Muqdisho (Caasimada Online) – Xog ay Caasimada Online ka heshay shirka Golaha midowga musharaxiinta maanta uga furmay Hotelka Jazeera ee magaalada Muqdisho ayaa sheegeysa inuu khilaaf xoog leh hareeyey kulankii maanta, kaas sababi gaaray in lagu kala tago.

Khilaafka ayaa yimid kadib markii xubno ka tirsan golaha midowga musharaxiinta ay ka hor-yimaadeen in goluhu uu go’aan ka soo saaro hanaanka ay ku socdaan doorashooyinka dalka, gaar ahaan tan ka bilaabatay deegaanada dowlad goboleedyada, taas oo musharaxiinta qaar ay u arkaan inay ceeb ku tahay dimuquraadiyadda curdunka ah iyo sharafta dowladnimada Soomaaliya.

Ilo xog ogaal ah oo ku dhaw golaha ayaa Caasimada Online u sheegay in musharaxiinta kala ah Xasan Cali Khayre iyo Shariif Sheekh Axmed ay musharaxiinta kale ka diideen in mowqif mideysan oo ka dhan ah sida ay doorashadu ku socoto lasoo saaro, waxaana jira tuhun ah in labadaas musharax ay lasoo xariireen oo xulufo ay la yihiin qaar ka mid ah madaxda dowlad goboleedyada.

Iyadoo lagu kala tegi rabo shirkii maanta, maadaama la kala shakiyey ayey musharaxiintu goor dambe isla qaateen in waqtiga uu soconayo shirku la dheereeyo, oo la gaarsiiyo seddax maalmood, isla markaana wax la dharaan-dhiriyo la-tashiyadana la badiyo.

Sababta keentay in musharaxiintu ay maanta shir isugu yimaadaan waxaa lagu sheegay inay hadda ku baraarugeen laba astaamood oo uga soo dhex-baxay qaabka ay u socoto doorashada dalka, kuwaas oo kala ah:

1 – In awoodii doorashada oo dhan, sida xulashada xubnaha ku soo baxaya Aqalka Sare iyo Golaha Shacabka ay gacanta u gashay madaxda dowlad goboleedyada.

2 – Iyo in Ergooyinka soo xuli doona xildhibaanada golaha shacabka ee laga sugayo odayaasha dhaqanka ay 80% soo xula doonaan madaxda dowlad goboleedyada.

In madaxda dowlad goboleedyada ay saameyn ku yeeshaan soo xulidda Ergada soo dooraneysa xildhibaanada golaha shacabka waxaa la sheegay in si mal-dahan loogu daray heshiiskii 17-kii doorashada ee Sebtember, balse aan markaas lagu baraarugin.

Ilaa hadda afar ka mid ah xarumaha dowlad goboleedyada dalka doorashooyin ka dhacay maalmihii lasoo dhaafay waxaa ku soo baxay 26-Senator, kuwaas oo madax goboleed kasta uu ku soo xushay rabitaankiisa, welina waxaa gobollada ka socota xulashada xubnaha ka mid noqonaya baarlamaanka 11-aad.

Jowhar (Caasimada Online) – Caasimada Online ayaa heshay codad sir oo ku aadan xubno ka mid ah Golaha Wasiirada HirShabeelle oo ka cabanaya mushaar la’aan xoogleh oo ay wajahayaan muddo ka badan hal sano.

Codadkaan oo la duubay bishii Ramadaanka, ayey wasiiradu ku dalbanayeen in bishaas uu maamulka u fidiyo gacan naxariis leh, maadaama aysan wax lacag ah qaadan muddo aad u dheer, sida ay sheegeen.

Sidoo kale xogta ayaa tilmaamaysa in wasiirada iyo Xildhibaanada Baarlamaanka HirShabeelle ay ka cunteeyaan guriga Madaxweynaha kadib markii ay ku adkaatay iibsashada raashinka hoteelada iyo maqaayadaha. Waxay sidoo kale isla kireystaan guryaha kadib ay qolkiiba seexato 2-3 qof, kadibna ay isla bixiyaan lacagta kirada oo dhan $50.

Maqaayadaha, hoteelada, iyo goobaha fadhi ku dirirka ayaa la sheegay in aysan tagi karin wasiirada, xildhibaanada iyo saraakiisha kale ee HirShabeelle, waxaana sababta lagu sheegay cabsi laga qabo Al-Shabaab oo joojiyay dhismiyaal badan iyo adeegyo kale oo muhiim u ahaa maamulka HirShabeelle.

Bilooyinkii ugu darnaa oo soo mara Golaha Wasiirada HirShabeelle waxay ahaayeen bilihii Soon, Soon-fur iyo Carrafo, maadaama xiligaas qarash badan looga baahan-yahay. Wasiiradan ayaa codad isugu jira baryo iyo calaacal waxay soo dhigeen Group WhatsApp oo ay ku jiraan Golaha Wasiirada, Madaxweynaha iyo Madaxweyne ku-xigeenka.

Xubno kamid ah dadka xog ogaalka ah waxay Caasimada Online u sheegeen in madaxda maamulka HirShabeelle ay xil ka qaadis iyo beegsi ku sameynayaan wasiirkii ka hadla dhibaatada ay wajahayaan.

Bilooyin ka hor Madaxweynaha HirShabeelle ayaa xilkii ka qaaday mid kamid ah Golahiisa Wasiirada kadib markii lagu eedeeyay in uu lacag ka cunay gabar ay qaraabo ahaayeen oo u dirsatay VISO Turkey ah.

Hoos ka dhageyso codadka

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa faah-faahino dheeraad ah laga helayaa laba nin oo ciidamada ammaanka ay maanta ku dileen degmada Deyniile ee gobolka Banaadir, kuwaas oo watay mooto Labalugooley (FEKON) iyo qori AK-47 ah, sidoo kale nin kale ayey nolosha ku qabteen ciidamadu.

Dadka ku nool xaafadda Gubta ee degmada Deyniile ayaa Caasimada Online u sheegay in ragaan ay marar badan dhac ka geysteen xaafadda, isla markaana ay maalmihii lasoo dhaafay baadi goob igu jireen ciidamada ammaanka oo lagu war-geliyey.

Inta aan la dilin ragaas is-rasaaseyn kooban ayaa dhex-martay iyaga iyo ciidamada ammaanka ee ku sugan xaafadda Gubta ee degmada Deyniile, waxaana la toogtay iyagoo isku deyaya inay baxsadaan.

Marka laga soo tago labada la toogtay, waxaa nolosha lagu qabtay nin kale oo la sheegay inuu ka mid ahaa ragii dhaca ka waday xaafadaas maalmihii lasoo dhaafay.

Xubno ka tirsan maamulka degmada Deyniile ayaa Caasimada Online u sheegay in ragaan ay wateen markii la dilay taleefano ay dad ka soo dhaceen, kuwaas oo qoorkood isla goobta lagu siiyey dadkii lahaa, maadaama dadka xaafadaas ay isugu soo baxeen goobta uu dilku ka dhacay.

Maamulka degmada ayaa goor dambe la sheegay inuu goobta ka qaaday meydadka labadaas nin oo ku lebisnaa Tuutaha Militeriga Soomaaliya, kadib markii ay isaga tageen askartii dishay.

Inta badan xaafadaha degmooyinka gobolka Banaadir ayey tuugada ku lebisay tuutaha ciidamada dowladda waxay habeen iyo maalin ku dhacaan dadka shacabka ah, iyagoo ka furta taleefoonada, lacagaha iyo agabyada kale oo markaas ay wataan.

Addis Ababa (Caasimada Online) – Madaxweynaha Dowlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya, Mustafe Muxumed Cumar (Cagjar) ayaa digniin u jeediyay dadka uu sheegay inay taabacsan yihiin Ururka TPLF ee dagaalka kula jira Dowladda Itoobiya, isagoo dhanka kalena sheegay inaanay u dulqaadan doonin dadkaasi.

Madaxweynaha ayaa sheegay inay ka soo horjeedaan isku day kasta oo TPLF ku dooneyso inay ku carqaladayso amniga iyo nidaamka dowliga ee dalkaasi ka jira.

“Waxay maanta ku doodeysaa TPLF inay rabto inay soo celiso nidaam federaali ah oo dowladda hadda jirta ay diidan tahay, laakiin 27 sano wixii ay fulin weyday dib oo dambe uma fulin doonto,” ayuu yiri Madaxweynaha oo la hadlayay dadweyne maanta bannaanbax ka dhan ah TPLF ka dhigay Magaalada Jigjiga.

Madaxweynaha ayaa yiri “Kooxdaasi waxay isku arkaysay inay qabatay shaqo muhiima, oo ah ka hortagidda qowmiyadaha, waxay isku dirtay Soomaalida iyo Oromada, waxay isku dirtay Amxaarada iyo Oromada, waxay isku dirtay Banishaaguli iyo Amxaarada.”

“Marka maadaama ay u arkaysay inay dadka iska wada horkeentay waxay aaminsaneyd is bedelkii dhacay ma soconayo, oo cid la socon doontaa ma jireyso. Laba sano ayay ku jirtay howshaa, markii ay aragtay iyadoo nidaamkii iyo xisbiyadii dib loo habeeyay, iyadoo doorashooyinkii la’isku diyaariyay, iyadoo dadkii uu ka maarmay, waxay qaadatay go’aan ah in dagaal ay qaaddo mooyee wax dambe oo u harsan oo rajo ay leedahay oo saamayn siyaasadadeed ay ku yeelanaysaa inaanay jireynin.”

Madaxweyne Cagjar ayaa ku hanjabay in gacan bir ah ay ku qaban doonaan Siyaasiyiinta Soomaalida, ee taageersan Jabhadda Gobolka Tigrayga ee TPLF, si aanay u carqaladeen amniga iyo horumarka ka jira Dowlad Deegaankooda, waana xilli siyaasiyiintaasi qaarkood maanta lagu xirxiray Magaalada Addis Ababa, oo ay ka wadeen shir ka dhan ah Maamulka Jigjiga.

Beledweyn (Caasimada Online ) – Xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka 10-aad ee waqtigiisa dhammaaday iyo Siyaasiyiin ayaa gaaray magaalada Beledweyne ee xarunta Gobolka Hiiraan, halkaasoo oo la filayo inay dhawaan ka dhacdo doorashada kuraas kamid ah kuwa HirShabeelle ee Aqalka Hoose.

Xubnaha gaaray Magaaladab Beledweyne waxaa ka mid aha Wasiirkii hore ee Amniga Cabdirisaaq Cumar, Wasiirkii hore Waxbarashada Cabdullaahi Goodax Barre, Xildhibaan Qoone iyo Siyaasiga C/llaahi Sanbaloolshe oo sanadkii 2016 Xildhibaan loo doortay, balse markii Taliyaha NISA loo magacaabay ku waayay xubinnimadii Golaha Shacabka, tartan uu mar kale u galayna horaantii sanadkii 2018 looga adkaaday.

Xubanaha gaaray Magaalada Beledweyne ayaa hordhac u ah wafdiga madaxweynaha HirShabelle Cali Guudlaawe oo la filayo inuu gaaro Magaalada Beledweyne.

Wafdigaan gaaray Beledweyne ayaa la filayaa inay General Xuud iyo Beesha Xawaadle ku qanciyaan in madaxweynaha HirShabelle uu si nabad ah ku imaado Magaalada, waxaana muuqato in markaan loo ogolaan doono inuu ka dago Beledweyne.

General Xuud iyo Beesha Xawaadle ayaa horey u diiday in madaxweynaha Hirshabelle uu yimaado Beledweyn kadib markii ay ku qanci waayeen awood qeybsiga maamulka Hirshabelle kadib markii laga wareejiyey xilkii madaxweynimo isla markaasna la siiyey xilka madaxweyne ku xigeen.

Magaalada Beledweyne ayaa waxaa Maanta ka dagtay diyaarad siday gawaarida dagaalka iyo hub, waxayna wararka ka imaanayo magaalada sheegayaan inay dagan tahay.

Beledweyne ayaa waxaa taala illaa 25 kursi oo Golaha Shacabka ah, waana kuraas intooda badan  tartan iyo loolan adag uu ka jiro, waxaana ka mid ah Kursiga uu ku fadhiyo Xildhibaan Faarax Cabdulqaadir oo xifaaltan kala kulmayo Taliyaha NISA Fahad Yaasiin oo sanadkan raadinaya kursi Xildhibaannimo.

Paris (Caasimada Online) – Burcad mid ka mid ah uu hubeysan yahay ayaa galay qasri uu degan yahay amiirka dalka Qatar, oo ku yaalla xeebta Faransiiska ee Cannes, halkaasi oo ay ka qaateen saacado iyo alaabo kale oo qaali ah, sida ay ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay u sheegeen AFP.

Amiir Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani ayaa ka maqnaa qasriga markii ay kooxdan oo ka koobnaa afar qof ay galeen gurigiisa oo ku yaalla xaafadda Mouans-Sartoux, sida uu sheegay il-wareedka, taasi oo xaqiijineysa xog ay markii hore baahisay warbaahinta RTL.

“Dad ku sugnaa qasriga ayaa u hoggaansamay hanjabaadda burcadda kadib markii ay arkeen hub ay wateen,” ayuu yiri il-wareedka la hadlay AFP.

Hase yeeshee wuxuu sheegay in dadka ku sugnaa qasriga aan bastoolad madaxa laga saarin.

“Burcadda ayaa qaadatay alaab qaali ah, gaar ahaan saacado,” ayuu yiri il-wareedka.

In kasta oo Amiirka uusan ku sugneyn qasrigaa, waxaa joogay xubno ka tirsan qoyskiisa, oo uu ku jiro ra’iisul wasaarihii hore ee Qatar oo reer Al-Thani ah, sida ay sheegtay warbaahinta RTL.

Dhowr ka mid ah hay’adaha sharci fulinta ee magaalooyinka Grasse, Nice iyo Marseille ayaa furay baaritaan ku aadan kiiska.

Qoyska Sheikh Hamad bin Khalifa Al Thani, oo sanadkii 2013 ka tegay boqortooyada, kuna wareejiyey wiilkiisa Tamim, ayaa qasriga lahaa tan iyo sagaashamaadkii, wuxuuna ku fadhiyaa dhul cabirkiisu yahay 30 hektar, kuna yaalla Mouans-Sartoux.

Sanadkii 2016, wuxuuna hal milyan oo dollar ugu deeqay dadka degan xaafaddan yar.

Ankara (Caasimada Online) – Xisbiyada mucaaradka ee dalka Turkiga ayaa si weyn uga soo horjeestay lacagta kaalmada ah ee uu madaxweyne Recep Tayyip Erdogan dhowaan ugu deeqay dowladda federaalka Soomaaliya, taas oo gaareyso illaa 30 milyan oo Dollar.

Mucaaradka Turkiga ayaa ka carooday go’aanka madaxweynaha ee yabooha lacagtaasi, waxayna shaaca ka qaadeen in dalkooda aanu awoodin lacagtaas, maadaama ay haatan ka jiraan xaalado is biirsaday sida, dhaqaale xumo, Covid-19 & dabka ka holcaya wadankaasi.

Sidoo kale mucaaradka sida weyn uga soo horjeedo madaxweyne Erdogan ayaa xusay in xilligan dowladda Turkiga looga baahanyahay samatabixin, isla-markaana ay tahay inay soo iibsato qalabka dab-damiska, si looga hortego dabka ku sii baahaya meelaha qaar dalkaasi.

“Arrinta mudnaanta leh xilligan la joogo waa gudaha Turkiga waa in la iibsado qalabka dab damiska, si looga hortego dabka kasii socda meelaha qaar ee dalkaasi,” ayuu lagu yiri bayaan uu soo saaray afhayeenka xisbiga shacabka jamhuuriga ee uu hoggaamiyo Kamal Oglu.

Sidoo kale afhayenka ayaa intaasi kusii daray “Dal aan heli karin 4 milyan oo Dollar oo ay ku iibsadaan diyaaradaha dab-damiska waxay go’aansadeen inay 30 milyan oo deeq ah siiyaan Soomaaliya,”.

Dhinaca kale mucaaradka dalka Turkiga ayaa isku xiriiriyey kaalmadan lacageed iyo shirkad ay leeyihiin qoyska wiilka uu Sodogga uu yahay madaxweyne Recep Tayyip Erdogan, taas oo haatan maamusha, isla-markaana gacanta ku heysa dekedda weyn ee dalka Mauritania.

Hadalkan ayaa ku soo aadayo, iyadoo todobaadkii hore dowladaha Turkiga iyo Soomaaliya ay kala saxiixdeen heshiis ku kacaya 30 milyan oo Dollar, isla-markaana bil wabo dowladda federaalka ah la siinayo lacag gaareysa illaa 2.5 milyan oo Dollar, sida ku cad heshiiskaasi.

Beledweyne (Caasimada Online) – Diyaarad sidday gaadiid dagaal oo noocyo kala duwan leh ayaa saacadihii la soo dhaafay ka degtay garoonka diyaaradaha Ugaas Khaliif oo ku yaalla magaalada Beledweyne oo xarun u ah gobolka Hiiraan ee bartamaha Soomaaliya.

Wasaaradda amniga HirShabelle oo faah faahin ka bixisay gaadiidkaasi ayaa sheegtay inay ka kooban yihiin shan gaari oo Cabdi Bile ah iyo afar Mooto nooca laba lugaaleyda ah, kuwaas oo ay tilmaamtay in ay si rasmi ah ugu wareejiyeen maamulka gobolka Hiiraan.

Qoraalka ka soo baxay wasaaradda amniga dowlad goboleedka HirShabelle ayaa waxaa lagu sheegay in gaadiidkan ay isticmaali doonaan ciidanka ammaanka, gaar ahaan kuwa sugaya amniga doorashooyinka ka dhacaya magaalada Beledweyne ee gobolka Hiiraan.

Sidoo kale waxay wasaaraddu shaaca ka qaaday in gaadiidkan iyo mootooyinkaba ay fududeyn doonaan howl-gallada amniga lagu xaqiijinayo ee ka socda HirShabelle.

Horay waxaa Beledweyne looga dajiyey baabuur cusub oo ah kuwa aan xabaddu karin oo la sheegay inay adeegsan doonaan mas’uuliyiinta doorashooyinka u tegaya magaaladaasi.

Arrimahan ayaa ku soo aadayo, xilli ay weli dood ka taagan tahay in doorasho lagu qabto Beledweyn, maadaama uu haatan dhaq-dhaqaaq ka wado Janaraalka hubeysan ee Xuud oo ciidamo badan ku heysto duleedka magaalada, kana soo horjeedo maamulka HirShabelle.

Canada ( Caasimada Online) – Dowladda Canada ayaa sheegtay inay qaadan doonto ilaa 20,000 oo qaxooti reer Afghanistan ah, kuwaas oo ay ku jiraan madaxda ururada haweenka, shaqaale dowladeed iyo dad kale oo wajahaya hanjabaadyo ka imanaya Taalibaan, xillii maleeshiyada Taalibaan ay ku sii baaheen waddanka oo dhan.

“Xaaladda Afghanistan waa mid qalbijab leh, inaguna ma fiirsan doonno,” ayuu Wasiirka Socdaalka Marco Mendicino ka sheegay shir jaraa’id o uu Jimcihii qabtay.

Iyadoo Taalibaan ay ku sii siqeyso caasimadda, ayaa saraakiishu waxay sheegeen in ciidamada gaarka ah ee Canada ay qeyb ka yihiin qorshe kumeel gaar ah oo shaqaalaha safaaradda Canada looga saarayo Kabul, laakiin faahfaahin dheeraad ah lagama bixin, maadaama howlka noocan ah uu yahay mid xaasaasi ah.

Horraantii Jimcihii, dalal badan oo ay ku jiraan Spain, Denmark, Norway iyo Netherlands ayaa ku dhawaaqay inay shaqaalaha safaaradahooda kala baxeen.

Canada ayaa sheegtay inay si dhow ula socoto xaaladda Afghanistan, ayna kala shaqeyneyso xulafadeeda ku sugan waddankaas. “Ilaalinta Safaaradda Canada iyo shaqaalaheenna ayaa ah ahmiyadeenna koowaad,” ayuu yiri Wasiirka Arrimaha Dibadda Marc Garneau.

Isha: VOA

Dhuusamareeb (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowlad goboleedka Galmudug, Axmed Cabdi Kaariye ( Qoor Qoor)  oo xalay khudbad ka jeediyey xuska aas aaska 14-ka August ee maamulkaasi ayaa soo hadal-qaaday doorashadii Aqalka Sare ee ka dhacday magaalada Dhuusamareeb, kadib markii si aad ah loo dhaliilay qaabka ay u dhacday doorashadaasi.

Qoor Qoor ayaa shaaca ka qaaday in doorashada dalka ka billaabatay ay ku timid heshiis, isla-markaana ay tahay mid dadban oo sidii loogu talagalay ku socoto, sida uu hadalka u dhigay.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay in loo baahan yahay in la’isku dul-qaato, isla-markaana la taageero cidda ku soo baxda doorashada.

“Dalku wuxuu ku heshiiyay doorasho dadban marka doorasho dadban sideey tahay iyo sidii ay aheyd beey ku socotaa, hadadan adiga kursi ka soo helin ama midaa rabtay uusan kursi ka helina in xumani dhacday micnaheeda ma ahan horay aaan u socono.” Ayuu yiri Qoor Qoor.

Madaxweynaha Galmudug oo hadalkiisa sii wata ayaa intaasi sii raaciyey “Adeer qofkasta oo Soomaali ah ee soo baxa hadaa tahay musharax cod ka bari cod warso, waxaan leenahay u dulqaado dalka doorashada uu ku heshiiyay si xun wax uu sheegna ha noqonin meeshii lagu tartami jiray xumaanta waa laga soo gudbaywanaaga aaad soo bandhigto ayaa laguugu dooranayaa,”.

Hadalkan ayaa ku soo aadaya, xilli maamullada Galmudug iyo Puntland lagu dhaliilay doorashooyinkii ka dhacay magaalooyinka Garoowe iyo Dhuusamareeb ee maamulladaasi.

Si kastaba doorashooyinka Soomaaliya ayaa soo maray marxalado kala duwan iyo wada-hadallo kala heer ah oo ugu dambeyn xal looga gaaray khilaafka muddada ka taagnaa dalka.

Baydhabo (Caasimada Online) – Guddiga hirgelinta doorashada ee heer dowlad goboleed ee Koonfur Galbeed ayaa maanta soo saaray jadwalka doorashada saddexda xubnood ee ka haray Senatarada Aqalka Sare ee ka imaanaya dhinaca maamulkaasi.

Warqad ka soo baxay xafiiska guddoomiyaha guddiga doorashada Koonfur Galbeed, Yuusuf Cabduqaadir Maxamed ayaa lagu sheegay in isla maanta ay bilaabayaaan diiwaan-gelinta xubnaha musharraxiinta ee ku tartamaya saddexda kursi ee ka dhimman maamulkaasi.

Sidoo kale qoraalka ayaa waxaa lagu shaaciyey in beri oo Axad ah ay msharraxiintu jeedin doonaan khudbadahooda, kadibna la qabanayo codeynta doorashada, si loo dhammeystiro Senetarada baarlamaanka Aqalka Sare ka soo galaya dowlad goboleedka Koonfur Galbeed.

“Iyadoo la fulinaaya jadwalka guddiga doorashooyinka heer federaal ay soo saareen 16-07-2021 oo ku asteysan in doorashada Aqalka Sare lagu qabto muddada u dhexeysa 25-28 bisha Jully, haddaba wuxuu guddiga doorashooyinka heer dawlad goboleed SEIT – Koonfur Galbeed halkan kusoo gudbinayaa jadwalka faahfaahsan ee qabashada doorashada Aqalka Sare,” ayaa lagu yiri warqadda k asoo baxday guddiga doorashada ee Koonfur Galbeed.

Dhinaca kale xubnaha lixda ah ee uu shaaciyey madaxweyne Lafta Gareen, kuna tartamaya doorashada ayaa ah kuwa cusub, waxayna kala yihiin:-

1- Xasan Xuseen Xaaji iyo Cabdiraxmaan Maxamed Cabdullaahi
2- Cali Sheekh Maxamuud Gacal iyo Cabdulqaadir Cabdi Axmed
3- Cabdiweli Maxamed Ibraahim iyo Cabdullahi Roobow Maxamed

Sidoo kale wuxuu Lafta Gareen meesha ka saaray saddexdii Senator ee horay ugu fadhisay kuraastan, kuwaas oo kala ah; Cabdikaafi Macallin Xasan, Xuseen Cali Xaaji Cabdalla iyo Aadan Cabdi Aadan.

Si kastaba, haddii ay Koonfur Galbeed beri qabato doorashada saddexda kursi ee uga harsan Aqalka Sare waxa ay noqon doontaa maamulkii labaad ee soo dhameystira xubnaha Aqalka Sare, kadib Puntland oo dhammaan soo xushay 11-kii xubnood ee maamulkaasi.

Muqdisho (Caasimada Online) – Markab laga leeyahay dalka Turkiga ayaa lagu weeraray meel ka baxsan xeebaha magaalada Muqdisho, sida uu Jimcihii sheegay Ururka Ganacsiga Badaha UK ee loo soo gabaiyo UKMTO.

Weerarka oo la rumeysan yahay inay fuliyeen kooxaha buracda badeedda Soomaaliya ayaa abaare 7:45 am Jimcihii, waxa uu ka dhacay meel 100-mile ka baxsan xeebta Muqdisho. 

Markabka ayaa lagu warramayaa inuu weerarka ka baxsaday, islamarkaana shaqaalaha iyo markabkuba ay hadda bad qabaan. 

Kooxda qiimeysa halista badaha ee EOS Risk Group ee fadhigeedu yahay UK ayaa sheegtay in markabka oo sita calanka Turkey laga leeyahay gobolka Anatolia ee dalkaas. Si kastaba, Turkiga weli wax war ah kama aysan soo saarin dhacdadan.

Inkasta oo dhacdooyinka burcad badeenimo ee xeebaha Soomaaliya ay aad u yaraadeen sanadihii tagay, haddana waxaa jira weeraro si naadir ah mararka qaar u dhaca. Weerarkan ayaa noqonaya kii ugu horreeyey ee dhaca tan iyo bishii April ee 2019.

Sanadii 2011, ayaa ciidanka badda Midowga Yurub ee EU Naval Force waxay weriyeen in xeebaha Soomaaliya ay ka dhaceen 176 weerar, ayada oo lagu qabsaday in ka badan 25 markab. Hase yeeshee tiradaas ayaa eber noqotay markii la gaaray 2016.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xubnaha golaha midowga musharraxiinta mucaaradka ayaa haatan kulan gaar ah waxa uu uga socdaa hotelka Jazeera ee magaalada Muqdisho, kaas oo ay uga hadlayaan xaaladaha soo kordhay, gaar ahaan arrimaha doorashooyinka billowday, sida ay shaaciyeen ilo wareedyo la hadlay Caasimada oo  lagu kalsoon-yahay.

Wararka ayaa sidoo kale sheegaya in kulankan diirada lagu saarayo sida aan wanaagsaneyn ee ay ku billowdeen doorashooyinka Aqalka Sare ee ka socda maamul goboleedyada.

Sidoo kale waxaa la filayaa in golaha uu soo saaro war-murtiyeed ku aadan waxyaabaha ay ka wada-hadlayaan ee xaaladd dalka, siiba arrimaha doorashooyinka ee 2021-ka.

Musharraxiinta mucaaradka ayaa sdhanka kale waxay ka warheleen qabyo qoraalka hindisaha Habraaca Xulidda Ergooyinka Doorashada oo la filayo in dhowaan lasoo saaro, taas oo soo dadajisay kulanka ballaaran ee haatan uga socda gudaha hotelka Jazeera.

Sida ku cad qabyo qoraalka hindisahan oo ay aragtay Caasimada Online, wuxuu awood badan siinaya Madaxda Dowlad Goboleedyada, taasi oo keeni kartaa inay kusoo saartaan xildhibaanada ay ayaga doonayaan, meeshana kaga saaraan xildhibaano badan oo ah kuwa caan ah oo hadda kursi ku fadhiya.

Midowga Musharaxiinta ayaa sidoo kale ka cabsi qaba in hindisahan uu sahlo in doorashada xildhibaanada golaha shacabka loo musuq-maasuqo si la mid ah tan Aqalka Sare, oo madax goboleedyada ay cidda ay doonaan kusoo saarteen.

Si kastaba golaha midowga musharraxiinta oo aan muddooyinkii dambe yeelan kulamo siyaasadeed oo ballaaran ayaa la filayaa in shirkooda ay ka soo saaray go’aanno culus.

Baydhaba (Caasimada Online) – Madaxweynaha Maamulka Koonfur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed Lafta-gareen ayaa shaaciyey liiska musharaxiinta xubnaha Aqalka Sare ee ku harsanaa maamulkiisa.

Madaxweyne Lafta-gareen ayaa shaaciyey magacyada lix musharax oo ku tartami doona saddex kursi, waxayna kala yihiin oo ay isugu aadeen sidan:-

1- Xasan Xuseen Xaaji iyo Cabdiraxmaan Maxamed Cabdullaahi
2- Cali Sheekh Maxamuud Gacal iyo Cabdulqaadir Cabdi Axmed
3- Cabdiweli Maxamed Ibraahim iyo Cabdullahi Roobow Maxamed

Dhammaan lixda musharax ayaa ah kuwa cusub, wuxuuna Lafta-gareen meesha ka saaray saddexda Senator ee hadda ku fadhisay kuraastan kuwaas oo kala ah; Cabdikaafi Macallin Xasan, Xuseen Cali Xaaji Cabdalla iyo Aadan Cabdi Aadan.

Maamulka Koonfur Galbeed oo laga soo dooranayo sideed kursi ayaa waxaa horey loogu doortay shan Senator oo kala ah; Aadan Cabdinasir Maxamed, Dr. Xuseen Maxamed Daahir, Zamzam Ibrahim Cali, Maxamuud Maxamed Cabdinuur (Garabeey) iyo Ayaan Aadan Cabdullahi.

Liiska cusub ee kasoo baxay Lafta-gareen ayaa ka dhigan in maamulka Koonfur Galbeed uu noqon doona kan labaad ee soo dhameystira doorashada Aqalka Sare kadib maamulka Puntland, oo dhammaan 11-kii xubnood ee Aqalka Sare uu ku lahaa soo doortay.

Waxaa la filayaa in guddiga doorashada heer gobol ee Koonfur Galbeed uu shaaciyo xilliga ay dhaceyso doorashada saddexdan kursi, waxaana la filayaa inay noqoto toddobaadkan gudihiis. 

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka caafimaadka Soomaaliya, Fowsiya Abiikar Nuur ayaa shaacisay in magaalada Muqdisho ay ka jirto Oxygen la’aan, xili ay maanta ka qeyb gashay shir u dhaxeeyay dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada oo looga hadlayay cudurka Covid-19.

Cudurka safmarka ah ee Covid-19 oo mar saddexaaad ku soo kacleeyey dalka ayaa waxay sheegtay wasiiradu in caqabadda ugu weyn ee xiligan taagan ay tahay Oksijiin (Oxygen) la’aanta ka jirta goobaha Caafimaadka, kuwaasi oo la geeyo bukaano la ildaran Coronavirus.

Waxay xustay in qaar kamid ah dadka uu haleelay cudurka Coronavirus ay u geeriyoodeen Oxygen la’aan, maadaama ay waayen neefta macmalka ah, inkasta oo ay markii dambe rejo wanaagsan ka muujisay in dalka la keeno Warshadihii sameyn lahaa, si looga gudbo dhibaatadaas.

Soomaaliya ayaa waxaa cudurka safmarka ah ee Coronavirus laga diiwaan-geliyay 16,195 kiis, waxaa ka caafimaaday ilaa hadda 7,888 oo keli ah, halka dadka u geeriyooday ee u diiwaan gashan wasaarada ay gaareen 870.

Si kastaba, cudurka Coronaha ayaa muddooyinkii dambe mar saddexaad kusoo labo kacleeyay dalka, ayada oo kor u kaceen kiisaska cudurkaas, oo billihii hore uu ku yimid hoos u dhac ballaaran.

Cudurkaan waxaa caawa isbitaalka Martiini ugu geeriyooday Allaha u naxariistee guddoomiyihii guddiga xalinta khilaafaadka ee doorashada Soomaaliya Cabdullahi Abyan Nuur. Marxuumka ayaa laga helay cudurka Coronavirus, sidoo kale saacadihii lasoo dhaafay waxaa la sheegay inuu hayey xanuun dhanka kilyaha ah.