Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirkii hore wasaaradda warfaafinta dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya, Ugaas Xasan Cabdi Maxamed oo ku sugan magaalada Muqdisho ayaa jawaab kulul ka bixiyey hadalkii dhowaan ka soo yeeray xildhibaan Mahad Cabdiraxmaan Aadan oo loo yaqaano (Taliye Shub), kaas oo dhowaan shaaciyey inay jiraan siyaasiyiin mucaarad ah oo ku howlan duminta Koonfur Galbeed.

Ugaas Xasan oo u warramay Shabelle TV ayaa shaaca ka qaaday in Taliye Shub markiisii hore lagu yaqaanay hadallada kicinta ah iyo handadaada, balse wuxuu tilmaamay in haatan looga baahan yahay inuu garto mas’uuliyada saaran maadaama uu yahay xildhibaan Qaran.

“Horta Jenaraal Mahad inta aan ogahay, inkastuu ahaa nin ciidan ah markiisii hore, laakiin maanta xeyndaabkii ciidanka iyo handadaada waa kasoo gudbay waa xildhibaan Golaha Shacabka Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliyeed,” ayuu yiri Ugaas Xasan.

Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray Ugaas Xasan “Waxaan ka sugeynaa Jenaraal Mahad hadalladii lagu yaqaanay kicinta iyo colaadaha inuu iska daayo oo garto mas’uuliyadda saaran inay ka weyn tahay midii waagu ciidanka ahaa in wax la dilo kaliya aheyd,”.

Wasiirkii hore ee warfaafinta Koonfur Galbeed oo hadalkiisa sii wata ayaa xusay in aysan aheyn siyaasiyiinta la eedeeyey kuwa duminayo Koonfur Galbeed, balse ay yihiin kuwii soo dhisay, ayna ka shaqeynayaan horumarka iyo in la ilaaliyo dastuurka lagu heshiiyey.

“Koonfur Galbeed dadkii duminaayey ma nihin dadkii shalay soo dhisay, maantana jiritaankeeda ogol, berina inay wanaagsanaato ayaan rabnaa, haddii uu Alle idmo,”.

Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo horey xildhibaan Mahad uu weerar afka ah ugu qaaday siyaasiyiinta mucaaradka ee kasoo horjeedo Madaxweyne Lafta Gareen oo uu ku eedeeyey in ay wadaan qorshe lagu burburinayo Koonfur Galbeed, siduu hadalka u dhigay.

“Madaxweynaha haddii la doortay dad annaga naga mid ah Digil iyo Mirifle ka mid ah ayaa system waxay wadaan inay burburiyaan maamulka inta ka jira maamul la burburiyeyna waxa uu leeyahay waa kaseynaa dhibaatuu leeyahay,” ayuu yiri Mahad Cabdiraxmaan.

Koonfur Galbeed ayaa haatan wajaheyso xaalado siyaasadeed oo horleh, waxaana la isku hayaa muddada xil heynta Madaxweynaha Koonfur Galbeed, Cabdicasiis Lafta Gareen oo ay siyaasiyiinta kasoo horjeedo ku eedeynayaan inuu wado qorshe uu ku kororsanayo xilka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimihii xafiiska hanti-dhowrka ee maamulka gobolka Banaadir Mudane Maxamed Maxamuud Gaboose oo ka mid ah mas’uuliyiintii ku dhaawacmay qaraxii lagu dilay Allaha u naxariistee duqii hore ee Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisow ayaa bixiyey faah faahin iyo xog ku aadan Ikraan Tahliil Faarax.

Dhibane Gaboose oo weerarkaasi ku waayey lug iyo gacan is xiga ayaa wareysi dheer oo uu siiyey Idaacadda Kulmiye wuxuu kaga hadlay arrimo dhowr ah, waxaana sidoo kale wax looga weydiiyey aqoontii uu u lahaa Ikraan Tahliil oo la waayey, kadib dilkii Eng. Yariisow.

Agaasimaha ayaa sheegay in Ikraan Tahliil Faarax ay aheyd gabar yar oo deggan, afgaaban, misana adaab leh, sida uu ku sheegay qaybta labaad wareysiga uu bixiyey.

Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray in inta badan aysan joogi jirin xafiiskeeda, balse ay agfdhiisan jirtay guddoomiyihii la dilay ee Marxuum Eng. Cabdiraxmaan Cismaan Yariisow oo ay si dhow ula shaqeyneysay mudadii uu joogay xafiiska.

“Ikraan Tahliil waxaan ka xasuustaa gabar yaroo afgaaban oo idaab badan marka iyadu xafiiskeeda inta badan ma joogi jirin waxay joogi jirtay xafiiska guddoomiyaha oo guddoomiyaha ayey agfadhin jirtay inta badan,” ayuu yiri Maxamed Maxamuud Gaboose.

Hadalkan ayaa ku soo aadayo, iyada oo shaki weyn uu ka dhashay kiiska Ikraan Tahliil Faarax oo la rumeysan yahay in loo beegsaday xog ay ka heysay qaraxii gobolka Banaadir, walow arrinteeda ay dhalisay xiisad xoogan oo hareysay dowladda Soomaaliya.

Ikraan oo aheyd xubin ka tirsan Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad-Sugidda Qaranka (HSNQ) ayaa warkeeda la waayey June 26 2021, markaas oo xilli habeen ah lagu watay baabuur ka qaaday gurigeeda magaaladaMuqdisho, balse 2 September ee 2021 ayaa hay’adda NISA waxa ay sheegtay inay u gacan gashay kooxda Al-Shabaab kadibna sidaas lagu khaarijiyey.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa kala diray guddiyaddii doorashada dadban ee dalka ka dhacday, kadib markii uu ka war helay qorshe uu damacsanaa guddiga FEIT.

Sida ay ogaatay Caasimada Online guddiga doorashooyinka heer federaal ayaa qorsheynayey iuuu xalay soo saaro go’aan lagu fasaxayo kursiga #HOP086 ee Fahad Yaasiin oo horay guddigaan iyo xafiiska Ra’iisul Wasaaraha oo is-kaashanaya ay doorashadiisa u hakiyeen.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, waxaa heshiis qarsoodi ah uu dhex-maray xubnaha guddiga iyo ergo ka socotay Fahad Yaasiin, si kursiga loo fasaxo, taasi oo Rooble soo istaajin laheyd meel adag.

Xogta ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in fasaxa kursiga lagu kala qaadan rabay lacag dhan 1.5 milyan oo dollar, oo xubno ka mid ah guddiga ay heshiis ku galeen.

Waxaa suurta-gal ah in dad badan ay is-weydiiyaan sida lacag sidaas u badan loogu bixin karo kursi xildhibaan, balse muhiimadda ayaan aheyn kursiga ee waa xasaanadda uu leeyahay.

Waxaa xusid mudan in doorashadii 2016 ay xildhibaano badan oo badankood kasoo jeeda beesha Hawiye ay kuraas xildhibaan ku bixiyeen lacag ka badan nus milyan dollar, si ay ugu helaan xasaanad uguna ilaashadaan ganacsiyo iyo qanadaraasyo ay ka hasytaan dowladda.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, heshiiska qarsoodiga ah ee guddiga iyo Fahad ayaa waxaa ra’iisul wasaaraha usoo dusiyey xubno ka mid ah guddiga oo ku dhow, taasi oo keentay go’aankii deg degga ahaaa ee uu xalay ku kala dirau guddiga. 

“Kuraasta baarlamaanka ee guddiyadu ay go’aamiyeen in dib loo soo doorto waxaa doorashadooda maamulaya guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka, waxaana loo marayaa habraacii hore ee lagu soo doortay baarlamaanka 11-aad,” ayaa lagu yiri qoraalka ka soo baxay xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.

Qoraalkaan waxaa sidoo kale lagu cadeeyey in shaqadii guddiyadaan ay ku ekeyd doorashadii guddoonka labada Aqal ee baarlamaanka Soomaaliya oo dhacday 27 ilaa 28-kii bishii hore.

Kursiga #HOP086 ayaa waxaa horey ugu fadhiyey oo weli damac uga jira inuu dib u helo Faarax Cabdulqaadir oo ka mid ah shaqsiyaadka aadka ugu dhow madaxweyne Xasan Sheekh, mana cadda haddii tallaabada uu xalay qaaday Rooble ay arrintaas qeyb ka tahay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaanada baarlamanka Soomalaiya ee deegaan doorashadoodu tahay gobolada Waqooyi ayaa lagu eedeeyay inay dhowr murashax ay lacago laaluush ah uga qaateen inay u codeynayaan doorashadii madaxweynaha ee dhacday 15-kii May.

Caaqil Cabdi Cumar oo ka mid ah odayaasha beesha Isaaq ayaa ku eedeeyay xildhibaanadan inay khayaano iyo ballan-fur sameeyeen, isaga oo tlmaamay in ay sumcad dileen magacii beesha.

“Ummadii Illaahey, meel kasta waxaa nala leeyahay, xildhibaanadii Isaaq baa na gurtay, anigu gurigii Saciid Cabdullaahi Deni baan joogay, ninkii kursiga aad Muuse Ismaaciil u dhacday ee ku fadhiyay, lix qof iyo adiga, toddoba ayuu Saciid Cabdullaahi Deni kasoo gacan mariyay, waa xildhibaanka yar ee Ceyduruus la dhaho, waan taagnaa nadartu baan ahaa, waan la joogay anigu, kuturi-kuteen maaha, meel kasta waa laga qeylinayaa, ceebtaasi magac xumida “Habar Yoonisoow Saalaxoow” “Adaa baday, maantana waa kaa cidlada fadhida, wixii dhacayba dhaceee, dadka murashaxiintaa lacagtooda u celiya, lafahiina yeynan idiin dilinee,” ayuu yiri Caaqil Cabdi Cumar.

Caaqil Cabdi ayaa ku qeyliyay in xildhibaanadaasi ay magac iyo sumcad dileen magacii beesha, wuxuuna ku baaqay in murashaxiintii xildhibaanadaasi lacagta ka qaatay in dib loogu celiyo si loo ilaaliyo magacii iyo sumcada beesha.

Hadalkaani ayaa xaqiiq iyo caddeynba ugu filan in doorashadii madaxweynaha Soomaaliya ay aheyd mid masuq maasuq oo lacago lagu baxshay.

Kuma koobna oo kaliya xildhibaanada waqooyi, balse wuxuu ahaa dhaqan guud in xildhibaanada golaha shacabka ay musharaxiin badan lacago uga qaateen inay codka siinayaan balse ay kadib siiyeen mid ka mid ah kaliya wareeggii koowaad.

Jeddah (Caasimada Online) – Maamulka maqaayad laga leeyahay dalka Faransiiska oo ku taalla magaalo xeebeedka Jeddah ee dalka Sacuudi Carabiya ayaa mamnuucay inay maqaayada soo galaan haweenka xiran xijaabka ama indha shareerka Islaamka, taas oo kicisay carro badan oo ka timid macaamiisha maqaayadda iyo muwaadiniinta boqortooyada Sacuudi Carabiya.

Bagatelle Jeddah, oo ah laan ka mid ah silsiladda makhaayadda caanka ah ee Faransiiska, ayaa la sheegay todobaadkii hore iyo horraantii toddobaadkan inay diiday inay soo galaan dumarka xiran xijaabka iyo cabaayadaha.

Sidoo kale, maqaayadda ayaa la diiday inay soo galaan haweenka xiran cabaayadda dabacsan oo ay xirtaan hweenka boqorootyada ingiriiska. Sidoo kalana waxaa maqaayadda loo diiday inay soo galaan ragga ku labisan dharka hiddaha iyo dhaqanka ee Sacuudiga.

Kadib markii ay warbixinada sheegaya arrintaan soo bandhigeen wargeysyada iyo boggaga internet-ka, waxaa bilowday durba kacdoon ay dadka Sacuudiyaanka ah uga hor tagayaan arrintaa, waxaana baraha bulshada lagu soo qoray warbixino iyo hadalo adag oo arrintaan looga jawaabayo.

Qof ay ugu qortan tahay Facebook Ameera Al Qahtani ayaa tusaale ahaan tiri “ Uma qalanto maqaayadaan wax xidig ah, sababtoo ah waxay diiday inay haweenkeena u ogolaato inay xirtaan xijaabka, sidoo kalana waxay diiday inay raggeena xirtaan khamiiska, waa in laga ceyriyo Jeddah, ma aysan tixgelin diinteena waxayna naga dhigtay kuwa aad u careysan”.

Maqaayadda oo maalmihii dambe lagu eedeenayey in cunto xumo iyo dhadhaqan la’aan  ayaa hadda ku jirto xaalad halis ah maadaama ay faraha lasii gashay waxyaabo kiciyey carada dadka Muslimiinta ah ee ku sugan Sacuudiga.

Maqaayadda ayaa marka laga raadiyo Googlaha waxaa dadka usoo baxayo inay xiran tahay taasoo la sheegay inay ka dhalatay kacdoonka ay internet-ka sameeyeen dadka Sacuudiyaanka ah. Laakiin waxaa kale oo laga yaabaa inay sabab u tahay amar ka soo baxay maamulka Sucuudiga, inkastoo aysan jirin wax jawaab ah oo deg deg ah, haddana qaar ka mid ah warbaahinta gobolka ayaa sheegay in xeer ilaaliyaha guud ee Jeddah uu qaatay go’aanka lagu xirayo maqaayadda.

Dhacdadaan ayaa ku soo beegantay iyadoo Boqortooyada Sucuudigu ay sannadihii u dambeeyey kordhisay dadaallada ay ku doonayso inay ku soo jiidato dalxiisayaasha ajaanibka ah, gaar ahaan kuwa reer Galbeedka ah, si ay u tagaan goobaha dalka gudihiisa ah. Mid ka mid ah meelaha soo jiidashada leh ayaa ah xeebta Jeddah oo ay ku taalo maqaayadan muranka dhalisay.

Waa tusaalihii ugu dambeeyay ee walaaca ku saabsan xiisadaha bulshada ee ka dhashay iska hor imaadka u dhexeeya qiyamka bulshada Islaamka ee Sacuudiga u dhashay iyo waaga cusub ee uu Maxamed Bin Salman rabo inuu geliyo dalkaas si loo dhiirageliyo dalxiisayaasha.

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa la baahiyey qeybta labaad wareysi xanuun badan oo Idaacadda Kulmiye uu siiyey Agaasimihii xafiiska hanti-dhowrka ee maamulka gobolka Banaadir Maxamed Maxamuud Gaboose oo ka mid ahaa masuuliyiintii lixaadkooda ku waayey qaraxii lagu dilay Allaha u naxariistee duqii hore ee Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisow iyo qaar ka mid ah masuuliyiintii la shaqeyneysay.

Agaasime Gaboose oo qaraxaas ku waayey lug, gacan iyo labadiisa indhood ayaa wareysigiisa qeybtaan ku sharax dhibaatooyinkii uu soo maray, goortii uu ka soo laabtay dalka Qatar, balan qaad aan fulin oo Ra’iisul Wasaare Rooble uu ka helay, dalalka loo sheegay in dhakhaatiir wax ka qaban karta dhaawaciisa uu ka heli karo iyo waxa ka jira in gabar Indha la’ ay fulisay qaraxaas.

Maxamed Maxamuud Gaboose oo dhaawaciisa lala qaaday Allaha u naxariistee guddoomiye Yariisow ayaa sheegay in dalka uu dib ugu soo laabtay Ramadaankii hore, si dowladda Soomaaliya uu caawin caafimaad uga helo, balse uusan weli ka helin.

Wuxuu sheegay in loo geeyey Ra’iisul Wasaare Rooble oo u sameeyey seddax balan qaad oo uu ka xusay in seddax maalmood gudahood dibadda caafimaad loogu qaadi doono, isla markaana uu arrintiisa u xil saaray xoghayaha guud ee xafiiskiisa, balse uu balantii ka baxay ninkii arrintiisa loo xil-saaray.

Dhibane Gaboose ayaa u cudur daaray Ra’iisul Wasaare Rooble oo mudadii uu xafiiska joogay dhexda uga jiray howlo doorasho oo aad u adag, wuxuuna aad ugu mahad celiyey seddax qof oo kala ah, Ra’iisul Wasaare Rooble, Ra’iisul Wasaarihii hore Kheyre iyo guddoomiye Cumar Filish.

Wuxuu aad uga cabtay sida ay u qadari waayeen Madaxweyne Farmaajo iyo kooxdii la shaqeyneysay, isagoo sheegay in ergo badan uu u dirsaday xafiiska Madaxweynaha marar kala duwan, si dalka dibadiisa uu caafimaad ugu qaado, balse ugu dambeyntii uu Agaasimaha madaxtooyada u balan qaaday in markii Farmaajo dib loo soo doorto uu la kulansii doono.

Dalalka kala ah, Jarmalka, Mareykanka iyo Talyaaniga ayuu sheegay Maxamed Gaboose in caafimaadka ishiisa wax looga qaba karo, sida ay u sheegeen dhakhaatiirtii Qatar, isagoo Madaxweyne Xasan Sheekh ka codsaday in daryeel caafimaad uu la raadiyo.

Hoos ka daawo wareysiga

Afgooye (Caasimada Online) – Warar kala duwan ayaa ka soo baxaya khasaaraha ka dhashay dagaal u dhexeeyey ciidamada dowladda Soomalaiya iyo kooxda Al-Shabaab oo xalay saq-dhexe ka dhacay gudaha degmada Afgooye ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Dagaalka oo ahaa mid culus ayaa yimid, kadib markii ay xoogag ka tirsan Al-Shabaab weerar toos ah ku qaadeen fariisin ciidamada dowladda ay ku leeyihiin Buundada Afgooye, halkaas oo uu ka dhacay iska hor imaad la’isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan.

Ilo dadka deegaanka ah ayaa u sheegay Caasimada Online inay mar qura ku soo baraarugeen dhawaqa rasaas ka dhaceyso degmada iyo dagaal xoogan oo socdo.

Inta la xaqiijiyey waxaa dagaalkan ku dhintay ugu yaraan hal qof, iyada oo ay ku dhaawacmeen 2 kale, sida ay innoo sheegeen dadka deegaanka ee aan la xiriirnay.

Ciidamada dowladda, gaar ahaan kuwa milatariga Soomaaliya ee la weeraray ayaa lagu soo warramayaa in dagaalka, kadib ay howlgallo ka sameeyeen qaybo ka mid ah Afgooye.

Ma jiro illaa iyo hadda wax hadal ah oo ka soo baxay labada dhinac oo ku aadan dagaalkaasi iyo weerarka ka horreeyey, waxaana haatan xaaladdu ay tahay mid deggan.

Afgooye oo hoostagta Koonfur Galbeed ayaa waxaa inta badan ka dhaca dagaallo iyo weeraro ay kusoo qaado kooxda Al-Shabaab oo ku xoogan gobolka Shabeelaha Hoose.

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga doorashooyinka heer federaal ee FEIT ayaa soo saaray qoraal ka jawaabaya go’aankii uu guddiyadii doorashada ku kala diray Ra’iisul wasaare Rooble, wuxuuna guddigaasi cadeeyey inuu aqbalay go’aankii Ra’iisul Wasaaraha.

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa galabta kala diray dhamaan guddiyaddii doorashada dadban ee dalka ka dhacday, isagoo uga mahadcelyay guddiyadaan oo si adag waajibaadkoodii doorashooyinka u gutay.

“Kuraasta baarlamaanka ee guddiyadu ay go’aamiyeen in dib loo soo doorto waxaa doorashadooda maamulaya guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka, waxaana loo marayaa habraacii hore ee lagu soo doortay baarlamaanka 11-aad,” ayaa lagu yiri qoraalka ka soo baxay xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.

Qoraal ka soo baxay guddiga oo dhameystiran hoos ka aqriso:

Guddigu Hirgelinta Doorashooyinka Heer Federaal ee FEIT waxa uu uga mahadcelinaynaa Ra’iisulwaasaraha JFS Mudane Eng. Maxamed Xuseen Rooble magacaabistiisii guddiyo aqoon durugsan u leh maamulka doorashada, si dhabar adayg leh oo hufnaani ku dheehantahay ku maamulay doorashadu intii ay socotay. Sidoo kale hagistiisii iyo  iyo garab istaaggii uu muujiyey waqtiyadii adkaa ee doorashada oo aan la’aantiis la dhaqaajin kareen laga gudbi kareen culeysyo badan oo soo food saaray doorashada Dalka.

Guddigu wuxuu sidoo kale uga mahadnaqayaa Bulshada Soomaaliyeed iyo dhammaan daneeyeyaashii doorashada  sidii wanagaasaneyd ee ay u garab istaageen una dhiirrigeliyeen mudadii ay doorashadu socotay.

Guddigu wuxuu ugu danbeyn u mahadcelinayaa dhammaan guddiyada doorashada Heerarkooda kala-geddisan  sidii kartida lahayd ee ay ugu hagar baxeen shaqadii loo igmaday ee caqabadaha kala duwan huwanayd oo isugu jiray mid dhaqaale, mid mid siyaasadeed, kuwo amni intaba.

Waxaan u rajeynayaa  Madaxweynaha la doortay Mudane Xasan Sheekh Maxamuud iyo Golayaasha Labada Aqal ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya iyo Xukuumaddaba in Alle u fududeeyo waajibaadka dastuuriga ah ee loo igmaday, dalkana ku hoggaamiyaan si hufan oo keeni karta xasillooni, horumar iyo barwaaqo, si nidaamkeenna dowladnimo u noqdo mid hana qaada.

Gabogabadii waxaan Soomaaliya u rajeynaynaa inay abuurto hannaan doorasho uu shacabka u dhaweynaya dhabbaha rasmiga ah ee ay ku dooran karaan cidda ku metalaysa golashaasha dowladda heerarkeeda kala duwan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha xukumadda federaalka Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa kala diray guddiyaddii doorashada dadban ee dalka ka dhacday, kadib markii uu ka war helay qorshe uu damacsanaa guddiga FEIT.

Sida ay ogaatay Caasimada Online guddiga doorashooyinka heer federaal ayaa qorsheynayey in caawa uu soo saaro go’aan lagu fasaxayo kursiga #HOP086 oo horay guddigaan iyo xafiiska Ra’iisul Wasaaraha oo is-kaashanaya ay doorashadiisa u hakiyeen.

Kursigaas waxaa laga hor istaagay Agaasimihii hore ee NISA Fahad Yaasiin, waxaana la sheegay in wada hadalo u socday labadii maalmood ee la soo dhaafay xubno ka tirsan Guddiga iyo Ergo ka socotay Fahad Yaasiin lagu go’aamiyey in kursigaas loo fasaxo Fahad.

Xogta ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in fasaxa kursiga lagu kala qaadan rabay lacag dhan 1.5 milyan oo dollar, oo xubno ka mid ah guddiga ay heshiis ku galeen.

Hase yeeshee Ra’iisul Wasaare Rooble oo ka war helay qorshahaas socday ayaa kala diray dhamaan guddiyadii doorashada, isaga oo sheegay cidda go’aan ka gaari doonta kursiga #HOP086.

“Kuraasta baarlamaanka ee guddiyadu ay go’aamiyeen in dib loo soo doorto waxaa doorashadooda maamulaya guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka, waxaana loo marayaa habraacii hore ee lagu soo doortay baarlamaanka 11-aad,” ayaa lagu yiri qoraalka ka soo baxay xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa sidoo kale uga mahadcelyay guddiyadaan, isagoo ku amaanay sidii wanaagsanayd oo ay u gudteen waajibaadkoodii doorashooyinka.

Qoraalkaan waxaa sidoo kale lagu cadeeyey in shaqadii guddiyadaan ay ku ekeyd doorashadii guddoonka labada Aqal ee baarlamaanka Soomaaliya oo dhacday 27 ilaa 28-kii bishii hore.

Marar badan ayuu Fahad Yaasiin ku fashilmay isku dayo uu ku doonayey in loogu fasaxo kursigiisa, doorashooyinkii Guddoonka Golaha Shacabka iyo tii Madaxweynaha oo muhiim u aha aka qeyb galkooda ayaa la dhaafiyey, welina qof kale looma dooran kursigaas.

Muqdisho (Caasimada Online) – Munaasibad kooban oo maanta ka qabsoomtay xarunta Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka ayaa waxaa xilka kula wareegay Agaasimaha cusub ee hay’addaas Mudane Mahad Maxamed Salaad.

Mahad Salaad ayaa hogaanka hay’adda NISA si rasmi ah ugala wareegay Yaasiin Fareey oo si Ku-meel-gaar ah xilkaas u hayay, tan iyo markii xilka laga qaaday Fahad Yaasiin oo muddo badan maamulayay hay’adda.

Xil wareejinta hogaanka cusub ee NISA ayaa waxaa goobjoog ka ahaa Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Mudane Maxamed Xuseen Rooble iyo xubno ka tirsan golaha wasiiradiisa oo ay kamid yihiin Wasiirka Amniga iyo midka Gaashaandhiga.

Sidoo kale waxaa munaasibadaan ka qeyb-galay Taliyaha ciidanka xooga dalka, Taliyaha ciidanka Booliska Soomaaliyeed, ayada oo uu ku wehliyay Taliyaha ciidanka booliska qeybta gobolka Banaadir.

Golaha Wasiirada xukuumadda Soomaaliya ayaa 26-kii bishaan ansixiyey magacaabista taliyaha Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad-Sugidda Qaranka (NISA), kadib kulan ay ku yeesheen magaalada Muqdisho.

Magacaabista Agaasimaha NISA ee Mahad Maxamed Salaad ayaa muujineysa ahmiyada iyo sida ay muhiim ugu tahay hay’addani madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo magacaabadii Ra’iisul wasaaraha kasoo hor-mariyay in NISA ay hesho hoggaan uu ku kalsoon yahay.

Si kastaba, Taliyaha cusub ee Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad-Sugidda Qaranka ayaa waxa uu kamid yahay xubnaha sida weyn ugu dhow madaxweynaha cusub ee Xasan Sheekh, wuxuuna door muhiim ah ka qaatay ololihiisi doorashada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha cusub ee mar labaad la doortay Xasan Sheekh Maxamuud ayaa muddada toddobaadka ah ee uu xafiiska joogo, tan iyo markii uu xukunka kala wareegay Farmaajo 23-kii May, waxa uu magacaabayo xilal dhowr ah.

Xasan Sheekh ayaa sameeyey magacaabis u badan shaqaalaha iyo madaxda madaxtooyada ee sida gaarka ah xafiiskiisa kala shaqeyn doona, waxaana si rasmi ah loo magacaabay mas’uuliyiin ku dhow 10 xubnood, halka magacaabista aan rasmi aheyn ay kasii badan tahay.

Liiska mas’uuliyiinta uu magacaabay madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud muddo asbuuc ah ayaa kala ah:

1 -Agaasimaha madaxtooyada Soomaaliya: Xuseen Sheekh Maxamuud
2- Agaasime ku xigeenka madaxtooyada: Maxamed Amiin Sheekh Cusmaan
3- La-taliyaha amniga qaranka: Xuseen Macalin Maxamuud Sheeikh Cali
4 – Ergeyga gaarka ah ee u qaabilsan arrimaa gurmadka abaaraha Soomaaliya: Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame
5 – La-taliyaha sharciga madaxweynaha JFS: Ibraahim Iidle Suleeymaan
6- La-taliyaha siyaasadda iyo xiriirka baarlamaanka Zakariye Xasan Cali (Gaashaan)
7- La –taliyaha dhaqaalaha ee madaxweynaha JFS: Xasan Caddow Hosow

Ka sokow 7-da mas’uul ee sida rasmiga ah loo shaaciyey magacaabistooda, waxaa weli wareegto madaxweyne kusoo bixin ama aan la shaacin mas’uuliyiin ay kamid yihiin:

8. Agaasimaha hey’adda NISA: Mahad Maxamed Salaad
9. Afhayeenka madaxtooyada Soomaaliya: Cabdikariin Cali Kaar

Iyo illaa afar xubnood oo loo magacaabay agaasimayaal kamid ah madaxtooyada Soomaaliya, waxaana dad badan ay dood ka keeneen in xubnahaan la magacaabay inay ku kooban yihiin awood qeybsi ahaan beesha uu kasoo jeedo madaxweynaha iyo hal beel oo kale, iyadoo ugu yaraan 2 beelood aanay weli wax xil ah ka helin mas’uuliyiinta la magacaabay.

Magacaabista ugu weyn ee madaxweyne Xasan Sheekh laga sugayo ayaa ah xilka ra’isul wasaaraha oo ka imaan doono Beesha Daarood, kaasoo awood qeybsi ahaan ay u leedahay beesha ugu weyn ee hadda ka cabaneysa in xilalka madaxtooyada aan waxba laga siin ee lagu soo koobay inta badan beesha madaxweynaha.

Xigasho: goobjooge

Muqdisho (Caasimada Online) – Afhayeenka cusub ee Madaxtooyada Villa Somalia, Cabdikariin Cali Kaar ayaa markii u horeysay beeniyay in Madaxtooyada ay qoraneyso dhalinyaro baraha bulshada ka difaaca madaxweyne Xasan, taasi oo si weyn loogu faafiyay baraha bulshada.

Cabdikariin oo wareysi gaar ah siiyay warbaahinta dowladda, gaar ahaan Telefishinka Qaranka ee SNTV ayaa arrintaas ku tilmaamay inay aflagaado ku tahay odeytinimada iyo dulqaadka madaxweynaha cusub ee Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud.

“Waa been arrintaas ma jirto waxaana kuu sheegayaa arrintaasi waxay aflagaado ku tahay odeynimada akhiyaarnimada, dulqaadkii, dimuquraadiyaddii uu Madaxweyne Xasan Sheekh ololaha ku galay” ayuu yiri Afhayeenka cusub ee Villa Somalia.

Hadalka Afhayeenka ayaa meesha ka saaraya warar si weyn loogu faafiyay baraha bulshada, kuwaasi oo sheegayay inay Madaxtooyada qoraneyso ama qoratay dhalinyaro difaaca Madaxweyne Xasan, sidii madaxweynihii ka horeeyay oo kale.

Madaxweynihii hore ee dalka Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa sida la wada ogyahay dhaqaale badan ku bixin jiray dhalinyaro ka difaacda baraha bulshada, una faafisay dacaayado ka dhan ah siyaasiyiinta ay is-hayeen, kaasi oo laga cabsi qabay in uu noqdo jid furtay oo madaxda dambe qaadi doonto.

Hase yeeshe Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo ololihiisi guuleystay ku galay inuusan cidna bartilmaameedsan doonin, waxkastana hore looga socon doono ayaa meesha ka saaray dhaqanka noocaas ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimihii hore ee Villa Somalia Maxamed Cabdullaahi Ciise, oo xalay xilkaas wareejiyey ayaa shaaca ka qaaday in deyn lagu leeyahay xarunta dalka looga arrimiyo.

Maxamed Cabdullaahi Ciise, oo khudbad ka jeediyey munaasabaddii uu xalay xilka ugu wareejiyey agaasimaha cusub Xuseen Sheekh Maxamuud ayaa sheegay in liiska uu wareejiyay ay kamid yihiin shaqaale rayid ah, ciidan, shaqaale is xilqaan u shaqeenayey iyo xubno uu horay usii watay Madaxweyne Farmaajo iyo deyn kooban.

“Liiska aan wareejinayo waxaa kamid ah shaqaalaha rayidka ahaa ee Madaxtooyada, Shaqaalaha KMG ah ee Madaxtooyada, Shaqaale la yiraahdo is xilqaan oo madaxtooyada ka tirsan, deyn kooban oo madaxtooyada lagu leeyahay, dukumiinti profile ah oo waaxyaha dhan ay ku qoran yihiin oo aan ku wareejinay Electronic, Liiska Hantida Madaxtooyada ay heysato oo dhammaan way lambareysan yihiin & Shaqaale raacay Madaxweyne hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo si dadban Madaxtooyada uga tirsanaanayo,” ayuu yiri Maxamed Cabdullaahi Ciise agaasimihii hore ee Madaxtooyada.

Maxamed Cabdullaahi ma sheegin ama faha-faahin kama bixin waxa ay tahay deynta lagu leeyahay madaxtooyada.

Warka kasoo yeeray agaasimihii hore ee madaxtooyada ee ah in deyn lagu leeyahay Villa Somalia ayaa hadal heyn badan ka abuurtay baraha bulshada waxayna dadka qaar shaki geliyeen sheegashadii madaxweynihii hore ee Farmaajo ee aheyd in dowladiisa ay si weyn ula dagaalantay musuq-maasuqa, isla markaasna ay ku dadaashay bixinta xuquuqda lagu leeyahay.

Madaxtooyada Soomaaliya waxaa hadda maamulkeeda la wareegay Xuseen Sheekh Maxamuud oo ah agaasime iyo ku xigeenkiisa Maxamed Amiin Sheekh Cismaan kuwaas oo uu dhawaan magacaabay madaxweynaha cusub ee Soomaaiya Xasan Sheekh Maxamuud, ayagaana laga doonayo inay xog dheeri ah ka bixiyaan waxa ay tahay deyntan.

Agaasimaha guud ee Madaxtooyada Soomaaliya Xuseen Sheekh Maxamuud ayaa hoosta ka xarriiqay in aan qofna lagu dulmi doonin shaqada, wuxuuna xusay in howlwadeennadu ay abaalmarinno ku muteysan doonaan dadaalkooda.

Munaasabadda xil wareejinta waxaa goobjoog ka ahaa Mas’uuliyiin ka socday Xafiiska Hanti-dhowraha guud ee dalka.

Halkaan hoose ka daawo hadalka agaasimihii hore ee madaxtooyada

Muqdisho |(Caasimada Online) – Afhayeenka cusub ee Madaxtooyada Villa Soomaaliya, Mudane Cabdikariin Cali Kaar oo u warramay Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed ee SNTV ayaa ka hadlay qorshaha dowlada cusub, dhismaha xukuumadda iyo shaqo abuurka dhalinyarada.

Kaar oo wareysigan intiisa badan uga hadlay arrimo xasaasi ah ayaa sheegay in qorshaha shaqo abuurka ee uu ku dhawaaqay Madaxweyne Xasan Sheekh la gaarsiin doono dalka oo dhan, wuxuuna meesha ka saaray inuu jiri doono nin jecleyso ama kala doorasho.

Afhayeenka ayaa sidoo kale ka hadlay tallaabooyinkii ugu dambeeyey ee uu qaaday Madaxweynaha cusub, isaga oo meesha ka saaray eedeymaha culus ee loo jeediyey ee ku aadan magacaabida xilalka sare ee dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, kadib markii xubnaha la magacaabay ay kasoo muuqdeen saaxibadii ku dhowaa Madaxweynaha.

“Tareenkii muu dhaqaaqin wuu taagan yahay weli waa la rarayaa,” ayuu yiri afhayeenka cusub ee madaxtooyada Soomaaliya.

Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray inay dhiman tahay dhismaha xukuumadda oo ay ugu horreyso magacaabista ra’iisul wasaaraha, halkaasi oo uu tilmaamay inay ka jirto fursad muhiim ah.

“Ra’iisul wasaarihii weli lama magacaabin, xukuumaddii lama dhisin intaas marka ay dhacdo fursado badan ayaa abuurmi doono,” ayuu sii raaciyey.

Dhinaca kale wuxuu afhayeenku beeniyey in dowladda cusub ay ku howlan tahay in ay howl-galiso dhalinyaro baraha bulshada ka difaaca Villa Soomaaliya, wuxuuna tilmaamay in arrintaas ay aflagaado ku tahay odeytinimada iyo dulqaadka Madaxweyne Xasan Sheekh.

“Waa been arrintaas ma jirto waxaana kuu sheegayaa arrintaasi waxay aflagaado ku tahay odeynimada akhiyaarnimada, dulqaadkii, dimuquraadiyaddii uu Madaxweyne Xasan Sheekh ololaha ku galay” ayuu markale yiri Mudane Cabdikariin Cali Kaar afhayeenka Villa Somalia.

Hadalkan ayaa ku soo aadayo, iyada oo la filayo in isbeddalo ballaaran uu sameeyo Madaxweynaha mar labaad la doortay ee Xasan Sheekh Maxamuud, kuwaas oo saameyn doono madax kala duwan iyo shaqsiyaadkii ku dhowaa Madaxweynihii hore ee dalka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Tan iyo markii Isniintii hore madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu xilka la wareegay waxaa si dardar leh u socday magacaabida xilalka madaxtooyada Villa Somalia ee agaasinka iyo la-taliyeyaasha kala duwan ee madaxweynaha.

Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in isbadalka cusub uu saameyn doono taliyeyaal ciidan oo kooxda cusub ee madaxweyne Xasan Sheekh u aragto inaysan la jaan qaadi karin isbadalka iyo siyaasadda cusub ee dalka ka hirgashay.

Taliyeyaasha xilalka weyn doona ee isbadalka cusub loo arko ineysan shaqo ku laheyn lana jaan qaadi karin ayaa waxaa ugu cad cad booliska, milateriga iyo asluubta.

Madaxweyne Xasan Sheekh oo hiigsigiisa koowaad xoogga saaraya amniga Muqdisho iyo guud ahaan dalka ayaa la filayaa inuu isbadal weyn ku sameyn doono taliska ciidamada booliska, kan gobolka Banaadir iyo qeybaha kale ee degmooyinka gobolka Banaadir.

Xasan Sheekh ayaa ka go’an inuu tallaabo u qaado la dagaalanka kooxda Al-Shabaab oo shantii sano ee lasoo dhaafay wax horumar ah dowladdii hore ka sameyn dhinaca xoreynta gobolada dalka oo Al-Shabaab ay kala goysay in la isku socdo gobolada dalka qaar, sida Muqdisho iyo Baydhabo, Muqdisho iyo Afgooye oo dadku diyaarad u isticmaala sidii ay deegaanadaasi ku gaari lahaayeen.

Inkastoo madaxweyne Xasan Sheekh horay u damaanad qaaday ineysan sameyn doonin maamulkiisa wax aargoosi ah iyo beegsi, hase ahaatee magacaabida xilalka cusub ayaa u muuqda kuwa aargoosi dadban, maadaama xubnihii horey ugu fadhiyay xilalka xukunkii Farmaajo ayaan isweydiin la gelin karin inay tahay wax iska cad iyo in boosaskii ay ku fadhiyeen lagu abaal marinaayo xubnihii lasoo halgamay kooxda Xasan Sheekh.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa waxaa lagu xasuustaa hal heyskii caan baxay ee “Maandhoow Farxaanoow Dhiiqaa lugaha laguu geliyoobaa ee iska jir” hal heyskaasi oo noqday mid caan baxay oo bulshada Soomaaliyeed hal qabsi ka dhigtaan, xigmadaasi oo Xasan Sheekh uu kula hadlayay Farxaan Qaroole inaan loo adeegsan beegsiga madaxdii hore iyo cid kastoo ka fikrad duwaneyd xukunkii madaxweyne Farmaajo.

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimihii xafiiska hanti-dhowrka ee maamulka gobolka Banaadir Maxamed Maxamuud Gaboose oo ka mid ahaa masuuliyiintii lixaadkooda ku waayey qaraxii lagu dilay Allaha u naxariistee duqii hore ee Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisow iyo qaar ka mid ah masuuliyiintii la shaqeyneysay ayaa ka sheekeeyey wixii ku dhacay.

Agaasime Gaboose oo wareysi siiyey Idaacadda Kulmiye ayaa sharaxaad dheer ka bixiyey qaabkii uu u dhacay qaraxii lagula beegsaday xarunta maamulka gobolka Banaadir, xilli ay shir isugu yimaadeen masuuliyiintii la laayey ee maamulka gobolka.

Wuxuu ka mid ahaa dadkii ay dhaawacyada halista ah ka soo gaareen qaraxaas, sidoo kale Agaasime Gaboose wuxuu ka mid ahaa masuuliyiintii dhaawacyadooda dalka Qatar loola qaaday Guddoomiye Yariisow oo Dooxa ku dhintay.

Gaboose hadda wuxuu ka go’anyahay lug iyo gacan is xiga, sidoo kale waxaa ka dhacay labada indhood, intii uu ku guda jiray wareysigaan wuxuu soo bandhigay walaac uu ka qabo in loo badbaadi karay lugtii iyo gacantii looga jaray Isbitaalka Digfeer.

Markii dhaawacooda looqaaday Dooxa ee uu geeriyooday Eng. Yariisow wuxuu sheegay in isagu uu miyir la’aan ahaa oo geerida guddoomiyaha uu ogaaday bil kadib, markii uu koomada ka soo baxay.

Maxamed Maxamuud Gaboose Agaasimihii Hanti-dhowrka gobolka Banaadir wuxuu shaki gelinayaa cidda qarxisay iyo xogtii ay soo bandhigeen hey’adaha ammaanka oo uu ku tilmaamay inay aad isku khilaaf saneed.

Hoos ka daawo wareysi uu la yeeshay Weriye Xuseen Cabdulle

Muqdisho (Caasimada Online)–Wareegto aan ilaa weli si rasmi ah madaxtooyada u shaacin in lagu magacaabay Afhayeenka cusub ee madaxtooyada Villa Somalia ayaa si hordhac ah wariyaha booskaasi xajistay baraha bulshada loogu hambalyeynayaa.

Agaasime kuxigeenkii hore ee Villa Somalia Cabdinuur Maxamed ayaa u hambalyeeyay afhayeenka cusub ee Xasan Sheekh Maxamuud, kaasoo lagu magacaabo C/kariin Cali Kaar.

C/kariin oo ka mid ah wariyeyaasha Soomaaliyeed ee ka howlgala telefishinka Somali Chanel ayaa inta aysan Villa Somalia kasoo bixin digreetadii magacaabistiisa durbadiiba baraha bulshada lagu ogaaday.

Agaasime Cabdinuur ayaa ugu hambalyeeyay xilka culus ee loo magacaabay C/kariin, wuxuuna u rajeeyay inuu illaah la garab galo xilka loo igmaday, dulqaadkeedana uu yeesho maadaama howl dhib badan ay tahay.

C/kariin Cali Kaar ayaa horay usoo noqday guddoomiye degmo, balse laga qaaday xilka, wuxuuna dib ugu laabtay shaqadiisii wariyenimo oo uu daadihin jiray wareysiyada xasaasiga ah.

Afhayeenkii hore ee Villa Somalia, C/rashiid Maxamed Xaashi oo khibrad sareysa u lahaa tabinta wararka iyo dhacdooyinka Villa Somalia ayaa booskiisa laga sugayaa inuu buuxiyo C/kariin Cali Kaar.