Muqdisho (Caasimada Online) Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa digniin kama dambees ah u jeediyay guddoomiyaasha 17-ka degmo ee ku yaalla magaalada Muqdisho iyo taliyaasha ka howlgala degmooyinkaas.

Madaxweynaha ayaa sheegay in haddii degmo ku taalla magaalada Muqdisho lagu arko isbaaro uu xilkiisa ku wayn doono guddoomiyaha iyo taliyaha degmadaasi ka arrimiya.

Hadalka madaxweynaha ayaa ku soo aaday iyadoo dhawaan dowladda Soomaaliya ku dhawaad lix-dan isbaaro oo taallay Muqdisho dhowrkii sano ee la soo dhaafay la qaaday, laakin meelaha qaar ayaa la sheegay in lagu arkay kooxo baro kontorool lacag baad ah uga qaata dadka iyo gaadidka dadweynaha.

Madaxweynaha Soomaaliya oo hadda ku sugan magaalada Washington ee xarunta dalka Maraykanka ayaa sheegay haddii isbaaro lagu arko Muqdisho ay xilalka ku wayn doonaan taliyaal iyo guddoomiyaal degmo.

Arrintaas ayaa markii ay soo baxday waxa guddoomiyaasha iyo taliyaasha degmooyinka ay soo qabqabteen dhowr qof oo la sheegay in ay dhiganayeen isbaaro.

Dowladda Soomaaliya ayaa oggaatay in guddoomiyaasha iyo taliyaasha degmooyinka qayb laga siin jiray lacagaha ka soo xarooda isbaarooyinka yaalla magaalada Muqdisho.

Maxaa ka jira in madaxweyna uu xilalka ka qaadi saraakiil iyo masuuliyiin dowladda ku jira?

Shabakadda Caasimada Online ayaa heshay warar sheegaya in madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud marka uu soo laabto uu xilalka ka qaadi doono xubno ay ka mid yihiin guddoomiyaha gobalka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho Tarsan, Taliyaha ciidamada Booliska Genaral Shariif Sheekhunaa Maye, Taliyaha Ciidamada Millatariga iyo Taliyaha hey’adda Nabad Sugida dowladda Soomaaliya.

Waxa kaloo la sheegay in xilka guddoomiyaha gobalka Banaadir iyo duqa magaalada Muqdisho la kala qaadi doono oo loo magacaabi doono labo shaqsi oo kala duwan.

Dowladda Soomaaliya ayaa la sheegay in ay hadda wado qorshayaal kala duwan oo ay ku dooneyso in ay ku sameeso isbadal xagga heykalka dowlad-nimo, maadama dowladda hadda jirta ay tahay dowlad rasmi ah.

Caasimada Online
Xafiiska Wararka Muqdisho

Dikreeto Madaxweyne oo ay heshay Caasimada Online, ayaa waxaa ku qoran in Cabdi Salaam Cumar loo magacaabay guddoomiyaha Bank-ga dhexe ee Somalia.

Cabdi Salaam Cumar ayaa waxa uu iminka magaalada Washington kula sugan yahay madaxweynaha Xasan Sheikh, waxaana labada nin ay halkaas kula kulmeen saraakiisha Bank Adduunka iyo ururo caalami ah.

Cabdi Salaam Cumar ayaa ka qalin jabiyay jaamacada Boston University ee gobolka Massachusetts ee dalka Mareykanka, waxaana uu shahaada PhD ku heystaa cilmiga dhaqaalaha.

Waxa uu horey u ahaa ku xigeenka sarkaalka maaliyadda/agaasimaha xafiiska miisaaniyadda ee dowladda Washington DC.

Waxa uu sanad kasta agaasimi jiray miisaaniyad dhaqaale oo ku dhow 8 bilyan oo dollar.

Bankiga Dhexe ee Somalia, ma uusan shaqeyn in k badan 22 sano, tan iyo markii ay bur burtay Dowladda Somalia, waxaana Cabdi Salaam oo heysta khibrad 30 sano oo dhinaca maamulka dhaqaale ah sugeysa howl culus oo ay ku jiro qorsheynta habka maaliyadeed ee dalka.

Mr. Cumar ayaa sheegay inuu ku kalsoon yahay inuu dib u dhisi doono islamarkaana dib usoo nooleyn doono Hya’adaha Bank ee Somalia, oo uu sheegay inay saldhig u yihiin korarka dhaqaale ee dalka.

Maxkamada ciidamada qalabka sidda oo maalintii shalay xukun dil ah ku fulisay labo ka mid ah askarta ciidamada dowlada Soomaaliya ayaa waxaa iminka ay jeediyay digniin ku wajahan seddex qeybood.

Ugu horeyn maxkamada ayaa waxay digniin u jeediyay askarta dowlada Soomaaliya ee doonaya inay dhibaateeyaan dadka shacabka ah,waxaana ay sheegtay in la marsiin doono halkii ay mareen askartii shalay.

Sidoo kale gudoomiyaha maxkamada ciidamada qalabka sidda ee Soomaaliya,wuxuu digniin u jeediyay dadka isku ekeysiinaya ciidamada dowlada Soomaaliya ee dhibaateeya dadka shacabka ah,isagoo sheegay haddii dadkaasi lasoo qabto la xukumi doono.

Liibaan Cali Yarow ,gudoomiyaha maxkamada ciidamada qalabka sidda ayaa ugu dambeyn sheegay in shacabka Soomaaliyeed looga baahan yahay inay la shaqeeyaan ciidamada dowlada si amaanka loo xaqiijiyo.

Hadalka maxkamada ciidamada qalabka sidda ayaa imaanaya iyadoo maalintii shalay fagaaraha iskuul Baluuziya lagu toogtay labo ka mid ahaa askarta ciidamada dowlada Soomaaliya.

Akhristayaal, Caasimada Online waxa ay si toos ah idin kugu soo gudbineysaa madaxweynaha Somalia Xasan Sheikh Maxamuud, oo iminka la hadlaya xarunta Center For Strategic and International Studies (CSIS) ee magaalada Washington DC ee caasimada USA.

Madaxweynaha ayaa waxaa halkaas su’aalo ku weydiinaya xubno badan oo ka tirsan xaruntaas.

Su’aal dad badani ka yaabisay oo la weydiiyay Dhalinyaro Soomaaliyeed ayaa aheyd ayaa ah mid u baahan in qof walba oo Muwaadin Soomaaliyeed ah in uu yaqaano magaca Wadani wax laga wado.

Hadaba Aqristoow Video waa mid ila qosol ah oo Dad Badani ka yaabiyay Dhalinyaro Soomaaliyeed oo garan wayay Wadani waxa looga wado.

HALKAN RIIX OO DAAWO VIDEO-GA:

Su’aalahaan maka jawaabi kartaa?

Ma taqanaa Wadani? 

Adigu Ma tahay Wadani?

Maxaa Cadeyn kara in aad Wadani Tahay?

HALKAAN RIIX OO DAAWO VIDEO-GAN QOSOLKA BADAN:

Gaarisa (Caasimada Online) War hadda soo dhacay ayaa waxaa u sheegayaa in kooxo hubeysan ay goordhow seddax qof oo uu ku jiro taliye boolis ah lagu dilay magaalada Gaarisa ee gobalka Waqooyi Bari ee dalka Kenya.

Dadka deeganka ayaa sheegay in kooxo ku hubeysan bastoolado ay dileen taliyihiin ciidamada ammaanka magaalada Gaarisa iyo seddax qof oo kale, halka dhowr kalena ay dhaawaceen.

Xaalladda magaalada Gaarisa ayaa caawa kacsan, waxana goobta dilka uu ka dhacay soo gaaray ciidamo boolis ah kuwaasoo howgalo ballaaran ka wadda.

Waxa la sheegayaa in kooxihii dilka geestay ay baxsadeen lamana ogga halka ay qabteen sida ay lee yihiin dadka deeganka.

Ma jirto illaa hadda koox sheegatay dilalka caawa ka dhacay magaalada Gaarisa ee gobalka Bari.

Waa weerarkii ugu dambeeyay ee ka dhacay Gaarisa tan iyo sannadkii 2011-ka markaas oo dowladda Kenya ay ciidan u soo dirtay Soomaaliya.

Wixii ku soo kordha kala soco Caasimada Online

Labo ka mid ah ciidamada Dowlada Soomaaliya oo horay dil iyo kufsi u geystay ayaa maanta xukun dil ah lagu fuliyay kadib markii maxkamada ciidamada qalabka ee  dowlada Soomaaliy xukun ku riday.

Kormeerihii labaad ee ciidamada booliska Soomaaliyeed Jamaal Axmed  C/qaad,ayaa maanta lagu fuliyay xukun dil ah ,kadib markii maxkamada ciidamada qalabka sidda ay ku heshay dambi ahaa dil uu u geystay Maxamed Axmed Caddow.

Halkaan Hoose ka Daawo Qaabkii loo toogtay Dhalinyaradaasi.

Wasiirka gaashaandhiga xukuumada Soomaaliya iyo wafdi uu hogaaminayo oo ay ka mid yihiin saraakiil ciidan ayaa maanta ka dhoofay magaalada Muqdisho ,iyagoo kusii jeeda magaalada Ankara ee dalka Turkiga.

Safarka wafdiga uu hogaaminayo wasiirka gaashaandhiga ayaa la sheegay in ujeedadiisa ay tahay sidii ay kaga qeyn gali lahaayeen kulan looga hadlayo xaalada dalka Soomaaliya kaasi oo ka dhacaya magaalada Ankara.

C/xakiin Xaaji Maxamuud “Fiqi”,wasiirka oo saxaafada kula hadlay magaalada Muqdisho ka hor inta uusan dhoofin ayaa sheegay in Ankara masuuliyiinta uu kula soo kulmayo ay ka wada hadli doonaan dhanka amaanka.

Wasiirka ayaa ugu dambeyn sheegay in shirka ka dhacaya magaalada Ankara ee berito ka furmayo looga hadlay doono arimo ay ka mid yihiin taageerada dhanka amaanka ee dowlada Soomaaliya iyo arimaha amaanka gobolka.

Labo ka mid ah ciidamada Dowlada Soomaaliya oo horay dil iyo kufsi u geystay ayaa maanta xukun dil ah lagu fuliyay kadib markii maxkamada ciidamada qalabka ee  dowlada Soomaaliy xukun ku riday.

Kormeerihii labaad ee ciidamada booliska Soomaaliyeed Jamaal Axmed  C/qaad,ayaa maanta lagu fuliyay xukun dil ah ,kadib markii maxkamada ciidamada qalabka sidda ay ku heshay dambi ahaa dil uu u geystay Maxamed Axmed Caddow.

Sidoo kale waxaa maanta xukun dil ah lagu fuliyay Cismaan Cali Magan,oo isna lagu eedeeyay inuu geystay gabar ku sugneyd degmada Yaaqshiid ee gobolka Banaadir.

Fagaaraha Iskuul Baluuziya ayaa xukunka lagu duliyay waxaana ku sugnaa saraakiil ka tirsan ciidamada qalabka sidda,masuuliyiin ka socotay maxkamada ciidamada qalabka sida,iyo maamulka gobolka Banaadir.

Waa xukunkuu ugu horeeyay oo maxkamada ciidamada qalabka sidda ay fuliso tan iyo markii madaxweyne Xasan Sheikh Maxamuud uu amray in la toogto askarigii kufsi u geysta haween Soomaaliyeed.

Warbaahinta Caalamka waxaa laga siidaayay War dad badani ay la yaabeyn kaas oo ah Jini Kaamirad ka soo dhex muuqday xili uu doonayay in uu wadada guuyo waa sida Warka lagu yiri.

Hadaba Aqristoow Daawo Muuqaalkani waa wax lagu qoslo oo dad badani ay la yaabeyn markii ay arkeyn Muuqaalka Video-gaan ee laga siidaayay Tv Caalamka.

HALKAAN RIIX SI AAD U DAAWATO:

Roma (Caasimada Online) Booliiska ayaa sheegay inay magaalada Roma ee caasimada Italy ay ku xireen 55 qof oo lagu tuhmayo inay dadka Soomaalida ah ee ka imanaya waqooyiga Africa si sharci darro ah ugu gudbinayeen waqooyiga Yurub, ayaga oo sii marinaya Talyaaniga.

Tuhmanayaasha ayaa dhammaantood ah Soomaali, waxaana ku jira qof ka shaqeeya safaaradda Soomaalida ee Roma oo qabilsan dhinaca isku xirka dhaqanka iyo qof u shaqeeya barnaamijka cunnada adduunka ee WFP.

Booliiska ayaa sheegaya in dadkaasi ay wajahayaan eedeymo ah inay kaalmeynayeen muhaajirnimo sharci darro ah, been abuur documents, dhaq dhaqaaqyo maaliyadeed oo sharci darro ah iyo lacag si sharci darro ah la isugu gudbinayay.

Waxaa sidoo kale jira 23 qof oo kale oo iyana lala xiriirinayo howl galka, balse aan la qaban.

Kooxda ku shaqeysta barnaamijkan ayaa la sheegay inay ka howl galaan meelo ay ka mid yihiin dalalka Kenya, Libya iyo Italy, ayna xarrun weyn ku lee yihiin magaalada Roma.

Howl galka sida sharci darrada ah Soomaalida looga kaxeeyo Italy looguna gudbiyo dalalka waqooyi ee Yurub, ayaa lagu warramay in sanaddii uu ku kaco 33 milyan oo dollar.

Caasimada Online

Xafiiska Wararka Roma