada gobolka Bari,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Sidoo kale waxa qoraalka lagu sheegay in cidii shir siyaasadeed qabsaneysa ay warqad codsi ah ka haysato guddiga nabad-galyada gobolka Bari oo uu gudoomiye u yahay Cabdirisaaq Cali Siciid.

Guddiga Nabad-gelyada ayaa waxa kale oo uu sheegay in Huteellada lagu qabsanayo xafladaha siyaasadeed ay maamulka gobolka ka qaatan warqad fasax ah 24 saac ka hor qabashada munaasabadda.

Ugu dambeyntiina, saraakiisha booliska gobolka ayaa iyagana lagu amray inay fuliyaan awaamirtan, si dhowna ula socdaan arrintaan.

Awaamiirtan cusub ee ka dhanka ah dhaq-dhaqaaqyada siyaasadeed ee maamulka Puntland ayaa imaneysa xili maalmihii dambe ay xiisad siyaasadeed ka taagneyd maamulkaasi, taasi oo salka ku haysa hanaanka Deni u maamulayo doorashada.

Shalay ayay aheyd markii Madal Siyaasadeed oo ay ku mideysan yihiin siyaasiyiin, aqoon-yahano iyo waxgarad reer Puntland ah looga dhawaaqay magaalada Garoowe ee xarunta maamulkaasi.

Ku dhawaaqista Madasha Siyaasadda Puntland ayaa lagu sheegay inay timid kadib markii la arkay xaaladda siyaasadeed, amni iyo dhaqaale ee Puntland ku sugan tahay, taasi oo lagama ka dhigaysa in dawr muhiim ah laga qaato xal u helidooda.

Waxay ka digeen in xukuumadda Deni ay horseedo qalalaase iyo firaaq dastuuri ah oo Puntland ka dhaca, lagana fogaado waxkasta oo horseedi kara hubanti la’aan siyaasadeed iyo in la majara-habaabiyo shacabka Puntland & in laga shaqeeyo waxkasta oo horseedi kara khalkhal amni iyo dhaawac soo gaara midnimada iyo wada-jirka shacabka Puntland.